docWietrzenie prawdy - Wiedza Prawnicza
download 
Reklamacja Transkrypt
Wietrzenie prawdy - Wiedza Prawnicza
Wietrzenie prawdy James Healy-Pratt z udziałem mgr Magdaleny Rzesiowskiej James Healy-Pratt jest Partnerem i Kierownikiem Wydziału Lotnictwa, Stewarts Law LLP, Londyn Gdy ktoś ginie w wypadku lotniczym, zawsze jest więcej niż jeden pokrzywdzony. 900 do 1000 pasażerów zabitych w wypadkach lotniczych każdego roku. James Healy Pratt, prawnik specjalizujący się w reprezentowaniu strony powodowej Liczba wypadków z udziałem małych statków w sprawach z zakresu lotnictwa, wyjaśnia powietrznych takich jak: helikoptery, prywatne prawa rodzin które straciły swoich bliskich odrzutowce i samoloty lekkie jest wyższa, w wypadkach lotniczych. ze średnią wynoszącą 1500 zabitych pasażerów i członków załogi w ciągu roku. Większość Europejczyków miało już okazję lecieć samolotem. Znane są im więc słowa Wciąż jednak wypadki, takie jak ten z udziałem powszechnie ogłaszane pasażerom przez kapita- helikoptera Morecambe Bay/Centrica „Dau- nów po przylocie: „właśnie zakończyliśmy phin” A365N w grudniu 2006 roku na Morzu najbezpieczniejszą część podróży”. Irlandzkim, w którym zginęło 7 pasażerów i członków załogi, jasno pokazują niebezpie- Dobrą wiadomością jest to, że podczas gdy lata czeństwo związane z lataniem. nas coraz więcej, samo latanie staje się również bezpieczniejsze. W 2006 roku miało miejsce 27 katastrof samolotów liniowych na całym Ochrona praw osób i rodzin poszkodowanych świecie, tj. o 8 mniej niż w 2005. Rok 2007 był szczególnie dobrym chodzi Powszechnie podnoszona jest kwestia tego, o bezpieczeństwo w lotnictwie. Genewska do jakiej ochrony prawnej powinny być upraw- Aircraft (ACRO) nione rodziny, które muszą stawić czoła tragedii informuje, że w 2007 roku były 23 wypadki ich bliskich, którzy ponieśli śmierć lub zostali samolotów komercyjnych, w których były poważnie ranni w wypadkach samolotowych. ofiary śmiertelne. Średnia liczba takich katastrof Rodziny te muszą często przecież zmierzyć się każdego roku, w ciągu ostatniej dekady wynosi- z emocjonalnymi, finansowymi jak i prawnymi ła 37. W kategoriach ludzkich oznacza to, około następstwami tej starty. Crashes rokiem Record Wiedza Prawnicza nr 3/2008 jeśli Office 18 Wypadki lotnicze są zazwyczaj badane przez: ponoszących winę ekspertów rządowych z państwa w których głównym celem. za wypadek jest ich wypadek się wydarzył; ekspertów z państwa producenta samolotu, jak i ekspertów z państwa Jednakże nie jest tak w każdym przypadku, w którym samolot jest zarejestrowany. bowiem w niektórych państwach (włączając w to niektóre państwa Unii Europejskiej, cześć Lotnictwo ze swojej natury ma charakter mię- Dalekiego Wschodu oraz USA) dochodzenie dzynarodowy i w związku z tym badanie lub śledztwo o charakterze karnym prowadzone przyczyn katastrof lotniczych często wymaga jest wraz z ogólnym badaniem przyczyn wypad- współpracy na poziomie międzynarodowym. ku – co z kolei zazwyczaj powoduje konflikt Zazwyczaj oficjalne dochodzenie skupia się na pomiędzy instytucjami jak również zmniejsze- znalezieniu przyczyn wypadku, bez wkraczania nie przepływu informacji dowodowych. w sferę winy czy odpowiedzialności. Dochodzenie Osoby badające okoliczności i przyczyny katastrofy zainteresowane są sprawami bezpie- W czeństwa i wydawaniem zaleceń dla zapobiega- dochodzeniowym jest Air Accidents Investiga- nia kolejnym wypadkom. Zatem promowanie tion Branch (AAIB), część Departamentu bezpieczeństwa lotniczego, a nie szukanie osób Transportu. Wiedza Prawnicza nr 3/2008 Zjednoczonym Jego Królestwie główny organem inspektor jasno 19 wyznacza cel AAIB, którym jest: „Polepszenie Niektóre dochodzenia w sprawach wypadków bezpieczeństwa lotniczego, poprzez ustalenie lotniczych mogą zostać upolitycznione gdy przyczyn wypadków i poważnych incydentów poszczególne kraje nie zgadzają się między lotniczych rekomendacji sobą, lub też z producentem, co do przyczyn dla zapobiegania wypadkom w przyszłości. wypadku. Może to prowadzić do kompromiso- Organ ten nie jest uprawniony do podejmowania wego ustalenia wniosków, co w dalszej kolejno- decyzji w sprawie winy lub odpowiedzialności.” ści może mieć istotny wpływ na przyszłość oraz wydawanie bezpieczeństwa lotniczego, jak również roszczeW Polsce, Państwowa Komisja Badania Wypad- nie o odszkodowanie dochodzone przez rodziny ków Lotniczych, działająca przy ministrze ofiar. właściwym do spraw transportu, zajmuje się badaniem wypadków i incydentów lotniczych. Sami pasażerowie mogą posiadać ubezpieczenie Podobnie jak w UK, głównym celem Komisji na życie lub ubezpieczenie podróżne, w ramach jest badanie wypadków i poważnych incyden- którego oni sami lub ich najbliżsi mogą otrzy- tów lotniczych, w celu ustalenia przyczyny mać oznaczoną kwotę pieniężną w przypadku wypadku i, w zależności od wyników czynności śmierci lub poważnego obrażenia ciała w czasie badawczych, zaproponować zalecenia dla zapo- podróży lotniczej. biegania podobnym wypadkom w przyszłości. Jednakże te sumy mogą być małe w porównaniu Wyniki czynności badawczych publikowane są z potencjalnym odszkodowaniem, jakie rodziny w Raporcie Końcowym (w przypadku wypad- ofiar mogą uzyskać od: ków i poważnych incydentów) lub tez w formie Uchwały (w przypadku drobnych incydentów). linii lotniczych, lub operatora statku powietrznego Komisja nie orzeka co do winy i odpowiedzial- firmy która jest właścicielem wynajęte- ności. Jednakże, biorąc pod uwagę wyniki go statku powietrznego (jeżeli samolot czynności jest wynajęty przez linię lotniczą, badawczych wskazuje właściwe środki w celu zwiększenia bezpieczeństwa lotniczego w przyszłości. Raporty końcowe lub innego operatora) podmiotu dokonujące wraz z zaleceniami Komisji stanowią podstawę lub do podjęcia przez Prezesa Urzędu Lotnictwa powietrznego Cywilnego decyzji w sprawie podjęcia działań generalnego przeglądów remontu statku producenta statku powietrznego profilaktycznych. Wiedza Prawnicza nr 3/2008 20 producenta wchodzących w skład samo- Regularne linie lotnicze, działające w Unii lotu części, np. silnika, awioniki, syste- Europejskiej posiadają zazwyczaj ubezpieczenie mów kontrolnych od odpowiedzialności cywilnej pokrywające lotniska, gdzie wypadek nastąpił roszczenia osób trzecich i pasażerów, opiewają- dostawcy paliwa czy obsługi naziemnej ce na ponad miliard dolarów dla każdego lotniska odlotu statku powietrznego wypadku/samolotu. podmiotu zapewniającego kontrolę powietrzną regionu, gdzie wypadek Wraz z wprowadzeniem do użytku samolotów nastąpił „superjumbo”, tj. Airbusa A380, posiadającego około 555 miejsc, niektóre linie lotnicze starały Zazwyczaj wszystkie z wyżej wymienionych się uzyskać ochronnę ubezpieczeniową przed podmiotów posiadają specjalistyczne ubezpie- roszczeniami osób trzecich i pasażerów, której czenie lotnicze, pokrywające odpowiedzialność górna granica wynosiłaby aż 3 miliardy dolarów za szkody wyrządzone z ich winy jak też odpo- na pojedynczy wypadek lotniczy. wiedzialności wobec osób trzecich – włączając Wielcy producenci lotniczy zazwyczaj zawiera- w to pasażerów. ją umowy ubezpieczenia, które wahają się w okolicy 2 miliardów dolarów. Rodziny ofiar katastrof lotniczych mają Duża cześć ubezpieczeń lotniczych znajduje prawo ubiegać się o odszkodowanie pokrycie na zasadzie koasekuracji z firmami znajdującymi się w Londynie, takimi jak jak: Jeśli chodzi o prawo polskie, zgodnie z art. 209 Prawa Lotniczego użytkownicy statków Global Aerospace czy AIG, Allianz Marine & Aviation czy syndykatami w ramach powietrznych, przewoźnicy i inni przedsiębior- Lloyd`s of London, takimi jak Ace Global Mar- cy kets, Amlin, Catlin, Hardy, QBE czy MSF prowadzący działalność lotniczą są zobowiązani ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej odpowiednio za Pritchard. szkody wyrządzone w związku z ruchem statków Ten powietrznych, z przewozem lotniczym lub wy- to ubezpieczyciele lotniczy instruują reprezentu- konywaniem innej działalności lotniczej. fakt jest bardzo ważny, ponieważ jących pozwanego prawników specjalizujących się w sprawach z zakresu wypadków lotniczych, aby bronili linie lotnicze oraz pieniądze Wiedza Prawnicza nr 3/2008 21 ubezpieczyciela. Z reguły ubezpieczyciele chcą lotniczych, zwłaszcza gdy chodzi o zadośćuczy- się upewnić, że otrzymują więcej pieniędzy nienie za załamanie emocjonalne, ból i cierpie- ze składek niż wydają na roszczenia. Tak samo nie przez które rodziny ofiar przechodzą jest też w przypadku ubezpieczeń lotniczych, po stracie swoich bliskich. Nawet w obrębie gdzie ubezpieczyciele lotniczy dążą do ograni- różnych stanów w USA występują znaczące czenia klientów różnice w podejściu do odszkodowań; „mikro- oraz do obniżenia wysokości odszkodowań -klimaty prawne” – w związku z tym wiedza dla ofiar. o poszczególnych lokalnych stanowiskach jest odpowiedzialności ich niezbędna. A zatem, czy rodziny ofiar mogą żądać odszko- Dlatego też rodziny ofiar wypadków lotniczych dowania? Ogólną zasadą jest, że rodziny potrzebują porad prawnika specjalisty z zakresu pasażerów zabitych lub rannych w wypadkach lotnictwa. Prawnicy zajmujący się ogólnymi lotniczych, mogą rzeczywiście żądać odszkodo- roszczeniami o naprawienie szkody na osobie, wania. komplikują, nie posiadający takiej wiedzy specjalistycznej, przez to że odpowiedź na następne pytania, po prostu nie mają międzynarodowego prawni- tj. „jak dużego odszkodowania mogą się czego doświadczenia i wiedzy czy też sieci domagać?”, „od kogo?” i „gdzie?” nie jest gene- miejscowych specjalistów – by doradzić rodzi- ralnie łatwa. Międzynarodowa struktura prawna nom jak zmaksymalizować wysokość ich jest zazwyczaj stosowana do wszelkich wypad- odszkodowania. Jednakże sprawy się ków lotniczych. Mogą również mieć miejsce skomplikowane technicznie kwestie sporne, Ponadto prawnicy zajmujący się ogólnymi odnoszące się do pilotażu, nawigacji, konserwa- sprawami o odszkodowanie za szkody na osobie cji, nie będą mieli obszernych możliwości odwoła- budowania czy projektowania statku powietrznego. nia się do ekspertów z dziedziny lotnictwa o poradę w wielorakich sprawach technicznych, które mogą się pojawić. Praktyczna wiedza Stany Zjednoczone o kulturze i funkcjonowaniu rynku ubezpieczeń Odszkodowania uzyskiwane w sądach w USA, lotniczych, dostęp do tego rynki jak i do zespołu są znacznie wyższe niż gdziekolwiek na Świe- prawników-obrońców daje osobom dochodzą- cie. Sądy i ławy przysięgłych w USA mają cym odszkodowania znaczącą przewagę. po prostu więcej współczucia i są bardziej hojni Niezależni doradcy finansowi mają również w istotne zadanie do spełnienia. Odszkodowania stosunku do rodzin Wiedza Prawnicza nr 3/2008 ofiar wypadków 22 wypłacane ofiarom czy ich rodzinom mogą być znaczne. Prawnicy specjalizujący się w wypadkach lotniczych pozostają w bliskiej współpracy z doradcami odszkodowanie poprzez otrzymanie finansowymi. może zawarcie Na zostać ugody przykład, uzgodnione zapewniającej pakietu określonych świadczeń czy też odpowiedniej renty. Z drugiej strony, w przypadku jednorazowo wypłaconej sumy odszkodowania rozsądne jest szczegółowe rozważenie strategii inwestowania. W obu przypadkach porada doradcy finansowego jest kluczowa dla zapewnienia jak najlepszych rozwiązań dla ofiar wypadków czy ich bliskich. Wiedza Prawnicza nr 3/2008 Statystyka W zależności od narodowości pasażera, charakteru podróży lotniczej (lot krajowy lub międzynarodowy), państwa w którym została założona linia lotnicza, państwa w którym został wyprodukowany samolot, mogą zostać osiągnięte różne kwoty odszkodowania. Widoczne są tu bardzo ciekawe i znaczące różnice w średniej wartości odszkodowania przyznawanego rodzinom zmarłych w sądach różnych państw: 1. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej - £750,000; 2. Francja - £850,000; 3. Nowe Państwa Członkowskie Unii Europejskiej - £250,000; 4. Japonia - £950,000; 5. Australia - £450,000; 6. Brazylia - £350,000; 7. Stany Zjednoczone - £2,000,000; 8. Kanada - £1,000,000; 9. Azja - od £150,000 do £375,000. 23
