Wycieczka tematyczna „Architektura sakralna Olsztyna

Wycieczka tematyczna „Architektura sakralna Olsztyna – od gotyku do neogotyku”
1)Kościół św. Wawrzyńca,
(-)
2)Kaplica Jerozolimska,
(-)
3)Dom przedpogrzebowy gminy żydowskiej „Bet Tahara”,
(-)
4)Kościół garnizonowy Matki Bożej Królowej Polski,
(-)
5)Ewangelicki kościół Chrystusa Zbawiciela,
(-)
6)Bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła,
(-)
7)Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa,
(-)
8)Kościół Chrystusa Króla,
(-)
9)Kościół św. Józefa,
(-)
Wycieczka umożliwia poznanie budowli sakralnych różnych wyznań, wznoszonych do początków XX
w. Ma na celu zwrócić uwagę nie tylko na piękno architektury, ale też na tradycję wielokulturowości
i współistnienia różnych religii w Olsztynie.
Długość całkowita: 10500 m (5000 m autobusem plus 5500 m pieszo)
Czas trwania: około 70 min (plus czas zwiedzania)
Uczestnicy: osoby zainteresowane historią i architekturą, w różnym wieku
Etapy wycieczki:
1. Kościół św. Wawrzyńca
5000 m, 10 min
Wycieczkę zaczynamy przy ul. Bałtyckiej 135 w dzielnicy Gutkowo. Wznosi się tu gotycka świątynia z
zachowanymi średniowiecznymi polichromiami. Wybudowano ją w XIV w. z dala od ówczesnych
granic miasta – celowo, gdyż miała służyć trędowatym. Po zwiedzeniu kościoła przemieszczamy się w
stronę centrum, np. korzystając z autobusu linii nr 106 lub 111. Wysiadamy na przystanku
„Targowisko Miejskie” i idziemy dalej ul. Grunwaldzką. Po około 100 m z lewej strony widzimy
Kaplicę Jerozolimską.
2. Kaplica Jerozolimska Krzyża Świętego
300 m, 3 min
To budowla z połowy XVI w., przebudowana w 1609 r. i odrestaurowana w 1775 r. Do jej wnętrza
można się dostać jedynie w niedziele, kiedy to odprawiane są msze dla osób niesłyszących. Idziemy
dalej ul. Grunwaldzką, a z niej skręcamy w prawo w ul. Zyndrama z Maszkowic.
3. Bet Tahara
500 m, 5 min
Tutaj pod nr 2 znajduje się żydowski „Dom Oczyszczenia” zaprojektowany przez Ericha Mendelsohna
i wybudowany w latach 1912-13 przy dawnym kirkucie. Obecnie mieści się tu Centrum Dialogu
Międzykulturowego z ekspozycją poświęconą temu wybitnemu architektowi. Wracamy do ul.
Grunwaldzkiej, by zaraz skręcić w lewo w ul. Kromera.
4. Kościół garnizonowy Matki Bożej Królowej Polski
500 m, 5 min
U jej zbiegu z ul. Konopnickiej wznosi się okazały neogotycki kościół garnizonowy, wybudowany w
latach 1913-14 według projektu Ludwiga Dihma. Warto wejść do środka, by obejrzeć ścienne
malowidła. Z ul. Kromera skręcamy w prawo w ul. Nowowiejskiego, a z niej w ul. Zamkową, mijamy
zamek, w którym niegdyś funkcjonowała kaplica ewangelicka, a zaraz za nim widzimy kolejną
świątynię.
5. Kościół ewangelicki Chrystusa Zbawiciela
250 m, 3 min
To kościół ewangelicki zbudowany w latach 1876-77 w stylu neogotyckim, z wysoką na 43 m wieżą.
Przed laty, wraz z napływem wiernych, gmach był stopniowo rozbudowywany. Nadal podążamy
prosto, przez ul. Stare Miasto, a później ul. Św. Barbary, z której widać już najstarszą i najokazalszą
olsztyńską budowlę sakralną.
6. Bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła
1000 m, 10 min
Imponujący gotycki kościół powstał na przełomie XIV i XV w. i do dziś jest najważniejszą świątynią
katolicką w mieście. Wewnątrz zachowały się cenne gotyckie, renesansowe i barokowe elementy
wyposażenia. Chętni mogą odwiedzić także znajdujące się u podnóża bazyliki Dom Pielgrzyma i
Centrum Świętego Jakuba, które powstały w budynku dawnych stajni. Opuszczamy Stare Miasto ul.
Staszica. Skręcamy w lewo w ul. Pieniężnego, dochodzimy do jej końca i skręcamy w al. Piłsudskiego,
a później w lewo w ul. Kopernika.
7. Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
1200 m, 12 min
Przy skrzyżowaniu z ul. Mickiewicza wznosi się neogotycki kościół z 1903 r. Świątynia bez szwanku
wyszła z obu wojen światowych, a w latach schyłku PRL-u udzielała schronienia olsztyńskim
działaczom „Solidarności”. Skręcamy w lewo w ul. Mickiewicza, a potem w prawo w ul. Warmińską,
aby pod nr 23 zobaczyć zabytkową kamienicę mieszczącą kaplicę Zboru Kościoła Chrystusowego.
Wracamy do skrzyżowania i ul. Linki dochodzimy do ul. Partyzantów. Przechodzimy na jej drugą
stronę i tunelem dostajemy się do al. Wojska Polskiego. Następnie wchodzimy w pierwszą ulicę w
prawo. Przy jej połączeniu z ul. Wyspiańskiego widzimy świątynię mocno odróżniającą się od
wszystkich dotychczas odwiedzonych.
8. Kościół Chrystusa Króla
900 m, 9 min
To neoklasycystyczny kościół nawiązujący do włoskiego renesansu, który wybudowano w latach
1926-27 według projektu Augusta Feddersena przy planowanym klasztorze franciszkanów. Po
zwiedzeniu kościoła wracamy do al. Wojska Polskiego, aby po jej drugiej stronie obejrzeć byłą
cmentarną kaplicę Matki Boskiej Wniebowziętej z 1881 r., użytkowaną przez wiernych kościoła
polskokatolickiego. Z al. Wojska Polskiego skręcamy w prawo w ul. Jagiellońską.
9. Kościół św. Józefa
800 m, 8 min
Po kilkuset metrach po lewo widzimy neoromański kościół wzniesiony w latach 1912-13. Wokół niego
w 1965 r. zbudowano drogę krzyżową z murowanych kapliczek. Świątynia znajduje się obok
założonego w 1904 r. cmentarza. Przechodząc przez jego teren, znów dotrzemy do al. Wojska
Polskiego. Tu wznosi się dawna ewangelicka kaplica cmentarna, zbudowana w stylu neogotyckim w
latach 1903-04, która obecnie pełni funkcję prawosławnej cerkwi Opieki Matki Bożej.
Opcje dla wytrwałych
Jeśli nadal czujemy niedosyt, opcjonalnie możemy przemieścić się na inne krańce miasta, aby
odwiedzić jeszcze kościół Matki Boskiej Różańcowej z 1878 r. na Dajtkach lub kaplicę Matki Boskiej
Szkaplerznej z 1883 r. na Jarotach wbudowaną we współczesny kościół Bogarodzicy Dziewicy Matki
Kościoła.
www.visit.olsztyn.eu