charakterystyka produktu leczniczego

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1.
NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Genotropin 5,3, 5,3 mg (16 j.m.), proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
Genotropin 12, 12 mg (36 j.m.), proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
2.
SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
1 ml roztworu do wstrzykiwań zawiera somatropinę (Somatropinum), ludzki hormon wzrostu
produkowany w komórkach bakterii E. coli otrzymywany technologią rekombinacji DNA.
Genotropin 5,3 - 5,3 mg (16 j.m.)
Genotropin 12 - 12 mg (36 j.m.)
3.
POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
Dwukomorowy wkład z białym proszkiem w przedniej komorze i przezroczystym roztworem w tylnej
komorze.
4.
SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1
Wskazania do stosowania
Dzieci
Zaburzenia wzrostu związane z niewystarczającym wydzielaniem hormonu wzrostu i zaburzenia wzrostu
związane z zespołem Turnera lub przewlekłą niewydolnością nerek.
Zaburzenia wzrostu (obecny wzrost < -2,5 SD i wzrost standaryzowany wzrostem rodziców < -1 SD) u
dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego (SGA), z masą i (lub) długością urodzeniową
poniżej -2 SD, które nie odrobiły niedoboru wzrostu (HV SD <0 w ciągu ostatniego roku) do wieku 4 lat
lub później.
Zespół Pradera-Williego w celu zwiększenia wzrostu i poprawy budowy ciała (zmniejszenie masy tkanki
tłuszczowej). Rozpoznanie zespołu Pradera-Williego powinno być potwierdzone przez odpowiednie
badania genetyczne.
Dorośli
Terapia zastępcza u osób dorosłych z wyraźnym niedoborem hormonu wzrostu. Ciężki niedobór hormonu
wzrostu w wieku dorosłym definiuje się na podstawie stwierdzonej patologii podwzgórzowoprzysadkowej i stwierdzonego niedoboru co najmniej jednego hormonu przysadkowego innego niż
prolaktyna. U pacjentów z tym zaburzeniem należy wykonać jeden dynamiczny test diagnostyczny w
celu rozpoznania lub wykluczenia niedoboru hormonu wzrostu. U pacjentów z izolowanym niedoborem
GH o początku w wieku dziecięcym (brak objawów choroby podwzgórzowo-przysadkowej i bez
radioterapii czaszki w wywiadzie) zaleca się przeprowadzenie dwóch testów dynamicznych, z wyjątkiem
chorych z niskim stężeniem IGF-I (<2 SD), u których można rozważyć wykonanie tylko jednego testu.
Należy ściśle przestrzegać kryteriów oceny wyniku testu dynamicznego.
4.2
Dawkowanie i sposób podawania
1
Dawkowanie i schemat podawania produktu leczniczego powinny być dostosowane do indywidualnych
potrzeb pacjenta.
Produkt leczniczy należy wstrzykiwać podskórnie, a miejsca podawania produktu leczniczego należy
zmieniać w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia lipodystrofii.
Niedobór wzrostu związany z niewystarczającym wydzielaniem hormonu wzrostu u dzieci: zalecana
dawka wynosi: 0,025–0,035 mg/kg masy ciała (mc.) na dobę lub 0,7–1,0 mg /m2 powierzchni ciała (pc.)
na dobę. Stosowano także większe dawki.
W sytuacji, gdy niedobór hormonu wzrostu trwa w wieku dojrzewania leczenie należy kontynuować do
osiągnięcia całkowitego rozwoju somatycznego (np. układ ciała, masa kostna). Jednym z celów
terapeutycznych w okresie przejściowym jest monitorowanie osiągnięcia prawidłowej masy kostnej
definiowanej jako wskaźnikowy punkt T >-1 (np. standaryzowany dla średniej masy kostnej dorosłych
uwzględniając płeć i grupę etniczną, mierzony za pomocą absorpcji promieniowania X o dwóch
energiach). Jako pomoc w ustaleniu dawkowania należy posługiwać się informacjami dotyczącymi
pacjentów dorosłych zamieszczonymi poniżej.
Zespół Pradera-Williego u dzieci, w celu zwiększenia wzrostu i poprawy budowy ciała: zaleca się dawkę
0,035 mg/kg mc. na dobę lub 1,0 mg/m2 pc. na dobę. Nie należy stosować dawki większej niż 2,7 mg/
m2 pc. na dobę. Produktu leczniczego nie należy stosować u dzieci, które rosną mniej niż 1 cm rocznie
lub z prawie zamkniętymi strefami wzrostu nasad kości długich.
Niedobór wzrostu w przebiegu zespołu Turnera: zalecana dawka wynosi: 0,045–0,050 mg/kg mc. lub
1,4 mg /m2 pc. na dobę.
Niedobór wzrostu w przewlekłej niewydolności nerek: zaleca się dawkę 1,4 mg/m2 pc., co odpowiada
mniej więcej dawce 0,045–0,050 mg/kg mc. Dawki te można zwiększyć, jeżeli tempo wzrastania pacjenta
jest niezadowalające. Po półrocznym okresie leczenia może być potrzebne skorygowanie dawki.
Zaburzenia wzrostu u dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego (SGA): zaleca się dawkę
0,035 mg/kg mc. na dobę (1mg/m² powierzchni ciała na dobę) do momentu osiągnięcia ostatecznego
wzrostu (patrz rozdział 5.1). Leczenie należy przerwać po pierwszym roku terapii, jeśli tempo wzrostu
jest mniejsze od +1 SD. Leczenie należy także przerwać, jeśli prędkość wzrostu wynosi <2 cm/rok i jeśli,
o ile konieczne jest potwierdzenie, wiek kostny wynosi >14 lat (dziewczynki) lub > 16 lat (chłopcy), co
odpowiada momentowi zamknięcia chrząstek nasadowych.
Zalecane dawkowanie u dzieci
Wskazanie
Niedobór hormonu wzrostu
Zespół Pradera-Williego
Zespół Turnera
Przewlekła niewydolność nerek
Opóźnienie wzrastania
wewnątrzmacicznego
mg/kg mc. na dobę
0,025–0,035
0,035
0,045–0,050
0,045–0,050
0,035
mg/m2 pc. na dobę
0,7–1,0
1,0
1,4
1,4
1,0
Niedobór hormonu wzrostu u dorosłych: Leczenie należy rozpocząć od małej dawki: 0,15 do 0,3 mg na
dobę. Dawkę należy stopniowo zwiększać w zależności od indywidualnych potrzeb ustalonych na
podstawie oznaczenia stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-I) w surowicy. Należy dążyć
do uzyskania stężenia IGF-I w zakresie 2 SD od wartości średniej standaryzowanej wobec wieku.
2
Pacjentom z prawidłowym stężeniem IGF-I w momencie rozpoczynania leczenia należy podawać hormon
wzrostu do uzyskania zwiększenia stężenia IGF-I do górnej części zakresu normy, nie przekraczając 2
SD. Przy ustalaniu dawki można też się kierować odpowiedzią kliniczną i występowaniem działań
niepożądanych. Dobowa dawka podtrzymująca rzadko przekracza 1,0 mg na dobę. U kobiet mogą być
wymagane wyższe dawki niż u mężczyzn, przy czym u tych ostatnich stwierdza się z czasem wzrost
wrażliwości na IGF-I. Oznacza to, że istnieje ryzyko, iż u kobiet, zwłaszcza otrzymujących doustną
estrogenoterapię zastępczą, leczenie będzie niewystarczające, a u mężczyzn z kolei zbyt intensywne.
Dlatego co 6 miesięcy należy sprawdzać, czy dawkowanie hormonu wzrostu zostało ustalone na
właściwym poziomie. Ponieważ prawidłowa, fizjologiczna produkcja hormonu wzrostu zmniejsza się z
wiekiem, może zmniejszyć się zapotrzebowanie na produkt leczniczy. U pacjentów w wieku powyżej 60
lat, leczenie należy rozpocząć od dawki 0,1 do 0,2 mg na dobę i stopniowo zwiększać w zależności od
indywidualnego zapotrzebowania pacjenta. Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę. Dawka
podtrzymująca u tych pacjentów rzadko przekracza 0,5 mg na dobę.
4.3
Przeciwwskazania
Produktu leczniczego Genotropin 5,3 i Genotropin 12 nie należy stosować:
- w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
wymienioną w punkcie 6.1,
- u dzieci, u których nastąpiło zamknięcie stref wzrostu nasad kości długich,
- u pacjentów z ostrymi chorobami zagrażającymi życiu, z powikłaniami po operacji na otwartym sercu,
po operacjach brzusznych i po urazach wielonarządowych, z ostrą niewydolnością oddechową itp.
chorobami (Informacje na temat pacjentów poddawanych leczeniu substytucyjnemu podano w punkcie
4.4 „Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania”).
Somatropiny nie wolno stosować w przypadku występowania jakichkolwiek objawów choroby
nowotworowej. Nowotwory wewnątrzczaszkowe muszą być nieaktywne, a terapia przeciwnowotworowa
musi być zakończona przed rozpoczęciem stosowania hormonu wzrostu. W przypadku wystąpienia
objawów wzrostu nowotworu leczenie należy przerwać.
4.4
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Rozpoznanie choroby oraz leczenie somatropiną powinni przeprowadzać lekarze z odpowiednimi
kwalifikacjami i doświadczeniem w diagnostyce i leczeniu pacjentów ze wskazaniami do stosowania leku
produktu leczniczego.
Bardzo rzadko może wystąpić zapalenie mięśni, które może być związane z substancją konserwującą –
m-krezolem. W przypadku bólów mięśniowych lub nadmiernie nasilonego bólu w miejscu wstrzyknięcia
rozważyć diagnozę zapalenia mięśni. Jeżeli diagnoza zostanie potwierdzona należy stosować postaci
produktu Genotropin niezawierające m-krezolu.
Nie należy przekraczać maksymalnej zalecanej dawki dobowej (patrz punkt 4.2).
Wrażliwość na insulinę
Somatropina może zmniejszać wrażliwość na insulinę. U pacjentów z cukrzycą może istnieć konieczność
zmiany dawkowania insuliny po rozpoczęciu leczenia somatropiną. Pacjentów z cukrzycą, nietolerancją
glukozy lub obecnością dodatkowych czynników ryzyka cukrzycy należy w trakcie leczenia somatropiną
ściśle obserwować. .
Czynność tarczycy
3
Hormon wzrostu nasila obwodową konwersję tyroksyny (T4) do trójjodotyroniny (T3), wynikiem tego
może być zmniejszenie stężenia T4 z równoczesnym zwiększeniem stężenia T3 w surowicy.
Podczas podawania somatropiny stężenie hormonów tarczycy we krwi u zdrowych ochotników w
większości przypadków utrzymywało się w normie. Niedoczynność tarczycy może teoretycznie rozwijać
się u pacjentów z subkliniczną niedoczynnością tarczycy. W rezultacie czynność tarczycy należy
monitorować u wszystkich pacjentów. U pacjentów z niedoczynnością przysadki leczonych terapią
zastępczą potencjalny wpływ leczenia hormonem wzrostu na czynność tarczycy musi być ściśle
monitorowany.
We wtórnym niedoborze hormonu wzrostu, spowodowanym chorobą nowotworową, należy zwracać
uwagę na ewentualne objawy nawrotu nowotworu.
U pacjentów z zaburzeniami czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego, w tym w przypadku
niedoboru hormonu wzrostu, częściej niż w ogólnej populacji występuje dysplazja bliższej nasady kości
udowej. Z tego powodu dzieci kulejące podczas leczenia somatropiną należy dokładnie zbadać.
Łagodne nadciśnienie wewnątrzczaszkowe
W przypadku wystąpienia silnych lub nawracających bólów głowy, zaburzeń widzenia, nudności i (lub)
wymiotów zaleca się wykonanie badania dna oka ze zwróceniem uwagi na występowanie obrzęku nerwu
wzrokowego (tarczy zastoinowej). W razie potwierdzenia takiego podejrzenia należy brać pod uwagę
rozpoznanie łagodnego nadciśnienia śródczaszkowego i ewentualnie zaprzestać podawania hormonu
wzrostu. Obecnie nie ma wystarczających danych, które byłyby pomocne w podejmowaniu decyzji o
dalszym sposobie leczenia pacjentów, u których nadciśnienie śródczaszkowe ustąpiło. Jeśli powraca się
do podawania hormonu wzrostu, konieczna jest dokładna obserwacja pacjentów pod kątem objawów
związanych z nadciśnieniem śródczaszkowym.
Białaczka
U niewielkiej liczby pacjentów leczonych somatropiną z powodu niedoboru hormonu wzrostu
zaobserwano przypadki wystąpienia białaczki. Jednakże brak jest dowodów, że białaczka występuje
częściej u pacjentów leczonych hormonem wzrostu nieposiadających czynników predysponujących ich
do wystąpienia tego schorzenia.
Przeciwciała
Podobnie jak w przypadku wszystkich innych produktów zawierających somatropinę, u około 1 %
pacjentów leczonych produktem Genotropin 5,3 i Genotropin 12 tworzą się przeciwciał skierowane
przeciwko somatropinie. Wykazują one małą zdolność wiązania antygenu, a ich powstawanie nie ma
wpływu na tempo wzrostu.
W przypadku niewyjaśnionego braku odpowiedzi na leczenie należy wykonać badania diagnostyczne
poziomu tych przeciwciał.
Pacjenci w podeszłym wieku
Istnieje obecnie ograniczona ilość danych klinicznych dotyczących leczenia somatropiną pacjentów w
wieku powyżej 80 lat. Pacjenci w podeszłym wieku mogą być bardziej podatni na działanie produktu
Genotropin 5,3 i Genotropin 12, a w konsekwencji na wystąpienie działań niepożądanych.
Schorzenia zagrażające życiu
W dwóch badaniach kontrolowanych placebo badano wpływ somatropiny na powrót do zdrowia u 522
dorosłych pacjentów z chorobami zagrażającymi życiu, u których wystąpiły powikłania po operacji na
otwartym sercu, po operacji brzusznej, po urazie wielonarządowym lub z ostrą niewydolnością
oddechową. Śmiertelność była większa u chorych leczonych somatropiną w dawce 5,3 lub 8 mg na dobę
w porównaniu do osób otrzymujących placebo (odpowiednio 42% wobec 19%). Na podstawie tych
4
informacji nie zaleca się stosowania somatropiny w wymienionych grupach pacjentów. Ponieważ nie ma
informacji dotyczących bezpieczeństwa zastępczego leczenia hormonem wzrostu u pacjentów z ostrymi
chorobami zagrażającymi życiu, należy rozważyć korzyści i ryzyko wynikające z kontynuacji leczenia.
U wszystkich pacjentów z wymienionymi wyżej lub podobnymi ostrymi chorobami zagrażającymi życiu
należy porównać ewentualne korzyści z ryzykiem leczenia somatropiną.
Zespół Pradera-Williego
W przypadku pacjentów z zespołem Pradera-Williego leczenie somatropiną należy zawsze kojarzyć ze
stosowaniem diety niskokalorycznej.
Donoszono o zgonach związanych ze stosowaniem hormonu wzrostu u dzieci z zespołem PraderaWilliego, u których występował jeden lub kilka z następujących czynników ryzyka: ciężka otyłość
(pacjenci ze wskaźnikiem masa ciała/wzrost przekraczającym 200%), zaburzenia czynności układu
oddechowego lub bezdech senny w wywiadzie, lub niezidentyfikowane zakażenie układu oddechowego.
Zwiększone ryzyko może istnieć u pacjentów z jednym lub kilkoma z tych czynników.
U pacjentów z zespołem Pradera-Williego, przed rozpoczęciem leczenia somatropiną, należy sprawdzić
czy nie występują objawy obturacji górnych dróg oddechowych, bezdechu sennego lub zakażeń układu
oddechowego.
Jeżeli badanie dotyczące występowania obturacji górnych dróg oddechowych wykaże istnienie stanu
patologicznego, dziecko należy skierować do laryngologa w celu wyleczenia choroby dróg oddechowych
przed rozpoczęciem terapii hormonem wzrostu.
Przed rozpoczęciem leczenia hormonem wzrostu należy przeprowadzić diagnostykę bezdechu sennego z
zastosowaniem uznanych metod, takich jak polisomnografia lub nocna oksymetria. W razie podejrzenia
bezdechu sennego, pacjenta należy monitorować.
Jeżeli w trakcie leczenia somatropiną u pacjentów wystąpią objawy obturacji górnych dróg oddechowych
(np. pojawi się lub nasili chrapanie), leczenie należy przerwać i ponownie przeprowadzić diagnostykę
laryngologiczną.
Wszyscy pacjenci z zespołem Pradera-Williego z podejrzeniem bezdechu sennego powinni być
monitorowani.
Pacjentów należy obserwować, czy nie występują u nich objawy zakażenia dróg oddechowych, które
powinny być jak najwcześniej diagnozowane i intensywnie leczone.
U wszystkich pacjentów z zespołem Pradera-Williego należy również kontrolować masę ciała przed
leczeniem hormonem wzrostu i w trakcie tego leczenia.
U pacjentów z zespołem Pradera-Williego powszechnie występuje boczne skrzywienie kręgosłupa
(skolioza). Skolioza może się rozwijać, gdy dziecko rośnie zbyt gwałtownie. Dzieci należy poddać
obserwacji pod tym kątem podczas terapii somatropiną. Jednakże nic nie wskazuje na to, aby stosowanie
hormonu wzrostu zwiększało częstość występowania i natężenie skoliozy.
Dane dotyczące długotrwałego leczenia osób dorosłych jak również pacjentów z zespołem PraderaWilliego są ograniczone.
Wiek ciążowy
U dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego należy wykluczyć inne przyczyny zaburzeń
wzrostu przed rozpoczęciem leczenia.
5
U dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego przed rozpoczęciem leczenia oraz następnie, co
roku należy oznaczać stężenie insuliny i glukozy na czczo. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem
rozwoju cukrzycy (cukrzyca w wywiadzie rodzinnym, otyłość, ciężka oporność na insulinę, rogowacenie
ciemne) należy przeprowadzić doustny test tolerancji glukozy. W razie wystąpienia jawnej cukrzycy nie
należy podawać hormonu wzrostu.
U dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego zaleca się oznaczenie stężenia IGF-I przed
wdrożeniem leczenia, a następnie dwa razy w ciągu roku. Jeśli kolejne wyniki poziomów IGF-I
skorygowane względem wieku i okresu dojrzałości płciowej przekraczają +2 SD, w celu odpowiedniego
dostosowania dawki hormonu można wziąć pod uwagę stosunek IGF-I/IGFBP-3.
Doświadczenie dotyczące rozpoczynania leczenia u dzieci z opóźnieniem wzrastania
wewnątrzmacicznego zbliżających się do okresu pokwitania jest niewystarczające, dlatego nie zaleca się
rozpoczynania terapii w tym czasie. Doświadczenie ze stosowaniem produktu leczniczego u pacjentów z
zespołem Silver-Russela jest także niewielkie.
Intensyfikacja wzrostu osiągnięta dzięki leczeniu hormonem wzrostu dzieci z opóźnieniem wzrastania
wewnątrzmacicznego może być w części utracona, jeśli terapia zostanie przerwana przed osiągnięciem
wzrostu ostatecznego.
Przewlekła niewydolność nerek
Warunkiem podjęcia leczenia hormonem wzrostu pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek jest
zmniejszenie czynności nerek o 50% w stosunku do normy. Aby potwierdzić zaburzenie wzrostu, przed
rozpoczęciem leczenia należy przez rok obserwować tempo wzrastania. Podczas tego okresu należy
ustalić sposób zachowawczego leczenia niewydolności nerek (włącznie z przeciwdziałaniem kwasicy i
nadczynności przytarczyc oraz kontrolą stanu odżywienia). Ustalony sposób postępowania należy
utrzymywać podczas leczenia hormonem wzrostu. W przypadku leczenia hormonem wzrostu pacjentów,
u których istnieje konieczność przeszczepienia nerki, leczenie należy zakończyć niezwłocznie po
przeszczepie.
Dotychczas nie ma danych dotyczących ostatecznego wzrostu pacjentów z przewlekłą niewydolnością
nerek uzyskanego pod wpływem leczenia somatropiną
4.5
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Jednoczesne leczenie glukokortykosteroidami może hamować pobudzające wzrost działanie produktów
zawierających somatropinę. Ponadto pacjenci leczeni glukokortykosteroidami powinni być uważnie
monitorowani, w celu oceny potencjalnego wpływu leczenia na wzrost.
Wyniki badań interakcji u dorosłych pacjentów z niedoborem hormonu wzrostu wskazują, że podawanie
somatropiny może zwiększyć klirens związków, które są metabolizowane przez izoenzymy cytochromu
P450. Może zwłaszcza wzrastać klirens substancji metabolizowanych przez izoenzym 3A4 cytochromu
P450 (np. steroidów płciowych, kortykosteroidów, leków przeciwdrgawkowych i cyklosporyny), co
prowadzi do zmniejszenia stężenia tych związków w osoczu. Znaczenie kliniczne tego zjawiska nie jest
znane.
Patrz także punkt 4.4, w części dotyczącej cukrzycy i zaburzeń czynności tarczycy oraz punkt 4.2, w
części dotyczącej doustnej estrogenoterapii zastępczej.
6
4.6
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Badania na zwierzętach dotyczące szkodliwego wpływu na reprodukcję są niewystarczające (patrz pkt.
5.3). Brak danych klinicznych dotyczących stosowania u kobiet w okresie ciąży. Produkty zawierające
somatropinę nie są zalecane kobietom w ciąży oraz kobietom w wieku rozrodczym niestosującym
skutecznej metody antykoncepcji.
Karmienie piersią
Brak danych klinicznych dotyczących stosowania somatropiny u kobiet karmiących piersią. Nie wiadomo
czy somatropina przenika do mleka ludzkiego, tym niemniej wchłanianie nienaruszonych białek z
żołądka i jelit niemowlęcia wydaje się być mało prawdopodobna. Należy zachować ostrożność podczas
stosowania produktów zawierających somatropinę u kobiet karmiących piersią.
4.7
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania maszyn
Somatropina nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów ani obsługiwania maszyn.
4.8
Działania niepożądane
Pacjentów z niedoborem hormonu wzrostu cechuje zmniejszenie objętości płynów pozakomórkowych. Z
chwilą rozpoczęcia leczenia somatropiną deficyt ten zostaje szybko wyrównany. U dorosłych pacjentów
często występują działania niepożądane związane z zatrzymywaniem płynów, np. obrzęki obwodowe,
sztywność mięśniowo-szkieletowa, bóle stawów lub mięśni oraz parestezje. Działania te są zwykle
łagodne do umiarkowanego, występują w ciągu pierwszych miesięcy leczenia i ustępują samoistnie lub
po zmniejszeniu dawki produktu leczniczego.
Częstość występowania wymienionych działań niepożądanych zależy od wielkości stosowanej dawki i
wieku pacjenta, a prawdopodobnie wiąże się także z wiekiem, w którym pojawił się niedobór hormonu
wzrostu. U dzieci takie niepożądane działania występują niezbyt często.
U 1 % pacjentów tworzą się przeciwciała skierowane przeciwko somatropinie. Wykazują one małą
zdolność wiązania antygenu, a ich powstawaniu nie towarzyszą żadne zmiany kliniczne (patrz pkt. 4.4).
W trakcie leczenia produktem Genotropin 5,3 i Genotropin 12 zaobserwowano poniższe działania
niepożądane z następującą częstością występowania: bardzo częste (≥ 1/10); częste (≥1/100 do <1/10),
niezbyt częste (≥ 1/1000 do <1/100); rzadkie (≥1/10 000 do < 1/1000); bardzo rzadkie (≥1/10 000).
Nowotwory łagodne, złośliwe oraz nieokreślone (włączając torbiele i polipy):
Bardzo rzadko:
białaczka*
Zaburzenia układu immunologicznego:
Często:
powstawanie przeciwciał
Zaburzenia endokrynologiczne:
Rzadko:
cukrzyca typu II
Zaburzenia układu nerwowego:
Często:
u dorosłych: parestezje
Niezbyt często:
u dorosłych: zespół cieśni nadgarstka
u dzieci: parestezje
7
Rzadko:
łagodne nadciśnienie śródczaszkowe
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej:
Często:
u dzieci: krótkotrwałe reakcje w miejscu podania
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej:
Często:
u dorosłych: sztywność mięśniowo-szkieletowa, bóle stawów, bóle
mięśni
Niezbyt często:
u dzieci: sztywność mięśniowo-szkieletowa, bóle stawów, bóle mięśni
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania:
Często:
u dorosłych: obrzęk obwodowy
Niezbyt często:
u dzieci: obrzęk obwodowy
Stwierdzono również, że somatropina zmniejsza stężenie kortyzolu najprawdopodobniej poprzez
oddziaływanie z transportującymi białkami lub poprzez zwiększenie klirensu wątrobowego. Kliniczne
znaczenie tego działania może być ograniczone. Jednakże terapia zastępcza kortykosteroidami powinna
być zoptymalizowana przed rozpoczęciem leczenia produktem leczniczym Genotropin.
Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu zgłaszano rzadkie przypadki nagłych zgonów
pacjentów z zespołem Pradera-Williego, u których stosowano somatropinę. Związek przyczynowy nie
został jednak ustalony.
* U dzieci leczonych somatropiną z powodu niedoboru hormonu wzrostu bardzo rzadko zgłaszano
przypadki wystąpienia białaczki (<1/10 000). Choroba ta występuje z podobną częstością wśród dzieci
bez niedoboru hormonu wzrostu (patrz punkt 4.4).
4.9
Przedawkowanie
Ostre przedawkowanie początkowo może prowadzić do hipoglikemii, a następnie wywołać
hiperglikemię.
Długotrwałe przedawkowanie produktu leczniczego zawierającego somatropinę może spowodować takie
same dolegliwości i objawy, jakie wywołuje nadmierne wytwarzanie hormonu wzrostu.
5.
5.1
WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: hormony przedniego płata przysadki i ich analogi, kod ATC: H01A C01
Somatropina jest silnym hormonem metabolicznym, odgrywającym ważną rolę w przemianie tłuszczów,
węglowodanów i białek. U dzieci z endogennym niedoborem hormonu wzrostu somatropina pobudza
wzrost liniowy, co przyspiesza wzrastanie. U osób dorosłych, jak również u dzieci, somatropina
podtrzymuje prawidłową budowę ciała, utrzymując dodatni bilans azotowy i pobudzając wzrost mięśni
szkieletowych, a także przyspieszając przemiany tłuszczu w organizmie. Szczególnie wrażliwa na
działanie somatropiny jest tkanka tłuszczowa narządów. Po zwiększeniu lipolizy somatropina zmniejsza
wychwyt trójglicerydów przez zapasowe komórki tłuszczowe. Pod wpływem somatropiny wzrasta
stężenie IGF-I (insulinopodobnego czynnika wzrostu typu I) i IGFBP3 (białka typu 3 wiążącego
insulinopodobny czynnik wzrostu) w surowicy. Ponadto stwierdzono niżej wymienione działania
somatropiny.
8
Metabolizm tłuszczów. Somatropina indukuje powstawanie receptorów dla cholesterolu LDL w
wątrobie oraz wpływa na profil lipidów i lipoprotein w surowicy. Ogólnie, podawanie somatropiny
pacjentom z niedoborem hormonu wzrostu powoduje spadek stężenia LDL i apolipoproteiny B w osoczu.
Można także zaobserwować zmniejszenie poziomu cholesterolu całkowitego w surowicy.
Metabolizm węglowodanów. Somatropina zwiększa insulinemię, ale zazwyczaj nie wpływa na poziom
glikemii na czczo. U dzieci z niedoczynnością przysadki mózgowej może występować hipoglikemia na
czczo. Stan ten odwracany jest przez somatropinę.
Przemiana wodno-elektrolitowa. Niedoborowi hormonu wzrostu towarzyszy zmniejszenie objętości
osocza i płynów pozakomórkowych. Podanie somatropiny szybko zwiększa objętość tych płynów.
Somatropina wywołuje retencję sodu, potasu i fosforanów.
Metabolizm kości. Somatropina pobudza metabolizm kości. Długotrwałe stosowanie somatropiny u
pacjentów z niedoborem hormonu wzrostu i osteopenią zwiększa zawartość składników mineralnych, a
tym samym gęstość kości w obciążanych (podporowych) miejscach kośćca.
Sprawność fizyczna. Długotrwałe stosowanie somatropiny poprawia siłę mięśni i zwiększa zdolność do
wysiłku fizycznego. Somatropina zwiększa także pojemność wyrzutową serca. Mechanizm tego działania
nie jest jeszcze wyjaśniony, być może odgrywa w nim pewną rolę zmniejszenie obwodowego oporu
naczyniowego.
W badaniach klinicznych u dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego stosowano dawki
0,033 i 0,067 mg/kg mc. na dobę do momentu osiągnięcia ostatecznego wzrostu. U 56 pacjentów, którzy
byli nieprzerwanie leczeni do osiągnięcia wzrostu bliskiego ostatecznemu, obserwowano średnią zmianę
względem wzrostu początkowego +1,90 SD ( w grupie 0,033 mg/kg mc. na dobę) i +2,19 SD (w grupie
0,067 mg/kg mc. na dobę). Dane z literatury dotyczące nieleczonych dzieci z opóźnieniem wzrastania
wewnątrzmacicznego donoszą o samoistnej późnej intensyfikacji wzrostu rzędu +0,5 SD. Dane dotyczące
długoterminowego bezpieczeństwa stosowania leku są ograniczone.
5.2
Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Dostępność biologiczna podskórnie podanej somatropiny wynosi około 80% zarówno u osób zdrowych,
jak i u pacjentów z niedoborem hormonu wzrostu. Po podskórnym podaniu 0,035 mg/ kg mc.
somatropiny maksymalne stężenie w osoczu (Cmax) osiąga wartość 13–35 ng/ml po tmax 3–6 godzin.
Eliminacja
U dorosłych pacjentów z niedoborem hormonu wzrostu średni końcowy okres półtrwania somatropiny po
podaniu dożylnym wynosi około 0,4 godziny, natomiast po podaniu podskórnym 2–3 godziny. Różnica ta
prawdopodobnie wynika z powolnego wchłaniania produktu leczniczego z miejsca podskórnego
wstrzyknięcia.
Poszczególne podgrupy pacjentów
Wydaje się, że całkowita dostępność biologiczna somatropiny po podaniu podskórnym jest podobna u
mężczyzn i kobiet.
Brak dokładnych informacji o farmakokinetyce somatropiny u osób w podeszłym wieku i u dzieci, u osób
różnego pochodzenia etnicznego oraz w przypadku niewydolności nerek, wątroby lub serca.
9
5.3
Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W badaniach dotyczących toksycznego wpływu ogólnego, miejscowej tolerancji i toksycznego wpływu
na rozrodczość nie zaobserwowano działania istotnego klinicznie. W badaniach in vitro i in vivo nie
stwierdzono powstawania mutacji genów ani wpływu na pojawianie się aberracji chromosomalnych.
W jednym badaniu in vitro po dodaniu radiomimetycznie działającej bleomycyny zaobserwowano
zwiększenie łamliwości chromosomów limfocytów pobranych od pacjentów długotrwale leczonych
somatropiną. Znaczenie kliniczne tej obserwacji nie jest jasne.
W innym badaniu nie stwierdzono zwiększenia częstości występowania anomalii chromosomalnych w
limfocytach pochodzących od pacjentów długotrwale leczonych somatropiną.
6.
DANE FARMACEUTYCZNE
6.1
Wykaz substancji pomocniczych
glicyna, mannitol, sodu diwodorofosforan jednowodny (w przeliczeniu na bezwodny), sodu
wodorofosforan dwunastowodny (w przeliczeniu na bezwodny), m-krezol, woda do wstrzykiwań.
6.2
Niezgodności farmaceutyczne
Produktu leczniczego nie należy mieszać z innymi produktami leczniczymi i można go rozpuszczać
jedynie w załączonym rozpuszczalniku.
6.3
Okres ważności
Genotropin 5,3 i Genotropin 12 nierozpuszczony zachowuje ważność przez 36 miesięcy.
Genotropin 5,3 i Genotropin 12: po rekonstytucji należy zużyć w okresie nie dłuższym niż 4 tygodnie.
6.4
Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Produkt leczniczy Genotropin 5,3 i Genotropin 12 należy przechowywać w temperaturze 2°C-8°C (w
lodówce), nie zamrażać. Produkt leczniczy może być przechowywany w temperaturze poniżej 25ºC przez
jeden miesiąc. Przechowywać w opakowaniu zewnętrznym w celu ochrony przed światłem.
Roztwór należy przechowywać w temperaturze 2°C-8°C (w lodówce), nie zamrażać. Przechowywać w
opakowaniu zewnętrznym w celu ochrony przed światłem.
Roztwór należy zużyć w ciągu 4 tygodni.
6.5
Rodzaj i zawartość opakowania
Genotropin 5,3 - jeden lub pięć jednorazowych, wielodawkowych wstrzykiwaczy GoQuick
(oznaczonych kolorem niebieskim) zawierających wkład szklany (typu I), zamykany od dołu gumowym
tłokiem, a z góry aluminiowym kapslem z gumowym dyskiem. Umieszczony fabrycznie we
wstrzykiwaczu wkład zawiera w przedniej komorze 6,1 mg (18,4 j.m.) somatropiny i rozpuszczalnik w
tylnej komorze. Po rozpuszczeniu, w 1 mililitrze gotowego do użycia roztworu znajduje się 5,3 mg (16
j.m.) somatropiny.
Genotropin 12 - jeden lub pięć jednorazowych, wielodawkowych wstrzykiwaczy GoQuick (oznaczonych
kolorem purpurowym) zawierających wkład szklany (typu I), zamykany od dołu gumowym tłokiem, a z
10
góry aluminiowym kapslem z gumowym dyskiem. Umieszczony fabrycznie we wstrzykiwaczu wkład
zawiera w przedniej komorze 13,8 mg (41,4 j.m.) somatropiny i rozpuszczalnik w tylnej komorze. Po
rozpuszczeniu, w 1 mililitrze gotowego do użycia roztworu znajduje się 12 mg (36 j.m.) somatropiny.
6.6
Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Produkt leczniczy Genotropin 5,3 i Genotropin 12 w dwukomorowym wkładzie stosuje się z
wykorzystaniem jednorazowego, wielodawkowego urządzenia wstrzykującego (GoQuick).
Roztwór przygotowuje się poprzez skręcenie urządzenia wstrzykującego powodujące zmieszanie się
proszku z rozpuszczalnikiem. Powstały roztwór należy delikatnie wymieszać. Nie wstrząsać roztworu
podczas jego przygotowywania, ponieważ może to spowodować denaturację aktywnego składnika. Po
wymieszaniu roztwór jest praktycznie bezbarwny oraz lekko opalizujący. Przed zastosowaniem należy
sprawdzić czy rozpuszczeniu uległ cały proszek zawarty we wkładzie.
Genotropin GoQuick: Nie należy wymieniać umieszczonych fabrycznie wkładów.
Należy zapoznać się z Ulotką dla Pacjenta zawierającą instrukcję stosowania wstrzykiwacza.
Wszelkie niewykorzystane resztki produktu lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi
przepisami.
7.
PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE
DO OBROTU
Pfizer Europe MA EEIG
Ramsgate Road, Sandwich
Kent, CT13 9NJ
Wielka Brytania
8.
NUMER(-Y) POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Genotropin 5,3 mg (16 j.m.)
R/ 6710
Genotropin 12 mg (36 j.m.)
7718
9.
DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU /
DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Genotropin 5,3 mg (16 j.m.)
03.06.1996/ 05.06.2001/ 14.06.2006/ 26.06.2007/ 21.05.2008
Genotropin 12 mg (36 j.m.)
18.06.1998/ 04.07.2003/ 21.05.2008
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
11