Rola przyłóżkowego USG w diagnostyce bólów w

radiolog.pl
Rola przyłóżkowego USG w diagnostyce
bólów w klatce piersiowej
Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej są objawem niepokojącym i wymagają niezwłocznej,
właściwej interpretacji. Etiologia tych dolegliwości jest różnorodna. Złożoność omawianych
dolegliwości powoduje, że ich diagnostyka nastręcza niejednokrotnie problemów. W pierwszej
kolejności należy wykonać badania mające na celu potwierdzenie lub wykluczenie stanów
zagrażających życiu chorego wymagających natychmiastowej interwencji. Wprowadzenie
ultrasonografii oraz tomografii komputerowej umożliwiło nieinwazyjną diagnostykę trzustki. Badanie
ultrasonograficzne tego narządu cechuje duża dostępność (przy zastosowaniu małych
przenośnych ultrasonografów - możliwość wykonania badania przy łóżku chorego, nawet w trakcie
wizyty w domu pacjenta), mały koszt i eliminowanie ekspozycji na szkodliwe promieniowanie
rentgenowskie.
Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej są objawem niepokojącym i wymagają niezwłocznej,
właściwej interpretacji. Etiologia tych dolegliwości jest różnorodna. Można wyróżnić między innymi
następujące rodzaje bólów klatki piersiowej: naczyniowe i współczulne, międzyżebrowe, bóle
ściany klatki piersiowej, bóle psychogenne, trzewne. Te ostatnie są wynikiem podrażnienia przez
czynniki zapalne, niedokrwienie, urazy, ucisk nocyceptorów narządów trzewnych klatki piersiowej
lub sąsiadujących z nią narządów nadbrzusza. Ta złożoność omawianych dolegliwości powoduje,
że ich diagnostyka nastręcza niejednokrotnie problemów. Podstawowe znaczenie ma badanie
podmiotowe i przedmiotowe. Ze względu na prawdopodobną kardiologiczną etiologię przed
przejściem do kolejnych etapów diagnostyki należy wykluczyć niedokrwienie mięśnia sercowego.
Dodatkowo w pierwszej kolejności należy wykonać badania mające na celu potwierdzenie lub
wykluczenie stanów zagrażających życiu chorego wymagających natychmiastowej interwencji.
Należy w tym miejscu wymienić zawał mięśnia sercowego, tętniak rozwarstwiający aorty, zator
tętnicy płucnej, odmę opłucnową a także pęknięcie przełyku.
Dużą wartość diagnostyczną ma badanie radiologiczne klatki piersiowej oraz badanie EKG.
Dokładnie zebrany wywiad oraz całokształt obrazu klinicznego pozwalają najczęściej na ustalenie
przyczyny istniejących dolegliwości. W przypadkach trudnych diagnostycznie należy wykonać
dodatkowe badania, w tym badanie USG jamy brzusznej, gdyż choroby toczące się w narządach
położonych w nadbrzuszu mogą zostać błędnie zinterpretowane jako pochodzące z narządów
klatki piersiowej.
Wprowadzenie ultrasonografii oraz tomografii komputerowej umożliwiło nieinwazyjną diagnostykę
trzustki. Badanie ultrasonograficzne tego narządu cechuje duża dostępność (przy zastosowaniu
małych przenośnych ultrasonografów - możliwość wykonania badania przy łóżku chorego, czy
podczas wizyty w domu pacjenta), niski koszt i eliminowanie ekspozycji na szkodliwe
promieniowanie rentgenowskie.
Diagnostyka ultrasonograficzna chorób trzustki opiera się na stwierdzeniu zmian wielkości, kształtu
i echogeniczności tego narządu. Znaczenie podczas badania ma również przemieszczenie
sąsiednich narządów, poszerzenie przewodu żółciowego wspólnego i przewodu trzustkowego.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
radiolog.pl
"Diagnostyka ultrasonograficzna jest pomocna w
przeprowadzeniu diagnostyki różnicowej (wykluczenie kolki
żółciowej, zapalenia pęcherzyka żółciowego, kolki nerkowej
czy tętniaka aorty). W przebiegu obrzękowej postaci
zapalenia trzustka jest w całości powiększona i nieostro
odgraniczona od otoczenia."
Obraz kliniczny zapalenia trzustki, ze względu na różną etiologię i patogenezę, jest niejednolity.
Czułość badania ultrasonograficznego jest wystarczająca w rozpoznawaniu postaci obrzękowej
ostrego zapalenia trzustki. Dwie podstawowe przyczyny ostrego zapalenia trzustki to:
poalkoholowe i żółciowe zapalenie trzustki (łącznie stanowią 70% przypadków). Objawy zapalenia
trzustki są różne: ból w nadbrzuszu, zapalenie otrzewnej, wstrząs. Badanie ultrasonograficzne
może dostarczyć cennych informacji w diagnostyce. Często niestety nie stwierdza się wyraźnych
zmian w trzustce. Diagnostyka ultrasonograficzna jest pomocna w przeprowadzeniu diagnostyki
różnicowej (wykluczenie kolki żółciowej, zapalenia pęcherzyka żółciowego, kolki nerkowej czy
tętniaka aorty). W przebiegu obrzękowej postaci zapalenia trzustka jest w całości powiększona i
nieostro odgraniczona od otoczenia.
W przewlekłym zapaleniu trzustki w miarę postępowania włóknienia i wapnienia narządu, w
badaniu ultrasonograficznym miąższ trzustki jest niejednorodny, plamiście hiperechogeniczny.
Duże zwapnienia natomiast można rozpoznać na podstawie cienia akustycznego. W przypadku
blisko 90% objawowych klinicznie przypadków przewlekłego zapalenia trzustki USG jest badaniem
wystarczającym do rozpoznania zmian zapalnych.
Kolejną patologią stwierdzana poczas badania ultrasonograficznego trzustki są jej torbiele.
Prawdziwe torbiele trzustki mają wyściółkę nabłonkową i są najczęściej wrodzone. Wśród przyczyn
ich występowania wymienia się anomalię rozwojową przewodu trzustkowego. Torbiele mogą być
pojedyncze lub mnogie i są z reguły bezobjawowe. Częściej niż torbiele prawdziwe można spotkać
podczas badania pseudotorbiele. Nie mają one wyściółki nabłonkowej tylko łącznotkankową
ścianę. Pseudotorbiele powstają najczęściej w wyniku urazu lub zapalenia trzustki. W obrazowaniu
ultrasonograficznym torbiele prawdziwe są okrągłe i bezechowe, natomiast pseudotorbiele mają
zróżnicowane kształty, mogą mieć odgałęzienia. Tkanka łączna może w niektórych miejscach
powodować nieregularne pogrubienia ścian. Pęcherzyki powietrza powodują silne odbicie fali
ultrasonograficznej a ich obecność pozwala na podejrzewanie zakażenia bakteryjnego. W
przebiegu torbieli pasożytniczych (bąblowcowych) czy w przebiegu przewlekłego wapniejącego
zapalenia trzustki mogą występować zwapnienia w ścianie torbieli powodujące silne echo i cień
akustyczny.
Jeśli chodzi o diagnostykę ultrasonograficzną guzów trzustki jej ograniczenia sprowadzają się do
rozmiarów guza, małe guzy są trudniejsze do zobrazowania. Dopiero w dużych,
kilkucentymetrowych nowotworach, pojawiają się charakterystyczne ubogoechowe zmiany. W
przypadku guzów małych, poniżej 2cm, wykrywalność w USG wynosi tylko około 30%.
Najczęstszym nowotworem trzustki jest gruczolakorak, który w ultrasonografii ma postać litego
guza, hipoechogenicznego w stosunku do prawidłowego miąższu trzustki. W momencie, gdy
rozrost wykracza poza granicę narządu stwierdza się uwypuklone zarysy trzustki. Dodatkowym
objawem w badaniu ultrasonograficznym mogą być zmiany w przewodzie trzustkowym, jego
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
radiolog.pl
poszerzenie może być na przykład spowodowane przez masy nowotworowe. Dlatego każde
poszerzenie dróg żółciowych niejasnego pochodzenia powinno wiązać się z poszukiwaniem guza
głowy trzustki.
Ultrasonografia jest podstawową metodą obrazowania trzustki. Łatwiej jest oceniać głowę i trzon
narządu. Otyłość pacjenta, złe przygotowanie do badania (gazy jelitowe), mały lewy płat wątroby
utrudniają diagnostykę. Dodatkowo przewód trzustkowy nie udaje się uwidocznić na całym
przebiegu. Wartość ultrasonografii polega na stwierdzeniu żółciowej genezy zapalenia trzustki,
przeprowadzeniu diagnostyki różnicowej i rozpoznaniu powikłań pozapalnych.
Badanie ultrasonograficzne trzustki wskazane jest przy różnicowaniu niejasnego badania
palpacyjnego nadbrzusza, jest również pierwszym badaniem przy podejrzeniu zapalenia trzustki.
Wiadomo obecnie, że badanie ultrasonograficzne trzustki posiada liczne ograniczenia, pozostaje
jednak metodą z wyboru w ocenie powikłań zapalenia trzustki.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3