Indywidualny program rewalidacji dla ucznia z upośledzeniem

Indywidualny program rewalidacji dla
ucznia
z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim
Diagnoza:
Diagnoza
medyczna:
mózgowe
porażenie
dziecięce
(spastyczne,
4-kończynowe). Sprawność intelektualna utrzymuje się na poziomie upośledzenia
umysłowego w stopniu lekkim. Chłopiec posiada niski zasób wiadomości
i słownictwa. Występują deficyty funkcji wzrokowo – przestrzennych. Na lepszym
poziomie przebiega spostrzegawczość wzrokowa. Niska sprawność manualna z uwagi
na niesprawność kończyn górnych. Niska technika pisania. W miarę dobra technika
czytania. Rozumie przeczytany prosty tekst Uczeń nie zawsze dostrzega zależności
przyczynowo – skutkowe. Na lepszym poziomie spostrzegawczość wzrokowa. Mocną
stroną chłopca jest rozumowanie arytmetyczne. Prawidłowo dokonuje prostych
obliczeń matematycznych w pamięci.
Podstawę programową z matematyki opanował na lepszym poziomie niż podstawę
z języka polskiego.
Cel główny indywidualnego programu:
Celem oddziaływań rewalidacyjnych jest rozwój i aktywizowanie wszystkich
właściwości intelektualnych i osobowości ucznia.
Dwa aspekty pracy rewalidacyjnej:
- terapeutyczny – wyrównanie defektów rozwojowych poprzez odpowiednie
oddziaływanie leczniczo-wychowawcze oraz kształtowanie akceptowanych
społecznie właściwości osobowościowych,
- dydaktyczny – uzupełnienie luk w przyswojonym przez dziecko materiale nauczania.
Cele szczegółowe:
- wyrównanie niedoborów i zaburzeń rozwojowych,
- doprowadzenie dziecka do poprawnego posługiwania się mową czytaną i pisaną
oraz wyrównanie innych trudności w nauce szkolnej,
- kształtowanie społeczno-emocjonalnej sfery rozwoju ucznia,
- rozwijanie i doskonalenie zmysłów,
1
- doskonalenie sprawności manualnych,
- rozwijanie autoorientacji i orientacji przestrzennej,
- ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej,
- ćwiczenie analizy i syntezy słuchowej oraz słuchu fonematycznego,
- rozwijanie koordynacji wzrokowo-słuchowej, słuchowo-ruchowej,
- rozwijanie sprawności manualnej i motorycznej,
- wzbogacanie zasobu słownictwa,
- rozwijanie samoobsługi i zaradności życiowej,
- ćwiczenie pamięci mechanicznej i logicznej,
- rozwijanie procesów myślenia,
- uczenie i wdrażanie do przestrzeganie norm społecznych,
- wspomaganie nauki czytania i pisania, liczenia, mierzenia,
- wykorzystanie w pracy z uczniem technik komputerowych i multimedialnych.
Przykładowe zadania
Usprawnianie motoryki i doskonalenie sprawności manualnej:
• łączenie ćwiczeń ruchowych z elementami koncentrowania uwagi, gry i zabawy
zręcznościowe, np. rzuty do celu lewą i prawą ręką, rzuty piłką do celu, rzucanie piłek
do siebie i łapanie ich, rzuty dowolne i do celu z odległości dowolnej i określonej,
• ilustrowanie ruchami: lotu ptaka, otrzepywanie rąk z wody, nawijanie wełny na
kłębuszek, gra na różnych instrumentach, zgniatanie papierów,
• ćwiczenia rozmachowe połączone z doskonaleniem technik plastycznych
(malowanie farbami przy pomocy pędzla, palcami, malowanie kredkami, flamastrami,
rysowanie),
• modelowanie w plastelinie:
- lepienie prostych kształtów wymagających wałkowania całą dłonią (kule, wałeczki,
rogaliki, węże), a następnie palcem wskazującym,
- wałkowanie cienkich wałeczków z plasteliny i obwodzenie nimi figur
geometrycznych (od prostych do bardziej skomplikowanych kształtów),
- układanie z wałeczków plasteliny figur geometrycznych itp.,
•przerywanie papieru według linii prostej, kolistej, falistej,
• nawlekanie koralików (przy pomocy sztywnego drutu),
• wycinanie po linii prostej narysowanej (trawka, paseczki),
• wycinanie bez linii narysowanej,
• wycinanie kwadratu, trójkąta i prostokąta po linii, po liniach kropkowanych.
2
Doskonalenie sprawności grafomotorycznej:
• ekspresja kierowana: rysowanie według schematu ze zwróceniem uwagi na
czytelność rysunku,
• ekspresja swobodna: wyrażanie uczuć środkami plastycznymi,
• rysowanie kwadratów, trójkątów, prostokątów – odręcznie, po kratkach i za
pomocą linijki.
Ćwiczenia orientacji w schemacie ciała:
• ćwiczenia w formie zabawowej utrwalające pojęcia w zakresie orientacji
przestrzennej, czyli wykonywanie poleceń, np. weź prawą ręką łyżkę, ułóż prawą
ręką klocki,
• doskonalenie orientacji stronnej w odniesieniu do osoby stojącej naprzeciwko,
• kierowanie przy pomocy pojęć: prosto, w prawo, w lewo, do przodu, do tyłu drugą
osobą, tak, aby dotarł do określonego miejsca,
• układanie przedmiotów i obrazków wg wskazówek: po prawej, po lewej, na dole,
na górze, pod, nad, obok, przed, za,
• rozpoznawanie pojęć: wielkości, kształtu i ciężaru w otaczającym świecie rzeczy,
roślin, zwierząt i ludzi,
• rozpoznawanie kierunku ruchu w stosunku do siebie i innych oraz ocena odległości
przez np. rzuty piłką.
Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej:
• rozpoznawanie na obrazkach przedmiotów i czynności oraz werbalizacja
(rozpoznawanie treści obrazków w krótkich ekspozycjach),
• dobieranie par jednakowych obrazków wg stopnia trudności (obrazki stanowią
identyczne pary, obrazy stanowią różne odmiany tego samego rodzaju, te same
przedmioty, ale przedstawione w inny sposób),
• składanie obrazka z rozciętych elementów, dobieranie części do całego obrazka,
układanie puzzli,
• wskazywanie na rysunkach różnic i podobieństw, wykrywanie niedorzeczności
w treści obrazków,
• ćwiczenia na materiale geometrycznym (dowolne manipulowanie figurami,
różnicowanie figur pod względem kształtu, barwy, grubości, wielkości, wyszukiwanie
figur jednakowych i podobnych),
• dobieranie par jednakowych form geometrycznych (kwadrat, trójkąt, prostokąt),
3
kompozycje z figur geometrycznych,
• układanie obrazków i przedmiotów w szeregu, wg kolejności w jakiej były
pokazywane,
• kończenie zaczętych rysunków.
Komunikacja językowa, wzbogacanie zasobu słownictwa
Wzbogacanie słownika biernego i czynnego poprzez:
• słuchanie wypowiedzi nauczyciela,
• słuchanie utworów literackich, słuchanie i oglądanie bajek, filmów, spektakli
teatralnych,
• wyjaśnianie znaczenia nieznanych wyrazów,
• swobodne i kierowane wypowiedzi na dany temat,
• poszerzanie słownictwa i rozumienie pojęć typu: pojutrze, wyżej, niżej, kwadrans,
przybory szkolne.
Wdrażanie do budowania kilkunastozdaniowych wypowiedzi spójnej i logicznej:
• opowiadanie ilustracji, opisywanie przedmiotów przy jak najmniejszej pomocy
nauczyciela,
• wskazywanie związków przyczynowo-skutkowych,
• samodzielne opowiadanie treści czytanki, tekstu,
• wyodrębnianie głównych postaci i zdarzeń w utworach literackich,
• swobodne wypowiadanie się na dowolny temat,
• opowiadanie przebiegu czynności przy wykonywaniu prostych zadań (np. opowiedz
jakie czynności trzeba wykonać, aby zaparzyć herbatę w klasie?).
Kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu:
• zachęcanie uczenia do zadawania pytań na interesujący temat,
• układanie pytań do ilustracji,
• podtrzymywanie spontanicznych rozmów,
• wskazywanie poprawnie zbudowanych zdań pod względem gramatycznym.
Kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem:
• głośne czytanie prostych zdań – zwrócenie uwagi na zmianę tonu głosu i tempo
czytania,
• opowiadanie treści tekstu przeczytanego przez nauczyciela,
• ciche czytanie krótkich opowiadań, a następnie wypowiedzi ustne dotyczące treści
4
przeczytanego tekstu,
• dobieranie odpowiednich zdań do obrazka,
• porządkowanie wyrazów w rozsypance zdaniowej,
• formułowanie pytań i odpowiedzi na podstawie tekstu,
• wypowiedzi na podstawie ilustracji.
Rozwijanie myślenia matematyczno – logicznego:
• rozwiązywanie zadań tekstowych w oparciu o konkretne sytuacje,
• wykorzystanie gier i zabaw dydaktycznych (w tym programów komputerowych),
• utrwalenie nazw miesięcy (ich kolejności, zapisy rzymskiego), pór roku, miesięcy,
dni tygodnia,
• liczenie pieniędzy –praktyczne ćwiczenia (robienie zakupów).
Rozwijanie emocji:
• rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie
i innych,
• wyrażanie emocji przez gesty, postawy, mimikę twarzy (zabawy z lustrem, scenki,
pantomimy),
• odpowiednie reagowanie na różne sytuacje,
• wyrażanie emocji środkami plastycznymi, muzycznymi.
Uspołecznianie i wdrażanie do przestrzegania obowiązujących norm społecznych:
• uczenie i wdrażanie do podejmowania współpracy z drugą osobą (podział zadań,
wzajemna pomoc),
• zachęcanie do zabaw naśladowniczych, konstrukcyjnych, tematycznych,
• wdrażanie do troski o własne bezpieczeństwo podczas zajęć, unikanie
niebezpiecznych narzędzi,
• kształtowanie poczucia sprawczości podejmowanych działań i odpowiedzialności za
swoje czyny,
• wypełnianie określonych ról społecznych w zabawach tematycznych,
• rozumienie potrzeb innych osób,
• ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem,
• omawianie scenek ilustrujących zachowania społecznie akceptowane
i nieakceptowane, analiza sytuacji,
• uczenie prawidłowych reakcji i zachowań w różnych sytuacjach życiowych.
5
Kształtowanie zaradności życiowej:
• umiejętność adresowania i wysyłania listu, płacenia rachunków, wypełniania
prostych formularzy,
• właściwe korzystanie z numerów alarmowych celem umiejętnego wezwania
pomocy,
• umiejętność napisania podania, np. o duplikat legitymacji szkolnej,
• umiejętność rejestracji w przychodni zdrowia,
• umiejętne poruszanie się po okolicy,
• planowanie wydatków, racjonalne wydawanie pieniędzy.
Doskonalenie umiejętności korzystania z komputera i Internetu:
• wykorzystywanie w trakcie zajęć komputera jako narzędzia pracy, uczenie podstaw
obsługi komputera,
• korzystanie z edukacyjnych programów komputerowych,
• wykorzystanie komputerowych gier logicznych,
• wyszukiwanie wiadomości w Internecie.
Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych będzie modyfikowany i uzupełniany
w zależności od sytuacji i potrzeb, z równoczesnym uwzględnianiem postępów
czynionych przez ucznia. Ćwiczenia umieszczone w prezentowanym przeze mnie
programie są przykładowymi ćwiczeniami usprawniającymi poszczególne funkcje
i mogą być one zamieniane, wzbogacane lub pomijane w zależności od potrzeb.
Jednocześnie duży nacisk kładziony będzie na wyrównywanie u ucznia braków
szkolnych, systematyczne powtarzanie i utrwalanie wiadomości szkolnych. Podczas
zajęć uczeń będzie miał okazję odrobienia zadań domowych oraz przygotowania się
do zajęć lekcyjnych. W przypadku wcześniejszego opanowania danych umiejętności
przez
ucznia
możliwe
będzie
wprowadzanie
rewalidacyjnym.
6
nowych
zadań
w
procesie