Opracowanie: Ewa Cudak
Transkrypt
Opracowanie: Ewa Cudak
Opracowanie: Ewa Cudak Dla potrzeb Gminnego Centrum Informacji w Alwerni Alwernia 2006 2 Pierwszej weryfikacji kandydatów na dane stanowisko dokonuje się na podstawie życiorysu. Jeśli przejdziesz pozytywnie ten etap zostaniesz zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną. Aby jednak nie zdyskwalifikować się już na starcie konieczne jest umiejętne napisanie swojego CV. Jest ono pierwszym krokiem w staraniach o pracę i zarazem twoją wizytówką. Najważniejsze jest, aby był on krótki, ale konkretny i przejrzysty. Najlepiej jeśli zajmie jedną stronę, nie powinien jednak być dłuższy niż na dwie strony formatu A4. Pierwsza weryfikacja dokonuje się na ogół dość szybko: pracodawca bądź osoba upoważniona spośród sterty życiorysów „wyławia” kilka bądź kilkanaście. Przeglądnięcie każdego życiorysu trwa ok. kilkunastu sekund. Postaraj się wiec, aby to pierwsze wrażenie po spojrzeniu na twoje CV było dobre, wtedy zostanie ono odłożone do powtórnej, bardziej szczegółowej weryfikacji. Te życiorysy są następnie dokładniej analizowane i ich właścicieli zaprasza się na rozmowę. Tak więc w zależności od ilości złożonych życiorysów, pierwsza weryfikacja dokonuje się często przez spojrzenie na dokument i zorientowanie się czy osoba go pisząca posiada odpowiednie kwalifikacje. Oznacza to też zwykle, że mało estetyczny życiorys może od razu zostać odrzucony. Podobny los może spotkać dokument zbyt długi zamiast spodziewanego dobrego wrażenia wywieramy nim złe wrażenie braku konkretności i nieumiejętności skondensowania swoich doświadczeń w kilku punktach. Napisz więc konkrety, którymi przekonasz, że masz odpowiednie kwalifikacje, a szczegóły pozostaw na rozmowę kwalifikacyjną. Nie chodzi o opisanie każdego zajęcia, jakie się wykonywało w życiu. Podaj tylko fakty ważne z punktu widzenia pracy, o którą się starasz, ale bez szczegółów. Nie opisuj szczegółowo całej historii swojego życia począwszy od przedszkola. Nie pisz rzeczy nieistotnych np. dotyczących zawodu dzieci, stanu zdrowia współmałżonka czy imienia twojego psa. Nie zamieszczaj informacji, których nie możesz udowodnić i udokumentować. Niech jednak twój życiorys nie będzie zbyt ubogi w treść. Raczej nie stosuj uzasadnień typu: „proszę o zatrudnienie mnie na tym stanowisku, gdyż uważam, że się do tego nadaję.” Najbezpieczniej jest wypośrodkować między dwoma skrajnościami: tzw. „wodolejstwem” i nieumiejętnością wykazania swoich kwalifikacji oraz doświadczeń jasno i konkretnie, a zawężeniem życiorysu do kilku mało konkretnych zdań. 3 Pochwal się obowiązkami, jakie miałeś na poprzednim stanowisku. Określ swój cel zawodowy, którym najkrócej rzecz ujmując może być wymienienie stanowiska w danej firmie i dziale. Dobrze byłoby jednak określić krótko swoje priorytety na najbliższą przyszłość zawodową. Aby doszło do rozmowy kwalifikacyjnej pamiętaj o wspomnianej już przejrzystości i schludności. Estetyka jest ważna! Stosuj wyróżnienia, pogrubioną czcionkę, właściwe odstępy, podkreślenia, odpowiednie marginesy, akapity, ale zawsze bez zbytniej ekstrawagancji. Czcionka powinna być standardowa, prosta i bez udziwnień (najlepiej Times New Roman o rozmiarze 12). Pamiętaj o nagłówku. Nie pisz drobnym maczkiem. Zrezygnuj z udziwnień typu: clip art., kolory, tabele, szlaczki, zapachowe strony. To nie zrobi wrażenia, a możesz wydać się śmieszny. Pamiętaj o właściwym sformatowaniu dokumentu. Jeśli dołączasz zdjęcie pamiętaj, aby było ono stosowne i aktualne. Jeśli masz 45 lat nie dołączaj do CV zdjęcia, które robiłeś mając 20. Pracodawca nie musi też wiedzieć ze zdjęcia gdzie spędziłeś ostatnie wakacje. Nie musisz dołączać fotografii, chyba że pracodawca tego wymaga. Jeśli wymaga, oczekuje zazwyczaj zdjęcia w formacie legitymacyjnym (wyjątkiem może być np. praca w charakterze modelki). Najlepiej napisać CV na komputerze (chyba że pracodawca wymaga ręcznie pisanego, co również się zdarza) i wydrukować na dobrej jakości białym papierze formatu A4. Pisz na jednej stronie kartki! Nie dostarczaj CV złożonego, zmiętego, poplamionego czy też zwiniętego w rulon lub z „oślimi uszami.” Najlepsza do tego celu jest koszulka lub teczka. Chyba że pracodawca wymaga przesłania CV drogą mailową. 4 Pamiętaj o zasadach gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych. Błędy, szczególnie rażące, także mogą cię zdyskwalifikować. Zwróć też uwagę, aby zdania nie były zbyt długie i nielogiczne. Brak logiki wypowiedzi i chaos myślowy utrudnia czytanie i zrozumienie. Używaj właściwego słownictwa i nie stosuj skrótów (np. zamiast mgr napisz magister). Pisz jak profesjonalista. Nigdy też nie używaj słów, których znaczenia nie rozumiesz! Możesz tym narazić się nie tylko na śmieszność, ale też na utratę szans na pracę. Przeglądaj tekst pod kontem literówek. One wbrew pozorom rażą zawodowców zajmujących się rekrutacją. Napisz koniecznie o swoim wykształceniu, stopniach naukowych czy też zawodowych, ale zawsze w odwrotnym porządku chronologicznym (czyli achronologicznie). Zacznij więc od ostatnio zdobytego stopnia. Umieszczaj je w kolejności: od ostatniego dyplomu do matury (w jednej linii zdobyty tytuł naukowy i datę jego uzyskania). Przykładowy sposób: czas trwania (od-do) – miejsce (uczelnia, miasto), kierunek, wydział – rezultat albo w pierwszej linijce: tytuł zawodowy, naukowy i data jego uzyskania w drugiej linijce: nazwa uczelni, jej siedziba (miasto), kierunek studiów, ewentualnie poszczególne specjalności. Możesz też podać ocenę, z jaką ukończyłeś studia (zwłaszcza, jeśli masz się czym pochwalić). W szczególnych przypadkach możesz zamieścić temat swojej pracy magisterskiej, zwłaszcza gdy jest on ściśle związany z pracą, o którą się starasz. Nie umieszczaj świadectwa szkoły średniej czy podstawowej, chyba że jest to najwyższy stopień edukacji, jaki posiadasz. W takiej sytuacji jednak nie poleca się pisania życiorysu w formie chronologicznej. Wtedy warto napisać życiorys funkcjonalny, pomijając braki wykształcenia i zastępując je opisem swoich doświadczeń zawodowych i umiejętności. Historie zatrudnienia, podobnie jak wykształcenie, napisz w układzie achronologicznym (poczynając od ostatniego miejsca zatrudnienia). Pamiętaj o nazwie firmy, datach zatrudnienia (wystarczą lata) i zajmowanych stanowiskach. 5 W życiorysie jest miejsce na napisanie o osiągnięciach, doświadczeniach i umiejętnościach. Tutaj możesz opisać, co konkretnie na danym stanowisku robiłeś, ale tylko jeśli jest to związane z pracą, o którą się starasz. Szefa banku nie zainteresuje twoje doświadczenie w opiece nad dziećmi. Tą umiejętnością można się pochwalić w staraniach o pracę w przedszkolu czy świetlicy. Możesz także napisać o swoich zainteresowaniach i pasjach, ale także zwróć uwagę na to, by były związane z twoją przyszłą pracą. Pamiętaj o tym, że informacje najważniejsze powinieneś podkreślić. Umieść więc na początku to, czym chcesz się pochwalić, co jest twoją mocną stroną. Nie eksponuj tego, co nie jest warte eksponowania lub, jeśli można, to nie pisz tego wcale. Takim przykładem mogą być przerwy w zatrudnieniu, niezależnie od przyczyn owych przerw. Chyba, że są one warte pochwalenia się. Oprócz wykształcenia i historii zatrudnienia pisz o swojej pracy w charakterze wolontariusza, posiadaniu prawa jazdy, znajomości języków obcych (koniecznie z uwzględnieniem stopnia ich znajomości - odrębnie w mowie i piśmie). Nigdy nie umieszczaj informacji nieprawdziwych. Nie kłam! Nawet małe kłamstewka wyjdą na jaw w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej i mogą cię skompromitować. Raczej pomiń to, czego nie chcesz napisać. Nie pisz o sprawach ukazujących cię w złym świetle. Życiorys nie może mówić o twoich słabych stronach, powinien eksponować te mocne. Najczęstszym kłamstwem jest zawyżanie stopnia znajomości języka obcego. Jeśli znasz rosyjski w stopniu podstawowym, a napiszesz, że znasz go dobrze, pracodawca może w trakcie rozmowy zmienić język polski na rosyjski, aby zweryfikować twoją znajomość i prawdziwość faktów podanych w życiorysie. Nie podawaj informacji osobistych. Niepotrzebne jest też pisanie o swoim wzroście, wadze itp. Chyba że takie informacje są konieczne (np. zawód policjanta). Nie zapominaj jednak o podaniu swoich danych osobowych tj. imię i nazwisko, adres, numer telefonu (z kierunkowym), data urodzenia. Często zamieszcza się też informację o stanie cywilnym. Coraz częściej podaje się swój adres mailowy. W tym przypadku dobrze jest mieć oficjalny, profesjonalny adres, najlepiej z imieniem (bądź pierwszą literą imienia) i nazwiskiem. Niedopuszczalne jest podawanie w celach zawodowych adresu mailowego brzmiącego np. misiaczek@......, [email protected]. 6 W najtrudniejszej sytuacji są osoby, które nie mają jeszcze żadnego doświadczenia zawodowego (absolwenci, studenci). Jeśli więc nie masz doświadczenia, zamieść w swoim CV informację, że szybko się uczysz. Podkreśl te swoje cechy i mocne strony (ambicja, szybkość nawiązywania kontaktów z ludźmi, odporność na stres, konsekwencja, umiejętność pracy w grupie itp.), które pokażą pracodawcy, że warto w ciebie zainwestować i że się sprawdzisz. Poszukaj też czegoś, co wskazuje na choćby minimalne doświadczenie i uwypuklij to. Napisz koniecznie o pracach w charakterze wolontariusza oraz o praktykach studenckich, kursach, szkoleniach, uprawnieniach, zainteresowaniach (o ile masz konkretną pasję, nie zaś dla samego zapełnienia pustego miejsca. Jeśli nie to pomiń tą rubrykę. Nie zrobi wrażenia wpisywanie zainteresowań typu: czytanie książek, słuchanie muzyki). Twój młody wiek jest zaletą, nie wadą. Jeśli masz odpowiednie wykształcenie twoje szanse są duże. Nie zapomnij o napisaniu na temat znajomości języków obcych i umiejętności obsługi komputera (wymień programy, które potrafisz obsługiwać) oraz faksu czy ksero, jeśli takie zdolności posiadasz. Jeśli masz dużo doświadczeń pisz tylko o tych związanych ze stanowiskiem, które chcesz objąć. Jeśli są one ubogie, wpisz wszystkie, formułując je tak, aby ukazać jakiś związek ze swoją przyszłą pracą. Referencje przedstawiasz na życzenie. Wystarczy więc napisać: „Referencje: na życzenie” Jeśli pracodawca o nie prosi wpisujesz nazwisko, firmę, numer telefonu osoby, która może ci ich udzielić. Upewnij się jednak wcześniej, że osoba ta jest do ciebie życzliwie nastawiona i ze zgadza się na udzielenie ci referencji. Uprzedź ją, aby nie była zaskoczona. Referencji udzielić mogą osoby, które nie są członkami twojej rodziny. Najlepiej jeśli to poprzedni przełożeni. Na końcu CV zamieść wpis o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych do celów rekrutacji Wzór zgody na przetwarzanie danych: Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z Ustawą z dn.29.08.97r. o ochronie danych osobowych, Dz. U .Nr 133 poz.883). 7 Życiorysu nie podpisujemy. Własnoręczny podpis jest konieczny w przypadku listu motywacyjnego. Nie pisz tych samych informacji w CV, co w liście motywacyjnym. Kolejność danych w życiorysie chronologicznym może być następująca: - dane personalne - wykształcenie - doświadczenia zawodowe - osiągnięcia - dodatkowe kwalifikacje - zainteresowania - referencje - zgoda na przetwarzanie danych. Lub: - dane personalne - wykształcenie - historia zatrudnienia - umiejętności - zainteresowania - referencje 8 Rodzaje Życiorysu Na podstawie danych internetowych: źródło: http://pracuj.pl/kariera-cv_7522.htm CV chronologiczne - najbardziej powszechny i uniwersalny rodzaj CV. Informacje podaje się w kolejności chronologicznej (ale zaczynając od danych najświeższych), należy wpisać ukończone szkoły i kursy, miejsca pracy, itd. CV funkcjonalne - wykorzystywane przez specjalistów, osoby z doświadczeniem. Wpisy w CV dotyczą pełnionych funkcji oraz zakresu obowiązków w dotychczasowych miejscach pracy. Zalecane osobom z dużym doświadczeniem, współpracującym z wieloma pracodawcami. Skill CV - polecane osobom z niewielkim lub bez doświadczenia, które jednak posiadają spore umiejętności w danej dziedzinie; wpisy powinny skupiać się na konkretnych umiejętnościach a nie ścieżce kariery, która nie musi być zachęcająca dla pracodawcy. Success CV - zalecane osobom z dużym doświadczeniem i osiągnięciami, takim, w których przypadku "sukcesy mówią same za siebie" i przedstawiane miejsca pracy czy ukończone szkoły mają wartość tylko uzupełniającą. źródło: http://cv.pracanowo.pl/jakpisac_cv.php Układ chronologiczny Najczęściej stosowany przez osoby poszukujące pracy, dobrze sprawdza się w sytuacjach, gdy ważne jest doświadczenie zawodowe oraz wykształcenie. Układ celowy Wersja odpowiednia dla osób o konkretnym celu zawodowym i bogatym doświadczeniu. Ten rodzaj dokumentu pozwala na przedstawienie pracodawcy konkretnej wizji pracy, jaką zamierzasz realizować. Pisząc taki życiorys skup się jedynie na informacjach adekwatnych do stanowiska. 9 Układ funkcjonalny Główną zaletą tej formy dokumentu jest minimalizacja niekorzystnego wrażenia, jakie pracodawca może odnieść np. z powodu nieodpowiedniego wykształcenia czy przerw w zatrudnieniu. Korzystają z niego również osoby zamierzające zmienić ścieżkę kariery. Tutaj ważnym elementem jest opis kompetencji, osiągnięć oraz umiejętności przydatnych w branży, w której chcemy pracować. źródło: http://www.1praca.gov.pl/index.php?id=4&tresc=129&archiwum= CV celowe Musi mieć jasno i precyzyjnie określony cel, który piszemy jako pierwszą informację na stronie (np. dostanie się na staż w danej firmie, otrzymanie pracy na danym stanowisku. W CV takim musimy zaakcentować, że mamy odpowiednie kwalifikacje dla konkretnej pracy lub, że spełniamy warunki określone w ogłoszeniu. Koncentrujemy się również na wartościach, które możemy wnieść do firmy. CV powinno zawierać listę umiejętności cennych z punktu widzenia pracodawcy, listę osiągnięć, która uwiarygodni deklarowane umiejętności. W CV możemy wspomnieć o umiejętnościach, których np. używaliśmy u ostatniego pracodawcy. CV takie najlepiej się nadaje dla osób, które: • Mają bardzo duże doświadczenie w jakiejś dziedzinie, ale chcą podnieść swoją pozycję jeszcze bardziej; • Właśnie ukończyły szkołę lub nie mają zbyt wielkiego doświadczenia zawodowego, ale doświadczenie i umiejętności w jakiejś dziedzinie zdobyte w inny sposób, np. w organizacjach pozarządowych, w czasie praktyk, w czasie studiów; • Mają wiele umiejętności i zdolności, pracowały w wielu firmach, ale zdecydowały się pracować w konkretnej branży lub mają wiele doświadczeń zawodowych i piszą kilka CV celowych dla różnych pracodawców. CV chronologiczne Najbardziej powszechny i najprostszy rodzaj CV. Zazwyczaj piszemy CV chronologiczne, gdy staramy się o pracę. To CV w sposób przejrzysty pokazuje u kogo pracowałeś, gdzie się uczyłeś. Wielu pracodawców ceni sobie właśnie takie CV, ponieważ jasno z niego wynika 10 przebieg zatrudnienia i edukacji. Kolejność prac i szkół pisze się w kolejności odwrotnej do chronologicznej, a więc od najświeższej do najstarszej. Ponadto w CV tym można podkreślać nazwy pracodawców, jeżeli np. pracowało się u cenionego i znanego pracodawcy. CV chronologiczne (standardowe) mogą pisać osoby, które: • chcą się rozwijać się w danej dziedzinie; • kształcą się zawodowo CV chronologiczne niekorzystne jest dla osób: • które często zmieniały pracodawcę; • chcą zmienić ścieżkę kariery; • których zatrudnienie nie jest ciągłe, np.: przerywane okresami choroby, okresami samozatrudnienia czy byciem bezrobotnym. • CV funkcjonalne Takie CV mogą pisać osoby, które posiadają bardzo duże doświadczenie zawodowe, chcą zmienić ścieżkę kariery, branżę, zawód. Konstrukcja CV daje szansę na ukrycie ewentualnych przerw w zatrudnieniu spowodowane byciem bezrobotnym, przebywanie na długim zwolnieniu lekarskim lub nieodpowiednie wykształcenie. Akcentuje kompetencje w jakiejś dziedzinie, natomiast informacje o nazwie pracodawcy, przebiegu pracy i wykształceniu są tylko załącznikiem do listy osiągnięć i kompetencji i tylko potwierdzają nabyte umiejętności. W tym CV można również zamieścić informacje o pracy w organizacjach pozarządowych. CV to nie jest korzystne gdy pracodawcy, u których pracowaliśmy są znani i praca u nich jest prestiżowa. W przypadku CV funkcjonalnego, nazwy pracodawców nie są informacjami najważniejszymi. Akcentowane są umiejętności, a nie miejsce gdzie je zdobyliśmy. Poza tym format tego CV może nie być lubiany przez pracodawców, gdyż niewielu pracowników decyduje się na pisanie takiego CV. Pracodawcy są przyzwyczajeni po prostu do tradycyjnego, chronologicznego CV. 11 12 List motywacyjny jest uzupełnieniem życiorysu. Nazywany jest też podaniem o pracę. Nie należy w liście powielać informacji zawartych już w CV. Można je natomiast uzupełniać i rozwijać najważniejsze punkty. Najpierw napisz życiorys. Dzięki temu będziesz wiedział jak w liście uzupełnić to, co napisałeś w życiorysie. Koniecznie przedstaw motywy, jakimi kierowałeś się przy wyborze oferty. Postaraj się, aby twój list wyróżniał się pozytywnie spośród stosu pozostałych, aby przyciągnął uwagę pracodawcy i był przekonywujący. List powinien ciebie reklamować. Zanim zaczniesz pisać zastanów się co zyska pracodawca zatrudniając ciebie. Zacznij więc od pozytywnego spojrzenia na swoją osobę i swoje umiejętności oraz zdolności. Uwierz w siebie! List jest zwykle bezpośrednią odpowiedzią na przedstawione przez pracodawcę zapotrzebowanie na konkretne stanowisko. Rzadziej pisze się listy do firm, które nie ogłaszały rekrutacji. Wymagania formalne: List nie powinien być dłuższy niż na stronę i nie może zawierać błędów ortograficznych, stylistycznych czy interpunkcyjnych. Najlepiej napisz go na białym papierze formatu A4, w sposób prosty i estetyczny. Nie zapomnij o akapitach. Czcionka powinna być czytelna (najlepiej 12). Istotna jest przejrzystość i schludność. Napisz na dobrym papierze, nie oddawaj poplamionego ani pogniecionego dokumentu. Pisz na jednej stronie. Możesz napisać ręcznie (czasami jest to nawet wymagane). Jeśli piszesz na komputerze, pamiętaj o własnoręcznym podpisie. Nie są mile widziane udziwnienia typu: kolorowa czcionka, drukowanie na kolorowym papierze, clip art itp. Zachowaj odpowiednie odstępy między wierszami (1,5). W liście motywacyjnym należy umieścić swoje dane (imię i nazwisko, adres, numer telefonu) w lewym górnym rogu strony. W prawym górnym rogu napisz miejsce i datę powstania dokumentu. 13 Nieco niżej na środku bądź z wyrównaniem do prawej strony napisz nazwę firmy (pełną i bezbłędną) oraz jej adres, a także imię i nazwisko oraz stanowisko osoby, do której kierujesz swój list motywacyjny. Lepiej jest napisać: „Szanowny Pan Jan Kowalski” niż „Do działu..., Do Dyrekcji Firmy...” Pisz więc kiedy to tylko możliwe do konkretnej osoby. Pamiętaj o zwrocie grzecznościowym tj. Szanowna Pani. Nie zapomnij o podziale na wstęp, część zasadniczą i zakończenie. Wstępem jest zwrot do konkretnej osoby i podanie stanowiska o jakie się ubiegasz. W pierwszych zdaniach staraj się zrobić dobre wrażenie. Można rozpocząć od: "Zwracam się z prośbą o przyjęcie do pracy..." Podanie numeru referencyjnego jest bardzo istotne, szczególnie jeśli szukasz pracy w dużym przedsiębiorstwie. Dzięki niemu twoje dokumenty trafią do odpowiedniego działu i osoby. Podaj więc najpierw pełną nazwę stanowiska, o które się starasz, jego numer referencyjny oraz źródło, z którego dowiedziałeś się o wolnym etacie. Jeśli tym źródłem było ogłoszenie prasowe, wpisz nazwę gazety oraz datę jej publikacji. Jeżeli ogłoszenie znalazłeś za pomocą Internetu podaj nazwę portalu i datę ogłoszenia. Jeżeli wysyłasz ofertę do firmy, która nie zamieszczała żadnego ogłoszenia, krótko uzasadnij dlaczego chcesz pracować dla tego właśnie przedsiębiorstwa i dlaczego ubiegasz się o dane stanowisko pracy akurat w tej a nie innej firmie. Staraj się, aby z twojego podania wynikało, że znasz firmę i wiesz czym się zajmuje. W rozwinięciu przekonaj o atrakcyjności swojej kandydatury. Nie tylko prosisz o przyjęcie do pracy, ale przede wszystkim starasz się udowodnić, że jesteś najlepszym kandydatem na dane stanowisko. Umiejętnie przedstaw swoje atuty. Podkreśl te aspekty swojej kariery, które mogą mieć znaczący wpływ na decyzję potencjalnego pracodawcy. Zamieść spis swoich osiągnięć zawodowych oraz zakres obowiązków pełnionych do tej pory. Możesz zamieścić wzmiankę o uzyskanych dyplomach, nagrodach lub wyróżnieniach. Do każdego ogłoszenia trzeba napisać nowy dokument. Nie wolno wysyłać każdorazowo tego samego szablonu, bo każde stanowisko ma inną specyfikę i na każdym wymagane są inne umiejętności. Rekrutujący takie listy rozpoznają i zwykle wyrzucają. Wszystkie informacje zawarte w liście powinny być zgodne z prawdą! Twój list powinien zawierać prośbę o spotkanie. Twoim celem jest rozmowa kwalifikacyjna. 14 Zakończeniem jest zwrot grzecznościowy (z poważaniem, z wyrazami szacunku), własnoręczny podpis i zamieszczenie spisu załączników (o ile takie dołączasz). Twój list powinien być krótki, zwięzły i na temat. Nie pisz ogólnikami, ale konkretami popartymi dowodami. Unikaj sloganów i oklepanych zdań. Listu nie pisz w punktach, jak to miało miejsce w przypadku życiorysu. 15 Imię i nazwisko Miejscowość i data Adres Numer telefonu Nazwa instytucji, jej adres Imię i nazwisko oraz stanowisko osoby, do której piszesz Zacznij od: Szanowny Panie/Pani! Szanowny Panie/Pani + nazwisko osoby, do której piszesz! Wstęp - wpisz pierwsze zdanie twojego podania. W zdaniu tym powinna być zawarta prośba o przyjęcie do pracy oraz informacja, o jakie stanowisko się ubiegasz. Część zasadnicza - jest to miejsce przeznaczone do rozwinięcia podania. Napisz kilka słów o sobie (wykształcenie, umiejętności i doświadczenie zawodowe) oraz o tym, dlaczego uważasz, że jesteś odpowiednią osobą na dane stanowisko Ostatni akapit (zakończenie) - zasugeruj gotowość spotkania w celu przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej. Z poważeniem lub z wyrazami szacunku Czytelny podpis Załączniki: wymień dokumenty, które dołączasz 16 17 Ostateczna decyzja o zatrudnieniu pracownika podejmowana jest zwykle na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej. Jeśli życiorys, list motywacyjny czy referencje zrobią na pracodawcy dobre wrażenie, a podczas rozmowy kandydat nie zaprezentuje się najlepiej, to jego realne szanse na pracę maleją niemal do zera. Doświadczenia i umiejętności są ważne, ale równie ważne jest odpowiednie zaprezentowanie własnej osoby. Podstawowym celem rozmowy kwalifikacyjnej jest udowodnienie pracodawcy, że jest się najlepszym kandydatem na poszukiwane przez niego stanowisko. Cele rozmowy kwalifikacyjnej można przedstawić na następującym schemacie opracowanym przez J. Sołtysik na potrzeby Poradnictwa Zawodowego Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie. CELE ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ1 TY PRACODAWCA Udowodnić, że jesteś Sprawdzić czy jesteś najlepszy odpowiedni Wykazać, że masz najlepsze Sprawdzić twoje umiejętności kwalifikacje i doświadczenie Dowieść, że jesteś Ocenić czy sprawdzisz się w zainteresowany pracą tej pracy Rolą rozmowy kwalifikacyjnej jest „pozwolenie na wymianę informacji pomiędzy stronami podczas spotkania twarzą w twarz. Wymiana informacji ma na celu umożliwienie obydwu stronom podjęcie decyzji, czy warto zawrzeć z druga stroną umowę o pracę oraz redukcję ryzyka podjęcia decyzji błędnej dla którejkolwiek ze stron.”2 W tej nieco skomplikowanej definicji na uwagę zasługuje określenie rozmowy jako wymiany informacji. 1 Na podstawie materiałów opracowanych przez J. Sołtysik na potrzeby Poradnictwa Zawodowego Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie. 2 M. Peel, Rozmowa kwalifikacyjna. Gotowe pytania i wnioski z odpowiedzi, Wyd. Helion, Gliwice 2001, s. 34. 18 Nie jest to proces jednostronny, w którym pracodawca „przepytuje” potencjalnego pracownika i wystawia mu ocenę. Może zaistnieć sytuacja, w której kandydat na pracownika po rozmowie uzna, iż nie chce z jakichś przyczyn pracować w firmie, która wcześniej wydawała mu się wymarzonym miejscem pracy. Owa wymiana informacji odbywa się drogą werbalną, ale także niewerbalną. Komunikacja międzyludzka obejmuje zarówno zachowania werbalne (słowa, to co mówimy) jak i niewerbalne. Nie wypowiadając ani słowa nieustannie wysyłamy sygnały, które wyrażają nasze nastawienie. Komunikacja niewerbalna jest procesem przebiegaj ącym spontanicznie, obejmującym zachowania, język ciała, aparycję, ubiór, zapach, dotyk, często bez udziału świadomości. Nawet jeżeli zdajmy sobie sprawę z emitowania tych sygnałów niewerbalnych, to w niewielkim jedynie stopniu potrafimy sprawować kontrolę nad tym procesem (nie panujemy np. nad drżeniem rąk czy głosu, gdy jesteśmy zdenerwowani). Ponad 70% komunikatu, jaki przekazujemy osobie, z którą rozmawiamy to komunikat niewerbalny (nasze gesty, mimika, sposób zachowania). Można więc przekazać potencjalnemu pracodawcy ogromną ilość informacji dodatkowych o swoich zaletach, ale i wadach właśnie w sposób niewerbalny. Mądry pracodawca umie odczytywać takie komunikaty i oprócz tego, że słucha naszej wypowiedzi, zwraca też baczną uwagę na styl zachowania, gesty, sposób siedzenia, mówienia, tonację głosu itp. Nawet przekaz werbalny nie wywrze wrażenia na prowadzącym rozmowę, jeśli nie będzie jasny, klarowny i wyrazisty. „Siła i pewność głosu mogą wyrażać: pewność siebie, zaufanie we własne siły, zainteresowanie miejscem pracy lub wręcz odwrotnie. Siła i pewność głosu są bardzo podatne na wpływ stresu. Kiedy kandydat jest w trakcie rozmowy bardzo zdenerwowany, będzie mówić tak cicho, jakby mówił do siebie, a do tego nie będzie panować nad artykulacją.”3 Oprócz tego należy zwrócić uwagę na to, by mówić płynnie bez wtrącania między słowami: „yyy”, „mmm” itp. Mówić należy wyraźnie, nie używając półsłówek, ale też nie rozgadując się zbytnio. Warto więc dobrze przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, szczególnie jeśli jest ona jedynym narzędziem doboru pracowników. „Rozmowa kwalifikacyjna, o ile jest dobrze przeprowadzona, jest sprawnym sposobem wybrania najlepszego kandydata na 3 Materiały Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie: Warsztaty z rozmowy kwalifikacyjnej, INEM, Wydział Promocji Zatrudnienia 2000, s. 56. 19 określone stanowisko pracy.”4 Poszukujący pracy nie ma jednak wpływu na to, jak przeprowadzi rozmowę pracodawca. Pomóc mu jednak może pamiętanie o tym, że ważne jest zrobienie dobrego wrażenia i wspomniane już przygotowanie się do rozmowy. PRZED ROZMOWĄ: Konieczne jest zgromadzenie informacji na temat firmy, w której chcemy pracować oraz zakresu jej działalności. Także informacje na temat zwyczajów panujących w przedsiębiorstwie mogą być przydatne. Ważne jest, aby mieć jak najwięcej wiadomości na temat stanowiska, o które się ubiegamy oraz o wynagrodzeniach na tym i podobnych stanowiskach w innych firmach. Przed udaniem się na rozmowę należy zorientować się dokładnie gdzie mamy się udać (adres, numer pokoju, nazwisko osoby, z którą mamy się spotkać, godzinę). Wpadanie w ostatniej chwili do gabinetu pracodawcy, nie mogąc złapać oddechu po biegu na trzecie piętro nie zrobi na nim dobrego wrażenia. Nie spóźnij się!!! Najlepiej przyjść z aktówką, w której umieszczone są podstawowe dokumenty. Zamiast aktówki może być teczka. Nie zapomnij o niezbędnych dokumentach tj. życiorys, potwierdzenia wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Nie wchodź z dużym plecakiem, parasolem, torbą z zakupami itp. Pozostaw je w odpowiednim, przeznaczonym do tego miejscu. Podobnie, jeśli to możliwe, uczyń z kurtką czy płaszczem. Wyłącz telefon komórkowy! Konieczny jest uprzejmy uśmiech oraz właściwa postawa ciała. „Przyjmij właściwą postawę i staraj się mieć suche dłonie, gdy będziesz się witał z osobą, która prowadzi rozmowę. Uścisk dłoni mówi wiele o osobie. Pewność siebie powinna być w uścisku twojej dłoni. Przy uścisku dłoni powiedz coś stosownego np. Miło mi pana/panią poznać, a następnie czekaj.”5 Takie porady zamieszcza Praktyczny poradnik poszukiwania 4 5 Tamże, s. 35. B. Szydłowski, Praktyczny poradnik poszukiwania pracy, Kraków 1998, Wyd. Help-Pol, s. 50. 20 pracy. Nie podawaj jednak pierwszy ręki pracodawcy, ale też nie ociągaj się z jej podaniem, kiedy już gospodarz spotkania wykonał ten gest. Nie należy siadać dopóki nie zostaniemy o to poproszeni. Odpowiedzi na pytania należy udzielać pewnie, bez dużej zwłoki, choć można to zrobić po chwili zastanowienia. Pomocne bywa ćwiczenie przed lustrem, zarówno mówienia jak i sposobu poruszania się oraz siedzenia. Strój powinien być elegancki, ale bez zbędnej przesady, schludny, czysty i wyprasowany. Unikać należy nadmiaru biżuterii. Wskazana jest raczej konserwatywna kolorystyka (granatowy, brązowy, szary). Bądź zadbany! Weź prysznic, umyj włosy, jeśli używasz perfum to w sposób umiarkowany, umyj zęby, odśwież oddech, nie pal bezpośrednio przed rozmową, zadbaj o dłonie (aby nie trzeba ich było ich ukrywać). Istotne6: - Przyjmij pozytywny sposób myślenia - Podkreśl swoje osiągnięcia i sukcesy - Nigdy nie wyrażaj się źle o byłym pracodawcy - Nie mów dużo i nie przerywaj - Nie dotykaj i nie komentuj niczego w biurze - Zawsze zachowuj dobre maniery 6 Patrz tamże, s. 50. 21 W TRAKCIE ROZMOWY: Należy pozwolić pracodawcy prowadzić rozmowę, nie można go zagadać. Odpowiedzi na pytania powinny być jasne i konkretnie, bez zbędnego wtrącania dodatkowych uwag, dygresji, dowcipów czy komentarzy. Nie bądź zbyt pewny siebie ale też nie przejawiaj postawy zbytniego uniżenia. Ważne jest pozytywne nastawienie do pracodawcy, firmy i życia! „Wykaż, że Twoje doświadczenie zawodowe i przeszkolenie sprawiają, iż będziesz wydajnym pracownikiem (...) przy minimalnym nadzorze za strony pracodawcy.”7 Wyrażaj się pozytywnie o poprzednich pracodawcach i współpracownikach niezależnie od tego, jakie były przyczyny odejścia z pracy. Jeśli będziesz wyrażać się negatywnie pracodawca będzie miał podstawy sądzić, iż o nim w przyszłości możesz mówić w taki sam sposób. Pozwól, by pracodawca naprowadził rozmowę na temat świadczeń finansowych. Jeśli Ty poruszysz ten temat może ci to zamknąć szansę utrzymana zainteresowania pracodawcy tobą. Jeśli jednak pracodawca nie porusza tematów, które cię interesują zrób to w sposób taktowny i umiejętny. W tej kwestii wskazówki broszury Krajowego Urzędu Pracy są następujące: „Omawiając płacę bądź elastyczny – unikaj podania konkretnej wysokości wynagrodzenia. Jeśli zasugerujesz kwotę zbyt wysoką, zaryzykujesz utratę pracy. Jeśli podasz kwotę za niską, sprzedasz swe umiejętności zbyt tanio. Na pytania, co do wysokości zarobków, odpowiadaj w sposób zbliżony do takiego, np. ‘Jestem zainteresowany możliwością dalszego rozwoju kariery zawodowej, więc jestem skłonny negocjować wysokość pensji.’ Podejmij negocjacje, ale nie sprzedawaj się zbyt nisko.”8 Bardzo istotny jest kontakt wzrokowy. „Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z prowadzącym rozmowę daje pozytywne wyniki (...) Unikanie kontaktu wzrokowego z prowadzącym rozmowę kwalifikacyjną powoduje fatalne skutki. Podobnie wcale nie jest dobre zachowanie przeciwne – ‘przygwożdżenie wzrokiem’, może to wywrzeć wrażenie 7 8 Jak znaleźć odpowiednią pracę?, Broszura Krajowego Urzędu Pracy, Warszawa 2000, s. 24. Patrz tamże, s. 24. 22 agresji i krępować.”9 Należy więc patrzyć na swojego rozmówce, ale nie uporczywie wpatrywać się w niego. Spojrzenie powinno wyrażać spokój i pewność siebie. Zamykanie rozmowy kwalifikacyjnej10: - Jeśli pracodawca nie zaoferuje Ci pracy od razu, ani też nie poinformuje o terminie powiadomienia Ciebie o decyzji, zapytaj, kiedy będziesz mógł zadzwonić, by się o niej dowiedzieć. - Jeśli pracodawca poprosi Cię o porozumienie się telefoniczne lub stawienie się na następną rozmowę, zanotuj godzinę dzień i miesiąc. - Podziękuj pracodawcy za rozmowę i jeszcze raz powtórz swoje zainteresowanie pracą oraz kwalifikacje predysponujące Cię do niej. 9 Materiały Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie: Warsztaty z rozmowy kwalifikacyjnej, INEM, Wydział Promocji Zatrudnienia 2000, s. 55. 10 Na podstawie: Jak znaleźć odpowiednią pracę?, Broszura Krajowego Urzędu Pracy, Warszawa 2000, s. 25. 23 ROZMOWA KWALIFIKACYJNA - ZESTAW PYTAŃ (Wg ulotki Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie) I. Pytania związane z firmą, ofertą pracy i stanowiskiem: l. Co Pan/i wie o naszej filmie? 2. Jakiego rodzaju pracy Pani szuka? 3. Skąd dowiedział/a się Pan/i o naszej ofercie pracy? 4. Dlaczego zdecydował/a się Pan/i odpowiedzieć na naszą ofertę pracy? 5. Co pociąga Pana/Panią w tej pracy? 6. Jak wyobraża sobie Pan/i pracę na tym stanowisku? II. Pytania dotyczące doświadczenia zawodowego, poprzednie stanowiska pracy i przyczyny zmiany lub zwolnienia: 7. Czy woli Pan/i indywidualnie czy zespołowo? 8. Jakie ma Pan/i doświadczenie zawodowe? 9. Jak długo Pan/i nie pracuje? 10. Gdzie Pan/i ostatnio pracował/a? 11. Jakie były przyczyny odejścia? 12. Jak często zmieniał/a Pan/i pracę? 13. Dlaczego tak często zmieniał/a Pan/i pracę? 14. Co nie satysfakcjonowało Pana/ Panią w poprzednim miejscu pracy? 15. Co cenił/a Pan/i na poprzednim stanowisku? 16. Jak układała się Pana/i współpraca z byłym szefem i współpracownikami? III. Pytania badające poziom motywacji kandydata: 17. Dlaczego właśnie Pana/Panią powinniśmy zatrudnić? 18. Czy posiada Pan/i umiejętności niezbędne do wykonywania tej pracy? 19. Proszę opowiedzieć o swoim największym osiągnięciu, sukcesie? 20. Jakie ma Pan/i wady? 21. Jakie ma Pan/i zalety? Proszę się sobą pochwalić. 22. Co mogliby powiedzieć o Panu/ Pani przyjaciele? 23. Jak opisałby Pana/Panią poprzedni szef? 24 24. Czy zdarzyła się Panu/Pani jakaś życiowa pomyłka, błąd? 25. Co Pan/i robi, aby radzić sobie ze swoimi słabościami? 26. Co motywuje Pana/Panią do większego wysiłku? 27. Co jest dla Pana/Pani ważne w pracy? IV. Pytania pośrednie o cechy kandydata 28. Jaki typ ludzi Pana/Panią denerwuje? 29. Jak Pan/i sobie z nimi radzi? 30. Co Pana/Panią wyprowadza z równowagi? 31. Jakie największe problemy napotykał/a Pan/i w pracy i jak je Pan/i rozwiązywał/a? 32. Z jakimi osobami chciał/alby Pan/i współpracować? 33. Z jakimi ludźmi nie chciał/alby Pan/i współpracować? 34. Co rozumie Pan/i pod pojęciem współpraca? 35. Jakiego chciał/alby Pan/i mieć szefa? 36. Jakich spodziewa się Pan/i trudności w pracy? V. Pytania sprawdzające kreatywność, określenie celów: 37. Czy planuje Pan/i swoje działania? 38. Jakie ma Pan/i cele krótko i długoterminowe? 39. Jak wyobraża sobie Pan/i siebie za 5, 10 lat? VI. Pytania badające odporność na stres: 40. Jak się Pan/i zwykle zachowuje, gdy spotyka Pana/Panią porażka, niepowodzenie? 41. Jak radzi sobie Pan/i ze stresem? 42. Jakie ma Pan/i zainteresowania? 43. Co robi Pan/i w wolnym czasie? 44. Co Pan/i ostatnio przeczytał/a? 45. Jak lubi Pan/i odpoczywać? VII. Pytania sprawdzające potencjał rozwojowy kandydata, zadowolenie z siebie: 46. Czy ważne są dla Pani/Pana kontakty z ludźmi? Co oznacza mieć kontakt? 47. Jak określa Pan/i sukces? Co to znaczy osiągnąć sukces? 48. Gdyby mógł/mogła Pan/i zacząć życie od nowa, co by Pan/i w nim zmieniła? 25 49. Co zrobił/aby Pan/i inaczej? 50. Czy wybrał/alby Pan/i swój zawód? Co się w nim Pani/Panu podoba, a co nie? VII. Negocjacje placowe: 51. Ile chciał/alby Pan/i zarabiać? 52. Dlaczego tyle? 53. Proszę podać kwotę netto/brutto. IX. Pytania końcowe: 54. Czy jest Pan/i osobą dyspozycyjną? 55. Czy ma Pan/i jakieś problemy ze zdrowiem? 56. Kiedy może Pan/i podjąć pracę? 57. Proszę coś jeszcze powiedzieć o sobie. 58. Czy ma Pan/i jakieś pytania? 26 PROFESJONALNIE NAPISANY ŻYCIORYS + PROFESJONALNIE NAPISANY LIST MOTYWACYJNY = ZAPROSZENIE NA ROZMOWĘ KWALIFIKACYJNĄ 27 PROFESJONALNY ŻYCIORYS + PROFESJONALNY LIST MOTYWACYJNY + UDANA ROZMOWA KWALIFIKACYJNA = SUKCES (GRATULACJE – ZNALAZŁEŚ PRACĘ!) 28 PROFESJONALNY ŻYCIORYS: ▪ JEST TWOJĄ REKLAMĄ I WIZYTÓWKĄ ▪ SPRAWIA DOBRE PIERWSZE WRAŻENIE ▪ EKSPONUJE TWOJE MOCNE STRONY ▪ NIE PRZEDSTAWIA SPRAW UKAZUJĄCYCH CIĘ W ZŁYM ŚWIETLE ▪ ZAWIERA TWOJE DANE OSOBOWE (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES, NUMER TELEFONU, DATĘ URODZENIA, ADRES MAILOWY) ▪ OKREŚLA TWÓJ CEL ZAWODOWY ▪ PRZEDSTAWIA TWOJE KWALIFIKACJE I DOŚWIADCZENIA ▪ PRZEDSTAWIA TWOJĄ HISTORIE ZATRUDNIENIA, OSIĄGNIĘCIA I ZAINTERESOWANIA ▪ PRZEDSTAWIA TWOJE DODATKOWE UMIEJĘTNOŚCI (PRAWO JAZDY, OBSŁUGA KOMPUTERA, FAKSU, KSERO) ▪ PRECYZUJE STOPIEŃ ZNAJOMOŚCI JĘZYKÓW ▪ ZAWIERA WPIS O ZGODZIE NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH ▪ NIE PORUSZA SPRAW OSOBISTYCH 29 PROFESJONALNY ŻYCIORYS: ▪ ZGODNY Z ZASADAMI GRAMATYKI, ORTOGRAFII I INTERPUNKCJI ▪ ESTETYCZNY (BEZ PLAM I ZGNIECEŃ) ▪ BEZ EKSTRAWAGANCJI I UDZIWNIEŃ ▪ KRÓTKI (1 STRONA FORMATU A4) ▪ KONKRETNY (BEZ „WODOLEJSTWA”) ▪ PRZEJRZYSTY ▪ LOGICZNY, NIE CHAOTYCZNY ▪ BEZ SKRÓTÓW ▪ BEZ SŁÓW, KTÓRYCH ZNACZENIA NIE ROZUMIESZ ▪ ACHRONOLOGICZNY WSZYSTKIE FAKTY, KTÓRE ZAWIERA SĄ PRAWDZIWE! 30 WYMAGANIA FORMALNE: - PAPIER DOBREJ JAKOŚCI W FORMACIE A4 - CZCIONKA STANDARDOWA - NAJLEPIEJ TIMES NEW ROMAN O ROZMIARZE 12 - WŁAŚCIWE ODSTĘPY (1,5) - ODPOWIEDNIE MARGINESY - AKAPITY - BRAK UDZIWNIEŃ TYPU CLIP ART, KOLORY, TABELE, SZLACZKI - STOSOWNE ZDJĘCIE (JEŚLI JEST WYMAGANE) - PISZEMY NA JEDNEJ STRONIE KARTKI - BEZ LITERÓWEK 31 SPOSÓB ZAMIESZCZANIA DANYCH: CZAS TRWANIA (OD-DO) → MIEJSCE (UCZELNIA, MIASTO) → KIERUNEK, WYDZIAŁ → REZULTAT LUB PIERWSZA LINIJKA: TYTUŁ ZAWODOWY, NAUKOWY, DATA JEGO UZYSKANIA DRUGA LINIJKA: NAZWA UCZELNI, JEJ SIEDZIBA (MIASTO), KIERUNEK STUDIÓW, EWENTUALNIE SPECJALNOŚCI. MOŻNA ZAMIEŚCIĆ OCENĘ KOŃCOWĄ I TEMAT PRACY MAGISTERSKIEJ. 32 KOLEJNOŚĆ DANYCH W ŻYCIORYSIE CHRONOLOGICZNYM - DANE PERSONALNE - WYKSZTAŁCENIE - DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE - OSIĄGNIĘCIA - DODATKOWE KWALIFIKACJE - ZAINTERESOWANIA - REFERENCJE - ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH LUB: - DANE PERSONALNE - WYKSZTAŁCENIE - HISTORIA ZATRUDNIENIA - UMIEJĘTNOŚCI - ZAINTERESOWANIA - REFERENCJE 33 RODZAJE ŻYCIORYSU: - CHRONOLOGICZNY Najbardziej powszechny i uniwersalny rodzaj CV. Informacje podaje się w kolejności chronologicznej (ale zaczynając od danych najświeższych). Należy wpisać ukończone szkoły i kursy, miejsca pracy, itd. - FUNKCJONALNY Wykorzystywane przez specjalistów, osoby z doświadczeniem. Wpisy w CV dotyczą w dotychczasowych pełnionych miejscach funkcji pracy. oraz zakresu Zalecane osobom obowiązków z dużym doświadczeniem, współpracującym z wieloma pracodawcami. - SKILL CV Polecane osobom z niewielkim lub bez doświadczenia, które jednak posiadają spore umiejętności w danej dziedzinie; wpisy powinny skupiać się na konkretnych umiejętnościach, a nie ścieżce kariery, która nie musi być zachęcająca dla pracodawcy. - SUCCESS CV Zalecane osobom z dużym doświadczeniem i osiągnięciami, takim, w których przypadku "sukcesy mówią same za siebie" i przedstawiane miejsca pracy czy ukończone szkoły mają wartość tylko uzupełniającą. 34 RODZAJE ŻYCIORYSU: - CELOWY Wersja odpowiednia dla osób o konkretnym celu zawodowym i bogatym doświadczeniu. Ten rodzaj dokumentu pozwala na przedstawienie pracodawcy konkretnej wizji pracy, jaką zamierzasz realizować. Pisząc taki życiorys skup się jedynie na informacjach adekwatnych do stanowiska. - CHRONOLOGICZNY Najczęściej stosowany przez osoby poszukujące pracy, dobrze sprawdza się w sytuacjach, gdy ważne jest doświadczenie zawodowe oraz wykształcenie. - FUNKCJONALNY Główną zaletą tej formy dokumentu jest minimalizacja niekorzystnego wrażenia, jakie pracodawca może odnieść np. z powodu nieodpowiedniego wykształcenia czy przerw w zatrudnieniu. Korzystają z niego również osoby zamierzające zmienić ścieżkę kariery. Tutaj ważnym elementem jest opis kompetencji, osiągnięć oraz w branży, w której chcemy pracować. 35 umiejętności przydatnych PROFESJONALNY LIST MOTYWACYJNY: - JEST UZUPEŁNIENIEM ŻYCIORYSU, ALE NIE POWIELANIEM INFORMACJI W NIM ZAWARTYCH - POWINIEN SIĘ WYRÓŻNIAĆ POZYTYWNIE SPOŚRÓD INNYCH LISTÓW - MA PRZYCIĄGAĆ UWAGĘ PRACODAWCY - MA ZROBIĆ DOBRE WRAŻENIE - JEST KRÓTKI, ZWIĘZŁY I NA TEMAT - NIE ZAWIERA SLOGANÓW I OKLEPANYCH ZDAŃ - ZAWIERA TYLKO RAWDZIWE INFORMACJE - NIE JEST NAPISANY OGÓLNIKAMI, ALE KONKRETAMI POPARTYMI DOWODAMI - ZAWIERA MOTYWY WYBORU DANEJ OFERTY - POWINIEN ZAWIERAĆ PROŚBĘ O SPOTKANIE - ZWYKLE JEST ODPOWIEDZIĄ NA PRZEDSTAWIONE PRZEZ PRACODAWCĘ ZAPOTRZEBOWANIE NA DANE STANOWISKO DO KAŻDEGO OGŁOSZENIA NAPISZ NOWY DOKUMENT 36 WYMAGANIA FORMALNE: - NIE DŁUŻSZY NIŻ NA STRONĘ FORMATU A4 - NAPISANY NA BIAŁYM, DOBRYM PAPIERZE - BEZ BŁĘDÓW ORTOGRAFICZNYCH, STYLISTYCZNYCH I INTERPUNKCYJNYCH - Z AKAPITAMI I ODPOWIEDNIMI MARGINESAMI - CZCIONKA STANDARDOWA (TIMES NEW ROMAN O ROZMIARZE 12) - PISANY NA JEDNEJ STRONIE - Z WŁASNORĘCZNYM PODPISEM - PROSTY I ESTETYCZNY - PRZEJRZYSTY I SCHLUDNY - BEZ PLAM I ZGNIECEŃ - BEZ UDZIWNIEŃ TYPU SZLACZKI, KOLORY - NIE W PUNKTACH 37 CO POWINIEN ZAWIERAĆ LIST MOTYWACYJNY: - TWOJE DANE (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES, NUMER TELEFONU) W LEWYM GÓRNYM ROGU STRONY - MIEJSCE I DATĘ POWSTANIA DOKUMENTU W PRAWYM GÓRNYM ROGU STRONY - NAZWĘ FIRMY, JEJ ADRES ORAZ NAZWISKO I STANOWISKO OSOBY, DO KTÓREJ SIĘ ZWRACASZ ORAZ ZWROT GRZECZNOŚCIOWY („SZANOWNA PANI”) NIECO NIŻEJ NA ŚRODKU LUB Z WYRÓWNANIEM DO PRAWEJ - WSTĘP - CZĘŚĆ ZASADNICZĄ - ZAKOŃCZENIE 38 WSTĘP Zawiera zwrot do konkretnej osoby i podanie stanowiska, o jakie się ubiegasz. W przypadku ogłoszenia prasowego wpisz nazwę gazety oraz datę jej publikacji. Jeżeli ogłoszenie znalazłeś za pomocą Internetu podaj nazwę portalu i datę ogłoszenia. Jeżeli wysyłamy ofertę do firmy, która nie zamieszczała żadnego ogłoszenia, należy krótko umotywować, dlaczego chcielibyśmy pracować dla tego właśnie przedsiębiorstwa. Numer referencyjny jest bardzo istotny! CZEŚĆ ZASADNICZA (ROZWINIĘCIE) Przekonaj o atrakcyjności swojej kandydatury. Nie tylko prosisz o przyjęcie do pracy, ale przede wszystkim starasz się udowodnić, że jesteś najlepszym kandydatem na dane stanowisko. Podkreśl te aspekty swojej kariery, które mogą mieć znaczący wpływ na decyzje potencjalnego pracodawcy. Zamieść spis swoich osiągnięć zawodowych. Może to być potwierdzone uzyskanymi dyplomami, nagrodami lub wyróżnieniami w formie pisemnej wzmianki. List powinien zawierać zakres obowiązków pełnionych w obecnej lub byłej firmie oraz umiejętnie przedstawić twoje atuty. Poproś o spotkanie. Wyjaśnij koniecznie, dlaczego ubiegasz się o dane stanowisko pracy akurat w tej a nie innej firmie. Staraj się, aby z twojego podania wynikało, że znasz firmę i wiesz czym się zajmuje. Umieść informacje na temat zakresu obowiązków, jakie były twoim udziałem w poprzedniej lub obecnej pracy. ZAKOŃCZENIE Zakończeniem jest zwrot grzecznościowy (z poważaniem, z wyrazami szacunku), własnoręczny podpis i zamieszczenie spisu załączników ( o ile takie zamieszczasz). 39 CELE ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ TY PRACODAWCA UDOWODNIĆ, ŻE JESTEŚ NAJLEPSZY WYKAZAĆ, ŻE MASZ NAJLEPSZE KWALIFIKACJE DOWIEŚĆ, ŻE JESTEŚ ZAINTERESOWANY PRACĄ SPRAWDZIĆ CZY JESTEŚ ODPOWIEDNI SPRAWDZIĆ TWOJE UMIEJĘTNOŚCI I DOŚWIADCZENIE OCENIĆ CZY SPRAWDZISZ SIĘ W TEJ PRACY PODSTAWOWY CEL: UDOWODNIJ PRACODAWCY, ZE JESTEŚ NAJLEPSZYM KANDYDATEM NA POSZUKIWANE PRZEZ NIEGO STANOWISKO 40 KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA: WERBALNA Słowa, to co mówimy NIEWERBALNA Zachowania, język ciała, aparycja, ubiór, zapach, dotyk, gesty, mimika, sposób siedzenia, poruszania się, mówienia, tonacja i siła głosu itp. To sygnały, które często wysyłamy nieświadomie. Nawet jeśli jesteśmy ich świadomi, często nie mamy na nie wpływu. To ponad 70% komunikatu! 41 PRZED ROZMOWĄ KWALIFIKACYJNĄ: PRZYGOTUJ SIĘ! - zgromadź informacje na temat firmy, w której chcesz pracować oraz dotyczące stanowiska, o które się ubiegasz - nie zapomnij o niezbędnych dokumentach - zapoznaj się z zasadami savoir-vivre’u - zapoznaj się z podstawowymi wiadomościami na temat komunikacji niewerbalnej (przyjmij właściwa postawę ciała, uśmiechnij się) - nastaw się pozytywnie do pracodawcy, firmy i życia - zorientuj się dokładnie gdzie masz się udać (adres, pokój, osoba) - wyłącz telefon komórkowy - nie spóźnij się - bądź pewny siebie, ale nie przesadnie - bądź zadbany: weź prysznic, umyj włosy, odśwież oddech, nie pal przed rozmową - ubierz się elegancko, ale bez przesady - unikaj nadmiaru biżuterii - wybierz raczej konserwatywną kolorystykę stroju - poćwicz przed lustrem 42 W TRAKCIE ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ: - zrób dobre wrażenie - pozwól pracodawcy prowadzić rozmowę, nie zagadaj go - odpowiedzi udzielaj pewnie, bez dużej zwłoki - twój przekaz powinien być jasny, konkretny i klarowny - unikaj dygresji, dowcipów i zbędnych komentarzy - poczekaj aż pracodawca naprowadzi rozmowę na temat świadczeń finansowych - wyrażaj się pozytywnie o swoim poprzednim pracodawcy i współpracownikach - utrzymuj kontakt wzrokowy, ale nie wpatruj się usilnie w rozmówce 43 ISTOTNE: - Przyjmij pozytywny sposób myślenia - Podkreśl swoje osiągnięcia i sukcesy - Nigdy nie wyrażaj się źle o byłym pracodawcy - Nie mów dużo i nie przerywaj - Nie dotykaj i nie komentuj niczego w biurze - Zawsze zachowuj dobre maniery 44 ZAMYKANIE ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ: - Jeśli pracodawca nie zaoferuje ci pracy od razu, ani też nie poinformuje o terminie powiadomienia ciebie o decyzji zapytaj, kiedy będziesz mógł zadzwonić, by się o niej dowiedzieć - Jeśli pracodawca poprosi cię o porozumienie się telefoniczne lub stawienie się na następną rozmowę, zanotuj godzinę dzień i miesiąc - Podziękuj pracodawcy za rozmowę i jeszcze raz powtórz swoje zainteresowanie pracą oraz kwalifikacje predysponujące cię do niej. 45