ks. Kazimierz Hamerszmit - Biblioteka Publiczna im. Marii

BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. MARII KONOPNICKIEJ
W SUWAŁKACH
CZYTELNIA KSIĄŻEK
Kazimierz Aleksander Hamerszmit
(1916-1996)
w 100. rocznicę urodzin i 20. rocznicę śmierci
zestawienie bibliograficzne
(wybór)
Suwałki, 2016
1
Spis treści
Nota biograficzna ............................................................................................................................ 2
Bibliografia...................................................................................................................................... 3
I. WYDAWNICTWA ZWARTE .................................................................................................... 3
II. ARTYKUŁY Z CZASOPISM ................................................................................................... 4
2
Nota biograficzna
Kazimierz Aleksander Hamerszmit (ur. 12 lutego 1916 r. w Kołakach Kościelnych, zm. 5 lutego 1996 r.
w Suwałkach) – duchowny katolicki, więzień Dachau.
Ukończył Gimnazjum Państwowego im. Tadeusza Kościuszki w Łomży. W latach 1934-1939 uczył się w Wyższym
Seminarium Duchownym w Łomży. Wyświęcony w 1939 r. Najpierw (od 13 czerwca do 1 września) wikariusz
w Dobrzyjałowie, następnie w Bakałarzewie.
W 1939 r. aresztowany przez Niemców, więzień niemieckich obozów Soldau, Sachsenhausen i Dachau (od 14
grudnia 1940 r. do 29 kwietnia 1945 r.), gdzie był ofiarą eksperymentów medycznych. Numer obozowy 22575.
Po zakończeniu wojny pozostał w Niemczech, pracował jako duszpasterz Polaków w Norymberdze i w Coburgu.
3 maja 1946 r. powrócił do Polski
Był wikariuszem:
- w Zambrowie (od 10 maja do 1 lipca 1946r.),
- w Grajewie (od 1 lipca 1946 r. do 1 października 1947 r.),
- w Ostrołęce (od 26 maja 1947 r. do 26 maja 1952 r.),
- w Rutkach (zastępował proboszcza od 26 maja do 4 sierpnia 1952 r.),
- w Łomży (od 4 sierpnia do 2 października 1952 r.),
- w Piątnicy Poduchownej (zastępował proboszcza od 2 października 1952 r. do 14 sierpnia 1959 r.).
Od 14 sierpnia 1959 r. duszpasterz w Suwałkach: najpierw wikariusz, później (od 5 kwietnia 1965 r.) administrator,
a od 10 sierpnia 1966 r. do przejścia na emeryturę (1 lipca 1986 r.) proboszcz parafii św. Aleksandra w Suwałkach.
Jednocześnie był dziekanem suwalskim (od 1 sierpnia 1967 r. do 17 grudnia 1970 r.), a następnie kanonikiem
Kapituły Katedralnej Łomżyńskiej (od 17 grudnia 1970 r. do 17 września 1985 r.). 22 listopada 1975 r. został prałatem
honorowym Jego Świątobliwości, a 24 marca 1985 r. dziekanem dekanatu suwalskiego św. Aleksandra.
W latach 1981-1989 udostępniał lokale parafii do druku i przechowywania wydawnictw i ulotek podziemnej
"Solidarności". W dniach 11 listopada, 1 i 3 maja celebrował uroczyste msze, w czasie których wygłaszał patriotyczne
kazania i homilie.
Jego imieniem nazwano jedną z suwalskich ulic, a w 2013 r. został patronem Szkoły Podstawowej nr 4 w Suwałkach.
W lutym 2010 r. rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Hamerszmit
3
Bibliografia
I. WYDAWNICTWA ZWARTE
Brozio, Dariusz Maciej
1. Model życia chrześcijańskiego w świetle nauczania ks. Kazimierza Aleksandra Hamerszmita (zm.
1996) / Dariusz Maciej Brozio. - Ełk ; Olecko : Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej ; Warszawa :
Wydział Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2009. - 436 s. : il. ;
22 cm
Dziedzic, Zenon
2. Czcigodny kapłan Kazimierz Hamerszmit z Suwałk, kandydat na ołtarze / Zenon Dziedzic. - Suwałki :
[b.w.], [2010]. - 39 s. ; 16 cm
Hamerszmit, Kazimierz Aleksander
3. Mamusia partyzantów, [w: ] Sylwetki matek kapłanów / red. Zofia Walkiewicz. - Poznań ; Warszawa :
Pallottinum, 1981. - S. 145-148
4. Na kapłańskiej drodze II : ks. Kazimierz Hamerszmit numer obozowy w Dachau 22575 : wspomnienia
/ Kazimierz Aleksander Hamerszmit ; oprac. Edward Anuszkiewicz. - Ełk : Kuria Biskupia Diecezji
Ełckiej, 2002. - 73 s. : fot. ; 21 cm
J.B.
5. Uczciwe życie kapłański, [w:] Na początku był kościół : 285 lat parafii św. Aleksandra / red. Jan
Bacewicz. - Suwałki : Przemysław Rogowski : [Parafia Rzymsko-Katolicka św. Aleksandra], 1995. S. 82-88
Mocarski, Andrzej
6. Ełccy internowani i ich kapelani / Andrzej Mocarski. - Ełk : [nakł. autora], 2010. - 176 s. : il. (gł. kolor.)
; 31 cm
Na
7. Na kapłańskiej drodze : ks. prałat Kazimierz Hamerszmit 1916-1996 / oprac. Edward Anuszkiewicz. Ełk : Kuria Biskupia Diecezji Ełckiej, 2000. - 75 s. : fot. (gł. kolor.), 1 portr. ; 21 cm
Naruszewicz, Tomasz
8. Bakałarzewo pod okupacją niemiecką i sowiecką, [w:] Bakałarzewo. Dzieje miasteczka i ziemi /
Tomasz Naruszewicz. - Bakałarzewo : Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bakałarzewskiej, [2006]. - S.
261-308
Zawadzki, Jerzy
9. Duszpasterz suwalski : [ks. Kazimierz Hamerszmit], [w:] Biografie suwalskie. Cz. 4 / red. Małgorzata
Pawłowska. - Suwałki : Wydawnictwo Jaćwież, 1997. - S. [25]-28
Życie
10. Życie religijne, [w:] Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą / red. Janusz Kopciał. - Suwałki :
Wydawnictwo Hańcza, 2005. - S. 620-628, 935-942
4
II. ARYKUŁY Z CZASOPISM
Andruszkiewicz, A.
11. Tu Radio Maryja. Radio Maryja to ratunek dla Kościoła i ojczyzny w Polsce (ks. Kazimierz
Hamerszmit) / A. Andruszkiewicz // Nasz Zwiastun. - 1999, nr 1, s. 12
12. W czwartą rocznicę śmierci Księdza Prałata Kazimierza Hamerszmita : wspomnienie / A.
Andruszkiewicz // Nasz Zwiastun. - 2000, nr 1, s. 13
Anuszkiewicz, E[dward]
13. Uczczono pierwszą rocznicę śmierci ks. Prałata Kazimierza A. Hamerszmita / E[dward] Anuszkiewicz
// Martyria. - 1997, nr 3, s. 5
(ap)
14. Święty za życia / (ap). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2010, nr 6, s. 3
Borkowska, K.
15. Aby słów moich dotknęli rękami ludzie / K. Borkowska // Królowa Apostołów. - 1989, nr 11, s. 25-26
Broc, Jerzy
16. Szansa na lepszy świat : wspomnienie o ks. K. Hamerszmicie / Jerzy Broc // Tygodnik Suwalski. 1996, nr 8, s. 15
Brozio, Dariusz Maciej
17. Istota i znaczenie modlitwy w świetle nauczania ks. Kazimierza Aleksandra Hamerszmita / Dariusz
Maciej Brozio // Studia Ełckie. – 2007, t. 9, s. 247-267
Czy
18. Czy ksiądz Hamerszmit zostanie świętym? Ełcka Kuria zbiera dokumenty o jednym z najbardziej
znanych suwalskich kapłanów // Kurier Poranny. - 2000, nr 43, s. 1
Dziedzic, Zenon
19. Ksiądz Kazimierz / Zenon Dziedzic // Krajobrazy. - 2001, nr 6, s. 6
(gram)
20. Suwalski kapłan na ołtarze / (gram). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 7, s. 4
ks. Kazimierz Hamerszmit - wspomnienie
(GRAM)
21. Żył jak święty / (GRAM). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2009, nr 6, s. 3
Hamerszmit, Kazimierz
22. Byłem numerem 22575 / Kazimierz Hamerszmit // Krajobrazy. - 1981, nr 6, s. 8, 9 ; nr 7, s. 8, 9 ; nr 8,
s. 8, 9 ; nr 9, s. 8, 9
23. Dług spłacony Bogu / Kazimierz Hamerszmit ; rozm. Henryka Seredyńska, Jadwiga Stawecka //
Ad-Esse. - 1990, nr 1, s. 10-11
24. Mamusia partyzantów / Kazimierz Hamerszmit // Nowe Życie. - 1995, nr 4, s. 18-19
5
25. Moja rodzina / Kazimierz Hamerszmit // Martyria. - 1994, nr 7, s. 18
26. Niezwykłe spotkanie / Kazimierz Hamerszmit // Martyria. - 1995, nr 10, s. 16
Janusz, Eugeniusz
27. Nic dla siebie : wspomnienie o ks. Kazimierzu Hamerszmicie / Eugeniusz Janusz // Martyria. - 2003, nr
3, s. 10-11
Januszkiewicz, Julita
28. Był wyjątkowym kapłanem / Julita Januszkiewicz // Gazeta Współczesna. - 2014, nr 203, s. 7
Jemielity, Witold
29. Ks. Kazimierz Hamerszmit / Witold Jemielity // Ełckie Studia Teologiczne. - 2001, nr 2, s. 67-82
30. Jeż, Ignacy
Przemówienie ks. Biskupa Ignacego Jeża na pogrzebie ks. Kazimierza Hamerszmita w Suwałkach dnia
8 lutego 1996 r. / Ignacy Jeż // Martyria. - 1996, nr 3, s. 17
Kalejta, G[rzegorz]
31. Historia Parafii Matki Bożej Miłosierdzia / G[rzegorz] Kalejta // Nasz Zwiastun. - 2004, nr 2, s. 4-8
32. Pamięć o dobroci serca / G[rzegorz] Kalejta // Nasz Zwiastun. - 2003, nr 1, s. 9
Karpowicz, Tytus
33. Żyjesz nie tylko na przedwiośniu. Księdzu Kazimierzowi Hamerszmitowi na imieniny / Tytus
Karpowicz // Krajobrazy. - 2001, nr 9, s. 11
Ksiądz
34. Ksiądz Kazimierz Hamerszmit // Tygodnik Suwalski. - 1996, nr 7, s. 2
Kubaszewski, Tomasz
35. Nasz kandydat na ołtarze / Tomasz Kubaszewski // Gazeta Współczesna. - 2009, nr 25, s. 1
36. Święty za życia / Tomasz Kubaszewski. - Fot. // Gazeta Współczesna. - 2007, nr 27, s. 4
Łapiński, Ryszard
37. V Dni Kultury Chrześcijańskiej / Ryszard łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1999, nr 43, s. 2
38. Człowiek, kapłan, patriota : w drugą rocznicę śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita / Ryszard Łapiński
// Tygodnik Suwalski. - 1998, nr 6, s. 7
39. Dzięki Ci Panie, że dałeś Go nam / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2006, nr 6, s. 4
40. Pamięci ks. Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1997, nr 6, s. 3
41. Pamięci ks. Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1999, nr 6, s. 2
42. Pamięci ks. Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2002, nr 9, s. 10
43. Pamięci księdza Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2000, nr 44, s. 15
6
44. Pamięci księdza Hamerszmita / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2001, nr 7, s. 15
45. Patrzymy na tę postać z podziwem : pierwsza rocznica śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita / Ryszard
Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1997, nr 8, s. 2
46. Siódma rocznica / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2003, nr 7, s. 15
47. Suwalczanie żegnają swego proboszcza / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1996, nr 7, s. 3
48. Wielki Suwalczanin : piąta rocznica śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita / Ryszard Łapiński. - Fot. //
Tygodnik Suwalski. - 2001, nr 9, s. 8
49. Wspomnienie o księdzu Hamerszmicie / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2000, nr 9, s. 6
50. Wzór do naśladowania / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 6, s. 4
Łatak, K[azimierz]
51. Na kapłańskiej drodze ks. Kazimierza Hamerszmita / K[azimierz] Łatak // Martyria. - 2000, nr 10, s. 13
Maciejewski, J[anusz]
52. 4. rocznica śmierci Ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / J[anusz] Maciejewski // Martyria. - 2000, nr
3, s. 6
53. Ksiądz Kazimierz Hamerszmit 1916-1996 (wspomnienie) / J[anusz] Maciejewski // Martyria. - 1996, nr
3, s. 18
Mikłaszewicz, Grażyna
54. W 80 dni dookoła Boga / Grażyna Mikłaszewicz. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 8, s. 12-13
(mow)
55. Pamiątka po księdzu : Izba Pamięci jako hołd złożony ks. Hamerszmitowi /
Współczesna. - 2006, nr 25, s. 3
(mow) // Gazeta
Najgodniejsze
56. Najgodniejsze z imion. Warsztaty Terapii Zajęciowej w Filipowie mają swojego patrona // Gazeta
Współczesna. - 2000, nr 51, s. 5
Najwybitniejsze
57. Najwybitniejsze postaci województwa suwalskiego // Krajobrazy. - 1998, nr 52/1, s. 8
Odszedł
58. Odszedł na zawsze szlachetny pasterz // Krajobrazy. - 1996, nr 6, s. 3
Olek
59. O księdzu / Olek // Siewca. – 2000, nr 14, s. 8-9
Orzechowska, B[ogna]
60. Tłumy pożegnały przyjaciela / B[ogna] Orzechowska // Krajobrazy. - 1996, nr 7, s. 4
Ostatnia
61. Ostatnia droga księdza. Tysiące Suwalczan żegnało Kazimierza Hamerszmita // Kurier Poranny. 1996, nr 35, s. 4
7
Pamięci
62. Pamięci Kazimierza Hamerszmita // Krajobrazy. - 1997, nr 6, s. 6
63. Pamięci ks. Hamerszmita // Tygodnik Suwalski. - 2000, nr 44, s. 15
64. Pamięci ks. Kazimierza Hamerszmita // Głos Serca. - 2003, nr 5, s. 6
Piąta
65. Piąta rocznica śmierci ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita // Martyria. - 2001, nr 3, s. 5
Podgórski, R[yszard]
66. Charyzmatyczny kapłan / R[yszard] Podgórski // Tygodnik Północny. - 1998, nr 3, s. 9 ; 1998, nr 5, s. 6
; 1998, nr 6, s. 6 ; 1998, nr 7, s. 6 ; 1998, nr 8, s. 6 ; 1998, nr 9, s. 1, 6
Raczyło, Andrzej
67. Znani - nieznani ? Patroni suwalskich ulic / Andrzej Raczyło. - (Wyższa Szkoła Suwalsko - Mazurska).
- Il. // Krajobrazy. - 1999, nr 32, s. 7
Radziwonowicz, Tadeusz
68. Ksiądz Kazimierz Hamerszmit o sobie i w opiniach władz / Tadeusz Radziwonowicz. - Fot. // Tygodnik
Suwalski. - 2004, nr 43, s. 13
(rł)
69. Wzór do naśladowania / (rł). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 6, s. 4
Salamon, M[arian]
70. Relacja z uroczystości pogrzebowych Księdza prałata Kazimierza Hamerszmita : Mieszkańcy Suwałk
pożegnali swego Ojca / M[arian] Salamon // Martyria. - 1996, nr 3, s. 16
Sewastianowicz, Grażyna
71. Był numerem 22575 /Grażyna Sewastianowicz. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2012, nr 6, s. 10
Sikora, Jerzy
72. Bóg mój i wszystko! : o śp. Ks. Kazimierzu Hamerszmicie / Jerzy Sikora // Słowo. Dziennik Katolicki
. - 1996, nr 38, s. 7
73. Szósta rocznica śmierci ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / Jerzy Sikora // Martyria. - 2002, nr 3, s. 4
74. Śp. Ks. Prałat Kazimierz Aleksander Hamerszmit
Diecezjalne. - 1996, nr 1, s. 126-129
/ Jerzy Sikora // Łomżyńskie Wiadomości
Suwalczanie
75. Suwalczanie uczcili szóstą rocznicę śmierci ks. K. Hamerszmita // Tygodnik Suwalski. - 2002, nr 7,
s. 15
Suwałki
76. Suwałki żegnają swojego kapłana. Ks. Kazimierz Hamerszmit nie żyje // Gazeta Współczesna. - 1996,
nr 26, s. 2
Sykulski, Jarema
77. Kapłan modlitwy i konfesjonału... / Jarema Sykulski ; rozm. Jolanta Łaskowska. – (Felieton). – Fot. //
Krajobrazy. - 2001, nr 6, s. 6-7
8
(SZA)
78. Godny patron / (SZA). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2012, nr 48, s. 3
Szynkowska, Bożenna
79. Ks. Prałat Kazimierz Hamerszmit. Taki pozostał w sercach naszych… / Bożenna Szynkowska //
Tygodnik Suwalski. - 1998, nr 5, s. 12
Szypulska, Julia
80. Droga do świętości : rozpoczął się proces zmierzający do beatyfikacji ks. Hamerszmita / Julia
Szypulska. - Fot. // Gazeta Współczesna. - 2006, nr 26, s. 5
Szyszko, Agnieszka
81. Dobry patron dla dobrej szkoły /Agnieszka Szyszko. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2013, nr 6, s. 12, 13
Święcki, Władysław
82. Homilia żałobna na pogrzebie Ks. Prałata K. Hamerszmita / Władysław Święcki // Martyria. - 1996, nr
3, s. 17-18
83. Wspomnienie o śp. Księdzu Prałacie Kazimierzu Hamerszmicie, zm. 5 lutego 1996 r. w Suwałkach /
Władysław Święcki // Posłaniec Apostolski. - 2003, nr 9, s. 1, 2
(TK)
84. Czy ksiądz Hamerszmit zostanie świętym? / (TK) // Kurier Poranny. - 2000, nr 43, s. 1
(tom)
85. Ks. Kazimierz Hamerszmit coraz bliżej świętości / (tom) // Gazeta Współczesna. - 2010, nr 26, s. 2
Trzecia
86. Trzecia rocznica śmierci śp. Ks. Prał. Kazimierza Hamerszmita // Martyria. - 1999, nr 3, s. 7
Tur, Krzysztof
87. Tyrteusz sejneński - błogosławiony ksiądz Michał Piaszczyński / Krzysztof Tur. - Fot. // Almanach
Sejneński. - (2002) [2003], nr 1, s. 384-387
Wielki
88. Wielki Suwalczanin. Piąta rocznica śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita // Tygodnik Suwalski. - 2001,
nr 9, s. 4
(WYS)
89. Potrzebny święty : Ełcka diecezja czeka na dowody potwierdzające świętość Kazimierza Hamerszmita
/ (WYS). - Fot. // Kurier Poranny. - 2006, nr 31, s. 8
Zawadzki, Jerzy
90. Piąta rocznica śmierci Ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / Jerzy Zawadzki// Głos Serca. - 2001, nr 5,
s. 3
91. Suwalski proboszcz / Jerzy Zawadzki // Kurier Poranny. - 1996, nr 256, s. 14
92. W trzecią rocznicę śmierci Ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / Jerzy Zawadzki ; rozm. S. Mierzejek
// Nasz Zwiastun. - 1999, nr 1, s. 5
9
Zawistowski, T[adeusz]
93. Homilia na szóstą rocznicę śmierci ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita (fragmenty) / T[adeusz]
Zawistowski // Martyria. - 2002, nr 3, s. 4
Zięba, Wojciech
94. Wprowadzenie do Mszy św. Pogrzebowej Księdza Prałata Kazimierza Hamerszmita w Suwałkach dnia
8 lutego 1996 r. / Wojciech Zięba // Martyria. - 1996, nr 3, s. 16