D - Sąd Okręgowy | W Ostrołęce

Sygn. akt: III U 606/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 września 2014r.
Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Bożena Beata Bielska
Protokolant:
sekretarz sądowy Ewelina Asztemborska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 września 2014r. w O.
sprawy z odwołania F. Ż.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania F. Ż.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.
z dnia 22.05.2014r. znak (...)
orzeka:
1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje F. Ż. prawo do emerytury od dnia 1 maja 2014 roku,
2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania
decyzji.
UZASADNIENIE
F. Ż. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 22.05.2014r., odmawiającej
mu prawa do emerytury.
Wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury i o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów
zatrudnienia: w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O. od 29.10.1973r. do 31.03.1991r. i od 01.04.1991r. do
31.08.1991r. oraz w Przedsiębiorstwie Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w O. od 24.02.1997r. do 31.12.1997r.
W uzasadnieniu wskazał, iż w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O. pracował w szczególnych warunkach na
stanowisku kierowcy ciągnika, kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5
tony oraz kierowcy koparki a w zakładzie (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym
ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz maszynisty ciężkich maszyn budowlanych.
W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że na dzień 01.01.1999r.
odwołujący udowodnił ogólny okres pracy wynoszący 26 lat i 24 dni, nie udowodnił jednak 15-letniego okresu pracy w
szczególnych warunkach. Organ rentowy podniósł, iż do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresów
zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O., gdyż odwołujący nie przedstawił świadectw pracy w
szczególnych warunkach. Nadto nie zaliczono okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usługowo-Handlowym (...)
Sp. z o.o. w O., bowiem w świadectwie pracy w szczególnych warunkach wskazano stanowisko operator spycharki a
w ogólnym świadectwie pracy wskazano stanowisko kierowca-operator.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
W dniu 20.05.2014r. F. Ż. złożył w ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do emerytury, na podstawie przepisów ustawy
z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Po rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy uznał za udowodniony na dzień 01.01.1999r. ogólny okres pracy
wynoszący 26 lat i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych. ZUS uznał jednak, że odwołujący nie udowodnił
żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach, dlatego zaskarżoną decyzją z dnia 22.05.2014r. odmówił mu prawa
do emerytury.
Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z
§ 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura, jeżeli ubezpieczony spełnił łącznie
następujące warunki:
- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,
- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na
rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,
- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy
wynoszący co najmniej 25 dla mężczyzn, w tym: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wynoszący co najmniej
15 lat.
Według przepisu § 2 ust. l w/w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi
prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym
stanowisku pracy.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należało uznać, że rozstrzygnięcie w sprawie było uzależnione od wykazania
przez F. Ż. 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.
W ocenie Sądu odwołanie od decyzji z dnia 22.05.2014r. jest zasadne.
F. Ż. wnosił o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia: w Przedsiębiorstwie
Budownictwa (...) w O. od 29.10.1973r. do 31.03.1991r. i od 01.04.1991r. do 31.08.1991r. oraz w Przedsiębiorstwie
Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w O. od 24.02.1997r. do 31.12.1997r.
Zdaniem Sądu do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć odwołującemu okresy zatrudnienia w
Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O. od 29.10.1973r. do 02.01.1987r. i od 02.09.1988r. do 31.03.1991r. oraz od
01.04.1991r. do 31.08.1991r. Nadto zaliczeniu podlega okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usługowo-Handlowym
(...) Sp. z o.o. w O. od 24.02.1997r. do 31.12.1997r.
Odnosząc się do okresu zatrudnienia w (...) w O. od 29.10.1973r. do 31.03.1991r. wskazać należy, iż na okoliczność
tego zatrudnienia F. Ż. złożył do ZUS ogólne świadectwo pracy. Znajduje się ono w aktach kapitału początkowego, jest
wystawione w dniu 31.03.1991r. i wskazuje stanowiska: kierowca ciągnika, operator koparki, kierowca samochodu
ciężarowego. Wskazano w nim nadto, iż odwołujący był zatrudniony od 29.10.1973r. do 31.03.1991rr., w tym w okresie
od 03.01.1987r. do 01.09.1988r. miał udzielony urlop bezpłatny, gdyż pracował na budowie eksportowej.
Zauważyć trzeba, że odwołujący składając do ZUS wniosek o ustalenie kapitału początkowego, w kwestionariuszu
dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych podał, iż pracował w (...) od 29.10.1973r. do 31.03.1991r. jako
kierowca samochodu ciężarowego, w tym od 03.01.1987r. do 31.06.1988r. miał urlop bezpłatny i pracował wówczas
na budowie eksportowej jako murarz. W ocenie Sądu należy uznać, iż F. Ż. miał udzielony urlop bezpłatny do
01.09.1988r., tak jak wskazano w świadectwie pracy. Wprawdzie Sądowi nie udało się uzyskać akt osobowych z w/
w okresu, lecz zostały nadesłane akta osobowe z okresu od 01.04.1991r. do 31.08.1991r. W tych aktach znajduje się
dokument: „Przebieg pracy zawodowej”, w którym wskazano, że F. Ż. pracował jako kierowca ciągnika, operator
koparki i kierowca samochodu ciężarowego oraz podano okres urlopu bezpłatnego od 03.01.1987r. do 01.09.1988r.
Mając powyższe na uwadze do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć okresy: od 29.10.1973r. do
02.01.1987r. (13 lat 2 miesiące i 5 dni) i od 02.09.1988r. do 31.03.1991r. (2 lata 6 miesięcy i 29 dni). Odwołujący
wykazał bowiem, że pracując w (...) za wyjątkiem okresu pracy na budowie eksportowej – wykonywał pracę w
szczególnych warunkach.
F. Ż. zeznał, iż Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w O. zajmowało się budowaniem bloków mieszkalnych. Dodał, iż
w pierwszym okresie zatrudnienia w tym zakładzie pracował na stanowisku kierowcy ciągnika, kierowcy samochodu
ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz kierowcy koparki. Wskazał, iż na początku
pracował jako kierowca ciągnika i przewoził materiały budowlane z magazynu na budowy, taką pracę wykonywał
do chwili udzielenia mu urlopu bezpłatnego celem wykonywania pracy na budowie eksportowej. Zeznał też, że po
powrocie z urlopu pracował jako kierowca samochodu ciężarowego, jeździł S. i J. wożąc cegłę, cement z cegielni na
budowy. Wskazał, iż następnie zrobił uprawnienia operatora koparki i jeździł koparką i ją obsługiwał, przy czym
była to koparka samojezdna albo koparka zamontowana na samochodzie S. i wówczas S. jechał na budowę, a potem
obsługiwał koparkę.
Sąd dał wiarę F. Ż. co do rodzaju wykonywanej przez niego pracy. Jego zeznania w tym zakresie znalazły w pełni
potwierdzenie w treści opisanych wyżej dokumentów, w tym świadectwie pracy. Nadto w toku postepowania przed
Sądem zostali przesłuchani świadkowie W. K. i S. T.. W. K. pracował w (...) w O. od 1977r. przez 10 lat jako
kierowca samochodu ciężarowego, a potem operator żurawia. S. T. pracował zaś w (...) od 1972r. do 1993r. na
stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego i operatora dźwigu. Obaj świadkowie zeznali, iż F. Ż. wykonywał pracę
kierowcy ciągnika, kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz
pracę kierowcy koparki. Zeznali też, że jako kierowca woził materiały a koparką robił wykopy na budowach.
Mając na uwadze w/w zeznania i dokumentację Sąd uznał, iż praca kierowcy i operatora koparki była pracą w
szczególnych warunkach. Z treści Wykazu A Dział VIII poz. 2 i 3, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, iż praca kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym
ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz praca kierowcy ciągnika są pracami w szczególnych warunkach. W Wykazie
A Dział V poz. 3 jako prace w szczególnych warunkach wskazano zaś prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych,
a do takich zalicza się koparki.
Do pracy w szczególnych warunkach należy też zaliczyć też okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...)
w O. od 01.04.1991r. do 31.08.1991r. (5 miesięcy).
Na okoliczność tego zatrudnienia F. Ż. złożył do akt kapitału początkowego ogólne świadectwo pracy z dnia
09.04.1993r. Wynika z niego, iż odwołujący był zatrudniony w okresie od 01.04.1991r. do 09.04.1993r., w tym w
okresie od 01.04.1991r. do 31.08.1991r. jako kierowca pojazdów samochodowych a w okresie od 01.09.1991r. do
09.04.1993r. jako murarz.
Sąd uzyskał akta osobowe odwołującego z w/w okresu. Znajduje się w nich m.in. umowa o pracę z dnia 28.03.1991r.
na stanowisku kierowcy oraz wypowiedzenie z dniem 01.09.1991r. tego stanowiska i przeniesienie na stanowisko
murarza. F. Ż.domagał się zaliczenia okresu od 01.04.1991r. do 31.08.1991r. wskazując, iż pracował wówczas jako
kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Należy dać mu wiarę,
gdyż jego pracodawca - Przedsiębiorstwo Budownictwa (...)w O., było zakładem zajmującym się budowaniem bloków
mieszkalnych, co wiąże się z dowożeniem materiałów ma budowy, a transport takich materiałów mógł odbywać się
tylko dużymi samochodami. Nadto pracę odwołującego na w/w stanowisku potwierdził świadek S. T., który pracował
w (...)do 1993r. i również był kierowcą samochodu ciężarowego. Także i ten świadek zeznał, że w (...)były tylko duże
samochody: S. i J..
Mając powyższe na uwadze Sąd zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okres zatrudnienia F. Ż. w
Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O. od 01.04.1991r. do 31.08.1991r. jako okres pracy kierowcy samochodu
ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.
Także okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w O. od 24.02.1997r. do
31.12.1997r. podlega zaliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach.
F. Ż. zeznał, że w w/w zakładzie pracował jako operator koparki oraz jako kierowca samochodu ciężarowego o
dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.
Na okoliczność tego zatrudnienia odwołujący złożył do akt kapitału początkowego ogólne świadectwo pracy, datowane
na 31.12.1997r., w którym wskazano, iż był zatrudniony jako kierowca operator. Do wniosku o emeryturę załączył
natomiast świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wskazujące, że wykonywał pracę operatora koparki,
świadectwo to nie zostało jednak uwzględnione przez ZUS, bowiem w ogólnym świadectwie pracy wskazano
stanowisko kierowca-operator. Do odwołania F. Ż. załączył natomiast poprawione świadectwo pracy w szczególnych
warunkach, w którym wskazano, iż w całym w/w okresie pracował on jako kierowca samochodu ciężarowego o
dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.
W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę treść zeznań odwołującego i treść ogólnego świadectwa pracy, w którym wskazano
stanowisko kierowca-operator, należy uznać, że w Przedsiębiorstwie Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w O. F.
Ż. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz jako
operator koparki. Z zeznań odwołującego wynika bowiem, że miał uprawnienia do kierowania i samochodami, i
koparkami, zaś to kierownik danego dnia decydował, jakim pojazdem będzie jeździł. Zauważyć też trzeba, że również
zawarte w ogólnym świadectwie pracy stanowisko kierowca-operator przemawia za uznaniem, że odwołujący jeździł
samochodem i obsługiwał koparkę. Oba te rodzaj pracy są zaś pracami w szczególnych warunkach.
Po uwzględnieniu w/w okresów pracy odwołujący spełni warunek posiadania 15-letniego okresu pracy w szczególnych
warunkach, gdyż wyniesie on 17 lat i 9 dni. Odwołujący spełnia także pozostałe przesłanki konieczne do uzyskania
prawa do emerytury według przepisów art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Osiągnął bowiem w dniu (...) wiek 60 lat i legitymuje się 25-letnim ogólnym stażem pracy.
Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 47714 § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z 22.05.2014r. i
przyznał F. Ż. prawo do emerytury od dnia 01.05.2014r, tj. od miesiąca złożenia wniosku.
W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności
niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz
pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem
ust. 2 i 3 oraz art. 120.
Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem
organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również
dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za
nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza
odpowiedzialność organu rentowego.
W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie 15-letniego okresu pracy w
szczególnych warunkach. Ponieważ za sporne okresy pracy w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O. odwołujący
nie złożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach, okresy te nie mogły być uwzględnione przez ZUS. Świadectwo
pracy w szczególnych warunkach z zakładu (...) nie zostało zaś uwzględnione wobec różnic w stanowiskach
pracy, wynikających z tego świadectwa i ze świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Dopiero postępowanie
sądowe i zeznania świadków oraz dokumentacja osobowa pozwoliły na ustalenie rodzaju czynności wykonywanych
przez odwołującego. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie okresu pracy w szczególnych
warunkach w toku postępowania przed tym organem.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.