28 kwietnia 2009 Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony

28 kwietnia 2009
Światowy Dzieñ Bezpieczeñstwa i Ochrony Zdrowia w Pracy
Miêdzynarodowa Organizacja Pracy
World Day for Safety and Health at Work
International Labour Organization, ILO
Obchody w 2009 r. umo¿liwiaj¹ przeprowadzenie miêdzynarodowej
kampanii maj¹cej na celu informowanie spo³eczeñstwa o zasadach bezpiecznej, zdrowej i godnej pracy. Podnoszenie spo³ecznej świadomości na
ten temat ma umo¿liwiaæ coraz skuteczniejsz¹ ochronê ludzi w pracy.
Miêdzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) po raz pierwszy oficjalnie
uzna³a ten dzieñ w 2001 r., a w 2003 r. proklamowa³a go jako Światowy
Dzieñ Bezpieczeñstwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Od tej pory co roku
w wielu krajach s¹ organizowane uroczystości zwi¹zane z obchodami tego
Dnia. W tym roku, podobnie jak w latach ubieg³ych, uroczyste obchody bêd¹
organizowane zgodnie z zasad¹ ILO trójstronnej wspó³pracy pracodawców,
pracowników i organów rz¹dowych. W 2009 r. Miêdzynarodowa Organizacja Pracy proponuje jako g³ówny temat kampanii:
Ochrona zdrowia i ¿ycia w pracy:
podstawowe prawo cz³owieka
(Health and life at work: A basic human right)
W ramach kampanii bêd¹ promowane najwa¿niejsze dokumenty
Miêdzynarodowej Organizacji Pracy: Konwencja ILO nr 187 (Promotional
Framework for Occupational Safety and Health Convention, 2006), Rekomendacja ILO nr 197 (Promotional Framework for Occupational Safety and
Health Recommendation, 2006) oraz Deklaracja opracowana podczas XVIII
Światowego Kongresu Bezpieczeñstwa i Zdrowia w Pracy, który odby³ siê
w Seulu w dn. 29 czerwca – 2 lipca 2008 r. (The Seoul Declaration on Safety
and Health At Work).
Jak co roku Miêdzynarodowa Organizacja Pracy przygotowa³a w ramach
swojego portalu specjalne strony zwi¹zane z obchodami Światowego Dnia
Bezpieczeñstwa i Ochrony Zdrowia w Pracy:
http://www.ilo.org/public/english/
protection/safework/worldday/index.htm
Strony s¹ dostêpne w jêzyku angielskim, francuskim i hiszpañskim.
Zawieraj¹ m.in. informacje o historii i obchodach tego Dnia, teksty wymienionych dokumentów, a tak¿e linki portali i witryn ró¿nych instytucji
i organizacji, w tym – do portalu International Organisation of Employers
(IOE) oraz International Trade Union Confederation (ITUC). Na stronach
udostêpniono tak¿e opracowane w trzech jêzykach plakaty, zak³adki i pocztówki do upowszechniania w ramach kampanii promuj¹cej problematykê
bezpieczeñstwa i zdrowia w pracy oraz Światowy Dzieñ Bezpieczeñstwa
i Ochrony Zdrowia w Pracy.
W ramach portalu udostêpniony jest tak¿e dokument ILO: Health and life
at work: a basic human right. G³ównym przes³aniem tego dokumentu jest
stwierdzenie, ¿e nawet w czasach wielkich zmian podstawowym prawem
cz³owieka jest bezpieczeñstwo, dobre zdrowie i ¿ycie w pracy i wa¿ne jest
zapewnianie tego prawa wszystkim pracownikom. W dokumencie tym
podano, ¿e codziennie prawie 1 milion pracowników ulega wypadkom przy
pracy, a oko³o 5 500 pracowników ginie w takich wypadkach lub zapada na
choroby zawodowe, czyli co 15 sekund jeden pracownik traci ¿ycie, a 160 ulega wypadkom przy pracy. Te tragiczne statystyki nie s¹ powszechnie znane.
Tymczasem wielu wypadkom i chorobom zawodowym mo¿na zapobiegaæ
m.in. przez nag³aśnianie tej problematyki, co jest zadaniem rz¹dów, pracodawców i pracowników. Istniej¹ te¿ miêdzynarodowe instrumenty zwi¹zane
z zapewnianiem bezpiecznych i zdrowych warunków pracy, opracowane
2
04/2009
przez ILO oraz Światow¹ Organizacjê Zdrowia (WHO). W opublikowanym
dokumencie scharakteryzowano mo¿liwy wp³yw światowego finansowego
kryzysu na zmiany na rynku pracy, w tym – na bezpieczeñstwo i higienê
pracy oraz omówiono dzia³ania ILO zwi¹zane z opracowywaniem i rozpowszechnianiem przepisów prawnych i innych dokumentów zwi¹zanych
z bezpieczeñstwem i higien¹ pracy oraz ró¿nymi inicjatywami tej organizacji
na poziomie miêdzynarodowym, krajowym i lokalnym.
W 2009 r. obchody Światowego Dnia Bezpieczeñstwa i Ochrony Zdrowia w Pracy zbiegaj¹ siê z obchodami 90-lecia istnienia Miêdzynarodowej
Organizacji Pracy, dlatego podczas tygodnia obchodów Światowego Dnia
w jej siedzibie, w Genewie, planuje siê zorganizowanie m.in. wystawy fotografii i pokazów filmów wideo zwi¹zanych z tematyk¹ bezpieczeñstwa
i zdrowia w pracy. Najwa¿niejsz¹ uroczystości¹ bêdzie miêdzynarodowa
sesja panelowa.
ILO i jej przedstawicielstwa w ró¿nych krajach aktywnie w³¹czaj¹ siê
w rozpowszechnianie tematyki bezpieczeñstwa i dobrego zdrowia w pracy
na ca³ym świecie i apeluj¹ do pracowników, pracodawców i przedstawicieli
organów w³adzy o organizowanie i udzia³ w tegorocznych uroczystościach
zwi¹zanych z obchodami Światowego Dnia Bezpieczeñstwa i Ochrony
Zdrowia w Pracy.
Miêdzynarodowy Dzieñ Pamiêci
Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych
Miêdzynarodowa Konfederacja Zwi¹zków Zawodowych
International Commemoration Day (ICD) for Dead and Injured Workers
International Trade Union Confederation, ITUC
Dzieñ 28 kwietnia jest obchodzony w wielu krajach przez organizacje
zrzeszone w Miêdzynarodowej Konfederacji Zwi¹zków Zawodowych jako
Dzieñ Pamiêci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych (ITUC).
Konfederacja zrzesza obecnie ok. 215 krajowych organizacji zwi¹zków zawodowych reprezentuj¹cych ok. 125 milionów cz³onków w ok. 145 krajach
i terytoriach. Stanowi ona potê¿n¹ si³ê promuj¹c¹ na ca³ym świecie zasady
bezpiecznej i zdrowej pracy.
Obchody tego Dnia maj¹ d³ug¹ tradycjê i poświêcone s¹ pamiêci osób,
które straci³y ¿ycie, uleg³y wypadkom przy pracy lub zapad³y na choroby
zawodowe. Pierwsze obchody odby³y siê w Kanadzie w 1989 r., a Dzieñ ten
sta³ siê „miêdzynarodowym” w 1996 r. podczas obchodów w Nowym Jorku,
kiedy po raz pierwszy zapalono świece ku czci poszkodowanych pracowników. Od tego czasu z okazji tego Dnia na ca³ym świecie organizowane s¹
uroczystości zarówno ogólnopañstwowe, jak te¿ regionalne i lokalne – na
poziomie poszczególnych przedsiêbiorstw, stowarzyszeñ i zwi¹zków zawodowych. S¹ to na przyk³ad marsze z zapalonymi świecami, kameralne
spotkania pracowników, uroczyste msze św. w kościo³ach, akcje informacyjno-edukacyjne, np. wystawy, seminaria, wyk³ady, spotkania ze specjalistami
w dziedzinie bezpieczeñstwa i zdrowia w pracy, a tak¿e szerokie akcje
obejmuj¹ce przedsiêbiorstwa w jednym czy wielu miastach, oraz uroczyste
obchody organizowane w siedzibach instytucji rz¹dowych odpowiedzialnych
za bezpieczeñstwo i zdrowie w pracy na poziomie kraju.
28 kwietnia jest zarówno dniem pamiêci o poszkodowanych i ofiarach,
jak równie¿ form¹ zachêcania spo³eczeñstwa do zwracania wiêkszej uwagi
na obecne problemy zwi¹zane z zagro¿eniami wystêpuj¹cymi podczas pracy
oraz upowszechniania wiedzy o sposobach ich ograniczania i eliminowania.
Dlatego Dzieñ ten jest dniem ¿a³oby i pamiêci oraz ró¿nych akcji, a jego
symbolem jest zapalona świeca. Miêdzynarodowa Konfederacja Zwi¹zków
Zawodowych ustali³a, ¿e w 2009 r. g³ównym tematem obchodów bêdzie:
Ochrona zdrowia wszystkich pracowników
(Good Occupational Health for All Workers)
W ramach tego szerokiego tematu mo¿na mówiæ o takich zjawiskach, jak
nowotwory, zagro¿enia azbestem, HIV/AIDS. ITUC opracowa³a dokument:
„Tuesday 28 April, 2009 Backgrounder. The International Commemoration
Day (ICD) For Dead and Injured Workers”, w którym omówiono m.in. historiê
ustanowienia tego Dnia, priorytetowe tematy proponowane na 2009 r. oraz
zaapelowano do organizacji zwi¹zkowych w ró¿nych krajach o jak najszersz¹
promocjê tego Dnia, a tak¿e informowanie Konfederacji o zorganizowanych
obchodach. Tekst tego dokumentu znajduje siê pod adresem:
http://old.global-unions.org/pdf/28Ap09Backgrounder-En.pdf
Organizacje zwi¹zkowe proszone s¹ o rozpowszechnianie informacji
o wa¿nych dokumentach ILO, zwi¹zanych z bezpieczeñstwem i higien¹
pracy, w tym – Konwencji i Rekomendacji ILO, a tak¿e o dokumentach
WHO, w tym – ”Global Plan of Action on Workers’ Health for 2008-2017”
oraz innych instytucji.
Wiêcej informacji na temat Dnia mo¿na znaleźæ na stronach internetowych Miêdzynarodowej Konfederacji Zwi¹zków Zawodowych
www.ituc-csi.org oraz www.global-unions.org.
***
W Polsce dzieñ 28 kwietnia uchwa³¹ Sejmu RP z dnia 9 lipca 2003 r.
(MP nr 37, poz. 513) zosta³ ustanowiony Dniem Bezpieczeñstwa i Ochrony
Zdrowia w Pracy. Podobnie jak w innych krajach, planowane s¹ uroczystości zawi¹zane z obchodami tego Dnia na poziomach – ogólnokrajowym,
regionalnym oraz lokalnym.
W ramach obchodów ogólnokrajowych planowane s¹ uroczystości
w Warszawie, Wroc³awiu i Gdañsku. W dniu 28 kwietnia Rada Ochrony Pracy
przy Sejmie RP oraz Zwi¹zek Zawodowy „Budowlani” przy wspó³udziale
CIOP-PIB i PIP organizuj¹ w gmachu Sejmu RP konferencjê nt. „Ewolucja
warunków, technologii i organizacji pracy w gospodarce rynkowej. Wypadki
przy pracy w latach 1989-2009 w Polsce”.
Odbêd¹ siê tak¿e zwi¹zkowe obchody ogólnokrajowe organizowane
przez Region Dolny Śl¹sk NSZZ „Solidarnośæ”. W dniu 28 kwietnia odbêdzie
siê konferencja nt. „Ocena ryzyka zawodowego a zdrowie w miejscu pracy”,
któr¹ poprzedzi fina³ wojewódzkiego konkursu wiedzy o prawie pracy,
bezpieczeñstwie i higienie pracy wśród uczniów szkó³ ponadgimnazjalnych
Dolnego Śl¹ska (6 kwietnia) oraz msza św. w intencji ofiar i poszkodowanych w wypadkach przy pracy (26 kwietnia).
W Gdañsku w dniu 17 kwietnia Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników S³u¿by Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy przy wspó³udziale Centralnego
Instytutu Ochrony Pracy – Pañstwowego Instytutu Badawczego oraz Pañstwowej Inspekcji Pracy organizuje konferencjê nt. „Wypadki przy pracy
a koszty spo³eczne”.
W ramach uroczystości zwi¹zanych z Dniem Bezpieczeñstwa i Ochrony
Zdrowia w Pracy planowane s¹ tak¿e obchody regionalne, np. organizowane przez zarz¹dy regionów NSZZ „Solidarnośæ” seminaria tematyczne
w Gdañsku, Bielsko-Bia³ej i £odzi.
Ogólnopolskie Porozumienie Zwi¹zków Zawodowych (OPZZ) tak¿e
bêdzie obchodzi³o Dzieñ 28 kwietnia. Miêdzy innymi 21 kwietnia Prezydium
OPZZ przedstawi opiniê, stanowisko oraz apel do organizacji zwi¹zkowych
w kwestii Miêdzynarodowego Dnia Pamiêci Ofiar Wypadków przy Pracy
i Chorób Zawodowych. Zostanie równie¿ opracowany specjalny numer
kroniki zwi¹zkowej OPZZ poświêcony temu tematowi.
Podobnie jak w latach ubieg³ych, bêd¹ organizowane imprezy lokalne,
np. Okrêgowy Inspektorat Pracy w Opolu zorganizuje na terenie Zak³adów
Koksowniczych „Zdzieszowice” seminarium nt. „Bezpieczeñstwo pracy
w budownictwie w aspekcie przeciwdzia³ania upadkom z wysokości”.
Oprócz akcji szkoleniowo-informacyjnych – konferencji i seminariów,
w ró¿nych miastach i zak³adach pracy odbêd¹ siê uroczyste msze św., spotkania pracowników, palenie świec w intencji zmar³ych, akcje informacyjne
w szko³ach itp. Informacje o Dniu 28 kwietnia i formach jego obchodów bêd¹
publikowane w lokalnych i ogólnopolskich mediach, w prasie specjalistycznej
i popularnej, na stronach internetowych ró¿nych instytucji.
Obchody Dnia 28 kwietnia umo¿liwiaj¹ tak¿e rozpowszechnianie
informacji o ochronie cz³owieka w środowisku pracy oraz ograniczaniu
lub eliminowaniu zagro¿eñ zawodowych. Dlatego takie miêdzynarodowe
organizacje zwi¹zane z problematyk¹ bhp, jak ILO czy ITUC apeluj¹ o organizowanie oraz jak najszerszy udzia³ w obchodach Światowego Dnia
Bezpieczeñstwa i Ochrony Zdrowia w Pracy/Miêdzynarodowego Dnia
Pamiêci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych. (bs)
BP 04/2009
3