Jak zmieniało się terytorium wielkopolski

CECHY MIESZKAŃCÓW WIELKOPOLSKI
1.Są dumni ze swojego miasta
2.Są z siebie zadowoleni.
3.Są przywiązani do swojego miasta i rejonu
4.Są oszczędni aż do skąpstwa( oglądają każdą monetę dwukrotnie zanim ją
wydają;Jak poznaniak idzie do znajomych sypie sobie zawsze 3 łyżeczki cukru.
Kiedy jest u siebie sypie 1 łyżeczkę cukru. Jednak tak naprawdę lubi herbatę z 2
łyżeczkami cukru. )
5.Są leniwi
6.Nie są pewni siebie.
7.Są niezbyt gościnni(gość w dom cukierki do szafy).
8.Są zarozumiali
9.Są dokładni, zaradni, pomysłowi
10.są punktualni
11.są pracowici, praktyczni,zorganizowani
12.są pragmatyczni
Jak zmieniało się terytorium wielkopolski
Wielkopolska położona jest na Pojezierzu Wielkopolskim oraz Nizinie
Południowowielkopolskiej. Granice regionu zmieniały się na przestrzeni wieków, w
związku z czym obecne rozumienie zasięgu terytorialnego Wielkopolski nie jest
jednoznaczne. Dość powszechnie uznaje się natomiast obszar tzw. Wielkopolski
właściwej, której głównymi miastami są: Poznań, Kalisz, Konin, Piła, Ostrów
Wielkopolski, Gniezno, Leszno. Z kolei w rozszerzającym rozumieniu Wielkopolska
dzieli się na
•
Wielkopolska właściwa
• ziemia kaliska
• ziemia wschowska
• ziemia lubuska (Lubusz)
• ziemia sieradzka
• ziemia wieluńska
Bagnista pradolina rzeki Baryczy stanowiła pierwotnie granicę między Śląskiem a
Wielkopolską.
Po ukształtowaniu się województw za Wielkopolskę uważany był obszar 2
województw: woj. poznańskiego i woj. kaliskiego (z którego w 1768 r. wydzielono
jeszcze województwo gnieźnieńskie). Oba województwa podlegały władzy starosty
generalnego Wielkopolski (łac. capitaneus Maioris Polonie generalis). Ponadto oba
województwa odbywały wspólnie sejmiki ziemskie w Środzie Wielkopolskiej.
Podobnie jednak jak w przypadku wielu krain historycznych granice są dyskusyjne.
Pojęcia Poznańskie obecnie używa się przeważnie na określenie tych terenów
Wielkopolski, które w okresie 1815–1918 były pod zaborem pruskim. Ziemie te, ze
stolicą Wielkopolski – Poznaniem, stanowią tylko część całego regionu, leżącą w
jego centrum..
Historia
Pierwsze ślady bytności ludzi na terenie dzisiejszej Wielkopolski pochodzą sprzed
około 11 tysięcy lat p.n.e. z okolic Wschowy. Są to groty oraz ostrza łowców
reniferów reprezentujących kulturę ahrensburską. Prawdopodobnie ludzie ci,
trudniący się łowiectwem, zbieractwem i rybołówstwem przebywali na terenach
Wielkopolski jedynie w sezonie letnim, zaś zimą wędrując na południe. Około
tysiąca lat później pojawili się przedstawiciele innej zbieracko-łowieckiej kultury
łowców reniferów zwanej świderską, której podstawę.
W kolejnej fazie, około 8000 lat p.n.e., pojawili się ludzie reprezentujący kulturę
komornicką, a po nich kulturę janisławicką. Obie te kultury należały do tak zwanej
grupy "myśliwych z psem". Z czasów kultury janisławickiej pochodzą znaleziska
Smolnie Wielkim oraz obozowisko odkryte w dolinie Głównej na poznańskim
Janikowie. Pojawiali się również okazjonalnie przedstawiciele kultur zbierackołowieckich z terenu dzisiejszych północnych Niemiec (pozostawili po sobie ślady
obozowiska na Komandorii w dolinie Cybiny).
Na przełomie V i IV tysiąclecia p.n.e. półkoczownicze ludy zbieracko-łowieckie
zastąpiły względnie osiadłe ludy rolnicze, stosujące metodę wypaleniskową. Były to
ludy kultury ceramiki wstęgowej, początkowo rytej (osada na Szelągu), a następnie
kłutej (osady na Dębcu). Ludność ta przybyła na tereny Wielkopolski przez Śląsk i
Bramę Morawską z obszarów leżących w dolinie Dunaju. Ślady ich bytności
odnaleziono między innymi na zachód od Konina i na Pałukach. Nie jest pewne, czy
przedstawiciele tych kultur wywędrowali, zostali wyparci bądź wchłonięci przez
następną falę osadników reprezentującą kulturę pucharów lejkowatych, która
pojawiła się na tych terenach około 3500 roku p.n.e. W młodszym neolicie zastąpiła
ją kultura amfor kulistych, której przedstawiciele zajmowali się głównie pasterstwem.
Ludzie ci pozostawili po sobie resztki obozowisk w dolinach Warty i Bogdanki. W
tym samym czasie tereny na wchód od Warty odwiedzali przedstawiciele niżej
rozwiniętej kultury ceramiki dołkowo-grzebykowej, którzy przybywali z północnego
wschodu.
Około 2200 lat p.n.e. zaczęły pojawiać się grupy reprezentujące kultury ceramiki
sznurowej, które przez niektórych badaczy uznawane są za pierwszą falę ludności o
pochodzeniu indoeuropejskim. W początkach epoki brązu Wielkopolska znalazła się
na północnym skraju obszaru objętego kulturą unietycką (z tego okresu pozostały
groby na poznańskim wzgórzu św. Wojciecha), której centrum znajdowało się na
terenie dzisiejszych Czech. Około 1500 roku p.n.e. miejscowa ludność zaczęła
prezentować kulturę pounietycką, zwaną też kulturą przedłużycką.
W XIII w. p.n.e. na te ziemie przybyli Wenedowie, reprezentujący kulturę łużycką, a
dokładniej zachodniołużycką. Niektórzy uważają, że była to ludność blisko
spokrewniona z dzisiejszymi Słowianami, inni identyfikują ich z Ilirami bądź
Dakami. Była to pierwsza na tych terenach kultura epoki żelaza. Nie powstał co
prawda żaden duży ośrodek hutniczy, jednak żelazo pozyskiwano na terenie całego
regionu z rud darniowych. Do najbardziej znanych stanowisk tej kultury należy osada
w Biskupinie. Około roku 500 p.n.e. miała miejsce pokojowa penetracja tych ziem
przez północny, zamieszkujący dzisiejsze Pomorze Gdańskie, odłam Wenetów
reprezentujących kulturę pomorską. W ciągu około 100-150 lat obie grupy Wenetów
zasymilowały się. W tym czasie w Wielkopolsce wytworzył się szlak handlowy
łączący Półwysep Apeniński z ujściem Wisły (w przebiegu odpowiadał on
rzymskiemu szlakowi bursztynowemu).
W IV w. p.n.e. tereny Wielkopolski zostały spustoszone przez najazdy mieszkających
na południu Sigynnów, będących odłamem Scytów. Jednocześnie ze wschodu
przybyła fala reprezentujących słabiej rozwiniętą kulturę wschodniołużycką (być
może spokrewnionych ze Słowianami) Neurów. Istnieją hipotezy, że w
rzeczywistości współdziałali oni ze Scytami. Nowi przybysze co prawda
zdominowali dotychczasowych mieszkańców, lecz przejęli od nich sporo z ich
kultury, łącząc ją z elementami własnymi. W ten sposób wykształciła się miejscowa
odmiana kultury grobów kloszowych. W III w. p.n.e. zamarła wymiana z południem
kontynentu, a poszczególne grupy etniczne zlały się ze sobą.
Około roku 125 p.n.e. pod wpływem kultury przemieszczających się przez Kujawy i
Śląsk Celtów oraz wpływów rzymskich wykształciła się w dorzeczu Warty i Wisły
kultura przeworska.
Kolejne wieki cechuje istnienie szlaku bursztynowego łączącego Rzym z
południowym Bałtykiem. Docierały nim, głównie do wschodniej Wielkopolski,
wpływy Rzymskie. W III i w. p.n.e. ze wschodu na zachód przez południową
Wielkopolskę i Kujawy wędrowali Celtowie zaś z północy na południe wzdłuż szlaku
bursztynowego różne plemiona germańskie (Skirowie i Bastarnowie w III w. p.n.e.,
Goci i Gepidowie oraz Burgundowie w III w. n.e.).
Skarb ze Słuszkowa, fragment, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu.
Handel zamarł w V wieku, kiedy to trwały najazdy Hunów. Wówczas ziemie
Wielkopolski zdominował system drobnoplemienny. Obszar Wielkopolski
zamieszkiwały już wówczas wg niektórych historyków najprawdopodobniej
plemiona słowiańskie takie jak Serbów. W VIII wieku Serbowie przenieśli się na
zachód, nad Łabę, a dorzecze Warty zajął zachodni odłam Polan. Z nimi wiąże się
powstanie nowego grodu na Ostrowie Tumskim, Gnieźnie, Ostrowie Lednickim czy
Gieczu. Na początku X wieku władzę nad grodami plemiennymi Polan przejęli
Piastowie.
Wielkopolska stanowiła centrum polityczne kraju do 1031 roku, gdy region
spustoszyła reakcja pogańska oraz najazd Brzetysława I w 1038 roku.
W XIII wieku nastąpiła silna ekspansja Brandenburczyków na zachodnie granice
Wielkopolski. Zajęli oni Ziemię Lubuską oraz kasztelanię santocką. Jednocześnie
zajęli tereny na pograniczu Wielkopolski i Pomorza Zachodniego. W wyniku tych
działań powstała Nowa Marchia. Silna polityka kolonizacyjna powiązana z
tworzeniem nowych miast (np. Landsberg – dzisiejszy Gorzów Wlkp.) i osad
wiejskich, doprowadziła z czasem do całkowitej germanizacji zajętych terenów. Pod
koniec XIII wieku książęta wielkopolscy podejmowali próby zjednoczenia pod
swoim przywództwem księstw polskich i odrodzenia Królestwa Polskiego, czego
zwieńczeniem była koronacja na króla Polski Przemysła II. Po jego zamordowaniu
przez Brandenburczyków Wielkopolska została podzielona wzdłuż rzeki Obry
pomiędzy księcia śląskiego Henryka III Głogowczyka i księcia kujawskiego
Władysława Łokietka, którego część została niedługo później opanowana przez
czeskiego króla Wacława II, a po jego śmierci przez Henryka Głogowczyka i jego
synów. Po powrocie Łokietka z wygnania rycerstwo wielkopolskie opanowała
dzielnicę i oddało Łokietkowi, który po koronacji na króla Polski w Krakowie scalił
ją na powrót w jednym państwie z Małopolską kończąc w ten sposób epokę rozbicia
dzielnicowego. Po tym okresie poza Wielkopolską pozostały jednak już na stałe
tereny Ziemi Lubuskiej oraz tereny zajęte przez Nową Marchię. Syn Łokietka
Kazimierz Wielki zdołał jeszcze odzyskać wielkopolskie tereny położone w ziemię
wschowską.
Zmiany terytorium wielkopolski
Polska za panowania Mieszka I
wielkopolska współczesna
Bibliografia:
www.certyfikacja-budownictwo.pl
www.wikipedia.org.pl
www.regionwielkopolska.pl
www.ankietka. Pl
www.polmap.republika.pl
„Wielkopolska nasza kraina” pod redakcją Włodzimierza Łęckiego, wydawnictwo Kurpisz,
Poznań 2004