Z galerii wodnych owadów drapieżnych – pływak żółtobrzeżek

Z galerii wodnych owadów drapieżnych – pływak żółtobrzeżek
Pływak żółtobrzeżek - chrząszcz drapieżny; w Polsce odnotowano obecność ok.
140 – 150 gatunków Żółtobrzeżek jest najpospolitszym i najliczniejszym
naszym chrząszczem.
Samiec Pływaka żółtobrzeżka – Fot. Rafał Kowalski .
Dorosłe pływaki osiągają rozmiary 27 – 35 mm. Ciało grzbietobrzusznie
spłaszczone i owalne posiada bardzo opływowy kształt. Głowa zaopatrzona w
długie, nitkowate, 11 członowe czułki oraz duże, złożone oczy. Aparat gębowy
typu gryzącego jest potężnie zbudowany i zaopatrzony w silne mięśnie. Na
podstawie wyglądu zewnętrznego bez problemu daje się zidentyfikować płeć
określonego osobnika. Ciało samca jest połyskujące i niemalże gładkie. Odnóża
kroczne pierwszej pary wyposażone są w przylgi.
Samica Pływaka żółtobrzeżka – Fot. Rafał Kowalski .
Pokrywy skrzydłowe samic posiadają gęsto rozmieszczone i silnie wykształcone
bruzdy, a ciało jest bardziej spłaszczone niż samców. Przylgi na odnóżach
samca oraz bruzdy na „plecach” samicy umożliwiają mocniejszy i pewniejszy
uścisk samcowi w trakcie kopulacji w wodzie (gdyby grzbiet samicy był gładki i
wypukły – samiec ześlizgiwałby się ciągle z jej grzbietu). Brzegi pokryw i
przedplecza zdobi żółty pas wyraźnie kontrastujący z ciemną i opalizującą na
zielono barwą ciała. Spód pływaka jest przeważnie żółtawo-brunatny,
czerwonawy. Trzecia para odnóży funkcjonuje jako wiosło. Pływakowate
zasiedlają najróżniejsze zbiorniki wodne, nawet kałuże. Często zmieniają
miejsce pobytu – dobrze latają. Oddychają tlenem atmosferycznym.
Przepoczwarczają się na lądzie. Dorosłe owady przetrzymują tlen pod
pokrywami skrzydłowymi i w postaci pęcherzyka na końcu odwłoka. Na lądzie
chrząszcz ten porusza się nie zbyt sprawnie – jakby pełzał. Zarówno okazy
dorosłe jaki i larwy należą do bardzo groźnych drapieżników.
Larwa Pływaka żółtobrzeżka – Fot. Rafał Kowalski .
Larwa odznacza się bardzo charakterystyczną budową. Osiąga do 70
mm długości. Głowa wyraźnie wyodrębniona w zarysie niemal kwadratowa z
dobrze wykształconymi oczami i ogromnymi żuwaczkami. Świeżo wylęgnięte
larwy pływaka polują na różne drobne zwierzęta. Natomiast w późniejszych
stadiach rozwojowych również na większą zdobycz: kijanki, traszki, narybek i
nieduże ryby. Żuwaczka larwy posiada kanał przez który ścieka do jamy ciała
ofiary jad paraliżujący i soki trawienne. Jednocześnie żuwaczki służą do
przytrzymania pochwyconej zdobyczy. Po wstępnym strawieniu wnętrzności
ofiary – cała treść pokarmowa zostaje wessana przez larwę do własnego
przewodu pokarmowego. Larwy są wyjątkowo żarłoczne i zjadają nawet
własnych pobratymców – zwłaszcza jeśli w niewielkim zbiorniku (np. kałuża) z
czasem zaczyna brakować pokarmu. Samica żółtobrzeżka składa jaja wiosną.
Młode wylęgają się po kilkunastu dniach. Pełen rozwój larwalny trwa ok. 1,5 –
2 miesięcy. Okres poprzedzający stadium poczwarki zaczyna się wyraźnymi
zmianami – larwa przestaje polować, porusza się ospale i wygląda na bardzo
otyłą, a następnie wychodzi na ląd i zakopuje się w glebie. Przepoczwarczenie
dokonuje się w ciągu ok. 8 – 16 dni w torfie lub luźnej i wilgotnej glebie. W
końcu z gleby wydostaje się wyrośnięty, dojrzały osobnik.
http://www.mp.umk.pl/
Topik- jako jedyny gatunek spośród pająków całe swoje życie spędza w
wodzie, ale nie różni się od innych pająków budową ani fizjologią.
Podobnie jak inne pająki topik oddycha powietrzem atmosferycznym, aby
pogodzić to z wodnym trybem życia, pokrywa odwłok (na którym znajdują się
otwory narządów oddechowych – płucotchawki) specjalną otoczką powietrzną
utrzymywaną przez włoski na odwłoku.
Buduje pod wodą dzwonowate oprzędy średnicy około 2cm, w których co jakiś
czas uzupełnia zapasy powietrza. W celu zbudowania oprzędu rozpina między
roślinami wodnymi gęsto utkaną sieć, po czym napełnia ją przynoszonymi znad
wody dużymi pęcherzykami powietrza. Powietrze nabiera za pomocą
skrzyżowanych tylnych odnóży, którymi przebija błonę powierzchniową wody,
a następnie błyskawicznie nurkuje. Pęcherzyk ten trzyma się jego odwłoku
dzięki obfitemu owłosieniu oraz sfałdowanej powierzchni skóry, jest też
spleciony nićmi między tylnymi nogami. Pod oprzędem prostuje nogi i uwalnia
banieczkę powietrza, która dążąc ku górze, uwypukla kopulasto sieć. Pająk
powtarza kilkukrotnie tą czynność, aż oprzęd przybierze kształt dzwonu lub
kopuły, tworząc obszerną, suchą, wypełnioną powietrzem komorę mieszkalną.
Zależnie od potrzeb, buduje różne dzwony: dzwony lęgowe, rozrodcze samców,
dzwony umożliwiające schronienie podczas linienia. Swoje ofiary łapie w
nieregularne sieci znajdujące się obok gniazda. Żywi się głównie drobnymi
bezkręgowcami, przeważnie larwami owadów. Nie często zdarza się, aby
polował na małe ryby. Jest bardzo odporny na niskie temperatury. Jeden z
bardziej jadowitych pająków polskich, przy czym ukąszenia zdarzają się
sporadycznie, ze względu na jego płochliwą naturę. Najprawdopodobniej zimą
przesypia w muszlach opuszczonych przez ślimaki.
Rozwój tych pająków trwa około 2 lat. Kiedy para gotowa jest do kopulacji
samiec nieopodal dzwonu samicy budują dodatkowy dzwon. Następnie kąsa
(jednak nie rani a tylko pobudza ) samicę i kopuluje. Zapłodniona samiczka
składa jaja w specjalnym dwukomorowym dzwonie. W kokonie (lub kilku
kokonach) znajduje się maksymalnie 120-130 jajek. Po około 3 tygodniach od
wyklucia młodych samica pada.
https://pl.wikipedia.org
http://arachnea.org/serwis/content/394-argyroneta-aquatica-topi