Co dwie głowy to niejedna – związki frazeologiczne w naszym języku.

Transkrypt

Co dwie głowy to niejedna – związki frazeologiczne w naszym języku.
Co dwie głowy,
to nie jedna
- związki frazeologiczne w naszym języku
Scenariusz lekcji powtórzeniowej w formie turnieju międzyklasowego
dla uczniów klas II przeprowadzonej przez nauczycielki języka polskiego
Publicznego Gimnazjum nr 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim
– pp. Edytę Bieniek, Justynę Kitę, Edytę Wójcicką
Opracowanie:
Edyta Wójcicka – nauczyciel-doradca metodyczny języka polskiego
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
1
Temat: Co dwie głowy, to nie jedna - związki frazeologiczne w naszym języku.
(ok. 2 jednostki lekcyjne)
Cel:
 podsumowanie zagadnień dotyczących związków frazeologicznych.
Metody pracy:
 przekład intersemiotyczny,
 techniki dramowe,
 projekt.
Forma organizacyjna:
 praca grupowa - grupy tworzą 3 pięcioosobowe drużyny reprezentujące trzy klasy
II.
Środki dydaktyczne:
 karta pracy "Frazeologiczne zoo"
 materiały dodatkowe "Fragmenty frazeologizmów"
 Arkusz papieru formatu A3, klej, flamastry, koperty
 Arkusz papieru formatu A3, na których zapisane są wyrazy nazywające narządy
pochodzące od podstawowych zmysłów
Przebieg turnieju
Rozgrzewka przed turniejem:
3 minuty
Każda drużyna otrzymuje na kartce zdania do uzupełnienia.
Pamiętajmy, by w czasie turnieju:
Nie nabierać ...................................................................
Nie mówić, co .................................................................
Nie myśleć o ....................................................................
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
2
Nie siedzieć cicho jak ......................................................
Nie siedzieć z ..................................................................
Runda I (10 p.)
5 minut
Każda z drużyn prezentuje przygotowane wcześniej w formie rysunku związki frazeologiczne mające charakter przysłów lub aforyzmów. Frazeologizmy wcześniej drużyny losowały. Jeśli rysunek jest trafny i przedstawiciele innych grup odgadną, o jaki frazeologizm chodzi, otrzymują punkty za aktywność. Łącznie drużyna może zdobyć 2 punkty
za odgadnięte frazeologizmy i dodatkowe punkty: za trafność ilustracji na plakacie 5 p.,
za estetykę i pomysłowość wykonania projektu - 3 p.
Gr. I
Niedaleko pada jabłko
od jabłoni.
Gr. II
Kruk krukowi oka
nie wykole.
Gr. III
Pokorne cielę dwie matki
ssie (doi).
Runda II (12 p.)
15 minut
Kolejne ćwiczenie ma za zadanie utrwalenie wiedzy poprzez rozwijanie fantazji
i wrażliwości językowej. Przedstawiciele grup losują karki z frazeologizmami. Zadaniem
grupy jest przygotowanie krótkiej scenki ilustrującej trzy wylosowane frazeologizm
o charakterze przysłowia. Drużyny przeciwne starają się odgadnąć, o jaki związek wyrazowy chodzi i wyjaśnić jego znaczenie. Za odgadnięty związek drużyna otrzymuje
1 p., za wyjaśnienie dodatkowy punkt. Każda drużyna może zdobyć w tej rundzie 12 p. Jeżeli żadna z drużyn nie odgadnie, o jaki związek chodzi, punkt otrzymuje drużyna, która
przygotowała scenkę, pod warunkiem że trafnie oddała sens frazeologizmu.
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
3
Zadania dla grup:
I. Zaprezentujcie - "wchodząc w rolę" - podane frazeologizmy o charakterze przysłowia:
 trzymać rękę na pulsie
-
[śledzić rozwój czegoś, czuwać nad
czymś,
być w czymś wszechstronnie
zorientowanym na bieżąco]
 siedzieć jak mysz pod miotłą -
[starać się nie zwracać na siebie uwagi
w obawie przed złymi konsekwencjami]
 czuć się jak ryba w wodzie
[czuć się bardzo dobrze, swobodnie]
-
II. Zaprezentujcie - "wchodząc w rolę" - podane frazeologizmy o charakterze przysłowia:
 leżeć do góry brzuchem
 kupować kota w worku
 kopać pod kimś dołki
-
[nic nie robić, nie pracować, leniuchować]
[nabywać coś bez przyjrzenia się temu]
[działać podstępnie, potajemnie na czyjąś nie
korzyść].
III. Zaprezentujcie - "wchodząc w rolę" - podane frazeologizmy o charakterze przysłowia:
 zjeść konia z kopytami
-
 wziąć nogi za pas
 wiercić komuś dziurę w brzuchu
-
[móc zjeść bardzo dużo, być bardzo
głodnym]
[uciec w popłochu]
[uporczywie domagać się czegoś
od kogoś, zanudzać]
Runda III (22 p.)
10 minut
"Frazeologiczne zoo"
Każda drużyna otrzymuje kartę pracy. Uczniowie w zespołach odszukują w diagramie
słowa, których brakuje w podanych związkach frazeologicznych. Następnie uzupełniają
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
4
poszczególne frazeologizmy
i wyjaśniają ich znaczenie. Liderzy drużyn przekazują karty pracy jurorom.
Zadanie dla grupy:
Odszukajcie w diagramie słowa, których brakuje w podanych związkach frazeologicznych.
Następnie uzupełnijcie nimi poszczególne frazeologizmy i wyjaśnijcie ich znaczenie. Liderzy drużyn przekazują karty pracy "Frazeologiczne zoo" jurorom.
Karta pracy
Frazeologiczne zoo
...............
Grupa
...............
Klasa
.....................
Data
Odszukajcie w poziomych rzędach diagramu wyrazy, których brakuje w podanych związkach frazeologicznych. Uzupełnijcie wszystkie frazeologizmy i wyjaśnijcie ich znaczenie.
A
L
D
J
E
Z
A
J
Ą
C
G
S
P
O
W
C
A
D
C
Ć
N
F
V
A
F
S
G
Ł
Q
O
L
Ń
K
O
T
A
W
B
Y
K
A
A
K
U
E
Y
Ó
C
H
W
Z
Ę
J
S
Ł
O
Ń
Ą
C
A
M
L
E
W
S
Y
Ź
Z
P
S
Ą
Z
D
R
S
Y
G
O
Ł
Ą
B
K
I
P
G
R
Y
B
A
P
Ą
L
B
D
K
I
F
P
O
B
W
I
L
K
U
K
A
U
G
K
L
C
Ł
O
S
W
Ę
Ż
A
Ś
W
M
Y
S
Z
J
U
Ą
T
C
L
K
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
5
- . . . . . . . . . . . salonowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . . . .
- chodzić jak błędna . . . . . . . . . . . . – . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- zachowywać się jak . . . . . . . . . . . . . w składzie porcelany – . . . . . ………. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………... . . . . . . . . . .
- o . . . . . . . . . . . . . . . . mowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . . . . . . . . . .
- mieć . . . . . . . . . . . . w kieszeni – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………….. . . . . . . . . . . . . . . .
- siedzieć jak . . . . . . . . . . . . pod miotłą – . . . . . . . . . . . . . . . . . ………… . . . . . . . . . . . . . . . . .
- czuć się jak . . . . . . . . . . . . w wodzie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . . . . . . . . . . .
- pieczone . . . . . . . . . . . . nie wlecą same do gąbki – . . . . . . . ………... . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- chwycić . . . . . . . . . . . . za rogi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………….. . . . . . . . . . . . . . . . .
- . . . . . . . . . zawsze spada na cztery łapy – . . . . . . . . . . . . . . . ……….. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- praca nie . . . . . . . . . . . , nie ucieknie – . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Runda IV (30 p.)
15 minut
Każdy zespół otrzymuje kopertę z przygotowanymi materiałami, arkusz papieru formatu
A3 oraz klej. Grupy wyjmują kartki z kopert zatytułowanych "Materiały dodatkowe
do rundy IV" i łączą wyrazy z rysunkami tak, aby powstały związki frazeologiczne.
W dalszej kolejności przyklejają kartki z utworzonymi zwrotami na papierze. Obok nich
zapisują po jednym wypowiedzeniu z danym frazeologizmem. Przedstawiciele zespołów
po kolei prezentują swoje prace, odczytując związki frazeologiczne oraz przykładowe
zdania.
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
6
Zadanie dla grupy do rundy IV:
Połączcie karki z rysunkami tak, aby powstały związki frazeologiczne. Obok zapiszcie
po jednym wypowiedzeniu z danym frazeologizmem.
Materiały dodatkowe do rundy IV
Fragmenty frazeologizmów
nabić kogoś w
walczyć z
trafić jak
spaść z
wpaść komuś w
wtrącać swoje
odsłonić swoje
utrzeć komuś
komuś się żyje jak
u Pana Boga za
żyć z kimś jak
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
7
Runda V ( 15 p., 10 p., 5 p. )
10 minut
Zespoły otrzymują arkusze papieru z narysowaną zamieszczonymi pośrodku wyrazami:
język, oko, ucho, ręka, nos. Każda drużyna ma za zadanie w ciągu 10 minut zapisać
na arkuszu jak najwięcej związków frazeologicznych z podanymi słowami. Po upływie
wyznaczonego czasu przedstawiciele grup odczytują przed komisją zgromadzone frazeologizmy.
Zadanie do rundy V
Wypiszcie na arkuszu jak najwięcej
związków frazeologicznych pochodzących
od narządów tworzących poszczególne zmysły:





wzrok
słuch
dotyk
smak
węch
-
oko,
ucho,
ręka,
język,
nos.
Przykładowe odpowiedzi :
1.







OKO
bez zmrużenia oka,
wpaść komuś w oko,
z łezką w oku,
zamknąć oczy,
gołym okiem,
przymykać oczy na coś,
zejść komuś z oczu,
2.






UCHO
dawać ucha czemuś,
kłaść uszy po sobie,
mieć czegoś powyżej uszu,
mieć swoje za uszami,
nadstawiać ucha,
słoń komuś nadepnął na ucho.
kłuć w oczy,
oko w oko,
otworzyć komuś oczy na coś,
patrzeć krzywym okiem na coś,
mydlić komuś oczy,
oko cyklonu,
w żywe oczy.
natrzeć komuś uszu,
obiło się coś komuś o uszy,
przejść przez ucho igielne,
puścić coś mimo uszu,
tkwić w czymś po uszy,
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
3.









RĘKA
być ślepym narzędziem w czyimś ręku,
coś jest komuś na rękę,
dać komuś wolną rękę,
od ręki,
nosić kogoś na rękach,
ręce opadają,
przykładać do czegoś rękę,
czyjaś prawa ręka,
trzymać rękę na pulsie,
4.







JĘZYK
dostać się na języki
mieć coś na końcu języka,
mieć niewyparzony język,
mówić co ślina na język przyniesie,
pociągnąć kogoś za język,
rozwiązały się języki,
strzępić sobie język po próżnicy.
5.







NOS
czuć pismo nosem,
dawać komuś po nosie,
kręcić nosem na coś,
mieć coś pod nosem,
mieć coś / kogoś w nosie,
wścibiać nos gdzieś,
mieć czegoś po dziurki w nosie.
8
opuścić ręce,
lekką ręką,
lecieć komuś przez ręce,
wpadło coś komuś w ręce,
złapać kogoś za rękę,
wychodzić z czegoś obronną ręką,
umywać ręce,
siedzieć z założonymi rękoma,
zacierać ręce.
trzymać język za zębami,,
ugryźć się w język,
wziąć kogoś na języki,
zapomnieć języka w gębie,
zasięgnąć języka,
znajdować wspólny język,
mieć muchy w nosie,
mieć nosa,
zadzierać nosa,
spuścić nos na kwintę,
śmiać się komuś w nos,
utrzeć komuś nosa,
Runda VI (16 p.)
15 minut
Frazeologia na różnych przedmiotach szkolnych
Drużyny z rozsypanki frazeologicznej wybierają te frazeologizmy, które pochodzą
od wybranych dziedzin nauki, a następnie wyjaśniają ich znaczenie. Za każdy poprawnie
wpisany frazeologizm drużyna otrzymuje 1 p., za wyjaśnienie znaczenia frazeologizmu
dodatkowy 1 p. Łącznie można uzyskać w tej rundzie 16 p.
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
9
Zadanie dla grupy do rundy VI
Z rozsypanki wyrazowej wybierzcie i wpiszcie w odpowiednie miejsca w tabeli związki
frazeologiczne obecne w różnych dziedzinach nauki. Następnie wyjaśnijcie ich znaczenie.
gramatyka matematyka
fizyka
geografia biologia
muzyka
religia
sport
związki wyrazowe:
białe plamy, ślepa uliczka, w krzywym zwierciadle, znamię, wylewać krokodyle łzy, sprowadzić do wspólnego mianownika, narobić bigosu, podnosić poprzeczkę, bawić się
w ciuciubabkę, być alfą i omegą, grać pierwsze skrzypce, pięta Achillesa, kozioł ofiarny,
kocia muzyka.
Przykładowe rozwiązanie:
gramatyka
matematyka
być alfą i
omegą
sprowadzić
do wspólnego mianownika
fizyka
w krzywym
zwierciadle
geografia
biologia
muzyka
religia
sport
białe
plamy
wylewać
krokodyle łzy
kocia
muzyka, grać
pierwsze
skrzypce
kozioł
ofiarny
podnosić
poprzeczkę
alfa i omega - pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego, początek i koniec
sprowadzić do wspólnego mianownika - potraktować jakieś sprawy jako podobne,
wspólne, umieścić je na wspólnej płaszczyźnie
w krzywym zwierciadle - w pewien sposób wygięte, zdeformowane, odbijające ludzkie
postacie w kształtach groteskowo zniekształconych; w sposób karykaturalny, celowo
przejaskrawiony, przesadny, ośmieszający.
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
10
białe plamy - puste miejsca na mapie; nieznane i nieopisane, najczęściej świadomie, fakty
z przeszłości skrzętnie przemilczane, tuszowane ze względów politycznych fragmenty
historii; niepoznane obszary jakiejś dziedziny, luki w wiedzy na jakiś temat.
wylewać krokodyle łzy - nieszczerze komuś współczuć, ubolewać nad czymś ; przesąd, że
przed zjedzeniem swojej ofiary krokodylowi ciekną łzy.
kocia muzyka - wrzask, hałas.
grać pierwsze skrzypce - być najważniejszym, mieć duże znaczenie, decydujący wpływ
na coś.
kozioł ofiarny - o człowieku (instytucji), na którego niesłusznie zrzuca się całą odpowiedzialność za coś.
podnosić poprzeczkę - zwiększać wymagania w jakiej dziedzinie, zakres obowiązków lub
zadań.
Na zakończenie:
3 minuty
Każda drużyna otrzymuje na kartce zdania do uzupełnienia.
Na dzisiejszym turnieju:
Czułem się .............................................................................
Poznałem ..............................................................................
Dowiedziałem się .................................................................
Zrozumiałem ........................................................................
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
11
Kryteria punktowania poszczególnych zadań
Nr rundy
I
II
Kryteria punktowania
Za każdy poprawnie odgadnięty związek frazeologiczny drużyna
otrzymuje 1 p. (2 x 1 p.)
Trafność ilustracji na plakacie - 5 p.
Estetyka i pomysłowość wykonania projektu - 3 p.
Za odgadnięty związek drużyna otrzymuje 1 p.
Punktacja
0 - 10 p.
0 - 12 p.
Za wyjaśnienie dodatkowy 1 p.
Każda drużyna może zdobyć w tej rundzie 12 p. Jeżeli żadna z drużyn nie odgadnie, o jaki związek chodzi, punkt otrzymuje drużyna,
która przygotowała scenkę, pod warunkiem że trafnie oddała sens
frazeologizmu.
III
Za każdy poprawnie utworzony związek frazeologiczny - 1 p.
0 - 22 p.
Za każde właściwe wyjaśnienie znaczenia związku frazeologicznego - 1 p.
IV
Za każdy poprawnie utworzony związek frazeologiczny - 1 p.
0 - 30 p.
Za każde właściwie ułożone zdanie ze związkiem frazeologicznym
- 2 p.
V
Za utworzenie największej liczby poprawnych związków frazeologicznych grupa otrzymuje 15 p., drużyna druga - 10 p., a trzecia 5 p.
0 - 15 p.
VI
Za każdy poprawnie wpisany frazeologizm drużyna otrzymuje 1 p.
0 - 16 p.
Za wyjaśnienie znaczenia frazeologizmu - 1 p.
Liczba punktów do zdobycia:
105 p.
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
12
ZAŁĄCZNIKI - Zadania dla grup
......................................................................................................................................................
Rozgrzewka przed turniejem:
Uzupełnij zdania.
Pamiętajmy, by w czasie turnieju:
Nie nabierać ...................................................................
Nie mówić, co .................................................................
Nie myśleć o ....................................................................
Nie siedzieć cicho jak ......................................................
Nie siedzieć z ..................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy I - 10 p.
Wykonajcie projekt graficzny poniższego związku frazeologicznego o charakterze przysłowia. Pamiętajcie, aby Wasz plakat trafnie ilustrował frazeologizm. Ocenie podlegać
będzie także estetyka i pomysłowość wykonania projektu.
I. Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy I - 10 p.
Wykonajcie projekt graficzny poniższego związku frazeologicznego o charakterze przysłowia. Pamiętajcie, aby Wasz plakat trafnie ilustrował frazeologizm. Ocenie podlegać
będzie także estetyka i pomysłowość wykonania projektu.
II. Kruk krukowi oka nie wykole.
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy I - 10 p.
Wykonajcie projekt graficzny poniższego związku frazeologicznego o charakterze przysłowia. Pamiętajcie, aby Wasz plakat trafnie ilustrował frazeologizm. Ocenie podlegać
będzie także estetyka i pomysłowość wykonania projektu.
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
13
III. Pokorne cielę dwie matki ssie (doi).
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy II - 12 p.
I. Zaprezentujcie - "wchodząc w rolę" - podane frazeologizmy o charakterze przysłowia:
 trzymać rękę na pulsie
-
[śledzić rozwój czegoś, czuwać nad czymś,
być w czymś wszechstronnie zorientowanym
na bieżąco]
 siedzieć jak mysz pod miotłą -
[starać się nie zwracać na siebie uwagi
w obawie przed złymi konsekwencjami]
[czuć się bardzo dobrze, swobodnie]
 czuć się jak ryba w wodzie
-
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy II - 12 p.
II. Zaprezentujcie - "wchodząc w rolę" - podane frazeologizmy o charakterze przysłowia:
 leżeć do góry brzuchem
 kupować kota w worku
 kopać pod kimś dołki
korzyść].
-
-[nic nie robić, nie pracować, leniuchować]
[nabywać coś bez przyjrzenia się temu]
[działać podstępnie, potajemnie na czyjąś nie-
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy II - 12 p.
III. Zaprezentujcie - "wchodząc w rolę" - podane frazeologizmy o charakterze przysłowia:
 zjeść konia z kopytami
 wziąć nogi za pas
 wiercić komuś dziurę w brzuchu
- [móc zjeść bardzo dużo, być bardzo głodnym]
- [uciec w popłochu]
- [uporczywie domagać się czegoś od kogoś,
zanudzać]
......................................................................................................................................................
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
14
Zadanie do rundy III - 22 p.
Karta pracy "Frazeologiczne zoo"
Odszukajcie w diagramie słowa, których brakuje w podanych związkach frazeologicznych.
Następnie uzupełnijcie nimi poszczególne frazeologizmy i wyjaśnijcie ich znaczenie. Liderzy drużyn przekazują karty pracy "Frazeologiczne zoo" jurorom.
......................................................................................................................................................
Karta pracy
Frazeologiczne zoo
...............
Grupa
Odszukajcie w poziomych rzędach diagramu wyrazy, których brakuje w podanych
związkach frazeologicznych. Uzupełnijcie wszystkie frazeologizmy i wyjaśnijcie ich znaczenie.
A
L
D
J
E
Z
A
J
Ą
C
G
S
P
O
W
C
A
D
C
Ć
N
F
V
A
F
S
G
Ł
Q
O
L
Ń
K
O
T
A
W
B
Y
K
A
A
K
U
E
Y
Ó
C
H
W
Z
Ę
J
S
Ł
O
Ń
Ą
C
A
M
L
E
W
S
Y
Ź
Z
P
S
Ą
Z
D
R
S
Y
G
O
Ł
Ą
B
K
I
P
G
R
Y
B
A
P
Ą
L
B
D
K
I
F
P
O
B
W
I
L
K
U
K
A
U
G
K
L
C
Ł
O
S
W
Ę
Ż
A
Ś
W
M
Y
S
Z
J
U
Ą
T
C
L
K
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
- . . . . . . . . . . . salonowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. .....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- chodzić jak błędna . . . . . . . . . . . . – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………… . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- zachowywać się jak . . . . . . . . . . . . . w składzie porcelany – . . . . . . . . . . . . . . . . ….. . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- o . . . . . . . . . . . . . . . . mowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- mieć . . . . . . . . . . . . w kieszeni – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- siedzieć jak . . . . . . . . . . . . pod miotłą – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …... . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- czuć się jak . . . . . . . . . . . . w wodzie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …… . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- pieczone . . . . . . . . . . . . nie wlecą same do gąbki – . . . . . . . . . . . . . ….. . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- chwycić . . . . . . . . . . . . za rogi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……. . . . . . . . . ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . ..
- . . . . . . . . . zawsze spada na cztery łapy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …... . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . .
- praca nie . . . . . . . . . . . , nie ucieknie – . . . . . . . . . . . . . . . ……………………. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . ..
15
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
16
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy IV - 30 p.
Połączcie karki z rysunkami tak, aby powstały związki frazeologiczne. Obok zapiszcie
po jednym wypowiedzeniu z danym frazeologizmem.
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy V - 15 p.
Wypiszcie na arkuszu jak najwięcej związków frazeologicznych pochodzących od narządów tworzących poszczególne zmysły:





wzrok
słuch
dotyk
smak
węch
-
oko,
ucho,
ręka,
język,
nos.
......................................................................................................................................................
Zadanie do rundy VI - 16 p.
Z rozsypanki wyrazowej wybierzcie i wpiszcie w odpowiednie miejsca w tabeli związki
frazeologiczne obecne w różnych dziedzinach nauki. Następnie wyjaśnijcie ich znaczenie.
gramatyka matematyka fizyka
geografia
biologia muzyka
religia
sport
związki wyrazowe:
białe plamy, ślepa uliczka, w krzywym zwierciadle, znamię, wylewać krokodyle łzy, sprowadzić do wspólnego mianownika, narobić bigosu, podnosić poprzeczkę, bawić się
w ciuciubabkę, być alfą i omegą, grać pierwsze skrzypce, pięta Achillesa, kozioł ofiarny,
kocia muzyka.
......................................................................................................................................................
Co dwie głowy, to nie jedna – związki frazeologiczne w naszym języku
17
......................................................................................................................................................
Na zakończenie.
Dokończ zdania:
Na dzisiejszym turnieju:
Czułem się .............................................................................
Poznałem ..............................................................................
Dowiedziałem się .................................................................
Zrozumiałem ........................................................................
......................................................................................................................................................

Podobne dokumenty