plik

32-34 pp4
4/21/08
10:02 AM
Page 32
TECHNIKA
Coraz wi´cej polskich firm bran˝y motoryzacyjnej eksportuje swoje wyroby na nowe rynki.
Do grona polskich eksporterów pojazdów po˝arniczych mo˝emy zaliczyç firmy:
ISS Piotr Wawrzaszek i Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szcz´Êniak z Bielska-Bia∏ej,
Stolarczyk i Moto-Truck z Kielc oraz Fabryk´ Maszyn Bumar-Koszalin.
PAWE¸ FRÑTCZAK
ZBIGNIEW SZABLEWSKI
N
ajwi´kszà z nich, od kilku
lat zdobywajàcà coraz to
nowe rynki na Êwiecie,
jest ISS Piotr Wawrzaszek. Jednym z ostatnio
opracowanych i zrealizowanych
bardzo interesujàcych projektów
by∏a dostawa czterech ci´˝kich samochodów ratowniczo-gaÊniczych,
które pod koniec 2006 r. trafi∏y
do Danii.
Skandynawia doceni∏a
polski sprz´t
Za podstaw´ do ich wyprodukowania pos∏u˝y∏o trzyosiowe podwozie
samochodu Mercedes-Benz Actros 3346 typ 930.18. Zastosowano
w nim spe∏niajàcy norm´ Euro 3 silnik o mocy 335 kW. Ma on nap´d sta∏y na wszystkie osie w uk∏adzie
6 x 6. Jego kabina jest dwumodu∏owa, odchylana, czterodrzwiowa, kli-
32
4/2008
matyzowana,
oÊmiomiejscowa
w uk∏adzie 1+1+2+4. Sk∏ada si´
z dwóch cz´Êci – oryginalnej stalowej kabiny kierowcy bez tylnej Êciany oraz kompozytowej kabiny za∏ogowej. Na dach kabiny kierowcy zosta∏a na∏o˝ona nak∏adka wykonana z laminatu PWS. Z kolei szeÊcioosobowa kabina za∏ogowa to konstrukcja szkieletowa wykonana
z profili aluminiowych i poszycia
z laminatu PWS. Przy jej budowie
wykorzystano oryginalne drzwi
wejÊciowe firmy Mercedes-Benz.
Nadwozie po˝arnicze to samonoÊna
konstrukcja skorupowa, wykonana w ca∏oÊci z kompozytu poliestrowego z integralnà ramà pomocniczà
oraz z wbudowanymi zbiornikami
na Êrodki gaÊnicze. Wyposa˝ona
w dziewi´ç skrytek sprz´towych
– po cztery z ka˝dej strony pojazdu
i jedna z ty∏u – zamykanych ˝aluzjami aluminiowymi.
U˝ytkowy dach nadwozia wykonany jest w formie podestu robocze-
go i wytrzymuje obcià˝enie 180 kg
(dwóch osób) oraz mas´ przewo˝onego na nim sprz´tu. Bezpieczeƒstwo poruszania si´ po nim zapewniajà podnoszone elektrycznie barierki ochronne. Z ty∏u zamontowane zosta∏o na podnoÊniku teleskopowym dzia∏ko wodno-pianowe firmy
Pohorie GT 3200 o zmiennej wydajnoÊci od 800 do 2400 l/min i ciÊnieniu 10 bar oraz zasi´gu rzutu wynoszàcym 70 m. Zbiornik na wod´ ma
pojemnoÊç 3600 l i jest izolowany
termicznie. Wykonany zosta∏ z laminatu PWS. Dodatkowo ma uk∏ad
podgrzewania wody, który sk∏ada
si´ z zewn´trznego gniazda zasilajàcego 400 V, termostatu firmy Simens
zainstalowanego na nim, grza∏ki
elektrycznej 230 V (2 x 1500 W)
i skrzynki sterowniczej. Zbiornik
na Êrodek pianotwórczy z laminatu
PWS ma pojemnoÊç 360 l. Autopompa niskociÊnieniowa firmy Ruberg
typu R40 OLZ ma wydajnoÊç
4400 l/min przy ciÊnieniu 10 bar, na-
tomiast jednozakresowa autopompa
wysokociÊnieniowa, tak˝e firmy Ruberg, typu R2-40 PXG – 400 l/min
przy ciÊnieniu 40 bar.
Du˝a cz´Êç zamontowanych w samochodzie urzàdzeƒ nap´dzana jest
hydraulicznie (pompy wodne, generator pràdotwórczy, wciàgarka).
Dlatego te˝ ma on uk∏ad hydrauliczny sk∏adajàcy si´ z trzech podstawowych obwodów. Umieszczone zosta∏y w niszy pomi´dzy przedzia∏em za∏ogowym a nadwoziem po˝arniczym. Pierwszy z obwodów umo˝liwia nap´d autopompy niskociÊnieniowej, z kolei drugi – autopompy
wysokociÊnieniowej. Trzeci jest obwodem otwartym i s∏u˝y do nap´du
generatora pràdotwórczego oraz
wyciàgarki. Omawiany uk∏ad wyposa˝ony jest w trzy powietrzne ch∏odnice umieszczone z przodu na dachu
przed kabinà za∏ogowà. Po przekroczeniu przez olej hydrauliczny temperatury 45 st. C sà one podnoszone
przez si∏owniki elektryczne i w∏àczajà automatycznie ich wentylatory. W pojeêdzie zosta∏ zamontowany
równie˝ wysuwany teleskopowo
maszt oÊwietleniowy z nap´dem
pneumatycznym o wysokoÊci 8 m,
wyposa˝ony w cztery reflektory halogenowe o mocy 4 x 1000 W. Poza tym ma on dodatkowà instalacj´
elektrycznà 400/230 V, zaopatrzonà
w gniazda rozmieszczone w kabinie
za∏ogowej oraz nadwoziu po˝arniczym.
W ramach dostaw samochodów
po˝arniczych dla odbiorców z Islandii (zdobyte 100 proc. rynku!) firma
wyprodukowa∏a i dostarczy∏a dla
Portu Lotniczego Reykjavik/Keflavik ci´˝ki lotniskowy samochód ratowniczo-gaÊniczy na podwoziu
Scania P 420CB6x6EHZ z szeÊcioosobowà kabinà za∏ogowà. Pojazd
nap´dzany jest silnikiem o mocy
294 kW. Nadwozie po˝arnicze, wykonane ca∏kowicie z materia∏ów
kompozytowych, to nowatorskie
rozwiàzania oraz nowoczesny design, co wyró˝nia ten pojazd wÊród
pozosta∏ych tej grupy. Ma on kompozytowe zbiorniki – na wod´ o pojemnoÊci 6100 l, na Êrodek pianotwórczy 610 l, oraz autopomp´ Ruberg
R 40/2,5 o wydajnoÊci 3200 l/min
przy ciÊnieniu 8 bar lub 250 l/min
przy ciÊnieniu 40 bar, oraz zbiornik
na proszek gaÊniczy o masie 100 kg.
Wyposa˝ony jest on w dzia∏ka wodno-pianowe firmy Akron Brass
– g∏ówne o wydajnoÊci 2500 l/min
32-34 pp4
4/21/08
10:02 AM
Page 33
TECHNIKA
i zderzakowe o wydajnoÊci od
800 do 1000 l/min, a tak˝e zraszacze. Pojazd zosta∏ opracowany
i przygotowany z myÊlà o specyficznym i bardzo wymagajàcym rynku
islandzkim, uwzgl´dnia wszelkie
obowiàzujàce normy i standardy I. C. A. O.
Nie mniej ciekawym rozwiàzaniem jest opracowany przy wspó∏pracy Volvo Truck Corporation i Autokaross Rescue Systems ci´˝ki lotniskowy samochód ratowniczo-gaÊniczy (FMV) przeznaczony do eksploatacji przez Szwedzkie Si∏y Powietrzne na wojskowych lotniskach, na których stacjonujà samoloty myÊliwskie JAS 39 Grippen.
Pierwszy z pojazdów zosta∏ dostarczony do odbiorcy w listopadzie 2005 r. Obecnie w bielskiej firmie powstaje kolejna partia samochodów. Zabudowywane sà one
na specjalnie przygotowanym trzy-osiowym podwoziu Volvo FM 13
(6 x 6). Nap´dzane jest silnikiem
spe∏niajàcym norm´ Euro 4, o mocy 368 kW. Kabina pojazdu to obszerna za∏ogowa, jednomodu∏owa,
czterodrzwiowa, szeÊciomiejscowa
kabina w uk∏adzie 1+1+4. Na jej
dachu zamontowano elektrycznie
nap´dzane dzia∏ko wodno-pianowe
firmy Unifire typu Force 50 o wydajnoÊci 4000 l/min przy zasi´gu rzutu 85 m. Nadwozie po˝arnicze to
konstrukcja samonoÊna skorupowa, wykonana ca∏kowicie z materia∏ów kompozytowych. Ma ono
pi´ç skrytek sprz´towych, które zamykane sà ˝aluzjami aluminiowymi. W jego tylnej cz´Êci umieszczono agregat proszkowy o pojemnoÊci 200 kg proszku gaÊniczego.
Dach wykonany jest w formie podestu roboczego (antypoÊlizgowa powierzchnia) i wytrzymuje obcià˝enie dwóch osób (180 kg) oraz ci´˝ar
przewo˝onego sprz´tu. Izolowany
zbiornik na wod´, zintegrowany
z nadwoziem, ma pojemnoÊç 7400 l,
natomiast na Êrodek pianotwórczy
230 l. Obydwa zbiorniki wykonane
zosta∏y z kompozytu poliestrowego-szklanego. Samochód wyposa˝ony
zosta∏ w jednostopniowà autopomp´ Ruberg R-2-280-20 GSZ o wydajnoÊci 6000 l/min przy ciÊnieniu
10 bar. Ca∏y pojazd, tj. kabina, nadwozie ∏àcznie z ˝aluzjami aluminiowymi – jest ciemnozielony.
Bielska In˝ynieria Samochodów
Specjalnych zawar∏a m.in. kontrakt
na dostarczenie estoƒskim stra˝a-
kom 20 ci´˝kich samochodów ratowniczo-gaÊniczych na podwoziu
Scania P380 CB 4x4 HHZ z kabinà
za∏ogowà oraz czterech pojazdów
o takich samych parametrach
na podwoziu MAN z krótkà kabinà.
Po∏udniowi sàsiedzi
na polskich podnoÊnikach
Do grona eksporterów w bardzo
specyficznym segmencie pojazdów
po˝arniczych do∏àczy∏ ostatnio
równie˝ producent po˝arniczych
podnoÊników hydraulicznych Fabryka Maszyn Bumar-Koszalin
– monopolista w tej bran˝y na polskim rynku. Pod koniec 2006 r. stra˝acy z ponad 70-tysi´cznego miasta
Kladno po∏o˝onego w Êrodkowej
cz´Êci Republiki Czeskiej odebrali
po˝arniczy podnoÊnik hydrauliczny
z drabinà ratowniczà typu PMT-42D. To pierwszy eksportowy kontrakt tej firmy, który jest pok∏osiem
jej udzia∏u w Mi´dzynarodowych
Targach Techniki Ratowniczej
„Interschutz”, które odby∏y si´
w 2005 r. w Hanowerze oraz targach po˝arniczych „Pyros” w Brnie
w 2004 r. Bumar-Koszalin doskonale rozpozna∏ rynek naszych po∏udniowych sàsiadów, znajdujàc na
nim nisz´ w∏aÊnie w segmencie po˝arniczych podnoÊników po˝arniczych. Obecnie Czesi sami nie produkujà tego typu urzàdzeƒ – produkowali je w dwóch wersjach, o wysi´gu 20 i 27 m (PP 20 i PP 27).
Dostarczony pojazd zbudowany
fot. ISS Wawrzaszek (1,2,3), Fabryka Maszyn „Bumar-Koszalin” (4,5), PZ Zbigniew Szcz´Êniak (6)
zosta∏ na trzyosiowym podwoziu
Mercedes-Benz Actros 2541 L (6 x 2).
Do jego nap´du zastosowano silnik
spe∏niajàcy norm´ Euro 3 o mocy
300 kW. W pojeêdzie zastosowano
zawieszenie pneumatyczne przedniej i tylnych osi. Druga tylna oÊ to
oÊ wleczona, kierowana elektrohy-
draulicznie. Kabina samochodu jest
dwumiejscowa, dwudrzwiowa, klasy Êredniej (M) w uk∏adzie 1+1,
z obni˝onym dachem o wysokoÊci 1410 mm. Ciekawostkà jest dodatkowe zamontowanie z ty∏u pojazdu ultradêwi´kowych czujników
ostrzegajàcych przed przeszkodami ˜
4/2008
33
32-34 pp4
4/21/08
10:02 AM
Page 34
TECHNIKA
koÊç – 2500 mm, wysokoÊç
– 3600 mm.
Pod koniec ubieg∏ego roku koszaliƒski Bumar dostarczy∏ tak˝e czeskiemu odbiorcy nowà wersj´ znanego polskim stra˝akom podnoÊnika PMT-25 D.05 na podwoziu Mercedes-Benz Atego 1325 (4 x 2).
˜
Kierunek – wschód
przy cofaniu firmy Groeneveld
Greensight. Ramiona wysi´gnika
zbudowane zosta∏y z uk∏adu teleskopowego sk∏adajàcego si´ z pi´ciu segmentów roboczych. Na koƒcu
ostatniego cz∏onu przegubowo zamontowane zosta∏o dodatkowe rami´ manewrowe.
Z kolei drabina ratownicza wykonana jest z aluminium o podwy˝szonej wytrzyma∏oÊci i przymocowana do ramion podnoÊnika, a ostatnie jej prz´s∏o to drabina manewrowa ze sk∏adanymi por´czami. Zastosowanie takiego po∏àczenia podnoÊnika hydraulicznego i drabiny
ratowniczej umo˝liwia bardzo stabilne prowadzenie dzia∏aƒ ratowniczo-gaÊniczych, z mo˝liwoÊcià wykorzystania drabiny jako pionowej
drogi ewakuacyjnej. Na koƒcu cz∏onu manewrowego zamontowany zosta∏ pomost ratowniczy. Jest on wyposa˝ony m.in. w pulpit sterowniczy, urzàdzenie umo˝liwiajàce porozumiewanie si´ operatora z za∏ogà
pracujàcà w koszu, reflektor oÊwietlajàcy miejsce akcji ratowniczej,
oÊwietlenie schodów kosza, wiatromierz, specjalnà k∏adk´ umo˝liwia-
34
4/2008
jàcà wejÊcie i wyjÊcie z kosza podczas prowadzonej akcji ratowniczej, dzia∏ko wodne sterowane elektrycznie firmy Akron Brass o wydajnoÊci 1600 l/min, dodatkowà nasad´ do pod∏àczenia w´˝a po˝arniczego, instalacj´ zraszaczowà
ochrony w∏asnej wytwarzajàcà
mg∏´ wodnà zabezpieczajàcà kosz
przed promieniowaniem cieplnym
oraz blokad´ uderzeniowà kosza
wy∏àczajàcà jego ruch w przypadku
uderzenia o przeszkod´. Podest
przystosowany jest do zamontowania noszy. Mogà w nim jednoczeÊnie
przebywaç trzy osoby. Jego maksymalny udêwig wynosi 365 kg,
a w przypadku podawania wody 165 kg. Pozosta∏e parametry
techniczno-taktyczne pojazdu to:
maksymalna wysokoÊç robocza
– 42 m, maksymalna wysokoÊç ratunkowa – 41 m, maksymalny wysi´g roboczy poziomy – 18,6 m, obrót kolumny podnoÊnika 360 stopni,
kàt pracy g∏ównego wysi´gnika
od 0 do 75 stopni, dopuszczalna pr´dkoÊç wiatru pracy podnoÊnika 12,5 m/s, d∏ugoÊç w pozycji
transportowej – 10 500 mm, szero-
W gronie polskich eksporterów samochodów po˝arniczych nie sposób
pominàç drugiej bielskiej firmy
– Pojazdów Specjalistycznych Zbigniew Szcz´Êniak. G∏ówne kierunki
jej eksportu to kraje po∏udniowo-wschodniej Europy oraz Azji i Afryki. Jednym z ciekawszych ostatnich
kontraktów tej firmy by∏a dostawa
na zamówienie Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych Bia∏orusi
Êrednich i ci´˝kich samochodów ratownictwa chemicznego. Pojazdy te
znacznie ró˝nià si´ budowà od tych
eksploatowanych u nas. Wynika to
z odmiennych norm obowiàzujàcych
na Bia∏orusi, a tak˝e koncepcji ratownictwa chemicznego. Poza przewozem sprz´tu ratowniczego przystosowane sà do zbierania, przepompowywania oraz przewozu substancji niebezpiecznych.
Dostarczony ci´˝ki samochód ratownictwa chemicznego zosta∏ zbudowany na podwoziu Mercedes-Benz Actros 3336 A (6 x 6) z trzyosobowà kabinà w uk∏adzie
1+1+1. Nap´dzany jest 12-litrowym, szeÊciocylindrowym, rz´dowym silnikiem o mocy 265 kW. Nadwozie po˝arnicze to zabudowa klasyczna, jego szkielet wykonano ze
spawanych, stalowych profili nierdzewnych, a poszycie zewn´trzne
z blachy aluminiowej klejonej
do niego. Ma ono jedenaÊcie skrytek
sprz´towych, po pi´ç z ka˝dej strony. Zamykane sà wodo- i py∏oszczelnymi ˝aluzjami aluminiowymi i wyposa˝one w mechaniczne uk∏ady ryglujàce. Natomiast tylna skrytka
zamykana jest klapà odchylanà
do góry. Dodatkowo na dole umieszczono dwie skrytki (po jednej z ka˝dej strony). Sà one zamykane klapami opuszczanymi do do∏u, stanowiàcymi zarazem podesty robocze.
W centralnej cz´Êci zabudowy
umieszczono zbiornik o pojemnoÊci 5000 l, wykonany ze stali szlachetnej, a przeznaczony do przewozu zebranych cieczy agresywnych.
Wyposa˝ony on zosta∏ w automatyczny uk∏ad zabezpieczajàcy
przed przepe∏nieniem oraz wskaênik poziomu cieczy. Uk∏ad zbiornika
ma nasady, poprzez które jego wn´trze mo˝na wype∏niç gazem oboj´tnym. Mo˝e mieç to zastosowanie
podczas przepompowywania cieczy
palnych. Oprócz zbiornika g∏ównego w samochodzie zamontowano
jeszcze dwa inne – o pojemnoÊci 1000 l i 220 l, do kwasów, ∏ugów
i olejów mineralnych. Poza tym,
z uwagi na przeznaczenie prezentowanego pojazdu, wykorzystywanego do likwidacji ró˝nego rodzaju
awarii oraz katastrof chemicznych
i ekologicznych, w jego wyposa˝eniu znalaz∏y si´ m.in. ubrania gazoszczelne, nadciÊnieniowe aparaty
powietrzne, pompy zanurzeniowe
oraz przelewowe do kwasów, pompa
membranowa, przenoÊny agregat
pràdotwórczy o mocy 13 kVA, analizator gazów Auer, ró˝nego rodzaju
∏àczniki, reduktory, z∏àczki, rury
i rynny wykonane ze stali szlachetnej, narz´dzia nieiskrzàce, zestaw
korków i banda˝y uszczelniajàcych,
a tak˝e zestaw urzàdzeƒ do dekontaminacji. W samochodzie zosta∏
zamontowany równie˝ wysuwany
teleskopowo maszt oÊwietleniowy
z nap´dem pneumatycznym o wysokoÊci 6,5 m z czterema reflektorami
halogenowymi o mocy 2 x 1000 W.
Walka z po˝arami, kl´skami ˝ywio∏owymi i innymi zagro˝eniami
wymusza na producentach sprz´tu
po˝arniczego i ratowniczego stosowanie coraz to nowych rozwiàzaƒ
i technologii zapewniajàcych bezpieczeƒstwo zarówno ratowników,
jak i ratowanych, a tak˝e niezawodnoÊç stosowanego sprz´tu. Polscy
stra˝acy przez ostatnie kilkanaÊcie
lat, poprzez eksploatacj´ wyrobów
wymienionych firm, produkowanych z zastosowaniem wszystkich
najnowoczeÊniejszych technologii
i materia∏ów, przywykli ju˝ do ich
standardu.
Ostatnio logo rodzimych producentów mo˝emy równie˝ coraz cz´Êciej spotkaç na samochodach b´dàcych w wyposa˝eniu jednostek stra˝y po˝arnych niekiedy w bardzo egzotycznych krajach, co Êwiadczy nie
tylko o jakoÊci produkowanych
w Polsce pojazdów, ale tak˝e o tym,
˝e polskie firmy stajà si´ coraz powa˝niejszymi partnerami, zaczynajàcymi odgrywaç wa˝nà rol´ na tym
bardzo specyficznym rynku, stanowiàc zarazem konkurencj´ nawet
dla tych najwi´kszych.
4