umożliwiają przesączanie w głąb gleby i odnawianie zasobów wód
Transkrypt
umożliwiają przesączanie w głąb gleby i odnawianie zasobów wód
Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 umoĪliwiają przesączanie w gáąb gleby i odnawianie zasobów wód gruntowych. Są ponadto miejscem Īycia wielu gatunków roĞlin i zwierząt. àąki jednokoĞne są bogatsze w gatunki od áąk dwukoĞnych. Na áąkach jednokoĞnych gniazduje wiele gatunków ptaków, które wprowadzają potomstwo przed koszeniem, wiele rzadkich roĞlin zakwita i wydaje nasiona. Na dwukoĞnych áąkach pierwszy pokos jest wczeĞniej w trakcie koszenia gniazda ptaków są niszczone a roĞliny Ğcinane przed wydaniem nasion. Dane dotyczące melioracji na terenach poszczególnych gmin są nastĊpujące: Tabela 17 Zestawienie danych dotyczących melioracji na obszarze powiatu sztumskiego Wyszczególnienie gmina gmina gmina gmina gmina Sztum Stary Targ Mikoáajki DzierzgoĔ Stary Pomorskie DzierzgoĔ DáugoĞü rowów i 179,4 km cieków melioracyjnych W tym: 139,1 km cieki naturalne 3720 ha Powierzchnia drenowanych uĪytków rolnych Stacje pomp 2 297,1 km 121,7 km 367,9 km 192,2 km 255,4 km 13,9 km 367,9 km 49,1 km 5502 ha 2907 ha 6096 ha 4787,0 ha 1 brak 2 brak odwadniających Na terenie powiatu sztumskiego zostaá zaburzony pierwotny reĪim wód powierzchniowych, na mniejszą skalĊ wód podziemnych. Stosunki wodne omawianego obszaru ulegáy wyraĨnym antropogenicznym przeobraĪeniom, spowodowanym regulacją rzek oraz gĊstą siecią kanaáów i rowów melioracyjnych, których dáugoĞü 10- krotnie przekracza dáugoĞü cieków naturalnych. Zmeliorowanych jest 24,7% gruntów ornych. Ogólna dáugoĞü sieci rowów melioracyjnych szczegóáowych wynosi 1158,3 km. Na 1 km2 powierzchni powiatu przypada 12,3 km sieci melioracyjnej. 60 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Rysunek 4 Lokalizacja oczyszczalni Ğcieków na terenie powiatu sztumskiego 61 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 7.1.2. PROGRAM POPRAWY W SEKTORZE: JAKOĝû WÓD I STOSUNKI WODNE Cel strategiczny: Przywrócenie jakoĞci wód powierzchniowych do wymaganych standardów oraz ochrona jakoĞci i iloĞci wód podziemnych wraz z racjonalizacją ich wykorzystania Cele Ğrednioterminowe do roku 2011: 1. 2. 3. 4. DąĪenie do osiągniĊcia wáaĞciwych standardów wód powierzchniowych pod wzglĊdem jakoĞciowym, Zapewnienie mieszkaĔcom powiatu dostĊpu do wody o odpowiedniej jakoĞci, Ochrona wód podziemnych, Rozwój i modernizacja infrastruktury ochrony Ğrodowiska (wodociągi i kanalizacja). Strategia osiągania celów dáugoterminowych i Ğrednioterminowych Dáugofalowym celem polityki ekologicznej Polski w zakresie gospodarki wodnej jest osiągniĊcie dobrego stanu wód, tak pod wzglĊdem jakoĞciowym jak i iloĞciowym. Ten dáugofalowy cel nie jest moĪliwy do osiągniĊcia do 2011 r. – natomiast powinien byü osiągniĊty do 2015 r., zgodnie z dyrektywą UE 2000/60/WE (tzw. Ramową Dyrektywą Wodną). Podstawowym aktem prawnym regulującym sprawy w dziedzinie gospodarki wodno-Ğciekowej jest ustawa z dnia 18 lipca 2001 - Prawo Wodne. Ustawa ta reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównowaĪonego rozwoju, a w szczególnoĞci ksztaátowanie i ochronĊ zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie wodami. Analiza aktualnego stanu Ğrodowiska powiatu sztumskiego wykazaáa, Īe priorytetowym zadaniem w zakresie ochrony Ğrodowiska bĊdzie poprawa jakoĞci wód powierzchniowych i podziemnych oraz zapewnienie mieszkaĔcom dobrej jakoĞci wody pitnej. Konieczne bĊdzie osiągniĊcie standardów obowiązujących w Unii Europejskiej, co wymagaü bĊdzie realizacji dziaáaĔ programowych, organizacyjnych i przede wszystkim inwestycyjnych. ZwiĊkszona zostanie skutecznoĞü ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem poprzez ograniczenie przenikania ich z powierzchni terenu oraz ochronĊ miejsc szczególnie wraĪliwych (ustanawianie stref ochronnych, likwidacja nieczynny ujĊü wody, szczególnie nieeksploatowanych studni kopanych, ograniczenie zanieczyszczeĔ obszarowych z terenów przemysáowych, zurbanizowanych i rolniczych). Zadania te uwzglĊdniane bĊdą w planach zagospodarowania przestrzennego. Niewykorzystywane studnie kopane powinny byü zasypywane. W dziaáaniach dáugoterminowych poszczególne gminy powiatu bĊdą zwracaáy szczególną uwagĊ na poprawĊ gospodarki wodno-Ğciekowej, ze szczególnym naciskiem na równoczesną budowĊ wodociągów i kanalizacji rozdzielczej, a takĪe odprowadzenie Ğcieków opadowych z terenów zurbanizowanych i przemysáowych. Istotną sprawą jest inwentaryzacja wszystkich legalnych i nielegalnych wylotów Ğcieków, szczególnie nieoczyszczonych, z opracowaniem koncepcji poprawy tego stanu. Docelowo planuje siĊ objĊcie systemem kanalizacji i wodociągów caáego obszaru powiatu, zgodnie z Krajowym Planem Oczyszczania ĝcieków Komunalnych oraz modernizacjĊ istniejących odcinków sieci. Wynegocjowane przez PolskĊ okresy przejĞciowe z zakresie gospodarki wodno – Ğciekowej w zakresie dyrektywy Rady 91/271/Eec i prawa wodnego zakáadają, Īe w do roku 2010 aglomeracje o liczbie RLM powyĪej 15 000 wyposaĪone bĊdą w sieci kanalizacyjne zakoĔczone oczyszczalniami Ğcieków. Na terenie powiatu niema takich aglomeracji, nie przewiduje siĊ równieĪ, przy ujemnym przyroĞcie naturalnym i saldzie migracji, powstania takowych do roku 2010. Aglomeracje o RLM od 62 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 2 000 do 15 000 powinny byü wyposaĪone w sieü kanalizacyjną do roku 2015 – obowiązywaü to bĊdzie wszystkie gminy powiatu. Do roku 2015 przewiduje siĊ caákowitą likwidacjĊ zrzutu Ğcieków nieoczyszczonych z terenu powiatu, w tym z zakáadów przemysáowych, zaspokojenie zapotrzebowania mieszkaĔców poszczególnych gmin w odpowiedniej jakoĞci wodĊ do picia, ochronĊ wód podziemnych, a szczególnie gáównych zbiorników tych wód na terytorium powiatu oraz wspóápracĊ z sąsiednimi powiatami w celu ograniczenia zanieczyszczeĔ doprowadzanych do wspólnych cieków wodnych, szczególnie zaĞ rzeki Liwy, dla której opracowywany jest ponadlokalny program ochrony jej zlewni, W zakresie jakoĞci wód powierzchniowych nie przewiduje siĊ, by w perspektywie do roku 2011 poprawiáa siĊ jakoĞü wód rzeki Wisáy z uwagi na liczne Ĩródáa zanieczyszczeĔ poza granicami powiatu. NaleĪy natomiast podjąü energiczne, dáugofalowe dziaáania zmierzające do poprawy jakoĞci wód pozostaáych rzek páynących na terenie powiatu. Gáówne zadania zmierzające do realizacji tego celu przedstawiono poniĪej. Cele krótkoterminowe do roku 2007 i kierunki dziaáaĔ w zakresie ochrony iloĞciowej zasobów wodnych: 1. Systematyczny spadek poboru wód podziemnych do celów innych niĪ konsumpcyjne oraz dla przemysáu spoĪywczego i farmaceutycznego 2. Podnoszenie ĞwiadomoĞci ekologicznej mieszkaĔców powiatu i podmiotów gospodarczych w zakresie ograniczania zuĪycia wody Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 3 dziaáanie wspomagane z budĪetu paĔstwa oraz przez RZGW GdaĔsk realizacja przez UrzĊdy Miast i Gmin poprzez wydawanie decyzji i studium opracowanie zagospodarowania przestrzennego, we wspóápracy z RZGW GdaĔsk realizacja przez UrzĊdy Miast i Gmin oraz RZGW GdaĔsk realizacja przez UrzĊdy Miast i Gmin we wspóápracy z przedsiĊbiorstwami wodociągowymi koordynacja dziaáaĔ przez Starostwo Powiatowe, we wspóápracy z oĞrodkami edukacyjnoinformacyjnymi: edukacji ekologicznej, szkoáami, mediami, podmiotami gospodarczymi koordynacja dziaáaĔ przez Starostwo Powiatowe, we wspóápracy z oĞrodkami edukacyjnoinformacyjnymi: edukacji ekologicznej, szkoáami, mediami, podmiotami gospodarczymi, przedsiĊbiorstwami wodociągowymi 1 2 3 4 2 Porządkowanie systemu odwodnieĔ i melioracji Ochrona ujĊü wód pitnej na terenie powiatu oraz wyznaczanie punktów poboru wody i odprowadzania Ğcieków, wraz z oceną moĪliwoĞci uzdatniania wody Ograniczanie i eliminowanie wykorzystania wód podziemnych do celów innych niĪ zaopatrzenie ludnoĞci w wodĊ do picia oraz zastosowania technologiczne w przemyĞle spoĪywczym i farmaceutycznym Optymalizacja zuĪycia wody do celów socjalno-bytowych i przemysáowych (propagowanie instalowania liczników zuĪycia wody oraz stymulacja do zmniejszania jej zuĪycia) Edukacja mieszkaĔców w zakresie moĪliwoĞci i koniecznoĞci oszczĊdzania wody w gospodarstwach domowych 63 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Lp. Nazwa zadania 1 5 Uwagi 2 3 UwzglĊdnienie w planach zagospodarowania przestrzennego ochrony gáównych zbiorników wód UrzĊdy Miast i Gmin podziemnych Cele krótkoterminowe do roku 2007 i kierunki dziaáaĔ w zakresie jakoĞci wód: Ochrona jakoĞci wód przed degradacją polega na prowadzeniu dziaáaĔ administracyjno-prawnych, przyrodniczych i technicznych. W tym celu konieczne jest: 1. Poprawa jakoĞci wód powierzchniowych i podziemnych Dziaáania obejmą: Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 2 1 Efektywne poszukiwanie funduszy do realizacji zaplanowanych dziaáaĔ ze Ĩródeá krajowych i zagranicznych 3 Dziaáania te bĊdą koordynowane przez Starostwo Powiatowe, we wspóápracy z UrzĊdami Miast i Gmin, mediami, podmiotami gospodarczymi oraz stowarzyszeniami i organizacjami na terenie zlewni rzek powiatu 2 3 4 5 6 7 8 Dziaáania edukacyjne - podniesienie ĞwiadomoĞci ekologicznej mieszkaĔców powiatu sztumskiego i podmiotów gospodarczych Wspieranie dziaáaĔ zmierzających do likwidacji dopáywu zanieczyszczeĔ do rzek i innych wód powierzchniowych oraz podziemnych (ograniczenie zanieczyszczeĔ pochodzących z jednostek osadniczych, ograniczenie zanieczyszczeĔ spowodowanych gospodarką odpadami, ograniczenie zanieczyszczeĔ pochodzących ze spáywów powierzchniowych, itp.) Eliminacja nieszczelnych zbiorników gromadzenia Ğcieków (szamb), kontrola zagospodarowania Ğcieków bytowo – gospodarczych na terenach nieskanalizowanych Eliminacja zanieczyszczeĔ wymywanych przez opady poprzez zorganizowany odbiór wód opadowych z terenów przemysáowych i zurbanizowanych poprzez opracowanie i wdroĪenie koncepcji zagospodarowania Ğcieków opadowych na tych terenach Eliminacja zanieczyszczania brzegów zbiorników i cieków odpadami zdeponowanymi na tzw. „dzikich skáadowiskach” Inwentaryzacja Ĩródeá zanieczyszczeĔ dopáywających do rzeki i innych wód powierzchniowych na terenie caáej zlewni, kontrola pozwoleĔ wodno – prawnych na odprowadzanie Ğcieków (dziaáania realizowane we wspóápracy regionalnej z innymi powiatami) Ocena stanu technicznego i efektywnoĞci pracy istniejących urządzeĔ oczyszczających Ğcieki na terenie gmin z terenu zlewni rzek (dziaáania realizowane we wspóápracy regionalnej z innymi powiatami) 64 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 2 3 9 WdraĪanie opracowanych koncepcji kanalizacji deszczowej i sanitarnej, realizacja zapisów Krajowego Planu Oczyszczania ĝcieków Komunalnych 10 Likwidacja nieczynnych ujĊü wody, szczególnie studni kopanych 11 Wprowadzenie stref ochrony poĞredniej ujĊü wody 12 13 Ograniczanie negatywnego wpáywu na Ğrodowisko zanieczyszczeĔ obszarowych i punktowych pochodzących z dziaáalnoĞci rolniczej, szczególnie zaĞ opracowanie i wdroĪenie programu dziaáaĔ na rzecz ograniczenia spáywu zanieczyszczeĔ azotowych (stanowiska do skáadowania obornika, magazynowania gnojowicy, zastosowania rolniczego Ğcieków i osadów), Edukacja ekologiczna rolników i osób uprawiających ziemiĊ w celu uĞwiadamiania szkodliwoĞci nadmiernego stosowania Ğrodków ochrony roĞlin, nawozów sztucznych i naturalnych 2. Poprawa gospodarki wodno – Ğciekowej powiatu Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 3 2 W zakresie zaopatrzenia w wodĊ pitną: 1 2 3 4 Inwentaryzacja stanu sieci wodociągowej Dziaáania te bĊdą koordynowane przez Modernizacja ujĊü wody oraz sieci wodociągowej poprzez UrzĊdy Miast i Gmin, we wspóápracy ze Powiatowym oraz wymianĊ urządzeĔ wodociągowych znajdujących siĊ w záym Starostwem przedsiĊbiorstwami wodno stanie technicznym. kanalizacyjnymi Budowa nowej sieci wodociągowej z uwzglĊdnieniem obecnych i przyszáych odbiorców wody Zmniejszenie awaryjnoĞci sieci wodociągowej i kanalizacyjnej poprzez stosowanie nowoczesnych materiaáów i rozwiązaĔ technicznych oraz intensyfikacjĊ napraw bieĪących W zakresie kanalizacji: 5 Inwentaryzacja stanu sieci kanalizacyjnej, zbiorników bezodpáywowych i przydomowych oczyszczalni Ğcieków 6 Budowa oczyszczalni Ğcieków i rozbudowa systemu kanalizacji 7 Wymiana odcinków kanalizacji bĊdących w záym stanie technicznym 8 Budowa równoczesna wodociągów i kanalizacji 65 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 3 2 9 Modernizacja gospodarki Ğciekowej w zakáadach przemysáowych oraz wspieranie i egzekwowanie programów racjonalnej gospodarki wodno-Ğciekowej w zakáadach 10 Wspieranie budowy przydomowych oczyszczalni Ğcieków na obszarach o zabudowie ekstensywnej 11 Optymalizacja wykorzystania istniejących oczyszczalni Ğcieków 12 Modernizacja istniejących oczyszczalni Ğcieków 13 Budowa systemu oczyszczania Ğcieków opadowych, szczególnie z terenów zurbanizowanych i przemysáowych Efekty dziaáaĔ: - zwiĊkszenie iloĞci oczyszczanych Ğcieków - poprawa czystoĞci wód powierzchniowych i podziemnych - zmniejszenie strat wody spowodowanej awaryjnoĞcią sieci wodociągową - efektywniejsze wykorzystanie zasobów wód podziemnych - poprawa stanu zdrowia mieszkaĔców powiatu 7.2 POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 7.2.1 STAN AKTUALNY W ostatnich latach w caáym kraju obserwuje siĊ spadek zanieczyszczenia powietrza. Zjawisko to definiuje siĊ jako wprowadzanie do powietrza organizmów Īywych lub substancji chemicznych, które nie są jego naturalnymi skáadnikami, albo – bĊdąc nimi – wystĊpują w stĊĪeniach przekraczający wáaĞciwy dla nich zakres. Na stan jakoĞci powietrza atmosferycznego na terenie powiatu sztumskiego mają wpáyw zanieczyszczenia pochodzące : - z procesów spalania paliw - zbiorowe i indywidualne ogrzewanie pomieszczeĔ (zanieczyszczenia: pyá, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek wĊgla) - ze Ğrodków transportu koáowego (zanieczyszczenia: tlenki azotu, wĊglowodory, tlenek wĊgla, pyá, oáów) - z procesów produkcyjnych (zanieczyszczenia: wĊglowodory i ich pochodne, pyáy siarki, siarkowodór i inne specyficzne dla danej produkcji substancje). PoniĪsza tabela przedstawia gáówne czynniki zanieczyszczające powietrze z uwzglĊdnieniem miejsca ich powstawania: Tabela 18 Gáówne substancje zanieczyszczające powietrze atmosferyczne Zanieczyszczenie Pyá ogóáem SO2 – dwutlenek siarki NO - tlenek azotu NO2 – dwutlenek azotu ħródáo emisji Spalanie paliw, unos pyáu przez wiatr, pojazdy Spalanie paliw zawierających siarkĊ, procesy technologiczne Spalanie paliw i procesy technologiczne przy wysokiej temperaturze Spalanie paliw i procesy technologiczne 66 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 NOx - suma tlenków azotu CO - tlenek wĊgla O3 – ozon Sumaryczna emisja tlenków azotu (NO, NO2) Powstaje podczas niepeánego spalania Powstaje naturalnie oraz z innych zanieczyszczeĔ (utleniaczy) Na terenie powiatu sztumskiego brak jest znaczących Ĩródeá zanieczyszczenia powietrza. Na stan aerosanitarny najwiĊkszy wpáyw mają zanieczyszczenia napáywające spoza terenu powiatu, szczególnie z miasta Kwidzyn (przy niesprzyjającym ukáadzie wiatrów). W ostatnich latach obserwuje siĊ pozytywną tendencjĊ do zmniejszania iloĞci zanieczyszczeĔ wprowadzanych do atmosfery na terenie powiatu kwidzyĔskiego. Początkowo spowodowane byáo to spadkiem produkcji energii cieplnej oraz restrukturyzacją przemysáu, w ostatnich latach zaĞ dziaáaniami proekologicznymi podejmowanymi przez zakáady stanowiące najwiĊksze zagroĪenie dla Ğrodowiska. Na terenie powiatu sztumskiego gáównymi Ĩródáami punktowymi emisji zanieczyszczeĔ są kotáy i piece grzewcze. Liniowe Ĩródáa zanieczyszczeĔ to szlaki komunikacyjne (gáównie drogi krajowe o najwiĊkszym natĊĪeniu ruchu). ħródáa te są sprawcami tzw. niskiej emisji. Z reguáy duĪa iloĞü tych emitorów skupiona w jednym miejscu i niekorzystne warunki rozprzestrzeniania na ograniczonym terenie ksztaátują poziom stĊĪeĔ zanieczyszczeĔ w ich najbliĪszym otoczeniu. Zjawisko takie wystĊpuje na terenach o zwartej zabudowie z duĪą iloĞcią indywidualnych palenisk w budynkach mieszkalnych oraz w zakáadach usáugowych i przemysáowych maáej wielkoĞci. Nieco mniejszym problemem z punktu widzenia lokalnych parametrów czystoĞci powietrza jest niska emisja na terenach zabudowy luĨnej, gdyĪ istnieją lepsze warunki przewietrzania i depozycji zanieczyszczeĔ, a co za tym idzie relatywnie niĪsze stĊĪenia. Zanieczyszczeniem wskaĨnikowym niskiej emisji jest benzo-a-piren, naleĪący do grupy wĊglowodorów aromatycznych. Gáównym problemem zapobiegania w przypadku niskiej emisji jest brak inwentaryzacji Ĩródeá i wielkoĞci emisji oraz danych o rodzaju i iloĞci stosowanych paliw (np. spalanie odpadów w instalacjach nie przeznaczonych do tego celu). Charakterystyczną cechą niskiej emisji jest jej sezonowa zmiennoĞü. W okresach grzewczych notuje siĊ wzrost emisji energetycznej w porównaniu do okresów ciepáych. Problemem jest spalanie w domowych piecach odpadów, tworzyw sztucznych, gumy i tekstyliów. Domowe paleniska nie wytwarzają wystarczająco wysokiej temperatury do ich caákowitego spalenia. W związku z tym do atmosfery przedostają siĊ duĪe iloĞci sadzy, wĊglowodorów aromatycznych, merkaptanów i innych szkodliwych dla zdrowia ludzi związków chemicznych. Nasila siĊ to szczególnie w okresie grzewczym. Drugim waĪnym elementem niskiej emisji są zanieczyszczenia komunikacyjne, obejmujące takie substancje jak: tlenki azotu, pyáy, tlenek wĊgla, dwutlenek siarki, aldehydy. Ponadto spaliny w swym skáadzie zawierają wĊglowodory aromatyczne i alifatyczne, z których szereg (w tym benzo/a/piren) wykazuje silne dziaáanie rakotwórcze. Samochody są równieĪ jednym z gáównych Ĩródeá emisji do powietrza, a takĪe do gleby takich związków jak oáów (z benzyny) i azbest (okáadziny samochodowe i tarcze sprzĊgieá). Emisja ta wraz z postĊpującym zwiĊkszaniem siĊ iloĞci pojazdów na szlakach komunikacyjnych, wykazuje tendencjĊ wzrostową. Szczególnie wysokie zanieczyszczenie powietrza substancjami pochodzącymi ze spalania paliw w silnikach pojazdów wystĊpuje na skrzyĪowaniach gáównych ulic miast, przy trasach komunikacyjnych o duĪym natĊĪeniu ruchu biegnących przez obszary o zwartej zabudowie. Przyczyną nadmiernej emisji zanieczyszczeĔ ze Ğrodków transportu jest záy stan techniczny pojazdów, záa eksploatacja, przestoje w ruchu spowodowane záą organizacją ruchu lub zbyt maáą przepustowoĞcią dróg. W celu utrzymania dobrego stanu czystoĞci powietrza na terenie powiatu sztumskiego naleĪy zwróciü uwagĊ przede wszystkim na doprowadzenie alternatywnych Ĩródeá ciepáa. NaleĪy dąĪyü do likwidacji palenisk wĊglowych i zapewniü mieszkaĔcom dostĊp do gazociągu lub sieci cieplnych, w szczególnoĞci w zabudowie zwartej. Na terenie powiatu sztumskiego nie są prowadzone wáasne pomiary zanieczyszczeĔ powietrza, są tu natomiast trzy stanowiska pomiarowe Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony ĝrodowiska w GdaĔsku, 67 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 zlokalizowane w Sztumie (1 stanowisko), w Dzierzgoniu (1 stanowisko) i w Mikoáajkach Pomorskich (1 stanowisko). W ramach badaĔ zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego prowadzi siĊ pomiary SO2, NO2, pyáu zawieszonego oraz opadu pyáu, metodą pasywną. WartoĞci Ğrednie pomierzone w roku 2002 i odniesione do normy przedstawiaáy siĊ nastĊpująco: Tabela 19 ĝrednie roczne wartoĞci stĊĪeĔ substancji zanieczyszczających powietrze na obszarze powiatu sztumskiego PARAMETR JEDNOSTKA WARTOĝû WARTOĝû POMIERZONA DOPUSZCZALNA 3 SO2 µg/m 3,75 40 NO2 µg/m3 9,00 40 Pyá zawieszony µg/m3 14,00 50 ħródáo: Raport WIOĝ o stanie Ğrodowiska województwa pomorskiego, GdaĔsk, 2002. Tabela 20 StĊĪenia Ğrednioroczne NO2 i SO2 pomierzone w powietrzu atmosferycznym na obszarze powiatu sztumskiego Lokalizacja stacji StĊĪenie Ğrednioroczne w [µg/m3] NO2 SO2 2001 2002 2001 2002 Stary Targ 15 3 DzierzgoĔ 8 7 5 3 Sztum, ul. MáyĔska 10 7 3 4 ħródáo: Raport WIOĝ o stanie Ğrodowiska województwa pomorskiego, GdaĔsk, 2003. Jak wynika z analizy przedstawionych powyĪej danych, stĊĪenia poszczególnych zanieczyszczeĔ emitowanych na terenie powiatu sztumskiego nie przekraczają dopuszczalnych norm. Co wiĊcej, wartoĞci pomierzone w 2002 roku są znacznie niĪsze w stosunku do roku poprzedniego. JakoĞü powietrza atmosferycznego na obszarze powiatu sztumskiego zostaáa takĪe oceniona podczas opracowywania Oceny rocznej jakoĞci powietrza w województwie pomorskim za rok 2002 (WIOĝ). Celem prowadzonych badaĔ byáo przedstawienie informacji o stĊĪeniach zanieczyszczeĔ w poszczególnych strefach województwa, wskazanie obszarów wystĊpowania ponadnormatywnych stĊĪeĔ zanieczyszczeĔ a takĪe wskazanie potrzeb w zakresie wzmocnienia istniejącego systemu monitoringu. Stacje pomiarowe na obszarze powiatu, z których wykorzystano dane, zlokalizowane byáy w Dzierzgoniu (1 stacja), Mikoáajkach Pomorskich (1 stacja) i Sztumie (2 stacje). Uzyskane wyniki przedstawiaáy siĊ nastĊpująco: Tabela 21 Klasy wynikowe dla poszczególnych zanieczyszczeĔ oraz klasa ogólna z uwzglĊdnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych Klasa ogólna Dziaáania wynikające z zanieczyszczeĔ dla obszaru caáej strefy klasyfikacji SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO O3 A A A A A A A A Utrzymanie stanu aktualnego ħródáo: Ocena roczna jakoĞci powietrza w województwie pomorskim za rok 2002, WIOĝ Tabela 22 Klasy wynikowe dla poszczególnych zanieczyszczeĔ oraz klasa ogólna z uwzglĊdnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roĞlin Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych Klasa ogólna Dziaáania wynikające z zanieczyszczeĔ dla obszaru caáej strefy klasyfikacji SO2 NOx O3 68 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 A A A A Utrzymanie stanu ħródáo: Ocena roczna jakoĞci powietrza w województwie pomorskim za rok 2002, WIOĝ Obszar caáego powiatu sztumskiego zostaá zaliczony do klasy A zarówno ze wzglĊdu na ochronĊ zdrowia jak i ze wzglĊdu na ochronĊ roĞlin. Jako Īe klasa A jest najwyĪszą z moĪliwych, wymaganym dziaáaniem na obszarze omawianej jednostki administracyjnej jest dąĪenie do utrzymania poziomu stĊĪeĔ na niezmienionym poziomie. Dane z Rocznika statystycznego województwa pomorskiego (GUS, 2003) wskazują, Īe w roku 2002 emisja zanieczyszczeĔ pyáowych (pyáy ze spalania paliw) na obszarze powiatu wyniosáa 3 tony, a emisja zanieczyszczeĔ gazowych - 57 ton. Byáy to najniĪsze wartoĞci w caáym województwie. Emisja zanieczyszczeĔ gazowych powietrza z zakáadów szczególnie uciąĪliwych na obszarze powiatu sztumskiego w [t] 8 16 dwutlenek siarki 33 tlenki azotu tlenek wĊgla Rysunek 5 Emisja zanieczyszczeĔ gazowych z zakáadów szczególnie uciąĪliwych Wg tego samego Ĩródáa masa zanieczyszczeĔ zatrzymanych w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeĔ powietrza w zakáadach szczególnie uciąĪliwych przedstawiaáa siĊ nastĊpująco: - zanieczyszczenia pyáowe – 24 tony (co stanowiáo 88,9% ogóáu zanieczyszczeĔ wytworzonych), - zanieczyszczenia gazowe – 0 ton. ZgodĊ Starosty Sztumskiego na wprowadzanie pyáów i gazów do powietrza uzyskaáy w 2002 r. firmy: „Elita” ze Sztumskiego Pola i „Fila” ze Sztumu. 7.2.2 PROGRAM POPRAWY W SEKTORZE: POWIETRZE ATMOSFERYCZNE Cel strategiczny: Utrzymanie dotychczasowej jakoĞci powietrza atmosferycznego na terenie powiatu poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeĔ ze Ĩródeá bytowo - komunalnych i komunikacyjnych. Cele Ğrednioterminowe do roku 2011: 1. Ograniczanie wielkoĞci emisji zanieczyszczeĔ komunikacyjnych 2. Ograniczenie emisji ze Ĩródeá komunalnych, szczególnie niskiej emisji Strategia osiągania celów dáugoterminowych i Ğrednioterminowych Analiza stanu aktualnego wykazaáa, Īe na terenie powiatu sztumskiego nie wystĊpują przekroczenia norm powietrza, a stan sanitarny powietrza ulega permanentnej poprawie i nie jest wymagane sporządzenie programu ochrony powietrza. Podstawowe uciąĪliwoĞci wynikają: 69 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 - z zanieczyszczeĔ komunikacyjnych, związanych z ruchem pojazdów silnikowych z zanieczyszczeĔ z sektora komunalno – bytowego, gównie spalania niskiej jakoĞci paliwa (wĊgla) w paleniskach domowych w sezonie jesienno – zimowym. Zanieczyszczenie powietrza jest nierównomierne na terenie powiatu – najwiĊksze w otoczeniu tras komunikacyjnych, zakáadów przemysáowych i zwartej zabudowy mieszkaniowej w okresie grzewczym. W perspektywie dáugoterminowej dziaáania koncentrowaü powinny siĊ na ograniczaniu emisji niskiej z sektora mieszkaniowego. Ochrona powietrza nie bĊdzie naleĪaáa do zadaĔ priorytetowych powiatu i gmin w zakresie ochrony Ğrodowiska. Najskuteczniejszą formą ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem na terenie powiatu bĊdzie prewencja, realizowana jako likwidacja zanieczyszczeĔ u Ĩródáa poprzez dziaáania w zakresie: - ograniczania udziaáu indywidualnych palenisk wĊglowych w strukturze systemu grzewczego miast i gmin, szczególnie na terenach gĊstej zabudowy, wspieranie dziaáaĔ inwestycyjnych ograniczających drogowy ruch tranzytowy przez centa miast, prowadzenie zintegrowanych dziaáaĔ na rzecz minimalizacji zuĪycia energii (w tym surowców energetycznych), rozwój monitoringu zanieczyszczeĔ powietrza i dostosowanie go do aktualnych wymogów, wielokierunkowych dziaáaĔ minimalizujących emisjĊ zanieczyszczeĔ powietrza z zakáadów przemysáowych powiatu. Cele krótkoterminowe i kierunki dziaáaĔ do roku 2007: Ochrona powietrza atmosferycznego na terenie powiatu sztumskiego odbywaü siĊ bĊdzie w czterech gáównych dziedzinach: 1. Ograniczanie zanieczyszczeĔ z sektora przemysáowego ħródáem zanieczyszczenia powietrza jest dziaáalnoĞü gospodarcza, szczególnie przemysá. W celu ograniczenia emisji przemysáowej podejmowane powinny byü dziaáania przez samych sprawców zanieczyszczeĔ, m.in. zainstalowanie urządzeĔ ochronnych, wdroĪenie nowych technologii. W celu dalszej minimalizacji tego wpáywu naleĪy podjąü nastĊpujące dziaáania: Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 2 Rozbudowa lub áączenie systemów ciepáowniczych w celu racjonalizacji wykorzystania energii pierwotnej paliw MontaĪ urządzeĔ odpylających stosowanie wysokosprawnych, nowoczesnych technik odpylania MontaĪ urządzeĔ dla ograniczania emisji zanieczyszczeĔ gazowych 3 realizacja zadaĔ przez zakáady przemysáowe i inne podmioty wprowadzające zanieczyszczenia do powietrza przy wsparciu merytorycznym Starostwa Powiatowego, UrzĊdów Miast i Gmin, 1 2 3 4 Hermetyzacja procesów technologicznych 5 Likwidacja Ĩródeá emisji niezorganizowanej na terenie zakáadów 70 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 6 7 Wspomaganie systemów kontrolnopomiarowych oraz badaĔ stanu Ğrodowiska naturalnego Przestrzeganie przez poszczególne zakáady norm odnoĞnie emisji zanieczyszczeĔ 8 Promowanie i wdraĪanie energooszczĊdnych technologii nowoczesnych, 9 Promowanie zakáadów wdraĪających projekty Czystej Produkcji i norm zarządzania Ğrodowiskowego (np. ISO 14000) 2. Ograniczanie zanieczyszczeĔ komunikacyjnych Emisja komunikacyjna jest najbardziej uciąĪliwa dla mieszkaĔców ulic poáoĪonych przy ruchliwych trasach komunikacyjnych i w gĊstej zabudowie mieszkalnej. Nie jest obecnie moĪliwa zmiana organizacji ruchu dla najbardziej uciąĪliwych dróg w powiecie, równieĪ wiele dziaáaĔ poprawiających stan powietrza jest niezaleĪnych od wáadz gminnych i powiatowych (stan techniczny samochodów, jakoĞü benzyny, páynnoĞü i organizacja jazdy, stan techniczny dróg). Na terenie powiatu istotne znaczenie ma turystyka i ruch tranzytowy, przyczyniające siĊ do zanieczyszczenia powietrza na terenach atrakcyjnych turystycznie. Z tego wzglĊdu istotne jest promowanie turystyki rowerowej, budowa nowych ĞcieĪek rowerowych, pieszych i konnych, a takĪe organizacja tzw. dojazdów kombinowanych (dojazd do miejsca przeznaczenia Ğrodkami komunikacji zbiorowej, nastĊpnie moĪliwoĞü wynajĊcia roweru). Dla zmniejszenia lub eliminacji uciąĪliwoĞci spowodowanych przez transport drogowy proponuje siĊ podjĊcie nastĊpujących dziaáaĔ: Lp. Nazwa zadania 1 2 Optymalizacja warunków ruchu drogowego przy wykorzystaniu podstawowych narzĊdzi inĪynierii ruchu, zapewniających zwiĊkszenie páynnoĞci i przepustowoĞci drogowej 1 2 3 Uwagi 3 realizacja zadaĔ przez zarządy dróg, Starostwo Powiatowe, UrzĊdy Miast i Gmin, we wspóápracy z policją, StraĪą Miejską, oĞrodkami kierowcami PodwyĪszenie standardów technicznych edukacyjnymi, i stacjami infrastruktury drogowej, zwáaszcza w obszarach pojazdów wysoko zurbanizowanych i na obszarach diagnostycznymi chronionych Wprowadzenie stref ograniczonego ruchu lub caákowitej eliminacji pojazdów z wybranych czĊĞci ulic i rejonów miast i gmin powiatu 4 Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru zintensyfikowania miejskiego 5 Stosowanie nowoczesnych rozwiązaĔ technicznych w komunikacji i pojazdach 6 Promowanie stosowania w pojazdach benzyny bezoáowiowej, biopaliw i gazu 71 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 7 8 9 10 DoposaĪenie stacji diagnostycznych w zakresie przyrządów pomiarowych umoĪliwiających pomiar emisji gazów silnikowych, propagowanie i wspieranie akcji kontroli stanu technicznego pojazdów Eliminacja z ruchu pojazdów nie speániających obowiązujących norm ekologicznych Promowanie transportu ekologicznego i tzw. kombinowanego Systematyczne usprawnianie transportu zbiorowego w celu zwiĊkszenia jego udziaáu w caákowitych przewozach pasaĪerskich 11 Promowanie proekologicznych zachowaĔ wáaĞcicieli samochodów (np. DzieĔ bez samochodu, korzystanie ze Ğrodków transportu publicznego, korzystanie kilku osób z jednego pojazdu) 12 Rozbudowa ĞcieĪek pieszych, rowerowych i konnych 3. Ograniczanie zanieczyszczeĔ z sektora komunalnego Na terenie powiatu najistotniejszym Ĩródáem zanieczyszczeĔ powietrza są lokalne kotáownie i piece domowe, opalane wĊglem o czĊsto niskiej jakoĞci. W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeĔ naleĪy dąĪyü do zmiany w strukturze grzewczej powiatu, jednakĪe jest to trudne z uwagi na duĪe koszty przedsiĊwziĊü modernizacyjnych. Aby zachĊciü mieszkaĔców do zmiany kotáów i pieców opalanych wĊglem na bardziej ekologiczne (np. opalane gazem lub olejem), naleĪy wprowadziü system zachĊt finansowych, np. w postaci dotowania z PFOĝ i GW oraz funduszy gminnych. Podobne dziaáania mogą byü równieĪ dofinansowywane z WFOĝ i GW oraz innych funduszy ekologicznych i celowych. Znaczną poprawĊ moĪna uzyskaü podczas prowadzenia edukacji ekologicznej mieszkaĔców, na temat szkodliwoĞci spalania odpadów w paleniskach domowych, co obecnie jest czĊstą praktyką. UwzglĊdniü naleĪy takĪe ekonomiczne aspekty zmiany paliwa - najtaĔszym paliwem dla mieszkaĔców jest drewno i odpady z jego przeróbki oraz wĊgiel. Koszt energii uzyskiwanej z wĊgla wynosi okoáo 13 zá/GJ. Koszty gazu sieciowego są porównywalne z kosztami ciepáa z kotáowni. Koszt energii uzyskiwanej z gazu wynosi ponad 30 zá/GJ. Natomiast pozostaáe noĞniki ciepáa, które są przyjazne dla Ğrodowiska tj. gaz propan – butan, olej opaáowy i energia elektryczna są znacznie droĪsze i dlatego ich stosowanie ogranicza siĊ gáównie do rejonów nie zgazyfikowanych oraz poáoĪonych z daleka od sieci cieplnej, a stosowane są przez zamoĪniejszą czĊĞü spoáeczeĔstwa lub firmy i instytucje. W póĨniejszym okresie naleĪy zwróciü uwagĊ na moĪliwoĞü wykorzystania czystych Ĩródeá energii oraz Ĩródeá odnawialnych. Do Ĩródeá energetycznych o charakterze odnawialnym naleĪy np. biomasa roĞlinna. ħródáem biomasy wykorzystywanej dla celów energetycznych mogą byü odpady tartaczne oraz drewno odpadowe z wyrĊbu i czyszczenia lasów. Perspektywicznie dodatkowym Ĩródáem biomasy mogą byü uprawy energetyczne wierzby krzewiastej prowadzone na nieuĪytkach i terenach niezagospodarowanych, wilgotnych czy zalewowych czy teĪ sáoma pszeniczna. DuĪe nadzieje wiąĪe siĊ takĪe z geotermią, bądĨ w postaci ujĊü wód geotermalnych, lub w postaci gruntowych wymienników ciepáa, ogrzewających indywidualne budynki mieszkalne. Szerzej zagadnienia te zostaáy omówione w rozdziale 9 niniejszego Programu. Najpilniejszymi zadaniami z zakresu ograniczania zanieczyszczeĔ komunalnych są: 72 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 2 3 1 Spalanie wĊgla o korzystnych dla Ğrodowiska parametrach, m.in. takich jak: zmniejszona zawartoĞü siarki, niska zawartoĞü popioáu, wysoka wartoĞü opaáowa 2 Przechodzenie na paliwo ekologiczne, np. olejowe lub gazowe 3 DąĪenie do zmniejszenia strat energii wytworzonej, gáównie cieplnej, poprzez: - uszczelnienie i usprawnienie sieci przesyáowych - poprawĊ parametrów energetycznych budynków, w szczególnoĞci mieszkalnych (termoizolacja, modernizacja wĊzáów cieplnych), 4 ZwiĊkszenie udziaáu odnawialnych Ĩródeá energii 5 Podáączanie obiektów do centralnej sieci cieplnej, w przypadkach ekonomicznie uzasadnionych 6 Wspieranie wykorzystania lokalnych Ĩródeá energii odnawialnej oraz pomoc przy wprowadzaniu bardziej realizacja zadaĔ przez UrzĊdy Miast i Gmin, wáaĞcicieli przyjaznych dla Ğrodowiska noĞników energii budynków, przy wsparciu 7 PoĪyczki, dodatki, dofinansowanie dla inwestorów, merytorycznym i finansowym wáaĞcicieli nieruchomoĞci modernizujących Starostwa Powiatowego ogrzewanie 8 Termoizolacja elewacji budynków i elementów stolarki okiennej i drzwi 9 Stosowanie w budownictwie materiaáów o wysokim wspóáczynniku izolacyjnoĞci cieplnej 10 11 Edukacja ekologiczna mieszkaĔców dotycząca oszczĊdnego zuĪycia energii cieplnej i elektrycznej oraz korzystania z proekologicznych noĞników energii Zorganizowanie punktu informacji, gdzie zainteresowani mogliby uzyskaü informacje, jakie naleĪy speániü warunki, aby uzyskaü dofinansowanie lub kredyt na preferencyjnych warunkach np. z WFOĝiGW, Banku Ochrony ĝrodowiska SA lub Banku Gospodarstwa Krajowego - na termorenowacjĊ budynków i modernizacjĊ kotáowni i palenisk domowych 4. Zarządzanie ochroną powietrza Mechanizmy prawne sáuĪące realizacji ochrony Ğrodowiska w zakresie ochrony powietrza, a nakáadające na organy administracji samorządowej okreĞlone zadania wynikają z ustawy Prawo ochrony Ğrodowiska, ustawy Prawo energetyczne oraz ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Wedáug w/w ustaw kaĪdy z organów administracji dziaáając wedáug przepisów prawnych ma inny zakres kompetencji i zadaĔ. Obowiązujące akty prawne w zakresie ochrony powietrza okreĞlają dopuszczalne poziomy oraz dopuszczalne czĊstoĞci przekraczania niektórych substancji zanieczyszczających w powietrzu w odniesieniu do jednostek organizacyjnych. Na jednostki te naáoĪono obowiązek stosowania metod, 73 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 technologii, Ğrodków technicznych chroniących powietrze przed zanieczyszczeniem. Jednostka organizacyjna wprowadzająca do powietrza substancje zanieczyszczające jest zobowiązana posiadaü decyzjĊ ustalającą rodzaje i iloĞci substancji dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza. DecyzjĊ taką wydaje starosta powiatu lub prezydent miasta. Najbardziej uciąĪliwa dla Ğrodowiska emisja pochodząca z zabudowy mieszkaniowej nie jest objĊta regulacjami prawnymi. W przypadku, gdy na okreĞlonym obszarze nastąpiáo przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji zanieczyszczających, na mocy art. 96 ustawy POĝ – wojewoda jest upowaĪniony do wydawania rozporządzenia, w którym moĪe okreĞliü dla danego terenu jakoĞü albo rodzaje paliw dopuszczonych do stosowania przez wymienione jednostki administracyjne oraz przez osoby fizyczne, a takĪe sposób realizacji i kontroli obowiązku. Rozporządzenie to moĪe wydaü tylko w celu ograniczenia zagroĪenia dla zdrowia i Īycia ludzi i zapobieĪenia zniszczenia Ğrodowiska. Na terenie powiatu sztumskiego nie zachodzi taka potrzeba. Zadania z zakresu zarządzania i monitoringu powietrza: Lp. Nazwa zadania 1 2 3 Dalszy monitoring jakoĞci powietrza na terenie realizacja zadaĔ przez WIOĝ, powiatu WSSE oraz zakáady przemysáowe 1 2 Uwagi Pomoc w uzyskaniu dofinansowania na zmianĊ UrzĊdy Miast i Gmin, Starostwo Ĩródeá ciepáa Powiatowe Efekty dziaáaĔ: - poprawa stanu zdrowotnego powiatu, poprawa jakoĞci Īycia - poprawa stanu fauny i flory na terenie powiatu - zmniejszenie strat materialnych spowodowanych zanieczyszczeniami powietrza 7.3 HAàAS I WIBRACJE 7.3.1 STAN AKTUALNY Haáas stanowi jedno ze Ĩródeá zanieczyszczenia Ğrodowiska, którego intensywnoĞü wzrasta w ostatnich latach w związku z rozwojem komunikacji, uprzemysáowieniem i postĊpującą urbanizacją. Odczuwany jest przez ich mieszkaĔców jako jeden z najbardziej uciąĪliwych czynników wpáywających ujemnie na Ğrodowisko i samopoczucie. Haáas wywoáuje zmĊczenie, záe samopoczucie, utrudnia wypoczynek, moĪe prowadziü do czĊĞciowej lub caákowitej utraty sáuchu. Ponadto powoduje powaĪne zmiany psychosomatyczne, jak zagroĪenie nadciĞnieniem, zaburzenia nerwowe, zaburzenia w ukáadzie kostno-naczyniowym. Haáasem nazywa siĊ kaĪdy dĨwiĊk, który w danych warunkach jest okreĞlony jako szkodliwy, uciąĪliwy lub przeszkadzający, niezaleĪnie od jego parametrów fizycznych. Odczucie haáasu jest wiĊc bardzo subiektywne i zaleĪy od wraĪliwoĞci sáuchowej poszczególnych jednostek. Zespóá zjawisk akustycznych zachodzących w Ğrodowisku, okreĞlony za pomocą parametrów akustycznych czasu i przestrzeni nazywa siĊ umownie klimatem akustycznym Ğrodowiska zewnĊtrznego. UciąĪliwoĞü haáasu dla organizmu zaleĪy od natĊĪenia dĨwiĊku, jego czĊstotliwoĞci i czasu trwania. WyróĪnia siĊ trzy gáówne rodzaje haáasu, wedáug Ĩródáa powstawania: 74 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 - haáas przemysáowy powodowany przez urządzenia i maszyny w obiektach przemysáowych i usáugowych, - haáas komunikacyjny pochodzący od Ğrodków transportu drogowego, kolejowego i lotniczego, - haáas komunalny wystĊpujący w budynkach mieszkalnych, szczególnie wielorodzinnych i w obiektach uĪytecznoĞci publicznej. Na terenie powiatu brak stanowisk do pomiarów natĊĪenia haáasu. Ocenia siĊ jednakĪe, Īe podwyĪszony poziom haáasu wystĊpuje jedynie lokalnie i okresowo, gáównie w okolicach gáównych dróg i nie zagraĪa zdrowiu mieszkaĔców. Haáas przemysáowy na terenie powiatu równieĪ stanowi zagroĪenie o charakterze lokalnym, wystĊpując gáównie na terenach sąsiadujących z zakáadami produkcyjnymi. Jest on uciąĪliwy gáównie dla budynków zlokalizowanych w pobliĪu takich obiektów. Poziom haáasu przemysáowego jest ksztaátowany indywidualnie dla kaĪdego obiektu i zaleĪy od parku maszynowego, zastosowanej izolacji hal produkcyjnych, a takĪe prowadzonych procesów technologicznych oraz funkcji urbanistycznej sąsiadujących z nim terenów. Oprócz wymienionych Ĩródeá haáasu na terenie powiatu funkcjonują równieĪ inne obiekty emitujące haáas do Ğrodowiska, jednak obiekty te nie posiadają decyzji o dopuszczalnym poziomie haáasu, co powoduje, Īe nie są kontrolowane przez sáuĪby ochrony Ğrodowiska w tym zakresie. RównieĪ zakáady przemysáowe i warsztaty usáugowe są Ĩródáami haáasu o ograniczonym zasiĊgu oddziaáywania, wpáywają one na warunki klimatu akustycznego, jednakĪe wpáyw ten ma charakter lokalny. Do zakáadów takich naleĪą najczĊĞciej: warsztaty mechaniki pojazdowej, blacharskie, Ğlusarskie, stolarskie, kamieniarskie, krawieckie i markety handlowe. Takie stacjonarne Ĩródáa haáasu mogą jednak powodowaü uciąĪliwoĞci dla osób zamieszkujących w ich najbliĪszym sąsiedztwie. ħródáem haáasu są równieĪ pojazdy motorowodne uĪywane na kąpieliskach. Do najpowszechniejszych i najbardziej uciąĪliwych Ĩródeá haáasu naleĪy komunikacja drogowa. ĝrodki transportu są ruchomymi Ĩródáami haáasu decydującymi o parametrach klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zurbanizowanych. Z uwagi na wzrastającą liczbĊ pojazdów i zwiĊkszające siĊ natĊĪenie ich ruchu moĪna przyjąü, Īe na terenie powiatu, szczególnie w centrach miast, w otoczeniu dróg tranzytowych i na terenach intensywnej turystyki utrzymywaü siĊ bĊdzie tendencja wzrostowa natĊĪenia haáasu związanego z ruchem koáowym. Przyczyną wzrostu uciąĪliwoĞci jest równieĪ záa jakoĞü nawierzchni dróg. Póánocne kraĔce gmin: DzierzgoĔ (np. okolice ĩuáawki Sztumskiej) i Stary Targ (okolice Dąbrówki Malborskiej) leĪą w obszarze tzw. „obszaru ograniczonego uĪytkowania” wokóá lotniska wojskowego w Królewie Malborskim. Kilkakrotnie juĪ dochodziáo do wszczynania postĊpowania administracyjnego wobec wáadz lotniska i wykonywania ocen oddziaáywania na Ğrodowisko; ostatnio, w 2000 r. Wydziaá Ochrony ĝrodowiska UrzĊdu Wojewódzkiego umorzyá postĊpowanie w tej sprawie. Istotne moĪe byü takĪe oddziaáywanie tzw. Haáasu mieszkaniowego. Haáas wewnątrz osiedlowy spowodowany jest przez pracĊ silników samochodowych, wywoĪenie Ğmieci, dostawy do sklepów, gáoĞną muzykĊ radiową. Do tych haáasów doáącza siĊ niejednokrotnie bardzo uciąĪliwy haáas wewnątrz budynku, spowodowany wadliwym funkcjonowaniem instalacji wodno-kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, dĨwigów, hydroforów, itp. Bardzo czĊsto powodem haáasu wewnątrz budynków mieszkalnych jest lokalizacja w pomieszczeniach piwnicznych lokali usáugowych typu introligatornie, pub czy dyskoteka. Wedáug polskiej normy, poziom haáasu pochodzący od instalacji i urządzeĔ budynku moĪe wynosiü w ciągu dnia 30-40 dB, nocą 25-30 dB. 75