Skarb monet odkrytych w 2004 r. w Głogowie na Starym

Skarb monet odkrytych w 2004 r. w Głogowie na Starym Mieście - 2004 r.
(piątek, 28 października 2005) -
Skarb monet odkrytych w 2004 r. w Głogowie na Starym Mieście, przy ul. Długiej: OKRES ZŁOTOWO
– TALAROWY W
dziejach mennictwa czynnikiem decydującym o jego rozwoju jest wymiana
towarowa i sytuacja ekonomiczna. W okresie nowożytnym, którego pochodzi
skarb głogowski, ruch kruszców monetarnych działał w Europie zgodnie z
prawami podaży i popytu. Dukaty i talary, pieniądze handlu
dalekosiężnego, nie znały w XVI i XVII w. granic państwowych.
W
skarbie głogowskim znajdują się pochodzące ze wszystkich stron Europy
duże monety srebrne – talary. Rozwój ekonomiczny w ostatnich
dziesięcioleciach XV w. wywołał zwiększone zapotrzebowanie na monety o
wyższej wartości nominalnej. Pod koniec XV w. odkryto w Europie (Tyrol,
Czechy) nowe bogate złoża srebra, zaznaczyło się też wzmożone
zapotrzebowanie na ten kruszec. Zastąpiono więc monetę złotą, monetą
srebrną. W konsekwencji srebrny gulden ważył 29 g. i przyjął nazwę
TALARA. Wartość talara miała się równać zasadniczo wartości guldena
złotego. Zaczęto go naśladować we wszystkich prawie krajach. Dała ona
początek nie tylko różnym talarom (dolarom), ale także pesu w Hiszpanii
i w różnych krajach Ameryki Łacińskiej, srebrnej koronie angielskiej,
srebrnemu ecu francuskiemu, scudo włoskiemu, piastrom wschodnim, a
nawet nowemu rublowi rosyjskiemu. W Koronie pierwsze próby bicia monety
talarowej pojawiły się w 1540 r. w Europie przełomu XVI/XVII w.,
szczególnie wschodniej było duże zapotrzebowanie na srebro. Natomiast
nasycone tym kruszcem były, Słowacja oraz Niderlandy i stamtąd w
większości napływało na ziemie polskie i było w powszechnym użyciu.
Wybija w Polsce talary od 1627 do 1650 roku miały wyłącznie charakter
polityczny.
Złote monet znajdujące się w skarbie, dukaty, o wadze
ok. 3,5 g., pochodzą od złotego florena, bitego we Florencji od 1252 r.
Mennica w Wenecji, w 1284 r., rozpoczęła bicie złotych cekinów z
napisem: SIT TIBI CHRISTE DATVS QVEM TV REGIS ISTE DVCATVS (Niech Ci
Chryste dane będzie to królestwo, którym Ty władasz). Ostatni wyraz z
tego napisu przeniesiono na określenie całej monety. Dukat jako
powszechna nazwa złotej monety ważącej ok. 3,5 g., przyjęła się dopiero
w nowożytnym mennictwie europejskim. W środkowej Europie najważniejszą
rolę w XVI w., odgrywały dukaty węgierskie przedstawiające na awersie
postać NMP, a na rewersie św. Władysława. W północnych Niderlandach
powstał pod koniec XVI w. dukat przedstawiający na awersie postać
rycerza, trzymającego pęk strzał otoczonego legendą, a na rewersie
kwadrat ze strefowym napisem. Monety te stanowią największy procent
złota skarbu głogowskiego. Dukat Zjednoczonych Prowincji eksportowany
masowo do Polski opanował tutejszy rynek pieniężny, podobną pozycję
zdobył sobie w innych krajach Europy. Pierwsze dukaty polskie bił
Zygmunt I. bite były w Polsce do 1548 r., w skarbie znajdują się dukaty
Zygmunta II i Władysława IV.
Największą część skarbu stanowią drobne monety srebrne, wykorzystywane do drobniejszego handlu
(niecałe 5000 obiektów). Ze
względu na to, że krajcary nie zostały jeszcze przebadane nie możemy
jeszcze określić ram chronologicznych skarbu. Wśród dukatów i talarów
najmłodszą datą występującą na monetach jest rok 1650. skarb
zdeponowany został więc z pewnością po 1650. do tego roku stacjonowały
http://www.glogow.pl/mah
Powered by Mambo Open Source
Utworzony: 04. 03. 2017, 11:48
jeszcze wojska szwedzkie biorące udział w wojnie 30-letniej, podczas
której Głogów i cały Śląsk bardzo ucierpiał.
Wśród wielu ludzi,
panuje przeświadczenie o niezwykłych bogactwach zawartych w odkrywanych
skarbach monet nowożytnych. Przejawia się ono w sensacyjnym charakterze
nadawanym informacjom publicznym na temat notowanych tu i ówdzie
skarbów monet. Trudno stwierdzić w jakich okolicznościach został
zdeponowany głogowski skarb. Były to jednak czasy już po wojnie
30-letniej. Głogów był wówczas jednym z wielu zniszczonych i
wyludnionych miast Dolnego Śląska. Trudno stwierdzić jak „dramatyczne”
były to okoliczności. Przewaga ogromna monety obiegowej może świadczyć
o tym, iż był to podręczny depozyt/skarbonka, z której właściciel
regularnie korzystał.
Zakopywanie monet w ziemi było oznaką recesji
gospodarczej, która stopniowo opanowywała coraz to zamożniejsze warstwy
społeczeństwa. Depozyty te wydają się być prymitywnymi inwestycjami
zasobów gotówkowych, spowodowanymi kryzysem gospodarczym, w którym cały
kraj zaczął się pogrążać od XVII w. Procesowi temu towarzyszyły
oczywiście wstrząsy polityczne, wojny, lokalne rebelie, częste rabunki
i rekwizycje dokonywane przez rodzime i obce wojska. Okoliczności te
odgrywały jednak zaledwie drugorzędną rolę gdyż decyzje prowadzące do
zakopywania w ziemi pieniędzy miały charakter gospodarczy. Depozyty
monetarne z XVI—XVIII w. odzwierciedlają przeto ogólne wsteczne
tendencje występujące na rynku pieniężnym i w obiegu, a wynikające z
narastającego od połowy XVII w. kryzysu gospodarczego.
Marzena Grochowska
http://www.glogow.pl/mah
Powered by Mambo Open Source
Utworzony: 04. 03. 2017, 11:48