EGZAMIN MATURALNY Z JĉZYKA POLSKIEGO POZIOM

Transkrypt

EGZAMIN MATURALNY Z JĉZYKA POLSKIEGO POZIOM
sq
lm
ed
ia.
pl
po
br
an
oz
ww
w.
Arkusz zawiera informacje
prawnie chronione do momentu
rozpoczĊcia egzaminu.
MPO
2015
UZUPEàNIA ZDAJĄCY
KOD
PESEL
miejsce
na naklejkĊ
dysleksja
EGZAMIN MATURALNY
Z JĉZYKA POLSKIEGO
POZIOM ROZSZERZONY
DATA: 7
maja 2015 r.
GODZINA ROZPOCZĉCIA: 9:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 40
Instrukcja dla zdającego
1. SprawdĨ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 11 stron. Ewentualny brak
zgáoĞ przewodniczącemu zespoáu nadzorującego egzamin.
2. Pisz czytelnie. UĪywaj dáugopisu albo pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
3. Nie uĪywaj korektora, a báĊdne zapisy wyraĨnie przekreĞl.
4. PamiĊtaj, Īe zapisy w brudnopisie nie bĊdą oceniane.
5. MoĪesz korzystaü ze sáownika poprawnej polszczyzny i sáownika
ortograficznego.
6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL
i przyklej naklejkĊ z kodem.
7. Nie wpisuj Īadnych znaków w czĊĞci przeznaczonej dla egzaminatora.
MPO-R1_1P-152
Ukáad graficzny
© CKE 2015
MPO
2015
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie.
Temat 1. OkreĞl, jaki problem podejmuje Umberto Eco w podanym tekĞcie. Zajmij
stanowisko wobec rozwiązania przyjĊtego przez autora, odwoáując siĊ do tego
tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyü co najmniej
300 sáów.
Umberto Eco
Historia piĊkna
Najbardziej znaczącym ruchem literackim i artystycznym wypáywającym z dekadentyzmu
byá symbolizm, którego poetyka narzuciáa pewną wizjĊ sztuki zarazem i Ğwiata. U jego
początków umieszcza siĊ dzieáo Charles’a Baudelaire’a1. Poeta krąĪy po mieĞcie
przemysáowym, handlowym i zmechanizowanym, w którym nikt nie naleĪy do samego siebie,
a kaĪdy zwrot do Ğwiata wewnĊtrznego wydaje siĊ skazany na niepowodzenie: dzienniki
prasowe […] spáaszczają jednostkowe doĞwiadczenie w ogólnikowych schematach;
triumfująca wáaĞnie fotografia w okrutny sposób unieruchamia rzeczywistoĞü, utrwala ludzkie
oblicze w osáupiaáym spojrzeniu w obiektyw, odbiera danemu przedstawieniu wszelką aurĊ
nieuchwytnoĞci, zabija – zgodnie z sądem wielu wspóáczesnych – moĪliwoĞü wyobraĨni.
Jak stworzyü na nowo szansĊ gáĊbszego i prawdziwszego, intensywniejszego i bardziej
tajemniczego doĞwiadczenia?
Esej Edgara Allana Poego2 Zasady poezji ujmowaá teoretycznie piĊkno jako rzeczywistoĞü,
która zawsze jest gdzieĞ poza nami, poza naszymi wysiákami, aĪeby je unieruchomiü.
I wáaĞnie na tle owego platonizmu3 piĊkna zarysowuje siĊ idea pewnego Ğwiata sekretnego,
Ğwiata tajemniczych analogii, który ukrywa zazwyczaj tak zwana naturalna rzeczywistoĞü,
a który objawia siĊ jedynie spojrzeniu poety. Jak mówi sáawny sonet Baudelaire’a,
Correspondences4, natura jest jak Ğwiątynia, której Īywe kolumny pozwalają niekiedy ulecieü
zmieszanym sáowom: natura jest lasem symboli. Barwy i dĨwiĊki, obrazy i rzeczy odwoáują
siĊ do siebie wzajemnie, objawiając nam swoje pokrewieĔstwa i tajemnicze wspóábrzmienia.
Poeta staje siĊ szyfrantem owego sekretnego jĊzyka wszechĞwiata, piĊkno jest ukrytą
prawdą, którą wydobywa on na Ğwiatáo. Rozumiemy teraz, dlaczego, jeĞli wszystko posiada
moc objawiania, naleĪy intensyfikowaü swoje doĞwiadczenie w owych obszarach, gdzie
zawsze jawiáo siĊ jako tabu […]; ów rodzaj magicznej toĪsamoĞci pomiĊdzy czáowiekiem
i Ğwiatem otwiera nas na pewne uniwersum, znajdujące siĊ poza wszechĞwiatem rzeczy
rzeczywistych, odsáania nam rodzaj sekretnej duszy rzeczy lub – jeszcze lepiej – dziaáanie
poety za sprawą poezji nadaje rzeczom walory, jakich wczeĞniej nie miaáy.
JeĞli piĊkno wydobyte zostaje z tkanki zwyczajnych zdarzeĔ (czy ukrywają je one, czy
odwoáują siĊ do piĊkna, które jest gdzieĞ poza nimi), problem polega na uczynieniu z jĊzyka
doskonaáego Ğrodka aluzyjnoĞci.
Historia piĊkna, red. Umberto Eco, przeá. Agnieszka Kuciak, PoznaĔ 2008.
1
Charles Baudelaire (1821–1867) – francuski poeta i krytyk literacki.
Edgar Allan Poe (1809–1849) – amerykaĔski poeta, nowelista, krytyk literacki epoki romantyzmu.
3
Platonizm – tu: idealistyczny system filozoficzny Platona, gáoszący teoriĊ idei jako doskonaáych prototypów
rzeczy bĊdących ich niedoskonaáym odwzorowaniem.
4
Correspondences – sonet Charles’a Baudelaire’a znany pod polskim tytuáem OddĨwiĊki w táumaczeniu
Antoniego Langego.
2
Strona 2 z 11
MPO_1R
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
Temat 2. Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna
liczyü co najmniej 300 sáów.
Zygmunt KrasiĔski
Na Sybir!
Sprzed ócz wam zniknĊ – jak fala sprzed áodzi,
Sprzed ócz wam zniknĊ – jak ptak, co odlata –
Sprzed ócz wam zniknĊ – jak sen, co odchodzi –
OdejdĊ od was w nieskoĔczonoĞü Ğwiata.
OdejdĊ od was cicho, niespodzianie,
OdejdĊ od was pewnie nocą ciemną.
Nikt mi nie ĞciĞnie rąk na poĪegnanie
I jak z umaráym, nikt nie pójdzie ze mną.
Na próĪno skáadaü bĊdziecie narady,
Pytaü siĊ, páacząc: „KĊdy jego droga?”
Bo wam ukryte zostaną me Ğlady,
Jak Ğlad dusz, z trumny lecących do Boga.
Lecz nie polecĊ ku wiecznej krainie,
Lecz nie odejdĊ ku kwiecistszym brzegom!
Kat mnie popĊdzi ku Sybiru Ğniegom
I pamiĊü moja z serc waszych upáynie.
Heidelberg, 1845 r. [pierwsza poáowa lipca]
Zygmunt KrasiĔski, Na Sybir!, [w:] tenĪe, Wiersze. Poematy. Dramaty,
Warszawa 1980.
Jacek Kaczmarski
Zesáanie studentów
Pod wielką mapą Imperium
Odpocząü – jak kto potrafi
KoĔczymy bliską Syberią
Skrócony kurs geografii
ĝpi – kto spaü moĪe po drodze
Trudnej jak lekcja historii
Na wielkiej pustej podáodze
Egzamin wstĊpny katorgi
Najmáodszy w mapĊ jak w okno
Patrzy sczytując litery
Ukáada drogĊ powrotną
Przez biaáe wiorsty5 papieru
5
MPO_1R
Wiorsta – dawna rosyjska miara dáugoĞci (ok. 1067 m).
Strona 3 z 11
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
Dwaj inni usiedli razem
DrĊczą siĊ w mokrych ubraniach
Jak by tu ojcu pokazaü
Naganne ze sprawowania
Ten Ğciągnąá buty tará palce
Ten nogą zdrĊtwiaáą koáysze
Ten jeszcze myĞli o walce
Ten OdysejĊ juĪ pisze
A Īoádak spity jak bela
ĝpi i karabin odrzuciá
Wie nawet juĪ w majaczeniach
ĩe i tak nie mają gdzie uciec
Szynele6 o wyrok za duĪe
Kij co z wilgoci poczerniaá
KsiąĪki toboáki podróĪne
Pod wielką mapą Imperium
1980 r.
Jacek Kaczmarski, Zesáanie studentów, [w:] tenĪe, Antologia poezji, Warszawa 2012.
WYPRACOWANIE
na temat nr …………
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
6
Szynel – mĊski páaszcz noszony przez wojskowych, niektórych urzĊdników i uczniów w carskiej Rosji
w XIX i na początku XX wieku.
Strona 4 z 11
MPO_1R
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
MPO_1R
Strona 5 z 11
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 6 z 11
MPO_1R
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
MPO_1R
Strona 7 z 11
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 8 z 11
MPO_1R
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
MPO_1R
Strona 9 z 11
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
TabelĊ wypeánia egzaminator!
wypowiedĨ
argumentacyjna
Liczba punktów
interpretacja
porównawcza
po
br
an
oz
.......................................................................................................................................................
A.
0 í 3 – 6 í 9
B.
0 í 3 – 6 í 9
A.
0 – 2 – 4 í 6
B.
0 – 4 – 8 í 12
C.
D.
E.
F.
G.
H.
0
0
0
0
0
0
–
–
–
–
–
–
2
3
1
2
2
2
í
í
í
í
í
Suma
Uzasadnienie przyznania 0 punktów
6
2
4
4
4
Strona 10 z 11
MPO_1R
sq
lm
ed
ia.
pl
w.
ww
po
br
an
oz
MPO_1R
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
Strona 11 z 11