POCHODY GWIZDUCHÓW Od Niepokalanego Poczęcia

POCHODY GWIZDUCHÓW
Od Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, które przypada
na 8 grudnia, zwanego również na Pomorzu Matką Bożą
Adwentową, na Kociewiu przygotowywano się do
gwiazdorów, gwizduchów, gwiżdży lub gwiazdek, czyli
odwiedzin kolędników w domowych zagrodach.
Kolędowanie lub chodzenie po gwizdówce - dawniej na
Kaszubach nazywane kozami - rozpoczynało się od
trzeciej niedzieli adwentu.
W starych kalendarzach skrupulatnie odnotowywano ten
fakt, jako wydarzenie zapowiadające rychłe nadejście
Bożego Narodzenia. Zespół przebierańców liczył od kilku do nawet
kilkunastu osób. Najważniejszy był gwiazdor lub jego żeński
odpowiednik - gwiazdka (piękna pani), którym towarzyszyła liczna grupa
maszkar zwierzęcych: koza, kozioł, koń, wilk, bocian, niedźwiedź,
krowa, byk - w innych regionach od tura zwany turoniem. Pochód
zamykały postacie ludzkie: anioł, diabeł i śmierć (koniecznie ze swoim
atrybutem - kosą). Całość dopełniali muzykanci.
Pochód przebierańców odwiedzał każdą zagrodę, czyniąc różne figle,
tańcząc, śpiewając i zbierając datki. Ominięcie jakiegoś domu było dla
jego gospodarza wielkim dyshonorem i złą wróżbą, bowiem nie był
godzien przedświątecznych pozdrowień i życzeń powodzenia w
nadchodzącym nowym roku. Jednak były to rzadkie przypadki, gdyż
kolędnicy szukali adwentowego pojednania.