Przewodnik dla studentów I roku
Transkrypt
Przewodnik dla studentów I roku
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW I ROKU I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Rok akademicki 2013 / 2014 Opracowanie edytorskie i druk: Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Zam. ...... / 2013 nakład 450 egz. tel. (22) 5720 327 e-mail: [email protected] www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl Koledzy Studenci! Pierwszy rok studiów na Wydziale Lekarskim Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jest dla Was początkiem drogi, która za sześć lat zakończy się uzyskaniem Dyplomu Lekarza. Osiągnięcie tego celu to spełnienie marzeń wszystkich, którzy rozpoczynają studia medyczne. Czas studiów to okres piękny ale i trudny. Wraz z przekroczeniem progu naszej Alma Mater bierzecie na siebie nie tylko prawa, ale i obowiązki studentów, które nie są jeszcze Wam dobrze znane. W tych trudnych początkach będą pomagać Wam władze dziekańskie, pracownicy dziekanatu, nauczyciele akademiccy, samorząd studentów i organizacje studenckie. W czasie pierwszych lat studiów nie będzie wielu okazji do sprawdzenia się w niesieniu pomocy chorym. Jest to jednak okres bardzo ważny, bo poświęcony przede wszyst-kim naukom podstawowym, których zgłębienie pozwoli potem na łatwe zrozumienie przedmiotów klinicznych. Program jest obszerny, a jego opanowanie będzie wymagało nie tylko zmiany sposobu uczenia się w stosunku do poprzednich lat, ale również dużej mobilizacji i wewnętrznej dyscypliny. Przewodnik Dydaktyczny, który w tej chwili dotarł do Waszych rąk, pozwala na uzyskanie informacji o przedmiotach nauczania, programie zajęć, ich organizacji, a także zasadach i formach ich zaliczania. Przy każdym z przedmiotów podane zostały podręczniki i piśmiennictwo, które pomagają w opanowaniu obowiązujących wiadomości. Dane te, mamy nadzieję, ułatwią przygotowanie się do zajęć i pozwolą na uzyskanie lepszych wyników. Ważną informacją zawartą w przewodniku są nazwiska nauczycieli akademickich odpowiedzialnych za nauczanie danego przedmiotu. Od pierwszych lat studiów zachęcamy do uczestniczenia w pracach Studenckich Kół Naukowych przy zakładach i katedrach. Aktywne uczestnictwo w pracach kół, chociaż zazwyczaj absorbujące czasowo, pozwala nie tylko na rozwinięcie własnych zainteresowań, ale także na nawiązanie bliższych kontaktów z pracownikami naukowymi zakładu, przy którym działa Koło i zdobywanie zazwyczaj najnowszej, nie zawartej jeszcze w podręcznikach wiedzy z danej dziedziny. Władze Dziekańskie zapewniają, że będą otwarte na wszelkie konstruktywne propo-zycje i uwagi młodzieży akademickiej dotyczące procesu dydaktycznego w Uczelni. Prodziekan ds. I roku Prof. nadzw. dr hab. Barbara Górnicka Dziekan I Wydziału Lekarskiego Prof. dr hab. Mirosław Wielgoś Spis treści . WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO.......5 . PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2013/2014 ........................................6 . SKŁAD ZARZĄDU SAMORZĄDU STUDENTÓW WUM W KADENCJI 2012-2014.................................................................................7 4. Plan studiów na rok akademicki 2013/2014.................................8 5. Anatomia .....................................................................................................10 6. Histologia z embriologią...................................................................32 7. Biofizyka......................................................................................................37 8. Podstawy Biologii Molekularnej..................................................40 9. Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa.............................43 0. Bezpieczeństwo i Higiena Pracy .....................................................45 . Propedeutyka Medycyny Uzależnień . .......................................47 . Język Łaciński w Medycynie..............................................................49 . Język Obcy w Medycynie: język angielski/francuski/niemiecki/rosyjski.... 51 14. Język Polski w Medycynie (dla obcokrajowców) ..................................... 54 15. Historia Medycyny.................................................................................56 6. PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE..........................................................58 17. Wychowanie Fizyczne...........................................................................59 RAMOWY PROGRAM PRAKTYK DLA STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Po I roku studiów obowiązuje studentów 4 tygodniowa / 20 dni roboczych – 140 godzin / praktyka pielęgniarska w Klinikach Państwowych Szpitali Klinicznych lub oddziałach szpitalnych Zespołów Opieki Zdrowotnej. Kierownik Kliniki / Ordynator / lub wyznaczony przez niego opiekun ustala szczegółowy zakres obowiązków i harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta. Opiekunem praktyki studenckiej winna być pielęgniarka o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym. Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona jedynie formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień powoduje konieczność przedłużenia praktyki o odpowiedni okres czasu. W miarę możliwości student pod nadzorem opiekuna winien wykonywać wszystkie czynności pielęgnacyjne, pracując w systemie zmianowym obowiązującym w oddziale. Odbycie praktyki potwierdza opiekun a praktykę zalicza Kierownik Kliniki lub Ordynator Oddziału. Celem praktyki jest: 1 / Zdobycie orientacji w systemie organizacyjnym szpitala. 2 / Zaznajomienie studenta z rolą pielęgniarki w procesie pielęgnowania i leczenia chorego. 3 / Zdobycie umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych (mierzenie temperatury, tętna, ciśnienia krwi, liczby oddechów, technika słania łóżka i zmiany pościeli, toaleta chorego, obsługa sanitarna, karmienie chorych, przygotowanie leków do podania chorym). 4 / Nauczanie wykonywania wstrzyknięć podskórnych i domięśniowych oraz przygotowanie kroplówki dożylnej. WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK Prorektorzy PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH – prof. dr hab. MAREK KULUS PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ – prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI i współpracy z regionem – prof. dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI PROREKTOR ds. KADR – prof. dr hab. RENATA GÓRSKA DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO – prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. I / II/ III r. – prof. dr hab. Barbara Górnicka Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. IV / V / VI r. – prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. studiów licencjackich – prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Przewodów Doktorskich – dr hab. Paweł Włodarski Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Nauki – prof. dr hab. Krzysztof Filipiak WŁADZE UCZELNI urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61. Przewodniczący Rady Pedagogicznej I r. – dr med. HELENA DESZCZYŃSKA Kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (22) 57 20 208, fax (22) 57 20 266, pok. 208. SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Sprawy studenckie I r. studiów mgr Danuta Bogucka, pok. 213 d, przyjmuje w poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (22) 57 20 210, fax (22) 57 20 266. SEKCJA SPRAW BYTOWYCH STUDENTÓW tel. (22) 57 20 814, 57 20 815. Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM ul. Banacha 1 a, tel. (22) 599 18 01, 02-03. PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2013/2014 Na podstawie Zarządzenia nr 11/2013 Rektora WUM z dnia 21 lutego 2013 r. oraz Zarządzenia nr 61/2013 Retora WUM z dnia 24 lipca 2013 r. SEMESTR ZIMOWY 30.09.2013 22.12.2013 zajęcia dydaktyczne 23.12.2013 06.01.2014 wakacje zimowe 07.01.2014 26.01.2014 zajęcia dydaktyczne 27.01.2014 02.02.2014 sesja egzaminacyjna zimowa 03.02.2014 09.02.2014 przerwa semestralna 10.02.2014 16.02.2014 sesja poprawkowa 12 tygodni 3 tygodnie SEMESTR LETNI 17.02.2014 19.04.2014 zajęcia dydaktyczne 20.04.2014 27.04.2014 wakacje wielkanocne 28.04.2014 07.06.2014 zajęcia dydaktyczne 08.06.2014 29.06.2014 sesja egzaminacyjna letnia 01.09.2014 07.09.2014 sesja poprawkowa 9 tygodni 6 tygodni Warszawski Uniwersytet Medyczny SAMORZĄD STUDENTÓW ul. Oczki 5, pok. 307 02-007 Warszawa tel./faks: +48 22 62 88 306 SkųadZarzČduSamorzČduStudentówWUMwkadencji2012Ͳ2014: PrzewodniczČcy TomaszZawadzki,Vrok,IWLkieruneklekarski, Tel.Kom.:510Ͳ051Ͳ468 WiceprzewodniczČcy 1.MarcinWojciechowski,IrokdrugiegostopniaWNOZ, Tel.Kom.:531Ͳ299Ͳ999 2.PiotrSobieraj,VIrok,IWLkieruneklekarski, WiceprzewodniczČcy,PrzewodniczČcyKomisjiDydaktyki MaciejPawliszewski,Vrok,IWLkieruneklekarski, Tel.Kom.:531Ͳ299Ͳ999 PrzewodniczČcyKomisjiInformacjiiPromocji MarcinWojciechowski,IrokdrugiegostopniaWNOZ, Tel.Kom.:531Ͳ299Ͳ999 PrzewodniczČcyKomisjiKultury MichaųGontkiewicz,VIrok,IWLkieruneklekarski Tel.Kom.:604Ͳ840Ͳ013 PrzewodniczČcaKomisjiSportuiTurystyki EwaSzymczyk,IVrokkieruneklekarski, Tel.Kom.:509Ͳ296Ͳ222 Sekretarz MartaPieŷkowska,IIIrok,zdrowiepubliczne, Wiħcejinformacjinastroniehttp://www.samorzad.wum.edu.pl/ 3 4 2 2 3 Biofizyka Praktyki zawodowe Podstawy biologii molekularnej Fakultet Język franc., niem., ros., ang. w medycynie (1 język do wyboru) c 2 2 1 2 1 Propedeutyka medycyny uzależnień c c 1 Język polski w medycynie (tylko dla obcokrajowców) Język łaciński w medycynie (nie dla wszystkich studentów) c Histologia z embriologią 8 1 Bezpieczeństwo i higiena pracy c 1 2 100, 0 zaliczenie 60, 0 zaliczenie 30, 0 zaliczenie 20, 0 zaliczenie 140, 0 zaliczenie 40, 0 zaliczenie 25, 0 zaliczenie 40, 0 zaliczenie 30, 0 egzamin zaliczenie 4, 0 zaliczenie 2, 0 sem. 2, 0 30, 0 10, 0 2, 0 15, 0 60, 0 10, 0 36, 0 10, 0 40, 0 30, 0 60, 0 2, 0 60, 0 ćwicz. w tym: 10, 0 30, 0 2, 0 2, 0 Wymiar godzin obowiązujących studenta (makwyk. symalny) zaliczenie 60, 0 Forma zaliczenia 140, 0 prak. zaw. S1 1 M14A NZME 1WJ S1P Studium Języków Obcych Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka Katedra i Klinika Psychiatryczna Studium Języków Obcych – Polski i Rosyjski Studium Języków Obcych – Łacina 10 20 c. kurs 20 20 Zakład Transplantologii i Centralc. kurs 20 ny Bank Tkanek (20%) 1 M17 S1L c. kurs 20 Katedra i Zakład Histologii i Embriologii (80%) 1 M15 sem. c. kurs c. kurs wyk. 20 10 10 5 20 10 10 20 20 ćwicz. Minimalna liczba studentów w grupie na zajęciach AB Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Biblioteka Główna Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Jednostka dydaktyczna prowadząca zajęcia Dział Ochrony Pracy i Środowiska 1 M31 BIBG S3 Kod jednostki I Wydział Lekarski – studia 6 letnie stacjonarne i niestacjonarne (d. wieczorowe) ROK STUDIÓW I Plan studiów na rok akademicki 2013/2014 Semestr (1 zimowy, 2 letni, c oznacza 1 i 2) Przysposobienie biblioteczne Wychowanie fizyczne Nazwa przedmiotu ECTS 2 18 Historia medycyny Anatomia R a z e m (maksymalnie) przedmioty: 2 Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa c 1 2 egzamin 836, 0 200, 0 zaliczenie 40, 0 zaliczenie 45, 0 6, 0 3, 0 160, 0 7, 0 8, 0 9, 0 24, 0 119, 85, 0 492, 0 0 40, 0 20, 0 20, 0 2, 0 4, 0 3, 0 3, 0 12, 0 9, 0 140, 0 1 M12 1 ME 1 MC3 1 MC1 1 MC2 c. kurs 20 c. kurs Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej c. kurs 20 Zakład Historii Medycyny c. kurs 20 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej c. kurs 20 I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii I Wydział Lekarski – studia 6 letnie stacjonarne i niestacjonarne (d. wieczorowe) ROK STUDIÓW I Plan studiów na rok akademicki 2013/2014 10 5 5 5 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: obowiązkowy zaawansowany polski Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne: I rok, I-II semestr Stacjonarne, niestacjonarne. Anatomia Prof. dr hab. Bogdan Ciszek Prof. dr hab. Bogdan Ciszek Ćwiczenia, wykłady Wykłady odbywają się w I i II semestrze w gmachu Centrum Biostruktury w sali wykładowej im. Prof. dr Ludwika Paszkiewicza. Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej w salach do ćwiczeń prosektoryjnych. 200 wykłady: 40 ćwiczenia: 160 seminaria: 18 ORGANIZACJA ZAJĘĆ Zajęcia w prosektorium mają swoisty charakter i polegają na zaznajamianiu się poszczególnymi elementami organizmu człowieka, z ich kształtem, budową, położeniem oraz zrozumieniu ich wzajemnej zależności. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy ciała ludzkiego, szczególnie do znajomości budowy ciała człowieka żywego. Zajęcia odbywają się w kilkunastosobowych grupach z asystentem prowadzącym daną grupę przez cały rok akademicki (nawiązanie do zasady mistrzuczeń). W trakcie zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału i praktyczną weryfikację poznanych struktur anatomicznych na zwłokach. Program klasycznego nauczania anatomicznego jest wzbogacany o szereg elementów anatomii klinicznej i zaznajomienie z metodami badań przyżyciowych jak: endoskopowe badania przewodu pokarmowego (ezofagoskopia, gastrofiberoskopia, dróg oddechowych (rynoskopia, laryngoskopia, bronchoskopia), dróg moczowych (cystoskopia), gałki ocznej (oftalmoskopia) jak również poprzez badania radiologiczne (bronchografia, arteriografia, flebografia, limfografia) oraz przez stosowanie takich metod jak: ultarsonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny. Wykłady są wzbogacane obrazami radiologicznymi, USG, CT, MR oraz obrazami uzyskanymi za pomocą niektórych technik endoskopowych. W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wieloma Zakładami i Klinikami. Wykłady i ćwiczenia są również wzbogacane metodami wizualnymi przez wykorzystanie filmów i nagrań video. 10 Metody dydaktyczne: W toku kształcenia w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej podnoszone są kwestie szacunku wobec chorego, jego cierpienia i śmierci, szacunku wobec szczątków ludzkich. W trakcie wykładu inauguracyjnego studenci poprzez powstanie i minutę ciszy czczą pamięć donatorów – osób które ofiarowały swoje ciała na potrzeby nauczania w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej. W drugim semestrze roku akademickiego rozpoczną się fakultatywne wykłady poświęcone Anatomii Klinicznej (wtorek 17:00–18:30). Są to monograficzne wykłady przeznaczone dla studentów wszystkich lat studiów oraz specjalizujących się lekarzy. Zachęcamy studentów do odwiedzania strony www Zakładu, na której znajdują się informacje dotyczące wykładów i ćwiczeń – ich tematyki oraz stale poszerzany i uaktualniany dział dydaktyczny, zawierający m.in materiał fotograficzny preparatów ze sprawdzianów praktycznych oraz odsyłacze do wielu interesujących zasobów dydaktycznych internetu na całym świecie. W drugim semestrze rozgrywany jest turniej wiedzy anatomicznej „Scapula Aurea” dla studentów I roku wydziałów lekarskich i oddziału stomatologicznego. Troje zwycięzców zostaje zwolnionych z egzaminu z anatomii z oceną celującą. Wyłoniona w toku konkursu reprezentacja uczelni bierze udział w Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy Anatomicznej Scapula Aurea. Wykłady i ćwiczenia Szczegółowy Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza. Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku. PROGRAM WYKŁADÓW OSTEOLOGIA * Anatomia – przedmiot i rola w nauce i praktyce lekarskiej. Ogólna budowa organizmu ludzkiego. * Onto- i filogeneza kręgosłupa, anatomia czynnościowa oraz mechanika kręgosłupa i klatki piersiowej. * Budowa stawów i ich mechanika. * Onto- i filogeneza czaszki. * Czaszka jako całość. Doły i jamy czaszki. * Połączenia między dołami i jamami czaszki. * Anatomia kości i ich połączeń w badaniach obrazowych (rtg, CT, MRI). * Wybrane zagadnienia z antropogenezy. OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY * Zadania i podział układu nerwowego. Rozwój osobniczy OUN. Podział ontogenetyczny i kliniczny mózgowia. * Neuron, synapsa, łuk odruchowy. Budowa rdzenia kręgowego. Nerw rdzeniowy. Układ komorowy. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. * Swoiste drogi i ośrodki czuciowe. Zespoły uszkodzenia rdzenia kręgowego. Drogi czuciowe nieswoiste – układ siatkowaty (wprowadzenie). * Podział czynnościowy jąder wzgórza. Kora mózgu. Ośrodki korowe. * Układ rąbkowy. Podwzgórze. Przysadka mózgowa. Układ autonomiczny. * Ośrodki i drogi układu piramidowego – objawy uszkodzenia drogi piramidowej. * Ośrodki i drogi układu pozapiramidowego – objawy uszkodzenia. Móżdżek. Układ siatkowaty – podsumowanie. * Unaczynienie OUN. Wybrane zagadnienia z mikroanatomii. * Współczesne obrazowanie anatomii czynnościowej OUN. Anatomia praktyczna OUN w obrazach rtg, MRI, CT. 11 Metody dydaktyczne: GŁOWA I SZYJA * Anatomia palpacyjna, Mięśnie szyi. Wybrane zagadnienia z topografii szyi – trójkąty szyi. Przestrzenie międzypowięziowe. * Powrózek naczyniowo nerwowy szyi. Układ tętniczy, żylny i chłonny szyi. Tarczyca i przytarczyce. * Krtań – topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. * Nerw twarzowy – objawy porażenia centralnego i obwodowego. * Układ autonomiczny głowy i szyi. Zwoje szyjne pnia współczulnego. Zwoje nerwów czaszkowych. * Jama ustna – zęby, język, podniebienie. * Narząd wzroku. * Rozwój głowy i szyi. Wady rozwojowe * Narząd przedsionkowo-ślimakowy. * Anatomia RTG głowy i szyi. KLATKA PIERSIOWA * Pojęcie klatki i jamy piersiowej. Naczynia i węzły chłonne klp. Wady wrodzone i nabyte klp. Sutek. Drogi odpływu chłonki z sutka. Metody badania na osobniku żywym. * Rozwój i zaburzenia rozwojowe tchawicy i płuc. Płuca i opłucna: budowa i topografia, mechanika oddychania. Śródpiersie: ograniczenia, podział, zawartość i topografia. * Unaczynienie, unerwienie i topografia serca. Czynność serca. Metody badania. Ogólna budowa serca. * Budowa i rozwój serca. Wady rozwojowe serca i dużych naczyń. * Echo serca. * Anatomia radiologiczna klatki piersiowej. JAMA BRZUSZNA * Pojęcie brzuch a jama brzuszna. Ściany jamy brzusznej. Miejsca zmniejszonej oporności tych ścian. Przepukliny (kanał pachwinowy i udowy). * Wybrane zagadnienia z budowy i topografii wątroby, dróg żółciowych wewnątrz i zewnątrz wątrobowych. Trzustka – wybrane zagadnienia z budowy i topografii. * Rozwój i najczęściej spotykane wady układu pokarmowego i otrzewnej. * Unaczynienie narządów jamy brzusznej. Układ żyły wrotnej. * Krążenie oboczne. Naczynia i węzły chłonne jamy brzusznej. * Unerwienie narządów jamy brzusznej. Sploty: aortowy brzuszny, splot trzewny, splot podbrzuszy i sploty pochodne. * Narządy jamy brzusznej w obrazach Rtg, TK, MR, i USG. NARZĄDY MOCZOWO-PŁCIOWE DNO MIEDNICY * Przestrzeń zaotrzewnowa i jej zawartość. Układ moczowy. * Układ rozrodczy męski. * Układ rozrodczy żeński. * Wybrane zagadnienia z rozwoju układu moczowego i rozrodczego. Wady rozwojowe. * Dno miednicy (przepony, przestrzenie międzypowięziowe, doły, kanały) Krocze – topografia, anatomia praktyczna. Układ moczowy i rozrodczy w odrazach Rtg, TK, MR i USG. 12 Metody dydaktyczne: GRZBIET I KOŃCZYNA GÓRNA * Topografia grzbietu, obręczy kończyny górnej, ramienia * Wybrane zagadnienia z anatomii przedramienia i ręki (topograficzne i praktyczne). * Objawy uszkodzenia nerwów i naczyń kończyny górnej. * Kończyna górna i grzbiet w obrazach Rtg, CT i MR Anatomiczne podstawy endoskopii stawu kończyny górnej. KOŃCZYNA DOLNA * Topografia obręczy kończyny dolnej, uda, goleni i stopy. * Unaczynienie i unerwienie kończyny dolnej – mechanizm odpływu krwi żylnej, objawy porażenia nerwów. * Finał Konkursu „Scapula Aurea”. * Anatomiczne podstawy endoskopii stawu kolanowego. Anatomia radiologiczna kończyny górnej i dolnej. Arteriografia, flebografia, limfografia. MR. TK. * Rozwój aparatu lokomocyjnego w aspekcie kształtowania się postawy dwunożnej człowieka. * Zamknięcie kursu anatomii. PROGRAM ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA * Kręgi szyjne, piersiowe, lędźwiowe, kość krzyżowa. Kręgosłup jako całość. Połączenia kręgów. Żebra, mostek. Połączenia żeber z kręgosłupem i mostkiem. Klatka piersiowa jako całość. * Obojczyk i łopatka. Kość ramienna, promieniowa i łokciowa. Kości ręki. Połączenia w obrębie kończyny górnej. * Kość miedniczna. Kość udowa, rzepka, kość piszczelowa i strzałkowa. Kości stopy. Miednica jako całość. Połączenia w obrębie kończyny dolnej. * Czaszka: kość potyliczna, ciemieniowa, czołowa, klinowa i sitowa. * Kość skroniowa, szczęka, kość podniebienna, jarzmowa, łzowa, nosowa, małżowina nosowa dolna, lemiesz żuchwa, kość gnykowa. * Czaszka jako całość: ściany, doły i jamy czaszki. Połączenia kości czaszki. * Anatomia kości i stawów w badaniach obrazowych rtg, CT, MRI. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY * Podział mózgowia – powierzchnia zewnętrzna (z pominięciem szczegółowego opisu powierzchni półkul). Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. Naczynia OUN (główne pnie tętnicze, koło tętnicze mózgu, zatoki opony twardej, ż. szyjna wewnętrzna). Powierzchnia zewnętrzna i przekroje rdzenia kręgowego. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. * Kresomózgowie – półkula mózgu, powierzchnie półkuli, brzegi, szczelina międzypółkulowa, podział na płaty, bieguny, bruzdy i zakręty. * Kresomózgowie środkowe: ciało modzelowate, sklepienie, spoidło przednie, przegroda przezroczysta. Komora boczna części, rogi, ograniczenia, splot naczyniówkowy. * Międzymózgowie – budowa zewnętrzna. Podwzgórze. Wzgórzomózgowie. Otwór międzykomorowy. Komora trzecia. * Pień mózgu – powierzchnia grzbietowa i podstawna. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych. Móżdżek. * Anatomia przekrojów – przekrój pośrodkowy mózgu. Komory boczne. Jądra podkorowe. Istota biała półkul. * Anatomia przekrojów – pokrywa śródmózgowia, nakrywka, odnogi mózgu, komora czwarta – w obrazach CT i MRI. 13 Metody dydaktyczne: * Płat węchowy, płat limbiczny. Twór i układ siatkowaty. Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych. Drogi wstępujące i zstępujące. * Lokalizacja czynnościowa w korze mózgu. Drogi rdzenia kręgowego. Unaczynienie poszczególnych części OUN. Drogi wstępujące i zstępujące. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE GŁOWA I SZYJA * Skóra, budowa, przydatki skóry. Granice i okolice szyi. Trójkąty szyi. Powięź szyi. Przestrzenie międzypowięziowe szyi. Mięsień szeroki szyi. Splot szyjny. Żyły szyi. * Mięśnie szyi: mostkowo-obojczykowo-sutkowy, nadgnykowe, podgnykowe, pochyłe. Gruczoł tarczowy. Gruczoły przytarczyczne. Pęczek naczyniowonerwowy szyi. Tętnica szyjna wspólna. * Krtań i tchawica – topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Gałęzie początkowego odcinka t. szyjnej zewnętrznej: t. tarczowa górna, t. językowa, t. twarzowa. Odcinek szyjny n. błędnego. Nerw. dodatkowy. Zwoje szyjne pnia współczulnego. * Mięśnie wyrazowe twarzy. T. twarzowa – odcinek główny. Nerw twarzowy – objawy porażenia centralnego i obwodowego. Ślinianka przyuszna. * Dół podskroniowy – ograniczenia, zawartość. Tętnica szczękowa. Mięśnie żucia. Jama nosowa – zatoki przynosowe, miejsca ujść. Nerw węchowy. Nerw trójdzielny. * Jama ustna – ściany, zęby, dziąsła. Zwarcie, zgryz. Język – budowa, czynność, unaczynienie, unerwienie. Nerw podjęzykowy – objawy porażenia. Podniebienie – podział, budowa, unaczynienie, unerwienie. Cieśń gardzieli. Migdałki podniebienne. Nerw językowo-gardłowy. Gardło – położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Podział jamy gardła. Przestrzeń przygardłowa. * Opona twarda mózgowia – uwidocznienie po odpiłowaniui sklepienia czaszki, zatoki opony twardej. Wyjścia nn. czaszkowych w obrębie dołów czaszki. Mięśnie gałki ocznej. Unerwienie mięśni gałki ocznej – objawy porażenia. Narząd łzowy. Uwidocznienie zawartości oczodołu po odpreparowaniu ściany górnej. Anatomia warstwowa głowy i szyi. * Narząd wzroku. Budowa gałki ocznej. Narząd przedsionkowo-ślimakowy. Ucho zewnętrzne. Ucho środkowe – ograniczenia i zawartość jamy bębenkowej. Ucho wewnętrzne – błędnik kostny, błędnik błoniasty. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE KLATKA PIERSIOWA * Anatomia przekrojów – przekrój pośrodkowy mózgu. Komory boczne. Jądra podkorowe. Istota biała półkul. * Anatomia przekrojów – pokrywa śródmózgowia, nakrywka, odnogi mózgu, komora czwarta – w obrazach CT i MRI. Dostępne badaniu punkty kostne, linie topograficzne na tułowiu, granice i okolice klp. Powtórzenie wiadomości z układu kostno-stawowego klp. Mięśnie piersiowo-ramienne i mięśnie własne klp – przyczepy, przebieg, topografia, czynność, unaczynienie, unerwienie, objawy porażenia. Naczynia i nerwy ścian klp – naczynia i nerwy międzyżebrowe, naczynia piersiowe wewnętrzne, ich gałęzie, zakres unaczynienia i unerwienia. Gruczoł sutkowy- położenie, budowa, unaczynienie krwionośne i chłonne, unerwienie. * Budowa i zawartość przestrzeni międzyżebrowej. Jama pachowa, jej ściany i zawartość. Korzenie, pęczki i nerwy splotu ramiennego w jamie pachowej. Tętnice, żyły i węzły chłonne jamy pachowej, ich gałęzie, dopływy, przebieg i zespolenia. 14 Metody dydaktyczne: * Jama klp, jej podział. Śródpiersie – jego podział i zawartość poszczególnych jego części. Przepona – przyczepy, unaczynienie, unerwienie, czynność. Otwory przepony – miejsca zmniejszonej odporności, przepukliny przeponowe. Nerw przeponowy – przebieg, gałęzie, zakres unerwienia, objawy porażenia. Opłucna – podział, przebieg, unaczynienie, unerwienie. Tchawica i oskrzela główne. Płuca – położenie, topografia, budowa, czynność, unaczynienie, unerwienie. Korzeń płuca. Pojęcie segmentu płucnego. Segmenty płuca prawego i lewego. Grasica. * Serce – kształt, wielkość, położenie. Szczegółowe ukształtowanie i budowa ścian poszczególnych części serca. Unaczynienie tętnicze i żylne serca. Unerwienie serca (splot sercowy powierzchowny i głęboki). Rzut sylwetki serca i rzuty zastawek na przednią ścianę klp. Osierdzie. Wielkie naczynia wychodzące i wchodzące do serca (aorta, pień płucny, żyły płucne, żyła główna górna i dolna), ich przebieg i topografia. * Przełyk – położenie, topografia, budowa, unaczynienie. Aorta – podział, topografia poszczególnych części, gałęzie aorty, ich przebieg (pień ramiennogłowowy, tt. szyjne wspólne i podobojczykowe, tt. międzyżebrowe tylne, tt. przeponowe). Nerw błędny, odcinek piersiowy – przebieg, topografia, gałęzie. Pień współczulny – odcinek piersiowy – położenie, gałęzie, zakres unerwienia. Przewód piersiowy – początek, topografia, ujście, czynność.. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE JAMA BRZUSZNA * Podział topograficzny przedniej ściany brzucha – okolice. Unaczynienie i unerwienie ścian brzucha ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia żył podskórnych dla krążenia obocznego żylnego. Mięśnie przedniej ściany brzucha – (mm: skośne, poprzeczny, prosty), mm czworoboczny lędźwi – ich przyczepy, czynność, unerwienie. Budowa i znaczenie ścian jamy brzusznej. Kanał pachwinowy. * Powierzchnia wewnętrzna przedniej ściany jamy brzusznej. Naczynia nabrzuszne górne i dolne, ich znaczenia dla krążenia obocznego (tętniczego). Splot lędźwiowy – jego korzenie, położenie, gałęzie splotu do ściany brzucha. Stosunki ogólne otrzewnej i narządów jamy brzusznej. Otrzewna ścienna i trzewna. Pojęcie narządu zewnątrz – i wewnątrz – otrzewnowego. Podział jamy otrzewnej. Więzadła i zachyłki otrzewnej. Sieć większa i mniejsza. Otwór sieciowy. Krezka jelita. Podział części brzusznej przewodu pokarmowego. Położenie poszczególnych narządów w jamie brzusznej. * Pień trzewny – położenie, gałęzie, ich przebieg i zakres unaczynienia oraz połączenia między nimi. Żołądek – kształt, położenie, topografia, budowa ścian, unaczynienie, unerwienie, czynność. Jelito cienkie – podział, położenie, budowa ścian. Dwunastnica – dokładna topografia, ukształtowanie powierzchni wewnętrznej, unaczynienie, unerwienie, czynność. Jelito czcze i kręte – różnica w budowie ściany. Tętnica krezkowa górna – położenie, gałęzie, ich przebieg, zakres unaczynienia. Unerwienie żołądka i jelita cienkiego. * Jelito grube – podział, topografia poszczególnych części jelita grubego, unaczynienie i unerwienie. Ujście krętniczo-kątnicze. Wyrostek robaczkowy – położenie, budowa, znaczenie. Wątroba – kształt, położenie, topografia, ukształtowanie powierzchni, budowa (płaty, zraziki anatomiczne i czynnościowe) unaczynienie odżywcze i czynnościowe, czynność. Pęcherzyk żółciowy, przewody wątrobowe i przewód żółciowy wspólny – położenie, topografia, czynność unaczynienie i unerwienie. Tętnica krezkowa dolna – odejście, gałęzie ich przebieg i zakres unaczynienia, zespolenia. Żyła krezkowa górna i żyła krezkowa dolna – dopływy, przebieg, ujście. 15 Metody dydaktyczne: * Trzustka – położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Przewód trzustkowy – warianty połączenia z przewodem żółciowym wspólnym i ujścia do dwunastnicy. Śledziona – położenie, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie. Żyła wrotna. Krążenie wrotne. Drogi krążenia obocznego żylnego w przypadku przeszkody w przepływie krwi przez żyłę wrotną. Krążenie płodowe. Splot aortowy brzuszny i sploty pochodne. Splot podbrzuszny górny i dolny. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE NARZĄDY MOCZOWO-PŁCIOWE DNO MIEDNICY * Pojęcie przestrzeni zaotrzewnowej. Narządy leżące w tej przestrzeni. Mięśnie tylnej ściany brzucha: czworoboczny lędźwi, lędźwiowy większy i mniejszy, biodrowy – ich przyczepy, topografia, czynność. Nerwy splotu lędźwiowego – ich odcinki wewnątrzbrzuszne. Nerki – położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Osłonki nerek, ich znaczenie. Nadnercza – położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Moczowód – przebieg, topografia (u mężczyzny i u kobiety), budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Aorta brzuszna, jej topografia, gałęzie. Żyła główna dolna – topografia, dopływy. Tętnica biodrowa wewnętrzna – przebieg, gałęzie ścienne i trzewne, ich przebieg i zespolenia na obwodzie (również z gałęziami tętnicy biodrowej zewnętrznej). Znaczenie tych zespoleń dla krążenia obocznego w górnej części kończyny dolnej. Część lędźwiowa i krzyżowa pnia współczulnego. * Narządy płciowe męskie. Gruczoł krokowy – położenie, topografia. Budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Jądro – położenie, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Nasieniowód – przebieg, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Bańka nasieniowodu. Pęcherzyki nasienne. Powrózek nasienny – elementy składowe, osłonki powrózka, jego przebieg wewnątrz- i zewnątrzbrzuszny. Prącie – położenie, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Cewka moczowa męska – położenie, topografia, unaczynienie, unerwienie. Moszna – budowa, czynność. Splot podbrzuszny górny, sploty podbrzuszne dolne, ich korzenie i gałęzie. Sploty pochodne, ich czynność. * Powtórzenie budowy miednicy. Części kostne, więzadła, płaszczyzny i wymiary miednicy. Pęcherz moczowy – położenie, topografia, unaczynienie i unerwienie, budowa ściany, trójkąt pęcherzowy. Narządy płciowe wewnętrzne żeńskie. Więzadło szerokie, więzadła jajnika i macicy. Jajnik – położenie, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność (cykl jajnikowy). Jajowód – przebieg, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność. Macica – położenie prawidłowe, odmiany położenia, topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie, czynność (cykl miesięczny). Omaciczne i przymaciczne Pochwa – położenie, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie. Cewka moczowa żeńska – przebieg, topografia. * Dno miednicy. Krocze i okolica kroczowa. Przepona miednicy i przepona moczowo-płciowa – elementy mięśniowe i powięziowe. Przestrzenie międzypowięziowe miednicy i ich znaczenie. Kanał zasłonowy. Dół kulszowoodbytniczy i kanał sromowy. Tętnica sromowa wewnętrzna – przebieg, gałęzie, zespolenia. Nerw sromowy – przebieg, gałęzie, zakres unerwienia, objawy porażenia. Podstawy anatomiczne jamy brzusznej i miednicy w CT, NMR, USG. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE 16 Metody dydaktyczne: GRZBIET I KOŃCZYNA GÓRNA * GRZBIET: Okolice grzbietu. Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych – przebieg, zakres, unerwienia. Powięź powierzchowna grzbietu, powięź karkowa, powięź piersiowo-lędźwiowa. Mięśnie grzbietu powierzchowne: kolcoworamienne i kolcowo-żebrowe, ich przebieg, przyczepy, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Trójkąt lędźwiowy, przestrzeń czworoboczna lędźwi. Mięsień prostownik grzbietu – jego poszczególne części, przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie. Powięź piersiowo-lędźwiowa i jej znaczenie. Unerwienie skóry karku i potylicy. Nerwy potyliczne większy, mniejszy i trzeci – przebieg, zakres unerwienia. Mięśnie podpotyliczne – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie. Trójkąt podpotyliczny. Kanał kręgowy. Nakłucie lędźwiowe – podstawy anatomiczne. * KOŃCZYNA GÓRNA: Powtórzenie: kości, stawy i więzadła kręgosłupa i kończyny górnej. Splot ramienny, tętnica pachowa. Okolice kończyny górnej. Mięśnie obręczy kończyny górnej – przyczepy, przebieg, unerwienie, unaczynienie, czynność, objawy porażenia. Nerwy splotu ramiennego dla mięśni obręczy – przebieg, zakres unerwienia. Otwory pachowe – przyśrodkowy i boczny. Powięź ramienia, przegrody międzymięśniowe. Nerwy i żyły podskórne ramienia. Mięśnie ramienia – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Tętnica ramienna i żyły ramienne – przebieg, gałęzie, zakres unaczynienia, zespolenia. Pęczek naczyniowo-nerwowy ramienia. Nerw pachowy i nerw mięśniowo-skórny – przebieg, gałęzie, zakres unerwienia, objawy porażenia. * KOŃCZYNA GÓRNA Mięśnie przedramienia, grupa przednia, boczna i tylna – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Dół łokciowy – ograniczenia, zawartość. Tętnice przedramienia: promieniowa i łokciowa – przebieg, gałęzie, zespolenia. Sieć tętnicza łokciowa i nadgarstkowa, ich znaczenie dla krążenia obocznego. Nerw pośrodkowy, nerw łokciowy i nerw promieniowy – przebieg, gałęzie, zakres unerwienia * KOŃCZYNA GÓRNA Troczek prostowników i zginaczy ręki. Kanał nadgarstka, jego zawartość. Rozcięgno dłoniowe, jego znaczenie. Nerwy skórne dłoni i grzbietu ręki. Sieć żylna ręki. Mięśnie kłębu i kłębika oraz mięśnie środkowe ręki – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Końcowe odcinki tętnicy promieniowej i łokciowej w obrębie ręki. Łuki dłoniowe: powierzchowny i głęboki, gałęzie odchodzące od łuków. Pochewki ścięgien mięśni zginaczy i prostowników oraz ich znaczenie. Końcowe odcinki nerwów: pośrodkowego i łokciowego dla mięśni ręki. Objawy porażenia nerwów ruchowych kończyny górnej w jej różnych częściach. Miejsca powierzchownego przebiegu naczyń tętniczych i żylnych na kończynie górnej (miejsca wyczuwania tętna i wkłuwania się do naczyń) Miejsca powierzchownego przebiegu dużych pni nerwowych na kończynie górnej (miejsca badania palpacyjnego pni nerwowych, miejsca znieczuleń przewodowych). * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE 17 Metody dydaktyczne: Wymagania wstępne KOŃCZYNA DOLNA * Powtórzenie: kości, stawy i więzadła kończyny dolnej, splot lędźwiowy. Kształty zewnętrzne i okolice kończyny dolnej. Oś konstrukcyjna. Powięź szeroka i powięź pośladkowa, przegrody międzymięśniowe uda. Żyły podskórne i nerwy skórne uda. Węzły chłonne pachwinowe. Rozstęp mięśni i rozstęp naczyń. Kanał udowy. Rozwór odpiszczelowy. Mięśnie obręczy kończyny dolnej – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Mięśnie uda – grupa przednia, przyśrodkowa i tylna – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie, objawy porażenia. Trójkąt udowy, kanał przywodzicieli. Tętnica i żyła udowa – przebieg, topografia, gałęzie i dopływy, zespolenia. Nerw udowy i nerw zasłonowy – przebieg, gałęzie, zakres unerwienia. Naczynia zasłonowe – przebieg, gałęzie, zespolenia, zakres unaczynienia. Nerwy i naczynia pośladkowe górne i dolne – przebieg, gałęzie, zespolenia, zakres unerwienia i unaczynienia. Otwór nad- i podgruszkowy. * Splot krzyżowy – korzenie splotu i jego gałęzie. Powięź goleni, przegrody międzymięśniowe goleni. Troczek zginaczy, troczki prostowników i mięśni strzałkowych. Nerwy skórne i żyły podskórne goleni. Mięśnie goleni – grupa przednia, boczna i tylna – przyczepy, przebieg, czynność, unaczynienie i unerwienie, objawy porażenia. Dół podkolanowy – ograniczenia, zawartość, topografia przebiegających tam naczyń i nerwów. Nerw kulszowy – przebieg, topografia, gałęzie. Nerw piszczelowy i nerwy strzałkowe – przebieg na goleni, gałęzie, zakres unerwienia. Tętnica podkolanowa i jej gałęzie. Tętnica piszczelowa przednia i tylna – przebieg, gałęzie, zakres unaczynienia. Sieć tętnicza kolana. * Kanał kostki przyśrodkowej. Troczek zginaczy, troczki prostowników i mm. strzałkowych. Pochewki ścięgniste mięśni długich biegnących z goleni na stopę. Prostownik palców krótki i długi – przebieg ścięgien na grzbiecie stopy. Rozcięgno podeszwowe. Krótkie mięśnie stopy (mm. palucha i palca V, mm. wyniosłości pośredniej) – przyczepy, przebieg, czynność, unerwienie. Końcowe odcinki nerwów strzałkowych i nerwy podeszwowe (od nerwu piszczelowego) – ich przebieg, gałęzie skórne i mięśniowe, zakres unerwienia. Końcowe odcinki tętnicy piszczelowej przedniej i tylnej: łuki tętnicze podeszwowy i grzbietowy, ich znaczenie, gałęzie od nich odchodzące. Objawy porażenia nerwów kończyny dolnej po ich uszkodzeniu na różnych poziomach. Miejsca powierzchownego przebiegu naczyń tętniczych i naczyń żylnych kończyny dolnej – miejsca wyczuwania tętna i miejsca wkłuwania się do naczyń. Miejsca powierzchownego przebiegu dużych pni nerwowych na kończynie dolnej. * Anatomia topograficzna i stosowana stawu biodrowego, kolanowego i skokowego. Anatomia RTG,CT MR kończyny dolnej. * Repetytorium tematyczne. ZALICZENIE * ZALICZENIE ZALEGŁOŚCI Wiadomości z zakresu anatomii człowieka i zwierząt na poziomie kursu biologii dla szkoły średniej. 18 Cele kształcenia Po zakończonym kursie anatomii prawidłowej student powinien: ■ znać mianownictwo anatomiczne polskie, łacińskie i angielskie ■ nazwać, opisać budowę, topografię i rozwój wszystkich struktur wypreparowanych w prosektorium, ■ znać czynność tkanek i narządów w warunkach prawidłowych oraz zależność pomiędzy budową i czynnością narządu, ■ umieć zidentyfikować i określić właściwą nazwę prawidłowej struktury anatomicznej na zdjęciach rentgenowskich, obrazach USG, TK, MR i endoskopowych, ■ przeprowadzić analizę ruchów wykonywanych w poszczególnych stawach ■ opisać podstawy anatomiczne uszkodzenia nerwów i ośrodków nerwowych, ■ znać stosunki topograficzne narządów, zmienność ich budowy, odmiany i wyciągać z tego własne wnioski, ■ umieć określić granice narządów i rzuty ważnych elementów (np. zastawek serca) na powierzchnię ciała, Ocenić różnicę między obrazem prawidłowym i patologicznym posługując się różnymi poznanymi metodami, głównie badaniami przyżyciowymi. Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy – zna mianownictwo anatomiczne w języku polskich, łacińskim i angielskim; student: – zna budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja, głowa) oraz czynnościowym (układ kostno-stawowy, układ mięśniowy, układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka wspólna); – zna topografie narządów, naczyń i nerwów oraz ich rzuty na powierzchnie ciała, – zna miejsca obmacywania tętna, pni nerwowych, narządów wewnętrznych grup mięśniowych, kości i stawów, – zna obrazy struktur anatomicznych na preparacie oraz w ikonografii anatomiczno medycznej, – zna podstawy prowadzenia badań naukowych w zakresie anatomii. - w zakresie umiejętności – wyjaśnia anatomiczne podstawy badania przedmiotowego, student: – wnioskuje o relacjach między strukturami anatomicznymi na podstawie przyżyciowych badań diagnostycznych, w szczególności z zakresu radiologii (zdjęcia przeglądowe, badania z użyciem środków kontrastowych, tomografia komputerowa oraz magnetyczny rezonans jądrowy), – posługuje się w mowie i piśmie mianownictwem anatomicznym, – rozumie i posługuje się obrazami struktur anatomicznych uzyskanymi z preparatów, badań obrazowych i przedstawionych w ikonografii anatomiczno-medycznej, – analizuje biomechanikę stawów, – potrafi znaleźć miejsca obmacywania tętna na ciele ludzkim, miejsca powierzchownego przebiegu pni nerwowych i typowe punkty kostne, – rozpoznaje podstawowe struktury anatomiczne, których praktyczna znajomość stanowi niezbędny składnik umiejętnosci lekarza (lista punktów bazowych) na preparatach i modelach anatomicznych w co najmniej 90%, – rozpoznaje pozostałe struktury anatomiczne na preparatach modelach i w obrazach USG, TK, MR, RTG, w co najmniej 65%, – potrafi zaplanować proste badanie naukowe w zakresie anatomii. 19 - w zakresie umiejętności Punkty bazowe student: Zasady zdawania egzaminu praktycznego i kollokwiów (liczba stanowisk odnosi się do egzaminu) 1. Na każdym z trzydziestu stanowisk należy rozpoznać dwa punkty oznaczone szpilkami. 2. Czas na 1 stanowisko 60 sek. 3. Preparatów nie wolno dotykać przemieszczać i odwracać albowiem następna zdająca osoba nie będzie miała szansy na rozwiązanie sprawdzianu. 4. Maksymalna ocena za jedną szpilkę 2 pkt. Przykładowe warianty oceny szpilka wbita w t. tarczową górną lewą ◦ a. thyroidea sup. sin. 2p. ◦ a. thyroidea sup. dx. 1p. ◦ a. thyroidea sup. 1p ◦ t. tarczowa górna lewa 1p. ◦ t. tarczowa górna prawa 0p. ◦ t. tarczowa górna 0p. ◦ a. thyroidea 0p. ◦ lewa lub sin. 0p 5. Uwaga! Prawidłowe rozpoznanie struktury pojedynczej w sposób sugerujący jej parzystość lub zwielokrotnienie = 0p. np. trachea dx. Falx cerebri sin. Tentorium cerebelli sup. 6. Na egzaminie aby zaliczyć należy zdobyć 76 pkt na 120 możliwych Osoby ubiegające się o termin „0” poza odpowiednimi ocenami z kolokwiów (patrz regulamin) muszą w obu sprawdzianach zdobyć co najmniej po 100 pkt. 7. Pierwsze 20 szpilek będzie wbite w punkty bazowe czyli podstawowe struktury anatomiczne których praktyczna znajomość odróżnia wiedzę lekarza od wiedzy przedstawicieli innych zawodów medycznych. Tutaj ocena będzie tylko na 2 pkt albo na 0 pkt bez wariantów pośrednich. Np.: przy oznaczenie lewej t.szyjnej wspólnej jedyną pozytywna odpowiedź to: ◦ a.carotis communis sin. 2p. ◦ a.carotis communis dx. 0p ◦ a.carotis communis 0p. ◦ a.carotis 0p. ◦ t.szyjna wspólna lewa 0p. ◦ t.szyjna wspólna prawa 0p. ◦ t.szyjna wspólna 0p. ◦ t.szyjna 0p. W grupie dwudziestu punktów bazowych można popełnić 2 błędy. Większa liczba błędów powoduje automatyczne niezaliczenie i praca nie jest dalej sprawdzana. Oznacza to, że aby zaliczyć egzamin należy uzyskać w tej części 36 pkt. Punkty bazowe I semestru OSTEOLOGIA I ARTROLOGIA CRANIUM 1. Otwory i kanały zawierające nerwy czaszkowe oraz ◦ canalis caroticus, ◦ meatus acusticus externus, ◦ canalis nasolacrimalis, ◦ fossa hypophysialis, ◦ protuberantia occipitalis externa, ◦ sulcus sinus sagitalis sup. ◦ sulcus sinus trsv. ◦ sulcus sinus sigmoidei. ◦ alveolus dentalis Nie trzeba podawać nazwy kości, w której przebiega kanał, ale trzeba podać stronę. 20 - w zakresie umiejętności 2. Kości czaszki student: ◦ Os frontale ◦ Os ethmoidale ◦ Os temporale ◦ Os sphenoidale ◦ Os parietale ◦ Os occipitale ◦ Maxilla ◦ Os zygomaticum ◦ Os palatinum ◦ Os nasale ◦ Mandibula. COLUMNA VERTEBRALIS 1. części kręgu (corpus, arcus, processus spinosus) i nazwa własna (atlas, axis, prominens) lub odcinek np. processus spinosus vertebrae cervicalis 2. dens axis 3. os sacrum, facies auricularis 4. os coccygis 5. promontorium 6. discus intervertebralis. THORAX 1. costa + strona 2. costa prima 3. sternum. MEMBRUM SUPERIUS 1. Scapula: angulus inf., cavitas glenoidalis, 2. Clavicula 3. Humerus: caput, collum chirurgicum, epicondyli 4. Radius 5. Ulna 6. Kości nadgarstka (umieć rozróżnić bez podania strony) 7. Kości śródręcza (rozpoznać os metacarpi bez strony i numeru) 8. Paliczki (rozpoznać paliczek bez strony i numeru + phalanx distalis). MEMBRUM INFERIUS 1. Os coxae: crista iliaca, fossa iliaca, acetabulum, os pubis, tuber ischiadicum 2.Femur: caput, collum, trochanter maior et condylus medialis et lateralis 3. Patella (bez strony) 4. Tibia: malleolus medialis 5.Fibula: malleolus lateralis 6. Kości stępu (umieć rozróżnić bez podania strony) 7. Kości śródstopia (jak kości śródręcza) 8. Paliczki (jak w k. górnej). 21 - w zakresie umiejętności SYSTEMA NERVOSUM CENTRALE student: 1. a. basilaris 2. a. carotis interna 3. medulla oblongata 4. pyramis medullae oblongatae 5. pons 6. radix n. trigemini 7. ventriculus IV 8. vermis cerebelli 9. hemispherium cerebelli 10. tonsilla cerebelli 11. mesencephalon 12. aqueductus mesencephali 13. crus cerebri 14. thalamus 15. corpus pineale 16. ventriculus tertius 17. corpus mamillare 18. chiasma opticum 19. nucleus caudatus 20. nucleus lentiformis 21. capsula interna 22. ventriculus lateralis 23. plexus choroideus 24. hipocampus 25. septum pellucidum 26. corpus callosum 27. insula 28. lobus temporalis 29. lobus frontalis 30. lobus occipitalis 31. lobus parietalis 32. sulcus lateralis 33. sulcus centralis 34. fissura longitudinalis cerebri 35. tractus olfactorius 36. bulbus olfactorius 37. medulla spinalis. 22 - w zakresie umiejętności COLLUM 1. m. sternocleidomastoideus student: 2. a. carotis communis 3. a. carotis interna 4. a. carotis externa 5. v. iugularis interna et externa 6. trachea 7. glandula thyroidea 8. os hyoideum 9. prominentia laryngis 10. epiglottis 11. plica vocalis 12. cartilago thyroidea 13. m. digastricus 14. n. hypoglossus 15. glandula submandibularis 16. a. subclavia 17. v. subclavia 18. plexus brachialis 19. n. vagus 20. n. phrenicus 21. m. scalenus ant. CAPUT 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. a. facialis glandula parotis labium superius labium inferius rima oris palpebra sup. palpebra inf. nasus externus mentum m. maseter m. temporalis gingiva lingua palatum durum palatum molle uvula tonsilla paltina tonsilla pharyngea ostium pharyngeum tubae auditivae sinus maxillaris sinus frontalis sinus sphenoidalis concha nasalis inf. concha nasalis media ganglion trigeminale n. alveolaris inf. n.lingualis a. maxillaris a. temporalis spf. falx cerebri tentorium cerebelli sinus sagitalis sup 23 - w zakresie umiejętności student: 33. 34. 35. 36. 37. 38. sinus transv. sinus sigmoideus n. opticus bulbus oculi cavum tympani auris interna. Punkty bazowe II semestru THORAX 1. a. axillaris 2. m. pectoralis maior 3. m. latissimus dorsi 4. n. ulnaris, 5. n. medianus 6. n.musculocutaneus 7. n. radialis 8. n. axillaris 9. m. intercostalis ext. 10. m. intercostalis int. 11. a. thoracica interna 12. n. intercostalis 13. pleura parietalis 14. truncus sympathicus 15. esophagus 16. trachea 17. n. vagus 18. n. phrenicus 19. v. brachiocephalica 20. v. cava sup. 21. v. cava inf. 22. v. azygos 23. ductus thoracicus 24. aorta ascendens 25. arcus aortae 26. truncus brachiocephalicus 27. a. carotis communis dx et sin 28. a. subclavia sin et dx. 29. Aorta descendens 30. truncus pulmonalis 31. a. pulmonalis 32. bronchus principalis 33. vena pulmonalis sup 34. vena pulmonalis inf 35. apex pulmonis 36. lobus superior pulmonis 37. lobus medius pulmonis dx. 38. lobus inferior pulmonis 39. apex cordis 40. atrium sin. 41. auricula sin. 42. atrium dx. 43. auricula dx 44. m. papillaris 45. valva aortae 24 - w zakresie umiejętności student: 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. valva trunci pulmonalis valva bicuspidalis valva tricuspidalis septum interventriculare fossa ovalis ventriculus sinister ventriculus dexter a. coronaria sin a. coronaria dx sinus coronarius diaphragma. ABDOMEN 1. funiculus spermaticus 2. umbilicus 3. m. rectus abdominis 4. linea alba 5. lig. inguinale 6. m. obl. ext. abdominis 7. peritoneum parietale 8. omentum maius 9. ventriculus 10. cardia ventriculi 11. fundus ventriculi 12. curvatura ventriculi minor et maior 13. pylorus 14. bulbus duodeni 15. duodenum 16. mesenterium 17. jejunum 18. ileum 19. caecum 20. apendix vermiformis 21. colon ascendens 22. colon transversum 23. colon descsendens 24. colon sigmoideum 25. rectum 26. lien 27. pancreas 28. lig hepatoduodenale 29. ductus choledochus 30. vena portae 31. lobus sinister 32. lobus dexter 33. lobus caudatus 34. lobus quadratus 35. ligamentum teres hepatis 36. aorta 37. v. cava inf 38. truncus celiacus 39. a et v. mesenterica sup. 40. A. et v. mesenterica inf 41. Vesica fellea. 25 - w zakresie umiejętności SPATIUM RETROPERITONEALE ET ORGANA UROGENITALIA student: 1. m. psoas maior 2. m. iliacus 3. n. femoralis 4. n. obturatorius 5. a. iliaca communis, externa et interna 6. v. iliaca communis, externa et interna 7. a. v. renalis 8. ren 9. pelvis renalis 10. glandula suprarenalis 11. ureter 12. vesica urinaria 13. truncus symphaticus 14. nodi lymphatici lumbales 15. excavatio rectouterina 16. uterus 17. vagina 18. tuba uterina 19. ovarium 20. lig. latum uteri 21. testis 22. epidydymis 23. ductus deferens 24. prostata 25. urethra masculina 26. corpus cavernosum penis 27. glans penis 28. scrotum 29. urethra feminina 30. labium maius pudendi 31. labium minus pudendi 32. clitoris 33. anus 34. m. levator ani MEMBRUM SUPERIUS 1. m. erector spinae 2. m. latissimus dorsi 3. m. trapesius 4. m. serratus ant. 5. m. subscapularis 6. m. infraspinatus 7. m. supraspinatus 8. m. deltoideus 9. m. biceps brachii 10. m. triceps brachii 11. m. brachioradialis 12. m. flexor carpi radialis 13. m. flexor carpi ulnaris 14. m. flexor digitorum spf. 15. m. flexor digitorum prof. 16. m. extensor digitorum communis 26 - w zakresie umiejętności student: 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. thenar hypothenar a. axillaris a. brachialis a. radialis a. ulnaris v. basilica v. cephalica n. medianus n. radialis n. ulnaris n. musculocutaneus unguis. MEMBRUM INFERIUS 1. m. iliacus 2. m. psoas maior 3. m. gluteus maximus 4. m. gluteus medius 5. m. gluteus minimus 6. m. quadriceps femoris 7. m. sartorius 8. m. adductor magnus 9. tractus iliotibialis 10. m. gastrocnemius 11. m. soleus 12. tendo Achilli 13. m. tibialis ant 14. a. v. femoralis 15. a. v. poplitea 16. a. tibialis 17. v. saphena magna 18. n. ischiadicus 19. n. femoralis 20. n. tibialis 21. n. peroneus communis 22. Lig. patellae 23. Lig. cruciatum genus 24. unguis. Punkt bazowy może pojawić się w dalszej części sprawdzianu i wtedy należy opisać go szerzej aby uzyskać maksymalną ocenę np. punkt bazowy ulna sin. w dalszej części sprawdzianu należy uwzględnić w jaką część kości łokciowej wbito szpilkę np. tuberositas ulnae sin. - w zakresie kompetencji W toku kształcenia w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej podnoszopersonalno-społecznych: ne są kwestie szacunku wobec chorego, jego cierpienia i śmierci, szacunku wobec szczątków ludzkich. W trakcie wykładu inauguracyjnego studenci poprzez powstanie i minutę ciszy czczą pamięć donatorów – osób które ofiarowały swoje ciała na potrzeby nauczania w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej. 27 Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Szczegółowy program ćwiczeń jest podzielony na tzw. preparaty: 1. Osteologia. 2. Ośrodkowy układ nerwowy. 3. Głowa i szyja. 4. Klatka piersiowa. 5. Jama brzuszna. 6. Narządy moczowo – płciowe. Dno miednicy. 7. Grzbiet. Kończyna górna. 8. Kończyna dolna. Po przerobieniu każdego preparatu, student jest zobowiązany przystąpić do kolokwium (zaliczenie wiadomości praktycznych i teoretycznych). Zaliczenie praktyczne odbywa się przy preparacie, zaliczenie teoretyczne może być ustny lub testowy. Warunkiem zaliczenia części teoretycznej preparatu jest znajomość materiału podawanego na wykładach, których treść jest integrowana z programem ćwiczeń. Zgodnie z regulaminem każdy preparat można zaliczać w terminach wyznaczonych przez Zakład. W przypadku niepowodzenia termin ostateczny dla wszystkich nie zaliczonych kolokwiów wyznaczany jest pod koniec II semestru (zazwyczaj koniec maja). Do egzaminu dopuszczone są jedynie osoby, które zaliczyły wszystkie kolokwia. (szczegółowe informacje znajdują się w Zakładowym regulaminie zajęć dla studentów). Egzamin odbywa się w czerwcu podczas sesji egzaminacyjnej i składa się z części praktycznej i teoretycznej – testowej. Egzamin praktyczny polega na rozpoznaniu 60 struktur anatomicznych (wraz ze stroną) z czego pierwsze 20 to tzw. struktury bazowe (lista ok. 300 struktur bazowych jest podana na początku roku akademickiego – są to najważniejsze struktury anatomiczne, brak ich znajomości uniemożliwia zaliczenie egzaminu). Rozpoznanie struktury bazowej jest oceniane na 0 pkt. lub 2 pkt. Pozostałe struktury 0 pkt. lub 1 pkt. lub 2 pkt. Warunkiem zaliczenia egzaminu praktycznego jest uzyskanie minimum 36 pkt. za struktury bazowe oraz 76 pkt. z całości egzaminu, brak uzyskania wymaganej liczby punktów bazowych jest traktowane jako nie zaliczenie części praktycznej i tym samym całości egzaminu. Egzamin teoretyczny – testowy składa się z 120 pytań, aby go zaliczyć należy odpowiedzieć na 76 pytań. Suma punktów z egzaminu praktycznego i teoretycznego określa ocena według następującej skali: 152-169 – dostateczny, 170-187 – dość dobry, 188 205 – dobry 206 223 – ponad dobry, 224-240 – bardzo dobry. Osoby, które zaliczyły kolokwium z osteologii w I terminie, a wszystkie pozostałe kollokwia na co najmniej 90%, mogą zdawać egzamin w tzw. terminie zerowym u kierownika Zakładu lub innego wyznaczonego egzaminatora. Będzie to egzamin ustny. W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej studentowi przysługuje prawo składania egzaminu poprawkowego. Egzamin poprawkowy odbywa się we wrześniu i również składa się z części praktycznej i teoretycznej. 28 Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca Koło naukowe Regulamin Zakładu: LITERATURA ZALECANA do wyboru 1/ Anatomia Człowieka podręcznik dla studentów W. Woźniak. 2/ Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL. 3/ Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL (wybrane rozdziały). 4/ Anatomia Ośrodkowego Układu Nerwowego dla Studentów H. Dobaczewska. 5/ Anatomia Kliniczna Głowy i Szyi R. Aleksandrowicz, B. Ciszek PZWL. 6/ Zarys Anatomii Człowieka A. Krechowiecki, F. Czerwiński PZWL. 7/ Mianownictwo Anatomiczne R. Aleksandrowicz PZWL. ATLASY KLASYCZNE – przykłady 1/ Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II dowolne wydanie. 2/ Kiss Atlas Anatomii dowolne wydanie. 3/Bertollini Atlas Anatomii dowolne wydanie. 4/ Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie. 5/ Petra Kopf-Meier dowolne wydanie. 6/ Prometeusz dowolne wydanie. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA – przykładowe propozycje 1/ Anatomia Topograficzna i Stosowana W. Łasiński T I-III PZWL. 2/ Anatomia Prawidłowa Człowieka T. Marciniak RU ZSP AM Wrocław. 3/ Anatomia Czynnościowa Ośrodkowego Układu Nerwowego B. Gołąb PZWL. 4/ Anatomia Głowy dla Stomatologów W. Łasiński PZWL. 5/ Anatomia tom I i II – Lippert Urban & Partner. 6/ Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL. 7/ dostępne na rynku słowniki mian anatomicznych. ATLASY FOTOGRAFICZNE – przykłady 1/ Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka Mc. Minn i wsp. dowolne wydanie. 2/ Anatomia Człowieka Rohen, Yokochi dowolne wydanie. 3/ Atlas Anatomii Vajda. Przy ZAPiK działa Studenckie Naukowe Koło Anatomiczne. W Kole pracują sekcje: neuroanatomiczna, anatomii klinicznej płodu i układu sercowo-naczyniowego, anatomii narządu ruchu Członkiem koła może zostać student, który zdał egzamin z anatomii z wynikiem pozytywnym. Tym samym student odbywający kurs anatomii przewidziany programem studiów nie może być członkiem koła lub jeśli był nim wcześniej musi zawiesić członkostwo do czasu zdania egzaminu w celu uniknięcia konfliktu interesów. Regulamin zajęć dla studentów medycyny r. ak 2012/13 1. Warunkiem zaliczenia semestru, roku i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów. UWAGA! – Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału oraz obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń. 2. Materiał podzielony jest na 8 cykli tematycznych: • Osteologia. •Brzuch i jama brzuszna. • • Ośrodkowy układ nerwowy. Narządy moczowo – płciowe. • • Głowa i szyja. Kończyna górna i grzbiet. • • Klatka piersiowa. Kończyna dolna. 29 Regulamin Zakładu: Cykl osteologii kończy się kollokwium ustno-praktycznym (przy preparacie). Ewentualny drugi termin – poprawkowy – ma miejsce w ciągu jednego z kolejnych dwóch ćwiczeń. Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) może mieć miejsce w drugiej połowie maja przed sesją letnią po zakończeniu kursu anatomii. Pozostałe cykle tematyczne kończą się kollokwiami teoretycznymi (test) oraz praktycznymi (szpilki). Z każdego kollokwium teoretycznego (36 pytań – 1 min na pytanie) można uzyskać 36 pkt. Tym samym z kollokwiów teoretycznych można uzyskać 252 pkt. w ciągu roku akademickiego. W trakcie każdego kollokwium praktycznego należy rozpoznać 18 struktur oznaczonych wskaźnikami z numerem (szpilka). Czas na rozpoznanie 30 sek. Pierwsze 6 to struktury podstawowe – punkty bazowe: można uzyskać 0 lub 2 pkt a do zaliczenia kollokwium należy rozpoznać 5 z nich tzn. uzyskać 10 pkt. Pozostałe szpilki oceniane są na 0, 1 lub 2 pkt. Maksymalna liczba punktów za kollokwium praktyczne to 36 pkt. Uzyskanie co najmniej 10 pkt z części bazowej stanowi warunek niezbędny do zaliczenia pozostałych punktów. Wynik z części bazowej poniżej 10 pkt. oznacza że tylko te punkty są zaliczone, a dalsza część nie jest oceniana. W sumie w ciągu roku akademickiego można uzyskać 252 pkt. (szczegółowe zasady zdawania części praktycznej patrz strona www.anatomy.ib.amwaw.edu.pl.). Kolokwium odbywa się dla wszystkich studentów danego rzutu na początku ćwiczeń. Z chwilą rozpoczęcia kolokwium brak wstępu na sale prosektoryjną. Osoby spóźnione tracą termin. 3. Do zaliczenia kursu anatomii i dopuszczenia do egzaminu niezbędne jest zaliczenie kolokwium z osteologii w I lub II terminie oraz zdobycie z pozostałych kollokwiów łącznie 164 pkt za kolokwia teoretyczne i 164 pkt. za kolokwia praktyczne. Osoby z niezaliczoną osteologią podchodzą do III terminu w końcu maja (patrz wyżej) – jest to termin ostateczny. Osoby które uzyskały mniej niż 164 pkt. za kolokwia teoretyczne – testowe podchodzą w końcu maja do dopuszczającego kolokwium testowego z całości materiału. Poziom zaliczenia 65%. Osoby, które uzyskały mniej niż 164 pkt. za kolokwia praktyczne podchodzą w końcu maja do dopuszczającego kolokwium praktycznego z całości materiału. Warunek pomyślnego zaliczenia to: zaliczenie pkt. bazowych i uzyskanie w łącznej punktacji 65%. Dopuszczające kolokwia teoretyczne i praktyczne odbywają się po zakończeniu kursu anatomii – jest to termin ostateczny. Nie spełnienie powyższych warunków oznacza nie zaliczenie roku i niedopuszczenie do egzaminu. 4. Dopuszczalna jest nieobecność na nie więcej niż dwóch ćwiczeniach z danego cyklu i na nie więcej niż czterech ćwiczeniach w semestrze. Większa liczba niż dwie nieobecności w cyklu uniemożliwia przystąpienie do kolokwium. Usprawiedliwienie nieobecności nie jest konieczne. Przekroczenie liczby czterech nieobecności w semestrze uniemożliwia jego zaliczenie i tym samym oznacza niedopuszczenie do egzaminu. 5. Osoby, które zaliczyły kollokwium z osteologii w I terminie, i zgromadziły co najmniej 225 pkt. z części teoretycznej i 225 pkt. z części praktycznej kolokwiów mogą zdawać egzamin w tzw. terminie zerowym u kierownika Zakładu lub innego wyznaczonego egzaminatora. Będzie to egzamin ustny. 6. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej i składa się z części praktycznej i teoretycznej – testowej. Warunkiem zdania egzaminu jest pozytywne zaliczenie obu części. Nie zaliczenie jednej części tz. praktycznej lub teoretycznej oznacza ocenę niedostateczną z całości egzaminu. Aby zaliczyć egzamin praktyczny należy uzyskać minimum 36 pkt. na 40 pkt. w zakresie „punktów bazowych”. 30 Regulamin Zakładu: Z pozostałej części należy uzyskać taką liczbę punktów aby sumarycznie zgromadzić co najmniej 76 pkt. na 120 pkt. z całości egzaminu praktycznego. W przypadku nieuzyskania 36 pkt. z części bazowej pozostała część egzaminu praktycznego nie jest oceniania. Egzamin teoretyczny składa się ze 120 pytań. Aby go zaliczyć należy uzyskać co najmniej 76 pkt. Suma punktów z egzaminu praktycznego i teoretycznego określa ocenę wg następującej skali: 152-169 – dostateczny, 170-187 – dość dobry, 188-205 – dobry, 206-223 – ponad dobry, 224-240 – bardzo dobry. 7. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji jesiennej. Osoby, które w I terminie uzyskały wystarczającą do zaliczenia liczbę punktów z jednej części egzaminu w II terminie zdają jedynie część niezliczoną. 8. Studenci winni pamiętać, że znajdują się na salach gdzie mają do czynienia ze szczątkami ludzkimi, wobec których obowiązuje zachowanie nacechowane powagą, szacunkiem i spokojem. 9. Wstęp do sal prosektoryjnych mają tylko studenci WUM, których program nauczania przewiduje zajęcia prosektoryjne, legitymujący się książeczką prosektoryjną (lub legitymacją studencką), ubrani w stroje ochronne: biały fartuch chirurgiczny (zapinany z tyłu), biała chusteczka lub czepek chirurgiczny, rękawy zawinięte do łokci. Strój ochronny wkładamy i zdejmujemy poza salą prosektoryjną. Obowiązuje noszenie identyfikatora. W czasie trwania ćwiczeń studenci nie opuszczają sal prosektoryjnych. Osoby nie spełniające powyższych warunków nie mają wstępu do prosektorium. Wstęp do sal prosektoryjnych możliwy jest jedynie w godzinach ćwiczeń własnych lub w innych określonych oddzielnymi ogłoszeniami. Prosimy o przestrzeganie godzin rozpoczęcia zajęć. Wstęp na salę prosektoryjną jest możliwy w ciągu 10 min od rozpoczęcia zajęć. Osoby spóźnione nie będą wpuszczane i traktowane są jako nieobecne. 10.Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone pod rygorem usunięcia z prosektorium. 11.We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad higieny (czystość!!) oraz zasad BHP. W szczególności: a)ręce czyste o krótkich, nielakierowanych paznokciach, bez biżuterii. b)przed przystąpieniem do badania preparatów należy ręce umyć i nasmarować wazeliną lub kremem (zalecane są rękawiczki). c)o każdym przypadku skaleczenia lub wprowadzenia formaliny do spojówki należy bezwzględnie poinformować asystenta. 13.Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia. 14.W salach ćwiczeń panuje bezwzględny zakaz spożywania pokarmów. 15.W salach prosektoryjnych obowiązuje całkowity zakaz używania telefonów komórkowych oraz innych przekaźników informacji. 16.W czasie korzystania z preparatów należy wykazać maksymalną troskę o to, aby nie uległy one zniszczeniu lub zaginięciu. 17.Za zniszczenie lub zaginięcie preparatu odpowiedzialny jest starosta grupy. 18.Można, a nawet należy przynosić ze sobą pensety (anatomiczne), książki i atlasy anatomiczne. 19.Po zakończeniu ćwiczeń (korzystania z preparatów) studenci zobowiązani są zabezpieczyć je osobiście, (aby nie uległy zniszczeniu) wg wskazówek asystenta. 31 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu: Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: obowiązkowy zaawansowany polski Katedra i Zakład Histologii i Embriologii CENTRUM BIOSTRUKTURY 02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5 (budynek Anatomicum) STRONA INTERNETOWA: http://histologia.wum.edu.pl Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) I rok, semestr I i II Stacjonarne/niestacjonarne Histologia z embriologią Sekretariat przyjmuje studentów w godz. 9.30 – 14.00 i w razie potrzeby umawia na spotkanie z Kierownikiem Katedry, (tel./fax 22 629-52-82). prof. dr hab. Jacek Malejczyk prof. dr hab. Jacek Malejczyk Wykłady, ćwiczenia, seminaria Ćwiczenia i seminaria z histologii odbywają się w salach mikroskopowych na I piętrze budynku Anatomicum przy ul. Chałubińskiego 5. Wykłady odbywają się w sali im. prof. Ludwika Paszkiewicz w tym samym budynku. 100 wykłady: ćwiczenia: seminaria: 10 60 30 8 Zajęcia dydaktyczne prowadzone są w formie wykładów, seminariów i ćwiczeń. Egzamin końcowy obejmuje materiał wszystkich rodzajów zajęć. Organizacja ćwiczeń i seminariów: 1.������������������������������������������������������������������������ Studenci przystępują do ćwiczeń przygotowani. Zakres materiału objętego ćwiczeniem jest podany w Programie Zajęć. 2.���������������������������������������������������������������������������� W trakcie ćwiczeń studenci omawiają z asystentem zagadnienia objęte tematem ćwiczenia oraz oglądają preparaty mikroskopowe, schematy i elektronogramy. Obrazy tkanek i narządów oglądanych pod mikroskopem należy narysować w zeszycie. Warunkiem zaliczenia ćwiczenia jest obecność na zajęciach, wykazanie się wiedzą z zakresu omawianego tematu oraz wykonanie rysunków preparatów i ich poprawne opisanie. 3.������������������������������������������������������������������������ Mikroskopy są rozmieszczone na stołach, lub wypożycza się je pod zastaw legitymacji studenckiej. Po zakończeniu oglądania preparatów należy wyłączyć oświetlenie mikroskopu i przykryć mikroskop pokrowcem. Wynoszenie mikroskopów lub ich części z sal ćwiczeniowych jest zabronione. 4.�������������������������������������������������������������� W okresie przedkolokwialnym i przedegzaminacyjnym każda grupa studencka może wypożyczyć komplet preparatów demonstracyjnych. Zestawy można wielokrotnie wymieniać. Przed oddaniem/wymianą zestawu, należy uporządkować preparaty wg załączonej listy. Za zgubione i zniszczone preparaty studenci ponoszą odpowiedzialność finansową. 5.��������������������������������������������������� W czasie ćwiczeń należy przestrzegać przepisów BHP. 32 Wymagania wstępne Cele kształcenia Wiedza z zakresu biologii komórki na poziomie liceum ogólnokształcącego. Celem nauczania Histologii z Embriologią jest zapoznanie studentów kierunku lekarskiego z budową komórek, tkanek i narządów. W programie przewidziane jest omówienie funkcji komórek i struktur subkomórkowych widocznych w mikroskopie świetlnym i elektronowym oraz budowy wszystkich rodzajów tkanek i narządów człowieka. W trakcie zajęć studenci poznają powiązania budowy komórek i tkanek z pełnionymi przez nie funkcjami. Stanowi to podstawę do późniejszego nauczania biochemii, fizjologii i histopatologii. W czasie zajęć z embriologii omawiane są wczesne stadia rozwojowe zarodka ludzkiego oraz proces formowania się listków zarodkowych i powstawania pierwotnych tkanek i narządów. Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: •������������������������������������������������������������������������������ zna mianownictwo histologiczne i embriologiczne w języku polskim i angielskim; •�������������������������������������������������������������������� zna podstawowe struktury komórkowe i ich specjalizacje funkcjonalne •������������������������������������������������������������������� zna mikroarchitekturę tkanek, macierzy pozakomórkowej oraz narządów •����������������������������������������������������������������������� zna stadia rozwoju zarodka ludzkiego, budowę i czynność błon płodowych i łożyska oraz zna etapy rozwoju poszczególnych narządów. - w zakresie umiejętności •���������������������������������������������������������������������� obsługuje mikroskop optyczny, także w zakresie korzystania z immersji; student: •���������������������������������������������������������������� rozpoznaje w obrazach z mikroskopu optycznego lub elektronowego struktury histologiczne odpowiadające narządom, tkankom, komórkom i strukturom komórkowym oraz dokonuje opisu i interpretacji ich budowy oraz interpretuje relacje między budową i funkcją; •����������������������������������������������������������������� posługuje się w mowie i piśmie mianownictwem histologicznym oraz embriologicznym. - w zakresie kompetencji •������������������������������������� powinien znać zasady pracy w zespole; personalno-społecznych •��������������������������������������������� wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia; •������������������������������������������ rozumie potrzebę ustawicznego kształcenia; •���������������������������������������������������������������������� wykazuje zdolność komunikowania się ze specjalistami reprezentującymi nauki morfologiczne; •���������������������������������������������������������������� potrafi wytłumaczyć podstawowe terminy morfologiczne pacjentowi; Treści merytoryczne Tematy wykładów: przedmiotu: Semestr I (zimowy) 1.�������������������������������������������������������������������������������� Włókno mięśniowe w zdrowiu i chorobie, czyli dlaczego Herkules łeb hydrze urwał. 2.��������������������������������������������� Mechanizmy hematopoezy, implikacje kliniczne. 3.�������������������������������������������������������������������� Omówienie zależności hormonalnych – podwzgórze – przysadka – jajnik – macica. Powstawanie owocytów i plemników, cykl menstruacyjny. 4.�������������������������������������������������������������������� Zapłodnienie komórki jajowej, rozwój zarodka do stadium blastocysty. 5.������������������������������������������������������������������������������������ Implantacja, regulacja implantacji przez czynniki wzrostu i różnicowania, naturalna utrata ciąży, immunologiczne bariery zapłodnienia, nieprawidłowe miejsca implantacji, rozwój zarodka przedsomitarnego, pęcherzyk żółtkowy pierwotny. Semestr II (letni) 1. Rozwój trofoblastu i kosmówki, pęcherzyk żółtkowy ostateczny, powstawanie cewy nerwowej i grzebienia nerwowego, różnicowanie się mezodermy, tworzenie naczyń krwionośnych, powstawanie fałdu głowowego i ogonowego oraz fałdów bocznych, różnicowanie się endodermy, łuki i kieszonki gardłowe, wędrówki komórek, tworzenie chimer 2. Powstawanie jamy owodni i łożyska, różnicowanie się doczesnej, pępowina, krążenie płodowe, regulacja objętości płynu owodniowego, bliźnięta, powstawanie wad rozwojowych 3. Odbudowa i degradacja tkanek łącznych. 4. Angiogeneza – implikacje terapeutyczne. 5. Zagadka medyczna XXI wieku. 33 Treści merytoryczne przedmiotu: Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Tematy ćwiczeń: Semestr I (zimowy) 1.���������������������������������� Mikroskop, technika histologiczna. 2.����������������������������������������������������������������������� Ultrastruktura komórki (1). Mikroskop elektronowy, organelle komórkowe. 3.�������������������������������������������������������� Ultrastruktura komórki (2). Chromatyna, podział komórki. 4.������������������ Tkanka nabłonkowa. 5.����������������������� Tkanka łączna właściwa. 6.������������������ Tkanka chrzęstna. 7.������������������������������� Tkanka kostna. Kościotworzenie. 8.��������������������������������������� Tkanka nerwowa. Układ nerwowy obwodowy. 9.����������������� Tkanka mięśniowa. 10.������������� Krew i szpik. 11.��������������� Układ krążenia. 12.������������������ Układ limfatyczny. 13.�������������������������������������������������������������� Przedkolokwialne pokazy preparatów i seminarium podsumowujące z histologii ogólnej. 14.���������� Kolokwium. 15.�������������������� Kolokwium II termin. Semestr II (letni) 1.������������������ Gruczoły dokrewne. 2.��������������������� Układ płciowy żeński. 3.�������������������� Układ płciowy męski. 4.������������ Embriologia. 5.������������������������ Kolokwium z embriologii. 6.����������������������������������������� Układ pokarmowy (1) – budowa jamy ustnej. 7.���������������������������������������� Układ pokarmowy (2) – przewód pokarmowy. 8.�������������������������������������������������� Układ pokarmowy (3) – gruczoły układu pokarmowego. 9.����������������� Układ oddechowy. 10.�������������� Układ moczowy. 11.������������������������� Skóra i przydatki skórne. 12.������������������������������� Układ nerwowy, narządy zmysłów. 13.������������������������������������������������������������� Seminarium podsumowujące. Przedkolokwialne pokazy preparatów. 14.������������������������������������ Kolokwium z histologii szczegółowej. 15.����������������������������������������������������������� Kolokwium II termin i pokazy przedegzaminacyjne preparatów. • Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach i wykazanie się wiedzą z zakresu omawianego tematu. • Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń. • Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zdanie wszystkich kolokwiów przewidzianych programem. • Wszystkie zaliczenia odbywają się w formie testu. • Egzamin końcowy odbywa się po drugim semestrze. • Egzamin składa się z dwóch części: praktycznej i teoretycznej. Ocena końcowa jest wystawiana na podstawie wyników obu części egzaminu. Szczegółowe informacje dotyczące warunków zaliczenia zamieszczone są w Regulaminie. 1.���������������������������������������������������������� Sawicki W, Malejczyk J..: Histologia, PZWL Warszawa, 2012. 2.���������������������������������������������������������������������� Sadler T. W. Embriologia lekarska, Med Tour Press International, 1993. Książki: 1.������������������������������������������������������������������������ Wheater – Histologia podręcznik i atlas, Elsevier Urban & Partner 2010, wydanie I polskie. 2.������������������������������������������������������� Bartel H.: Embriologia. PZWL. Warszawa 2002, wyd. III. 34 Koło naukowe Regulamin: Przy Katedrze i Zakładzie Histologii i Embriologii działają dwa koła studenckie: 1. SKN Opiekunami Koła są dr Izabela Młynarczuk-Biały i dr Ryszard Galus http://histologia.wum.edu.pl – Studenckie Koło Naukowe 2. SKN Inżynierii Tkankowej Opiekunem Koła jest prof. dr hab. Małgorzata Lewandowska-Szumieł [email protected] Regulamin 1. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. •���������������������������������������������������������������������� Dni, w których wyznaczono termin odbywania się ćwiczeń i kolokwiów są dniami zajęć obowiązkowych. •������������������������������������������������������������������������ Dopuszcza się nieobecności na trzech zajęciach w semestrze, bez względu na przyczynę nieobecności. Nieobecność na 4 zajęciach powoduje niezaliczenie semestru. •������������������������������������������������������������������������� Zajęcia niezaliczone z powodu nieobecności lub nieprzygotowania do zajęć należy zaliczyć w formie ustalonej z prowadzącym ćwiczenia. Dotyczy to również zajęć odwołanych przez Władze Uczelni. •������������������������������������������������������������������� Ćwiczenia rozpoczynają się objaśnieniami, na których obecność jest obowiązkowa. •������������������������������������������������������������������� Spóźnienia przekraczające 15 minut będą traktowane jak nieobecność. 2. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń. 3. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zdanie wszystkich kolokwiów przewidzianych programem. •������������������������������������������������������������������� Każde kolokwium można zdawać dwukrotnie. W przypadku niezaliczenia w obu terminach studentom przysługuje prawo do zdawania w trzecim terminie, uzgodnionym z Radą Pedagogiczną. •���������������������������������������������������������������� Kolokwium praktyczne należy zaliczyć przed wyznaczonym terminem poprawkowym kolokwium testowego. 4. Kierownik Katedry może wyznaczyć egzamin w terminie zerowym Studentom, którzy zaliczyli w pierwszym terminie wszystkie kolokwia z oceną co najmniej 4,0 i uzyskali z nich średnią nie niższą niż 4,5. 5. Egzamin końcowy odbywa się po drugim semestrze. •������������������������������������������������������������������������ Egzamin składa się z dwóch części: praktycznej i teoretycznej, za które przyznawane są osobne punkty. Ocena końcowa jest wystawiana na podstawie wyników obu części egzaminu. •����������������������������������������������������������������� Niezaliczenie części praktycznej lub teoretycznej skutkuje oceną niedostateczną z egzaminu. •������������������������������������������������������������������������ Egzamin praktyczny polega na rozpoznaniu 10 preparatów histologicznych. Minimalna liczba rozpoznanych preparatów wynosi 6. Za każdy dodatkowo rozpoznany preparat Student uzyskuje 1 punkt, a w przypadku rozpoznania 10 preparatów – 5 punktów. •����������������������������������������������������������������� Kryteria zaliczenia testu określa każdorazowo Kierownik Katedry. •������������������������������������������������������������������������� Część teoretyczna egzaminu odbywa się w formie testu pisemnego złożonego ze 100 pytań z zakresu histologii ogólnej i szczegółowej oraz z embriologii. •������������������������������������������������������������������������ W pierwszym terminie na ocenę składają się punkty uzyskane z obu części egzaminu. W drugim terminie punkty z egzaminu praktycznego nie będą doliczane. •�������������������������������������������������������������������������� Studenci, którzy nie zaliczyli części praktycznej egzaminu przystępują do testu, którego pozytywny wynik będzie traktowany jako wynik egzaminu poprawkowego. •�������������������������������������������������������������������������� Studenci, którzy zaliczyli część praktyczną, a nie zdali testu, nie muszą przystępować ponownie do egzaminu praktycznego w drugim terminie egzaminu. 6. Drugi termin egzaminu odbywa się w sesji poprawkowej. W razie niezaliczenia tego egzaminu Dziekan może wyznaczyć egzamin komisyjny. 7. W przypadku nieobecności na egzaminie lub kolokwium spowodowanej przyczynami zdrowotnymi, Student zobowiązany jest dostarczyć zwolnienie lekarskie w ciągu trzech dni roboczych od dnia wyznaczonego egzaminu. 35 Regulamin: Stanowisko Katedry w sprawie ściągania na egzaminach i kolokwiach Ściąganie na egzaminach i kolokwiach jest naruszeniem zasad etyki oraz Regulaminu studiów WUM. Osoby aktywnie i biernie uczestniczące w tym procederze będą karane usunięciem z egzaminu, z oceną niedostateczną. Dodatkowo Zakład wdroży postępowanie dyscyplinarne wobec osób ściągających. Osoby aktywnie ściągające to osoby, które odpisują wyniki od innych studentów, bądź korzystające w czasie egzaminu z niedozwolonych notatek lub urządzeń elektronicznych służących do komunikowania się lub do przechowywania danych. Wnoszenie takich urządzeń na egzaminy jest zabronione. Poprzez bierny udział w ściąganiu rozumie się ułatwianie odpisywania własnych odpowiedzi innym uczestnikom egzaminu. Student jest zatem zobowiązany dochować należnej staranności, aby uniemożliwić innym odpisywanie swoich odpowiedzi. Kierownik Katedry obliguje Studentów i Egzaminatorów do ścisłego przestrzegania tych zasad. Stanowisko Katedry w sprawie formy zaliczenia przedmiotu Wszystkie zaliczenia odbywają się w formie testu. Także studenci, dla których język polski jest językiem obcym podlegają takim samym kryteriom oceny i zdają kolokwia i egzamin w formie testu. 36 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS obowiązkowy ogólny zaawansowany polski Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka Ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa, IV p. Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne I rok, semestr I/II Stacjonarne/niestacjonarne Biofizyka prof. dr hab n. med. Jacek Przybylski dr Maria Sobol Wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, seminarium 40 wykłady: 2 ćwiczenia: 36 3 seminaria: 2 Treści programowe Przy realizowaniu niżej wymienionych zagadnień wykorzystywane są metody: podająca, programowa, praktyczna, problemowa Wykłady/seminaria/ćwiczenia laboratoryjnych • Elementy termodynamiki. Transport przez błony (metody: podająca, praktyczna). • Podstawy fizyczne bioelektryczności (metoda podająca). • Układ krążenia krwi- podstawy fizyczne przepływów (metody: podająca, praktyczna). • Elektryczna i magnetyczna czynność serca (metody: podająca, praktyczna, problemowa). • Wstęp do mechaniki oddychania (metody: podająca, praktyczna). •Fale mechaniczne, ultradźwięki. Biofizyka narządu słuchu (metody: podająca, praktyczna). • Podstawy optyki. Narząd wzroku (metody: podająca, praktyczna). • Promieniowanie elektromagnetyczne. UV, IR, lasery (metoda: podająca). • Promieniowanie rentgenowskie (metody: podająca, praktyczna, programowa). • Promieniowanie jonizujące. Wpływ promieniowania jonizującego na organizmy żywe. (metoda: podająca). Studentów obowiązuje samodzielne opracowanie zagadnień do ćwiczeń przedstawionych w skrypcie „Skrypt do biofizyki” praca zbiorowa. Przed rozpoczęciem każdego ćwiczenia laboratoryjnego teoretyczne przygotowanie studentów do zajęć sprawdzane jest w formie pisemnej albo ustnej. 37 Cele kształcenia 1.������������������������������������������������������������������������ ����������������������������������������������������������������������� Przekazanie studentom pewnego zasobu wiedzy teoretycznej i praktycznej pozwalającej na zrozumienie fizycznych podstaw procesów życiowych zachodzących w organizmie oraz metod fizycznych stosowanych w medycynie. 2.�������������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������������� Poznanie fizycznej struktury układów biologicznych, fizyczna interpretacja ich funkcji. 3.��������������������������������������������������� �������������������������������������������������� Poznanie fizycznych podstaw metod diagnostycznych. 4.�������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������� Poznanie jakie mechanizmy oddziaływania czynników fizycznych na organizmy żywe są wykorzystywane w celach terapeutycznych. 6.��������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� Znajomość czynników fizycznych oddziaływujących na człowieka w jego środowisku. 7.����������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������� Poznanie ogólnej zasady posługiwania się fizycznymi przyrządami pomiarowymi i aparaturą fizyczną. 8.���������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������� Zwrócenie uwagi na to, że każdy pomiar laboratoryjny jest obarczony błędem. 9.����������������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������� Poznanie najprostszych zasad szacowania błędów pomiarów bezpośrednich i pośrednich. Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: –���������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������� zna fizykochemiczne i molekularne podstawy działania narządów zmysłów –�������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������� zna fizyczne podstawy nieinwazyjnych metod obrazowania, –���������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������� zna fizyczne podstawy wybranych technik terapeutycznych, w tym ultradźwięków i naświetlań; –����������������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������� zna naturalne i sztuczne źródła promieniowania jonizującego oraz jego oddziaływania z materią; - w zakresie umiejętności –������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������ obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność student: wykonywanych pomiarów; –�������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������� wykorzystuje znajomość praw fizyki do wyjaśnienia wpływu czynników zewnętrznych, takich jak temperatura, przyspieszenie, ciśnienie, pole elektromagnetyczne oraz promieniowanie jonizujące na organizm i jego elementy; –���������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������� potrafi ocenić szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do ochrony radiologicznej; - w zakresie kompetencji –������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������ posiada umiejętność prostego i przejrzystego sposobu wyjaśnienia zasady personalno-społecznych działania aparatury medycznej wykorzystywanej podczas badania. –���������������������������������������� ��������������������������������������� posiada świadomość własnych ograniczeń. –�������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������� posiada nawyk i umiejętności stałego dokształcania się. Metody oceny pracy Zaliczenie studenta (forma Ćwiczenia – ocenianie formujące. i warunki zaliczenia Zaliczenie przedmiotu – ocenianie podsumowujące. przedmiotu) Szczegółowa forma i warunki zaliczenia przedmiotu określa Regulamin Uczelni. Literatura Literatura i materiały obowiązkowe: obowiązkowa: . „Biofizyka” pod red. prof. F. Jaroszyka. . „Wybrane zagadnienia z biofizyki” pod red. prof. S. Miękisza. . „Skrypt do biofizyki” praca zbiorowa. Literatura uzupełniająca: Książki: . „ Podstawy biofizyki” pod red. prof. Pilawskiego . „ Elementy fizyki, biofizyki i agrofizyki” pod red. prof. S. Przestalskiego Czasopisma: Koło naukowe 38 Regulamin: Ćwiczenia – ocena formująca 1.��������������������������������������������������������������������������� Ćwiczenia laboratoryjne studenci wykonują w grupach 4-ro maksymalnie 5-cio osobowych. 2.��������������������������������������������������������������������� Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. Każda nieobecność musi być usprawiedliwiona, a ćwiczenie należy odrobić w terminie ustalonym z osobą odpowiedzialną za dydaktykę dla IWL. Usprawiedliwieniem może być zwolnienie lekarskie, bądź zaświadczenie o zaistnieniu wypadku losowego. 3.��������������������������������������������������������������������������� Warunkiem zaliczenia każdego ćwiczenia jest zaliczenie części teoretycznej (odpowiedź ustna na początku zajęć) i części praktycznej (wykonanie ćwiczenia i napisanie sprawozdania). 4.������������������������������������������������������������������������� Warunkiem dopuszczenia do kolokwium końcowego jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych. 5.������������������������������������������������������������������������� Studenci, którzy nie zaliczyli ćwiczeń laboratoryjnych są niedopuszczeni do zaliczenia przedmiotu Kolokwium (ocena podsumowująca). 1.���������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������� Kolokwium składa się z 60 pytań testowych jednokrotnego wyboru. 2.��������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������� Każde pytanie zawiera 4 odpowiedzi. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi student uzyskuje 1 punkt. Maksymalna liczba punktów z kolokwium 60. 3.���������������������������������������������������� ��������������������������������������������������� Pytania dotyczą materiału ćwiczeniowego i wykładów. Warunkiem zaliczenia kolokwium jest uzyskanie 60% punktów 39 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Lekarski Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: I rok, semestr II Nazwa przedmiotu: Podstawy Biologii Molekularnej Typ przedmiotu: Obowiązkowy ogólny Poziom przedmiotu Podstawowy Język wykładowy: Polski Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Katedra Biologii Ogólnej i Parazytologii Ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa, Tel. 22 621-26-07 Adres internetowy: biologia.wum.edu.pl; e-mail: [email protected] Prof. dr hab. Barbara Grytner-Zięcina Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Stacjonarne/niestacjonarne Dr n. med. Julia Dąbrowska – I Wydział Lekarski Dr hab. n. med. Leszek Szablewski – II Wydział Lekarski Ćwiczenia, seminaria Łączna liczba godzin 20 Liczba godzin: wykłady: 0 2 Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) ćwiczenia: 10 seminaria: 10 * Zajęcia są realizowane w 7 jednostkach. * Pierwsze zajęcia – seminarium – 2 godziny, pozostałe – seminarium i ćwiczenia – łącznie 3 godziny. * Na zajęcia 2 – 7 należy przyjść z zeszytem do ćwiczeń „Podstawy biologii molekularnej – materiały do ćwiczeń dla studentów I roku I i II Wydziału Lekarskiego” – do kupienia w Oficynie Wydawniczej WUM przy ul. Pawińskiego 3. * Na zajęcia 2 – 5 należy przynieść fartuch laboratoryjny i parę rękawiczek gumowych. * Każde ćwiczenie poprzedzone jest wprowadzeniem teoretycznym. Na ćwiczeniach 2 – 5 studenci praktycznie poznają podstawowe techniki stosowane w biologii molekularnej. * Natomiast na ćwiczeniach 6 – 7 studenci uczą się rozpoznawać różne typy chromosomów. * Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. * Po zakończeniu zajęć odbędzie się pisemne zaliczenie w terminie ustalonym na Radzie Pedagogicznej. 40 Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Seminaria (S) i ćwiczenia (Ć): 1. Porównanie genomu eukariotycznego i prokariotycznego (S) 2. Struktura DNA i RNA. Metody izolacji DNA. (S). Izolacja DNA (Ć). 3. Replikacja DNA (S). Amplifikacja DNA in vitro. PCR (Ć). 4. Transkrypcja i translacja. Regulacja ekspresji genetycznej. Funkcje transkryptomu i proteomu człowieka (S). RFLP (Ć). 5. Mutageneza i mechanizmy naprawy DNA (S). Elektroforeza (Ć). 6. Typy determinacji płci. Determinacja płci u człowieka jako przykład regulacji ekspresji genetycznej. Heterochromosomy (S). Preparaty chromosomów człowieka. Analiza kariogramów (Ć). 7. Budowa chromosomów człowieka. Metody wykorzystywane w badaniach cytogenetycznych (S). Analiza kariogramów c.d. (Ć). Zaliczenie. Student przychodząc na zajęcia powinien zapoznać się z literaturą związaną z danym tematem zajęć. Szczegółowe wykazy tematów zajęć, a także literatura przedstawione są w gablocie Katedry w holu obok sali Nr 8 oraz na parterze gmachu Anatomicum, a także na stronie internetowej Katedry. Celem nauczania jest przekazanie wiedzy, która w powiązaniu z innymi przedmiotami podstawowymi, powinna umożliwić studentom medycyny szerokie spojrzenie na biologię molekularną. Przedmiot ten stanowi wstęp do wiedzy o chorobach genetycznych człowieka, która będzie przekazywana na dalszych latach studiów. Biologia molekularna ma stworzyć szeroką podstawę wiedzy o genomie i przebiegu ekspresji informacji genetycznej u człowieka. Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: – zna funkcje nukleotydów w komórce; opisuje struktury I- i II-rzędową DNA i RNA oraz opisuje strukturę chromatyny; – zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu człowieka; opisuje procesy replikacji, naprawy i rekombinacji DNA, transkrypcji i translacji, oraz degradacji DNA, RNA i białek, zna podstawowe koncepcje regulacji ekspresji genów; – opisuje różne typy determinacji płci; – opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy. - w zakresie – posługuje się podstawowymi technikami stosowanymi w biologii umiejętności student: molekularnej, – interpretuje podstawowe wyniki badań molekularnych i krytycznie ocenia ich wynik w korelacji z możliwością wystąpienia choroby genetycznej u pacjenta. - w zakresie kompetencji – potrafi zrozumieć złożoność budowy genomu człowieka a także innych personalno-społecznych organizmów oraz rozumie konieczność stałego dokształcania związaną z ekspansywnym rozwojem biologii molekularnej, – potrafi współpracować w grupie wykonując proste analizy z zakresu biologii molekularnej. Metody oceny pracy Zaliczenie studenta (forma – Po zakończeniu ćwiczeń odbędzie się pisemne zaliczenie w terminie i warunki zaliczenia ustalonym na Radzie Pedagogicznej. przedmiotu) – Poprawa zaliczenia (również w formie pisemnej) odbędzie się w terminie dodatkowym – do ustalenia indywidualnie z grupami studentów. Literatura Literatura obowiązkowa: obowiązkowa: Literatura i materiały obowiązkowe: – Genetyka molekularna pod redakcją P. Węgleńskiego. Wydawnictwo Naukowe. PWN, 2006. – Biologia molekularna w medycynie – Elementy genetyki klinicznej – J. Bal, PWN SA 2011. – Zeszyt do ćwiczeń „Podstawy biologii molekularnej – materiały do ćwiczeń dla studentów I roku I i II Wydziału Lekarskiego”. 41 Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: Literatura uzupełniająca: 1. Drewa G., Ferenc T. (red.) „Genetyka ����������������������������������������������� medyczna. Podręcznik dla studentów“, Elsevier Urban & Partner, 2011. 2.����������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������� Brown T.A. „Genomy. Nowe wydanie” Wydawnictwo naukowe PWN, 2009. 3.���������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������� Słomski R. (red.) „Analiza DNA; teoria i praktyka” Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2008. 4.������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������ Kosmos – problemy współczesnej biologii – czasopismo popularno- naukowe. Opiekun koła: dr n. med. Julia Dąbrowska (część parazytologiczna) i dr n. med. Monika Dybicz (część molekularna). Członkowie Koła biorą udział w pracach doświadczalnych prowadzonych przez Katedrę. Ponadto studenci biorą aktywny udział w Sympozjach i Konferencjach naukowych oraz są współautorami prac naukowych powstających w Katedrze. 1.����������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������� Student ma obowiązek uczestniczyć we wszystkich zajęciach. 2.������������������������������������������������������������������� Na zajęcia studenci powinni być przygotowani z tematu danych zajęć (informacje na ten temat są dostępne na stronie internetowej Katedry Biologii Ogólnej i Parazytologii oraz w gablotach należących do Katedry). 3.����������������������������������������������������������������������� Nieobecność na zajęciach usprawiedliwiana jest na podstawie zwolnienia lekarskiego lub zaświadczenia o zaistniałym wypadku losowym. 4.������������������������������������������������������������������������ ����������������������������������������������������������������������� W przypadku nieobecności usprawiedliwionej student zobowiązany jest do odrobienia opuszczonych zajęć w formie uzgodnionej z prowadzącym zajęcia. Uzgodnienia te należy poczynić niezwłocznie po ostatnim dniu zwolnienia lekarskiego. 5.����������������������������������������������������������������� W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej, nie ma możliwości odrabiania zajęć. 6.������������������������������������������������������������������������� Przekroczenie liczby trzech nieobecności usprawiedliwionych na kolejnych zajęciach uniemożliwia ich odrobienie i tym samym zaliczenie przedmiotu w danym semestrze. 7.�������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������� Ćwiczenia rozpoczynają się punktualnie, spóźnienie będzie traktowane jak nieobecność (studenci nie będą wpuszczani na salę). 8.������������������������������������� ������������������������������������ Podstawą zaliczenia przedmiotu jest: a)����������� ���������� udział we wszystkich zajęciach; b)������������������������������������ ����������������������������������� aktywne uczestnictwo w seminariach; c)�������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������� uzyskanie oceny pozytywnej z pisemnego testu końcowego. Test będzie obejmował materiał omawiany na zajęciach (seminaria i ćwiczenia praktyczne). Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie na teście min. 60% poprawnych odpowiedzi. O formie testu i szczegółowych kryteriach oceny studenci zostaną poinformowani na pierwszych zajęciach. 9.������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������ Student ma obowiązek zgłosić się na test końcowy w wyznaczonym terminie (pierwszy termin). W przypadku nie zaliczenia testu studentowi przysługuje termin poprawkowy (drugi termin) ustalony przez prowadzącego zajęcia. W przypadku nie zaliczenia kolokwium poprawkowego, studentowi przysługuje prawo do zdawania kolokwium w trzecim terminie (termin ostateczny). ����������������������������������������������������������������������� Studenci, dla których język polski jest językiem obcym podlegają takim samym kryteriom oceny. 10.����������������������������������������������������������������������������� Osoby starające się o przepisanie zaliczenia z Podstaw Biologii Molekularnej z poprzednich lat albo z innych uczelni, piszą podanie do kierownika Katedry Biologii Ogólnej i Parazytologii – Pani prof. dr hab. Barbary Grytner-Zięciny, a po uzyskaniu zgody – do Pana Dziekana. O decyzji Dziekana Sekretariat Katedry Biologii Ogólnej i Parazytologii musi być poinformowany przed rozpoczęciem zajęć. 11.���������������������������������������������������������������� Podczas zajęć należy zachować ostrożność w pracy z odczynnikami chemicznymi. 42 Zajęcia z przedmiotu Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa odbywają się w następujących Klinikach: – II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii. – I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii. – Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej. Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: obowiązkowy ogólny zaawansowany polski - II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa – I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Ul. Lindleya 4, 02-005 Warszawa – Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej Ul. Marszałkowska 24, 00-576 Warszawa prof. dr hab. med. Andrzej Kański dr hab. n. med. Tomasz Łazowski dr hab. n. med. Bogumiła Wołoszczuk-Gębicka prof. dr hab. med. Andrzej Kański dr hab. n. med. Tomasz Łazowski dr hab. n. med. Bogumiła Wołoszczuk-Gębicka Wykłady, ćwiczenia, seminaria 45 wykłady: 9 ćwiczenia: 24 seminaria: 12 3 Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: I rok, semestr I Stacjonarne Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa a) wykłady i seminaria z wykorzystaniem technik multimedialnych, b) ćwiczenia z wykorzystaniem trenażerów i manekinów. brak Celem zajęć jest nauczenie studentów I roku I Wydziału Lekarskiego postępowania w stanach zagrożenia życia wywołanych: a)���������������������� Zatrzymaniem krążenia, b)�������� Urazami, c)������������������� Innymi przyczynami. –���������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������� zna zasady resuscytacji krążeniowo-oddechowej w zakresie podstawowym (BLS+AED); –�������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������� zna zasady postępowania w stanach nagłej utraty przytomności wywołanych: zatruciem, napadem drgawek, omdleniem; –�������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������� zna zasady postępowania w przypadkach urazów, utopienia, porażenia prądem elektrycznym. 43 - w zakresie umiejętności student: –��������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� potrafi rozpoznać stan nieprzytomności, zatrzymania oddychania oraz zatrzymania krążenia; –�������������������������������������������� ������������������������������������������� wykonuje podstawowe zabiegi resuscytacyjne; –��������������������������������������������������� �������������������������������������������������� potrafi użyć automatyczny defibrylator zewnętrzny; –���������������������������������� ��������������������������������� potrafi wykonać wkłucie obwodowe. - w zakresie kompetencji –������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������ potrafi zastosować nabytą w trakcie zajęć wiedzę i umiejętności w życiu personalno-społecznych codziennym. Metody oceny pracy Zaliczenie na podstawie wykazania umiejętności praktycznych w zakresie udziestudenta (forma lania pierwszej pomocy (BLS) oraz sprawdzenia wiedzy teoretycznej dotyczącej i warunki zaliczenia niektórych stanów zagrożenia życia. przedmiotu) Literatura Literatura i materiały obowiązkowe: obowiązkowa: Wytyczne resuscytacyjne 2010 dostępne na stronie: www.prc.krakow.pl Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: PACT – program e – learningowy na stronie Biblioteki Głównej (wejście przez SSL). Anestezjologiczne koła naukowe ANKONA działające przy poszczególnych Klinikach. Znajomość teorii oraz umiejętności praktycznych decydują o zaliczeniu przedmiotu. Na zajęciach obowiązuje punktualność. Dopuszczalna jest jedna nieobecność. 44 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Obowiązkowy Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897). Podstawowy Polski Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny (we współpracy z Działem Ochrony Pracy i Środowiska WUM) Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Treści merytoryczne przedmiotu I rok, semestr zimowy Stacjonarne/niestacjonarne jednolite Bezpieczeństwo i Higiena Pracy prof. dr hab. med. Longina Kłosiewicz-Latoszek dr inż. Irena Kosińska [email protected] Wykłady 4h Wykład organizowany jest jako jedno 4-godzinne spotkanie lub dwa spotkania po 2 godziny Podstawowa wiedza z zakresu nauk przyrodniczych Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć praktycznych. (zgodnie z Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897). Tematyka wykładów: 1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas studiów w uczelni medycznej). 2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy./nauki w trakcie studiów (fizyczne, chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna w narażeniu na HIV, WZWB, WZWC. 3. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, awaria, zagrożenie terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków. 4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej. 5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy. Metody oceny pracy Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładzie, rozwiązanie anstudenta (forma i warunki kiety i zaliczenie testu. Test zaliczeniowy odbywa się na zakończenie wykładu. zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: 1. Ciuruś M. Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia. Instytut Problemów Ochrony Zdrowia, Warszawa 2009. 2. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 2006. 3. Strona internetowa: www.ciop.pl 45 Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: 1. Kodeks pracy. Praca zbiorowa, Wydawnictwo LexisNxis 2012. 2. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, PZWL, Warszawa 2004. 3. Strony internetowe: www.osha.eu.int, www.who.int, www.cdc.gov/niosh, www.ilo.org Studenckie Koło Naukowe Higieny i Profilaktyki [email protected] Standardowy regulamin WUM dotyczący uczestniczenia w wykładach. 46 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS obowiązkowy podstawowy polski Katedra i Klinika Psychiatryczna WUM Ul. Nowowiejska 27, 00-065 Warszawa I rok, semestr I/II Stacjonarne/niestacjonarne Propedeutyka Medycyny Uzależnień prof. dr hab. Marcin Wojnar prof. dr hab. ������������� Marcin Wojnar mgr Małgorzata Abramowska Ćwiczenia, seminaria 25 wykłady: 0 1 ćwiczenia: 10 Metody dydaktyczne: seminaria: 15 Praca w grupach, wykłady, prezentacje, warsztaty, filmy, spotkania z ludźmi, którzy doświadczyli problemu uzależnienia od substancji psychoaktywnych – „Spotkania z rzeczywistością”, wizyta w oddziale detoksykacyjnym, prezentacja praktyczna metod oznaczania substancji psychoaktywnych w materiale biologicznym. Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości dotyczące uzależnień od substancji psychoaktywnych, wiedza wyniesiona ze szkoły, z mediów, z lektur, ewentualnie własne doświadczenia i obserwacje. Cele kształcenia Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi etiologii, profilaktyki i terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych. Efekty kształcenia: – zna objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego – w zakresie wiedzy w zaburzeniach związanych z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych; student: – zna mechanizmy oraz cele i sposoby leczenia uzależnień od substancji psychoaktywnych; – zna aktualny stan wiedzy na temat społeczno-kulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych; - w zakresie umiejętności – dostrzega i właściwie reaguje na oznaki zachowań anty-zdrowotnych student: i autodestrukcyjnych, – identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje przemoc i odpowiednio reaguje. - w zakresie kompetencji – potrafi odmówić przyjęcia substancji psychoaktywnej, personalno-społecznych – potrafi identyfikować własne emocje, – wie, gdzie zwrócić się o pomoc i wsparcie w przypadku problemów związanych z substancjami psychoaktywnymi. Metody oceny pracy Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest: studenta (forma – obecność na wszystkich zajęciach, i warunki zaliczenia – aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach i seminariach, przedmiotu) – pozytywna ocena z końcowego sprawdzianu teoretycznego w formie ustnej lub testowej. 47 Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: Literatura i materiały obowiązkowe: 1)������������������������������������������������������������������������������ K. Steinbarth-Chmielewska, H. Baran-Furga „Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych” Centrum Psychologicznej Pomocy Rodzinie, Warszawa 2004. 2)���������������������������������������������������������������������� Carlton K. Erickson „Nauka o uzależnieniach” Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2010. Książki: . Bilikiewicz A. „Psychiatria dla studentów medycyny” Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2009. . Philips R. „Narkotyki” Wyd. Medycyna Praktyczna Kraków 1997. Czasopisma: . „Alkoholizm i narkomania” . „Remedium” . „Serwis informacyjny Narkomania” Studencki Koło Naukowe przy Katedrze i Klinice Psychiatrycznej WUM 1.�������������������������������������������������� Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. 2.�������������������������������������������������������������������������� Wszystkie nieobecności należy usprawiedliwiać, a ustalenie sposobu, formy i terminu odrabiania zajęć należy uzgodnić z osobą odpowiedzialną za dydaktykę. 3.������������������������������������������������������������������� Spóźnienia przekraczające 15 minut będą traktowane jak nieobecność. 4.�������������������������������������������������������������������� Student, który uczestniczył już w zajęciach z Propedeutyki Medycyny Uzależnień i zaliczył je w ubiegłych latach może ubiegać się o przepisanie uzyskanego zaliczenia. W pierwszym tygodniu trwania zajęć należy złożyć stosowne podanie do osoby odpowiedzialnej za dydaktykę wraz z kopią dokumentu potwierdzającego uzyskanie zaliczenia. Przepisanie zaliczenia możliwe jest po uzyskaniu akceptacji Kierownika Katedry i Kliniki Psychiatrycznej. 5.���������������������������������������������������������������������������� Przeniesienie do innej grupy dziekańskiej jest możliwe, jeśli pozwala na to liczba studentów w danej grupie. 6.��������������������������������������������������������������������������� Sprawdzanie stopnia opanowania materiału odbywa się w czasie każdych zajęć i jest warunkiem zaliczenia. 48 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS obowiązkowy ogólny zaawansowany polski Studium Języków Obcych ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa Metody dydaktyczne (Organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: I rok, semestr I i II Stacjonarne/niestacjonarne Język Łaciński w Medycynie dr Maciej Ganczar mgr Beata Olędzka ćwiczenia 30 wykłady: 2 ćwiczenia: 30 seminaria: Metody podające: • wprowadzenie informacyjne, • objaśnienie lub wyjaśnienie. Metody problemowe: • klasyczna metoda problemowa, omówienie problemu pojedynczego lub złożonego. Metody aktywizujące: • dyskusja dydaktyczna związana z wykładem. Metody programowe: • z użyciem podręcznika programowego. Metody praktyczne: • ćwiczenia utrwalające, • ćwiczenia przedmiotowe. Brak Elementarne i wybiórcze poznanie podstaw gramatyki łacińskiej i terminologii medycznej. Przygotowanie do formułowania prostych i złożonych diagnoz medycznych i recept lekarskich. Ukazanie zależności między językiem łacińskim a innymi językami nowożytnymi. . na podstawy gramatyki łacińskiej ze szczególnym uwzględnieniem rzeczownika i przymiotnika. . zna podstawowe słownictwo łacińskie oraz przedrostki i przyrostki łacińskogreckie w terminologii medycznej i dostrzega ich podobieństwa w języku angielskim i innych językach nowożytnych. . zna budowę terminów łacińskich występujących w mianownictwie anatomicznym i klinicznym. 4. zna terminy łacińskie używane przy sporządzaniu recept i umie sformułować receptę lekarską. 5. zna podstawowe terminy i skróty łacińskie używane w diagnostyce i recepturze lekarskiej. 49 - w zakresie umiejętności . potrafi odmienić przez przypadki rzeczownik i przymiotnik łaciński ze student: szczególnym uwzględnieniem mianownika i dopełniacza liczby pojedynczej i mnogiej. . posługuje się terminami łacińskimi występującymi w międzynarodowej nomenklaturze medycznej. . potrafi sformułować receptę lekarską 4. posługuje się skrótami łacińskimi używanymi w diagnostyce i recepturze lekarskiej. 5. potrafi przetłumaczyć i napisać diagnozy medyczne w języku łacińskim i w innych językach nowożytnych, szczególnie w języku angielskim, wykorzystując terminy pochodzenia łacińsko-greckiego. - w zakresie kompetencji Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się personalno-społecznych w dziedzinie języka łacińskiego. Metody oceny pracy Kurs języka łacińskiego kończy się zaliczeniem. Podstawę zaliczenia przedmiostudenta (forma tu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo w lekcji oraz i warunki zaliczenia pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów cząstkowych i pisemnego testu końcoweprzedmiotu) go. Student ma obowiązek zgłosić się na test pisemny w wyznaczonym terminie. W przypadku niestawienia się w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia sprawdzianu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy. Metody oceniania: • testy krótkiej odpowiedzi, • testy zamknięte prawda-fałsz, dobieranie, wielokrotnego wyboru, • skale ocen – numeryczne, słowne, wg systemu obowiązującego w WUM, • ocena pracy studenta sformułowana przez prowadzącego zajęcia, • testy otwarte, • tłumaczenie z języka polskiego na język łaciński i z języka łacińskiego na język polski Literatura Literatura i materiały obowiązkowe: obowiązkowa: . Piekarz Marcin: Lingua Latina Medicinalis, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna. . Kołodziej Anna, Kołodziej Stanisław: Lingua Latina medicinalis. Ćwiczenia z terminologii medycznej, PZWL. Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: Książki: . Kołodziej Anna, Kołodziej Stanisław: Lingua Latina Medicinalis. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL. . Dąbrowska Barbara: Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polskołaciński, PZWL. Czasopisma: Brak 1)���������������������������������������������������������������������� Student ma obowiązek brać udział we wszystkich zajęciach. Nieobecność usprawiedliwia jedynie choroba potwierdzona zwolnieniem lekarskim (maksymalnie dwa zwolnienia), przedłożonym prowadzącemu w ciągu tygodnia po zakończeniu choroby. 2)���������������������������������������������������������������� W przypadku nieobecności student zobowiązany jest do odrobienia opuszczonych zajęć w formie uzgodnionej z prowadzącym zajęcia. 3)������������������������������������������������������������������������� Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów cząstkowych i pisemnego testu końcowego. Student ma obowiązek zgłosić się na test pisemny w wyznaczonym terminie. W przypadku niestawienia się w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia testu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy ustalony przez prowadzącego. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie komisyjne. 50 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski I rok, semestr I i II Stacjonarne/niestacjonarne Język Obcy w Medycynie: język angielski/francuski/ niemiecki/rosyjski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS obowiązkowy ogólny zaawansowany język angielski/francuski/niemiecki/rosyjski w zależności od wyboru Studium Języków Obcych ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Metody podające: • wprowadzenie informacyjne, • metoda przewodniego tekstu, • wyjaśnienie. Metody problemowe: • omówienie problemu, Metody aktywizujące: • metoda przypadków – analiza struktury języka i języka opisu przypadków, • metoda sytuacyjna (odgrywanie ról), • dyskusja dydaktyczna. Metody eksponujące: • film i nagrania audio. Metody praktyczne: • ćwiczenia językowe utrwalające, • metoda projektów (plakat naukowy lub edukacyjny/prezentacja). Opanowanie wybranego języka na poziomie B1 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy (ocena na świadectwie maturalnym lub właściwy certyfikat). Posługiwanie się wybranym językiem obcym na poziomie min. B2 według ESOKJ w zakresie medycyny, z rozróżnieniem języka tekstów specjalistycznych i komunikacji w środowisku zawodowym oraz języka w komunikacji z pacjentem. Wymagania wstępne Cele kształcenia dr Maciej Ganczar mgr Joanna Ciecierska ćwiczenia 60 wykłady: 3 ćwiczenia: 60 Efekty kształcenia 51 seminaria: - w zakresie wiedzy student: 1. W wybranym języku obcym posługuje się mianownictwem anatomicznym i określa budowę ciała ludzkiego. 2. W wybranym języku obcym określa czynności fizjologiczne układów i narządów człowieka. 3. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami najczęściej występujących zaburzeń i jednostek chorobowych. 4. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami objawów przedmiotowych i podmiotowych z rozróżnieniem terminów specjalistycznych i stosowanych w komunikacji z pacjentami. 5. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami oddziałów szpitalnych i ich części oraz innych jednostek specjalistycznych. 6. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami wyposażenia oddziału szpitalnego i sali operacyjnej. - w zakresie 1.�������������������������������������������������������������������� Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne w wybranym języku obcym umiejętności student: oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępna literaturę. 2.������������������������������������������������������������� Potrafi porozumieć się z pacjentem w jednym z języków obcych. 3.��������������������������������������������������������������� W wybranym języku obcym potrafi opracować i przedstawić plakat/ prezentację ekranową na tematy związane z medycyną i edukacją zdrowotną. - w zakresie kompetencji 1. Potrafi nawiązać i utrzymać pełen szacunku kontakt z chorym. personalno-społecznych 2. Posiada świadomość własnych ograniczeń w dziedzinie znajomości języka obcego i umiejętność stałego dokształcania się. Metody oceny pracy Warunkiem zaliczenia każdego semestru jest systematyczny, aktywny udział studenta (forma w zajęciach, obowiązkowa obecność na wszystkich 15 zajęciach w semestrze, poi warunki zaliczenia zytywne oceny z pisemnego zaliczenia kończącego semestr oraz przedstawienie przedmiotu) plakatu lub prezentacji w oparciu o dodatkową lekturę. Forma zaliczenia: Zaliczenie pisemne – testy otwarte, testy krótkiej odpowiedzi, testy zamknięte prawda-fałsz, dobieranie i uzupełnianie, transformacje zdań i parafraza tekstu, tłumaczenie z języka polskiego na wybrany język obcy. Część ustna – opracowanie i przedstawienie plakatu/prezentacji ekranowej: opis anatomiczny narządów, procesów fizjologicznych, jednostki chorobowej. Literatura obowiązkowa: Skala ocen – numeryczna i słowna obowiązująca w WUM. Literatura i materiały obowiązkowe: . J. angielski: J.Ciecierska, B. Jenike: English for Medicine, PZWL,2007. . J. francuski: T. Fassier, S. Talavera-Goy: Le français des medicines, PUG,2008. . J. niemiecki: M. Ganczar, B. Rogowska: Medycyna. Język niemiecki. Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne, Huber Polska,2001. 4. J. rosyjski: R. Hajczuk: Ruskij jazyk w medycynie, PZWL,2008. 52 Literatura uzupełniająca: Podręczniki: J. angielski: . M.H. Beers [ed], The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, 19th edition. . Eric H. Glendinning, A. S. Beverly Holmström, English in Medicine, Cambridge University Press, 2010. . Eric H. Glendinning, R. Howard, Professional English in Use, Cambridge University Press, 2010. 4. L. Murrey, I. B. Wilkinson, S. R. Rajogopalan Oxford Handbook of Clinical Medicine, Oxford, 2010. J. francuski: . J. Mourlhon-Dallies, J. Tolas: Santé-medeciné.com, CLE International, Paris ����������� 2004. J. niemiecki: . U. Schrimpf, M. Bahnemann, Deutch fűr Ärztinnem and Ärzte, ��������������� Springer, 2011. J. rosyjski: . D.A. Nelson-Anderson, I.B. Komers: Medicynskij sprawocznik, Sonters Publishing Inc. 1995 Tłum. na język rosyjski, Wydawnictwo Sowa, Moskwa, 2001. Czasopisma: . J. angielski: The Lancet, BMJ, JAMA, Scientific American. . J. francuski: www.doctissimo.fr . J. niemiecki: Medical Tribune. Koło naukowe Regulamin: 1. Studenta obowiązuje obecność na wszystkich 15 zajęciach w semestrze. Nieobecność usprawiedliwia jedynie zwolnienie lekarskie przedłożone prowadzącemu w ciągu tygodnia po zakończeniu choroby. 2. W przypadku nieobecności student jest zobowiązany odrobić zajęcia w formie uzgodnionej z prowadzącym. 3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo oraz pozytywne cząstkowe oceny oraz pozytywna ocena z testu końcowego (część pisemna i ustna). 4. W przypadku nieuzyskania zaliczenia w I terminie student ma prawo do terminu poprawkowego (w okresie do 2 tygodni po I terminie). W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie komisyjne. 5. Terminy części pisemnej i ustnej ustalane są na początku semestru i podawane do wiadomości studentów i Rady Pedagogicznej. 53 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS obowiązkowy ogólny średnio zaawansowany język polski Studium Języków Obcych ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia I rok, semestr I i II stacjonarne Język Polski w Medycynie (dla obcokrajowców) dr Maciej Ganczar mgr Iwona Wołoszczenko Ćwiczenia 40 wykłady: 2 ćwiczenia: 40 seminaria: Metody podające: • wprowadzenie informacyjne. • metoda przewodniego tekstu. • wyjaśnienie. Metody problemowe: • omówienie problemu. Metody aktywizujące: • metoda sytuacyjna (odgrywanie ról). Metody eksponujące: • nagrania audio. Metody praktyczne: • ćwiczenia językowe utrwalające. Znajomość języka ogólnego wyniesiona z wcześniejszych kursów przygotowawczych. Posługiwanie się językiem polskim w zakresie medycyny na poziomie średnio zaawansowanym. Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: 1.�������������������������������������������������������������������� Posługuje się w języku polskim mianownictwem anatomicznym i określa budowę ciała ludzkiego. 2.��������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� Określa w języku polskim czynności fizjologiczne układów i narządów człowieka. 3.��������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������� Posługuje się w języku polskim nazwami najczęściej występujących zaburzeń i jednostek chorobowych. 4.��������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������� Posługuje się w języku polskim nazwami objawów przedmiotowych i podmiotowych. 5.��������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������� Posługuje się w języku polskim nazwami oddziałów szpitalnych i ich części. 6.������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������ Posługuje się w języku polskim nazwami wyposażenia oddziału szpitalnego. - w zakresie umiejętności 1.������������������������������������������������������������������������ Korzysta z podręczników do nauki przedmiotów przewidzianych w programie student: studiów. 2.��������������������������������������������� Rozumie wykłady i ćwiczenia w języku polskim. 54 - w zakresie kompetencji 1.������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������ Potrafi nawiązać i utrzymać pełen szacunku kontakt z chorym. personalno-społecznych 2.��������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������� Posiada świadomość własnych ograniczeń w dziedzinie znajomości przedmiotu i umiejętność stałego dokształcania się. Metody oceny pracy Warunkiem zaliczenia lektoratu jest systematyczny, aktywny udział w zajęciach, studenta (forma obowiązkowa obecność na wszystkich 20 zajęciach w roku, pozytywne oceny z pii warunki zaliczenia semnego zaliczenia kończącego każdy semestr oraz przedstawienie prezentacji po przedmiotu) zakończeniu każdego semestru w oparciu o dodatkową lekturę. Forma zaliczenia: Zaliczenie pisemne – testy krótkiej odpowiedzi, testy zamknięte prawda-fałsz, dobieranie i uzupełnianie, transformacje zdań i parafraza tekstu. Część ustna –: prezentacja jednostki chorobowej. Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: Skala ocen – numeryczna i słowna obowiązująca w WUM. Książki: . J. Lechowicz, J. Podsiadły: Chcę studiować medycynę, Język polski dla cudzoziemców. Wydawnictwo Wing, Łódź 1998. . Skrypt WUM. . Maria Janowska Świetlana Sikorska Proszę oddychać! Materiały do nauczania medycznego języka polskiego. Część III. Czasopisma: 1. Medycyna po dyplomie, Medical Tribune Polska Brak 1. Studenta obowiązuje obecność na wszystkich zajęciach w roku. Nieobecność usprawiedliwia jedynie zwolnienie lekarskie przedłożone prowadzącemu w ciągu tygodnia po zakończeniu choroby. 2. W przypadku nieobecności student jest zobowiązany odrobić zajęcia w formie uzgodnionej z prowadzącym. 3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo, pozytywne cząstkowe oceny oraz pozytywna ocena z testu końcowego (część pisemna i ustna) 4. W przypadku nieuzyskania zaliczenia w I terminie student ma prawo do terminu poprawkowego (w okresie do 2 tygodni po I terminie). W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie komisyjne. 5. Terminy części pisemnej i ustnej ustalane są na początku semestru i podawane do wiadomości studentów i Rady Pedagogicznej. 55 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Adres: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: obowiązkowy Zaawansowany polski Zakład Historii Medycyny Ul. Żwirki i Wigury 63 Centrum Biblioteczno-Informacyjne Tel. 22 57 20 474 Dr Hanna Celnik Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia I rok Stacjonarne Historia Medycyny Prof. dr hab. Edward Towpik Wykłady 10 wykłady: 10 0,4 ćwiczenia: seminaria: Wykład Opanowanie wiedzy podstawowej z historii medycyny oraz zapoznanie studentów z rozwojem myśli lekarskiej na przestrzeni wieków. Celem nauczania jest zapoznanie studentów z rozwojem myśli lekarskiej na przestrzeni wieków. Rozpoczynamy od przedstawienia wierzeń magicznych człowieka pierwotnego, onkologicznej teorii choroby, koncepcji choroby najdawniejszych cywilizacji (Babilonia, Egipt, Chiny, Indie), Grecji (Hipokrates oraz powstanie egzystującej do początków XIX wieku teorii humoralnej), Rzymu (Galen), Odrodzenia (Wesaliusz, Paracelsus, Paré, Fracastoro i ich osiągnięcia dla rozwoju anatomii, fizjologii, chemii fizjologicznej i chirurgii). Następnie omawiamy wiek XVII – odkrycie krążenia krwi (Serwato, Harvey Malphigi) oraz powstanie irracjonalnych doktryn: jatrochemików i jatrofizyków. Przedstawiając w taki sposób kolejne etapy rozwoju poglądów na istotę choroby dochodzimy do współczesnych poglądów na omawiane sprawy. Równolegle z przedstawieniem ewolucji poglądów na teorie choroby przedstawiamy rozwój myśli lekarskiej w zakresie lecznictwa, począwszy od najprymitywniejszych środków leczniczych człowieka pierwotnego, poprzez wynikające z patologii humoralnej upusty krwi, środki wymiotne, napotne i przeczyszczające do postępów diagnostyki, rozwoju wiedzy o leku, terapii, nauczania klinicznego, rozwoju specjalizacji a następnie postępów lecznictwa ostatniej doby. Zwracamy uwagę na twórców i ich przeciwników, rozwój myśli deontologicznej, uwypuklamy rolę lekarza o szczególnych, godnych naśladownictwa cechach charakteru (wzorce osobowe). W trakcie seminariów, poświęconych rozwojowi myśli lekarskiej od czasów najdawniejszych, zwracamy szczególną uwagę na wkład lekarzy polskich do nauki światowej, polską szkołę deontologiczną, szkolnictwo w czasach zaborów, nauczanie medycyny w okresie okupacji hitlerowskiej oraz wybitne, godne naśladownictwa jednostki. 56 Cele kształcenia Wykłady: Obejmują ogólny program nauczania. Seminaria i ćwiczenia: zapoznawanie studentów z literaturą źródłowo podręcznikową. (w tym przypadku nie ma żadnej różnicy pomiędzy seminarium a ćwiczeniami). Różnice dotyczą wyłącznie przedmiotów ściśle medycznych). Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: Zna historie początków medycyny. Zna medycynę najdawniejszych cywilizacji. Zna charakterystyczne cechy medycyny średniowiecznej. Zna cechy medycyny nowożytnej i jej najważniejsze odkrycia. Zna proces kształtowania się dyscyplin medycznych. oraz osiągnięcia czołowych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej. Zna podstawy medycyny opartej na dowodach. - w zakresie umiejętności Potrafi rozróżnić najważniejsze cywilizacje. student: Umie rozróżniać cechy i odkrycia medycyny średniowiecznej od nowożytnej. Potrafi wyróżnić i dokonuje analizy największych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej. - w zakresie kompetencji Ma poczucie odpowiedzialności wobec pacjentów i współpracowników. personalno-społecznych Potrafi współdziałać w grupie. Metody oceny pracy Egzamin ustny – sprawdzian znajomości wykładów i ćwiczeń. studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura 1. T. Brzeziński: Historia medycyny, PZWL, Warszawa 1990. obowiązkowa: 2. M. Łyskanowski, Z dziejów medycyny polskiej. 3. W. Szumowski: Historia medycyny, PZWL, Warszawa 1961. Literatura 1. Dzieje I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie (1809uzupełniająca: 2006)” tom I-II, pod redakcją Marka Krawczyka, Wydawnictwo Czelej, Lublin, 2007-2008. 2. Dzieje nauczania medycyny i farmacji w Warszawie (1789-1950), red. Marcin Łyskanowski; red. Andrzej Stapiński; red. Andrzej Śródka, PZWL, Warszawa, 1990. Koło naukowe Obowiązkowe uczestniczenie w zajęciach wynikających z planu zajęć, przygotowanie się do zajęć oraz czynne w nich uczestnictwo, zdanie egzaminu, okazanie szacunku pracownikom i przestrzeganie zasad współżycia koleżeńskiego. Student może przenieść się, zmienić grupę dziekańską za zgodą kierownika Zakładu ze względu na ważne okoliczności po przedłożeniu odpowiedniego dokumentu. Regulamin: 57 PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO 02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (22) 116 60 03; 116 60 04 e-mail: [email protected] www.biblioteka.wum.edu.pl Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata e-mail: [email protected] Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata godziny przyjęć: pon.-piąt. 9.00-12.00 Rodzaj zajęć: Szkolenie on-line Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie studentów do samodzielnego korzystania z systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni, zapoznanie z możliwościami oferowanymi przez Bibliotekę w zakresie dostępu do literatury medycznej. Szkolenie poświęcone jest omówieniu struktury i zasad korzystania z systemu biblioteczno-informacyjnego WUM oraz najważniejszych bibliotek w Warszawie ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek medycznych. Prezentowane są bazy danych, serwisy informacyjne i edukacyjne dostępne ze strony www.biblioteka.wum.edu.pl Podstawą zaliczenia testu jest uzyskanie 70% prawidłowych odpowiedzi z 30 pytań. 58 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia oraz dane teleadresowe: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne: Wymagania wstępne Założenia i cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu: Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Koło naukowe: Rok akademicki: 2013/2014 Lekarski I Rok, semestr zimowy i semestr letni Wychowanie Fizyczne Obowiązkowy z możliwością wyboru dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej. Podstawowy, średnio-zaawansowany, zaawansowany Polski Studium Wychowania Fizycznego i Sportu 02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 81A, tel: 57.20.528, [email protected] mgr Jerzy Chrzanowski mgr Bożena Glinkowska ćwiczenia wykłady: ćwiczenia: 60 seminaria: 2 Metody praktyczne: pokaz, pokaz czynności, pokaz z objaśnieniem, instruktaż, ćwiczenia utrwalające. Metoda programowana z użyciem maszyny dydaktycznej, pokaz. Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w semestrze, odbywają się przez 15 tygodni dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo. Kultura fizyczna jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ludzkiego ciała. Zapoznanie z budową ciała ludzkiego w ujęciu topograficznym i czynnościowym. Harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne (m.in. odporność na stres). Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego życia” (indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej. Ruch, jako czynnik zapobiegający chorobom i umacniający zdrowie. Właściwe reagowanie na oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych. Podstawą uzyskania przez studenta zaliczenia z wychowania fizycznego jest: a)systematyczne uczęszczanie na zajęcia (100% frekwencja), b)aktywny udział w zajęciach, na których obowiązuje strój sportowy, c)udział w testach sprawności fizycznej, zawodach – przewidzianych w programie zajęć wybranych przez studenta. Zgodna z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowana na pierwszych zajęciach. jw. Studenckie Koło Naukowe „TeleZdrowie”, opiekun mgr Bożena Glinkowska. 59