Santuario della Consolata - Associazione Guarino Guarini
Transkrypt
Santuario della Consolata - Associazione Guarino Guarini
Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych Santuario della Consolata Kult maryjny jest obecny w historii Turynu od wielu wieków. Można go wyraźnie odnaleźć w złożoności warstw architektonicznych i artystycznych najstarszego i najbardziej znanego sanktuarium miejskiego, poświeconego Matce Bożej pod wezwaniem Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych (potocznie zwane ‘la Consolata’). Pierwotny kościół, poświecony Świętemu Andrzejowi, dokumentowany jest na X wiek. Znajduje się on w zachodniej części starego miasta i przylega do murów miejskich, gdzie na zewnątrz widoczne są pozostałości po narożnej wieży cesarskiej. Kościół Świętego Andrzeja staje się centrum klasztornym na początku X wieku, będąc jednocześnie schronieniem dla Benedyktynów zbiegłych z opactwa w Novalesa, z powodu zagrożenia saraceńskiego. Na początku millenium, kiedy sytuacja nieco się stabilizuje i staje się względnie bezpieczna, mnisi powracają do Novalesa i jednocześnie rozbudowują zakon turyński pod wezwaniem Świętego Andrzeja. Korzystają przy tym z umiejętności Bruningo, jednego z pierwszych mnichów - budowniczych. Świadectwem budowli średniowiecznej jest campanila (dzwonnica), powstała w XI wieku, oraz ślady motywu dekoracyjnego w formie ślepych arkad na frontalu zewnętrznym, pochodzących z najstarszego okresu budowy. W średniowieczu wyraźnie wzrasta kult maryjny, wśród pospolitej ludności i na dworze sabaudzkim. Znane są dwie tradycje przypisywane początkom kultu maryjnego. Jedna wspomina króla Arduino oraz kaplicę maryjną powstałą z jego woli (1016), inna opowiada o historii ślepca z Besançon (1104), który miałby odzyskać wzrok po tym jak zauważył kampanilę Świętego Andrzeja, a następnie odnalazł zakopany antyczny obraz Maryji. Tradycja ta sięga pamięcią do kultu maryjnego Świętego Maksyma, pierwszego biskupa Turynu. W przeszłości różnie przedstawiano obraz Maryji czczonej w kościele Świętego Andrzeja. Obecny obraz Maryii (umieszczony u szczytu szesnastowiecznego ołtarza, w bezpośrednim sąsiedztwie tabernakulum), łączony jest z mecenatem kardynała Della Rovere, który był także zleceniodawcą nowej Katedry Turyńskiej pod koniec XIV wieku. Obraz przypisywany artyście Antoniazzo Romano, wzorowany jest na ikonie S.Maria del Popolo z Rzymu. Pod koniec XVI wieku występuje silna potrzeba powiększenia i ozdobienia przestrzeni starego kościoła Świętego Andrzeja i przemienienia go z kościoła parafialnego na Sanktuarium o dużym znaczeniu dla ogółu ludności. Na zamówienie władz miejskich zostaje odnowiony ołtarz Świętego Valerico, do którego zwracano się podczas epidemii dżumy w 1598 r. (obecnie pierwszy ołtarz po lewej w Sanktuarium). Z inicjatywy książęcej zostaje odnowiona kaplica Matki Boskiej Łaskawej Madonna delle Grazie, najstarszej pamiątki kultu maryjnego (krypta po prawej stronie wewnątrz obecnego kościoła), a w 1620 r. zostaje konsekrowany nowy ołtarz Consolata. Poczynając od 1678 r. kościół zaczyna przyjmować obecną formę: na zlecenie rządzącej Marii Giovanna Battista, architekt i zakonnik – teatyn Guarino Guarini zmienia nawę starego Kościoła Świętego Andrzeja w obecną eliptyczną aulę od strony wejścia. Podczas gdy sanktuarium na ikonę maryjną, zostaje utworzone w nowej kaplicy po stronie północnej. Projekt Guarino zostaje ukończony przez Antonio Bertola w 1703 r. Consolata staje się duchowym centrum ruchu oporu podczas oblężenia miasta w 1706 r., glównie dzieki działalności błogosławionego Sebastiana Valfré. Na zewnątrz w ogrodzie, mały ołtarzyk wotywny ustawiony został na pamiątkę wstawienniczej prośby księcia Wiktora Amadeusza II, przed decydującą bitwą, w wigilię święta narodzenia Maryji. Widoczne są nowe przedsięwzięcia wykonane w przeciągu dwóch ostatnich stuleci: nowy ołtarz dzieła Juvarra w głębi Sanktuarium (1729), odnowienie i ozdobienie krypty, postawienie na zewnątrz kolumny wotywnej po epidemii cholery w 1835 r., nowy przedsionek świątyni (proanos) do strony placyku południowego (1853-60), a przede wszystkich otoczenie wieńcem eliptycznych kaplic Sanktuarium, wybudowanych pod koniec XIX wieku przez Carlo Ceppi w stylu neobarokowym. Consolata od 1871r. staje się siedzibą seminarium duchownego; szkołą doskonalenia w teologii moralności dla księży z diecezji. W latach1880-1926 rektorem seminarium był Giuseppe Allamano, założyciel Instytutu Misjonarzy przy Consolata - Istituto dei Missionari della Consolata, błogosławiony w 1900 r. (pierwszy ołtarz po prawej w Sanktuarium). Liczne są również inne pamiątki religijne Sanktuarium: san Giuseppe Cafasso (pierwszy ołtarz po prawej w kościele Świętego Andrzeja) nauczyciel w seminarium Duchownym miedzy innymi takich kapłanów jak don Bosco i błogosławionego Clemente Marchisio, także asystent przy Seminarium Duchownym, opiekun więźniów i skazanych na śmierć. Jego posąg znajduje się na tak zwanym "rondò della forca", między kościołem Maria Ausiliatrice a Cottolengo. Poza Sanktuarium, można również zwiedzać galerię darów wotywnych, gdzie zostały zgromadzone żywe i spontaniczne świadectwa wieków kultu maryjnego w Turynie. Andrea Longhi - PL: Agnieszka Zych