Konkurs filozoficzny 2012 – regulamin i pytania

Szczecin, dn. 02.11.2011
Do
Nauczycieli szkół gimnazjalnych
Województwa zachodniopomorskiego
ZAPROSZENIE
Szanowni Państwo, Komitet organizacyjny VIII Gimnazjalnego Konkursu Filozofii
zaprasza Waszych uczniów do uczestnictwa w kolejnej edycji konkursu. Organizatorem jest
Gimnazjum nr 9 w Szczecinie we współpracy z doktorantami Instytutu Filozofii Uniwersytetu
Szczecińskiego.
Celem konkursu jest propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa
zachodniopomorskiego oraz odkrywanie utalentowanych uczniów, przyszłych studentów
filozofii. Konkurs służy także wspieraniu nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu
filozoficznej ścieżki edukacyjnej.
Aby wziąć udział w Konkursie, uczeń musi w terminie do 16 stycznia 2013 r.
rozwiązać i przesłać test etapu szkolnego oraz zgłoszenie na adres (decyduje data stempla
pocztowego):
Gimnazjum nr 9
ul. Dunikowskiego 1
70-123 Szczecin
Półfinał Konkursu odbędzie się 31 marca 2012 r. w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie.
Tego dnia uczniowie napiszą test otwarty sprawdzający ogólną wiedzę filozoficzną. Finał
Konkursu oraz wręczenie nagród odbędzie się 26 maja 2012 r. po odpowiedziach ustnych.
Serdecznie zapraszamy
W razie wszelkich wątpliwości prosimy o kontakt:
Milena Jakubiak: [email protected]
Urszula Zarosa: [email protected]
Marek Pawłowski: [email protected]
1
REGULAMIN VIII GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO:
Organizator:
- Gimnazjum nr 9 w Szczecinie
Zespół organizacyjny:
- mgr Milena Jakubiak – doktorantka IF US
- mgr Teresa Ostrowska – dyrektor Gimnazjum nr 9
- mgr Marek Pawłowski – doktorant IF US, nauczyciel
- mgr Urszula Zarosa – doktorantka IF US
Cele konkursu:
1. Wspieranie nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu filozoficznej ścieżki
edukacyjnej.
2. Propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego.
3. Zainteresowanie uczniów edukacją filozoficzną i etyką.
2
Uczestnicy
Uczestnikami
konkursu
mogą
być
uczniowie
szkół
gimnazjalnych
województwa
zachodniopomorskiego. Chętni mogą zgłaszać się indywidualnie lub za pośrednictwem
opiekuna.
Etapy Konkursu
1. Etap szkolny (listopad 2012 r. – 16 stycznia 2013 r.)
Uczestnicy rozwiązują samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela test sprawdzający
ogólną wiedzę z filozofii. Zestaw zadań składa się z sześciu działów (każdy po cztery
pytania): historii filozofii (dział ogólno-filozoficzny), logiki, epistemologii, ontologii, etyki
oraz antropologii i filozofii kultury.
Rozwiązania wraz ze zgłoszeniem należy przesyłać na adres:
Gimnazjum nr 9
ul. Dunikowskiego 1
70-123 Szczecin
z dopiskiem: VIII Gimnazjalny Konkurs Filozoficzny.
Termin nadsyłania prac upływa 16 stycznia 2012 r. (decyduje data stempla pocztowego).
2. Półfinał Konkursu (31 marca 2012 r.)
Półfinał odbędzie się w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie. Uczniowie będą pisali test otwarty
sprawdzający wiedzę filozoficzną uczestników. Uczniowie, którzy uzyskają najwyższą liczbę
punktów z testu awansują do finału Konkursu, o czym zostaną poinformowani listownie w
terminie do 2 kwietnia 2012 r. Maksymalna liczba punktów do zdobycia w półfinale wynosi
60.
3
3. Finał konkursu (26 maja 2012 r.)
Finał Konkursu odbędzie się w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie. W jego trakcie finaliści będą
losować po jednym pytaniu z każdego zestawu. Jest pięć zestawów: logika, epistemologia,
ontologia, etyka oraz antropologia i filozofia kultury. Z pięciu wylosowanych pytań finaliści
wybierają trzy. Maksymalna liczna punktów do zdobycia w finale wynosi 90. Punkty zdobyte
w półfinale i finale sumują się. Zwycięzcy otrzymują tytuły Laureatów oraz nagrody
rzeczowe.
Kryteria oceny odpowiedzi ustnych:
Kryterium
Punktacja (za jedno pytanie)
1. Trafna odpowiedź na każde pytanie
15 pkt
2. Sposób jej uzasadnienia
10 pkt
3. Prezentacja odpowiedzi
5 pkt
Opracowali: mgr Milena Jakubiak, mgr Marek Pawłowski oraz mgr Urszula Zarosa
Zakres materiału
Zakres materiału VIII Gimnazjalnego Konkursu Filozoficznego realizuje Podstawę
programową kształcenia ogólnego MEN oraz treści programowe filozoficznej ścieżki
edukacyjnej. Wobec tych dokumentów Konkurs ma charakter uzupełniający i rozszerzający.
4
Zagadnienia i literatura
1. Dział ogólno-filozoficzny
- główne dziedziny filozofii (ontologia, epistemologia, etyka, estetyka, logika, filozofia
społeczna)
- paradoksy Zenona z Elei
- filozofia Sokratesa
- słynne metafory filozoficzne: brzytwa Ockhama, Cogito ergo sum, zakład Pascala, tabula
rasa, widły Hume’a, siekiera Carnapa, terapia Wittgensteina, maszyna Turinga
2. Logika:
- podstawowe pojęcia logiczne: wnioskowanie, wniosek, przesłanka, wynikanie, dowód, teza,
uzasadnienie, sprzeczność, prawdziwość i fałszywość
- klasyczny rachunek zdań
- podstawowe błędy logiczne: ekwiwokacja, regres w nieskończoność, błędne koło,
przesunięcie kategorialne, idem per idem, ignotum per ignotum, non sequitur
3. Epistemologia:
- teoria prawdy (klasyczna, koherencyjna, pragmatyczna, konsensualno – semantyczna)
- sceptycyzm starożytny (Pirron z Elidy i Sekstus Empiryk)
- racjonalizm a empiryzm (Kartezjusz, Leibniz, Locke, Hume)
- idealizm transcendentalny (I. Kant)
5
4. Ontologia:
- poglądy filozofów starożytnych na naturę świata: jońscy filozofowie przyrody, Pitagoras,
Heraklit, Parmenides, Demokryt, wieczne idee Platona, Arystoteles (hylemorfizm oraz teoria
aktu i możności)
- średniowieczne dowody na istnienie Boga (dowód Anzelma i pięć dróg Tomasza z Akwinu)
- spór o uniwersalia (realizm pojęciowy, umiarkowany realizm pojęciowy, nominalizm,
konceptualizm)
- nowożytne koncepcje ontologiczne a problem relacji dusza – ciało: Kartezjusz, B. Spinoza,
Leibniz, Th. Hobbes, D. Hume, La Mettrie
- realizm a idealizm
5. Etyka:
- etyka cnoty (Arystoteles) i starożytne koncepcje szczęścia (Epikur, stoicy)
- etyka chrześcijańska (Augustyn, Tomasz z Akwinu)
- formalizm etyczny I. Kanta
- utylitaryzm (J. Bentham, J.S. Mill)
- zagrożenia dla etyki (śmierć Boga, egoizm, relatywizm, determinizm)
- teoria sprawiedliwości J. Rawlsa
6. Antropologia kulturowa:
- myśl nowożytna: humanizm renesansowy, kondycja ludzka według B. Pascala, wola życia
Schopenhauera, filozofia egzystencji S. Kierkegaarda, wola mocy F. Nietzschego
6
- ludzka psychika i rola kultury u Z. Freuda
- egzystencjalizm: J.- P. Sartre i A. Camus
- miłość u E. Fromma
- „liberalna ironistka” R. Rorty’ego
Literatura podstawowa:
 J. Baggini, P.S. Fost, Przybornik filozofa, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2010.
 S. Blackburn, Myśl, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.
 S. Blackburn, Sens dobra, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.
 J. Hołówka, Etyka w działaniu, Wydawnictwo Prószyński i S-ka 2001.
 B. Markiewicz (red.), Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa
1987.
 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii tom 1-3, Wydawnictwo PWN, Warszawa
(wiele wydań).
 G. Trela, Chmury i zegary, czyli wybrane metafory filozoficzne, Wydawnictwo
Szkolne PWN, Warszawa 2009.
 Podręczniki do edukacji filozoficznej i etyki, na przykład:
o A. Aduszkiewicz, P. Marciszuk, R. Piłat, Edukacja filozoficzna dla III klasy
gimnazjum, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2005.
o A. Jedynak, T. Walentowicz, Filozofia. Podręcznik dla Gimnazjum,
Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000.
7
Literatura uzupełniająca:
 K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Wydawnictwo Antyk, Warszawa
2003.
 A. Camus, Obcy, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2003.
 D. Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów (wiele wydań)
 J. Gaarder, Świat Zofii, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 1995.
 L. Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie, Wydawnictwo Znak,
Warszawa 2008.
 T. Nagel, Co to wszystko znaczy?, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1997.
 J.- P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.
 J.- P. Sartre, Mdłości, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2005.
 A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Wydawnictwo
Almapress, Warszawa 1997.
 M. Środa, Idee etyczne starożytności i średniowiecza, Warszawa 1994.
Przedstawiona lista nie ma charakteru obowiązującego. Organizatorzy
zachęcają do samodzielnych poszukiwań filozoficznych.
8
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA VIII GIMNAZJALNEGO KONKURSU
FILOZOFICZNEGO
Imię i nazwisko
Imię ojca
Data i miejsce urodzenia
Klasa
Adres i nazwa szkoły
(z kodem i telefonem)
Imię i nazwisko opiekuna szkolnego
Adres domowy uczestnika
( z kodem, telefonem, e-mailem)
9
VIII GIMNAZJALNY KONKURS FILOZOFICZNY
ETAP SZKOLNY
TEST
Informacje:
1. Odpowiedzi należy zapisać wyłącznie na arkuszu testowym, czytelnie, zgodnie
z poleceniami. W wypadku pomyłki należy wyraźnie przekreślić błędną odpowiedź.
2. Do dnia 16.01.2011 r. należy przesłać rozwiązania zadań.
Życzymy powodzenia
Komitet Organizacyjny Konkursu
DZIAŁ I: OGÓLNO-FILOZOFICZNY
1. Przyporządkuj pytaniom filozoficznym dziedziny filozofii:
Lista: logika, epistemologia, metaetyka, ontologia, estetyka
Pytania filozoficzne
Dziedziny filozofii
Jakie jest znaczenie terminów moralnych?
Co istnieje?
Jakie są kryteria poznania?
Jaka jest natura piękna?
Co głosi zasada niesprzeczności?
2. Kto jest autorem poniżej podanych dzieł filozoficznych?:
a. Tako rzecze Zaratustra…………………………………………………………………
b. Badania dotyczące rozumu ludzkiego……………………………………………....
c. Krytyka praktycznego rozumu................………………………………..............
d. Rozprawa o metodzie...........................................................................................
e. Fenomenologia ducha………………………………………………………………….
10
3. W
których
przykładach
właściwie
przyporządkowano
pojęcie
szkole
filozoficznej?
a. arystotelicy – forma i substancja
b. sceptycy – idee
c. pitagorejczycy – liczba
d. stoicy – pneuma
e. hedoniści - przyjemność
f. epikurejczycy – Demiurg
g. platonicy - wątpienie
h. sofiści – atomy
4. Uzupełnij tabelkę
Lista: Sokrates, Arystoteles, John Locke, Pascal, George Berkeley, Immanuel Kant.
Ludwig Wittgenstein
Zdanie
Filozof
Esse est percipi
…masz traktować człowieka jako cel
sam w sobie, a nie tylko środek do celu.
Granice mojego języka są granicami
mojego świata.
Człowiek jest tylko trzciną najwątlejszą
w przyrodzie, ale trzciną myślącą.
Człowiek jest z natury zwierzęciem
politycznym.
Wiem, że nic nie wiem
Tabula rasa
DZIAŁ II: ETYKA
5. Podkreśl pojęcia, które według Arystotelesa stanowią cnoty etyczne:
Lista: intelekt, przyjaźń, hojność, rozsądek, odwaga, mądrość, męstwo, prawda
6. Przypisz każdej podanej postaci jeden pogląd etyczny wybrany z listy poniżej:
Lista: etyka umowy społecznej, konsekwencjalizm, teoria sprawiedliwości, formalizm
etyczny, etyka "złotego środka", teoria uprawnień
11
a. John Locke………………………………………………………………………
b. Arystoteles ..........................................................................................................
c. John Stuart Mill.....................................................................................................
d. Immanuel Kant...................................................................................................
e. John Rawls...........................................................................................................
f. Jaques Rousseau....................................................................................................
7. Zaznacz, które zdania są zgodne z utylitaryzmem:
a. Wystarczającą sankcją moralną jest ukazanie cierpienia i rozczarowania.
b. Postępuj tak, aby maksyma twego postępowania mogła stać się powszechnym
prawem.
c. Należy przyczyniać się do jak największego szczęścia jak największej liczby
ludzi.
d. Autonomia jednostki jest najwyższą wartością, chronioną przez jej
uprawnienia.
e. Tylko konsekwencje czynu mają znaczenie przy określaniu jego wartości.
f. Cnota jest doskonałością samą w sobie i sama w sobie nagrodą.
g. Korzystna dla wszystkich umowa jest podstawą obowiązków moralnych.
8. Czy relatywizm może stanowić zagrożenie dla etyki? Krótko uzasadnij
odpowiedź.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
DZIAŁ III: ANTROPOLOGIA
9. Podkreśl pojęcia charakterystyczne dla myśli renesansowej:
Lista: wolność, cierpienie, poświęcenie, solipsyzm, liberalizm, antropocentryzm,
godność ludzka, humanizm, panteizm, idealizm transcendentalny
10. Wyjaśnij w kilku zdaniach, co oznaczało stwierdzenie J.-P. Sartre’a piekło to inni.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….
12
11. Zygmunt Freud dzielił osobowość na trzy warstwy: id, ego i superego.
Przyporządkuj warstwom psychiki człowieka ich charakterystykę.
Warstwa pośrednia
ego
Popędy, instynkty
Jaźń świadoma
id
Pozostaje w konflikcie z superego
Podstawa wyższego życia kulturalnego i
społecznego
superego
Sfera pozarozumowa
12. Na czym polega miłość według Ericha Fromma? (więcej niż jedna odpowiedź jest
poprawna)
a. Byciu kochanym.
b. Miłość jest sztuką (techne).
c. Należy szanować odmienność kochanej osoby, umożliwić jej rozwój
indywidualny.
d. Miłość jest tylko praktyką, teoria miłości nie jest potrzebna do jej zrozumienia.
e. Powinno się jak najlepiej poznać kochaną osobę.
DZIAŁ IV: ONTOLOGIA
13. Przeczytaj następujący fragment i odpowiedz na pytania:
Anaksymander, syn Praksjadesa z Miletu, głosił, że początkiem [arché] i tworzywem
tego, co jest, jest bezkres [apeiron], i pierwszy wprowadził samą nazwę arché.
Powiada, że arché to nie woda ani żadne inne z uznawanych tworzyw, ale jakiś różny
od nich bezkres, z którego powstają wszystkie światy i zawarty w każdym z nich ład
[kosmos]...
a. Jakie są znaczenia pojęcia „arché”?
i. Początek
ii. Natura
iii. Zasada
iv. Rozum
13
b. Dla Anaksymandra arché to „apeiron”, czyli bezkres. Co stanowiło arché dla
poniższych filozofów starożytnej Grecji?
Lista: ogień, ziemia, liczba, powietrze, woda.
i. Tales z Miletu .......................................................................................
ii. Anaksymenes z Miletu .........................................................................
iii. Heraklit z Efezu ...................................................................................
iv. Pitagoras ...............................................................................................
c. Dla starożytnych greków słowo „kosmos” oznaczało zarówno świat, jak i ład.
Przyporządkuj filozofom poglądy na temat kosmosu:
Początkiem rzeczy są atomy i próżnia.
Wszystko inne jest tylko mniemaniem.
Heraklit z Efezu
... byt nie jest stworzony ani zniszczalny, że
jest jeden, jednolity i nieograniczony...
Nie można dwa razy wejść do tej samej
rzeki, bo już inne napłynęły w nią wody.
Demokryt z Abdery
...byt jest, bo jest to, co jest, nie zaś to, co
nie jest.
Przeciwieństwa się godzą, a z różnych
dźwięków powstaje najpiękniejsza
harmonia.
Parmenides z Elei
14. Z którymi poniższymi stwierdzeniami zgodziłby się: Platon (P), Arystoteles (A) a
z którymi żaden z nich (Ż)?
a. Dusza jest prosta i niepodzielna............................................................................
b. Istnieją tylko jednostkowe rzeczy.......................................................
c. Byt jest ogólny i niezmienny..............................................................
d. Pojęcia to tylko dźwięki........................................................................................
e. Forma (idea) jest tyko własnością bytu.................................................................
f. Rzeczywistość dzieli się na świat idealny i materialny........................................
g. Pojęcia nie istnieją niezależnie .............................................................................
h. Świat materialny to tylko cienie idei.....................................................................
15. Przyporządkuj filozofom stanowiska metafizyczne (dopuszczalna więcej niż
jedna odpowiedź).
14
Spinoza
hylemorfizm
Kartezjusz
teoria monad
Leibniz
dualizm
Heraklit
monizm
Hobbes
atomizm
Arystoteles
mechanicyzm
La Mettrie
panteizm
Demokryt
wariabilizm
16. Przeczytaj fragment z Medytacji Kartezjusza i odpowiedz na pytania: „...mam
ciało, z którym jestem bardzo ściśle związany, to jednak (...) mam jasną i wyraźną
ideę siebie samego, jako czegoś będącego wyłącznie czymś myślącym...”
a. Jak nazywa się opisany przez Kartezjusza problem filozoficzny?
...........................................................................................................................
b. Jak filozofowie nowożytni odpowiedzieli na postawiony przez Kartezjusza
problem? Przyporządkuj tezom stanowiska i ich przedstawicieli (jeden filozof
może reprezentować więcej niż jedno stanowisko).
Lista: skrajny empiryzm, harmonia przedustawna, spirytualizm, okazjonalizm,
materializm, paralelizm
Lista: Spinoza, Hobbes, Malebranche, Hume, Berkeley, Leibniz
Teza
Istnieją tylko substancje
cielesne.
Porządek myśli i ciała
odpowiadają sobie
nawzajem, ponieważ są
przejawem tej samej
substancji.
Myśl oddziałuje na materię
tylko za pośrednictwem
Boga.
Zgodność duszy i ciała jest
możliwa, ponieważ Bóg na
początku ustanowił prawa,
wedle których działają.
Nie istnieją substancje.
Umysł to tylko wiązka
postrzeżeń.
Istnieją tylko substancje
duchowe.
Stanowisko
15
Filozof
DZIAŁ V: EPISTEMOLOGIA
17. Przyporządkuj nazwiska filozofów do pasujących koncepcji prawdy:
Lista: Tarski, Descartes, Bradley, Arystoteles, James
a. Klasyczna koncepcja prawdy: ………………………………………………
b. Koherencyjna koncepcja prawdy: …………………………………………….
c. Oczywistościowa koncepcja prawdy: …………………………………………
d. Pragmatyczna koncepcja prawdy: …………………………………………….
18. Jakie zagadnienie charakteryzuje poniższa historia?
Człowiek o nazwisku Smith ma mocne podstawy do sądzenia, że jego sąsiad Jones
posiada samochód marki ford, ponieważ jak daleko Smith sięga pamięcią, Jones
zawsze miał forda, ostatnio podwiózł go fordem i trzyma forda w garażu. Smith ma
także innego znajomego, Browna, o którego aktualnym miejscu pobytu nic nie wie.
Znając jednak logiczne własności spójnika alternatywy, Smith stwierdza z
przekonaniem, że Jones posiada forda lub Brown jest w Barcelonie. Zdarza się jednak
tak, że Jones nie posiada aktualnie forda i jeździ fordem wypożyczonym, a Brown jest
akurat w Barcelonie. W tym przypadku Smith ma prawdziwe uzasadnione
przekonanie, ale czy Smith posiada wiedzę?
a. Paradoks kłamcy
b. Spór realizm-idealizm
c. Problem Gettiera
d. Paradoks dychotomii
e. Błąd naturalistyczny
19. Które z poniższych stwierdzeń pasuje do sceptycyzmu umiarkowanego?
a. Nie ma prawdy absolutnej.
b. Nie jesteśmy w stanie dowiedzieć się, czy istnieje prawda.
c. Nie wiemy, czy poznawany świat jest takim, jakim go poznajemy.
d. Rzeczywistość jest taka, jaką ją poznajemy.
20. Przyporządkuj stanowiska epistemologiczne poniższym stwierdzeniom.
Lista: natywizm, racjonalizm, empiryzm skrajny, aprioryzm skrajny, irracjonalizm
a. Wszelkie uzasadnione twierdzenie musi opierać się pośrednio lub bezpośrednio
na doświadczeniu…………………………………………….…...
b. Tylko rozum dostarcza prawdziwej wiedzy o świecie…………………………..
c. Idee (pojęcia) są wrodzone…………………...………………………………....
16
d. Wartościowe
jest
tylko
poznanie
intelektualne,
intersubiektywne,
komunikowalne…………………………………………………………………
e. Poznanie nie musi być intersubiektywne………………………………………..
DZIAŁ VI: LOGIKA
21. Mamy następujące wnioskowanie: jeśli Kasia je szpinak na obiad, to przez cały
dzień chodzi zła. Wczoraj cały dzień chodziła zła, więc pewnie jadła szpinak na obiad.
a. Wskaż wniosek i przesłanki:
i. Przesłanki:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
ii. Wniosek:
......................................................................................................................................................
b. Jaki to rodzaj wnioskowania?
i. Indukcyjne
ii. Redukcyjne
iii. Dedukcyjne
iv. Abdukcyjne
c. Czy jest to wnioskowanie niezawodne? Krótko uzasadnij.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
22. Jak zbudowane są poniższe zdania?
Przykład zdania
Budowa
Albo idę do kina albo do teatru.
koniunkcyjna
Jeśli pada śnieg, to ludziom marzną nosy.
dysjunkcyjna
Pójdę do kina lub do teatru.
alternatywna
Chodzę do kina wtedy i tylko wtedy, gdy nie
implikacyjna
ma tam dużo ludzi.
Lubię chodzić do kina i do teatru.
równoważnościowa
17
23. Zdanie zbudowane alternatywnie jest fałszywe, gdy:
a. ... tylko jeden z członów jest fałszywy.
b. ... oba człony są fałszywe.
c. .... oba człony są prawdziwe.
24. Wskaż błędy logiczne.
Lista: ekwiwokacja, regres w nieskończoność, błędne koło, przesunięcie kategorialne,
ignotum per ignotum, non sequitur
a. Co to jest dom? Jest to budynek przeznaczony do zamieszkania. Czym jest
budynek? Obiektem składającym się z dachu i fundamentów? Czym jest dach?
etc. ……………………………………………………………………………
b. Jeśli chcesz wiedzieć, czym jest zło, spójrz na te wszystkie niegodziwe
uczynki, jakie popełniają ludzi: ..............................................................
c. Nauki
społeczne
to
nauki
zajmujące
się
społeczeństwem:
…………………………………………………………………………..
d. Mickiewicz wielkim poetą był, bo tworzył arcydzieła, które były wyjątkowe,
bo napisane przez wielkiego poetę: .................................................................
e. Każda ruda kobieta jest wredna. Kasia jest wredna, więc musi być
ruda:..........................................................................................................
f. Zamki zazwyczaj były ogromnymi konstrukcjami a mój zamek w drzwiach jest
mały…………………………………………………………………………
18