20131030_MRR_dot._POPC_3 - Krajowa Izba Komunikacji

KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ
Al. Wilanowska 7A/32
02-765 Warszawa
Tel. + 48 22 29 28 700, Fax +48 22 29 28 701
e-mail: [email protected], [email protected], http://www.kike.pl
KRS 0000316678, REGON: 141637224, NIP 9512270210
Warszawa, dnia 30 października 2013 roku
ID KIKE: 320-8829/13
Szanowna Pani
Ewa Wnukowska
Dyrektor Departamentu Koordynacji
Programów Regionalnych i Cyfryzacji
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Stanowisko KIKE dotyczące projektu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa
wersja 3.0 z dn. 2.10.2013 r.
Szanowna Pani Dyrektor,
Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej przesyła niniejszym uwagi do najnowszej,
trzeciej wersji POPC skierowanej do konsultacji społecznych w październiku br. Tak jak
poprzednio na etapie eksperckim, KIKE koncentruje się przede wszystkim na osi
priorytetowej 1.
Już na wstępie chcielibyśmy podtrzymać kluczowe w naszej ocenie postulaty
uwzględnione w pierwszym arkuszu uzgodnieniowym: „Zestawienie uwag do projektu POPC
ver. 1.0” (20130701_uwagi_do POPC_ver._1.0_do_grupy.xls). Należały do nich następujące
punkty, które uwzględnione zostały w por. wyżej arkuszu oraz w kolejnych wersjach POPC –
cytujemy je jednak dla przypomnienia i jako punkt wyjścia do polemiki z niektórymi
uwagami zgłoszonymi do wersji drugiej POPC przez część środowiska:
1
Lp
Część PO
42
2.1 I oś
Powszechny
dostęp do
szybkiego
internetu
43
2.1 I oś
Powszechny
dostęp do
szybkiego
internetu
44
2.1 I oś
Powszechny
dostęp do
szybkiego
internetu
45
2.1 I oś
Powszechny
dostęp do
szybkiego
internetu
Treść uwagi
Stanowis
ko MRR
Zakończenia sieci. Ilość podpisanych umów jest wskaźnikiem
Uwaga
rezultatu dla obecnego POIG 8.4 i per analogiam może być
uwzględni
wskaźnikiem w POC 2.1. Beneficjenci nie mają wpływu na proces ona
akwizycji umów z abonentami. Wskazanym jest dopuszczenie
jako wskaźnika ilości HP – czyli zakończeń sieci wyliczalnych z
ilości lokali/mieszkań w zasięgu sieci. Sieć taka umożliwiałaby
technicznie podłączenie każdego zainteresowanego (czyli do
100% lokali). Dodatkowym zyskiem jest wyższa realizacja
wskaźników pokrycia siecią szerokopasmową AC 2020.
Modernizacja. Budowa sieci NGN może oznaczać potencjał
modernizacyjny własnej sieci działającej w starszej technologii.
Obecnie POIG 8.4 zakłada wyłącznie inwestycję w nowe
przyłącza. Tym samym nie ma formalnej możliwości podłączenia
dotychczasowego abonenta do nowego szkieletu sieci.
Zagadnienie dopuszczenia modernizacji istniejących przyłączy
rodzi niestety wiele problemów formalnych. Co do zasady
dofinansowanie ma zwiększać ilość abonentów podłączonych do
sieci szerokopasmowej. Należy jednak zauważyć, iż rozwiązanie
takie budzi wątpliwości i sugeruje nieekonomiczne utrzymywanie
2 odrębnych szkieletów – dla starych i nowych abonentów.
Dyskryminujące dodatkowo w zakresie usług i promocji
dotychczasowych odbiorców. Co więcej – nowoczesne sieci NGN
posiadają zazwyczaj nadmiarowość przepływności, pozwalającą
na podłączenie 100% lokali utrzymując wskaźniki zgodne z AC
2020. Wskaźniki te stawiają przez operatorami nowe wyzwania,
do których jednak nie musza się oni dostosować. Jednak
analizując pozytywnie zagadnienie zakończeń sieci z pkt. 12 –
przełączenie obecnych abonentów ze starej sieci dostępowej na
nową – jest zgodne i wskazane. Wpłynie również na wzrost
ARPU i pozytywny marketing usług w sieciach NGA –
zwiększając zainteresowanie nimi. Z racjonalnych powodów
należy więc formalnie pozwolić na wykorzystanie potencjału sieci
dystrybucyjno-dostępowej do obsługi również dotychczasowych
abonentów operatora. Co w przypadku przyjęcia rozliczenia z
zakończeń sieci, a nie ilości podpisywanych nowych umów (pkt.
12) wydaje się formalnie spójne.
Okres realizacji projektów. Należy przyjąć, że obecny wymóg 2 lat
jest obiektywnie niewystarczający. Problemy to: długi proces
projektowania i uzgadniania przebiegów z gestorami
nieruchomości, brak cyfrowych map i szybkiej ścieżki uzgodnień,
sięgające 8 m-cy opóźnienia w przekazywaniu środków przez
Instytucje Wdrażające (RPO, POIG), trudności z akwizycją umów,
pozostające poza możliwością działania Beneficjentów.
Okres ten należy wydłużyć do conajmniej 3 lat, a dla projektów
większych (obszarowo i kwotowo) – np. do 4 lat.
Podsumowując – mamy 3 grupy projektów:
• Obszary trwale białe – dowolny typ beneficjenta i technologii – w
tym radiowych – 10-20% środków. Z możliwym progiem
prędkości 2 Mb+.
• MŚP – kontynuacja POIG 8.4 – 20-30% środków – minimalna
kwota projektu 250 tys. zł, maksymalna 3-5 mln, technologie
zgodnie z AC 2020, preferencja punktowa za światłowód i 100
Mb+.
• Konkursy otwarte – każdy typ PT, wyłącznie sieci
światłowodowe, zgodność z AC 2020, min. kwota projektu 5-10
mln zł.
Uwaga techniczna. Zdajemy sobie sprawę z faktu, iż duża część
powyższych propozycji wykracza poza ramy definicji na bieżącym
etapie doprecyzowywania POC. Charakter przemyśleń wymaga
jednak dla zachowania ich spójności – w miarę dokładnego
opisania koncepcji POC 2.1 pozostawiając MRRowi wybór
decyzję dot. zakresu potrzebnych konsultacji na różnych etapach
opracowywania POC 2.1. W miarę postępu prac, zobowiązujemy
się do pogłębienia por. zagadnień.
2
Uwaga
uwzględni
ona
Uzasadnienie
Na chwilę obecną
nie przewidujemy
mierzenia liczby
faktycznych
abonentów, ale
pokrycie sięcią gospodarstwa,
którę zyskają
możliwość
dostępu.
Zapisy programu
nie wykluczają tego
typu rozwiązań, a
szczegóły zostaną
doprecyzowane na
etapie wdrażania.
Uwaga
uwzględni
ona
Szczegółowe
rozwiązania w tym
zakresie zostaną
opracowane na
etapie wdrażania.
Uwaga
uwzględni
ona
Szczegółowe
rozwiązania w tym
zakresie zostaną
opracowane na
etapie wdrażania.
Jak już wspomniano wyżej, powyższe uwagi zostały uwzględnione w aktualnej wersji
POPC (lub przewidziane do zamieszczenia w dokumentach niższego rzędu), jak również były
one wynikiem szerokich konsultacji pomiędzy izbami i PT, a także przedstawicielami części
samorządów. Należy podkreślić – konsultacji opartych zarówno na analizie obecnej
perspektywy
programowania,
jak
i
potencjału
oraz
złożoności
polskiego
rynku
telekomunikacyjnego oraz celów EAC 2020.
Analizując uwagi PT oraz izb i organizacji pracodawców do wersji drugiej oraz
obecne zapisy POPC w wersji 3 należy zauważyć 3 kluczowe zagadnienia:
1. W POPC odnaleźć można wyłącznie zapisy dot. postulatu 42. Jest on podnoszony i
akceptowany przez chyba wszystkich uczestników konsultacji.
2. Postulaty 43 i 44 wydają się również szeroko akceptowane, jednak nie są wprost
regulowane w POPC. Rozumiejąc wyjaśnienia MRR co do przyczyn tego stanu
rzeczy, przypominamy je nie jako postulaty wobec treści POPC, a jako materiał do
prac nad treścią dokumentów konkursowych i ew. rozporządzeń.
3. Postulat 45 poddany został krytyce w zasadzie wyłącznie przez PIIT i po części –
przez Konfederację Lewiatan kopiującą kilka tez PIIT.
Z uwagi na fakt, iż pierwsze trzy postulaty nie są przedmiotem rozbieżności,
zatrzymajmy się na chwilę przy ostatnim z postulatów, bo mimo iż ma on status
uwzględnionego – to znajdując się poza POPC będzie nadal przedmiotem dalszych prac.
Postulat 45 jest w największym skrócie efektem poszukiwania formuły łączącej
zarówno specyfikę polskiego rynku telekomunikacyjnego (ok. 4-5 tys. aktywnych PT),
potrzeb inwestycyjnych wskazywanych w NPS oraz EAC, dobrych doświadczeń z realizacji
projektów w ramach POIG 8.4, polityki unijnej nakierowanej na szczególne wsparcie sektora
MŚP oraz trwających wiele miesięcy konsultacji środowiskowych. Co ważne jednak –
cytowana propozycja uwzględnia również potencjał inwestycyjny największych firm
telekomunikacyjnych w kraju (MAiC, MRR oraz UKE posiadają również własne analizy w
tym względzie), jak i preferencje technologiczne dot. sieci szerokopasmowych (ze
wskazaniem na inwestycje światłowodowe oraz obiektywne technologiczne słabości
dostępnych rozwiązań radiowych).
Wyraźnie należy podkreślić również, iż większość inwestycji dużych PT
zogniskowana jest na terenach silnie zurbanizowanych (wystarczy spojrzeć choćby na
3
pilotażowe projekty GPON ogłoszone w 2013 r. oraz mapę inwestycji w sieć LTE wraz z
realnymi pomiarami parametrów transmisji w terenie), zaś lokalnych ISP tam…, gdzie
działają lokalni ISP, czyli zazwyczaj „na prowincji” (i są to obecnie najczęściej projekty
GPON). Należy przy tym wyraźnie wskazać, iż propozycja z pkt. 45 nie wyklucza dużych
operatorów z konkursów. Przyjmuje jedynie wydzielenie części (do 30%) środków na
lokalne, mniejsze projekty realizowane przez MŚP (bo obiektywnie wymagają one nieco
innego reżimu konkursowego (w tym w zakresie intensywności dofinansowania),
obszarowego, jak również realizacyjnego oraz w zakresie trwałości, niż ma to miejsce w
przypadku projektów dużych). Co więcej – uwzględniamy w naszej propozycji również
przestrzeń, dla rozwiązań radiowych w obszarach trwale białych. Ta propozycja też znalazła
się w POPC czyniąc z pkt. 45 mechanizm uwzględniający wszystkie typy obszarów,
możliwość wyboru najefektywniejszych technologii i inwestujących PT. Stanowczo jednak
należy przeciwstawić się tezom „lansowanym” przez PIIT (np. uwaga 65 do POPC w wersji
2), że projekty realizowane przez MŚP są zagrożone „brakiem możliwości dochowania
wymogu
trwałości inwestycji” oraz, że „projekty
inwestycyjne sieci dostępowych nie
powinny być dzielone na małe lokalne przedsięwzięcia, (bo) stają się jeszcze bardziej
nieefektywne.”. Brak jest jednak jakichkolwiek argumentów potwierdzających tego typu tezę.
Co więcej PIIT sugeruje ponadto, iż inwestycje MŚP nie będą mogły zapewnić usług
hurtowych. Należy postawić pytanie – na jakiej podstawie PIIT twierdzi, iż (poza kwestiami
wynikającymi z regulacji obowiązków np. operatora dominującego oraz innych wymogów i
ograniczeń prawnych) istnieją techniczne różnice w możliwości świadczenia usług hurtowych
na szkieletach np. GPON operatorów dużych oraz MŚP? Niestety w podobnym tonie w jednej
z uwag (136) wypowiada się Lewiatan pisząc: „Projekty inwestycyjne sieci dostępowych nie
powinny być dzielone na małe lokalne przedsięwzięcia, które stają się jeszcze bardziej
nieefektywne. Wątpliwe przy tym byłoby wypełnienie wymogu hurtowego dostępu do
infrastruktury”. Konfederacja nie podaje jednak również żadnych argumentów, czy
przemyśleń na poparcie tej tezy.
POPC musi uwzględniać różnorodność rynku operatorskiego w Polsce – w tym
potencjał inwestycyjny, potrzeby i możliwości budowy sieci w różnych rejonach kraju oraz
doświadczenia zdobyte w perspektywie 2007-2013. Nie możemy „gubić” posiadanej wiedzy i
przeceniać lub niedoceniać wszystkich grup inwestorów w imię interesów bardzo wąskiej
grupy przedsiębiorców. Mamy nadzieję, że wypracowane w toku konsultacji i analiz ramy
podziału środków – pozwolą na aktywizację i wsparcie wszystkich typów PT mogących
realizować w latach 2014-2020 założenia EAC. I nie powtórzą się złe doświadczenia
4
uzyskane np. w wielkoobszarowych projektach „blokujących” całe powiaty, z jakimi
mieliśmy do czynienia w przeszłości. Jak również zachowany zostanie dorobek wypracowany
i uwzględniony w stosownych rozporządzeniach MAiC w zakresie punktacji oceny
technologii dostępowych oraz kategorii kosztów kwalifikowanych i innych powiązanych
dokumentach.
Analiza zgłoszonych do wersji 2 uwag kieruje nas w tym miejscu do „cudownie”
nieprecyzyjnej i technologicznie niebezpiecznej uwagi 132 zgłoszonej przez Konfederację
Lewiatan. To postulat podnoszony bowiem również często w konsultacjach m.in. przez PIIT.
Dotyczy on dopuszczenia wsparcia dla łączy asymetrycznych i ma niestety status uwagi
uwzględnionej. Czemu „niestety”? Dyskusja o asymetryczności łączy nie może być bowiem
zamknięta w haśle, które pomija parametry techniczne asymetryczności. Na rynku dostępne
są bowiem już dziś usługi oferujące asymetryczność sięgającą współczynnika 100:1 (pakiety
100 Mb down/1 Mb up). Zaś poziom 10:1, czy 20:1 i więcej jest smutnym standardem wielu
ofert operatorów sieci ADSL i CaTV. Nie wchodząc w głębsze analizy w tym miejscy należy
postawić jednak fundamentalne pytanie – jaki standard szerokopasmowy spełnia nie tylko
oferta 100/1 Mb, ale i 30/1 Mb, 60/3 Mb lub jeszcze ciekawiej – asymetryczne 100/x Mb (to
realne oferty dostępne na stronach dużych operatorów – włącznie z ostatnią w której operator
nie podaje uploadu)? Czy naprawdę usługa 30/1 jest równie szerokopasmowa, jak 30/30? Czy
100/1 daje realną możliwość nie tylko skorzystania z 100 Mb downloadu i realnego
korzystania z całego pakietu szerokopasmowych, czy jest tylko marketingowym blefem?
KIKE wskazuje, iż ewentualne dopuszczenie wsparcia dla sieci asymetrycznych, powinno
być poprzedzone bardzo wyraźnym oszacowaniem i określeniem poziomu asymetryczności,
który gwarantować będzie jeszcze rzeczywistą szerokopasmowość dostępu do sieci. Internet
już od wielu lat nie jest jednokierunkowy, a przywiązanie do starych technologii dostępowych
nie powinno być wspierane kroplówką dofinansowań, które dodatkowo uzasadniać będą
rozbudowę technologicznego skansenu tylko dlatego, że część operatorów nie chce
zainwestować w nowoczesne rozwiązania gwarantujące:
 duże przepustowości up/down,
 niskie opóźnienia pakietów,
 ograniczone współdzielenie pasma w sieciach p2mp,
 szybki szkielet,
 możliwość łączenia i współdzielenia sieci.
5
Zauważmy, iż choć część operatorów podnosi słusznie argument o nie dublowaniu
sieci, to co najmniej w zakresie sieci dostępowych część rozwiązań (np. xDSL, DOCSIS,
ETTH, GPON) jest ze sobą całkowicie niekompatybilna. Również na poziomie sieci
dystrybucyjnych obserwujemy znaczące różnice technologiczne. Postulat kooperacji,
efektywnego wykorzystania istniejących zasobów jest więc słuszny, choć wymaga głębszej
refleksji technologicznej i celowościowej.
Analiza zgłoszonych do wersji 2 POPC uwag powinna objąć jeszcze kilka punktów,
jednak w tym miejscu skupmy się jeszcze na dwóch istotnych zagadnieniach.
Pkt. 118 Związku Województw RP wskazuje dyskutowany regularnie problem oceny
braku zainteresowania realizacją inwestycji przez PT, jako warunku uzasadniającego
inwestycje własne JST w kolejnej perspektywie finansowej. Jakkolwiek uwaga ta nie ma
statusu uwzględnionej, tak POPC pozostawia furtkę dla takich inwestycji. W żadnym jednak
miejscu (POPC oraz dokumenty konsultacyjne) nie jest podnoszona propozycja metodologii
określenia owego „braku zainteresowania”. W szczególności – jakiego obszaru i perspektywy
czasowej ta ocena ma dotyczyć? Czy oceniamy stan na 1.01.2014 r? Jak mają być
przeprowadzone „badania” planów inwestycyjnych PT przez JST? Jakie inwestycje PT będą
wymagane, itd.
Pkt. 106 Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji PAN podnosi natomiast pomysł:
„Wykorzystania systemu SIPS do paszportyzacji przebiegu tras kablowych”. Uwaga ma
status uwzględniony, jednak nie ma na dziś ani narzędzi paszportyzacji w SIPS, ani aplikacji
oraz metod tworzenia i uzgadniania dokumentacji, ani zasad prawnych dot. gromadzenia i
udostępniania tego typu danych. Co więcej – według danych GGK – cyfryzacja zasobów
geodezyjnych przesunięta została na koniec 2016 r. Bez cyfrowych map i szeregu innych
rozstrzygnięć i aplikacji – nie ma możliwości realizacji w/w postulatu. I nie będzie jej
prawdopodobnie co najmniej do 2018 r. (rynek będzie potrzebował co najmniej roku na
zaadoptowanie nowych procedur uwzględniających pełną cyfryzację map i uzgodnień) co
powoduje, iż postulat ten choć ciekawy – nie może zostać uwzględniony w pracach nad
POPC z powodów praktycznych, leżących po stronie administracji publicznej.
***
Analizując same zapisy POPC w wersji 3 (oraz pośrednio zawartość najnowszej wersji
NPS, do której odwołuje się POPC) KIKE przyłącza się do stanowiska, iż obydwa dokumenty
6
są coraz bardziej precyzyjne i kompletne. Jednak szczegółowa analiza podawanych w nich
danych budzi niepewność w kilku istotnych punktach. Przykładem niech będzie zapis ze
strony 13 POPC:
„Zgodnie z zapisami NPS na stworzenie infrastruktury szerokopasmowego internetu,
która wsparana będzie w ramach osi I POPC, umożliwiającej osiągniecie przez Polskę celów
EAC, potrzebne jest zrealizowanie inwestycji o koszcie całkowitym wynoszącym 17,5 mld
PLN (tj. ponad 4,13 mld euro). Przedstawiony w NPS podział źródeł finansowania wskazuje
na konieczność zagwarantowania w ramach POPC na ten cel kwoty ok. 900 mln euro.
Pozostałe część środków pochodzić będzie przede wszystkim z programów operacyjnych
obecnej perspektywy finansowej, w ramach dokończenia obecnie realizowanych inwestycji,
jak również z budżetu środków prywatnych sektora komercyjnego.”
Trudno przejść do porządku dziennego nad faktem, iż w wersjach NPS
przekazywanych do konsultacji jeszcze kilka miesięcy temu kwota potrzebnych inwestycji
szacowana była na dwadzieścia kilka mld zł., zaś zdolności inwestycyjne PT na nie więcej,
niż 8 mld zł. Wykres z jednej z poprzednich wersji NPS z br. poniżej:
19,3-26,2
7-14
Sieć dostępowa
12,1-16,4
12,3
Sieć szkieletowa
i dystrybucyjna
8,0
Finansowanie
prywatne
4,3
Finansowanie UE
i publiczne krajowe
7,2-9,8
Szacunkowe koszty
Plany finansowania
(prognoza na dzień 11.2012)
Co prawda w najnowszej wersji NPS MAiC wskazuje na str. 8, iż: „wymagany poziom
zaangażowania środków publicznych jest na poziomie 5,9 mld zł”, to nadal kwota ta jest
istotnie wyższa, niż przyjęta w POPC. Niestety w żadnym znanym nam dokumencie (lub
projekcie) rządowym nie ma wyjaśnienia podstaw do tak istotnej zmiany przyjmowanych w
POPC wartości. W szczególności ani POPC, ani towarzysząca temu dokumentowi
„Diagnoza…” nie podają uzasadnienia przyjętych w tych dokumentach szacunków
finansowych. Trudno oprzeć się wrażeniu, iż cytowany akapit POPC ma za zadanie uzasadnić
niższą niż pierwotnie zakładano alokację środków w ramach pierwszej osi i odsunąć w czasie
(a przynajmniej od POPC) dyskusję o środkach brakujących dla zmierzenia się z założeniami
EAC. Wrażenie jest tym mocniejsze, iż jak dotąd widoczny na wykresie nad zielona kolumną
„spread” próbowano łatać obietnicami przekazania środków z IP, a ostatnio – nawet
7
możliwymi inwestycjami OFE. I jakkolwiek problem brakujących środków, to przede
wszystkim materia NPS, to w kontekście POPC jest ona mimo wszystko istotna dlatego, iż
w/w założenia zdają się uzasadniać niższą alokację środków na oś 1. Skoro bowiem w świetle
założeń POPC powinno wystarczyć 900 mln Euro, to alokowana kwota 872,62 mln jawi się
wystarczającą. To jednak błędne założenie.
POPC oraz NPS podają bowiem równocześnie analizę kontraktowanych obecnie usług
szerokopasmowych. Nie można bowiem płynnie przechodzić od wskaźników UKE
opracowywanych dla łączy 2 Mb (wyznaczających obecny standard szerokopasmowości np.
na wykresie ze str. 4 Diagnozy) …
… do tezy o penetracji infrastruktury szerokopasmowej wymaganej przez założenia
EAC (przypomnijmy: 30 i 100 Mb) np. pisząc dalej już na str. 5: „obszary, które stanowią
„zupełnie białe plamy”. Obecnie jest to ok. 8% miejscowości, głównie liczących poniżej 100
mieszkańców.”. Powiedzmy wprost jeszcze mocniej. Nikt po stronie administracji publicznej
nie wydaje się posiadać na dzień dzisiejszy inwentaryzacji zrealizowanej zgodnie z
wymaganiami EAC 2020. Pójdźmy dalej – deklarowana w części raportów przekazywanych
do UKE zdolność do dostarczenia abonentowi np. 30 Mb bez jakichkolwiek gwarancji
przepływności w przedziale dobowym, czy bez uwzględnienia np. odległości abonenta od
centrali lub stacji bazowej, czy wreszcie obciążenia łączy p2mp – nie powinny stanowić
podstawy do stwierdzenia, że na danym obszarze istnieją sieci klasy NGN. Tym samym nadal
brak jest realnych podstaw szacowania potrzebnych inwestycji. A zadania nie ułatwia fakt
podawania przez część operatorów gotowości do świadczenia usług NGN na zasadach HDReady… - czyli może 30 Mb w szczycie i idealnych warunkach laboratorium.
8
Obliczenie realnie potrzebnych nakładów wymaga przyjęcia katalogu rozwiązań
technicznych, gęstości zaludnienia i lokalizacji już istniejącej infrastruktury. Ale wystarczy
policzyć koszty terminali NGN (modemy kablowe, ONT, itp.), sieci, przyłączy, geodezji,
opłat za infrastrukturę, itp. by zrozumieć, iż w dużym bloku koszt podłączenia abonenta NGN
wyniesie prawdopodobnie 500-1500 zł (dane podawane przez operatorów budujących sieci
NGN na osiedlach bloków) w zależności od technologii, pakietu dostarczanych usług i realnej
akwizycji (różne kwoty wynikają też z faktu, iż część operatorów podaje koszt wybudowania
samego łącza, a część – łącza oraz terminala i inwestycji czołowych niezbędnych do
uruchomienia usług). Za to podłączenie ziemią budynku jednorodzinnego na osiedlu o w
miarę zwartej zabudowie – z uwagi na koszty projektowo-budowlane ponoszone dla każdego
odbiorcy podniosą cenę do kilku tysięcy złotych. Inwestycje w terenach wiejskich i słabo
zurbanizowanych będą jeszcze droższe. Widać z powyższych przykładów, iż gdyby wszyscy
Polacy mieszkali w dużych blokach – najlepiej położonych w jednym mieście – to całość
nakładów potrzebnych na NGN dla 100% gospodarstw wyniosłaby ok. 10-12 mld złotych.
Jednak w praktyce jeśli sieć NGN ma dotrzeć do wszystkich odbiorców – konieczne będą
prawdopodobnie 3x większe nakłady. A szacunki własne administracji wskazywane w NPS
odnośnie zdolności inwestycyjnych rynku, to 8 mld zł. I to uwzględniając inwestycje
realizowane w bieżącej perspektywie finansowej.
W tej sytuacji należy przyjąć, iż kwota przewidziana dla osi I POPC jest daleko
niewystarczająca dla realizacji celów EAC. To zadanie stojące przed NPS’em, nie POPC –
stąd w niniejszym dokumencie odstępujemy od szczegółowej analizy kosztów. Należy jednak
pamiętać, iż szacunki inwestycyjne do których odnosi się POPC, są zdecydowanie zaniżone.
Co należy uwzględnić w planowaniu konkursów, gdyż przeznaczone na Oś I środki będą
niewystarczające do osiągnięcia założonych w EAC celów. Stąd tak ważna jest zarówno
wysokość alokacji, podział środków między regiony słabo i dobrze rozwinięte, a także
między grupy PT pod względem ich maksymalnie szerokiej aktywizacji.
Podążając konsekwentnie ścieżką powyższej konstatacji wskazanym jest maksymalne
możliwe zwiększenie alokacji na Oś pierwszą. Co więcej – zdecydowanie wskazanym jest
zmiana rozłożenia środków pomiędzy woj. Mazowieckie i resztę kraju. Zarezerwowanie
blisko 1/7 (13,6%) środków na najlepiej rozwinięte województwo wydaje się nietrafione.
Wszak inwestycje efektywniej i korzystniej jest realizować na obszarach zamożniejszych i
ludniejszych. Argument, iż na Mazowszu są obszary białe należy zestawić z faktem, iż na
obszarach słabiej zaludnionych i uboższych – obszarów tych jest jeszcze więcej, odbiorcy
usług są bardziej rozproszeni, zaś inwestycje szerokopasmowe będą zdecydowanie
9
trudniejsze i kosztowniejsze. Szukając metody na inną i bardziej efektywną oraz sprawiedliwą
alokację środków (wobec tej zaproponowanej w wersji 3 POPC) warto odnieść się do różnic
w poziomu dofinansowania przyznawanego np. w obecnej perspektywie dla POIG 8.4 na
terenie różnych województw (50-70% dla firm mikro i małych – 40-60% dla średnich).
Współczynniki te powinny zostać zestawione z zaludnieniem województw szczególnie wtedy,
gdy planowane jest (?) ich wprowadzenie w perspektywie 2014-2020. Jeśli bowiem różne
poziomy dofinansowania zostaną wprowadzone, to przy zbyt małej puli dostępnych środków
– województwa z niższymi poziomami dofinansowań otrzymają środki na budowę
statystycznie większej liczby łączy, niż województwa słabiej rozwinięte. Jeśli te 3 poziomy
nie są planowane do wprowadzenia – mogą i tak pomóc skorygować proponowaną alokację
tak, by środki rozdysponowane zostały nie tylko w oparciu o liczbę ludności, ale i
uwzględniały wyższe potrzeby inwestycyjne i stymulacyjne biedniejszych regionów.
Wreszcie ostatnim elementem jest aktywizacja możliwie szerokiej grupy PT w
inwestycje NGN. Skromne środki publiczne i ograniczone zasoby inwestycyjne największych
operatorów, a także pozytywne doświadczenia z POIG 8.4 skutkujące wyczerpaną przed
terminem alokacją oraz budową kilkuset sieci NGN w różnych regionach (głównie na
obszarach wiejskich i podmiejskich) powodują, iż należy nie tylko kontynuować wspieranie
MŚP, ale też udostępnić temu segmentowi beneficjentów większe niż dotychczas środki.
Działanie takie zaktywizuje do 2020 r. dodatkowy kapitał inwestycyjny, alokuje inwestycje w
całym kraju oraz rozprasza ryzyko biznesowe na szereg niezależnych podmiotów wspierając
równocześnie konkurencję.
KIKE ma pełną świadomość, iż prościej jest zarządzać niewielką ilością dużych
kontraktów. Jednak operatorzy lokalni obsługują w Polsce jak szacujemy ok. 1.5-2 mln
abonentów wykorzystując od lat również sieci kablowe zdolne bardzo często do realizacji
usług NGN (zazwyczaj w standardzie ETTH oraz DOCSIS). Dofinansowania unijne
spowodowały jednak, iż coraz więcej inwestycji MŚP realizowanych jest w standardzie
FTTx. Znane są przykłady ISP realizujących projekty o budżecie przekraczającym łącznie 10
mln
złotych,
zaś
największy
budżet
łącznych
inwestycji
realizowanych
dzięki
dofinansowaniom przez pojedynczego ISP – członka KIKE przekracza 60 mln zł. Łącznie
przyznane w latach 2011-2012 dofinansowania uruchomiły inwestycje własne lokalnych ISP
sięgające kilkuset mln złotych. W ich efekcie w zasięgu aktualnie budowanych przez MŚP
sieci NGN znajdzie się kilkaset tysięcy HP – choć same projekty rozliczane są z ilości
podpisanych umów, to zasięg oraz topologia sieci pozwoli na podłączenie wszystkich
mieszkańców z obszaru inwestycji. Wartości te pokazują, iż bezsprzecznie warto
10
kontynuować programy otwarte dla MŚP – w tym zarezerwować środki na konkursy
adresowane wyłącznie do tego segmentu inwestorów.
***
Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej podtrzymuje gotowość dalszej współpracy nad
POPC oraz dokumentami towarzyszącymi przyszłej perspektywie finansowej. Mamy
świadomość, iż zapewne nie wszystkie zgłaszane w toku konsultacji oraz spotkań roboczych
uwagi znalazły się w niniejszym stanowisku. Część zaś zagadnień wykracza poza ramy POPC
i znajdzie się w innych dokumentach. Z uwagi na konieczność zachowania spójności, jak
również niezbędnej polemiki z niektórymi propozycjami MRR oraz innych podmiotów
szczególnie w zakresie planowanego podziału środków pomiędzy regiony oraz grupy
beneficjentów – część w/w rozważań ma charakter systemowy lub wymaga dalszego
rozwinięcia na kolejnych etapach prac eksperckich.
Z poważaniem,
Piotr Marciniak
GRAP - Grupa Robocza d/s współpracy z Administracją Publiczną
Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej
11