Notatka AT IV.2016 - Ministerstwo Rozwoju

MINISTERSTWO ROZWOJU
Notatka informacyjna o Austrii i współpracy gospodarczej z Polską
flaga
godło
Podstawowe dane statystyczne
powierzchnia
liczba krajów związkowych (landów)
ludność
głowa państwa (prezydent):
premier (kanclerz):
minister gospodarki, nauki i badań
przynaleŜność do Unii Europejskiej
najbliŜsze wybory parlamentarne
83,9 tys. km2
9
8,7 mln
Heinz Fischer, od 25.IV.2010
Werner Faymann, od 2. XII. 2008
Reinhold Mitterlehner, od 1.IX.2014
od stycznia 1995
2017r.
Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wyszczególnienie
2011
2012
2013
2014
2015*
2016**
PKB na 1 mieszkańca (w tys. €)
PKB nominalnie (w mld €)
PKB (dynamika w %)
Konsumpcja prywatna (zmiana %)
Konsumpcja publiczna (zmiana%)
Deficyt budŜetowy (% PKB)
Dług publiczny (% PKB)
30,5
287,0
1,8
1,1
0,8
-2,6
72,2
30,5
287,0
0,0
1,1
0,8
-3,0
74,2
30,8
290,4
0,4
0,0
0,9
-2,5
74,8
31,2
295,0
0,3
0,9
0,8
-3,3
87,0
31,8
298,0
0,9
1,0
0,8
-1,7
89,0
32,0
303,5
1,6
1,0
0,5
-1,7
87,0
Inwestycje (zmiana %)
Inflacja (w %)
Bezrobocie (w %)
Eksport (w mld €)
Import (w mld €)
3,0
3,6
4,2
165,7
157,1
2,9
2,4
4,3
167,7
158,5
-1,7
2,1
5,1
169,8
157,5
2,2
1,5
5,0
175,3
163,0
3,0
1,1
4,1
+1,2%
+1,1%
4,0
1,5
5,0
+3,6%
+3,7%
Źródło: Eurostat, OECD Review; *dane wstępne,** prognoza European Forecast, Autumn 2015
1.Informacje ogólne:
Austria jest neutralnym krajem federalnym, składającym się z dziewięciu krajów związkowych
o duŜych uprawnieniach. Władza ustawodawcza sprawowana jest przez dwuizbowe
Zgromadzenie Federalne, w skład którego wchodzą Rada Narodowa i Rada Federalna
(odpowiednik naszego Senatu). Po wyborach parlamentarnych w 2013 r. władzę sprawuje
koalicja socjaldemokracji i partii ludowej (chadecji). Ministrem gospodarki został ponownie
R.Mitterlehner. Umowa koalicyjna negocjowana była kilka miesięcy, do spornych spraw
naleŜał sposób zmniejszenia zadłuŜenia państwa i reforma emerytalna. Austria jest jednym z
1
najwyŜej rozwiniętych gospodarczo państw Unii Europejskiej, silnie uzaleŜnionym od eksportu
i współpracy międzynarodowej. Znaczny wpływ na osiągnięcie ekonomicznej, społecznej i
politycznej stabilizacji ma konsekwentnie prowadzona polityka partnerstwa społecznego oraz
współpracy z krajami Europy Środkowej i Wschodniej. Partnerstwo gospodarcze i społeczne
opiera się na harmonijnej współpracy organizacji pracodawców i pracobiorców oraz rządu, z
udziałem Federalnej Izby Gospodarczej, Konferencji Prezydentów Izb Rolniczych oraz Izby
Pracownic i Federacji Związków Zawodowych. Pracownicy najemni są obowiązkowo
członkami Federalnej Izby Pracowniczej. Członkostwo przedsiębiorstw w regionalnych Izbach
Gospodarczych jest obowiązkowe.
2. Sytuacja gospodarcza
Gospodarka Austrii silnie skorzystała z członkostwa w UE i z efektów jej rozszerzenia, stając
się regionalnym centrum usług finansowych, inwestycyjnych i budowlanych dla Europy
Środkowo-Wschodniej. Jej wzrost gospodarczy przez wiele lat naleŜał do najwyŜszych w UE.
W okresie ostatniego kryzysu gospodarczego poziom PKB obniŜył się znacząco, ale dość
szybko odnotowano ponownie wzrost gospodarczy, który jednakŜe nie osiągnął poziomu z
okresu prosperity. Trudna sytuacja strefy Euro i niŜsza dynamika wzrostu Niemiec nie
sprzyjały gospodarce austriackiej w latach 2013-2015r. Dane szacunkowe wzrostu PKB w
2015 roku mieszczą się w granicach 1%. Eksport pozostawał tradycyjnie głównym motorem
koniunktury. Kryzys ekonomiczno-finansowy osłabił przejściowo jego dynamikę, w kolejnych
latach obroty zagraniczne ponownie szybko rosły. Co trzecie miejsce pracy w gospodarce
narodowej uzaleŜnione jest od produkcji towarów lub świadczenia usług przeznaczonych na
rynki zagraniczne. Udział Austrii w handlu światowym, na przestrzeni ostatnich lat, wynosi ok.
1%. Główni partnerzy Austrii to RFN, Włochy, USA, Szwajcaria i Chiny.
3. Polityka gospodarcza.
Centralną sprawą w polityce gospodarczej rządu jest stabilizacja finansów publicznych i
rozregulowanego w okresie recesji rynku kredytowego. ZadłuŜenie publiczne w latach 20132014 stanowiło około 75% PKB, to jest ponad 200 miliardów Euro. W ramach paktu
stabilizacyjnego Austria zobowiązała się do redukcji deficytu budŜetowego do 3%. Partnerzy
koalicyjni zdecydowali się na uzyskanie tego wskaźnika w 60% z oszczędności na wydatkach
i w 40% z powiększenia wpływów budŜetowych. Nie znalazło to jednak uznania w oczach
agencji ratingowej Standard & Poors, która w 2012 r. obniŜyła wiarygodność finansową kraju
do poziomu AA+, mając na uwadze wysokie zaangaŜowanie banków austriackich w
zmagającej się z kryzysem Grecji. Umowa koalicyjna zawiera podwyŜkę akcyzy, dalsze
oszczędności budŜetowe i ofensywę eksportową. Do 2018r. planuje się zwiększenie liczby
eksporterów z 45.000 do 55.000 i działania zwiększające konkurencyjność na rynku
światowym. Austria, podobnie jak Niemcy i kraje skandynawskie, popiera wzmocnienie
zarządzania gospodarczego w UE i dyscypliny budŜetowej, w tym wprowadzenie unii fiskalnej
oraz bankowej krajów strefy Euro prowadzącej do jednolitego nadzoru banków. Jest
przeciwna szybkiemu wprowadzeniu euroobligacji oraz ingerencji UE w sprawy naleŜące do
narodowego systemu gospodarki socjalnej. Austria oczekuje przyspieszenia działań na rzecz
rozbudowy europejskiej infrastruktury energetycznej dla zapewnienia dywersyfikacji dostaw
surowców oraz modernizacji sieci energetycznej, wspiera przedsięwzięcia na rzecz wzrostu
efektywności energetycznej. Równocześnie popiera budowę gazociągu Gazpromu Nord Steam
2, mając ambicję stania się centrum dystrybucji gazu dla Europy Środkowo-Wschodniej.
Stanowczo sprzeciwia się energetyce atomowej. Generalnie popiera obecną strukturę Wspólnej
Polityki Rolnej i utrzymanie dopłat bezpośrednich, jest jednakŜe zwolennikiem większego
skupienia środków finansowych na promocji produkcji ekologicznej, zabiega o intensyfikację
przedsięwzięć ograniczających spekulacje na rynkach produktów rolnych.
2
4. Ramy prawno-traktatowe współpracy gospodarczej
Traktat Akcesyjny ze Wspólnotami Europejskimi z 1.05.2004 r. reguluje całokształt
współpracy gospodarczej i wymiany handlowej z Austrią. Poza tym, szereg kwestii
związanych ze współpracą gospodarczą regulują bilateralne umowy międzyrządowe,
uzupełniające postanowienia Traktatu Europejskiego. Są to między innymi znowelizowana w
styczniu 2004 r. i w lutym 2008 r. polsko-austriacka umowa o unikaniu podwójnego
opodatkowania, Umowa o wspieraniu i ochronie inwestycji z listopada 1988 r. oraz o
współpracy gospodarczej, technicznej i technologicznej z października 1995 r.
5. Wymiana handlowa z Polską
W 2015 roku zanotowaliśmy znaczący wzrost polskiego eksportu o blisko 12% i niewielkie
dodatnie saldo bilansu handlowego przy wyraźnie niŜszej dynamice importu. Łączne obroty
handlowe Polska-Austria zwiększyły się o ponad 7%, osiągając według wstępnych danych 6,2
mld Euro. Wzrost dostaw z Polski związany był z rosnącym zapotrzebowaniem
przedsiębiorstw austriackich produkujących na eksport do Niemiec i na rynki wschodzące.
mln Euro * dane wstępne GUS
Dynamika
2011
2014
2015*
Styczeń
2016*
Dynamika*
2015
I. 2016
2014
I. 2015
Obroty
5.357,1 5.342,5
5.517,9
5.830,0 6.257,6 107,3
505,9
106,1
Eksport 2.607,2 2.716,0
2.729,1
2.813,9 3.146,4 111,8
277,8
108,0
Import
2.749,9 2.626,5
2.788,8
3.016,1 3.111,2 103,2
228,1
103,9
Saldo
-142,7
+89,5
-59,7
-202,2
+35,1
*
+49,7
*
W strukturze towarowej naszego eksportu dominują przemysłowe wyroby przetworzone (53%
całości eksportu), wyroby metalurgiczne (19%) oraz produkty mineralne (16%). Polska
zajmuje 8 miejsce na liście eksportowej Austrii. Udział Austrii w globalnych obrotach
towarowych Polski wynosi obecnie 1,8%. Zajmuje ona 14 miejsce zarówno w polskim w
eksporcie jak i imporcie ogółem. Odbudowa poziomu obrotów w latach 2014-2015 była
zasługą zwiększonego eksportu. Istotnym elementem kontaktów dwustronnych jest współpraca
regionalna oraz kontakty między izbami gospodarczymi. Polskę odwiedzają regularnie misje
gospodarcze krajów związkowych Dolna i Górna Austria oraz Styria i Wiedeń. Współpraca
regionalna rozwija się zwłaszcza ze Śląskiem, Małopolską i Mazowszem.
2012
2013
6. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa
W Polsce reprezentowanych jest prawie 800 firm austriackich. Skumulowana wartość
inwestycji bezpośrednich Austrii w Polsce na koniec 2014r. wyniosła wg NBP 6,3 mld Euro
koncentrując się na sektorze nieruchomości, budownictwie, materiałach budowlanych i
bankowości. Stanowiło to 3,5% ogółu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce i
dawało Austrii 6 miejsce wśród zagranicznych inwestorów. Większość inwestorów to małe i
średnie firmy, a tylko 40 przedsiębiorstw zainwestowało powyŜej 1 mln USD. Do
największych inwestorów naleŜą: Europolis (nieruchomości), Bau Holding Strabag AG (hotele,
obiekty biurowe); Raiffeisen Zentralbank; Rigips Austria GmbH i Leier (materiały
budowlane); Wienerberger (ceramika), Porr International (hotele); Warimpex (hotele,
biurowce), oraz towarzystwa ubezpieczeniowe: Uniqa, Generali, Wienerstädtische. Polskie
inwestycje w Austrii (łącznie z inwestycjami kapitałowymi) na koniec 2014 roku wyniosły wg
NBP 1.250,4 mln Euro, głównie w usługach, przemyśle metalowym i na rynku kapitałowym.
W połowie 2012 roku doszło do sporu pomiędzy austriacką firmą Alpine Bau (o kapitale
hiszpańskim) i narodowym Centrum Sportu w sprawie rozliczeń związanych z budową
Stadionu Narodowego.
3
7. Dostęp do rynku
W negocjacjach akcesyjnych Polski z UE Austria uzyskała prawo stosowania do 2011 roku
czasowych ograniczeń w dostępie do rynku pracy i usług. Ograniczenia w dostępie do rynku
pracy obejmowały takŜe niektóre usługi świadczone przez oddelegowanych pracowników z
Polski, m.innymi ogrodnictwo, cięcie, rzeźbienie i wykańczanie kamienia, montaŜ elementów z
metalu i części tych elementów, usługi budowlane, ochroniarskie,opiekę w domu nad chorymi,
prace o charakterze socjalnym. Z dniem 1 maja 2011r. skończył się okres przejściowy,
ograniczenia swobody świadczenia usług we wszystkich branŜach zostały usunięte.
Dotychczasowe doświadczenia z funkcjonowania nowych regulacji nie potwierdziły obaw
strony austriackiej o nadmierną migrację z Polski.
8. Działania na rzecz rozwoju dwustronnej współpracy gospodarczej.
Utrzymywane są regularne kontakty z administracją gospodarczą partnera. (rozmowy
Departamentu Promocji i Współpracy Dwustronnej MG w grudniu 2013 we Wiedniu i Linzu,
Dyr.Generalnego MG we Wiedniu w marcu 2014, wizyty w Warszawie delegacji Prezydenta
Federalnej Izby Gospodarczej, misji gospodarczych Dolnej Austrii oraz delegacji Związku
Gmin Austriackich i Salzburga, misji handlowej oraz dziennikarzy z Górnej Austrii.) W lutym
2016 r. Wicepremier M.Morawiecki spotkał się z Przewodniczącym Stowarzyszenia
Przemysłowców Austrii w sprawie współpracy z firmami austriackimi w obszarze innowacji i
nowoczesnych technologii. W ostatnich latach dwukrotnie odbyły się w Warszawie spotkania
polskich i austriackich przedsiębiorców poświęcone partnerstwu publiczno-prywatnemu i
wykorzystaniu doświadczeń austriackich w tym obszarze. Podczas oficjalnej wizyty
Prezydenta RP B.Komorowskiego wraz z misją polskich przedsiębiorców w Austrii w 2011r.
odbyło się Forum Gospodarcze i spotkania kontaktowe.
9. Potencjalne dziedziny współpracy
Szczególnie w sektorze budowlanym, bankowym, nieruchomościach ale i przemyśle
chemicznym, papierniczym i ochrony środowiska firmy austriackie zajmują w Polsce czołowe
miejsca. Widzimy tutaj duŜy potencjał dalszego wzrostu.
Polscy przedsiębiorcy są
zainteresowani współpracą z firmami austriackimi w zakresie nowoczesnych, czystych i
energooszczędnych technologii stosowanych w energetyce i ciepłownictwie. Austria ma wiele
doświadczeń w produkcji energii ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza w dziedzinie elektrowni
wodnych i biopaliwach. Przetarg na dostawę wagonów dla II linii metra w Warszawie wygrała
firma Siemens Aktiengesellschaft İsterreich z Wiednia w konsorcjum z Newag S.A Firma
Kapsch zbudowała system elektronicznego poboru opłat na autostradach, Porr wygrał przetarg
na renowacje Dworca Centralnego w Warszawie
10. Polska placówka ekonomiczno-handlowa w Austrii
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wiedniu
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
adres: Titlgasse 15, 1130 Wien, Austria ,Tel:. +43 1 8777312, Fax: +43 1 8773597
E-mail: [email protected]
Strona ternetowa: https://austria.trade.gov.pl
11. Austriacka placówka ekonomiczna w Polsce
Wydział Handlowy Ambasady Austrii w Warszawie
adres: ul. Królewska 16, Saski Crescent Center , 00-103 Warszawa
Tel: +48 22 586 44 66, Fax: +48 22 586 44 88
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: www.wko.at/awo/pl
4