Pobierz - Diecezja Opolska

Transkrypt

Numer 9
wrzesień 2011 Rocznik LXVI
Biskup Opolski
60.
Komunikaty
na Konferencje Rejonowe 2011 r.
5 września 2011 r. — Racibórz
6 września 2011 r. — Nysa
7 września 2011 r. — Opole
I. Rozporządzenia Biskupa Opolskiego
1. Bierzmowania i wizytacje kanoniczne w 2012 r.
Zgodnie z postanowieniami Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej
(statut 57) sakrament bierzmowania jest udzielany młodzieży trzecich klas
gimnazjalnych. W związku z tym, że sakrament bierzmowania przyjmuje
317
młodzież wszystkich parafii, jest oczywistą sprawą, że udzielanie sakramentu bierzmowania musi się dokonywać w jednej lub kilku większych
grupach na terenie dekanatu.
Wizytacje kanoniczne (biskupie) w 2012 roku odbędą się w dekanatach: Kędzierzyn, Koźle, Leśnica, Nysa, Ozimek, Paczków.
Księży dziekanów prosimy, podobnie jak w ubiegłych latach, o złożenie kwestionariuszy wizytacyjnych ze wszystkich parafii dekanatu biskupowi wizytującemu lub w kurii z miesięcznym wyprzedzeniem. Bardzo
prosimy o wypełnienie nowych kwestionariuszy, które będą opublikowane w listopadzie br.
Sposób przeprowadzenia wizytacji kancelarii parafialnej, świątyni
oraz budynków kościelnych omówi ksiądz dziekan z biskupem wizytującym oraz wskazanymi przez biskupa jego delegatami, którzy odbędą
spotkania z proboszczem wizytowanej parafii z kilku- lub kilkunastodniowym wyprzedzeniem.
Przypomina się jednocześnie, że oficjalne powitanie biskupa w parafii ma miejsce tylko podczas wizytacji kanonicznej, natomiast w innych
okolicznościach ma ono charakter zwyczajny, tj. przy okazji krótkiego
wprowadzenia na początku Mszy św.
Terminy bierzmowania i wizytacji biskupich księża dziekani powinni
uzgodnić z biskupem Pawłem Stobrawą do końca listopada 2011 r. Prosimy o zachowanie tego terminu, by możliwie szybko można było poinformować, który biskup będzie na wizytacji i bierzmowaniu.
Wizytacje dziekańskie odbędą się w dekanatach: Biała, Branice, Gościęcin, Grodków, Kietrz, Niemodlin, Otmuchów, Pietrowice Wielkie,
Prószków, Prudnik, Siołkowice, Skoroszyce.
2. Instrukcja biskupa opolskiego o przygotowaniu i celebracji
sakramentu bierzmowania w diecezji opolskiej
Wprowadzenie
Poprzez przyjęcie sakramentu bierzmowania ochrzczeni „jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego
i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i uczynkiem oraz do bro318
nienia jej” (Lumen gentium, 11). Chociaż sakrament chrztu jest ważny
i skuteczny bez bierzmowania i Eucharystii, to jednak wtajemniczenie
chrześcijańskie pozostaje jakby nie dopełnione (por. KKK 1306). Dlatego każdy ochrzczony może i powinien otrzymać sakrament bierzmowania (por. kan. 889 § 1 i 890 KPK).
§ 1. Przygotowanie młodzieży do sakramentu bierzmowania
Parafia przygotowania
1. Miejscem właściwym przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania jest parafia, do której kandydat przynależy. W uzasadnionych
przypadkach kandydat do bierzmowania może podjąć przygotowanie
także poza własną parafią. Duszpasterz podejmujący się przygotowania
kandydata jest zobowiązany powiadomić o tym fakcie jego własnego proboszcza. Miejscem przyjęcia sakramentu bierzmowania będzie parafia,
w której miało miejsce przygotowanie. Kandydat, przygotowany poza
własną parafią, a pragnący przyjąć sakrament bierzmowania we własnej
parafii, musi własnemu proboszczowi przedstawić zaświadczenie o odbyciu przygotowania.
Podmioty odpowiedzialne za przygotowanie do bierzmowania
2. Odpowiedzialność za przygotowanie i dopuszczenie kandydatów
do przyjęcia sakramentu bierzmowania spoczywa na duszpasterzach i ich
współpracownikach.
Pierwszymi współpracownikami duszpasterzy w przygotowaniu kandydatów do bierzmowania są rodzice. Duszpasterze powinni ich zaprosić do udziału we wspólnych celebracjach i katechezach; powinni też
informować rodziców o przebiegu przygotowania, zwłaszcza w sytuacjach trudnych.
Współpracownikami duszpasterzy i rodziców w przygotowaniu kandydatów do bierzmowania są również szkolni katecheci. Z inicjatywy
i z udziałem proboszcza powinny odbywać się regularne spotkania duszpasterzy i katechetów. Formy współpracy i zakres podejmowanych działań należy uzgodnić w drodze wzajemnego porozumienia.
Do współpracy w przygotowaniu do bierzmowania można też zaprosić uformowanych wiernych świeckich, którzy podejmą funkcje animatorów małych grup. Formacja animatorów pastoralnych, zaangażowanych
319
w przygotowanie kandydatów do bierzmowania, odbywać się będzie w rejonowych centrach katechumenatu.
3. Zgodnie z zaleceniami Komisji Wychowania Katolickiego KEP,
przygotowanie kandydatów do bierzmowania powinno trwać 3 lata.
Przygotowanie kandydatów należy zatem rozpocząć w I klasie gimnazjum. W całym okresie przygotowania zaleca się spotkania formacyjne
w małych grupach, połączone niekiedy ze wspólną celebracją liturgiczną.
W pierwszym i drugim roku przygotowania formacja kandydatów odbywa się w rytmie spotkań miesięcznych, natomiast w trzecim roku przygotowania – spotkań cotygodniowych.
Rozpoczęcie i kontynuowanie przygotowania do bierzmowania
4. Warunkiem rozpoczęcia przygotowania do bierzmowania jest osobiste zgłoszenie się kandydata w parafii przygotowania w ogłoszonym
terminie, złożenie pisemnego uzasadnienia chęci przyjęcia bierzmowania oraz przedłożenie Indeksu nauki religii, potwierdzającego ukończenie katechizacji w zakresie szkoły podstawowej.
Przygotowanie do bierzmowania może rozpocząć także kandydat, który nie ukończył katechizacji w zakresie szkoły podstawowej. Duszpasterz
ma obowiązek zbadać okoliczności i powody niedopełnienia obowiązku
udziału w katechezie. Jeśli uzna potrzebę uzupełnienia wiedzy katechizmowej kandydata, zorganizuje dla niego we współpracy ze szkolnym
katechetą kurs katechumenatu.
5. Warunkiem kontynuacji przygotowania kandydata do bierzmowania
w kolejnych latach są (por. Obrzędy bierzmowania, nr 12; Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej, statut 56):
– udział w sakramentalnym życiu Kościoła (Msza św. niedzielna,
Msza św. młodzieżowa, sakrament pokuty, itd.),
– uczęszczanie na katechezę szkolną (co po każdym etapie przygotowania potwierdzi katecheta),
– udział w parafialnym przygotowaniu do przyjęcia sakramentu
bierzmowania (spotkania w grupach, zaangażowanie w działalność charytatywną w parafii, wolontariat itp.).
Po każdym etapie rocznym duszpasterz powinien odbyć z kandydatem
indywidualną rozmowę, celem zweryfikowania realizacji ww. warunków
i zmotywowania go do podjęcia wysiłku w kolejnym etapie przygotowania.
320
Zaleca się także, by kandydaci do bierzmowania w okresie przygotowania odbyli pielgrzymkę do katedry opolskiej, a także poznali diecezjalne i parafialne struktury organizacyjne: stowarzyszenia, wspólnoty
i ruchy apostolskie (por. Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej, statut 57).
W trzecim roku przygotowania kandydaci powinni wziąć udział
w dniu skupienia lub rekolekcjach na terenie parafii lub poza nią.
Dopuszcza się stosowanie w przygotowaniu do bierzmowania Dzienniczka kandydata do bierzmowania, będącego potwierdzeniem udziału
kandydata w życiu sakramentalnym i spotkaniach formacyjnych. Informacje w nim zawarte mają być przede wszystkim podstawą do motywującej rozmowy z kandydatem na każdym etapie przygotowania. Nie
powinny stanowić narzędzia dyskwalifikującego kandydata. Chodzi o to,
by na bazie treści zawartych w dzienniczku móc kandydatowi konkretniej zakreślić dalsze kroki w pracy na sobą.
Dopuszczenie do bierzmowania
6. Warunkami ostatecznego dopuszczenia kandydata do przyjęcia sakramentu bierzmowania są:
– uzyskanie pozytywnej opinii osoby przygotowującej kandydata,
– uzyskanie pozytywnej opinii katechety szkolnego o postawie kandydata,
– pozytywny wynik indywidualnej rozmowy duszpasterza z kandydatem, weryfikującej ostatecznie jego przygotowanie.
Rozmowa ta nie powinna mieć formy egzaminu sprawdzającego wiedzę katechizmową kandydata. Jej treścią mają być zagadnienia podejmowane podczas spotkań przygotowujących kandydata w parafii.
W sytuacjach trudnych, przed decyzją o dopuszczeniu kandydata
do bierzmowania, duszpasterz powinien zasięgnąć dodatkowej opinii
u wszystkich odpowiedzialnych za jego przygotowanie (osoba kierująca
przygotowaniem, rodzice, katecheta szkolny i inni).
7. Kandydatom do bierzmowania zaleca się pozostawienie imienia
chrzcielnego dla podkreślenia kontynuacji wtajemniczenia chrześcijańskiego. Kandydat może jednak wybrać sobie nowe imię, zwłaszcza gdy
imię chrzcielne nie figuruje wśród świętych i błogosławionych Kościoła
(zob. Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej, statut 60). Wybór nowego imienia znajduje uzasadnienie w zamiarze naśladowania obranego świętego
321
i uczynienia go szczególnym duchowym patronem. Kandydat powinien
pisemnie uzasadnić wybór patrona.
8. Kandydatowi podczas przyjmowania sakramentu bierzmowania towarzyszy świadek. Powinien nim być rodzic chrzestny lub inna osoba,
która przyjęła już sakramenty wtajemniczenia i odznacza się dojrzałością chrześcijańską oraz przykładnym życiem wiary (por. kan. 893 KPK;
Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej, statut 61). Nie należy natomiast dopuszczać do godności świadka rówieśnika kandydata, np. szkolnego kolegę lub koleżankę. Od świadka nie wymaga się żadnych pisemnych
zaświadczeń.
9. Kandydaci do bierzmowania powinni przystąpić do sakramentu
pokuty i przyjąć Komunię św. podczas Mszy św., w której udzielany będzie sakrament bierzmowania (zob. Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej,
statut 62). Do skorzystania z sakramentu pokuty i przyjęcia Komunii św.
w tym dniu należy usilnie zachęcać także świadków, rodziców i rodzinę kandydata.
§ 2. Celebracja sakramentu bierzmowania w parafiach
10. Sprawowanie sakramentu bierzmowania odbywać się będzie
w okresie wielkanocnym – z teologicznego punktu widzenia najbardziej
właściwym dla jego udzielania. Dla podkreślenia znaczenia celebracji sakramentu bierzmowania i umożliwienia w niej licznego udziału wiernych
zaleca się, aby odbywała się ona w soboty oraz w niedziele.
11. Celebracja sakramentu bierzmowania nie będzie łączona z wizytacją kanoniczną w parafii.
12. Bierzmowanie kandydatów odbywać się będzie we wspólnotach
parafialnych gromadzących kandydatów z kilku parafii w dekanacie.
Liczbę kandydatów przystępujących do bierzmowania podczas jednej celebracji należy ustalić z Wikariuszem Biskupim ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.
13. Zwyczajnym szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup.
W każdym dekanacie biskup sprawować będzie sakrament bierzmowania w jednym miejscu. Jeżeli liczba kandydatów w dekanacie tego wymaga, dziekan wyznaczy kolejne miejsce celebracji. W takim przypadku
szafarzem sakramentu bierzmowania może być wyznaczony przez bi322
skupa prezbiter. Także podczas celebracji z udziałem biskupa do posługi
szafarzy pomagających biskupowi mogą zostać wyznaczeni prezbiterzy.
14. Sakramentu bierzmowania udziela się podczas Mszy św. odprawianej według formularza Mszy św. z udzielaniem sakramentu bierzmowania
(jeśli zezwalają na to przepisy liturgiczne), z udziałem duchowieństwa,
rodzin kandydatów i wspólnoty parafialnej. Duszpasterze powinni dobrze
przygotować program tej uroczystości w parafii i nadać uroczysty charakter obrzędom liturgicznym. Szczegółowy program uroczystości należy uzgodnić z Wikariuszem Biskupim ds. Kultu Bożego i Dyscypliny
Sakramentów najpóźniej na 7 dni przed planowaną celebracją.
15. Udzielenie sakramentu bierzmowania należy odnotować w księdze bierzmowanych parafii udzielania bierzmowania. Proboszcz miejsca bierzmowania powiadamia o fakcie przyjęcia bierzmowania parafię
chrztu bierzmowanego (kan. 895 KPK) oraz parafię jego zamieszkania,
w której proboszcz w księdze bierzmowanych dokonuje adnotacji o fakcie przyjęcia sakramentu bierzmowania poza własną parafią.
§ 3. Upamiętnianie przyjęcia sakramentu bierzmowania
16. Każdy bierzmowany powinien otrzymać świadectwo przyjęcia sakramentu bierzmowania, zaopatrzone w pieczęć parafii i podpis duszpasterza. Można w tym celu wykorzystać książeczkę Z Chrystusem przez
życie. Duszpasterz powinien ją wypełnić lub wystawić nową w przypadku, gdy bierzmowany dotąd jej nie posiada. Świadectwem posłuży się
bierzmowany, chcąc dostąpić godności rodzica chrzestnego oraz przygotowując się do sakramentu małżeństwa. Zachęca się także duszpasterzy
do obdarowywania bierzmowanych religijnymi pamiątkami, np. krzyżem, Pismem Świętym, modlitewnikiem Droga do nieba lub podobnymi (zob. Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej, statut 64).
17. Duszpasterzy zachęca się też do organizowania odpowiednich
form upamiętnienia przyjęcia sakramentu bierzmowania przez urządzanie nabożeństw dziękczynnych, zwłaszcza w rocznice bierzmowania (zob.
Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej, statut 64).
Należy dołożyć starań, by kontynuacją formacji duchowej młodych
ludzi było ich zaangażowanie w działalność duszpasterską i charytatywną parafii.
323
3.Kalendarium wydarzeń i celebracji liturgicznych w programie
przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania
Pierwszy rok przygotowania do bierzmowania
wrzesień
– ogłoszenie terminu spotkania organizacyjnego dla kandydatów do
bierzmowania,
– przekazanie kandydatom „Deklaracji kandydata do bierzmowania”, którą złoży uroczyście podczas Eucharystii,
– sporządzenie list kandydatów i formowanie grup do 12 osób
– spotkanie z rodzicami kandydatów do bierzmowania;
październik
– uroczysta Eucharystia na rozpoczęcie przygotowania do przyjęcia
sakramentu bierzmowania (formularz o Duchu Świętym i obrzęd
przyjęcia kandydata do grupy formacyjnej),
– spotkanie formacyjne,
– przygotowanie i udział w nabożeństwie różańcowym,
– uporządkowanie zapomnianych grobów, kapliczek i krzyży w parafii – przygotowanie do uroczystości Wszystkich Świętych;
listopad
– udział kandydatów w nabożeństwie za zmarłych na cmentarzu,
– nabożeństwo z okazji wspomnienia bł. Karoliny Kózkówny (18 listopada);
grudzień
– udział kandydatów we Mszach św. roratnich,
– pomoc w przygotowaniu do świąt w kościele lub w akcjach świątecznych parafialnego wolontariatu na rzecz osób samotnych, chorych i biednych,
styczeń
324
– obecność podczas wizyty duszpasterskiej w domu,
– spotkanie noworoczne – kolędowe (opłatek, jasełka);
luty
– obchody wspomnienia św. Walentego – przygotowanie Dnia Zakochanych,
– udział w obchodach Światowego Dnia Chorych;
marzec
– Wielki Post – weryfikacja życia sakramentalnego kandydata, przygotowanie do spowiedzi wielkanocnej,
– udział kandydatów w nabożeństwach pasyjnych w parafii, przygotowanie rozważań Drogi Krzyżowej, zaangażowanie w przedświąteczne akcje charytatywne w parafii;
kwiecień
– udział kandydatów w liturgii Triduum Paschalnego,
– udział kandydatów do bierzmowania w liturgii sakramentu bierzmowania starszych koleżanek i kolegów;
maj
– udział kandydatów w nabożeństwach majowych,
– obchody Dnia Rodziny (Dzień Matki, Dzień Dziecka, Dzień Ojca) w maju i czerwcu;
czerwiec
–
–
–
–
–
spotkanie formacyjne na zakończenie I roku przygotowania,
indywidualna rozmowa podsumowująca,
okazja do spotkania z rodzicami (także indywidualnie),
zaangażowanie w przygotowaniu ołtarza na Boże Ciało,
pielgrzymka do sanktuarium diecezjalnego/lokalnego, katedry.
325
II. Studia i stałe dokształcanie
na Wydziale Teologicznym UO
w roku akademickim 2011/2012
1. Studia doktoranckie i licencjat rzymski
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego zaprasza na dzienne,
trzyletnie studia doktoranckie z teologii. W ramach studiów oferujemy:
– 8 specjalizacji, umożliwiających pogłębione studium w zakresie teologii historycznej, systematycznej i praktycznej oraz filozofii religii;
– możliwość uzyskania dyplomu licencjata (licencjat kanoniczny),
uprawniającego do nauczania teologii w wyższych szkołach teologicznych,
– możliwość przygotowania i obrony pracy doktorskiej pisanej pod
kierunkiem samodzielnego pracownika naukowego w ramach prowadzonego przez niego seminarium naukowego,
– zajęcia w środy w godzinach od 9.45 do 15.00 (plus lektorat języka obcego),
– termin składania dokumentów: od 27 czerwca do 23 września 2011 r.
– rozmowa kwalifikacyjna: 24 września 2011 r. oraz 1 października
2011 r. (termin do wyboru; każdorazowo o godz. 9.00).
* * *
Wielu młodych ludzi jeszcze zastanawia się nad wyborem kierunku
studiowania. Wielu z nich chce pogłębić nie tylko swoją wiedzę, ale i wiarę. Wydział Teologiczny posiada jeszcze wolne miejsca na poziomie studiów licencjackich oraz magisterskich w ramach kierunków: Teologia,
Nauki o Rodzinie i Muzykologia.
Na kierunku Teologia Wydział Teologiczny obok studiów prowadzących do przyjęcia święceń prezbiteratu po raz pierwszy proponuje przygotowanie teologiczne dla kandydatów do święceń diakonatu stałego.
Więcej informacji na: www.wt.uni.opole.pl
2. Podyplomowe Studium Proboszczowskie
Studium proboszczowskie jest instytucją kościelną, powołaną do życia przez Biskupa Opolskiego, i ma na celu formację przyszłych proboszczów. W bieżącym roku formacyjnym strukturę i program Studium nieco
326
zmodyfikowano. Bezpośrednia odpowiedzialność za organizację zajęć
Studium spoczywać będzie odtąd na Radzie ds. Formacji Stałej Kapłanów, która w organizacji zajęć winna współpracować ściśle z władzami
Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. W gmachu Wydziału odbywać się będzie nadal większość zajęć kursu proboszczowskiego.
Zajęcia Studium trwają 4 semestry i adresowane są do księży z dwóch
roczników święceń: 6 i 7 rok kapłaństwa (z wyjątkiem kapłanów delegowanych na specjalistyczne studia stacjonarne). Podyplomowe Studium
Proboszczowskie kończy się egzaminem proboszczowskim. Warunkiem
przystąpienia do końcowego egzaminu jest potwierdzona obecność na zajęciach, pozytywna ocena z wizytacji katechetycznej i liturgiczno-homiletycznej w parafii oraz przedstawienie pisemnego eseju na temat: Życie
i posługa proboszcza. Opłata za jeden semestr uczestnictwa w Studium
wynosi 300 zł.
W roku akademickim 2011/2012 do uczestnictwa w Studium zobowiązani są kapłani rocznika święceń 2006 (rok I) i 2005 (rok II) a także wszyscy kapłani starszych roczników, którzy dotąd nie ukończyli Studium.
W roku formacyjnym 2011/2012 pierwszy rok zajęć Studium rozpocznie się od kursu formacyjnego w Nysie w dniach od 2 do 7 października
2011 r., a kolejne zajęcia odbywać się będą na Wydziale Teologicznym
w Opolu w wybrane środy roku akademickiego.
Szczegółowy program i plan zajęć Studium Proboszczowskiego opublikowany będzie w terminie nieco późniejszym, ponieważ wymaga on
uzgodnienia z niepublikowanym jeszcze planem zajęć na Wydziale Teologicznym UO. Aktualne informacje znaleźć będzie można na stronie
internetowej Wydziału Teologicznego UO i stronie internetowej diecezji
opolskiej w dziale „Formacja” (dostępnym po zalogowaniu).
3.Studium Muzyki Kościelnej
Zajęcia pięcioletniego Studium Muzyki Kościelnej odbywać się będą w pomieszczeniach przy ul. Kard. Kominka 1 i przy ul. Drzymały 1
w wymiarze 5 godzin tygodniowo (w godz. od 15.30 do 19.35) w następujące dni: rok I – we wtorki, rok II i III – w środy, rok IV i V – w czwartki. Zajęcia indywidualne na organach (rok I na fortepianie) w wymiarze
1 godziny tygodniowo odbywają się w dniu ustalonym z profesorem. Rok
IV i V zobowiązany jest ponadto do praktyki muzyczno-liturgicznej (granie podczas Mszy św. pod kierunkiem pedagoga). Możliwy jest również
327
indywidualny i skrócony tok nauki dla kandydatów po średniej lub wyższej szkole muzycznej. W roku akademickim 2011/2012 studium nie będzie prowadziło zajęć na kierunku Prowadzenie Zespołów Śpiewaczych.
III. KOMUNIKATY
DUSZPASTERSTWA LITURGICZNEGO
1. Kurs przygotowawczy dla nadzwyczajnych szafarzy Komunii św.
w 2011 r.
Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej zobowiązuje proboszczów, aby
w każdej parafii ustanowieni zostali nadzwyczajni szafarze Komunii
św., którzy będą pomagali w rozdawaniu jej w czasie Mszy św. oraz będą zanosili Komunię św. chorym w każdą niedzielę i święto (statut 42).
Zwłaszcza duszpasterze parafii, gdzie nie było dotychczas takich szafarzy, powinni zatroszczyć się o wydelegowanie odpowiednich osób na
kurs przygotowawczy do pełnienia tej posługi.
Szkolenie kandydatów odbywać się będzie w Diecezjalnym Ośrodku Formacyjnym w Opolu (ul. Kard. B. Kominka 1a) w następujące dni:
1) sobota, 5 listopada, godz. 9.45 – Msza św. i wykłady;
5) niedziela, 4 grudnia, godz. 14.00 – Msza św. w katedrze opolskiej
i uroczyste upoważnienie biskupie do posługi.
Msza św. i zajęcia w podane wyżej dni odbywać się będą od godz.
9.45 do 14.00. Parafie pokrywają opłaty za materiały szkoleniowe i zwracają koszty podróży kandydatom.
Zgodnie z zarządzeniem Episkopatu Polski (z 9 marca 2006 r.) nadzwyczajnymi szafarzami mogą być mężczyźni, a także siostry zakonne
i niewiasty życia konsekrowanego w wieku od 25 do 65 lat. Ich ustanowienie musi poprzedzić odpowiedni kurs przygotowawczy. Kandydaci
powinni się odznaczać zaangażowaniem w życie Kościoła, wzorowym
życiem moralnym oraz poważaniem wśród duchowieństwa i wiernych.
328
2. Dzień skupienia dla nadzwyczajnych szafarzy Komunii św.
w uroczystość Chrystusa Króla (20 listopada) i przedłużenie
upoważnienia
Wszystkich nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. zaprasza się na
ich doroczny dzień skupienia w uroczystość Chrystusa Króla. Zobowiązani natomiast do udziału są wszyscy ci szafarze, którym kończy się
upoważnienie w dniu 31 grudnia 2011 r. Udział w dniu skupienia jest
warunkiem przedłużenia możliwości dalszego sprawowania tej posługi
w parafii. Dzień skupienia odbędzie się w niedzielę 20 listopada w uroczystość Chrystusa Króla. Niedziela ta jest równocześnie świętem patronalnym nadzwyczajnych szafarzy.
Rozpoczęcie skupienia – godz. 10.30 w kościele seminaryjno-akademickim (obok Wydziału Teologicznego UO i Wyższego Seminarium Duchownego przy ul. Drzymały 1a). W programie przewidziano modlitwę
różańcową, okazję do sakramentu pokuty, Mszę św. oraz wykład formacyjny. Zakończenie spotkania około godz. 14.00.
Ci, którym kończy się upoważnienie biskupie, przywożą ze sobą pisemną prośbę parafii (podpisaną przez ks. proboszcza lub rektora kościoła) o przedłużenie wraz z dokumentem upoważnienia wystawionym
przez Biskupa Opolskiego (na dokumencie tym zostanie dokonana adnotacja o przedłużeniu). Uprasza się Księży Proboszczów o zachętę i umożliwienie pomocnikom udziału w dniu skupienia.
3. Liturgiczny kurs dla fotografów i operatorów sprzętu
audiowizualnego w 2012 r.
Zgodnie z Instrukcją Komisji Episkopatu Polski ds. Liturgii i Duszpasterstwa Liturgicznego z dnia 5 grudnia 1994 r., fotografowie i operatorzy sprzętu audiowizualnego oraz pracownicy mediów publicznych,
którzy zamierzają wykonywać swoje czynności podczas celebracji liturgii, są zobowiązani uprzednio ukończyć specjalny kurs liturgiczny zorganizowany przez Diecezjalną Komisję ds. Liturgii oraz otrzymać pisemne
upoważnienie miejscowej władzy diecezjalnej do fotografowania i filmowania podczas liturgii.
Dla zagwarantowania sacrum w czasie sprawowania liturgii Diecezjalny Ośrodek Formacyjny w Opolu przewiduje organizację „Liturgicznego kursu dla fotografów i operatorów sprzętu audiowizualnego” w trzy
329
soboty marca 2012 r. w godzinach od 10.00 do 14.00 dla zainteresowanych z terenu diecezji opolskiej. Zgłoszenia na kurs będą przyjmowane
do końca stycznia 2012 r., wtedy też zostaną podane do wiadomości dokładne daty kursu i godziny oraz miejsce prowadzenia kursu. Zgłoszenia
należy kierować pocztą elektroniczną na adres: [email protected].
IV. KOMUNIKATY
WYDZIAŁU DUSZPASTERSKIEGO
1. Podsumowanie roku duszpasterskiego
Zmierzamy do końca roku duszpasterskiego, który w Kościele w Polsce
przeżywamy pod hasłem: „W komunii z Bogiem”. Od lutego w metropolii górnośląskiej zyskał on dodatkowy wymiar modlitewny i formacyjny przez fakt ogłoszenia Roku Życia Konsekrowanego, który zakończy
się w uroczystość Ofiarowania Pańskiego, 2 lutego 2012 r. Ufając, że
rozważanie prawd podyktowanych przez Kościół w Polsce i biskupów
metropolii górnośląskiej owocować będzie nadal duchowym wzrostem
duchowieństwa, osób konsekrowanych i wiernych świeckich, pragniemy
wyrazić szczerą wdzięczność wszystkim duszpasterzom, którzy dołożyli
starań, aby czas ten posłużył budowaniu wspólnoty Kościoła opolskiego.
Szczere podziękowania kierujemy do wszystkich duszpasterzy stanowych, którzy w minionym roku podejmowali wysiłek przewodzenia
pracom wielu komórek duszpasterskich, podejmowali się organizacji pielgrzymek stanowych, reprezentowali naszą diecezję na forum ogólnopolskim, uczestniczyli w szkoleniach, konferencjach i spotkaniach w Kurii
Diecezjalnej w Opolu, których owocami dzielili się z duszpasterzami
i wiernymi, podejmując różne inicjatywy duszpasterskie, stosownie dla
moderowanego przez siebie stanu.
Imienne podziękowania za współpracę wyrażamy duszpasterzom stanowym, którzy zakończyli w tym roku swoją posługę:
– ks. Krzysztof Trembecki – diecezjalny duszpasterz młodzieży;
– ks. Damian Jurczak – diecezjalny duszpasterz ministrantów;
– ks. Piotr Maciejski – asystent diecezjalnego duszpasterza ministrantów;
330
– ks. Hubert Sklorz – diecezjalny moderator powołań kapłańskich
i zakonnych;
– ks. Zygmunt Lubieniecki – moderator diecezjalnego duszpasterstwa
turystycznego, który zachowuje obowiązki diecezjalnego duszpasterza ds. kultury zdrowotnej i sportu.
Dziękujemy także kapłanom–duszpasterzom i wiernym świeckim,
którzy stworzyli zespół redakcyjny materiałów duszpasterskich W komunii z Bogiem, przygotowując do niego propozycje pastoralne, oraz tym,
którzy podejmowali współpracę w redagowaniu materiałów na beatyfikację Sługi Bożego Jana Pawła II oraz pomocy dla członków Rad Parafialnych, którzy wzięli udział w spotkaniach formacyjnych.
Dziękujemy wreszcie wszystkim duszpasterzom parafialnym za życzliwy odbiór wszelkich propozycji pastoralnych proponowanych przez
księży biskupów za pośrednictwem Wydziału Duszpasterskiego i podejmowanie ich – w poczuciu odpowiedzialności i miłości do Kościoła
i jego wiernych – w parafiach, dekanatach i rejonach naszej diecezji. Na
niektóre z nich pragniemy wskazać i je podsumować:
– prace konsultacyjne nad instrukcją dotyczącą przygotowania do
bierzmowania w diecezji opolskiej, które zaowocowały wydaniem
instrukcji (tekst w tym numerze WUDO);
– projekt duszpasterski „Gość na kolędę” zrealizowany przy współpracy z Opolskim Oddziałem „Gościa Niedzielnego”, dzięki któremu
duszpasterze dotarli do prawie 200 tysięcy rodzin naszej diecezji
z cenną refleksją nad niektórymi aspektami życia chrześcijańskiego oraz informacjami na temat naszych diecezjalnych instytucji;
– przeprowadzenie wyborów na kolejną kadencję Parafialnych Rad
Duszpasterskich w listopadzie 2010 roku oraz realizacja I etapu
projektu formacyjnego Parafialnych Rad Duszpasterskich w rejonach diecezji; w wyniku wyborów we wszystkich parafich wyłoniono 4885 radnych, z których 667 wzięło udział w spotkaniach
formacyjnych w I roku kadencji;
– wydanie 3 zeszytów W komunii z Bogiem przygotowanych wyłącznie przez duszpasterzy i świeckich naszej diecezji;
– przygotowanie wyjazdu delegacji diecezji opolskiej, złożonej z kapłanów i wiernych, na uroczystości beatyfikacyjne Sługi Bożego
Jana Pawła II oraz na „Noc Kościołów” w Ołomuńcu. Wzięli w niej
udział: Biskup Opolski, 3 kapłanów i 50 wiernych naszej diecezji;
331
– przygotowanie i udział kapłanów i wiernych w diecezjalnych obchodach beatyfikacyjnych Sługi Bożego Jana Pawła II na Górze
św. Anny oraz w Opolu w dniach 30 kwietnia i 1 maja 2011 r.
– Święto Dziękczynienia połączone ze zbiórką na budowę Świątyni
Opatrzności Bożej w Warszawie. Suma zebrana w parafiach naszej diecezji na dzień 1 IX 2011 r. wynosi ok. 163 tys. zł.
2. Perspektywy nowego roku duszpasterskiego
Nowy rok duszpasterski, który rozpoczniemy 27 listopada 2011 r.,
przeżywać będziemy pod hasłem: „Kościół naszym domem”. Podstawowe cele tego programu i ścieżki jego realizacji zostały przedstawione w osobnym opracowaniu. Zachęcamy ponadto do inspirującej lektury
programu duszpasterskiego na rok 2011/2012 Kościół naszym domem,
przygotowanego przez Komisję Duszpasterstwa przy Konferencji Episkopatu Polski. Księża otrzymali go już w lipcu. Wierzymy, że udrożni
on liczne inicjatywy naszych duszpasterzy, które będziemy podejmować
w parafiach, dekanatach i całej diecezji. Niektóre z nich pragniemy zaproponować, a nawet polecić:
– spotkania formacyjne dla parafialnych rad duszpasterskich w drugim roku kadencji (szczegóły niżej);
– praca nad instrukcjami dotyczącymi zasad przeprowadzania wizytacji kanonicznej;
– praca nad instrukcjami Biskupa Opolskiego, dotyczącymi parafialnego przygotowania do sakramentów – do chrztu i do I Komunii
św. – w dekanacie i na innych forach diecezjalnych;
– Roraty 2011 – zachęcamy w tym roku ponownie do powszechnego
korzystania z materiałów przygotowanych przez redakcję „Małego
Gościa Niedzielnego”, które – w nawiązaniu do programu duszpasterskiego – dotyczyć będą tematyki biblijnej. W realizacji tego
projektu w naszej diecezji weźmie udział także Radio Plus Opole,
przygotowując wieczorne audycje dla dzieci. Materiały roratnie
proszę zamawiać bezpośrednio w Redakcji „Małego Gościa Niedzielnego”, tel. 32 251 85 24;
– kolejna edycja projektu „Gość na kolędę”, który zabierzemy w tym
roku ponownie do domów naszych wiernych. Tematyka tegorocznego wydania będzie dotyczyć m.in. ruchów i wspólnot religijnych
w naszej diecezji;
332
– wydanie kolejnych Materiałów pastoralnych – 3 zeszytów w roku
z modlitwami, nabożeństwami, homiliami i katechezami nawiązującymi do programu duszpasterskiego, które mają wspomóc pastoralne wysiłki duszpasterzy;
– inne projekty, o których będziemy informować na bieżąco.
3. Pozostałe komunikaty:
– zapraszamy duszpasterzy do korzystania z materiałów do cotygodniowych gazetek parafialnych zamieszczanych na stronie www.
diecezja.opole.pl (dostępne po zalogowaniu w zakładce: Gazetki);
– informujemy, że nadal będziemy wydawać 4 razy w roku Kalendarium duszpasterskie, poszerzone o szczegóły zapowiadanych
inicjatyw duszpasterskich różnych szczebli;
– zwracamy się z prośbą o dokonanie aktualizacji danych mailowych w poszczególnych dekanatach, celem udrożnienia komunikacji między Kurią Diecezjalną a duszpasterzami; specjalną prośbę
w tej sprawie skierowaliśmy do dziekanów;
– bardzo prosimy prezbiterium dekanalne o aktualizację listy duszpasterzy stanowych w dekanacie i przekazanie jej do Wydziału
Duszpasterskiego do 31 października 2011 r. Jednocześnie informujemy, że dekrety dekanalnych duszpasterzy rodzin, ministrantów
i młodzieży, po uwzględnieniu tegorocznych zmian personalnych,
zostaną przekazane nowo mianowanym kapłanom.
4. Program duszpasterski na rok 2011/2012 – „Kościół naszym
domem”
1. Motto biblijne:
„Jesteśmy bowiem współpracownikami Boga, a wy jesteście uprawną ziemią Bożą, budowlą Boga. Dzięki udzielonej mi przez Boga łasce
położyłem fundament jako zręczny architekt, ale buduje ktoś inny. Niech
każdy jednak patrzy na to, jak buduje. Nikt bowiem nie może położyć innego fundamentu, oprócz tego, który już został położony, a jest nim Jezus Chrystus” (1 Kor 3,9-11).
2. Kontekst duszpasterski
Program duszpasterski W Komunii z Bogiem kontynuuje rozpoczęty przed rokiem trzyletni cykl pracy duszpasterskiej Kościoła w Polsce,
333
w myśl hasła: „Kościół domem i szkołą komunii”. Ów trzyletni program
ma inspirować wiernych do odkrywania istoty komunii, czyli jedności
człowieka z Bogiem (etap I), by na tym doświadczeniu budować struktury komunijne (etap II) i wreszcie czynić je narzędziem ewangelizacji
(etap III).
3. Podstawowe cele duszpasterskie
–
–
–
–
pomoc w zrozumieniu tajemnicy Kościoła;
umocnienie ducha ekumenizmu;
pomoc w okrywaniu własnego miejsca w Kościele;
pogłębianie ducha zaangażowania i współodpowiedzialności za
Kościół.
4. Realizacja celów duszpasterskich
– pogłębianie ducha współpracy między duchowieństwem, osobami życia konsekrowanego i wiernymi świeckimi;
– większe zaangażowanie wiernych świeckich w duszpasterstwo parafialne;
– działalność i formacja Parafialnych Rad Duszpasterskich w parafii.
5. Możliwości i kierunki adaptacji programu duszpasterskiego w diecezji opolskiej (wg ścieżek realizacji i z uwzględnieniem priorytetów):
a. Martyria (głoszenie słowa Bożego):
– głoszenie słowa Bożego (homilia, kazania okolicznościowe, rekolekcje wielkopostne) – odpowiednie pomoce uwzględniające program duszpasterski będą rekomendowane i przygotowane przez
Wydział Duszpasterski;
– katecheza sakramentalna – prace nad instrukcjami Biskupa Opolskiego na temat przygotowania do chrztu;
– upowszechnianie katechezy dla dorosłych.
b. Liturgia (sprawowanie sakramentów):
– wdrażanie programu przygotowania do sakramentu bierzmowania
wg instrukcji Biskupa Opolskiego;
– wykorzystanie przygotowania do chrztu jako szansy ewangelizacji rodziców i chrzestnych dziecka – prace nad instrukcją wykonawczą regulującą proces przygotowania do chrztu;
334
– troska o piękno i głębię celebrowania Eucharystii, zwłaszcza niedzielnej – podjęcie lub kontynuowanie procesu ujednolicania
postaw liturgicznych podczas Mszy św., finalizowanie procesu
wymiany modlitewników Droga do nieba na „nowe” wydanie
w parafiach;
– uroczyste celebracje jubileuszy małżeńskich w parafiach – z wykorzystaniem błogosławieństwa Biskupa Opolskiego (od października w nowej formie graficznej) oraz w diecezji (zbieranie adresów
od jubilatów zamawiających Msze św. w parafii oraz do Wydziału Duszpasterskiego);
– podkreślanie znaczenia Ducha Świętego w liturgii; uroczysta celebracja tygodnia przed Zesłaniem Ducha Świętego i Wigilii tej uroczystości (na podstawie materiałów dostarczonych w maju 2011 r.);
– modlitwa Liturgią Godzin w parafiach; powrót do tradycji I lub (i)
II nieszporów niedzieli, „Ciemne jutrznie” podczas Triduum Paschalnego) – w oparciu o Zwycięzcę śmierci;
– włączenie tematu roku duszpasterskiego w procesję Bożego Ciała
oraz inne wydarzenia liturgiczne w parafii;
– korzystanie ze scenariuszy nabożeństw i innych celebracji przygotowanych przez Wydział Duszpasterski w kwartalnych zeszytach,
pt.: Kościół naszym domem. Pomoce pastoralne dla duszpasterzy;
– zaangażowanie wiernych świeckich w kształtowanie liturgii (posługa lektora, nadzwyczajnego szafarza – kolejna edycja kursu,
operatora sprzętu audiowizualnego – kolejna edycja kursu, itp.);
– promocja pieśni Kościół to nie dom z kamieni i złota jako towarzyszącego 3-letniej pracy duszpasterskiej w ramach programu: „Kościół domem i szkołą komunii”.
c. Diakonia (posługa miłości):
– podjęcie inicjatyw stałej formacji kapłanów przygotowanych przez
Radę ds. Formacji Stałej Kapłanów – nowy układ tygodni formacyjnych i nowi adresaci;
– upowszechnienie akcji kolędników misyjnych w parafiach diecezji z uwzględnieniem aspektu wychowawczego tej akcji (kolędnicy uczą się ponoszenia trudu i składania ofiary z własnego czasu,
zdolności, a także rezygnacji z możliwości wzięcia dla siebie zebranych pieniędzy);
335
– wykorzystanie kolejnej edycji „Gościa na kolędę” jako formy upowszechniania ruchów religijnych w diecezji (Kościół jako wspólnota wspólnot);
– podejmowanie dialogu i współpracy między duchownymi i świeckimi, zwłaszcza młodzieżą, poprzez promocję portalu www.naszawiara.pl;
– przeprowadzenie wiosną 2012 r. II etapu formacji stałej członków
Parafialnych Rad Duszpasterskich kolejnej kadencji w domach formacyjnych diecezji opolskiej (Winów, Kluczbork, Nysa);
– „kampania” duszpasterska promująca niedzielę jako dzień modlitwy i odpoczynku (plakat, scenariusz homilii, inne propozycje pastoralne), realizowana na wiosnę 2012 r.;
– kontynuowanie działalności Parafialnych Zespołów Caritas oraz
kolejny etap budowania struktur kół Caritas w szkołach;
– udział przedstawicieli Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej w krajowym forum rad duszpasterskich w Licheniu we wrześniu 2012 r.
5. Parafialne Rady Duszpasterskie
Program duszpasterski na rok 2011/2012 pod hasłem: „Kościół naszym domem” podtrzymuje założenie podejmowania ciągłej współpracy pomiędzy duchownymi i świeckimi w ramach istniejących struktur,
m.in. Parafialnych Rad Duszpasterskich. Realizacja tego postulatu ma
się dokonywać w tym roku także przez ożywianie działalności Parafialnych Zespołów Caritas, ich tworzenie w miejscach, w których jeszcze
nie powstały oraz budowanie struktur kół Caritas w szkołach (por. Komisja Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski, Kościół naszym domem. Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2011/2012, s. 30).
Ciągłą troską duszpasterzy pozostaje odpowiedzialne kierowanie pracami rad, tak by formować jej członków do czytelnego dawania świadectwa miłości do Chrystusa i Kościoła w swoim środowisku lokalnym.
Formacja ta dokonuje się przede wszystkim na poziomie parafialnym nie
tylko podczas spotkań, ale wpisuje się też w misję uświęcającą i pasterską podejmowaną w parafiach.
W naszej diecezji oferujemy od kilku lat dodatkowe spotkania formacyjne dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich poszczególnych
dekanatów w Diecezjalnych Ośrodkach Formacyjnych w: Nysie, Raciborzu-Miedoni, Winowie oraz w Kluczborku. W nowej kadencji spotkania
336
formacyjne odbywają się według nowego porządku i zasad. Przy założeniu, iż z każdej parafii co roku 3-4 członków rady weźmie udział w spotkaniu kondekanalnym, którego organizacją i prowadzeniem zajmie się
Wydział Duszpasterski Kurii Diecezjalnej w Opolu, w ciągu 5-letniej kadencji wszyscy członkowie Rad objęci zostaną formacją stałą.
W 1. roku kadencji Parafialnych Rad Duszpasterskich dotychczas
w spotkaniach formacyjnych wzięło udział 667 radnych z 385 parafii.
Parafie, które z różnych przyczyn nie mogły wziąć udziału w spotkaniach wiosennych, Ksiądz Biskup obliguje do skorzystania z dwóch dodatkowych terminów:
– 24 września 2011 r. o godz. 10.30 w Nysie (Diecezjalny Dom Formacyjny);
– 1 października 2011 r. o godz. 10. 30 w Winowie.
Spotkania te będą miały przebieg i tematykę identyczną ze spotkaniami wiosennymi.
Poniżej natomiast zamieszczamy terminarz spotkań w 2. roku kadencji rad. Program spotkania obejmować będzie: Mszę św. z homilią,
2 wykłady, przerwa na poczęstunek oraz nabożeństwo kończące spotkanie. O pokrycie symbolicznych kosztów organizacyjnych spotkania prosić będziemy księży proboszczów stosownym pismem skierowanym do
dziekanów na początku 2012 roku.
Oto terminy spotkań formacyjnych w 2012 r.:
– 3 marca – Winów, godz. 10.30 – dekanaty: Opole, Opole-Szczepanowice, Siołkowice;
– 10 marca – Winów, godz. 10.30 – dekanaty: Ozimek, Prószków,
Zawadzkie;
– 17 marca – Winów, godz. 10.30 – dekanaty: Kamień Śl., Leśnica,
Strzelce Op., Ujazd;
– 21 kwietnia – Kluczbork (parafia NSPJ), godz. 10.30 – dekanaty:
Dobrodzień, Gorzów Śl., Kluczbork, Olesno, Zagwiździe;
– 28 kwietnia – DDF w Nysie, godz. 10.30 – dekanaty: Gościęcin,
Koźle, Krapkowice;
– 12 maja – DDF w Nysie, godz. 10.30 – dekanaty: Branice, Głubczyce, Kietrz, Niemodlin, Pietrowice;
– 19 maja – DDF w Nysie, godz. 10.30 – dekanaty: Grodków, Paczków, Prudnik, Skoroszyce;
337
– 2 czerwca – DDF w Nysie, godz. 10.30 – dekanaty: Głogówek, Kędzierzyn, Łany, Racibórz, Tworków;
– 16 czerwca – DDF w Nysie, godz. 10.30 – dekanaty: Biała, Głuchołazy, Nysa, Otmuchów.
Rekolekcje dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich odbędą
się w dniach 21–23 września 2012 r. w DDF w Nysie.
Opr. ks. Waldemar Musioł
V. FORMACJA STAŁA KAPŁANÓW
„Formacja stała jest wymaganiem, które bierze początek i rozwija się
od chwili przyjęcia sakramentu święceń (…). Chodzi o wewnętrzną potrzebę samego daru Bożego, który powinien być ciągle «ożywiany», by
prezbiter mógł odpowiednio odpowiedzieć na swoje powołanie. Rzeczywiście, jako człowiek usytuowany historycznie, potrzebuje on doskonalić
się we wszystkich aspektach swojego życia ludzkiego i duchowego, by
móc dojść do takiego upodobnienia do Chrystusa, które jest jego zasadą
jednoczącą” (Dyrektorium o posłudze i życiu kapłanów, 69).
Aby wspomóc księży w podejmowaniu tego szlachetnego obowiązku
osobistej formacji, diecezjalna Rada ds. Formacji Stałej Kapłanów przygotowuje kilka propozycji formacyjnych. Uzupełniają one i wzbogacają (ale nie zastępują!) indywidualne i dekanalne inicjatywy formacyjne.
Te ostatnie moderują zwłaszcza diecezjalni i dekanalni ojcowie duchowni kapłanów.
1. Dni skupienia dla księży neoprezbiterów
Spotkania dla księży neoprezbiterów odbywać się będą we wtorki
o godzinie 10.00 w Wyższym Seminarium Duchownym w Opolu przy
ul. Drzymały 1 w następujących terminach:
– w roku 2011: 20 września, 18 października, 15 listopada, 13 grudnia;
– w roku 2012: 21 lutego, 20 marca, 17 kwietnia, 15 maja.
W czerwcu 2012 r. odbędą się rekolekcje dla neoprezbiterów z 2011 r.
Udział w tych dniach skupienia i rekolekcjach dla kapłanów należy traktować jako obowiązkowy.
338
2. Dni skupienia dla wszystkich kapłanów
Zgodnie z postanowieniami I Synodu Diecezji Opolskiej przewiduje się dwa obowiązkowe dni skupienia (przed Adwentem i Wielkim Postem) oraz kapłańskie „Emaus”. W ramach ok. 4-godzinnego „skupienia”
jest zawsze okazja do spowiedzi św., jest czas na wspólną brewiarzową
modlitwę, adorację Najświętszego Sakramentu, konferencję ascetyczną,
wykład i dyskusję, a także na godzinne, braterskie spotkanie przy kawie.
Aby ułatwić uczestnictwo w dniach skupienia wszystkim księżom
w najbliższym roku formacyjnym, każdy z nich odbędzie się w dwóch
terminach (w piątek po południu i w sobotę rano następnego dnia):
— Dzień skupienia przed Adwentem:
– 25 listopada 2011 r. (piątek) od godz. 15.00;
– 26 listopada 2011 r. (sobota) od godz. 10.00.
Dzień skupienia poprowadzi ks. prof. Andrzej Szostek (profesor
filozofii, etyk, rektor KUL w latach 1998-2004, redaktor czasopisma „Ethos”, członek Papieskiej Akademii „Pro vita”).
— Dzień skupienia przed Wielkim Postem:
– 17 lutego 2012 r. (piątek) od godz. 15.00;
– 18 lutego 2012 r. (sobota) od godz. 10.00.
— „Emaus” kapłańskie w kościele pątniczym św. Brykcjusza (par.
Gościęcin) – 18 kwietnia 2012 r. od godz. 16.00.
3. Kursy formacji stałej w Nysie (diecezja opolska i gliwicka)
W tym roku „oferta” kapłańskich tygodni formacyjnych w Nysie ulegnie rozszerzeniu na kolejne dwa roczniki (15. i 20. rok kapłaństwa).
Kursem formacyjnym w Nysie rozpoczną się również zajęcia pierwszego roku Studium Proboszczowskiego (6. rok kapłaństwa). Zajęcia kursów
adresowanych do roczników „wikariuszowskich” (2.,3.,4. i 6. rok kapłaństwa) trwać będą od niedzieli wieczora do południa w piątek, natomiast
kursów adresowanych do roczników „proboszczowskich” (10.,15. i 20. rok
kapłaństwa) – od niedzieli wieczora do wieczora w czwartek. W ramach
każdego z kursów przewidziany jest dzień skupienia i spotkanie (Eucharystia) z biskupem. Kuria Diecezjalna w Opolu wystosuje do księży zobowiązanych do uczestnictwa w szkoleniu odpowiednie pisma, w oparciu
o które będzie można starać się o urlop w zajęciach szkolnych na czas
trwania kursu. Uczestnictwo w kursie dokumentowane jest zaświadcze339
niem respektowanym w procedurze awansu zawodowego. Koszt udziału w kursie formacyjnym wynosi 400 zł.
Terminy kursów formacji stałej w Nysie przedstawiają się w bieżącym roku następująco:
– 2–7.10 – rocznik święceń 2006 (początek kursu proboszczowskiego);
– 9–14.10 – rocznik święceń 2010;
– 20–24.11 – rocznik święceń 1992.
Szczegółowy program zajęć w ramach kursów formacji stałej w Nysie
opublikowany będzie na stronie internetowej diecezji opolskiej w dziale
„Formacja” (dostępnym po zalogowaniu).
4. Rekolekcje dla kapłanów
Propozycji rekolekcji kapłańskich jest wiele. Listę tych prowadzonych
w domach formacyjnych na terenie naszej diecezji podaje do wiadomości Referat Duszpasterski Kurii w wydawanym raz na kwartał Kalendarium duszpasterskim.
5. Spotkanie Dekanalnych Ojców Duchownych
Spotkanie Dekanalnych Ojców Duchownych odbędzie się w dniu
5 października 2011 r. o godzinie 15.00 w gmachu Kurii Diecezjalnej
w Opolu.
6. Tematy konferencji ascetycznych na spotkania dekanalne w roku 2011–2012:
– Braterstwo w Piśmie Świętym;
– Pielęgnowanie więzi we wspólnocie kapłańskiej;
– Pasterska troska o parafię jako komunię. Kapłan jako przewodnik
wspólnoty;
– Pobożność maryjna kapłana;
– Rady ewangeliczne w życiu kapłana: celibat, posłuszeństwo i duch
ubóstwa.
Podstawą opracowania konferencji są:
– Dyrektorium o posłudze i życiu kapłanów, Tarnów 1995;
340
– Kościół naszym domem. Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2011/12, Poznań 2011.
8. Tematy referatów na spotkania dekanalne:
– Bóg, który mówi. Odpowiedź dana przez człowieka;
– Liturgia uprzywilejowaną przestrzenią słowa Bożego;
– Słowo Boże w życiu Kościoła;
– Posłannictwo Kościoła: głoszenie słowa Bożego światu;
– Słowo Boże i zaangażowanie w świecie;
– Słowo Boże a kultury;
– Słowo Boże a dialog międzyreligijny.
Źródło: Adhortacja apostolska Verbum Domini. O Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, WUDO (2010), nr 11.
Opr. ks. Joachim Waloszek, ks. Hubert Sklorz
VI. DUSZPASTERSTWO RODZIN
Daje się zauważyć, że obecna sytuacja obyczajowa jest bez precedensu – 94% młodzieży dopuszcza obecnie możliwość rozwodu, od dwóch
lat w całym kraju odbywają się Targi Rozwodowe, na których uczestnikom proponuje się „rozwody ekspresowe”, lansuje się modę na rozwód.
Nie wystarczą dotychczasowe wysiłki, konieczna jest wielka mobilizacja
duszpasterzy, wychowawców, ludzi świeckich, aby zmienić mentalność
rozwodową i pokazać wartość małżeństwa sakramentalnego. Co zrobić,
aby zmienić tę mentalność i zahamować rozpad dziesiątek tysięcy małżeństw rocznie? W naszym oddziaływaniu duszpasterskim małżeństwa
powinny być w centrum uwagi, także z powodów „demokratycznych”,
ponieważ jest ich najwięcej. Duchowość małżeńska powinna stać się centralną duchowością w Kościele. Seminarzyści powinni być szczególnie
przygotowywani do pracy z małżeństwami, w parafiach powinny być dla
nich organizowane specjalne misje i rekolekcje, w trakcie których należy
głosić prawdę o nierozerwalności i świętości małżeństwa, za małżeństwa
należy modlić się w czasie Mszy św., należy propagować np. post w ich
341
intencji. Istnieje pilna potrzeba formacji dojrzałych osobowości, która
potrafiłaby się przeciwstawić mentalności permisywnej i źle rozumianej
wolności. W obecnej sytuacji nie wystarczą dotychczasowe wysiłki, konieczne jest specjalne przygotowanie narzeczonych przed ślubem, kursy
i treningi komunikacji. Duszpasterze powinni wyjaśnić choćby treść przysięgi małżeńskiej, a później małżonkom towarzyszyć, także gdy przechodzą kryzys i rozchodzą się. Potrzebne są poradnie specjalistyczne dla par
w kryzysie, wsparcie dla przechodzących trudności, objęcie opieką par
niesakramentalnych. Taki też jest główny profil działania naszego Centrum Służby Życiu i Rodzinie, które mieści się na przy Placu Katedralnym w Opolu. Serdecznie prosimy księży o przekazywanie wszystkich
informacji i ofert pomocy małżonkom naszego Centrum.
Serdecznie polecam księżom podręcznik siostry s. Kwiek i I. Nowak
Droga czystej miłości. Zawiera on ok. 80 scenariuszy dotyczących odniesienia się do siebie, Boga, innych ludzi, własnego ciała i seksualizmu,
kontaktów chłopców i dziewczyn, małżeństwa i rodziny. Wielką pomocą
w formacji młodzieży jest Ruch Czystych Serc, który został zainicjowany przez redakcję pisma „Miłujcie się” i dziś liczy ok. 10 tys. członków.
Ruch Czystych Serc cieszy się dużym zainteresowaniem w Polsce. Zostały zorganizowane już dwa warsztaty dla animatorów oraz rekolekcje.
1. Centrum Służby Życiu i Rodzinie
Na Placu Katedralnym w Opolu działa bardzo dynamicznie nasze
Centrum. Przypominam, że mieszczą się tam: Duszpasterstwo Rodzin,
Duszpasterstwo Trzeźwości oraz wszystkie jednostki Diecezjalnej Fundacji Obrony Życia (Diecezjalna Poradnia Rodzinna, Katolicki Ośrodek
Adopcyjny, Biuro Fundacji). Od 1 września będzie uruchomiona nowa
strona internetowa: www.dfoz.pl
2. Przygotowanie do małżeństwa
Praca Duszpasterstwa Rodzin w swoich działaniach obejmuje wiele
dziedzin, wśród których bardzo ważne miejsce zajmuje przygotowanie
do sakramentu małżeństwa. Jednolite ramy tego przygotowania, wspierając sposób działania poszczególnych diecezji, nadaje Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin, Poszczególne podrozdziały tego dokumentu mówią
o przygotowaniu dalszym, bliższym i bezpośrednim, które obejmuje kate342
chezy przedślubne i co najmniej 3 spotkania z narzeczonymi w Parafialnej
Poradni Rodzinnej. Spotkania mają dotyczyć odpowiedzialności za wzajemną miłość i przekazywanie życia, szkodliwości i niedopuszczalności
antykoncepcji, środków poronnych i sztucznych zapłodnień oraz znaczenia metod naturalnego rozpoznawania płodności. Ma to być czas, kiedy
narzeczeni nie tylko uzyskują informacje o tych metodach, ale będą mieli
możliwość nauczenia się ich. Dlatego spotkania, w odpowiednich odstępach czasu, powinny być poświęcone zasadom prowadzenia obserwacji
objawów płodności oraz ich interpretacji. W naszej diecezji narzeczeni
uczestnicząc w spotkaniach w poradni, otrzymują pakiet materiałów, do
których mogą sięgać, aby utrwalić i rozszerzyć wiedzę uzyskaną podczas
spotkań w poradni. Aby temu bardzo ważnemu, ale zarazem trudnemu
zadaniu podołać potrzebujemy bardzo szerokiego grona osób świeckich
przygotowanych merytorycznie i dobrze uformowanych duchowo.
Ważne jest, aby poszerzyć sieć poradni i aby dostępność do nich dla
narzeczonych nie była zbyt trudna, a także, aby narzeczeni wynieśli przekonanie, że poradnia jest zawsze do ich dyspozycji, a nie tylko, aby otrzymać zaświadczenie do ślubu.
Wszyscy potrzebujący informacji o formach pomocy w sprawach małżeńskich i rodzinnych mogą je najłatwiej znaleźć na naszej stronie internetowej: www.dfoz.pl.
Przypominamy, że w sprawach przygotowania do małżeństwa obowiązujące są przepisy Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin oraz ustalenia I Synodu Diecezji Opolskiej.
Za przygotowanie narzeczonych do sakramentu małżeństwa jest odpowiedzialny ksiądz proboszcz, a jeśli to przygotowanie jest prowadzone w ramach duszpasterstwa akademickiego, to odpowiedzialnym jest
duszpasterz akademicki.
W (wyjątkowych) uzasadnionych wypadkach (Dyrektorium, 34), gdy
narzeczeni nie mogą odbyć ww. przygotowania bezpośredniego, wówczas
ksiądz proboszcz może dać pisemne skierowanie na odbycie przygotowania prowadzonego przez Diecezjalne Duszpasterstwo Rodzin. Za całość
tego przygotowania odpowiada duszpasterz wyznaczony przez księdza
biskupa. Jeśli narzeczeni nie mogą uczestniczyć w wyżej zaproponowanej formie przygotowania, wówczas (zgodnie z Dyrektorium, 34) ksiądz
proboszcz ma obowiązek indywidualnie przygotować narzeczonych do
sakramentu małżeństwa.
343
Należy zachęcać do uczestnictwa w innych poszerzonych formach
przygotowania do małżeństwa, np.: Przygotowaniu do małżeństwa w małych grupach (cykl 12 spotkań), w „Wieczorach dla zakochanych” albo
w „Weekendach dla narzeczonych”. Wskazane jest by wszystkie proponowane formy kończyły się specjalnym dniem skupienia dla narzeczonych.
Zgodnie z obowiązującą praktyką narzeczeni przystępują do sakramentu pokuty przed zawarciem małżeństwa.
3. Formy przygotowania do sakramentu małżeństwa
A. Małe grupy
Przygotowanie do sakramentu małżeństwa w tej formie prowadzone
jest z zastosowaniem metod aktywizujących. W ciągu kilkunastu spotkań narzeczeni poznają naukę Kościoła na temat życia w małżeństwie
i rodzinie, uczą się prawidłowej komunikacji, poznają naturalne metody
planowania rodziny. Służą temu minikonferencje, ćwiczenia, warsztaty
oraz elementy pedagogiki zabawy. Wszystko odbywa się w gronie kilku
(maksymalnie 8) par narzeczeńskich. Dla chętnych pełny cykl (12 spotkań) przygotowania do małżeństwa prowadzony jest w Centrum Służby
Życiu i Rodzinie w Opolu. Narzeczeni mogą się zgłaszać bezpośrednio
lub telefonicznie. W ciągu roku odbywają się dwie takie serie spotkań.
Przygotowanie prowadzi ks. Jerzy Dzierżanowski – Diecezjalny Duszpasterz Rodzin, tel. 77 44 12 810; 602 716 948; e-mail: [email protected].
Bezpośrednie przygotowanie do małżeństwa dla narzeczonych w małych grupach prowadzone jest przy parafii św. Apostołów Piotra i Pawła
w Opolu. Spotkania takie odbywają się w cyklach miesięcznych. Początek – w każdy pierwszy wtorek miesiąca o godz. 19.00. Aby wziąć udział
w takich spotkaniach, należy się zgłosić w pierwszy wtorek miesiąca
o godz. 19.00 w Domu Katechetycznym przy parafii.
B. „Wieczory dla zakochanych”
Na podstawie doświadczeń rekolekcji z małżeństwami opracowano program przygotowania do małżeństwa dla narzeczonych. Pierwsze
wieczory, tzw. kurs przedmałżeński prowadzili w lutym 1999 r. Maryla i Stanisław Kukułowie oraz ks. Ryszard Kinder. Obecnie do grona
prowadzących spotkania w Opolu dołączyli: ks. Zbigniew Bienkiewicz oraz Aneta i Sławomir Seroczyńscy oraz w Zdzieszowicach So344
nia i Andrzej. Po dziewięciu spotkaniach narzeczeni otrzymują dyplom,
który jest zaświadczeniem ukończenia kursu. W podobny sposób organizowany jest także kurs, który odbywa się w czasie jednego weekendu. W spotkaniach mogą uczestniczyć także zakochani, którzy jeszcze
nie planują ślubu. Powyższy kurs zawiera także pogadankę z nauczycielem planowania rodziny.
„Wieczory dla zakochanych” są oparte na pracy w małej grupie i prowadzeniu dialogu między sobą (w parach). Uczestnicy nie muszą zabierać głosu na forum. Od 2004 r. „Weekendy dla narzeczonych” odbywają
się także w Głogówku i Zdzieszowicach (www.spotkania.emaus.pl).
Wieczory w Opolu w formie weekendowej – 16–18 września 2011 r.
Wieczory w Głogówku w formie weekendowej – 4–6 czerwca 2012 r.
Wieczory w Zdzieszowicach – termin zostanie podany w późniejszym terminie.
Informacje i zgłoszenia w Opolu – 77 451 26 00 (po 15.00)
Informacje i zgłoszenia w Zdzieszowicach – jw.
Informacje i zgłoszenia w Niemodlinie – 77 455 28 57.
Informacje i zgłoszenia w Głogówku – 77 446 98 30 (najlepiej wieczorem).
C. Dni skupienia dla narzeczonych
Trzydniowe skupienia odbywają się w Ośrodku Rekolekcyjnym w Raciborzu-Miedoni. Początek w piątek o godz. 18.00, zakończenie w niedzielę o 14.00. Ponieważ ilość uczestników jest ograniczona ze względu
na formę prowadzenia nauk oraz na możliwości noclegowe, swój udział
należy zgłosić wcześniej telefonicznie u ks. Mariusza Sobka: tel. 32 415
13 86. Najbliższe terminy skupienia to 9–11 września, 14–16 października, 18–20 listopada, 2–4 grudnia. Propozycje na rok 2012 zamieszczone są na stronie internetowej www.miedonia.pl.
Od października tego roku kolejnym miejscem spotkań bezpośredniego przygotowania do małżeństwa sakramentalnego dla narzeczonych
będzie Dom Formacyjny w Nysie. Odpowiedzialnym jest ks. Krzysztof
Trembecki. Terminy zastaną podane do wiadomości we wrześniu.
D. Nauki ogólne przy parafii św. Krzyża w Opolu
Cykl czterech nauk ogólnych dla narzeczonych prowadzony jest przez
cały rok w każdy czwartek o godz. 19.00 (za wyjątkiem sierpnia) w domu
345
katechetycznym na Placu Katedralnym w Opolu. Ta forma przygotowania
do małżeństwa proponowana jest tylko tym, którzy z ważnych powodów
nie mogą wziąć udziału w naukach ogólnych na terenie swojego dekanatu.
4. Diecezjalna Poradnia Rodzinna
W Diecezjalnej Poradni Rodzinnej, która mieści się na Placu Katedralnym 4 w Opolu, swoje dyżury pełnią: duszpasterze rodzin, duszpasterz
trzeźwości, 3 psychologów, prawnik rodzinny i pedagog. W ubiegłym roku z pomocy poradni skorzystało 2400 osób.
W bieżącym roku Diecezjalna Poradnia Rodzinna realizuje następujące projekty finansowane przez Urząd Miasta Opola, Urząd Marszałkowski, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznych i ze środków UE:
1. Razem, ale osobno… – program kompleksowej pomocy profilaktyczno-terapeutycznej dla rodzin doświadczających problemów
spowodowanych migracją zarobkową.
2. Dbam o przyszłość mojego dziecka – nie piję za jego zdrowie.
3. „Razem dla rodziny” – program interdyscyplinarnego wsparcia
dla dzieci z zaburzeniami rozwojowymi oraz systemowej terapii
rodziny.
4. Świat zatopionych marzeń, czyli jak pokonać uzależnienie.
W Diecezjalnej Poradni Rodzinnej zespół dyplomowanych nauczycieli naturalnego planowania rodziny umożliwia nauczenie się nowoczesnej
wielowskaźnikowej metody naturalnego planowania rodziny. Nauczyciele
są członkami Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny, któremu patronuje Instytut Matki i Dziecka. Po uprzednim telefonicznym umówieniu można spotkać się z nauczycielem NPR-u.
5. Katolicki Ośrodek Adopcyjny
Adopcja jest szansą dla osieroconych i opuszczonych dzieci, dla bezdzietnych małżeństw, a także dla rodziców, którzy z różnych przyczyn nie
mogą wychowywać własnych dzieci. Małżonkom, którzy bezskutecznie
od lat starają się o potomka, przysposobienie daje możliwość stworzenia
pełnej rodziny, dziecku zaś przynosi szansę normalnego rozwoju w optymalnych dla niego warunkach. Adopcja może być także drogą wyjścia
dla rodziców, którzy nie mogą bądź nie chcą wychowywać sami swoich
dzieci. Adopcja nie jest jednorazowym aktem, którego finałem jest przyznanie przez sąd rodzinny prawa do opieki rodzicielskiej nad dzieckiem
346
– jest bardzo długim procesem, podczas którego obie strony uczą się rozumieć i kochać siebie nawzajem. Potrzeba tu jeszcze więcej miłości niż
w naturalnym rodzicielstwie – trzeba bowiem przekroczyć barierę braku
pokrewieństwa. Adopcja jest niewątpliwie aktem wielkiej odwagi ze strony ludzi decydujących się na przyjęcie cudzego dziecka pod swój dach,
jest deklaracją wytrwałości, gotowości do poświęceń i wyrzeczeń. Ale
adopcja jest nie tylko dawaniem, jest również otrzymywaniem: miłości
dziecka, któremu stworzono szansę życia w rodzinie.
Bardzo prosimy księży by często informować wiernych, że poprzez
adopcję i tworzenie rodzin zastępczych można pospieszyć z pomocą
dziecku i jego matce. Prosimy też wszystkich bardzo serdecznie, aby informację o możliwości adoptowania dzieci zechcieli przekazać osobom
zainteresowanym, również tym kobietom w stanie błogosławionym, które
z narodzinami kolejnego dziecka wiążą pojawienie się nowych trudności.
Księży wypisujących opinię dla kandydatów na rodziców adopcyjnych prosimy, na ile to możliwe, o szerszą informację dotyczącą praktyk
religijnych, postawy moralnej, a szczególnie, czy chęć zaadoptowania
dziecka nie jest próbą ratowania rozpadającego się związku. W zdecydowanej większości przypadków dzieci trafiające do adopcji wymagają
bardzo wszechstronnej pomocy, a przede wszystkim oddanych, odpowiedzialnych i kochających bezwarunkowo rodziców.
Zwracamy się też z ogromną prośbą, by nie wywierać jakiejkolwiek
formy nacisku na pracownicach Ośrodka w celu przyspieszenia adopcji,
bądź spełniania postawy życzeniowej rodziców co do „jakości” adoptowanego w przyszłości dziecka. Obecnie małżeństwa czekają ok. 3 lat na
przysposobienie dziecka. Kolejka jest bardzo skrupulatnie przestrzegana.
W minionym roku zaadoptowanych zostało 21 dzieci, a w sumie rodzinę znalazło już za pośrednictwem naszego Ośrodka ponad 620 dzieci.
W rodzinach zastępczych na adopcję oczekuje 32 dzieci. Po szczegółowe informacje w tej sprawie należy się zwracać do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego.
6. Dom Matki i Dziecka
W 2010 r. otoczyliśmy wszechstronną opieką 69 osób (26 matek i 43
dzieci). W placówce urodziło się dziesięcioro dzieci (6 dziewczynek i 4
chłopców). W ciągu roku na terenie Domu przebywało 14 kobiet ciężarnych. Pozostałe osoby to kobiety, które znalazły się w placówce ze swoimi
347
dziećmi w wyniku stosowanej wobec nich przemocy fizycznej i psychicznej, z pozbawieniem miejsca zamieszkania włącznie.
W Domu zapewnia się całodobowe utrzymanie samotnym matkom
i ich dzieciom: wyżywienie, środki czystości, materiały opatrunkowe i lekarstwa oraz odzież, którą placówka otrzymuje w darach z kraju i z zagranicy. Mieszkańcy Domu otrzymują też wsparcie duchowe
i psychologiczno-terapeutyczne. Każda z mieszkanek wraz z opiekunem opracowuje dla siebie program dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości, mający na celu jej usamodzielnienie się. Dom Matki
i Dziecka służy również pomocą osobom zgłaszającym swoje potrzeby
ze środowiska. Są to przeważnie kobiety, które wcześniej przebywały na
terenie Domu, a obecnie znalazły się w trudnej sytuacji materialnej. Są
to również rodziny, które mają bardzo ciężką sytuację związaną z brakiem stałego źródła zarobkowania.
Wszystkim Czcigodnym Księżom, którzy wspierają i pamiętają
o DZIELE OBRONY ŻYCIA, za złożone ofiary i kolekty pasterkowe
składamy serdeczne „Bóg zapłać”.
Adres: Dom Matki i Dziecka, ul. Masłowskiego 1, 45-532 Opole; tel.
77 454 07 60.
7. Studium Życia Rodzinnego w roku akademickim 2011/2012
Uruchamiamy kolejną edycję Studium Życia Rodzinnego. Przygotowuje ono ludzi świeckich do współpracy w zakresie duszpasterstwa rodzin na szczeblu parafialnym, zgodnie z ustaleniami Kurii Diecezjalnej.
Na Studium przyjmowane są osoby w wieku od 18 do 45 lat, cieszące
się opinią dobrych katolików, mające co najmniej wykształcenie średnie
(matura), choć pożądane jest wykształcenie wyższe. Studium trwa 2 lata. Zajęcia odbywają się w soboty (w wyjątkowych przypadkach w niedzielę) raz w miesiącu. Zachęcamy do udziału w Studium szczególnie
nauczycieli, katechetów, pielęgniarki, lekarzy, rodziców, słowem wszystkich, którym dobro rodziny leży na sercu.
Warunki przyjęcia:
1. co najmniej matura,
2. opinia księdza proboszcza,
3. dwa zdjęcia.
Zgłoszenia przyjmuje Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin,
45-005 Opole, ul. Katedralna 4, tel. 77 442 50 00.
348
8. Kalendarz diecezjalny 2012
Tegoroczny kalendarz diecezjalny poświęcony jest 40. rocznicy ustanowienia diecezji opolskiej. Cena jednego egzemplarza, tak jak w latach
ubiegłych, wynosi 7 zł (2 zł z każdego kalendarza pozostaje na cele parafialne). Bardzo prosimy księży dziekanów, by pieniądze całego dekanatu
wpłacać w Wydziale Duszpasterskim do końca stycznia 2012 r.
9. Pielgrzymka małżeństw na Jasną Górę 2011
Tegoroczna XXVII Ogólnopolska Pielgrzymka Małżeństw i Rodzin
na Jasną Górę odbędzie się w dniach 24–25 września. W programie pielgrzymki: odnowienie ślubów małżeńskich, ślubowanie nowych doradców życia rodzinnego, zawierzenie małżeństw i rodzin Królowej Polski.
Opr. ks. Jerzy Dzierżanowski
VII. Duszpasterstwo
młodzieży szkolnej i akademickiej
1. Nowy duszpasterz młodzieży
Decyzją Biskupa Opolskiego nowym diecezjalnym duszpasterzem
młodzieży został ks. Jarosław Staniszewski. Kontakt do nowego duszpasterza: tel. 880 326 206.
2. Kalendarium Diecezjalnego Duszpasterstwa Młodzieży w roku
duszpasterskim 2011/2012:
18.09.2011 – Triduum ku czci św. Stanisława Kostki
12.10.2011 – Pielgrzymka maturzystów na Górę Świętej Anny
27.11.2011 – Ekumeniczna Modlitwa Młodych
14.02.2012 – św. Walenty – modlitwa w intencji zakochanych
31.03.2012 – Wigilia Niedzieli Palmowej w rejonach
11.04.2012 – Pielgrzymka maturzystów na Jasną Górę
czerwiec 2012 – Lednica 2012
O innych inicjatywach poinformuje diecezjalny duszpasterz młodzieży.
349
3. Duszpasterstwo akademickie
A. Duszpasterstwo Akademickie „Cegielnia” przy parafii pw. Przemienienia Pańskiego, ul. Grota-Roweckiego 3, 45-267 Opole; www.cegielnia.zwm.punkt.pl.
B. Duszpasterstwo Akademickie „Resurrexit” przy kościele seminaryjno-akademickim w Opolu przy ul. Drzymały prowadzą ks. Eugeniusz
Ploch i ks. Marcin Cytrycki. Informacje bieżące na temat inicjatyw duszpasterstwa znajdziemy na stronie www.resurrexit.wsd.opole.pl.
C. Jezuicki Ośrodek Formacji i Kultury „Xaverianum” przy kościele
Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Czaplaka 1a, 45-055 Opole, tel. 77
454 84 80. O spotkaniach w roku akademickim 2011/2012 duszpasterze
informują na stronie: www.xaverianum.opole.pl.
E. Duszpasterstwo akademickie „Laetitia” przy parafii św. Józefa
w Opolu-Szczepanowicach, ul. Prószkowska 74, 45-737 Opole. Duszpasterze: ks. Leszek Machulak i ks. Piotr Maciejski, tel. 77 474 35 35, 77 457 59
59. Spotkania w salce parafialnej odbywać się będą w poniedziałki o 20.00.
F. Franciszkańskie duszpasterstwo akademickie „Fraternia” w Nysie.
Duszpasterzem jest o. Faustyn Zatoka OFM. Kontakt: Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Elżbiety, Aleja Wojska Polskiego 3, 48-300 Nysa, tel.
77 433 36 26, Więcej informacji na stronie: www.fraternia.nysaofm.pl
4. Portal społecznościowy www.nasza-wiara.pl
Portal nasza-wiara.pl jest wspólną inicjatywą młodzieży i duszpasterzy
naszej diecezji. Koordynatorem jest ks. Wojciech Czekała. Portal stanowi zaproszenie do budowania relacji z drugim człowiekiem i odkrywania
tajemnicy Kościoła, czyli wspólnoty. Liczba zainteresowanych portalem
wciąż rośnie, także poza naszą diecezją. Młodzi ludzie (nie tylko) i ich
duszpasterze zakładają swoje konta, zapraszają znajomych i poznają nowych ludzi, tworzą grupy, przesyłają sobie zdjęcia, filmy i informacje.
Tymi sposobami dzielą się swoim doświadczeniem wiary, opisują na blogach swoje odczucia i dają świadectwa. Poznają swoją diecezję i parafię.
Dyskutują na forum, wyjaśniając swoje wątpliwości. Podejmują wspólne inicjatywy w swoich wspólnotach parafialnych i w grupach duszpasterstwa specjalistycznego.
Biskup Opolski popiera tę inicjatywę jako jedną z dróg duszpasterzowania ludzi młodych, jako narzędzie wzmocnienia kontaktu duszpasterzy
350
z parafianami, zjednoczenia parafialnych grup oraz wymiany informacji
między nimi. Apelujemy więc o poparcie duszpasterzy dla tej inicjatywy w swoich środowiskach. Materiały promocyjne zostały przekazane
do parafii w ubiegłym roku. Z kolejnymi zwrócimy się wkrótce.
W imieniu pomysłodawców zwracamy się też z prośbą o udostępnienie miejsc na umieszczenie okresowej reklamy serwisu w formie plakatu
o dużych rozmiarach na terenach przykościelnych, najlepiej z wykorzystaniem dostępnych tablic lub baz do banerów i plakatów (np. do tzw.
ewangelizacji wizualnej). Kontakt w tej sprawie: ks. Wojciech Czekała,
tel. 603 801 374.
5. Katolickie Stowarzyszenie Młodych
A. Peregrynacja relikwii bł. Karoliny Kózkówny
Bł. Karolina Kózkówna jest patronką młodzieży. Jest wzorem podążania za Chrystusem, niezależnie od miejsca zamieszkania, wykształcenia,
wieku czy zamożności. Jej postać to ostoja takich wartości, jak zaufanie i miłość do Boga, bezinteresowna służba bliźniemu. Jej męczeńska
śmierć wskazuje również na ogromne znaczenie czystości duszy i ciała.
Wszystko to sprawia, że Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży proponuje
młodym ludziom, aby zaprosili bł. Karolinę do swoich parafii, środowisk.
Do takiej peregrynacji chcemy przygotować się także w naszej diecezji.
Przygotowanie dalsze:
1. Katechezy – konspekty katechetyczne o bł. Karolinie znajdą się na
stronie: www.jelowa.prv.pl lub www.ksm-jelowa.pl.
2. Katechezy można wykorzystać w miesiącu czerwcu. Katechezy zostają opracowane dla szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich.
3. Warto zainteresować się obrazem przedstawiającym bł. Karolinę,
patronkę dzieci i młodzieży. Obraz taki w formacie 80 cm x 40 cm
można nabyć w cenie ok. 40 zł. Zamówienia można składać u dekanalnych duszpasterzy młodzieży. Dystrybucją obrazów zajmuje
się KSM Jełowa.
Przygotowanie bliższe (w opracowaniu).
B. Inne informacje
W końcowym etapie opracowania są katechezy formacyjne dla kół tworzących KSM. Zajmuje się tym ks. Radosław Chałupniak wraz z klerykami.
351
Parafia św. Bartłomieja w Jełowej w marcu 2009 r. przejęła nieodpłatnie kościół ewangelicki w Grabiu. W przyszłości ma to być „Kościół Młodych w Duchu Ekumenicznym” pod wezwaniem bł. Karoliny Kózkówny.
VIII. DUSZPASTERSTWO
LITURGICZNEJ SŁUŻBY OŁTARZA
1. Serdeczne podziękowania składamy wszystkim kapłanom, którzy
zaangażowali się w pracę z ministrantami i lektorami na szczeblu parafialnym, dekanalnym oraz diecezjalnym, w szczególności prowadzącym obozy wakacyjne i uczestniczącym w pielgrzymkach diecezjalnych.
Dziękujemy także dekanalnym duszpasterzom Liturgicznej Służby Ołtarza, którzy ze uwagi na zmianę parafii, zostali zwolnieni ze swej posługi.
W pierwszych dniach września Biskup Opolski mianuje ich następców.
2. Dnia 1 września Biskup Opolski mianował nowego diecezjalnego
duszpasterza Liturgicznej Służby Ołtarza, którym został ks. Zygfryd Waskin. Serdecznie dziękujemy ks. Damianowi Jurczakowi za jego kilkuletnią posługę diecezjalnego duszpasterza ministrantów. W związku z tym
faktem szereg komunikatów dotyczących inicjatyw duszpasterstwa diecezjalnego zostanie zamieszczona w kolejnych numerach Kalendarium
duszpasterskiego na wniosek nowego duszpasterza. Z pewnością podtrzymane zostaną dotychczasowe inicjatywy, tj.:
– diecezjalny kurs lektorski w pierwszym tygodniu ferii zimowych;
– turniej piłkarski, skorelowany z projektem Euro 2012;
– turniej siatkówki;
– spotkanie w Wielki Czwartek 2012 r.;
– pielgrzymka ministrantów na przełomie sierpnia i września 2012 r.;
– obozy wakacyjne dla ministrantów.
3. Informujemy ponadto, że w tym roku Studium Muzyki Kościelnej
nie będzie prowadzić kursu dla psałterzystów.
4. Gorąco zachęcamy ministrantów do zorganizowania grup kolędników misyjnych, które zaproszą wiernych w parafiach do modlitwy
w intencji misji oraz do ofiary na rzecz projektów misyjnych realizowanych przez misjonarzy z naszej diecezji. Inną – praktykowaną w diece352
zji opolskiej – formą wsparcia dzieła misyjnego jest ofiarowanie części
ministranckiej zbiórki kolędowej. Zebrane w ten sposób ofiary prosimy
przekazać na konto Funduszu Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej,
który, zgodnie ze swym statutem, wspomaga kapłanów naszej diecezji
pracujących na misjach. Fundusz Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej PeKaO S.A. I O w Opolu, 36 1240 1633 1111 0000 2651 7221.
Opr. ks. Waldemar Musioł
IX. DUSZPASTERSTWO SPRAW MISYJNYCH
1. Rejonowe spotkania misyjne
Wzorem lat ubiegłych duszpasterstwo misyjne diecezji opolskiej zaprasza na jesienne spotkania misyjne. Zaproszenie kierowane jest pod
adresem członków Papieskich Dzieł Misyjnych oraz wszystkich, którzy
w jakikolwiek sposób związani są z misjami w swoich parafiach (kapłanów, sióstr zakonnych, alumnów, animatorów misyjnych, katechetów, wszystkich, którym sprawy misji leżą na sercu). Organizatorem jest
ks. Stanisław Klein. Spotkania odbędą się:
1.10.2011 (sobota) – Racibórz (klasztor Annuntiata);
8.10.2011 (sobota) – Opole (parafia św. Piotra i Pawła);
15.10.2011 (sobota) – Nysa (parafia św. Jakuba i Agnieszki);
22.10.2011 (sobota) – Kluczbork (parafia MB Wspomożenia Wiernych).
Początek spotkań o godz. 10.00, zakończenie ok. 13.30.
2. Fundusz Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej
Fundusz Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej powołany został
w 1998 r. Jego głównym celem jest niesienie pomocy materialnej księżom naszej diecezji pracującym w różnych częściach świata.
Aktualnie na misjach pracują następujący kapłani naszej diecezji:
– ks. Adrian Adamik – Papua Nowa Gwinea
– ks. Paweł Chudzik – Peru
– ks. Robert Dura – Togo
– ks. Andrzej Grądowski – Norylsk (Syberia)
353
– ks. Jan Lachowiecki – Peru
– ks. Tadeusz Lewicki – Mauricius
– ks. Jan Piontek – Togo
– ks. Zygmunt Piontek – Togo
– ks. Serafin Pogoda – Brazylia
– ks. Joachim Pohl – Peru
– ks. Dariusz Świerc – Juznosahalin (Syberia)
– ks. Wiktor Tarnawski – Puerto Rico
– ks. Piotr Warzecha – Togo
– ks. Piotr Wojtala – Boliwia
W roku 2010 z naszego Diecezjalnego Funduszu Pomocy Misjonarzom przeznaczono na pomoc misjonarzom 161228,97 zł, zaś w 2011 r.
(do dnia 16 sierpnia) 237672,10 zł. Fundusz Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej zasilany jest przez ofiary kolędowe zbierane przez ministrantów i kolędników misyjnych, a także z okazji św. Krzysztofa oraz przez
datki osób indywidualnych. Warunkiem otrzymania środków przez misjonarza jest wypełnienie specjalnego wniosku i potwierdzenie go przez
miejscowego biskupa na misjach (wzór wniosku znajduje się w „Forum
Duszpasterskim” [2003], nr 52, s. 68).
Za wszelką pomoc duchową i materialną świadczoną misjonarzom naszej diecezji opolskiej Zarząd Funduszu składa serdeczne „Bóg zapłać”.
Jednocześnie zwraca się z prośbą do wszystkich parafii naszej diecezji
o dalsze wsparcie duchowe i materialne dzieła misyjnego. Konto bankowe: PEKAO S.A. I Oddział w Opolu, nr 36 1240 1633 1111 0000 2651
7221; Fundusz Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej, ul. Książąt Opolskich 19, 45-005 Opole. Bliższych informacji udziela ks. Alojzy Piechota, Piotrówka, ul. Kościuszki 96, tel. 77 463 84 25.
3. Kolędnicy misyjni 2012
Kolędowanie w okresie świąt Bożego Narodzenia jest powszechnym
obyczajem w polskiej tradycji. Zwyczaj misyjnej kolędy, zapoczątkowany w krajach niemieckojęzycznych, związany jest z uroczystością Trzech
Króli. Akcja kolędników misyjnych oraz inne źródła zasilają rokrocznie
Fundusz Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej o sumę ok. 200 tys. zł.
Pieniądze te służą dofinansowaniu projektów, realizowanych przez księży fideidonistów z diecezji opolskiej, w krajach misyjnych.
354
Akcja „Kolędników misyjnych” ma także wymiar wychowawczy.
Dzieci, jako kolędnicy, uczą się ponoszenia trudu i składania ofiary z własnego czasu, zdolności, a także rezygnacji z możliwości wzięcia dla siebie
zebranych pieniędzy. Głosząc radosną nowinę, stają się małymi misjonarzami, wskazując jednocześnie na tragedię milionów ludzi na świecie,
którzy nie znają prawdy o Jezusie Chrystusie, a przede wszystkim cierpią
biedę duchową i materialną. Błogosławieństwo, które kolędnicy zostawiają w domach, jest formą życzeń i podziękowań składanych w imieniu
ludzi z krajów misyjnych, dla których przeznaczane są ofiary.
Dlatego gorąco zachęcamy duszpasterzy, katechetów i rodziców do
zorganizowania grup kolędniczych w roku 2012, także w tych parafiach,
które dotąd nie podejmowały tej inicjatywy. Nabożeństwo rozesłania
kolędników może odbyć się 6 stycznia wg scenariusza zamieszczonego
w Agendzie liturgicznej. Podsumowaniem akcji będzie 7. Przegląd Zespołów Kolędniczych, który odbędzie się 4 lutego 2012 r. o godz. 11.00
w auli WSD w Opolu.
Opr. ks. Stanisław Klein, ks. Alojzy Piechota
X. DUSZPASTERSTWO MUZYKÓW KOŚCIELNYCH
1. Duszpasterstwo organistów i wszystkich muzyków kościelnych naszej diecezji organizuje następujące spotkania formacyjne:
– Adwentowy Dzień Skupienia – 26 listopada 2011 r., godz. 9.00 (rozpoczęcie w Studium Muzyki Kościelnej, część modlitewna w kościele św. Sebastiana w Opolu 10.00-12.00) – prowadzi: ks. dr Piotr
Wiśniewski z Płocka;
– Wielkopostny Dzień Skupienia – 25 lutego 2012 r. o godz. 9.00 na
Górze Świętej Anny;
– Wakacyjne Rekolekcje dla Muzyków – 2-4 lipca 2012 r. w Głuchołazach (ośrodek „Skowronek”).
2. Informujemy, że duszpasterstwo muzyków kościelnych 3-4 razy
do roku wydaje informator: „Muzyka kościelna w diecezji opolskiej”.
3. Referat ds. Muzyki Kościelnej organizuje ponadto spotkania z zespołami śpiewaczymi diecezji opolskiej:
355
– 5 kwietnia 2012 r. – spotkanie scholi podczas Mszy św. Krzyżma
(wspólne śpiewanie); po Mszy św. Krzyżma jubileuszowe świętowanie: 10. Przegląd Scholi Liturgicznych Wrzosola 2012 oraz 15.
Przegląd Chórów Parafialnych Diecezji Opolskiej;
– 1–2 września 2012 r. – Pielgrzymka Chórów Parafialnych na Górę Świętej Anny.
4. Referat ds. Muzyki Kościelnej prowadzi sprawy związane z remontem i budową organów piszczałkowych oraz instalację organów elektronicznych. Wszelkich informacji udziela ks. Grzegorz Poźniak, tel. 77
441 15 05.
Opr. ks. Grzegorz Poźniak
XI. DUSZPASTERSTWO DZIECI MARYI
W roku duszpasterskim 2011/2012 Diecezjalne Duszpasterstwo Dzieci Maryi planuje następujące inicjatywy:
1. Pielgrzymka Dzieci Maryi na Górę św. Anny – 23-25 września
2011 r.
2. Konferencja – spotkanie duszpasterzy i animatorów Dzieci Maryi:
– Winów – 12 listopada 2011 r.
– Racibórz-Miedonia – 19 listopada 2011 r.
3. Adwentowy Dzień Skupienia dla Animatorek i Opiekunów Dzieci Maryi – Wyższe Seminarium Duchowne w Opolu – sobota, 17
grudnia 2011 r.
4. Wielkopostny Dzień Skupienia dla Animatorek i Opiekunów Dzieci Maryi – Nysa, 24 marca 2012 r. (sobota).
5. 6. Turniej sprawności „Dzieci Maryi na cześć Niepokalanej” – Leśnica – 2 czerwca 2012 r. (sobota).
6. Kurs animatorski dla Dzieci Maryi:
– Leśnica Opolska – listopad 2011 r.
– Racibórz-Miedonia – 3–5 lutego 2012 r.
7. Letnie rekolekcje dla Dzieci Maryi:
– Nysa – lipiec 2012 r.
– Leśnica Op. – lipiec 2012 r.
356
– Racibórz-Miedonia – lipiec i sierpień 2012 r.
– Szklarska Poręba – lipiec 2012 r.
8. Dane teleadresowe Diecezjalnego Duszpasterza Dzieci Maryi, ks.
Mariusza Sobka: Diecezjalny Dom Formacyjny w Raciborzu-Miedoni, ul. Ratajskiego 8, 47-400 Racibórz, tel. 77 446 97 28, 32 415
13 86, 695 331 715, e-mail: [email protected].
9. Pielgrzymka Dzieci Maryi na Górę św. Anny w 2012 r. odbędzie
się w dniach 21–23 września.
Opr. ks. Mariusz Sobek
XII. DUSZPASTERSTWO ROLNIKÓW
1. Diecezjalne dożynki na Górze Świętej Anny
Dożynki diecezjalne odbędą się 18 września 2011 r. na Górze Świętej Anny. Suma dożynkowa będzie odprawiona o godz. 11.00. Od godz.
10.15 delegacje z dekanatów gromadzą się na schodach prowadzących do
groty lurdzkiej i w procesji udają się na Mszę św.
Tegorocznym dożynkom przewodniczy rejon kluczborski. Dekanat
oleski przygotuje: służbę liturgiczną, wprowadzenie słowno-muzyczne,
przywitanie i podziękowanie, czytania, modlitwę wiernych oraz wyznacza starostów dożynkowych. Każdy zaś dekanat wyznacza jedną parafię
jako delegację z koroną żniwną, chlebem i darem ołtarza.
Uprzejmie prosimy duszpasterzy, by w tym dniu nie urządzać parafialnych i gminnych dożynek. Prosimy wszystkich księży – dekanalnych
duszpasterzy rolników – do koncelebry, a wszystkich rolników i działkowiczów o liczny udział w dożynkach. Zapraszamy także orkiestry z poszczególnych parafii, parafian w strojach ludowych i poczty sztandarowe.
2. Diecezjalny Katolicki Uniwersytet Ludności Wiejskiej
W nadchodzącym roku akademickim nadal prowadzone będą wykłady
w Diecezjalnym Katolickim Uniwersytecie Ludności Wiejskiej w OpoluGosławicach. Nowy semestr nauki rozpoczniemy w sobotę 12 listopada
2011 r. Msza św. inauguracyjna odprawiona zostanie w kościele w Opolu357
Gosławicach o godz. 11.00. Po Mszy św. w domu parafialnym odbędzie się
uroczysta inauguracja z wręczeniem dyplomów kolejnym absolwentom.
Zapisy przyjmowane będą do końca października 2011 r. w Sekretariacie Diecezjalnego Katolickiego Uniwersytetu Ludności Wiejskiej w Opolu-Gosławicach, ul. Wiejska 101a, tel./fax. 77 455 89 49.
3. Rekolekcje formacyjne dla mieszkańców wsi:
– dla rolniczek: w Domu Formacyjnym w Raciborzu-Miedoni od
wtorku po II niedzieli Adwentu, tj. od 6.12.2011 r. godz. 10.00 do
8.12.2011 r. godz. 12.00 – zgłoszenia u ks. Mariusza Sobka, ul. Ratajskiego 8, 47-412 Rudnik, tel. 32 415 13 86, lub u ks. Damiana
Rangosza z Pietrowic Wielkich, tel. 32 419 80 48;
– dla rolników: w Domu Formacyjnym w Raciborzu-Miedoni od
wtorku po II niedzieli Wielkiego Postu 2012 r., tj. od 6.03.2012 r.,
godz. 10.00 do 8.03.2012 r. godz. 12.00; zgłoszenia jw.
4. Dni modlitw o dobre urodzaje i błogosławieństwo Boże w pracy
Spotkania modlitewne o dobre urodzaje odbędą się 28 maja 2012 r.,
czyli w uroczystość NMP Matki Kościoła. Bardzo prosimy dekanalnych
duszpasterzy o udział w koncelebrze. Księża biskupi celebrować będą
Eucharystię w następujących miejscowościach:
– Kamień Śląski u św. Jacka – godz. 10.00;
– Gościęcin u św. Brykcjusza – godz. 10.00;
– Olesno u św. Anny – godz. 10.00;
– Pietrowice Wielkie u św. Krzyża – godz. 15.00;
– Szwedzka Górka – godz. 11.00.
Diecezjalne Duszpasterstwo Rolników zwraca się z apelem do rolników i ich duszpasterzy o liczny udział w tych modlitewnych spotkaniach.
5. „Kalendarz rolników”
Do dyspozycji parafii i rolników przekazywane będą kolejne roczniki
„Kalendarza rolników”. Kalendarz w formie książkowej jest drukowany
w dwóch wersjach: dla parafii wiejskich i miejskich oraz jako kalendarz
ścienny z koronami żniwnymi. Duszpasterstwo Rolników przekazuje
kalendarz w komis – rozliczenia proszę dokonać do 15 grudnia 2011 r.
Prosimy duszpasterzy, by nie zakładali z góry braku zainteresowania ka358
lendarzem, ale przedstawili naszą ofertę i pozwolili z niej skorzystać rolnikom. Dziękujemy duszpasterzom za trud kolportażu kalendarza. Środki
w ten sposób zdobyte wspomagają Diecezjalny Uniwersytet Ludności
Wiejskiej w prowadzeniu zajęć dydaktycznych.
6. Duszpasterstwo rolników w parafii
Zwracamy się z prośbą do Księży Proboszczów o kultywowanie tradycyjnych procesji błagalnych w parafiach: procesja ku czci św. Marka, procesja ku czci św. Urbana, Dni Krzyżowe, procesja dożynkowa do
kościoła parafialnego z gospodarstwa starosty dożynkowego oraz inne
miejscowe procesje i zwyczaje, zgodnie z wytycznymi Kalendarza Liturgicznego Diecezji Opolskiej.
7. Diecezjalne dożynki na Górze Świętej Anny w 2012 r.
Dożynki diecezjalne w roku 2012 odbędą się 23 września. Przewodniczyć im będzie rejon nyski. Dekanat Otmuchów przygotuje: służbę liturgiczną, wprowadzenie słowno-muzyczne, przywitanie i podziękowanie,
czytania, modlitwę wiernych oraz wyznaczy starostów dożynkowych.
Opr. ks. Hubert Janowski
XIII. Informacje
Wydziału Katechetycznego
1.Informacja o wprowadzeniu Nowej Podstawy Programowej
Katechezy Kościoła Katolickiego w Polsce
W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi wprowadzenia podręczników zgodnych z Nową Podstawą Programową uprzejmie informuję, że
Komisja Wychowania Chrześcijańskiego Episkopatu Polski określiła termin wprowadzenia Podstawy i nowych podręczników do szkół i przedszkoli na 1 września 2012 r. Powyższą informację przekazywaliśmy
katechetom już na konferencjach przedmiotowo-metodycznych w II semestrze roku szkolnego 2010/2011. Oferty przesyłane przez wydawnictwa
359
nie upoważniają do wprowadzenia nowych programów i podręczników
w bieżącym roku szkolnym.
Uwaga! Do dnia 1 września 2012 r. obowiązuje zakaz wprowadzania
nowej Podstawy Programowej i zgodnych z nią nowych podręczników.
2. Informacja o podręcznikach do nauki religii obowiązujących
w roku szkolnym 2011/2012
PRZEDSZKOLE I KLASA „O” Wybór odpowiedniego podręcznika
pozostawiono nauczycielom.
SZKOŁA PODSTAWOWA – KLASY I–III Tytuł programu: „W drodze na spotkanie z Panem w Eucharystii”, red. ks. Krzysztof Matysek;
Wydawca: Wydawnictwo św. Krzyża, Opole.
Klasa I – numer programu: 907 E/08/I z dnia 13 sierpnia 2008 r. Tytuł
podręcznika: Odkrywamy ślady Boga w świecie, nr 907F/08/I z 13.08.2008
Klasa II – numer programu: 747A/07/I z 17.07.07 Tytuł podręcznika: Poznajemy miłość Boga, nr 747B/07/I z 17.07.2007 Klasa III – numer programu: 747C/07/I z dnia 17.07. 2007 Tytuł podręcznika: Spotkanie z Jezusem
w Eucharystii, nr 747D/07/I z 17.07. 2007.
SZKOŁA PODSTAWOWA – KLASY IV – VI Tytuł programu: „Wezwani przez Boga” – nr AZ-2-01/1 z 20 IX 2001 r., red. J. Szpet, D. Jackowiak; Wydawca: Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
Klasa IV – Tytuł podręcznika: Powołani przez Boga Ojca. Nr AZ21-01/1-2 Klasa V – Tytuł podręcznika: Umiłowani w Jezusie Chrystusie. Nr AZ-22-01/1-2 Klasa VI – Tytuł podręcznika: Uświęceni w Duchu
Świętym. Nr AZ-23-01/1-2.
GIMNAZJUM Pierwsza seria podręczników! Tytuł programu: „Wierzyć Chrystusowi” – nr AZ-3-01/1 z 20 IX 2001 r., red. Zbigniew Marek;
Wydawca: Wydawnictwo WAM, Kraków.
Klasa I – Tytuł podręcznika: Jezus uczy i zbawia. Nr AZ-31-01/1-11
Klasa II – Tytuł podręcznika: Jezus działa i zbawia. Nr AZ-32-01/1-11
Klasa III – Tytuł podręcznika: Jezus prowadzi i zbawia. Nr AZ-33-01/1-11
Druga seria podręczników! Tytuł programu: „Odsłonić twarz Chrystusa”
– nr AZ-3-01/1 z 20 IX 2001 r., red. ks. Władysława Kubika; Wydawca:
Wydawnictwo WAM, Kraków.
Klasa I – Tytuł podręcznika: Szukam was. Nr AZ-31-01/1-8 Klasa II
– Tytuł podręcznika: Jestem z wami. Nr AZ-32-01/1-8 Klasa III – Tytuł
podręcznika: Chodźmy razem. Nr AZ-33-01/1-8
360
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE I TECHNIKUM Tytuł programu: „Świadek Chrystusa” – nr AZ-4-01/1 z 20 IX 2001 r., red. Zbigniew
Marek; Wydawca: Wydawnictwo WAM, Kraków.
Klasa I - Tytuł podręcznika: Jestem świadkiem Chrystusa w Kościele.
Nr AZ-41-01/1-1 Klasa II – Tytuł podręcznika: Jestem świadkiem Chrystusa w świecie. Nr AZ-42-01/1-1 Klasa III – Tytuł podręcznika: Jestem
świadkiem Chrystusa w rodzinie. Nr AZ-43-01/1-1
SZKOŁA ZAWODOWA Tytuł programu: „Z Chrystusem” – nr AZ5-01/1 z 20 IX 2001 r., red. Zbigniew Marek; Wydawca: Wydawnictwo
WAM Kraków.
Klasa I – Tytuł podręcznika: Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie.
Nr AZ-51-01/1-1 Klasa II – Tytuł podręcznika: Ze Zmartwychwstałym
w rodzinie. Nr AZ-52-01/1-1
3. Przypomnienie
1. Zgodnie z zapisem Karty Nauczyciela (por. art. 23 i 27) z nauczycielami, którzy osiągnęli wiek emerytalny, czyli 65. rok życia, stosunek
pracy ulega rozwiązaniu. Powyższy przepis dotyczy także kapłanów –
nauczycieli religii. Mając na uwadze dobro katechezy szkolnej, ksiądz
biskup będzie udzielał kapłanom emerytom czasowego zezwolenia na
pracę jedynie w sytuacji nadzwyczajnej potrzeby, zwłaszcza z powodu
braku katechety w danej szkole.
2. Mając na względzie obecną sytuację społeczną: zmniejszenie się
ilości dzieci, zamykanie szkół i jednocześnie dostateczną liczbę przygotowanych do pracy katechetów, nauczanie religii nie wymaga już tak
wielkiego zaangażowania kapłanów w katechezie szkolnej. Kierując się
duchem postanowień Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej i wrażliwością na potrzeby społeczne, obliguje się kapłanów do zmniejszenia swojego zaangażowania w katechezie do pół etatu tygodniowo, tj. ok. 10 godz.
(por. Rozporządzenia Biskupa Opolskiego dotyczące organizacji katechezy w szkole z dnia 19 maja 2006 r.)
4. Wizytacja katechetyczna
Wzorem lat ubiegłych wizytacja katechetyczna zostanie przeprowadzona w szkołach parafii objętych wizytacją kanoniczną. Ponadto wizytacji katechetycznej podlegać będą kapłani – katecheci ze stażem nauczania
361
od jednego do trzech lat pracy w szkole. Wszyscy, których dotyczy wizytacja katechetyczna, otrzymają do końca listopada ankietę informacyjną,
na podstawie której zostanie ustalony termin wizytacji.
XIV. Komunikaty
Wydziału Finansowo-Gospodarczego
oraz Referatu Sztuki Sakralnej
i Konserwacji Zabytków
1. Obowiązek prowadzenia tzw. Książki Obiektu Budowlanego dla
obiektów sakralnych i kościelnych znajdujących się na terenie
parafii
Główny Ekonom Konferencji Episkopatu Polski poinformował o zaleceniu dotyczącym wprowadzenia Książki Obiektu Budowlanego (KOB)
dla wszystkich obiektów sakralnych i kościelnych na terenie wszystkich
diecezji w Polsce. Zgodnie z art. 64 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo
budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) – właściciel
lub zarządca jest zobowiązany prowadzić dla każdego obiektu budowlanego KOB, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących
przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania danego obiektu budowlanego. Egzemplarze KOB są do nabycia na furcie w Kurii lub internetowo.
Bardzo praktycznym argumentem za założeniem książki jest fakt żądania protokołów z sukcesywnych kontroli stanu technicznego obiektu
i urządzeń stanowiącym system zabezpieczający przed pożarem i tym podobnym zdarzeniem przez ubezpieczyciela przy wycenie obiektu i przed
wypłatą odszkodowania. KOB jest zbiorem dokumentów, w którego skład
wchodzą: protokoły, opinie, projekty, ekspertyzy i inne materiały, potwierdzające konieczność dokonania określonej czynności i późniejsze jej
dokonanie, sposób i zakres. W książce też dokonuje się wpisów dotyczących kolejnych zdarzeń i czynności związanych z eksploatacją obiektu.
KOB zobowiązany jest założyć, prowadzić i przechowywać, przez
cały okres istnienia obiektu budowlanego, jego właściciel lub zarządca.
362
Z obowiązku prowadzenia KOB wyłączona jest grupa obiektów, tj. domy jednorodzinne, zabudowa zagrodowa, letniskowa itd. Założenie KOB
powinno nastąpić z chwilą rozpoczęcia użytkowania danego obiektu budowlanego. Dla każdego obiektu należy założyć odrębną książkę. KOB
jest więc kontynuacją dla dziennika budowy i poprzednikiem dla ewentualnego dziennika rozbiórki, które w komplecie dokumentują cały okres
istnienia obiektu budowlanego.
O książkę pytają i sprawdzają jej zawartość:
– inspektorzy Nadzoru Budowlanego,
– inspektorzy Inspekcji Sanitarnej,
– inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy,
– inspektorzy Ochrony Środowiska,
– kontrolerzy Państwowej Straży Pożarnej,
– kontrolerzy Urzędu Skarbowego,
– ubezpieczyciele (przy wycenie obiektu lub przed wypłatą odszkodowania).
Wpisy do książki obejmują:
1) Podstawowe dane identyfikujące obiekt.
2) Dane ogólne o obiekcie wraz z wykazem dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej przekazanej właścicielowi (zarządcy) przy
zakładaniu książki.
3) Plan sytuacyjny obiektu, z zaznaczonymi granicami nieruchomości, określający również usytuowanie miejsc przyłączenia obiektu
do sieci uzbrojenia terenu oraz armatury lub urządzeń przeznaczonych do odcięcia czynnika dostarczanego za pomocą tych sieci, a w szczególności gazu, energii elektrycznej i ciepła.
4) Protokoły kontroli oraz badań określonych w art. 62 ust. 1 i 2 ustawy oraz przeprowadzonych remontów i przebudowy obiektu.
1.1. Okresowe kontrole obiektów budowlanych
Należy przypomnieć o wynikającym z Prawa budowlanego obowiązku
przeprowadzania corocznych przeglądów stanu technicznego budynków.
Obowiązek ten spoczywa na właścicielu lub zarządcy obiektu. Najemca
zaś, o ile w ograniczony sposób odpowiada za dzierżawiony budynek,
o tyle w momencie kontroli urzędów państwowych może, w razie stwierdzenia nieprawidłowości, zostać ukarany mandatem. Podstawą prawną
jest Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.
363
U. z 2003 r., nr 207, poz. 2016; zmiany: Dz. U. z 2004 r., nr 6, poz. 41; nr
92, poz. 881; nr 93, poz. 888 i nr 96, poz. 959), rozdział 6: Utrzymanie
obiektów budowlanych.
Art. 62. 1. Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:
1. okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego: elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące
działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, instalacji
gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych
i wentylacyjnych);
2. okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu
budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia;
kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń,
osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności
izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.
3. Kontrola podczas wizytacji kanonicznych dotyczyć będzie m.in.:
– posiadania w obiektach zabytkowych zabezpieczenia przed
kradzieżą (kraty, czujniki ruchu),
– zabezpieczenia przeciwpożarowego (sprzęt gaśniczy: serwis
1 raz na rok, hydrantów zewnętrznych: serwis 1 raz na rok,
detektorów dymu),
– stan odgromów: protokoły badań skuteczności,
– ochrona przepięciowa: stosuje się ograniczniki w instalacji
elektrycznej ograniczającej napięcie do 1500 V,
– ochrona instalacji elektrycznej: odpowiednie gniazdka, przewody w tulejach stalowych na strychu itp.,
– zabezpieczenie kotłowni: detektor pożaru, czujnik gazu (pow.
50 KW).
Uwaga: Podczas prac pożarowo niebezpiecznych, tj. kładzenie papy itp.
należy sprawdzić polisę OC wykonawcy (w razie problemu ubezpieczyciel należność ściąga z OC firmy, której pracownik spowodował szkodę).
Kontrole, o których mowa powyżej, powinny być dokonywane przez
osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.
364
Do dyspozycji proboszczów lista osób i firm z odpowiednimi uprawnieniami znajduje się w Wydziale Finansowo-Gospodarczym Kurii.
Aktualnie Kuria nikomu nie udzieliła pełnomocnictwa lub poręczenia do przeprowadzania kontroli w parafiach.
2.Zakaz umieszczania nowych anten i masztów przekaźnikowych
sieci komórkowych, telewizyjnych itp. na obiektach sakralnych
i kościelnych znajdujących się na terenie parafii oraz ponawiania wygasających umów
Zgodnie z zaleceniem Konferencji Episkopatu Polski, każda diecezja
podejmując autonomiczną decyzję, określa zasady umieszczania anten
i przekaźników na obiektach sakralnych i kościelnych. W diecezji opolskiej podjęto negatywną decyzję wobec prawa do umieszczania tego typu nowych urządzeń na obiektach sakralnych i kościelnych na swoim
terenie. Zawarte wcześniej umowy obowiązują do czasu ich wygaśnięcia i nie powinno się zawierać nowych umów z operatorami telefonii komórkowej, internetowej lub telewizyjnej.
3. Zasady urządzania loterii fantowych i gier bingo fantowe
Jak poinformował Dyrektor Izby Celnej w Opolu, dnia 14 lipca 2011 r.
weszła w życie nowelizacja ustawy o grach hazardowych, opublikowana w Dz. U. z dn. 29 czerwca 2011 r. nr 134, poz. 779, która wprowadziła
szereg ułatwień przy organizacji „małych” loterii fantowych i gry bingo
fantowe. Tzw. małe loterie i gry bingo fantowe to takie, w których wartość puli wygranych nie przekracza kwoty 3394,58 zł (chodzi tu o wartość
wszystkich fantów lub nagród, a nie o kwotę, jaką planuje się pozyskać
z loterii lub gry). Gra fantowa bingo to gra losowa, w której uczestniczy
się przez nabycie przypadkowych zestawów liczb z ustalonego z góry
zbioru liczb, a wygraną są wyłącznie wygrane rzeczowe.
Organizatorzy nie muszą już uzyskiwać zezwoleń na organizacje takich imprez, a złożyć u Dyrektora Izby Celnej w Opolu odpowiednie
zgłoszenie na co najmniej 30 dni przed planowaną loterią lub grą. Zgłoszenia można składać od 1 marca 2012 r.
Szczegółowe informacje można uzyskać w Wydziale Elementów
Kalkulacyjnych, Przeznaczeń Celnych oraz Akcyzy i Gier Izby Celnej
w Opolu tel. 77 400 67 40 lub 77 434 11 60 w. 209 oraz na stronie: www.
ic.opole.pl.
365
Należy pamiętać, że zgłoszenie dotyczy tylko loterii i gier bingo fantowe, których dochód przeznaczony jest w regulaminie gry na cele społecznie użyteczne, w szczególności dobroczynne. Nie zastosowanie się
do tego wymogu skutkować może sankcjami wynikającymi z Kodeksu
Karnego Skarbowego. Urządzanie takich imprez bez zgłoszenia zagrożone jest karą pieniężną i stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą
grzywny. Wzory druków do wypełnienia i złożenia w Izbie Celnej jako
zgłoszenie są do nabycia w Wydziale Finansowo-Gospodarczym Kurii.
4. Instrukcja dotycząca zasad przeprowadzania inwestycji
parafialnych
1. Zamiar wykonania inwestycji lub prac remontowych należy przedyskutować z Parafialną Radą Duszpasterską.
2. Inwestycje wymagające pozwolenia budowlanego (patrz p. 5/VIII)
domagają się sprawdzenia zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w urzędzie miasta lub gminy lub na stronie internetowej. U Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków należy sprawdzić, czy
dany obiekt jest wpisany na listę zabytków lub tylko znajduje się w rejestrze zabytków (www.wuozopole.pl). Wskazane są konsultacje wstępne
z Diecezjalnym Konserwatorem Zabytków.
3. W przypadku obiektu wpisanego na listę zabytków należy wystąpić do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z wnioskiem o wydanie
warunków remontu, przebudowy lub budowy.
4. Następnie należy zlecić przygotowanie koncepcji projektowej plastykowi, projektantowi wnętrz lub architektowi (dla mniejszych prac
wystarczy szkic lub opis wykonany przez kompetentną osobę lub proboszcza). Dla prac dotyczących zmian konstrukcyjnych wymagana jest opinia o stanie technicznym sporządzona przez uprawnionego konstruktora.
5. Koncepcję projektową, opinię o stanie technicznym, pisemną akceptację Rady, zaświadczenie o posiadaniu przez parafię środków należy przedstawić w Kurii celem uzyskania wstępnej opinii (ekonom@
diecezja.opole.pl).
6. Na posiedzeniu Diecezjalnych Komisji ds. Budownictwa i Sztuki
Sakralnej i Kościelnej sporządzone zostają wytyczne oraz odpowiednie
uwagi dla projektanta i kosztorysanta.
7. Otrzymane od Komisji wytyczne stanowią dopiero podstawę do zlecenia wykonania projektu budowlanego oraz kosztorysu (w przypadku
366
zabytków nie wykonuje się projektu, tylko tworzony jest tzw. Program
Prac Konserwatorskich).
8. Kolejny etap to ewentualna weryfikacja kosztorysu. Kosztorys może zostać na prośbę proboszcza zweryfikowany przez inżyniera budowlanego. Zweryfikowany kosztorys można wykorzystać podczas negocjacji
ofertowych z wykonawcą.
9. Co najmniej dwom firmom zlecić przygotowanie ofert w celu wyłonienia wykonawcy. Oferty, a następnie umowę z ewentualnym wykonawcą przed podpisaniem należy przedstawić do wglądu diecezjalnemu
prawnikowi (e-mail: [email protected]).
10. Ostateczne pozwolenie Kurii na wykonanie inwestycji lub prac
remontowych uzyskuje się po przedstawieniu projektu (Program Prac
Konserwatorskich), kosztorysu, ewentualnego pozwolenia na budowę
oraz umowy z wykonawcą.
5. Podstawowe wiadomości dla proboszczów na temat zabytków
I. Procedury postępowania z zabytkami ruchomymi (tj. ołtarze, rzeźby, obrazy, naczynia liturgiczne, ławki, konfesjonały) przeznaczonymi
do konserwacji:
– zgłoszenie zamiaru prac Diecezjalnemu Konserwatorowi Zabytków;
– sprawdzenie u Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków czy obiekt
figuruje w rejestrze zabytków;
– wybór wykonawcy prac – dyplomowanego konserwatora dzieł sztuki, w uzgodnieniu z Diecezjalnym Konserwatorem Zabytków;
– przygotowanie programu planowanych prac konserwatorskich i ich
kosztorysu przez wybranego konserwatora dzieł sztuki;
– przygotowany ww. materiał przedłożyć do akceptacji komisji kurialnej ds. sztuki i konserwacji zabytków;
– po uzyskaniu akceptacji komisji złożenie wniosku do opolskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w celu uzyskania pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich (wzór wniosku wraz
z wymaganymi załącznikami na stronie internetowej urzędu www.
wuozopole.pl);
– w przypadku konieczności zabrania zabytku do pracowni konserwatorskiej spisać protokół zdawczo-odbiorczy, jako dokument czasowego jego przemieszczenia;
367
– powiadomienie o rozpoczęciu prac Diecezjalnego i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków;
– działanie zgodnie z warunkami otrzymanego pozwolenia, informowanie Diecezjalnego i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
o realizacji prac i komisjach konserwatorskich oraz końcowego odbioru przez komisję;
– informacja o udzielanych dotacjach znajduje się na stronie internetowej ministerstwa: www.mkidn.gov.pl i opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków www.wuozopole.pl)
Kontakt:
1. Diecezjalny Konserwator Zabytków; e-mail: [email protected]; tel. 601 566 015.
2. Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków; e-mail: wosoz@
wbd.pl; tel. 77 452 45 59.
I. Co szczególnie podlega ochronie w obiektach zabytkowych?
1. Bryła obiektu (kościoła lub kaplicy) ukształtowana historycznie.
2. Wystrój i kolorystyka wnętrza i elewacji, uwzględniające elementy ozdobne i dekoracje architektoniczne.
3. Wielkość i kształt otworów okiennych i drzwiowych.
4. Oryginalne rodzaje pokryć dachowych, m.in. dachówka ceramiczna, łupek, gont, strzecha.
5. Forma i materiał stolarki okiennej, podziały wewnętrzne, detale
zdobnicze, kolorystyka.
6. Forma i materiał stolarki drzwiowej, detale zdobnicze, kolorystyka.
7. Balkony i loggie z ozdobnymi balustradami.
8. Ukształtowanie historyczne ukształtowania terenu i ich ogrodzenie.
9. Nawierzchnie ulic, alejek i ścieżek.
10. Zieleń komponowana.
11. Elementy małej architektury.
II. Które prace szczególnie należy uzgadniać z Diecezjalnym Konserwatorem Zabytków, a następnie z Wojewódzkim?
1. Wszelkiego rodzaju prace konserwatorskie, restauratorskie i budowlane przy obiektach zabytkowych nieruchomych i ruchomych.
2. Prowadzenie robót budowlanych w bezpośrednim otoczeniu zabytkowego kościoła lub kaplicy, a także plebanii.
368
3. Niektóre prace modernizacyjne (wymiana pokrycia dachowego,
malowanie elewacji, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana witraży, montaż reklam oraz wszelkich innych urządzeń
wpływających na wygląd obiektu) – dla obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków i chronionych przepisami prawa lokalnego.
Przy wymianie stolarki okiennej z wykorzystaniem współczesnej technologii szyb zespolonych wymagane jest zachowanie jednolitego wzoru, typu, kolorystki i okien dla całego budynku, ze
szczegółowym określeniem wymiarów poszczególnych elementów składowych stolarki. W przypadku zachowanej stolarki, wykończonej oryginalnymi zdobieniami, należy odtworzyć w nowych
oknach detal i charakter dekoracji, sposób otwierania i głębokość
osadzania w murze, grubość ram szprosów.
III. Opieka nad zabytkiem sprawowana przez proboszcza polega
w szczególności na:
1. naukowym badaniu i dokumentowaniu zabytków;
2. prowadzeniu prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku;
3. zabezpieczeniu i utrzymaniu zabytku oraz jego otoczenia w jak
najlepszym stanie;
4. korzystaniu z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie
jego wartości;
5. popularyzowaniu i upowszechnianiu wiedzy o zabytku oraz jego
znaczeniu dla kultury.
IV. Proboszcz lub zarządca obiektu zabytkowego ma obowiązek:
1. Zawiadamiania Diecezjalnego Konserwatora Zabytków o:
– zagrożeniu dla zabytku;
– zmianach dotyczących stanu prawnego zabytku;
– zniszczeniu lub uszkodzeniu zabytku niezwłocznie po powzięciu wiadomości o wystąpieniu zdarzenia;
– o kradzieży zabytku.
2. Uzyskania pozwolenia Diecezjalnego Konserwatora Zabytków
oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na prowadzenie
prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań i innych działań przy obiekcie zabytkowym.
369
3. Wykonania prac konserwatorskich lub robót budowlanych na podstawie decyzji Diecezjalnego Konserwatora Zabytków oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, jeśli ich przeprowadzenie
jest niezbędne ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem zabytku.
V. Dotacje na prace w obiektach wpisanych indywidualnie do rejestru
zabytków może m.in. obejmować nakłady konieczne na.
1. Ekspertyzy i badania.
2. Dokumentację i opracowanie programu prac.
3. Wykonanie projektu budowlanego.
4. Zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku.
5. Stabilizację konstrukcyjną części składowych zabytku.
6. Odnowienie lub uzupełnienie tynków i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki.
7. Odnowienie lub całkowite odtworzenie okien, w tym ościeżnic
i okiennic, zewnętrznych drzwi, więźby dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych.
VI. Instytucje dotujące prace konserwatorskie:
1. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
2. Wojewódzki Konserwator Zabytków.
3. Samorządy: Urząd Marszałkowski, starostwa, gminy.
VII. Najczęściej wymagane załączniki, niezbędne do złożenia wniosku o udzielenie dotacji (każda instytucja przyznająca dotacje może
określić inne dodatkowe wymogi):
1. Kopia decyzji o wpisie do rejestru zabytków.
2. Dokument potwierdzający posiadanie przez wnioskodawcę tytułu prawnego do zabytku.
3. Harmonogram i kosztorys przewidywanych prac lub robót.
4. Pozwolenie konserwatora zabytków na prowadzenie prac.
5. Pozwolenie na budowę lub zgłoszenie robót (jeżeli jest wymagane).
6. Informacje o źródłach finansowania.
7. Opinia Kurii – Diecezjalnego Konserwatora Zabytków – nie jest
często wymagana, ale jest wskazane, by była.
370
VIII. Budowy niewymagające uzyskania pozwolenia budowlanego.
Obiekty gospodarcze:
A. Obiekty gospodarcze związane z produkcją rolną i uzupełniające
zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej,
w tym parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy
do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m (np.
altana).
B. Wolno stojące parterowe budynki gospodarcze, wiaty i altany oraz
przydomowe oranżerie (ogrody zimowe) o powierzchni zabudowy
do 25 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie
może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.
C. Indywidualne przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności
do 7,50 m3 na dobę.
D. Altany i obiekty gospodarcze na działkach w rodzinnych ogrodach
działkowych o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i do
35 m2 poza granicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach
stromych i do 4 m przy dachach płaskich.
Obiekty użytkowe i rekreacyjne:
A. Boiska, korty tenisowe, bieżnie służące do rekreacji.
B. Miejsca postojowe dla samochodów osobowych do 10 stanowisk
włącznie.
C. Przydomowe baseny i oczka wodne o powierzchni do 30 m2.
D. Pomosty o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od
korony pomostu do dna akwenu, do 2,50 m, służących do:
– cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie,
kajaki, jachty,
– uprawiania wędkarstwa,
– rekreacji.
E. Pochylnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych.
F. Instalacje zbiornikowe na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem
o pojemności do 7 m3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych.
G. Przyłącza: elektroenergetyczne, wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i telekomunikacyjne.
H. Obiekty małej architektury (np. kapliczki, pomniki, fontanny ogrodowe, piaskownice itp.):
371
– na posesji,
– w miejscach publicznych.
I. Ogrodzenia:
– od strony dróg, ulic, placów, torów kolejowych i innych miejsc
publicznych,
– o wysokości powyżej 2,20 m,
– pozostałe (np. od strony innej działki, oraz niższe niż 2,2 m).
J. Obiekty przeznaczone do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, oraz
ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót
budowlanych.
K. Instalacja telekomunikacyjna w obrębie budynków będących
w użytkowaniu.
Pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na:
A. Remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych (z wyjątkiem zabytków).
B. Dociepleniu budynków o wysokości 12 m.
C. Utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych.
D. Instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza
obszarem zbudowanym.
E. Wykonywaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem:
– ziemnych stawów hodowlanych,
– urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, usytuowanych
w granicach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin.
F. Wykonywaniu ujęć wód śródlądowych powierzchniowych o wydajności poniżej 50 m3/h oraz obudowy ujęć wód podziemnych (np.
studnie).
G. Przebudowie sieci elektromagnetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych.
H. Instalowaniu krat na obiektach budowlanych:
– na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych,
372
– na budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego,
– na obiektach wpisanych do rejestru zabytków,
– pozostałe (m.in. na lokalach użytkowych – sklepach, magazynach itp.).
I. Instalowaniu urządzeń na obiektach budowlanych do 3 metrów wysokości.
Pozwolenia nie wymaga rozbiórka:
A. Budynków i budowli nie wpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych pracą konserwatorską o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich
odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości.
B. Obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako
zabytki.
6. Zasady zwolnienia z kolekt diecezjalnych
Diecezjalna Rada Ekonomiczna ustaliła następujące warunki zwolnień z kolekt diecezjalnych:
a. Zwolnienia dotyczą jedynie sytuacji, w której należy wesprzeć starania finansowania przeprowadzonych już inwestycji wobec wyczerpania innych możliwości.
b. Inwestycja powinna posiadać wcześniejszą zgodę Kurii na jej przeprowadzenie.
c. Należy przedstawić zestawienie poniesionych do tej pory kosztów
oraz niezapłacone faktury lub rachunki.
d. Warunkiem otrzymania zwolnienia jest brak zadłużenia parafii i proboszcza w kasie kurialnej.
e. Zwolnień udziela się jedynie na kolekty diecezjalne i niektóre płatności kapłańskie.
7. Procedura załatwiania gruntów z Agencji Rynku Rolnego
1. Z wojewódzkiej Agencji Rynku Rolnego należy uzyskać propozycję lokalizacji przyszłego terenu rolnego (rozpocząć od rozmów
w starostwie powiatowym).
373
2. W Urzędzie Wojewódzkim zgłosić chęć nabycia gruntów. Po otrzymaniu formularza złożyć wniosek w Urzędzie.
3. W starostwie powiatowym uzyskać wypis z ewidencji gruntów
i wyrys z mapy.
4. Przygotować wzór umowy użyczenia użyczającemu na podstawie
kurialnego wzoru (określić, kto będzie pobierał dopłatę unijną oraz
wysokość darowizny przekazaną parafii z przychodu uzyskanego
podczas uprawy rolnej parafialnego gruntu).
8. Uwagi dotyczące wpłat na kurialne konto bankowe
Przypominamy, że istnieje możliwość dokonywania wpłat na rzecz
Kurii na konto bankowe: PKO S.A. I O. Opole 67 1240 1633 1111 0000
2651 3656.
Dokonując wpłat na konto kurialne prosimy o podanie:
– przy wpłatach osobowych: imię i nazwisko osoby wpłacającej (nie
nazwę parafii), cel (można użyć skrótów: FZ – Fundusz Zapomogowy, FOŻ – Fundusz Obrony Życia, FS – Fundusz Stypendialny),
miesiące, za jakie dokonywana jest wpłata. Przypominamy, że seminaristicum wpłacane na konto dla odliczenia od podatku należy wpłacić z osobistego konta i uczynić to odrębnym przelewem
z tytułem wpłaty: „Darowizna na WSD”;
– przy wpłatach parafialnych: nazwa parafii, jednoznaczne określenie kolekty – najlepiej uczynić to za pomocą dat wyznaczonych
w kalendarzu liturgicznym (np. Kolekta 1.03. – 200 zł); corocznym
zbiórkom, które nie są wymienione w kalendarzu liturgicznym, tj.
zbiórka na Kościoły prześladowane i ofiary dzieci komunijnych nie
potrzeba przypisywać dat;
– przy wpłatach za studia oprócz określenia płatnika i kwoty należy wskazać rodzaj studiów;
– binacje prosimy wpłacać od poszczególnych parafii, a nie jako jedna wpłata od dekanatu.
Zbiórki, które ogłaszane są przez inne podmioty kościelne, należy
wpłacać do odpowiedniej instytucji, tj. zbiórki ogłoszone przez Caritas
na konto: Grupa Pekao S.A. O/Opole 66 1240 1633 1111 0000 2651 3092;
ofiary kolędowe od ministrantów i tzw. św. Krzysztofa na konto Funduszu Pomocy Misjonarzom Diecezji Opolskiej: PEKAO S.A. I Oddział
w Opolu nr: 36 1240 1633 1111 0000 2651 7221.
374
9. Inne uwagi dotyczące spraw finansowo-gospodarczych
a. Nie wolno sprzedawać gruntów z puli 15 ha odzyskanych z Agencji Mienia Rolnego, gdyż grunty te stanowią zabezpieczenie materialne dla parafii.
b. Zezwolenie na zaciąganie kredytów bankowych może dotyczyć jedynie przypadku rozliczania się z umów o dotacje, gdzie przewidziano zwrot kosztów po wykonaniu inwestycji (najczęściej chodzi
o wkład własny).
c. Można składać wnioski o kredytowanie z Banku Ochrony Środowiska na inwestycje związane z termomodernizacją lub wymianą
źródeł ogrzewania na nowoczesne. Kuria dysponuje kompetentnymi osobami wykonującymi audyty energetyczne, sporządzaniem
wniosków i rozliczaniem.
d. W ramach Programu Rozwoju Wsi są jeszcze szczątkowe środki
do wykorzystania w ramach tzw. Lokalnych Grup Działania, tj.
— Stowarzyszenie LGD „Borów Niemodlińskich”,
— Stowarzyszenie „Dolina Stobrawy”,
— Stowarzyszenie „Wspólne Źródła” Partnerstwo Obszarów
Wiejskich gmin Korfantów i Prudnik,
— Fundacja „Kraina Dinozaurów”,
— „Euro – Country” Partnerstwo dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich,
— Fundacja LGD „Górna Prosna”,
— Stowarzyszenie „Stobrawski Zielony Szlak”,
— Stowarzyszenie „Brzeska Wieś Historyczna”,
— LGD „Złota Ziemia”,
— LGD „Nyskie Księstwo Jezior i Gór”,
— Stowarzyszenie LGD „Płaskowyż Dobrej Ziemi”,
— Stowarzyszenie „Kraina Św. Anny”.
Poprzez gminy można spróbować uzyskać informacje na temat
środków lub pomocą może być kontakt z LDG poprzez Wydział
Finansowo-Gospodarczy Kurii Diecezjalnej w Opolu.
e. Firma Energetyczna RWE posiada wydane przez Kurię pismo popierające działania związane z zawieraniem nowych umów z dostarczycielem energii na specjalnie wynegocjowanych warunkach.
375
f. Możliwe jest nawiązanie współpracy na zasadzie specjalnej umowy z operatorem telefonii komórkowej T-Mobile według preferencyjnych dla Kościoła w Polsce zasad (szczegółowe informacje na
diecezjalnej stronie internetowej po zalogowaniu).
XV. Informacje i przypomnienia
Sądu Diecezji Opolskiej
1. Kompetencje do sporządzenia protokołu przedślubnego (i w konsekwencji do asystowania przy zawarciu małżeństwa) są wyliczone
w kan. 1067, 1070, 1115, 102 KPK i art. 36 Instrukcji Episkopatu Polski
o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w kościele katolickim – 13 XII
1989). Warto więc zauważyć (co wynika z wykładni tych norm), że nawet
jeśli oboje nupturienci od dłuższego czasu mieszkają gdzie indziej (np.
za granicą), a przynajmniej jedno z nich zachowuje stałe zameldowanie
w parafii należącej do naszej diecezji, jednym z proboszczów kompetentnych do przeprowadzenia przedślubnego dochodzenia (i do asystowania)
jest proboszcz tejże parafii.
Jako zasadę należałoby przyjąć, że ten proboszcz, który zamierza
asystować przy zawarciu małżeństwa, przeprowadza też wszystkie formalności przedślubne. Jednakże w przypadku, gdy nupturienci mieszkają za granicą, a zwłaszcza gdy chodzi o zamiar zawarcia małżeństwa
z niekatolikiem, jest wskazane, ażeby proboszcz, którego poproszono
o asystowanie przy zawarciu małżeństwa, usilnie polecał narzeczonym
przeprowadzenie wszystkich formalności w miejscu, w którym faktycznie przebywają, i z tamtego miejsca oczekiwał licencji do asystowania
(litterae dimissoriae), potwierdzonej przez tamtejszą kurię diecezjalną.
2. Jeśli proboszcz miejsca zawarcia małżeństwa otrzyma licencję do
asystowania (litterae dimissoriae) wystawioną przez parafię zagraniczną
i potwierdzoną przez tamtejszą kurię diecezjalną, może asystować przy
zawarciu takiego małżeństwa. Jeśli otrzyma jedynie protokół albo licencję, jednakże nie potwierdzoną przez kurię diecezjalną, winien zwrócić
się do Kurii opolskiej z prośbą o zezwolenie na asystowanie przy małżeństwie obcokrajowców (por. kan. 1066, 1071) dołączając do prośby ksero376
kopie wszystkich dokumentów dotyczących sprawy. Można to uczynić
również za pośrednictwem poczty.
Po zawarciu takiego małżeństwa (na podstawie licencji z zagranicy)
proboszcz miejsca zawarcia małżeństwa ma obowiązek zatroszczyć się,
ażeby fakt zawarcia małżeństwa został odnotowany w księgach metrykalnych. Konkretnie rzecz biorąc:
a. gdy otrzymał za pośrednictwem Kurii opolskiej licencję do asystowania (litterae dimissoriae),do której może być czasami dołączony protokół przedślubny – wynika to bowiem z różnorakiej
praktyki kurii diecezjalnych, dokonuje zapisu o zawarciu małżeństwa w Księdze małżeństw własnej parafii (kan. 1121), powiadamia (wysyłając tzw. Ne temere) proboszcza miejsca chrztu obydwu
stron i informuje Kurię opolską, przesyłając wypełniony formularz powiadomienia (załącznik do niniejszych informacji);
b. gdy otrzymał za pośrednictwem samych nupturientów lub od
duszpasterza, który sporządził protokół, licencję do asystowania
(litterae dimissoriae), do której dołączono protokół przedślubny
– dokonuje zapisu o zawarciu małżeństwa w Księdze Małżeństw
własnej parafii (kan. 1121) oraz powiadamia proboszcza miejsca
chrztu obydwu stron, wysyłając tzw. Ne temere (kan. 1122 § 2).
Uzupełniony protokół odsyła duszpasterzowi, który go sporządził,
zachowując w kancelarii parafialnej kopię tegoż protokołu;
c. gdy otrzymał za pośrednictwem samych nupturientów lub od duszpasterza tylko licencję do asystowania (litterae dimissoriae) – dokonuje zapisu o zawarciu małżeństwa w Księdze małżeństw własnej
parafii (kan. 1121), powiadamia (wysyłając tzw. Ne temere) proboszcza miejsca chrztu obydwu stron i informuje duszpasterza,
który wystawił licencję do asystowania, przesyłając mu wypełniony formularz powiadomienia.
3. Jeśli do jednego z proboszczów kompetentnych do przeprowadzenia
przedślubnego dochodzenia (i do asystowania) zgłaszają się nupturienci, którzy pragną zawrzeć małżeństwo poza jedną z tych parafii, jednakże z uzasadnionych powodów pragną sporządzić protokół przedślubny
wobec tego (kompetentnego do przeprowadzenia przedślubnego dochodzenia i do asystowania) proboszcza, tenże proboszcz przeprowadza całe
dochodzenie przedślubne i wystawia do parafii, w której ma być zawarte małżeństwo, licencję (litterae dimissoriae).
377
Jeśli małżeństwo ma być zawarte na terenie Polski, proboszcz sporządza licencję według odpowiedniego formularza – nowe formularze można pobrać z diecezjalnej strony internetowej lub nabyć w Kurii – i wysyła
ją do parafii, w której małżeństwo ma być zawarte.
Jeśli małżeństwo ma być zawierane za granicą, proboszcz sporządza licencję według formularza również przygotowanego na nowo (wersja polsko-łacińska, także do pobrania z diecezjalnej strony internetowej
lub do nabycia w Kurii) i przesyła ją do kanclerza Kurii opolskiej w celu
jej urzędowego potwierdzenia. Przesłaniem licencji do Kurii tej diecezji, na terenie której leży parafia, w której ma być zawarte małżeństwo,
zajmie się Kuria opolska. Tą samą drogą, czyli za pośrednictwem Kurii opolskiej, proboszcz wystawiający licencję otrzyma powiadomienie
o zawartym małżeństwie.
4. O dekret Nihil obstat można prosić tylko dla katolików, którzy zawarli małżeństwo cywilne i otrzymali cywilny rozwód. Wykaz potrzebnej
dokumentacji znajduje się w publikacji Rozporządzenia i instrukcje biskupa opolskiego. Wybór z lat 1977–2000, (wyd. Opole 2001), s. 225–226.
Potrzebne są zeznania pod przysięgą osoby proszącej i dwóch świadków.
5. Zapowiedzi należałoby głosić nawet wówczas, kiedy nupturienci
już mieszkają razem (i to nawet na terenie tej parafii, w której ma być celebrowane małżeństwo). O dyspensę od zapowiedzi można prosić tylko
w wyjątkowych sytuacjach (niebezpieczeństwo zniesławienia którejś ze
stron, podeszły wiek nupturientów, itp.), a jednocześnie nie byłoby wątpliwości co do stanu wolnego stron i byłoby wiadomo, że zobowiązania
cywilne (np. alimenty) są realizowane. Każda taka prośba winna zawsze
podawać powody uzasadniające udzielenie dyspensy.
Nb. Zapowiedzi głosi się nie tylko w celu upewnienia się o stanie
wolnym nupturientów, ale w celu wykrycia szeroko pojętych przeszkód
(np. poważnych zobowiązań finansowych, nieślubnego potomstwa, itp.).
6. Przed asystowaniem przy zawieraniu małżeństw z niekatolikami (ochrzczonymi lub nieochrzczonymi) byłoby wskazane zwracać się
do Kurii z prośbą o konkretne wytyczne (zwłaszcza jeśli w parafii takie
przypadki zdarzają się sporadycznie), gdyż w takim przypadku mogą pojawić się, oprócz problemów związanych ze stwierdzeniem stanu wolnego, także problemy dotyczące sposobu celebracji sakramentu, udzielania
czy nie udzielania Komunii św., itp.
378
Nie należy się śpieszyć z ustalaniem daty ślubu, gdy jedna ze stron,
zgłaszających się „na protokół”, jest niekatolikiem (ochrzczonym lub nieochrzczonym). Jest ważne, żeby w takim przypadku bardzo delikatnie
i dokładnie dopytać się o ewentualne poprzednie związki niekatolików,
również cywilne, i o to, z kim były zawierane (z innym niekatolikiem
ochrzczonym lub z niekatolikiem nieochrzczonym). Należy pamiętać, że
niekatolicy nie są zobowiązani do zawierania małżeństwa w formie kanonicznej. Dlatego ich małżeństwa cywilne są ważne (i nierozerwalne);
a w przypadku, gdy małżeństwo zawarło dwóch niekatolików ważnie
ochrzczonych, ich małżeństwo jest również sakramentalne.
7. Nie należy się śpieszyć z ustalaniem daty ślubu również w przypadkach, gdy była orzeczona nieważność małżeństwa. W takich przypadkach należy:
– zawsze poprosić o wyrok II instancji i sprawdzić, czy nie został
doń dołączony zakaz (tzw. klauzula zabraniająca) zawarcia małżeństwa „bez zgody Ordynariusza miejsca”;
– być ostrożnym z ustalaniem daty ślubu, zanim Ordynariusz udzieli
zgody, zwłaszcza gdy od momentu zawarcia nieważnego małżeństwa nie minęło jeszcze 10 lat;
– należy uprzytomnić narzeczonym, że zniesienie klauzuli (czyli zezwolenie na zawarcie małżeństwa) nie jest formalnością administracyjną i że jest możliwa odpowiedź odmowna.
Nb. Mający klauzulę zabraniającą zawarcia małżeństwa bez uprzedniej zgody Ordynariusza miejsca mogą prosić o jej zniesienie, nawet jeśli nie zamierzają w najbliższym czasie zawrzeć małżeństwa i spisywać
protokołu.
Opr. ks. Piotr Kuc, ks. Waldemar Przyklenk
XVI. Informacje
Caritas Diecezji Opolskiej
1. Caritas Diecezji Opolskiej serdecznie zaprasza do udziału w XIX
pielgrzymce wolontariuszy i pracowników Caritas do grobu św. Jadwigi w Trzebnicy. Zgodnie z tradycją, pielgrzymka odbędzie się w pierw379
szą sobotę października br., tj. 1 października. Rozpocznie się Mszą św.
o godz. 10.30 w bazylice św. Jadwigi. Na spotkanie u świętej patronki
Śląska zapraszamy także wolontariuszy ze Szkolnych Kół Caritas. Pielgrzymka ma pomóc w umacnianiu kościelnego charakteru posługi caritas i zadomowieniu jej w duszpasterskiej pracy Kościoła opolskiego.
2. Komunia z Bogiem źródłem miłosierdzia. Pod tym hasłem obchodzony będzie w Kościele 67. Tydzień Miłosierdzia. Przypada on pomiędzy 2 a 8 października br. Jego hasło przypomina nam, że miłość Boga
i bliźniego są ze sobą scalone. Nie sposób wierzyć w Boga, zapominając
o człowieku, ani towarzyszyć człowiekowi, zapominając o jego Stwórcy.
Klimat kościelnej pracy charytatywnej musi być zawsze religijny i nie
może nigdy pozostawać neutralny wobec Boga. Ulegając sekularyzacji,
kościelna posługa wobec bliźnich dołączy do grona tysięcy innych instytucji dobroczynnych i socjalnych. Działalność charytatywna Kościoła ma pomagać w zacieśnianiu więzi z Bogiem zarówno pomagającym,
jak i otrzymującym pomoc. Tydzień Miłosierdzia stanowi dogodną okazję do założenia Parafialnego Zespołu Caritas lub zdynamizowania jego
działalności. Czas ten zachęca także do kontynuowania starych i wprowadzania nowych form miłosierdzia, m.in. przekazywania żywności
i płodów rolnych do seminarium, domu księży emerytów, klasztorów,
placówek pomocy doraźnej i zorganizowanej.
3. W 2011 r. Caritas Diecezji Opolskiej kontynuuje europejski program pomocy żywnościowej PEAD. W bieżącym roku wolontariusze
Caritas rozprowadzą 1500 ton produktów spożywczych. W programie
mogą uczestniczyć wszystkie parafie, w których działają Parafialne Zespoły Caritas. Dołączenie do programu jest możliwe w każdym czasie.
Należy jedynie skontaktować się z koordynatorem zatrudnionym w biurze
Caritas rejonu. Od 2003 r. do 2010 r., Caritas Diecezji Opolskiej przyjęła 7.512 ton artykułów spożywczych i przekazała je 471000 osób. Tabela przedstawia podział żywności w kolejnych latach.
1. 2003 r.: 21,7 ton dla 9113 osób
2. 2004 r.: 24 tony dla 9617 osób
3. 2005 r.: 308,4 tony dla 24031 osób
4. 2006 r.: 874,2 tony dla 44900 osób
5. 2007 r.: 1400 ton dla 63491 osób.
6. 2008 r.: 1198 ton dla 66622 osób – wartość: 2 mln 888 tys. zł
380
9. 2011 r.: 899 ton dla 54798 osób – wartość: 2 mln 655 tys. zł (stan
na 31.08.2011)
Caritas Diecezji Opolskiej serdecznie dziękuje wolontariuszom Parafialnych Zespołów Caritas za ofiarną pracę przy podziale żywości.
4. Prosimy duszpasterzy i katechetów o zachęcanie dzieci i młodzieży do wstępowania do Szkolnych Kół Caritas (SKC). SKC są dziecięco-młodzieżową organizacją katolicką, działającą w szkole na zasadzie
wolontariatu. W naszej diecezji istnieje 21 takich grup. Uczestnictwo
w zajęciach kształtuje osobowość i wiarę młodych ludzi; wzmacnia ich
odpowiedzialność za najsłabszych w środowisku; wspiera rodziców i nauczycieli w procesie edukacji i wychowania; kształtuje chrześcijańskie
oblicze naszego społeczeństwa i humanizuje stosunki międzyosobowe.
Wszystkie niezbędne informacje nt. SKC znajdują się na stronie internetowej Caritas Diecezji Opolskiej: www.caritas.diecezja.opole.pl Osobą
koordynującą działalność SKC na terenie diecezji pozostaje nadal ks. Jarosław Staniszewski.
5. Caritas Diecezji Opolskiej – Organizacja Pożytku Publicznego
(OPP) dziękuje serdecznie 4000 osób, które 1% swojego podatku przekazały na służbę chrześcijańskiego miłosierdzia organizowaną przez kościelną Caritas. W 2011 r. podatnicy przekazali Caritas OPP kwotę 158800 zł.
Całość pieniędzy została wykorzystana na zakup 76 łóżek elektrycznych,
sterowanych pilotem. Łóżka te pełnią nieocenioną rolę w pielęgnacji domowej osób przewlekle chorych. Aktualnie Stacje Opieki Caritas Diecezji Opolskiej wypożyczają chorym ok. 700 łóżek elektrycznych. Popyt na
nie stale wzrasta. Gorąco prosimy duszpasterzy o propagowanie wśród
wiernych praktyki przekazywania 1% podatku kościelnym instytucjom
dobroczynnym. Zwyczaj współdecydowania obywateli o przeznaczeniu
części swoich podatków wpłacanych państwu pochwalił Ojciec Święty
Benedykt XVI w encyklice Caritas in veritate nr 60.
Opr. ks. Arnold Drechsler
381
XVII. KOMUNIKATY
WYŻSZEGO SEMINARIUM DUCHOWNEGO W OPOLU
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Opolskiej i Gliwickiej rozpoczyna 63. rok swojej działalności, a 14. rok w nowej siedzibie w Opolu. Grono moderatorów w nowym roku formacyjnym w znaczący sposób
uległo zmianie. Nadal będzie liczyło 8 osób (rektor, wicerektor, 3 ojców
duchownych, 2 prefektów, dyrektor ds. ekonomicznych). Decyzją Biskupa Opolskiego nowym dyrektorem ds. administracyjnych został mianowany ks. Daniel Breguła.
Nowy rok formacyjny rozpoczęliśmy 5 września 2011 r. kursem propedeutycznym dla alumnów roku I, który odbył się w Rudach Raciborskich
oraz w Nysie. Brało w nim udział 14 kandydatów (dla diecezji opolskiej
– 10, dla gliwickiej – 4). W sumie nowy rok akademicki rozpocznie 128
kleryków. Do święceń kapłańskich w tym roku przygotowuje się 15 opolskich i 11 gliwickich diakonów.
Podobnie jak w latach ubiegłych, seminarium proponuje następujące
inicjatywy, wspierające diecezjalne duszpasterstwo powołań:
– rekolekcje dla maturzystów (w przerwie semestralnej – data zostanie podana w 1. numerze Kalendarium duszpasterskiego na rok
2012;
– „Niedzielę Powołań” (IV Niedziela Wielkanocna) we wskazanych
parafiach diecezji gliwickiej – 29 kwietnia 2011 r.;
– „Dzień Otwartych Drzwi” – we wtorek 1 maja 2012 r.;
– posługę Słowa Bożego w kolejnych dekanatach diecezji opolskiej
(połączoną ze zbiórką pieniężną na potrzeby seminarium).
Seminarium nadal będzie starać się wspomagać (zwłaszcza podczas
wakacji) wysiłki duszpasterskie diecezjalnych moderatorów Liturgicznej
Służby Ołtarza, Dzieci Maryi, duszpasterstwa młodzieży itp.
Od kilku lat proponujemy w naszym domu rekolekcje dla rodziców
kapłanów, które odbywają się w pierwszy weekend września (31 sierpnia – 2 września 2012 r.).
Terminy posług i święceń przedstawiają się w najbliższym roku formacyjnym następująco:
– 11.12.2011 r. – akolitat (rok IV) i kandydatura (rok V);
– 26.02.2012 r. – lektorat (rok III);
382
– 5.05.2012 r. – diakonat (rok V);
– 26.05.2012 r. – prezbiterat (rok VI).
U progu nowego roku akademicko-formacyjnego pragniemy Czcigodnym Księżom wyrazić serdeczną wdzięczność za każdy gest wsparcia
i współpracy w dziele formacji kandydatów do kapłaństwa. Dziękujemy
za modlitwy w intencji naszej wspólnoty, za utrzymywanie naszego domu (seminaristicum, jesienna zbiórka darów, kolekty miesięczne i dekanalne) oraz zaangażowanie w duszpasterstwo powołań. Prosimy również
o życzliwość i pomoc w nowym roku.
Opr. ks. Grzegorz Kadziach, ks. Rudolf Nieszwiec
XVIII. Informacje
diecezjalnego Radia PLUS Opole
15 lipca 2011 r. Radio opłaciło koncesję (pozwolenie radiowe wydane przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji) na następne 10 lat nadawania (do 2021 r.) i tym samym rozpoczęło szesnasty rok istnienia na
rynku medialnym. Od samego początku nadawania diecezjalna rozgłośnia stara się realizować program o charakterze społeczno-religijnym,
którego głównym celem jest wspieranie lokalnego Kościoła w jego misji ewangelizacyjnej.
W nowej ramówce, która zacznie być realizowana od 5 września, znajdzie się nowy program: „Pan Bóg po godzinach. Radiowe katechezy dla
dorosłych”. Będzie to audycja prowadzona na żywo (w sposób interaktywny) przez księży i katechetów, w każdą sobotę od godziny 20.00 do
22.00. Początkowe tematy będą związane z Dekalogiem. Powyższe katechezy planujemy wydać w formie książkowej, by mogły posłużyć jako
konspekty dla księży i katechetów w parafialnych katechezach dla dorosłych. W tym miejscu chciałbym poprosić czcigodnych księży o rozpowszechnienie informacji o tej audycji wśród swoich parafian.
Warto również przypomnieć, że na antenie naszego radia znajduje
się wiele innych audycji, realizujących misję ewangelizacyjną w diecezji opolskiej. Są to przede wszystkim:
383
– „Niedziela na Plus” – w każdą IV niedzielę miesiąca dziennikarze
Radia Plus udają się do poszczególnych parafii diecezji, skąd prowadzone są rozmowy i transmitowana jest Msza św.;
– „Pasterskie Słowo” bpa Andrzeja Czai – emisja w sobotę o godz.
19.45, powtórka w niedzielę o godz. 9.45 (niedawno wydane w formie książkowej);
– „Młodzi na Plus” – emisja w każdą niedzielę o godz. 20.00 (dwugodzinna audycja prowadzona przez młodzież z poszczególnych
rejonów duszpasterskich);
– „Pozytywne rytmy” (audycja promująca muzykę chrześcijańską)
– emisja w każdy poniedziałek o godz. 20.00;
– „Buksy i Marsjanki”, audycja dla Liturgicznej Służby Ołtarza –
emisja w sobotę o godz. 14.00 (godzinna audycja);
– „Warto przeczytać – przegląd katolickiej prasy” (przygotowany przez Katolickie Stowarzyszenie Młodych) – emisja w sobotę
o godz. 11.15.
– „Z życia Kościoła i diecezji” (przygotowane przez Biuro Prasowe Diecezji Opolskiej) – emisja w sobotę o godz. 9.15, powtórka
o godz. 19.15;
– „Rajskie smaki”, program kulinarny, realizowany we współpracy z br. Salezym Siemińskim OFM z Góry Świętej Anny – emisja
w sobotę o godz. 9.40.
– „Roraty z Radiem Plus” we współpracy z „Gościem Niedzielnym”
(audycja w Adwencie z udziałem dzieci z opolskich parafii) – emisja od poniedziałku do piątku o godz. 19.00.
Ze szczegółowym programem radiowym można zapoznać się na stronie internetowej radia: www.plus.opole.pl.
Radio Plus Opole, we współpracy z Wydziałem Katechetycznym Kurii
Diecezjalnej (Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia), w ramach obchodów
XI Dnia Papieskiego planuje zorganizować koncert papieski. Szczegóły
zostaną podane w późniejszym terminie na okolicznościowych plakatach.
Opr. ks. Krzysztof Faber
384
D z i a ł n i e u r z ę do w y
Sprawozdanie
z Konferencji rejonowych 2011
Coroczne konferencje rejonowe dla kapłanów odbyły się w dniach od
5 do 7 września 2011 r. w tradycyjnie wyznaczanych trzech miejscach diecezji: w Raciborzu, Nysie i Opolu (po raz pierwszy w auli przy ul. Drzymały 1). Konferencjom przewodniczył Biskup Opolski, a towarzyszyli mu:
bp Paweł Stobrawa, ks. Ginter Żmuda i ks. Waldemar Musioł. Każde spotkanie bp Andrzej Czaja rozpoczynał od podziękowań skierowanych do
kapłanów. Następnie dzielił się swoimi przeżyciami z Światowego Dnia
Młodzieży w Madrycie. Zauważył, że wobec próby przemilczenia tego
dwumilionowego spotkania młodych w środkach społecznego przekazu
konieczne jest: „głoszenie Ewangelii w porę i nie w porę…”.
Potem uczestnicy spotkania zostali wprowadzeni przez Biskupa Opolskiego w program kolejnego roku duszpasterskiego w naszym kraju, który ma być realizowany pod hasłem: „Kościół naszym domem”. Opierając
się na słowach zawartych w 1 Kor 3, 6 oraz tekst z Lumen Gentium nr 6,
podkreślił, że Budowniczym Kościoła jest sam Bóg. To On daje wzrost.
Dlatego istnieje potrzeba kontynuowania tematyki obecnego roku przez
pielęgnowanie żywej więzi z Bogiem. Przypomniał również, że w dotychczasowej realizacji programu próbowano zaakcentować rolę Ssłowa
Bożego w pracach szkół modlitwy i kręgach biblijnych. Podkreślił jednocześnie, że tej formacji biblijnej nie można zaniedbać w kolejnym roku
pracy. Natomiast w nowym roku duszpasterskim należy położyć akcent
na następujące działania pastoralne: zwrócić uwagę na budowanie relacji między wiernymi przez ich zadomowienie w Kościele i pogłębienie
umiłowania Kościoła; rozbudzić w nich świadomość bycia podmiotem
w Kościele; wychodzić do świata przez dawanie świadectwa; ożywić
zaangażowanie świeckich przez katechezę dla dorosłych i formację środowisk zawodowych; krzewić braterstwo pomiędzy duchownymi, osobami konsekrowanymi oraz świeckimi; umocnić działalność ruchów i elit
chrześcijańskich; prowadzić formację rad parafialnych; wskazywać na
możliwość ustanawiania diakonów stałych w parafiach; włączyć rodzi385
ny do realizacji programu duszpasterskiego przez budzenie jej świadomości bycia „Kościołem domowym”.
W kolejnej części bp ordynariusz nawiązał do spotkania biskupów
na Jasnej Górze, gdzie poruszono m.in. sprawy ekonomiczne Kościoła.
Księża biskupi apelowali o wcielenie w życie diecezjalnego programu
oszczędnościowego przez wspólne ubezpieczenia parafii, konieczność
przejrzystości finansów parafii oraz założenie konta, a także zeszytu
przychodów i rozchodów parafii. Wskazali także na konieczność dokonania inwentaryzacji stanu materialnego w diecezjach i parafiach oraz
uczciwość w odprowadzaniu zbiórek i kolekt pozaparafialnych. Ksiądz
Biskup apelował do księży przed emeryturą, aby nie rozpoczynali większych inwestycji na 2-3 lata przed odejściem z parafii. Poruszył również
kwestię kredytowania inwestycji, wskazując na konieczność uzyskania zgody w Kurii, po uprzednim zebraniu 1/3 kosztów całej inwestycji.
Omawianie spraw ekonomicznych kontynuował ks. Ginter Żmuda,
dyrektor Wydziału Finansowo-Gospodarczego. Najpierw wskazał na konieczność prowadzenia księgi budowlanej obiektu oraz omówił zasady
rozpoczynania inwestycji parafialnych. Podkreślił tu potrzebę przedyskutowania rozpoczęcia nowej inwestycji z radą duszpasterską oraz konieczność przesyłania projektów tych inwestycji do Wydziału Gospodarczego
Kurii oraz otrzymanie pozwolenia na rozpoczęcie prac. Następnie przedstawił warunki prowadzenia loterii fantowej w parafii, wyczulając księży
na konieczność jej zgłaszania w odpowiednich urzędach państwowych.
Przypomniał również księżom, aby przy dokonywaniu wpłat do Kurii
przelewem bankowym precyzyjniej podawali tytuły przelewów. Na koniec poinformował księży o firmie RWE, która proponuje korzystna ofertę na energię elektryczną oraz o ofercie T-mobile.
W kolejnej części ks. Waldemar Musioł, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego, zaprezentował Instrukcję Biskupa Opolskiego o przygotowaniu
do sakramentu bierzmowania z dnia 1 września 2011 r. Na wstępie przywołał słowa biskupa z instrukcji podkreślające, że jej celem ma być rozbudzenie żywej wiary oraz głębsze zaangażowanie w Kościół kandydatów
do bierzmowania. Chodzi o inny, niż przekaz szkolny, rodzaj przekazu,
o kerygmat, mistagogię oraz świadectwo, aby dotknąć istoty chrześcijaństwa – osoby Jezusa. Część mistagogiczna przygotowania ma być „oprowadzeniem” po chrześcijaństwie i uzupełnieniem tego, czego nie przekazano
w domu. Ogólna tematyka pierwszego roku przygotowania będzie doty386
czyć osoby Jezusa i więzi z Nim. W drugim roku tematem będzie Kościół,
zaś w trzecim – osoba Ducha Świętego. Ks. Musioł zaprezentował również
szczegóły dotyczące spotkań w małych grupach, spotkań formacyjnych
i celebracji oraz zaangażowanie kandydatów w wolontariacie. Po tej prezentacji dyskusję wśród zgromadzonych księży wywołały propozycje dotyczące sposobów potwierdzania obecności na poszczególnych spotkaniach.
Biskup Paweł Stobrawa w swoim wystąpieniu mówił o zmianach
w sposobie sprawowania w tym roku bierzmowania i zmianie formy przeprowadzania wizytacji w parafii oraz zapowiedział przygotowanie nowych formularzy wizytacyjnych.
Następnie bp ordynariusz skierował jeszcze kilka uwag do kapłanów
dotyczących następujących problemów: noszenie stroju duchownego;
udział w kapłańskich spotkaniach formacyjnych; obowiązek składania zaświadczenia lekarskiego przez księży po ukończeniu 50. roku życia; składanie podania do końca kwietnia przez księży, którzy proszą o zmiany;
reorganizacja funkcji dziekanów w rejonie Kędzierzyn-Koźle; reorganizacji struktur parafii (prośba do księży o sugestie z dekanatów); prośba o modlitwę o powołania; zapowiedź rozpoczęcia prac nad instrukcją
o przygotowaniu do przyjęcia chrztu. Ponadto biskup ordynariusz ogłosił nominacje: na diecezjalnego duszpasterza Liturgicznej Służby Ołtarza, którym został ks. Zygfryd Waskin, oraz diecezjalnego duszpasterza
młodzieży – ks. Jarosława Staniszewskiego, który w krótkim wystąpieniu podał wstępne plany duszpasterstwa młodzieży. Biskup poinformował
także o utworzeniu Duszpasterstwa Pielgrzymkowego, za które będzie
odpowiedzialny ks. Wojciech Czekała.
Ostatnia część konferencji stała się okazją dla księży do wypowiedzenia swoich sugestii oraz problemów. Zwrócono uwagę m.in. na następujące
sprawy: prośba, by nie ułatwiano przygotowania do sakramentu bierzmowania poza własną parafią oraz uwzględnienie w tym przygotowaniu
poznawania przez młodzież historii własnej parafii; problem zmiany wikariuszy w ciągu roku szkolnego; forma pogrzebu z urną.
Specjalnego wspomnienia domaga się nietypowy przebieg spotkania
w Opolu, podczas którego zmarł śp. ks. Gerard Kałuża. W jego intencji
bp Andrzej Czaja poprowadził modlitwę różańcową i Koronkę do Miłosierdzia Bożego.
Ks. Rudolf Pierskała, ks. Adam Rogalski
387
Spis treści
Biskup Opolski
60. Komunikaty na Konferencje Rejonowe 2011 r. . ........................
I. Rozporządzenia Biskupa Opolskiego ..................................
II. Studia i stałe dokształcanie na Wydziale Teologicznym UO
w roku akademickim 2011/2012 . ........................................
III. Komunikaty duszpasterstwa liturgicznego .........................
IV. Komunikaty Wydziału Duszpasterskiego ...........................
V. F
ormacja stała kapłanów .....................................................
VI. Duszpasterstwo rodzin ........................................................
VII. Duszpasterstwo młodzieży szkolnej i akademickiej ...........
VIII. D
uszpasterstwo Liturgicznej Służby Ołtarza . ....................
IX. Duszpasterstwo spraw misyjnych . ......................................
X. D
uszpasterstwo muzyków kościelnych ...............................
XI. Duszpasterstwo Dzieci Maryi .............................................
XII. Duszpasterstwo rolników ....................................................
XIII. Informacje Wydziału Katechetycznego . .............................
XIV. Komunikaty Wydziału Finansowo-Gospodarczego oraz Referatu Sztuki Sakralnej i Konserwacji Zabytków .................
XV. Informacje i przypomnienia Sądu Diecezji Opolskiej ........
XVI. Informacje Caritas Diecezji Opolskiej ................................
XVII. Komunikaty Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu . XVIII. Informacje diecezjalnego Radia PLUS Opole .....................
317
317
326
328
330
338
341
349
352
353
355
356
357
359
362
376
379
382
383
Dział nieurzędowy
Sprawozdanie z konferencji rejonowych 2011 (ks. R. Pierskała,
ks. A. Rogalski) .......................................................................... 385
ISSN 1233-1872
KURIA DIECEZJALNA
45-005 Opole, ul. Książąt Opolskich 19
Redaktor: ks. Jan Pyka
Wydawca: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża w Opolu
45-007 Opole, ul. Katedralna 6; tel. 77 453 94 93, fax 77 454 66 11
Nakład: 620 egzemplarzy
Druk: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża w Opolu
388

Pobierz - Diecezja Opolska

Transkrypt

Podobne dokumenty

BIERZMOWANIE Sakrament dojrzałości chrześcijańskiej

Niedziela V Wielkiego Postu 13. 03. 2016

Sakrament Bierzmowania w roku 2013/2014

Informacje dla kandydatów do bierzmowania

wielkiego postu - FARA

Pobierz PDF - Luteranie.pl

III Niedziela WIELKIEGO POSTU – 8 marca 2015 r.

Karta zgłoszeniowa - Parafia Najświętszego Serca Jezusowego we

Pobierz jako PDF