dywersyfikacja portfeli inwestycyjnych jako instrument - e

DYWERSYFIKACJA PORTFELI
INWESTYCYJNYCH JAKO INSTRUMENT
WYKORZYSTYWANY PRZEZ INWESTORÓW
INSTYTUCJONALNYCH W PROCESIE
ZARZĄDZANIA KAPITAŁEM
Paweł Trippner1
Streszczenie
W artykule zaprezentowano istotę oraz sposoby ograniczania poziomu ryzyka inwestycyjnego poprzez procesy
dywersyfikacji składu portfeli inwestycyjnych. Przedstawione zostały typy portfel lokacyjnych,a także analiza
rentowności portfeli lokacyjnych o różnym udziale instrumentów wysokoryzykownych w latach 2005-2010.
Zbadano wpływ recesji w latach 2007-2008 na poziom rentowności poszczególnych portfeli inwestycyjnych.
Klasyfikacja JEL: G11, G23
Słowa kluczowe: inwestor zbiorowy, portfel inwestycyjny, zarządzanie ryzykiem inwestycyjnym, instrument
finansowy, rynek kapitałowy
Nadesłany: 24.05.2011
Zaakceptowany: 29.09.2011
Wprowadzenie
Każdy inwestor, podejmując decyzję o ulokowaniu wolnych środków na rynku finansowym,
powinien wziąć pod uwagę szereg czynników, z których najistotniejsze wydają się ryzyko
inwestycji oraz stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału (Socha, 1998, s. 240). Czynniki te
wynikają z istoty inwestowania. U podstaw decyzji inwestycyjnych leży dążenie do
pomnażania wartości ulokowanego kapitału, a więc chęć osiągania zysku. Proces
inwestowania wiąże się ściśle z wyrzeczeniem bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych
korzyści. Występuje tu czynnik czasu. Z uwagi na fakt nieprzewidywalności przyszłości
inwestowaniu nieodłącznie towarzyszy element ryzyka, ponieważ oczekiwane przez
inwestora przyszłe korzyści mogą zostać osiągnięte, ale nie można uznać tej sytuacji za
pewną (Jajuga, Kuziak, Markowski, 1998, s. 11).
Obydwa czynniki – zysk i ryzyko – należy rozpatrywać jednocześnie z uwagi na ich
współzależność. Relacja ryzyko inwestycji – zwrot z inwestycji jest rosnąca, tzn. nie można
oczekiwać wyższej stopy zwrotu z inwestycji bez konieczności ponoszenia dodatkowego
ryzyka. Oznacza to, że inwestowanie w instrumenty charakteryzujące się wysokim ryzykiem
może przerodzić się w notowanie strat inwestycyjnych.
1
Dr Paweł Trippner, Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi, ul. Sienkiewicza 9,
90-113 Łódź, [email protected].
92
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Pośrednicy finansowi, których usługi w zakresie zarządzania kapitałem stają się w Polsce
coraz bardziej popularne, przeprowadzają procesy dywersyfikacji składów swoich portfeli
lokacyjnych w celu minimalizowania poziomu ryzyka oraz osiągania satysfakcjonujących
stóp zwrotu z inwestycji.
Procesy te są również efektem posiadania przez nich coraz większego poziomu aktywów, co
czyni niemożliwym ich lokowanie tylko w jeden rodzaj instrumentów finansowych.
Zależność między oboma czynnikami jest najczęściej opisywana przy użyciu tzw. mapy
ryzyko – dochód, która określa wpływ wahań cen rynkowych instrumentu finansowego na
jego
Mapa jest najczęściej wykorzystywana do analizy inwestycji w określony rodzaj
instrumentów finansowych, głównie do oceny opłacalności inwestycji w akcje lub obligacje.
Tabela 1: Schematyczne ujęcie mapy ryzyko – dochód
Oczekiwana
Ryzyko (stopień zmienności ceny rynkowej instrumentu)
dochodowość
niskie
wysokie
instrumentu finansowego
Najbardziej korzystny dla
Instrumenty o wysokim
inwestorów obszar, ale również ryzyku i wysokiej
najrzadziej występujący.
oczekiwanej dochodowości
Przykładem mogą być emisje
(akcje spółek giełdowych,
akcji na rynku pierwotnym, co jednostki uczestnictwa
do których istnieje wysokie
akcyjnych funduszy
WYSOKA
prawdopodobieństwo dużej
inwestycyjnych).
dodatniej różnicy między ceną
akcji na giełdzie a jej ceną
emisyjną.
Instrumenty o niskim ryzyku
Najmniej korzystny dla
oraz niskiej dochodowości takie inwestora obszar – nie ma
jak obligacje skarbowe, bony
sensu ponoszenie wysokiego
skarbowe, lokaty bankowe,
ryzyka przy niskim
NISKA
jednostki uczestnictwa
oczekiwanym poziomie
funduszy inwestycyjnych
zysku. Przykładem są
obligacji oraz rynku
inwestycje w akcje w okresie
pieniężnego.
giełdowej bessy.
Źródło: Tarczyński, W. (1996). Analiza portfelowa na giełdzie papierów wartościowych.
Szczecin: PTE
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy opłacalności tworzenia portfeli inwestycyjnych.
Ocenie zostały poddane portfele składające się w różnych proporcjach z dostępnych dla
inwestorów instrumentów rynku pieniężnego i kapitałowego takich jak bony skarbowe,
obligacje skarbowe, lokaty bankowe oraz akcje spółek notowanych na Giełdzie Papierów
Wartościowych w Warszawie. Skonstruowane zostały teoretyczne portfele o różnym udziale
instrumentów wysokoryzykownych. Dzięki temu możliwa stała się odpowiedź na pytanie, czy
93
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
zarządzanie kapitałem w sposób zachowawczy przynosi te same efekty co inwestycje
o wysokim ryzyku. Analiza obejmuje lata 2005-2010.
Istota, cele oraz mechanizmy tworzenia oraz dywersyfikacji portfeli
inwestycyjnych
Każdy racjonalnie postępujący inwestor stara się dobierać w ten sposób papiery wartościowe,
aby przy stałym, możliwym do zaakceptowania poziomie ryzyka inwestycyjnego osiągnąć
maksymalnie duże korzyści. Pogodzenie maksymalizacji stopy zysku z minimalizacją
poziomu ryzyka jest niemożliwe, gdyż papiery wartościowe charakteryzujące się potencjalnie
wysoką stopą zwrotu obarczone są jednocześnie wysokim ryzykiem. Możliwe jest działanie
pozwalające na ograniczenie poziomu ryzyka przy jednoczesnym utrzymaniu pożądanego
poziomu stopy zwrotu. Cel ten może zostać osiągnięty poprzez tworzenie portfela papierów
wartościowych. Zarządzający dążą do minimalizowania ryzyka przy założonym poziomie
zysku lub do maksymalizacji zysku przy stałym, akceptowanym ryzyku (Nowak, Pielichatyi,
Poszwa, 1999, s. 178-179).
Portfel inwestycyjny jest to zestaw posiadanych przez inwestora papierów wartościowych.
Zawiera on tyle składników, ile różnych rodzajów papierów wartościowych się w nim
znajduje (Tarczyński, 1996, s. 72).
Dokonując podziału portfeli, można zastosować dwa kryteria:
1) ilości składników portfela,
2) rodzajów instrumentów finansowych wchodzących w jego skład.
Zgodnie z pierwszym kryterium wyróżnia się następujące rodzaje portfeli:
1) jednoskładnikowe – zawierające wyłącznie jeden rodzaj papierów wartościowych,np.
może to być portfel składający się wyłącznie z obligacji tej samej emisji lub akcji tej
samej spółki. W tym przypadku nie występuje proces różnicowania jego składu,
2) dwuskładnikowe – portfele takie są tworzone przez dwa rodzaje instrumentów
finansowych występujących w różnych konfiguracjach, tj. dwóch papierów
o wysokim ryzyku, papieru wysokoryzykownego i papieru bezpiecznego bądź
obydwu instrumentów o niskim poziomie ryzyka,
3) wieloskładnikowe – są to najbardziej rozpowszechnione typy portfela składające się
z minimum trzech rodzajów papierów wartościowych. W praktyce budowane portfele
składają się ze znacznie większej ilości różnych instrumentów niż trzy, co pozwala
stosować zasadę maksymalizacji zysku przy akceptowanym poziomie ryzyka.
Według kryterium rodzaju instrumentów wchodzących w jego skład wyróżnia się następujące
rodzaje portfeli lokacyjnych (Jajuga, K. i Jajuga, T., 1994, s. 133-134):
1) agresywne – ich składnikami są akcje spółek giełdowych. Charakterystyczną ich
cechą jest bardzo wysoki poziom ryzyka, który jest ponoszony w oczekiwaniu na
osiągnięcie ponadprzeciętnych zysków z inwestycji,
2) mieszane – ich skład jest połączeniem instrumentów wysokoryzykownych (akcji,
instrumentów pochodnych), które mają podnosić stopę zwrotu portfela, oraz
bezpiecznych papierów wartościowych (obligacje, bony skarbowe, bony komercyjne,
certyfikaty depozytowe, lokaty bankowe), których zadaniem jest ograniczanie strat
portfela w okresach giełdowych dekoniunktur,
94
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
3) bezpieczne – są to portfele, w których składzie nie znajdują się instrumenty
o wysokim poziomie ryzyka. Dominującymi składnikami są instrumenty
niskoryzykowne takie jak obligacje i bony skarbowe.
Zarządzający portfelami mają do zrealizowania dwa podstawowe zadania (Reilly i Brown,
2001, vol. 2, s. 664-665):
1) uzyskanie wyższych średnich stóp zwrotu przy danym poziomie ryzyka poprzez
odpowiedni dobór składników do portfela,
2) dywersyfikację portfela w celu całkowitego
wyeliminowania ryzyka
niesystematycznego, czyli tej kategorii ryzyka, na którą zarządzający ma wpływ
i może jącałkowicie wyeliminować.
Bardzo ważnym czynnikiem, na jaki zwraca uwagę każdy inwestor, jest informacja
o historycznych danych dotyczących stóp zwrotu i ryzyka danego waloru,jednak nie jest
proste do zastosowania w praktyce podejście polegające na doborze najlepszych walorów.
Jest to wynikiem małej elastyczności portfela oraz ograniczoną płynnością giełdy. Budowa
takiego portfela może zająć inwestorowi bardzo dużo czasu, zatem racjonalne jest budowanie
portfeli o charakterze długoterminowym. Kryterium doboru walorów może być analiza
fundamentalna określająca sytuację ekonomiczno-finansową spółek. Dzięki temu
wyeliminowane zostaną akcje spekulacyjne dające korzyści jedynie w krótkim okresie. Jest to
dywersyfikacja ryzyka poprzez dobór reprezentacji potencjalnie dobrych spółek dla
długookresowego charakteru inwestycji (Tarczyński, Łuniewska, 2004, s. 56-57). Zgodnie
z powyższym podejściem o jakości portfela nie decyduje jedynie ilość spółek, ale również ich
sytuacja wynikająca z analizy fundamentalnej. Działanie takie nosi nazwę poziomej
dywersyfikacji ryzyka. Z kolei tworzenie portfela w oparciu o instrumenty różniące się
poziomem ryzyka inwestycyjnego (akcje, obligacje, waluty, nieruchomości) nosi nazwę
pionowej dywersyfikacji ryzyka.
Określenie dywersyfikacja inwestycji po raz pierwszy pojawiło się w 1952 r.
w opublikowanej przez Harry’ego Markowitza pracy o teorii portfelowej. Główna teza
postawiona przez autora publikacji zaprzeczała dotychczasowym praktykom podejmowania
decyzji inwestycyjnych w oparciu o maksymalizację zysku. Wprowadzała nowy element do
procesu decyzyjnego-bezpieczeństwo. Markowitz radził poszukiwać inwestycji, które nie
tylko przyniosą zysk, ale również zminimalizują ryzyko (Markowitz, 1952).
Rysunek 1: Najważniejsze rodzaje dywersyfikacji portfeli inwestycyjnych
Podział dywersyfikacji
Pozioma
Pionowa
Markowitza
Źródło: Opracowanie własne
95
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Ocena skuteczności stosowania polityki inwestycyjnej wykorzystującej
mechanizmy dywersyfikacji składu portfeli lokacyjnych
Do przeprowadzenia analizy w zakresie oceny zarządzania kapitałem poprzez tworzenie
portfeli inwestycyjnych zastosowane zostały mechanizmy stosowane przez towarzystwa
funduszy inwestycyjnych. Oferują one swoim klientom zróżnicowaną ofertę pod kątem
składu portfela, którego struktura wynika z rodzaju polityki lokacyjnej prowadzonej przez
dany fundusz. Spośród szerokiej gamy produktów najpopularniejsze to (Dawidowicz, 2008,
s. 24):
1) fundusze papierów dłużnych – tworzą one swoje portfele w oparciu o wierzycielskie
papiery wartościowe emitowane przez skarb państwa – obligacje i bony skarbowe,
a także depozyty bankowe,
2) fundusze stabilnego wzrostu – dzielą one swój portfel pomiędzy instrumenty
bezpieczne i te o wysokim poziomie ryzyka, czyli akcje, które stanowić mogą do 50%
jego składu,
3) fundusze zrównoważone – działają w ten sam sposób co fundusze stabilnego wzrostu,
jednak większy udział stanowi akcyjna część portfela,
4) fundusze agresywne – zgodnie z nazwą dominującymi instrumentami w składzie
portfeli są akcje spółek giełdowych, niekiedy stanowią one nawet 100% jego składu.
Typ Portfela
Bezpieczny
Stabilnego wzrostu
Zrównoważony
Agresywny
Tabela 2: Struktura portfeli inwestycyjnych
Udział (%)
Wierzycielskie
Wierzycielskie
Instrumenty
instrumenty rynku
instrumenty rynku
wysokoryzykowne
kapitałowego
pieniężnego oraz
(akcje)
(obligacje skarbowe)
depozyty bankowe
0
70-100
0-30
20-50
40-80
0-10
40-70
20- 60
0-10
90-100
0-10
0
Źródło: Opracowanie własne
Dzięki obliczeniu stóp zwrotu skonstruowanych portfeli za okres 2005-2010 możliwa będzie
odpowiedź na pytanie, jakie strategie inwestycyjne okazały się najskuteczniejsze w procesie
zarządzania kapitałem. W tym celu wykorzystana została miara średniej arytmetycznej
ważonej, gdzie wagami jest udział poszczególnych instrumentów w portfelu. Dla każdego
z instrumentów wyliczona została stopa zwrotu w latach 2005-2009. Wykorzystano
następujące informacje:
1) akcje – symbolizowane są przez indeks WIG- 20,- grupujący 20 największych spółek
giełdowych,
2) obligacje – reprezentowane są przez obligacje skarbowe 2-letnie, dla których jest
stosowana roczna kapitalizacja odsetek,
3) lokaty bankowe 12-miesięczne o stałej stopie procentowej. Oprocentowanie jest
średnią arytmetyczną dla 20 największych banków w Polsce.
Po przeprowadzeniu analizy uzyskane zostały następujące wyniki:
96
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
1) akcje (www.gpw.pl):
a. wartość indeksu WIG- 20: 31.12.2004. – 1 960,57 pkt, 31.12.2010. – 2 744,17
pkt.,
b. stopa zwrotu – 39,97%,
2) obligacje skarbowe 2-letnie(www.obligacjeskarbowe.pl):
a. średnie oprocentowanie w kolejnych latach: 4,68%, 4,09%, 4,48%, 5,86%,
5,19%, 4,17%,
b. stopa zwrotu po uwzględnieniu kapitalizacji odsetek – 32,05%,
3) lokata bankowa 12-miesięczna(www.nbp.pl):
a. średnie oprocentowanie w kolejnych latach: 4,44%, 3,03%, 3,01%, 4,33%,
5,41%, 5,15%,
b. stopa zwrotu po uwzględnieniu rocznej kapitalizacji odsetek – 28,13%.
Zbudowane zostały następujące portfele lokacyjne:
Rysunek 2: Struktura teoretycznych portfeli inwestycyjnych
Udział (%)
100
0
80
40
60
60
80
40
90
50
20
10
10
Obligacje
Depozyty
30
20
0
Akcje
5
5
Źródło: Opracowanie własne
W oparciu o obliczoną wcześniej rentowność poszczególnych instrumentów oraz założenia
zaprezentowane na rysunku 1 otrzymano następujące wyniki dla badanych portfeli.
Tabela 3: Stopy zwrotu badanych portfeli lokacyjnych w latach 2004-2010
Akcje
Obligacje
Lokata
Średnia
Rodzaj portfela Stopa
ważona
stopa
Stopa
Stopa
Udział
Udział
Udział
zwrotu (%)
zysku
zysku
zysku
39,97
0,0
32,05
0,8
28,13
0,2
Bezpieczny
31,27
97
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Stabilny
Zrównoważony
Agresywny
39,97
39,97
39,97
0,4
0,6
0,9
32,05
0,5
28,13
0,1
32,05
0,3
28,13
0,1
32,05
0,05
28,13
0,05
Źródło: Obliczenia własne
34,83
36,41
38,98
Wyniki analizy wskazują na niewielki różnice pomiędzy stopami zwrotu portfeli, które różnią
się w sposób istotny między sobą strukturą instrumentów finansowych. Wart podkreślenia jest
fakt, iż najwyższą rentowność zanotował portfel agresywny posiadający w swoim składzie
najwyższy udział akcji. Zaobserwowano spadek stopy rentowności portfela wraz ze wzrostem
udziału w nim instrumentów bezpiecznych. Różnica pomiędzy najlepszym a najgorszym
portfelem w analizowanym pięcioletnim okresie wyniosła niecałe 7,71 p.p., czyli niewiele,
biorąc pod uwagę różnicę w poziomie ryzyka analizowanych portfeli.
Należy jednak pamiętać o tym, iż ta sytuacja była efektem dwóch wydarzeń. pierwszym było
wysokie oprocentowaniewierzycielskich papierów skarbowych i depozytów bankowych
w latach 2007-2010. Drugim istotnym czynnikiem był kryzys finansowy w latach 2007- 2008,
który przyniósł gwałtowne spadki cen akcji na giełdach i w efekcie znaczące obniżenie
wartości indeksów giełdowych.
Z bardzo dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, iż tak udany okres dla inwestorów
lokujących w instrumenty bezpieczne w najbliższym czasie się nie powtórzy,
ponieważwskaźnik inflacji, który ma decydujący wpływ na oprocentowanie instrumentów
dłużnych, znajduje się na relatywnie niskim poziomie i nie występują istotne przesłanki ku
temu, aby zaczął istotnie zyskiwać na wartości.
W celu zaprezentowania znaczenia procesów dywersyfikacji składu portfeli w obniżaniu
poziomu ryzyka i ograniczaniu strat z inwestycji w okresach dekoniunktury przeprowadzona
została identyczna analiza dla okresu 2007-2008. Były to lata kryzysu finansowego, który
spowodował bardzo duże obniżki cen akcji na giełdzie i przyniósł wielu inwestorom ogromne
straty.
Po przeprowadzeniu analizy uzyskane zostały następujące wyniki:
1) akcje(www.gpw.pl):
a. wartość indeksu WIG – 20: 31.12.2006. – 3 285,49 pkt, 31.12.2008. – 1 789,73
pkt.,
b. stopa zwrotu – 45,53%,
2) obligacje skarbowe 2- letnie(www.obligacjeskarbowe.pl):
a. średnie oprocentowanie w kolejnych latach: 4,48%, 5,86%,
b. stopa zwrotu po uwzględnieniu kapitalizacji odsetek – 10,60%,
3) lokata bankowa 12- miesięczna(www.nbp.pl):
a. średnie oprocentowanie w kolejnych latach: 3,01%, 4,33%,
b. stopa zwrotu po uwzględnieniu rocznej kapitalizacji odsetek – 7,47%.
Tabela 4: Stopy zwrotu badanych portfeli lokacyjnych w latach 2007-2008
Akcje
Obligacje
Lokata
Średnia ważona
Rodzaj portfela
stopa zwrotu
Stopa
Stopa
Stopa
Udział
Udział
Udział
(%)
zysku
zysku
zysku
(45,53)
0,0
10,60
0,8
7,47
0,2
Bezpieczny
9,97
98
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Stabilny
Zrównoważony
Agresywny
(45,53)
(45,53)
(45,53)
0,4
0,6
0,9
10,60
0,5
7,47
10,60
0,3
7,47
10,60
0,05
7,47
Źródło: Obliczenia własne
0,1
0,1
0,05
(12,17)
(23,39)
(40,07)
Rysunek 3: Korzyści z dywersyfikacji składu portfela inwestycyjnego w latach
2007- 2008
50
40
33,36
30
20
Redukcja
straty
(p.p.)
22,14
10
5,46
0
Obniżenie udziału
akcji o 10 p.p.
Obniżenie udziału
akcji o 40 p.p.
Obniżenie udziału
akcji o 60 p.p.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych z tabeli 4
Powyższe dane w sposób jednoznaczny pokazują, jak ważne jest właściwe dywersyfikowanie
składu portfela inwestycyjnego, szczególnie w okresie dekoniunktury. Dzięki obniżaniu
udziału akcji w sposób znaczący ograniczone zostały straty inwestycyjne wynikające
z negatywnych skutków kryzysu finansowego w latach 2007- 2008.
Obniżenie udziału akcji w portfelu do 90% spowodowało ograniczenie straty z inwestycji
o blisko 6 p.p. Przy założeniu udziału akcji na poziomie stosowanym przez zrównoważone
fundusze inwestycyjne (około 60%) stratę udało się ograniczyć o ponad 22 p.p. Podczas
analizy strategii stosowanych przez fundusze stabilnego wzrostu oraz maksymalny
dopuszczalny limit zaangażowania w akcje przez otwarte fundusze inwestycyjne (udział akcji
na poziomie 40%) strata się zmniejszyła z ponad 45% do niewiele ponad 12%.
Stanowi to dowód na konieczność różnicowania składu portfeli lokacyjnych przez
inwestorów finansowych, którzy są instytucjami zaufania publicznego. Tylko dzięki takim
99
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
działaniom jest możliwe ograniczanie negatywnych skutków dekoniunktury na rynkach
finansowych, a na rynku kapitałowym w szczególności.
Należy podkreślić, iż w okresie 2007-2008 jedyną możliwością zanotowania zysków było
stosowanie portfeli, w których składzie nie było akcji,jednaknie należy tego okresu uznawać
za typowy, gdyż kolejne lata 2009-2010 przyniosły powrót dobrej sytuacji na giełdach
i ponownie inwestycje w akcje stanowiły możliwość osiągania najwyższych stóp zwrotu
w inwestowaniu w papiery wartościowe.
Konkluzje
Analiza portfelowa stanowi obok analizy technicznej i fundamentalnej jedno
z najważniejszych narzędzi podczas inwestowania kapitału w instrumenty finansowe.
Zarządzanie ryzykiem jest jedną z najistotniejszych umiejętności podczas lokowania
nadwyżek finansowych w papiery wartościowe. Wyróżnia się dwa podejścia do kwestii
związanej z ryzykiem inwestycyjnym.
Pierwsze z nich polega na maksymalizowaniu zysku przy stałym, akceptowalnym jego
poziomie. Drugie polega na minimalizowaniu poziomu ryzyka przy oczekiwanym poziomie
zwrotu z inwestycji.
W obydwu przypadkach koniecznym wymogiem jest dywersyfikowanie składu portfela
lokacyjnego. Właściwy dobór papierów wartościowych do portfela pozwala na osiąganie
wysokich stóp zwrotu bądź ograniczanie strat podczas okresów dekoniunktury.
Przeprowadzone analizy w pełni potwierdziły znaczenie oraz zalety procesów różnicowania
składu portfeli inwestycyjnych. Uzyskane wyniki potwierdziły, iż jedynie poprzez
wprowadzanie do składu portfeli instrumentów bezpiecznych pozwala na znaczące
ograniczanie strat z inwestycji podczas okresów dekoniunktury takich, jaki miał miejsce
w latach 2007-2008 na światowych rynkach finansowych, którego negatywne skutki również
w znaczący sposób odczuli inwestorzy na polskim rynku kapitałowym.
Literatura
Dawidowicz, D. (2008). Fundusze inwestycyjne, rodzaje, typy, metody pomiaru i ocena
efektywności. Warszawa: CeDeWu.
Jajuga, K., Kuziak, K., Markowski, P. (1998). Inwestycje finansowe. Wrocław: Akademia
Ekonomiczna we Wrocławiu.
Jajuga, K., Jajuga, T. (1994). Jak inwestować w papiery wartościowe. Warszawa: PWN.
Markowitz, H. (1952). Portfolio selection. The Journal of Finanse, Nr. 1, s. 79.
Nowak, E., Pielichaty, E., Poszwa, M. (1999). Rachunek opłacalności inwestycji. Warszawa:
PWE.
Reilly, F. K., Brown, K. C. (2001). Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem, Vol. 2.
Warszawa: PWE.
Socha, J. (1998). Rynek, giełda, inwestycje. Warszawa: OLYMPUS.
Tarczyński, W. (1996). Analiza portfelowa na giełdzie papierów wartościowych. Szczecin:
PTE.
Tarczyński, W., Łuniewska, M. (2004). Dywersyfikacja ryzyka na polskim rynku
kapitałowym. Warszawa: Placet.
100
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Abstract
Diversification of Investment Portfolios as an Instrument Used by Institutional Investors in the Capital
Management Process
The paper presents the essence and ways of limiting the level of investment risk through the processes of
diversifying the composition of investment portfolios. The paper shows types of deposit portfolios. The author
analyzed the profitability of deposit portfolios with various share of high-risk instruments in 2005-2010 as well
as the influence of the recession in 2007-2008 on the profitability of particular investment portfolios.
JEL classification: G11, G23
Keywords: collective investor, investment portfolio, investment risk management, financial instrument, capital
market
101
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3
www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO