BIBLIOGRAFIA ZAŁ. PUBL.

BIBLIOGRAFIA
ZAŁĄCZNIKOWA
DO PREZENTACJI MATURALNEJ
OGÓLNE ZASADY SPORZĄDZANIA
Jesteśmy na FACEBOOKU
Opracowanie broszury:
Anna Nurska
Dział Informacji
Miejskiej Biblioteki Publicznej
im. Jana Pawła II w Opolu
ul. Minorytów 4
45-017 Opole
www.mbp-opole.art.pl
_________________________
Dział Informacji MBP
ul. Minorytów 4, II piętro
tel. 77 454 80 30 w. 302
[email protected]
Str. 2
Zasady tworzenia bibliografii załącznikowej określają
następujące normy:
* PN-ISO 690-2: 1999. Informacja i dokumentacja. Przypisy
bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części;
* PN-ISO 690: 2002. Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
BIBLIOGRAFIA
– uporządkowany wg określonych kryteriów spis
dokumentów (np. książek, czasopism, artykułów) z najważniejszymi informacjami
o każdej pozycji.
BIBLIOGRAFIA
ZAŁĄCZNIKOWA
– zawiera skrócone opisy
bibliograficzne dokumentów, na które powołuje się autor pracy (cytowanych lub
tylko związanych z tematem).
Bibliografia załącznikowa:
•
ukazuje warsztat naukowy wykonanej pracy,
•
pozwala ocenić znajomość tematyki i oryginalność pracy,
•
umieszcza się ja na końcu pracy.
UKŁAD BIBLIOGRAFII jest umowny; zazwyczaj występuje podział na trzy
grupy:
1.
2.
3.
Literatura podmiotu – utwory literackie oraz inne teksty kultury, wybrane
do analizy i omówienia podczas prezentacji.
Literatura przedmiotu – opracowania ogólne (słowniki, leksykony,
encyklopedie) i szczegółowe (książki, artykuły, szkice krytycznoliterackie),
pozwalające zgłębić stan badań nad tematem wybranym do prezentacji.
Materiały pomocnicze – obrazy, filmy, utwory muzyczne, ilustrujące
omawiany temat.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY – uporządkowany zespół danych o książce
(artykule), służący do jej identyfikacji.
Str. 3
Uwagi dotyczące opisu bibliograficznego:
•
•
•
•
•
Dane do opisów bibliograficznych książki należy czerpać z karty tytułowej.
W przypadku ich braku korzystamy z informacji umieszczonych na okładce.
Dane dotyczące dokumentów dźwiękowych można spisać z etykiety, okładki
lub opakowania.
Każdy element opisu bibliograficznego należy wyraźnie oddzielić znakiem
interpunkcyjnym (np. kropką, przecinkiem, dwukropkiem). Norma nie
precyzuje tych znaków, należy jednak stosować je konsekwentnie!
Opisy bibliograficzne można uporządkować alfabetycznie (wg pierwszego
elementu opisu - autora lub tytułu pracy zbiorowej), tematycznie (wg
kryteriów treściowych) lub z uwagi na rodzaj dokumentu (np. źródła
i opracowania, wydawnictwa zwarte i ciągłe). W dwóch ostatnich grupach
należy zachować także porządek alfabetyczny lub chronologiczny.
Od niedawna w opisie całości dokumentu zwartego (książki) obowiązkowo
umieszcza się także ISBN, czyli Międzynarodowy Znormalizowany Numer
Książki, (w Polsce numer ten wprowadzono w 1974 r., więc wcześniej wydane
publikacje nie będą go zawierać), a dokumentu ciągłego (np. czasopisma,
zeszyty, serie wydawnicze) - ISSN, czyli Międzynarodowy Znormalizowany
Numer Wydawnictwa Ciągłego (w Polsce od 1977 r.).
Opis bibliograficzny może mieć zarówno formę skróconą, zawierając tylko
elementy niezbędne, jak i rozszerzoną – uzupełnioną o dodatkowe elementy.
ELEMENTY OPISU BIBLIOGRAFICZNEGO
ELEMETY NIEZBĘDNE:
Autor/Autorzy
–zamiast pełnego imienia można podać tylko inicjał, o ile nie utrudni to późniejszej
identyfikacji osoby;
–pomijamy informacje o stopniach naukowych i funkcjach autora (np. mgr, prof.,
dr, doc., płk, ks.);
–jeśli autorów jest dwóch lub trzech, to podajemy ich personalia, oddzielając je
od siebie przecinkami;
–jeśli jest więcej niż trzech autorów, to podajemy personalia pierwszego
z dopiskiem [i in.] - i inni.
Redaktor
–opis pracy zbiorowej pod redakcją rozpoczynamy od tytułu, po którym
umieszczamy skrót ,,Red.” , a następnie personalia redaktora.
Str. 4
Tytuł
–może być napisany kursywą;
–tytułu książki nie ujmujemy w cudzysłów; jedynym elementem opisu
bibliograficznego, który umieszczamy w cudzysłowie jest tytuł czasopisma;
–za tytuł główny przyjmujemy ten, który jest wyróżniony graficznie, podtytuł
zapisujemy po dwukropku;
–zbyt długi tytuł można skracać, umieszczając na końcu zapisu wielokropek.
·
Wydanie
–jeżeli jest to wydanie pierwsze lub brak jest informacji, które to wydanie –
pomijamy ten element opisu bibliograficznego;
–informacje o wydaniach należy uzupełnić skrótami oznaczającymi zmiany
dokonane w wydaniu, np. ,,popr.”, ,,uzup.”, ,,rozszerz.”, ,,skr.”, ,,zmien.”.
Tom/Część
–informacje zapisujemy za pomocą skrótów, np. cz. 1, T. 2.
Rok wydania
–jeżeli nie jest podany, zaleca się podanie daty copyright (np. ,,cop. 1963”), daty
druku (np. ,,druk 1950”) lub przypuszczalną datę wydania (np. ,,ok. 1988”).
ISBN oraz ISSN
–patrz wyżej;
–przy opisie fragmentu książki czy też wydawnictwa zwartego numery te nie są
wymagane.
Rodzaj dokumentu
–w przypadku elementów audiowizualnych i elektronicznych zapisujemy
w kwadratowym nawiasie rodzaj dokumentu/nośnika, np. [płyta DVD], [CDROM], [kaseta VHS], [online].
ELEMENTY NIEOBOWIĄZKOWE:
Miejsce wydania
–jest to nazwa miasta, w którym dokument został opublikowany;
–jeżeli podano kilka miejsc wydania, podajemy tylko pierwsze z nich;
–jeżeli brak jest miejsca wydania, można podać wyrażenie ,,brak miejsca wydania’’
lub odpowiedni skrót, np. ,,b.m.w.”
–nazwę miejsca wydania podaje się w zapisie oryginalnym.
Wydawca
–można skracać nazwę wydawcy, ale tylko jeśli ten skrót jest powszechnie znany,
np. WSiP zamiast Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne;
–jeżeli brak jest wydawcy, można zastosować wyrażenie ,,wydawca nieznany” lub
odpowiedni skrót, np. ,,w.n.”.
Str. 5
SCHEMATY OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
WRAZ Z PRZYKŁADAMI
OPIS BIBLIOGRAFICZNY KSIĄŻKI
1.
Książka autorstwa maksymalnie trzech osób
Autor/Autorzy: Tytuł. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, rok wydania.
ISBN.
np.
Nosowska D.: Słownik motywów literackich. Bielsko-Biała : Wydawnictwo Park, 2004.
ISBN 83-7266-299-1.
Łukaszczyk E., Pluta N.: Historia literatur iberoamerykańskich. Wrocław : Zakł. Nar.
im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 2010. ISBN 978-83-04-04995-6.
2.
Praca zbiorowa/redakcyjna/antologia (redaktor książki jest wyróżniony)
Tytuł. Redaktor/Redaktorzy. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, rok wydania.
ISBN.
np.
Słownik literatury popularnej. Red. T. Żabski. Wyd. 2 popr. i uzup. Wrocław : Wydaw.
Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006. ISBN 978-83-229-2767-0.
Wiek kobiet w literaturze. Red. J. Zacharska i M. Kochanowski. Białystok : Trans
Humana, 2002. ISBN 83-89190-04-4.
3.
Książka autorstwa powyżej trzech osób (żadna z nich nie jest wyróżniona
graficznie)
Tytuł. Pierwszy autor z dopiskiem i in. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca,
rok wydania. ISBN.
np.
Mickiewicz – encyklopedia. J. M. Rymkiewicz i in. Warszawa : Horyzont, cop. 2001.
ISBN 83-7311-012-7.
Antologia tekstów 2 : dla uczniów drugiej klasy szkoły średniej. M. Brudzyńska i in.
Warszawa : Prószyński i S-ka, 2000. ISBN 83-7255-461-7.
Str. 6
4.
Książka wielotomowa
Autor/Autorzy: Tytuł. Numer tomu i jego tytuł (w opisie pojedynczego tomu). Wydanie.
Miejsce wydania : Wydawca, rok wydania. Liczba tomów (w opisie wydawnictwa
wielotomowego). ISBN.
np.
Sienkiewicz H.: Nowele. T. 6. Lwów: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1933.
Janion M.: Prace Wybrane. T. 4. Romantyzm i jego media. Kraków : Universitas, cop.
2001. ISBN 83-7052-623-3.
5.
Książka autora obcojęzycznego
Autor: Tytuł. Tłumacz. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, rok wydania.
ISBN.
np.
Golding W.: Władca much. Tłum. W. Niepokólczycki. Wyd. 9. Warszawa :
Czytelnik, 2003. ISBN 83-07-02923-6.
Proust M.: W poszukiwaniu straconego czasu. T. 5: Uwięziona. Tłum. Tadeusz Żeleński
-Boy. Warszawa : Prószyński i S-ka, 2000. ISBN 83-7255-411-0.
6.
Fragment książki (np. rozdział, opowiadanie, wiersz ze zbioru jednego
autora)
Autor: Tytuł. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, rok wydania. Tytuł
fragmentu, strony na których fragment jest zamieszczony.
np.
Herling-Grudziński G.: Opowiadania zebrane. Poznań : W drodze, 1990. Wieża,
s. 9-34.
Szymborska W.: Dwukropek. Kraków : Wydawnictwo a5, 2006. Labirynt, s. 30-32.
7.
Fragment pracy zbiorowej/redakcyjnej/antologii
opowiadanie, wiersz ze zbioru wielu autorów)
(np.
rozdział,
Autor fragmentu: Tytuł fragmentu. [w:] Tytuł pracy zbiorowej. Główny autor i in./
Redaktor. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, rok wydania, strony na których
fragment jest zamieszczony.
Str. 7
np.
Ostrowska J.: ,,Pianista” Romana Polańskiego, czyli Holocaust Story po polsku. [w:] Kino
polskie 1989-2009 : historia krytyczna. Red. A. Wiśniewska i P. Marecki. Warszawa :
Wydaw. Krytyki Politycznej, 2010, s. 157-170.
8.
Wstęp do książki
Autor wstępu: Tytuł wstępu. [w:] Autor książki. Tytuł książki. Wydanie. Miejsce
wydania : Wydawca, rok wydania, strony na których wstęp jest zamieszczony.
np.
Budzyńska J.: Wstęp. [w:] M. Konopnicka. Mendel Gdański. Wyd. 4. Wrocław : Zakł.
Nar. im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1958, s. 5-30.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY CZASOPISMA
1.
Artykuł z czasopisma
Autor/Autorzy: Tytuł artykułu. ,,Tytuł czasopisma” rok wydania, numer, strony
na których artykuł jest zamieszczony.
np.
Nycz R.: Realistyczny, fantastyczny, ironiczny, alegoryczny… : Lem a literatura.
,,Tygodnik Powszechny” 2006, nr 15, s. 21.
2.
Recenzja
Autor/Autorzy pracy recenzowanej: Tytuł. Wydanie. Miejsce wydania :
Wydawca, rok. ISBN. Rec. Autor recenzji: Tytuł recenzji. ,,Tytuł czasopisma” rok,
numer, strony na których recenzja jest zamieszczony.
np.
Bator J.: Chmurdalia. Warszawa : W.A.B., 2010. ISBN 978-83-7414-737-8. Rec.
Sobolewska J.: Przemiana matki Polki : finaliści Nike 2011. ,,Gazeta Wyborcza” 2011,
nr 215, s. 13.
3.
Wywiad
Osoba udzielająca wywiadu: Tytuł. Rozmowę przepr. Osoba przeprowadzająca
wywiad. ,,Tytuł czasopisma” rok, numer, strony na których wywiad jest
zamieszczony.
Str. 8
np.
Stasiuk A.: Afryka mnie nie kręci. Rozmowę przepr. S. Bereś. ,,Dziennik” 2006, nr 145,
s. 30-31.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY PUBLIKACJI INTERNETOWEJ
1.
E-book – internetowa wersja utworu książki
Autor/Autorzy: Tytuł [typ nośnika]. Miejsce wydania : Wydawca, rok [data
dostępu dla dokumentów online]. Warunki dostępu. Numer ISBN/ISSN (jeśli
istnieje)
np.
Burkot S.: Literatura polska 1939-2009 [online]. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe
PWN, 2002 [dostęp: 25 stycznia 2012]. Dostępny w Internecie dla zarejestrowanych
na platformie ibuk.pl (wykupiony przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Opolu):
http://korpo.ibuk.pl/fiszka.php?id=5621.
Zapolska G.: Moralność pani Dulskiej [online]. Oprac. T. Weiss. Wrocław : w. n., 1966
[dostęp: 22 stycznia 2012]. Dostępny w Internecie: http://literat.ug.edu.pl/dulska/
index.htm.
2.
Artykuł w Internecie
Autor/Autorzy: Tytuł [typ nośnika]. Miejsce publikacji: Instytucja sprawcza, data
publikacji [data dostępu]. Dostępny w Internecie: adres strony. Numer ISBN/
ISSN (jeśli istnieje).
np.
Łoziński Ł.: Demonologia Czesława Miłosza. ,,Dolina Issy” w perspektywie etnologicznej
[online]. Polisemia 2011 [dostęp: 15 stycznia 2012]. Dostępny w Internecie: http://
www.polisemia.com.pl/numery-czasopisma/numer-2-2011-6/demonologia.
ISSN 2082-3053.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY DOKUMENTU ELEKTRONICZNEGO
(np. dysk optyczny, kaseta VHS, płyta DVD, baza danych,
program komputerowy)
Autor/Autorzy: Tytuł [typ nośnika], wydanie. Miejsce wydania : wydawca, rok.
Numer ISBN/ISSN (jeśli istnieje).
Str. 9
np.
Słownik języka polskiego PWN. T. 1. A-K [dysk optyczny]. Warszawa : Wydawnictwo
Naukowe PWN, 2006.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY FILMU
Tytuł [film]. Reż. Dane reżysera. Nośnik (np. 1 płyta DVD, 2 kasety VHS). Miejsce
dystrybucji: wydawca, rok produkcji.
np.
Ferdydurke [film]. Reż. J. Skolimowski. [1 płyta DVD] Warszawa : Mediaprofit, cop. 2010.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY
DOKUMENTU DŹWIĘKOWEGO/MUZYCZNEGO
Autor: Tytuł [typ nośnika]. Miejsce wydania : wydawca, rok.
np.
Chopin F.: Etiudy [płyta CD]. Warszawa : Agora, 2009.
OPIS BIBLIOGRAFICZNY ILUSTRACJI
(np. reprodukcji obrazów, rzeźb, dzieł architektury)
Autor obrazu: Tytuł obrazu [il.]. [w:] Tytuł książki. Redaktor. Wydanie. Miejsce
wydania : Wydawca, rok wydania, strona na której zamieszczona jest ilustracja, nr
ilustracji (jeśli istnieje).
np.
Mucha A.: Madonna z liliami [il.]. [w:] Alfons Mucha. Red. S. Mucha. Warszawa :
Wydawnictwo Naukowe PWN, cop. 2007, s. 107.
WYKORZYSTANA LITERATURA
PN-ISO 690 : 2002. Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura.
PN-ISO 690-2 : 1999. Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części.
Antczak M., Nowacka A.: Przypisy, powołania, bibliografia załącznikowa : jak tworzyć i stosować : podręcznik.
Warszawa : Wydawnictwo SBP, 2008. ISBN 978-83-61464-03-7.
Rzędowska A.: Zasady tworzenia bibliografii załącznikowej : Praktyczny poradnik dla nauczycieli (bibliotekarzy)
i uczniów. ,,Biblioteka w szkole” 2012, nr 1, s. 15-17.
Dokumenty, których opisy bibliograficzne zostały zamieszczone w broszurze, pochodzą ze zbiorów Miejskiej
Biblioteki Publicznej w Opolu.