Streszczenie pracy doktorskiej „Międzynarodowa odpowiedzialność

Streszczenie pracy doktorskiej
„Międzynarodowa odpowiedzialność karna jednostek za zbrodnie przeciwko ludzkości ”
napisanej pod kierunkiem naukowym: prof. dr hab. Cezarego Mika
Okrucieństwa towarzyszą ludzkości od Starożytności i przez wieki miały miejsce
przede wszystkim w czasie konfliktów zbrojnych. Począwszy od połowy XX wieku
rozwojowi międzynarodowego prawa praw człowieka i międzynarodowego prawa
humanitarnego towarzyszyła stopniowa kryminalizacja przez prawo międzynarodowe
niektórych zachowań jako zbrodni, które wyrządzają szkodę całej ludzkości, w ściganiu
i karaniu których zainteresowana jest cała społeczność międzynarodowa. Obecnie prawo
międzynarodowe karne stało się jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się gałęzi
prawa
międzynarodowego,
czego
wyrazem
jest
multiplikacja
sądownictwa
międzynarodowego i hybrydowego powołanego w celu osądzenia osób popełniających
zbrodnie przeciwko ludzkości. Działalność orzecznicza tych trybunałów doprowadziła do
gwałtownego rozwoju norm międzynarodowego prawa zwyczajowego w zakresie
indywidualnej odpowiedzialności karnej osób popełniających zbrodnie przeciwko ludzkości,
uzupełniając w ten sposób skromny zasób norm prawa pisanego.
Celem niniejszej pracy jest zweryfikowanie orzecznictwa trybunałów karnych
dotyczącego matrialnoprawnych aspektów zbrodni przeciwko ludzkości. Porównując zakres
zbrodni przeciwko ludzkości wynikający z karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego
i orzecznictwa norymberskiego oraz współczesne rozumienie tych zbrodni widać istotną
zmianę
w
zakresie
definicji
tych
zbrodni
i
prawnomiędzynarodowych
podstaw
odpowiedzialności karnej za te zbrodnie warunkujących nie tylko to, komu można przypisać
popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości i jakie zachowania prawo międzynarodowe karne
uważa za przestępne, ale także jakie formy ludzkiej aktywności należy karać, oraz w jakich
sytuacjach dochodzi do ograniczenia lub wyłączenia międzynarodowej odpowiedzialności
karnej. Istotne znaczenie ma też ukazanie zbrodni przeciwko ludzkości na tle przedmiotu tych
zbrodni, którym jest ludzkość. To bowiem przedmiot ochrony pozwala na uznanie
zachowania naruszającego prawo międzynarodowe za karalne i zaliczenie go do katalogu
czynów stanowiących zbrodnie przeciwko ludzkości.
Poza zakresem pracy są natomiast aspekty procesowe związane z dochodzeniem do
odpowiedzialności karnej. Aspekty te są oparte w dużej mierze na standardach wynikających
z praw człowieka i nie budzą aż takich kontrowersji, jak kwestie materialnoprawne. Regulacje
proceduralne są też w zasadzie wspólne dla wszystkich zbrodni prawa międzynarodowego.