Biuletyn_Obywatel_lokalny_3_2016_02

SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO NIE MOŻNA STWORZYĆ NAKAZEM CZY USTAWĄ – ALE MOŻEMY TWORZYĆ JE SAMI
Obywatel
lokalny
w pociągu
do demokracji
PIASECZNO
JEDNODNIÓWKA Z OKAZJI KWIETNEGO POCIĄGU PEŁNEGO KSIĄŻEK DLA DZIECI,
KTÓRY RUSZY Z PIASECZNA 17 LIPCA O GODZINIE 11.00
KOMITET OBRONY DEMOKRACJI
ŚWIADOMY OBYWATEL
D.N.A. – DEMOKRACJA
NASZYM ARGUMENTEM
DZIEL I RZĄDŹ
W Polsce obowiązuje trójstopniowy
podział terytorialny: mamy 16 województw, 380 powiatów (w tym 66 miast
na prawach powiatu) oraz 2479 gmin.
O zadaniach gminy już pisaliśmy. Dziś
więc o zadaniach i obowiązkach powiatu oraz województwa.
Powiat
Dominującymi obowiązkami powiatu
są zadania z zakresu sfery społecznej:
 prowadzenie szkół ponadgimnazjalnych,
 publiczna ochrona zdrowia (prowadzenie szpitali powiatowych),
 prowadzenie instytucji kultury
(teatry, muzea),
 pomoc społeczna (powiatowe centra pomocy rodzinie, domy opieki),
pomoc niepełnosprawnym,
 aktywizacja rynku pracy, obsługa
bezrobotnych,
 odpowiedzialność za transport zbiorowy i drogi publiczne.
W dziedzinie porządku i bezpieczeństwa publicznego powiat odpowiada za:
 ochronę przeciwpożarową i przeciwpowodziową,
 zapobieganie nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi,
 działania związane z usuwaniem
skutków katastrof,
 obronę cywilną.
W dziedzinie porządku przestrzennego i ekologii powiat jest odpowiedzialny za zadania z zakresu:
 geodezji,
 kartografii,
dokończenie str. 4
OBYWATEL LOKALNY
ZBIERAMY POMYSŁY
BUDŻET PARTYCYPACYJNY
Dzięki naszym działaniom flaga europejska wróciła na swoje miejsce: przed
starostwo w Piasecznie.
Wtedy chodziło o symbol. Teraz chodzi
o pryncypia, o przestrzeganie prawa.
Do naszych radnych zwracamy się
o podjęcie stosownej Uchwały rekomendującej władzom gmin i powiatu
respektowanie orzeczeń Trybunału
Konstytucyjnego, pomimo braku ich
opublikowania.
W czasie spotkań
z mieszkańcami i podczas organizowanych
na terenie powiatu
Punktów Informacyjnych KOD zbieramy
podpisy mieszkańców
pod tym pismem. Do
tej pory zebraliśmy
ich już ponad 500.
Z pismami o podobnej treści zwrócimy się również do
radnych w gminach: Lesznowola, Góra
Kalwaria, Konstancin-Jeziorna, Tarczyn, Prażmów i do starostwa powiatu
piaseczyńskiego.
Mieszkańców gmin, w których nie ma
jeszcze budżetu partycypacyjnego informujemy, jakie rozwiązania przyjęli
inni, który wyszli z założenia: nic o nas
bez nas.
dokończenie str. 2
dokończenie str. 2
W ramach I edycji budżetu partycypacyjnego w Warszawie – rok 2015 –
do podziału było ponad 26 milionów
złotych (każda dzielnica przeznaczyła
na ten cel od 0,5 % do 1,1 % swojego
budżetu), Zgłoszonych zostało ponad
2200 projektów, a do realizacji warszawiacy wybrali 336 projektów.
W ramach II edycji budżetu partycypacyjnego – rok 2016 – do podziału było
już ponad 51 milionów złotych. Zgłoszono 2 333 projekty, a realizowanych
będzie 644.
Ponieważ w tym wydaniu jedniodniówki sporo miejsca poświęcamy
Samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności
lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania
i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną
odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców.”
Europejska Karta Samorządu Lokalnego, międzynarodowa konwencja,
ratyfikowana i podpisana przez Polskę w 1993 roku.
1
PIASECZNO
dokończenie ze str. 1
dokończenie ze str. 1
KOMITET OBRONY DEMOKRACJI
ZBIERAMY POMYSŁY
D.N.A. – DEMOKRACJA
NASZYM ARGUMENTEM
BUDŻET PARTYCYPACYJNY
PIKOD
czyli Punkt Informacyjny
Komitetu Obrony Demokracji.
KOD Piaseczno cyklicznie organizuje
punkty informacyjne dla mieszkańców powiatu piaseczyńskiego. Informujemy o naszych działaniach, zachęcamy do przyłączenia się do naszego
Stowarzyszenia, a także rozmawiamy
o ważnych dla obywateli sprawach.
dzieciom i ich potrzebom wybraliśmy
z budżetu Warszawy projekty zgłoszone przez mieszkańców stolicy, których
realizacje mają wspomóc najmłodszych mieszkańców. Na takie cele
przeznaczają warszawiacy około 20%
całości dzielnicowych budżetów partycypacyjnych.
Z tych pieniędzy tworzą place zabaw, boiska do gry w siatkówkę, koszykówkę, piłkę nożną. Remontują
sale gimnastyczne, budują skocznie
do skoków w dal, kupują sprzęty
i zabawki wyposażając przedszkola, szkoły i place zabaw. Stawiają
trampoliny, huśtawki, mega trzepaki, ścianki wspinaczkowe, wytyczają
trasy rolkowe, a nawet górki sanecz-
kowe i lodowiska. Powstają też stałe
stoły do gry w ping ponga i stanowiska do gier planszowych i szachów,
wytyczane są trasy gier terenowych
na orientację czy wodny plac zabaw.
Mieszkańcy Warszawy swoje pieniądze przeznaczają także na teatry
dziecięce, zajęcia muzyczne, rytmiczne i plastyczne. Dość dużo środków
przyznawanych jest na pracownie
komputerowe i językowe. Doposażone są biblioteki, organizowane
spotkania z książką, plenerowe spotkania z bajką, podwieczorki z kulturą, warsztaty naukowe. Do oryginalniejszych, a zarazem pożytecznych,
należą takie pomysły jak bezpłatne
zajęcia pozalekcyjne z inteligencji
finansowej dla dzieci ze szkół podstawowych czy ze sztuki wystąpień
publicznych. Z budżetów partycypacyjnych opłacono mobilne studio
radiowo-telewizyjne w szkole podstawowej i obserwatorium astrono-
Radni Miasta i Gminy Piaseczno
Urząd Miasta i Gminy Piaseczno
Biuro Rady Miejskiej
ul. Kościuszki 5, 05-500 Piaseczno
Pierwszy PIKOD zorganizowaliśmy
w gminie Lesznowola 21 maja br. Działacze KOD Piaseczno rozdawali ulotki,
konstytucję, materiały unijne i rozmawiali z mieszkańcami oraz zbierali podpisy pod petycją do radnych w sprawie
respektowania przez władze gminy
orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
mimo braku ich publikacji.
Kolejny PIKOD odbył się 28 maja
w Konstancinie-Jeziornej koło Starej
Papierni. I tu zainteresowanie KOD-em
było ogromne, a chętnych do podpisywania petycji do radnych Konstancina
bardzo wielu. Mieszkańcy cieszyli się
widząc KOD w Konstancinie, choć
zdarzały się też osoby otwarcie wyrażające niechęć wobec naszych działań.
Ludzie rozmawiali, chcieli dowiedzieć
się o co właściwie chodzi z tym Trybunałem, żalili się na sytuację, dzielili się
wątpliwościami wobec działań obecnej władzy.
Cieszymy się, ponieważ właśnie takie
rozmowy prowadzą nas wszystkich do
państwa obywatelskiego, gdzie każdy czuje się współodpowiedzialny za
wspólne dobro. Dają nadzieję na lepsze jutro.
Dorota Zielińska
OBYWATEL LOKALNY
Szanowni Państwo,
my, niżej podpisani mieszkańcy Piaseczna i Gminy Piaseczno, zaniepokojeni narastającym chaosem prawnym związanym z odmową publikacji
przez Prezesa Rady Ministrów RP kolejnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, zwracamy się do Państwa jako naszych przedstawicieli,
o podjęcie stosownej Uchwały rekomendującej respektowanie orzeczeń
Trybunału Konstytucyjnego, pomimo braku ich opublikowania, przez
władze Miasta i Gminy Piaseczno.
Polityczny konflikt wokół Trybunału Konstytucyjnego godzi bowiem
nie tylko w podstawowe zasady ustrojowe demokratycznego Państwa,
ale jednocześnie podważa świętą zasadę pewności prawa. Funkcjonowanie dwóch porządków prawnych może prowadzić do nieprzewidywalnych skutków, godzących w interesy obywateli i naruszających
zaufanie obywateli nie tylko do instytucji Państwa, ale także do władz
samorządowych.
Domagamy się, aby w działalności urzędów oraz miejskich i gminnych jednostkach organizacyjnych Miasta i Gminy Piaseczno, władze
samorządowe uwzględniały wszystkie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, również te, które nie zostały lub nie zostaną opublikowane w Dzienniku Ustaw RP oraz w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”.
Mając nadzieję, że dobro obywateli i społeczności lokalnej Miasta i Gminy
Piaseczno jest dla Państwa celem nadrzędnym, wnosimy jak na wstępie.
Mieszkańcy Miasta i Gminy Piaseczno
2
PIASECZNO
miczne wraz ze stacją pogodową dla
gimnazjum. Głosującym spodobały
się i skierowali do realizacji takie pomysły jak: Wypożyczalnia Zabawek,
Niech się dzieci integrują i gazetkę
produkują oraz Zielone ABC – warzywnik edukacyjny. Jest z czego
wybierać.
Na rok 2017 zgłoszono projekt szkolnych spotkań o demokracji dla szkół
ponadpodstawowych. Czyżby signum temporis, czyli znak
czasu?
Gośćmi będą
idole młodzieży: youtuberzy,
międzynarodowi dziennikarze i lokalni aktywiści. Opowiedzą
co daje nam wolność, jak wygląda życie w krajach jej pozbawionych oraz
jak, dzięki narzędziom demokratycznym, można wpływać na rzeczywistość. Spotkania będą transmitowane
i zamieszczane w Internecie.
WARTOŚĆ EUROPY
TO EUROPA WARTOŚCI
Unia gospodarcza czy wspólnota wartości. O co chodzi z tą praworządnością członków Unii Europejskiej?
(na podst. Opinii KE z 1 czerwca 2016 r.)
„Wartość Europy to Europa wartości”– to słowa Roberta Schumana,
zwanego ojcem Unii Europejskiej.
Zastanawiając się nad praworządnością w Unii należy pamiętać, że poszanowanie godności ludzkiej i praw
człowieka to najważniejsze wartości UE, zarówno w jej działaniach
wewnętrznych jak i zewnętrznych.
Kierowały się nimi partie chrześcijańsko-demokratyczne z różnych
państw europejskich gdy tworzyłypodwaliny Unii Europejskiej. Deklaracja inicjująca powstawanie tego
organizmu pisana była pod wpływem
pism papieża Piusa XII oraz Tomasza
z Akwinu. Do uniwersalizmu chrześcijańskiego odwoływali się także
„ojcowie założyciele” wspólnoty europejskiej – Konrad Adenauer, czy
Alcide De Gasperi i Robert Schuman,
których proces beatyfikacyjny toczy
się w tej chwili.
CZAS DECYZJI
MANIPULACJA ORDYNACJĄ
W Polsce zgodnie z konstytucją wybory są proporcjonalne, ale zwykła większość w sejmie wystarczy, by wprowadzić zmiany i systemy mieszane
zmieniające ordynację wyborczą.
To, że PiS chciałoby zostać u władzy do
końca świata i o jeden dzień dłużej staje
się sprawą oczywistą. Na razie, wzorem
Orbana, prowadzi koncepcyjne prace
nad nowymi systemami wyborczymi.
Dzięki zmianom w ordynacji wprowadzonym na Węgrzech partia władzy
otrzymała tam dwie trzecie mandatów,
choć miała tylko 45% głosów.
O to samo chodzi PiS. Już w 2004
roku chciało wprowadzić system niemiecki, który zakłada, że każdy głosujący dysponuje dwoma głosami. Na
460 miejsc w parlamencie 230 posłów
wybiera się w systemie okręgów jednomandatowych, a drugą połowę z list
OBYWATEL LOKALNY
wojewódzkich według zasady proporcjonalności.
PiS może też dążyć do zastosowania
modyfikacji systemu niemieckiego,
w którym proponuje się podzielenie
obowiązujących w tej chwili 41 okręgów na 230 podokręgi jednomandatowe. W ten sposób część przyszłych
posłów dostałaby poparcie w swoich
powiatach, a pozostali zostaliby wybrani z list partii, z tym, że o ich zwycięstwie zdecydowałoby miejsce na
liście, a nie liczba oddanych na nich
głosów, jak to ma miejsce w tej chwili. Obliczono, że poza korzyścią wynikająca z braku konkurencji w jednym
ugrupowaniu, system ten, zwany badeńskim, daje największej partii 20
dodatkowych mandatów.
Inny system, korzystny dla partii takiej
jak PiS, zwany binearnym zakłada po-
3
Na co się zgodziliśmy przystępując
do Wspólnoty?
Po upadku komunizmu, przewidując
dalsze rozszerzenie Wspólnoty, Rada
Europejska uchwaliła tzw. kryteria kopenhaskie, które musi spełnić każde
państwo nowo wstępujące do Unii. Są
to kryteria polityczne i ekonomiczne.
Kryteria polityczne to istnienie instytucji gwarantujących stabilną demokrację, rządy prawa, poszanowanie
człowieka i praw mniejszości; kryteria
ekonomiczne to gospodarka rynkowa pozwalająca sprostać konkurencji
oparta na zasadach ustawodawstwa
unijnego (acquis communautaire).
Przystępując do UE, Polska przeszła
dziesięcioletni okres dostosowawczy,
w czasie którego spełnić musiała oba
te kryteria. Kryteria polityczne znalazły swoje miejsce w Traktacie Amsterdamskim, a później w Traktacie
Lizbońskim podpisanym przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Chodzi
tu zwłaszcza o artykuł 2 tego traktatu.
Artykuł 7 natomiast jest narzędziem
dokończenie str. 11
dział kraju na 230 okręgów dwumandatowych (lub 110 dwumandatowych i 80
trójmandatowych). Działa on jak system
większościowy i promuje dwie największe partie, a w okręgach trójmandatowych tylko ugrupowanie najsilniejsze.
O możliwości manipulacji geografią
wyborczą pisaliśmy już w jedniodniówce wydanej z okazji Jarmarku Europejskiego w Piasecznie w maju br.
Samo stworzenie okręgów jednomandatowych daje większe szanse dużej
partii i by mniejsze ugrupowania mogły
się obronić – musiałyby wystawić przeciw np. PiS-owi wspólnego kandydata.
Jednak to wymaga świadomości, dyscypliny i wzniesienia się ponad partykularne interesy.
Z całą pewnością szybkie zmiany lub
manipulacje ordynacjami wyborczymi
nie sprzyjają demokracji.
Szanuj swoich obywateli, inaczej będą tobą
gardzić”
– Arystoteles
PIASECZNO
-
NA NASZYM PODWÓRKU
DRZWI
DO LASU
To akurat jedna z tych zmian, które
zafrasują wielu mieszkańców naszego powiatu. Szczególnie tych, których
skusiło do osiedlenia się tutaj właśnie
leśne otoczenie. Okazało się bowiem,
że sejm ustawą, która weszła w życie 30 kwietnia tego roku, szeroko
im drzwi do lasu – państwowego –
otworzył. Tyle, że jest to droga jednokierunkowa.
Bez względu na to, czy na ich działce
jest nieruchomość, na przykład dom,
fabryka lub dacza, jeśli w planie zagospodarowania teren jest wpisany jako
leśny lub przeznaczony do zalesienia,
to ziemia objęta jest na zawsze prawem pierwokupu na rzecz Lasów Państwowych.
Innymi słowy bardzo trudno będzie
taką działkę sprzedać i nie zawsze za
cenę, którą moglibyśmy uzyskać na
wolnym rynku. Sprzedaż będzie dwuetapowa. Najpierw strony zawierają
wstępną, warunkową umowę. Następnie notariusz informuje o transakcji
Lasy Państwowe.
Gdy Lasy zechcą skorzystać z pierwokupu, mają na to miesiąc. Jeśli godzą
się na cenę ustaloną wcześniej z innym
kupującym sprawa jest prosta, jeśli ją
zakwestionują decyduje sąd.
7,6 mln ha zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,
1,5 mln ha lasów jest prywatnych.
Jednocześnie z „chronieniem” działek leśnych przed ich właścicielami,
są wycinane lasy. Ministerstwo Środowiska zdecydowało o ponad trzykrotnym zwiększeniu wycinki Puszczy Białowieskiej. Ma to, według
ministra Szyszko, służyć skutecznej
walce z atakującym drzewa kornikiem drukarzem. W obronie Puszczy stanęła Bruksela, podejmując 16
czerwca br. decyzję o rozpoczęciu
postępowania przeciwko Polsce. Ko-
Za największego wroga
ludzie mają tego, kto
mówi im prawdę”
– Platon
OBYWATEL LOKALNY
misja Europejska zarzuciła polskiemu rządowi, że zwiększona wycinka
naruszy niektóre przepisy dyrektywy
siedliskowej i ptasiej, będące podstawą europejskiego programu ochrony
przyrody Natura 2000. Polska ma
miesiąc na odpowiedź na te zarzuty.
Ewentualny kolejny etap postępowania to pozew do Trybunału Sprawiedliwości, który w przypadku uznania
winy Polski, może zasądzić bardzo
wysokie kary finansowe.
PiS planuje również zmianę ustawy
o odnawialnych źródłach energii, tak
by rozszerzyć ich definicję z „drewna
niepełnowartościowego” na „drewno
energetyczne”, którym będzie można
palić w piecach. Poprawka ta może
być furtką do spalania lasów. Wpisuje się to w plany, by główne paliwo
w perspektywie dziesięcioleci stanowił węgiel z tzw. biomasą. W praktyce spalanie drewna razem z węglem
umożliwi transfer dotacji na energetykę odnawialną do koncernów
energetycznych używających węgla.
Uboczną konsekwencją będzie także wzrost cen drewna dla przemysłu
meblowego.
dokończenie ze str. 1
ŚWIADOMY OBYWATEL
DZIEL I RZĄDŹ
 administracji architektoniczno-budowlanej,
 gospodarki wodnej,
 ochrony środowiska i przyrody,
 rolnictwa,
 leśnictwa,
 rybactwa.
Województwo
Podstawowym zadaniem województwa jest prowadzenie działań na rzecz
rozwoju regionalnego. Władze województwa są odpowiedzialne za:
 sformułowanie strategii rozwoju,
opracowanie programów osiągania
celów strategicznych.
 koordynację współdziałania jednostek samorządu terytorialnego,
partnerów gospodarczych i społecznych w realizacji projektów inwestycyjnych.
Ważnym zadaniem województwa jest
zawieranie kontraktów wojewódzkich, to jest porozumień obejmujących projekty realizowane na terenie
województwa przez różne podmioty
przy wsparciu finansowym funduszy
budżetu centralnego, a także funduszy
europejskich.
Do zadań województwa należy także
promocja regionu, polityka zapobiegania bezrobociu, planowanie przestrzenne, szkolnictwo wyższe, ochrona środowiska, prowadzenie specjalistycznych
placówek służby zdrowia, utrzymywanie dróg o znaczeniu regionalnym, regionalne instytucje kultury, regionalny
transport publiczny.
dokończenie str. 10
PRZYPOMINAMY:
Komitet Obrony Demokracji jest ponadpartyjnym ruchem społecznym stojącym na straży demokracji i praworządności, zmierzającym do stworzenia odpowiedzialnego i świadomego społeczeństwa obywatelskiego.
KOD_Mazowieckie_Piaseczno to oferta dla wszystkich mieszkańców
powiatu piaseczyńskiego.
Komitet Obrony Demokracji
www.komitetobronydemokracji.pl
www.facebook.com/KomitetObronyDemokracji
Kod_Mazowieckie_Piaseczno
www.kodpiaseczno.pl
www.facebook.com/groups/1119867784720896/
e-mail: [email protected]
e-mail: [email protected]
Zapraszamy!
4
PIASECZNO
DEMOKRACJA
�
WOLNOŚĆ
�
PRAWO
�
TRYBUNAŁ
NIEOPUBLIKOWANE WYROKI I POSTANOWIENIA
TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO
1. K 47/15 Wyrok z dnia 9 marca
2016 r. – Nowelizacja ustawy o Trybunale Konstytucyjnym
2. SK 35/14 Postanowienie – umorzenie z dnia 22 marca 2016 r. – Zasady wyznaczania przez radę gminy
inkasenta opłaty targowej
3. SK 6/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 22 marca 2016 r. – Ochrona pracy, równość wobec prawa
4. SK 41/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 5 kwietnia 2016 r. – Prawo do rozpoznawania sprawy przez
sąd właściwy (sąd, którego właściwość do rozpoznania danej sprawy
określa ustawa).
5. U 7/14 Postanowienie – umorzenie
z dnia 5 kwietnia 2016 r. – Opłata
za czynności adwokackie; stawka
minimalna w sprawach z wyboru
i z urzędu.
6. K 3/15 Postanowienie – umorzenie
z dnia 5 kwietnia 2016 r. – Zadania
własne gmin; finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych.
7. P 2/14 Wyrok z dnia 6 kwietnia
2016 r. Zasady przywrócenia funkcjonariuszy celnych do służby.
8. P 39/14 Postanowienie – umorzenie z dnia 6 kwietnia 2016 r. – Osoby uprawnione do tworzenia związków zawodowych.
9. SK 67/13 Wyrok z dnia 6 kwietnia
2016 r. – Zwrot kosztów procesowych; Wynagrodzenie pełnomocnika – zwrot podatku VAT.
10. P 5/14 Wyrok z dnia 6 kwietnia
2016 r. – Podział gminy na okręgi
wyborcze; Odwołanie od orzeczenia Państwowej Komisji Wyborczej.
11. SK 25/14 Postanowienie – umorzenie z dnia 14 kwietnia 2016 r.
– Zwrot kosztówpomocy prawnej
udzielonej z urzędu; wysokość
stawki za sporządzenie opinii.
12. P 120/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 19 kwietnia 2016 r. –
Zasady uchylenia przez sąd drugiej
instancji zaskarżonego apelacją
wyroku.
13. P 44/14 Postanowienie – umorzenie z dnia 20 kwietnia 2016 r.
OBYWATEL LOKALNY
– Ustawa o grach hazardowych;
proces ustawodawczy; obowiązek
notyfikacji przepisów technicznych przez Komisję Europejską.
14. P 61/14 Postanowienie – umorzenie z dnia 20 kwietnia 2016 r.
– Ustawa o grach hazardowych;
obowiązek notyfikacji.
15. P 15/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 20 kwietnia 2016 r.
Ustawa o grach hazardowych; proces ustawodawczy; obowiązek notyfikacji przepisów technicznych
przez Komisję Europejską.
16. P 82/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 20 kwietnia 2016 r.
Prawo upadłościowe – obowiązek
złożenia sum pozostających w masie upadłości do depozytu sądowego.
17. K 2/14 Wyrok z dnia 21 kwietnia
2016 r. Zakres immunitetu parlamentarnego.
18. U 1/15 Wyrok z dnia 26 kwietnia 2016 r. Kierowanie na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową; upoważnienie
ustawowe.
19. K 4/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 26 kwietnia 2016 r.
Zobowiązanie członków rad pracowniczych do nieujawniania informacji stanowiących tajemnicę
przedsiębiorstwa.
5
20. SK 16/14 Wyrok z dnia 11 maja
2016 r. Referendum lokalne; nadzwyczajny tryb postępowania
o ochronę dóbr osobistych w kampanii referendalnej.
21. SK 37/14 Wyrok z dnia 17 maja
2016 r. Zwrot kosztów procesu.
22. Kp 5/15 Wyrok z dnia 25 maja
2016 r. Prawo o ustroju sądów
wojskowych.
23. P 50/14 Postanowienie – umorzenie z dnia 25 maja 2016 r.
24. P 8/15 Postanowienie – umorzenie z dnia 25 maja 2016 r. Ustawa
o grach hazardowych; proces ustawodawczy; obowiązek notyfikacji
przepisów technicznych przez Komisję Europejską.
25. Kp 2/15 Wyrok z dnia 25 maja
2016 r. Zasady wpisywania zabytków ruchomych na Listę Skarbów
Dziedzictwa; zasady przejęcia zabytku ruchomego na własność
Skarbu Państwa.
Podajemy tylko te, które zapadły od
marca do maja.
Niebo gwiaździste nade
mną i prawo moralne
we mnie”
– Immanuel Kant
PIASECZNO
MAGDA TOPIŃSKA
QUO VADIS,
POLSKA SZKOŁO?
Edukacja to jeden z fundamentów świadomego społeczeństwa, a co za tym idzie, także
demokratycznego
państwa.
System oświaty, obejmujący
każdego obywatela od chwili
ukończenia kilku lat, aż do młodej dorosłości, w dużym stopniu
kształtuje przyszłą jednostkę.
Jak pokazuje rzeczywistość, edukacja
jest też potężnym narzędziem w walce
z wrogiem, prawdziwym czy wyimaginowanym. Systemy totalitarne paraliżują kształcenie, narzucając mu wąską
i bardzo określoną linię, często stojącą
w sprzeczności z doniesieniami naukowymi czy faktami.
Gwałtowne zmiany, jakie wprowadza zwycięska partia, powodują spore
zamieszanie zarówno w polityce, jak
i w życiu publicznym. Stanowiska ministerialne obsadzane są osobami, których
wcześniejsza działalność polityczna lub
praworządność są kontrowersyjne.
Ta fala nie ominęła też Ministerstwa
Edukacji Narodowej.
Na jego czele stanęła Anna Zalewska
zasłużona działaczką PiS-u, był wicestarościna powiatu świdnickiego, posłanka na Sejm VI, VII i VIII kadencji.
Dwa razy bezskutecznie kandydowała
do Parlamentu Europejskiego.
W czasie trwania VI kadencji Sejmu
uczestniczyła w pracach Komisji ds.
Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji
ds. Unii Europejskiej, a także Podkomisji stałej ds. ekonomiki edukacji i nauki.
Anna Zalewska wraz z Wojciechem Szaramą brała udział z ramienia PiS-u w pracach sejmowej komisji śledczej ds. wyjaśnienia okoliczności tragicznej śmierci
posłanki Barbary Blidy. Protestowała
wtedy gwałtownie przeciwko postawieOBYWATEL LOKALNY
niu Jarosława Kaczyńskiego i Zbigniewa
Ziobry przed Trybunałem Stanu. Jak
mówi Gazecie Wrocławskiej, powołanie jej na stanowisko Ministra Edukacji
Narodowej było wspólną decyzją Beaty
Szydło i Jarosława Kaczyńskiego.
Obietnice ...
W wywiadzie dla Tok FM udzielonym
w listopadzie 2015 r, Zalewska, pytana
o planowane zmiany w edukacji mówiła: „Nie wolno majstrować przy edukacji, to zadeklarowaliśmy. Nie wolno
wywoływać chaosu, to również zadeklarowaliśmy. Liczą się dla nas dzieci,
rodzice i nauczyciele, to jest ta grupa,
która tworzy szkołę”.
Już w pierwszych miesiącach rządów
okazało się, że deklaracje nie mają
wielkiego odzwierciedlenia w rzeczywistości.
... i realia.
Polskie sześciolatki są za mało bystre?
PiS w ekspresowym tempie znowelizował ustawę oświatową pod koniec
2015 roku. 29 grudnia zmiany przyjął sejm, dzień później senat. Od 1
września 2016 r. obowiązek szkolny
obejmie dzieci siedmioletnie i starsze.
Zniesiono też obowiązek przedszkolny
dla pięciolatków. Ustawa przeszła jako
projekt poselski, a nie rządowy, więc
nie odbyły się konsultacje społeczne.
Odrzucono proponowane przez polityków opozycji – PO i Nowoczesnej
– wysłuchanie publiczne.
Minister postanowiła znieść obowiązek szkolny dla sześciolatków. Od
września 2016 r. decyzja o tym, czy
dziecko pójdzie do szkoły, czy zostanie
w przedszkolnej zerówce, ma należeć
do rodziców. Ta z pozoru niewinna decyzja wprowadziła duże zamieszanie.
Najbardziej na tej zmianie ucierpią
dzieci trzyletnie i ich rodzice, ponieważ w przedszkolach zabraknie dla
nich miejsca. Ten problem jest szczególnie dotkliwy w dużych aglomeracjach, w których na miejsce w przedszkolach trzeba czekać w długich,
czasem kilkuletnich kolejkach. Problemy pojawią się także w kolejnych etapach edukacji, kiedy podwójna liczba
dzieci, w stosunku do poprzednich
roczników, rozpocznie naukę w klasach pierwszych i kolejnych.
Według zapowiedzi MEN-u dzieci
urodzone w roku 2010 będą zostawać
w przedszkolach, chyba, że decyzją rodziców rozpoczną naukę w pierwszych
klasach szkół podstawowych.
Decyzja Ministerstwa wywołała poruszenie wśród rodziców i organizacji
6
zajmujących się edukacją. Grupa organizacji pozarządowych działających
w obszarze edukacji we współpracy
z Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego zorganizowała
obywatelskie wysłuchanie publiczne
w sprawie zmian w ustawie o systemie
oświaty (tzw. ustawa o sześciolatkach),
przyjętej przez parlament 31 grudnia
2015 roku.
Co z edukacją alternatywną?
To nie koniec chaosu i „dobrej zmiany”
w systemie edukacji. MEN postanowiło, że subwencja na dzieci spełniające
obowiązek szkolny poza szkołą została
obcięta o 40%, czyli o około 460 zł na
dziecko miesięcznie. Decyzja została wprowadzona w życie za pomocą
rozporządzenia, bez żadnych konsultacji i weszła w życie natychmiast po
ogłoszeniu. To potężny cios dla szkół
edukujących domowo i rodziców, których dzieci, z różnych powodów uczą
się w domach.
Minister Edukacji swoją decyzję uzasadnia tak: „Kwota subwencji na takiego ucznia będzie stanowić 0,6 kwoty
bazowej subwencji obecnie naliczanej. Zasadność tej zmiany wynika ze
znacznie niższych kosztów kształcenia uczniów spełniających obowiązek szkolny poza szkołą w stosunku
do pozostałych uczniów. (...) nie ma
więc potrzeby finansowania uczniów
spełniających obowiązek szkolny poza
szkołą w wysokości kwoty subwencji
przeznaczonej na uczniów kształcących się w szkołach. Ponieważ zmiana ma wpływ na poziom środków
otrzymywanych przez samorządy od
stycznia 2016 r., tj. w trakcie trwania
roku szkolnego i ustalonej organizacji
pracy szkoły, proponuje się rozłożenie w czasie procesu obniżania kwoty subwencji naliczanej na ww. grupę
uczniów. Na rok 2016 proponuje się
obniżenie subwencji do 0,6 dotychczasowej kwoty bazowej subwencji,
czyli do poziomu wyższego niż wynikający ze zgłaszanych postulatów samorządów.”
Duży procent rodzin Edukacji Domowej to ortodoksyjni katolicy i wyborcy
PiS-u. Decyzja o radykalnym zmniej-
Nauka w szkołach powinna
być prowadzona w taki
sposób, aby uczniowie
uważali ją za cenny dar,
a nie za ciężki obowiązek”
– Albert Einstein
PIASECZNO
szeniu dotacji wywołała oburzenie
w tym środowisku. „Państwo wraca do
finansowania tylko tej formy nauczania,
nad którą ma pełnię władzy.” – mówi
jedna z matek edukujących domowo.
Ola i Marcin Sawiccy, prekursorzy
ED w Polsce, nauczyciele prowadzący pięć szkół edukujących domowo
w Beskidzie Żywieckim, piszą na swojej stronie internetowej o własnych
refleksjach:
„1. Ciekawy eksperyment w czasie
roku szkolnego...
2. Wszystkie szkoły, także samorządowe mogły starać się o uczniów ED,
ale przecież Karta Nauczyciela i tak
wszystko im gwarantuje...
3. Samorządy to nic nie kosztowało, przekazywały tylko subwencje
z MEN, chyba, że te szkoły z uczniami ED zaczynały niepokoić zbyt
dobrymi wynikami egzaminów zewnętrznych...
4. A może Rodzice ED nie płacą podatków i powinni opłacać edukację
z tylko z własnych środków...?
5. Wygląda na to, że Edukacja Domowa zbytnio się rozwija i trzeba te indywidualistyczne fanaberie ukrócić.
6. Trudno to dopasować do nurtu
wspierania rodziny, a może powoli
mamy się wpisywać w tradycje tajnych kompletów.
7. Dzięki uczniom Edukacji Domowej
mogliśmy utrzymać pięć nieodpłatnych szkół Montessori MMS
w Koszarawie Bystrej, Krzyżówkach
i Przyłękowie, do wczoraj ...
8. No i deser na koniec „...proponuje
się w czasie procesu obniżenia kwoty subwencji ...” czyli jednak „ubiju”.
Na koniec zamieszczają prośbę do każdego, komu bliska jest idea edukacji
alternatywnej, o pisanie listów, maili,
petycji i innych form wyrażania opinii,
skierowanych do autorów tej „dobrej
zmiany”.
Protestuje na swoim blogu również
Iza Budajczak-Moder, prekursorka
homeschoolingu w Polsce, aktywistka
i propagatorka tej formy edukacji: „Nie
jestem jedynie wyborcą PIS-u, ale od
kilku lat członkiem tej partii. Otrzymaliśmy etatystyczny „prezent pod choinkę”, a może nawet „cios w plecy.”
Gimnazja, wasz czas się kończy ...
Nowa Minister Edukacji Anna Zalewska zapowiada też likwidację gimnazjów. Według jej planów w przyszłym
roku dzieci mają pójść do VII klasy,
a gimnazja będą stopniowo wygaszane.
Zapowiadane na styczeń 2016 r. konsultacje społeczne w tej sprawie nie
odbyły się, natomiast Minister Kultury,
wicepremier Piotr Gliński stwierdził,
że likwidacja gimnazjów jest przesądzona. Zdradził też, że prawdopodobnie powrócą licea czteroletnie.
Trzeba uczyć się grać nie od
tych, którzy umieją robić
instrumenty, ale od tych,
którzy umieją na nich grać”
– Galileusz
Współpracownicy
Anna Zalewska opublikowała nazwiska ekspertów, którzy pomogą jej
w przeprowadzeniu „dobrej zmiany”
systemu edukacji. Znalazła się wśród
nich Dorota Dziamska, współpracownica Karoliny i Tomasza Elbanowskich,
znanych z heroicznej walki o pozostawienie sześciolatków w przedszkolach
i prowadzenia świetnie prosperującej
fundacji. Program zmian oświatowych
zaproponowany przez MEN to niemal
dokładna kopia pomysłów państwa Elbanowskich.
W gronie ekspertów znalazł się również
Andrzej Waśko, mocno zaangażowany
w politykę z ramienia PiS-u, literaturoznawca, wymieniany jako jeden z kandydatów na stanowisko szefa MEN-u.
profesor Andrzej Nowak, historyk,
członek Rady Programowej PiS, Grażyna Komarzyniec, recenzująca podręczniki dla MEN-u z ramienia krakowskiej
Akademii Pedagogicznej, członkini społecznego komitetu poparcia Jarosława
Kaczyńskiego, Leszek Jazownik i inne
osoby, znane z konserwatywnych poglądów i wieloletniego zaangażowania
we współpracę z PiS-em.
Obawy nauczycieli
Niespodziewane posunięcia zwycięzców ostatnich wyborów, w tym
również dotyczące systemu edukacji,
wywołały nie tylko szerokie protesty
społeczne, ale także zdecydowanie
negatywną reakcję środowisk związanych z edukacją.
Nauczyciele, laureaci Nagrody im. Ireny Sendlerowej „Za Naprawianie Świata”, zbulwersowani posunięciami partii
rządzącej, stosowaną przez władzę retoryką nienawiści, brakiem reakcji na
społeczne oburzenie, wystosowali list
otwarty z apelem do władz Rzeczpospolitej. Poniżej jego pełna treść :
„My, nauczycielki i nauczyciele wyróżnieni Nagrodą im. Ireny Sendlerowej
„Za naprawianie świata”, wyrażamy
niepokój z powodu naruszania przez
najwyższe organy państwowe zasady
trójpodziału władzy, a także zasady
praworządności, zapisanych w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Z troską obserwujemy narastający klimat
konfrontacji i podziałów w życiu społecznym, daleki od oczekiwanego i zapowiadanego procesu przemian w duchu demokracji.
Naczelną zasadą życia Ireny Sendlerowej był szacunek dla innych i płynąca
z niego solidarność wobec słabszych.
Sendlerowa poświadczała te wartości całym swoim życiem, ratując żydowskie dzieci z warszawskiego getta
i sprzeciwiając się łamaniu praw człowieka. Jako laureatki i laureaci nagrody Jej imienia czujemy się w obowiązku wystąpić w imieniu wartości, które
uosabiała.
Wierzymy, że fundamentem praw człowieka i wolności obywatelskich jest porządek demokratyczny, wraz z zasadami
gwarantującymi jego trwałość, takimi
jak szacunek dla obowiązującego prawa.
Dotyczy to w pierwszej kolejności najwyższego aktu prawnego Rzeczpospolidokończenie str. 10
dokończenie str. 11
OBYWATEL LOKALNY
7
PIASECZNO
PROF. GRZEGORZ LESZCZYŃSKI
WIELKIE MAŁE KSIĄŻKI
Zwierzęta mówić przestaną, czary odlecą z przedmiotów, wieloryb się zmieni
w kroplę tranu, a słońce – w kroplę potu
– Józef Ratajczak
…”Wizyta w księgarni bywa przeżyciem stresującym – doprawdy nie
wiadomo, co dziecku czy nastolatkowi
kupować, czym kierować się w decyzjach, jak w tsunami kiczu i miernoty,
które zalewa półki z książkami, znaleźć rzeczy wartościowe. Powodów,
dla których publikuje się mnóstwo
tandety, jest wiele. Jednym z nich jest
infantylizm dzieci – dorosłym bardzo
często się wydaje, że im więcej lukru,
różu, brokatu i połysku, tym książka
bardziej spodoba się dziecku. Jest to
oczywistą nieprawdą. To my, dorośli,
infantylizujemy dzieciństwo, wtłaczamy je w gorset własnych zdziecinniałych, naiwnych wspomnień ukutych
na miarę jednostkowych mitologii
i społecznych wyobrażeń o rzekomej
sielance dzieciństwa, a następnie stajemy na straży tego, by wyobrażeń
tych i mitów nic nie naruszyło. Dziecko
jako zabawka, lalka czy marionetka ma
odgrywać błazeńskie role w teatrzyku
dnia codziennego, powołane dożycia,
by umożliwić nam samym symboliczne
wędrowanie ślepymi uliczkami ułudnego szczęścia. Odrywa to nas od
trosk, cierpień, zmartwień lepiej niż
jakakolwiek telenowela…
Bo czytelnictwu zagraża sama książka –
nudna, jałowa, źle wydana, źle napisana,
źle zilustrowana, po prostu zła. To właśnie książkowe śmieciowe żarcie, byle
jakie, nudne, żałosne, jest największym
zagrożeniem dla naszych dzieci.
…Stąd właśnie popyt na kicz, tandetę
i śmieciowe żarcie książkowe. Książki dojrzałe kierowane są do dzieci za
pośrednictwem dojrzałych rodziców,
nauczycieli i bibliotekarzy; książki niedojrzałe przeciwnie – znajdują uznanie w rękach niedojrzałych dorosłych.
Karmione śmieciowymi książeczkami
dziecko zagustuje w nich i przywyknie
do obcowania ze sztuką na tym poziomie, które one reprezentują. Kicz rodzi
potrzebę obcowania z kiczem, kontakt
ze szmirą skutkuje stępianiem naturalnej wrażliwości estetycznej. A że dzieci
gustują w sztuce niskiej…no cóż, gdybyśmy dawali dzieciom do jedzenia to,
OBYWATEL LOKALNY
czego od nas oczekują, jadłyby chipsy
na przemian z hamburgerami i popijały
coca-colą. Zamiłowanie do brokułów
i soku z marchewki trzeba w dziecku
wykształcić.
Inną jest sprawą, że książek dla dzieci
wydaje się tym więcej, im mniej dzieci
się rodzi. Źródłem tego paradoksu, po
raz pierwszy opisanego przez Koreańczyków, jest skądinąd oczywiste spostrzeżenie, że mała liczba dzieci w rodzinie powoduje, iż nieproporcjonalnie
wielu dorosłych skupia się na obdarowywaniu dzieci prezentami…
…Ilość nie przechodzi w jakość. Jeśli jest wiele, bardzo wiele książek, te
wartościowe giną w natłoku miernoty
i kiczu. Gdy Mały Książę z opowieści Antoine’a de Saint-Exupery’ego
wszedł do parku, w którym rosło mnóstwo róż, stanął oniemiały – nie potrafił wybrać tej jednej, która byłaby jego
różą. Jak znaleźć perłę pośród tysiąca kamieni? Jak znaleźć wartościową
książkę w oceanie miernoty, bezkresie
jałowej przeciętności?...
A co z tymi, którzy od książki uciekają?
Trzeba ich uwodzić! Książka musi ich
uwodzić, kusić i nęcić, inaczej po prostu
po nią nie sięgną.
…Żeby czytanie nie zostało z horyzontu
zachowań społecznych trwale wyrugowane, książka musi w jakiś sposób skusić
najpierw dziecko, potem młodego, nastoletniego czytelnika, czymś go zachęcić,
zaciekawić, uwieść. Praca pisarza przypomina działania alchemików, którym
przecież nigdy nie udało się ani wynaleźć
eliksiru nieśmiertelności i lekarstwa na
wszystkie choroby, ani transmutować
ołowiu w złoto. Kamień filozoficzny to
ideał, do którego dążyli. Idealne, doskonałe dzieło, idealna książka, której szukamy przez całe życie, nigdy nie powstała
i zapewne powstać nie może, więc też
nigdy jej nie znajdziemy. Ważne, by nie
ustawać w poszukiwaniu…
Prawdziwa lektura zmienia człowieka,
zawłaszcza nim, zachęca do szukania
prawdy i mądrości.
8
…Przez całe życie budujemy wewnętrzną bibliotekę, przez całe życie szukamy
też abstrakcyjnej, idealnej książki- takiej, która otwiera drzwi świata, porządkuje nasze o nim wyobrażenie,
nasze czytelnictwo, nasz światopogląd,
która w końcu decyduje o naszych czytelniczych poszukiwaniach, łowach, decyzjach: czytam lub odrzucam…
…fundament pod wewnętrzną bibliotekę, którą człowiek buduje i przekształca przez całe życie, kładą książki przeczytane w dzieciństwie i młodości. Jeśli
fundamenty te będą byle jakie, jałowe,
wątłe, pozbawione emocji, wówczas
byle jaka, sklecona z prowizorycznych
elementów będzie biblioteka; i odwrotnie: jeśli fundamenty będą mocne,
nic nie zachwieje biblioteką, bo każdy
kontakt z książką będzie zapowiedzią
poznanych wcześniej i jedynie poprzez
lekturę dostępnych rozkoszy…
Oto więc dwa pożytki lektury: akceptacja Innego i akceptacja siebie.
…jeśli książki czytane w młodości nie
będą się układały w ciąg lektur zbliżający odbiorcę do księgi idealnej, lecz
przeciwnie – będą od niej dalekie i będą
tworzyły sfery, których nastolatek nie
jest w stanie zinterioryzować, uwewnętrznić, uczynić ich treść własnymi
treściami, wówczas czytanie książek
uzna on za czynność zbędną, prowadzącą do nikąd, żmudną i jałową…
To jest właśnie cel czytania – czysta, niezmącona radość.
…Lektura, wymagająca przecież wysiłku tak samo jak chodzenie po górach
i uprawianie sportu, musi czytelnikowi
przynieść rozkosze, o których pisał św.
Anzelm: słodycz i aromat. „Połykaj słowa miłując i radując się”.
Każdy baśniowy happy end poczucie wykluczenia neutralizuje. Baśniowy bohater znajduje szczęście między ludźmi. To
tak, jakby najważniejszą prawdą baśni
było stwierdzenie, że nie ma szczęścia
tam, gdzie nie ma drugiego człowieka.
Grzegorz Leszczyński „Wielkie małe książki – Lektury dzieci i nie tylko” wyd. Media
Rodzina, 2015 rok.
PIASECZNO
FIŃSKI
FENOMEN
Finowie reformowali swój system
edukacyjny przez około 30 lat. Rezultat: w tej chwili jest uważany za jeden
z najlepszych na świecie i to, mimo że
uczniowie na naukę poświęcają mniej
czasu niż ich rówieśnicy z innych krajów. Natomiast czytają zdecydowanie
najwięcej.
Szkoły są w Finlandii w przeważającej
większości państwowe i bezpłatne,
a szkolnictwo powszechne. Cykl nauki
trwa 9 lat: 6 lat nauczania początkowego i 3 lata nauczania drugiego stopnia
Bezpłatna jest nie tylko sama nauka,
ale również pomoce szkolne od książek i zeszytów, poprzez długopisy,
a na laptopach kończąc. Dzieci jedzą
za darmo w stołówkach szkolnych i nie
płacą za zajęcia dodatkowe oraz wycieczki. Także dowóz do szkół odbywa
się nieodpłatnie specjalnymi busami.
Wszystkie szkoły reprezentują ten
sam poziom i dysponują takimi samymi środkami proporcjonalnie do swojej
wielkości. W szkole nie ma przedmiotów ważniejszych i mniej ważnych.
Nauczyciele nie mają informacji o statusie materialnym i profesjonalnym
rodziców swoich uczniów. Nie mogą
również klasyfikować uczniów dzieląc
ich na słabych i dobrych.
Dla każdego z uczniów opracowywany
jest indywidualny plan nauki, do którego dobierane są odpowiednie podręczniki, a stawiane przed uczniem zadania
rozwiązywane są w czasie do niego
dostosowanym i na jego poziomie. Nie
ma niczego wstydliwego w powtarzaniu klasy. Korepetycje praktycznie nie
istnieją, natomiast uczeń może liczyć
na pomoc swojego nauczyciela.
W szkole nie stosuje się klasówek,
testów, sprawdzianów. Jedyny, który
obowiązuje następuje na zakończenie
9-letniej nauki i podobno nikt się go
nie obawia.
Nauka w Finlandii ma przygotować do
życia w praktyce. Mniej jest więc teorii, a więcej wiadomości praktycznych
OLA KORCZAK
DOLINA MUMINKÓW
JAKO DEMOKRATYCZNA UTOPIA
Każdy zna sympatyczną japońską animację o Muminkach, ale nie każdy wie,
że została ona stworzona na podstawie książek, a już mało kto zdaje sobie
sprawę, jak dalece postulatywna jest
proza o mieszkańcach Doliny Muminków. Autorka powieści o Muminkach
nazywała się Tove Jansson i przez
całe swoje życie należała do różnie
rozumianej mniejszości społecznej:
do szwedzkojęzycznej społeczności
w Finlandii, do grona kobiet – artystek
(z wykształcenia była malarką), wreszcie do osób nieheteronormatywnych.
Spędziła czterdzieści lat w związku
z graficzką Tuulikki Pietilä, z czego
część na samotnej wyspie Klovharun.
OBYWATEL LOKALNY
To poruszające, że oto ktoś, kto przez
całe życie – mniej lub bardziej chętnie – nosił w sobie poczucie inności,
stworzył taką literacką przestrzeń,
w której każde, nawet najdziwniejsze
stworzenie, ma swoje własne miejsce,
swój bezpieczny dom. Dom samych
Muminków jest zawsze otwarty dla
wszystkich gości, to dom, w którym
znajdzie się talerz i łóżko dla każdego.
Jedna z najbardziej rozpoznawalnych
postaci w całym cyklu, Mamusia Muminka, jest Mamusią, która wszystko
przebaczy i każdego zaakceptuje takim, jakim jest w istocie. Dla niej wychowywanie jest roztaczaniem nad
dziećmi pogodnej opieki i atmosfery
zrozumienia. Popełniane błędy nie są
tu pretekstem do samodoskonalenia,
a to, co niektórzy chcieliby zwalczać,
zostaje oswojone, tolerowane. Gdy
podczas swojej wyprawy w części Tatuś Muminka i morze Muminki napoty-
i umiejętności, które pozwalają poruszać się w realnym świecie.
Zawód nauczyciela jest zawodem
bardzo prestiżowym. Nauczycielami
zostają najlepsi. Są to ludzie obdarzeni zdolnościami komunikacyjnymi,
empatią i postawą prospołeczną. Do
wykonujących ten zawód, Finowie
tworząc program nauki mają wielkie
zaufanie. Proponuje się tylko ramy,
które nauczyciel wypełnia wedle swojej najlepszej wiedzy i własnej oceny
uczniów. Uczniowie korzystają z prawa wyboru tego, co mniej lub bardziej
ich interesuje. Rolą nauczyciela jest
zachęcanie do nauki, a nie uczenie „na
siłę”. Finowie wychodzą z założenia,
że w społeczeństwie potrzebni są i lekarze i kierowcy. Niemniej wszystkich
uczniów obowiązuje ta sama liczba godzin lekcyjnych, a nieobecności należy
odrobić.
Zadaniem fińskiej szkoły jest przygotowanie młodych ludzi do udanego
dorosłego życia i bycia niezależnym
człowiekiem, który potrafi samodzielnie myśleć i rozwiązywać problemy
METODA
ZIELONEGO
OŁÓWKA
To proste i działa. Wystarczy wyróżniać to, co dobre – zielonym, przyjaznym kolorem a nie podkreślać na
czerwono tego, co nie wyszło.
Na czym polega różnica?
A no na tym, że używając zielonego ołówka wpływamy na pozytywne
emocje, sprawiamy, że dziecko stara się powtórzyć to, co mu się udało
i spotkało się z akceptacją, pochwałą,
czyli koncentruje swój wysiłek na osiąganiu sukcesu.
Jeśli sięgniemy po czerwony podkreślimy to, co błędne, co jest dla dziecka źródłem wstydu, strachu, niemocy.
Może mieć to wpływ na jego późniejsze życie, na koncentrowanie się na
własnych wadach i obudzić niewiarę
w możliwość odniesienia sukcesu.
dokończenie str. 12
Kto czyta książki, żyje
podwójnie
– Albert Einstein
9
PIASECZNO
dokończenie ze str. 7
QUO VADIS, POLSKA SZKOŁO?
tej, jakim jest przyjęta w powszechnym
referendum i wyrażająca najbardziej
podstawowe wartości – konstytucja.
Jako pedagodzy nauczamy młodzież, że
monteskiuszowska reguła trójpodziału
władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą jest jedną z podstaw
demokracji. Tłumaczymy dorastającym
obywatelkom i obywatelom, że między
tymi trzema rodzajami władzy powinna
panować równowaga, pozwalająca im
z jednej strony wzajemnie się wspierać,
a z drugiej – kontrolować i przeciwdziałać nadużyciom ze strony którejkolwiek
z nich. Nasze obawy wzbudza zatem lekceważenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego – jednego z najwyższych organów władzy sądowniczej – przez władzę
wykonawczą i ustawodawczą, podobnie
jak tryb pracy nad nową ustawą o Trybunale w Sejmie, który powinien przecież
umożliwiać dochowanie standardów legislacyjnych i uchwalanie prawa w sposób rozważny i transparentny.
dokończenie ze str. 4
ŚWIADOMY OBYWATEL
DZIEL I RZĄDŹ
Województwa samorządowe mogą
zawierać porozumienia o współpracy
z partnerami zagranicznymi.
Każda jednostka samorządu terytorialnego ma wybieralny organ stanowiący i jednoosobowe lub kolektywne organy wykonawcze.
Organami stanowiącymi jednostki
samorządu terytorialnego są odpowiednio:
 rada gminy,
 rada powiatu
 sejmik województwa.
Członkowie tych organów – radni –
wybierani są w powszechnych, bezpośrednich, równych i tajnych wyborach na czteroletnią kadencję.
Do wyłącznych kompetencji organów
stanowiących należy między innymi:
 stanowienie prawa miejscowego,
w tym statutów jednostek samorządu terytorialnego.
 uchwalanie budżetu, podejmowanie
uchwał w sprawach majątkowych
i w innych sprawach należących
OBYWATEL LOKALNY
Zgłaszamy także swój sprzeciw wobec
używanego przez przedstawicieli władzy wykluczającego języka, który jeszcze bardziej dzieli polskie społeczeństwo. Jako nauczyciele i pedagodzy
jesteśmy świadomi, jak tragiczne bywały w przeszłości skutki mowy nienawiści, kiedy wojna na hasła i symbole przeradzała się w przemoc i agresję
wobec innych. Tak jak Irena Sendlerowa uważamy, że szacunek należny jest
wszystkim ludziom i że polskość może
mieć wiele odcieni.
Swymi codziennymi działaniami edukacyjnymi staramy się wychowywać młodzież na światłe obywatelki i światłych
obywateli Rzeczpospolitej, Europy i świata – na osoby wrażliwe, tolerancyjne
i otwarte. Działania centralnych władz
wykonawczych i ustawodawczych powinny stanowić modelowy przykład dla
młodych ludzi, mających tworzyć w przyszłości demokratyczne społeczeństwo
obywatelskie naszego kraju.
Apelujemy do wszystkich władz
Rzeczpospolitej o przestrzeganie najwyższego prawa w państwie oraz bu-
do kompetencji danej jednostki
samorządu.
Do zadań organów stanowiących należą
także funkcje kontrolne. W tym celu powoływane są m. in. komisje rewizyjne.
Pracami rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich kierują ich przewodniczący wybierani spośród grona
radnych.
Organ wykonawczy w gminie (wójt,
burmistrz lub prezydent) wybierany
jest od 2002 roku w wyborach bezpośrednich, a odwołany może być wyłącznie w referendum.
W powiecie i województwie samorządowym organy wykonawcze mają charakter kolektywnych zarządów, które
są wybierane/odwoływane odpowiednio: przez radę powiatu lub sejmik.
Przewodniczącym zarządu powiatu jest
starosta. Zarządem województwa kieruje marszałek województwa.
Zadaniem organów wykonawczych
jest wykonywanie uchwał organów
stanowiących, gospodarowanie mieniem, realizowanie budżetu, przygotowywanie projektów uchwał dla
organów stanowiących, zatrudnianie
i zwalnianie kierowników jednostek
organizacyjnych, koordynowanie dzia-
10
dowanie ładu społecznego opartego
na poszanowaniu fundamentalnych
wartości demokracji, jakimi są m.in.
pluralizm i pokojowe współistnienie
w różnorodności.”
Pod listem podpisało się 28 laureatów.
Ten głos z wnętrza środowiska oświaty
i edukacji w jej najznakomitszej formie
stanowi najlepsze podsumowanie politycznej burzy wokół resortu edukacji
i nie tylko, jaka zapanowała w ostatnich tygodniach.
Pozostaje tytułowe pytanie: „Quo vadis polska edukacjo?”
PS. Pod koniec czerwca resort minister
Anny Zalewskiej potwierdził, że stawia
na model 3x4. Zmianą będzie także to,
że w przeciwieństwie do obecnego podziału na szkoły podstawowe i gimnazja, placówki zostaną połączone i będzie
nimi zarządzał jeden dyrektor. Wspólna
będzie także kadra nauczycielska. Pierwszy rocznik uczniów objęty nową podstawą programową rozpocznie naukę
w zreformowanych szkołach podstawowych w roku szkolnym 2017/2018.
łalności jednostek organizacyjnych.
Organy wykonawcze wypełniają swoje zadania przy pomocy urzędów i jednostek organizacyjnych.
Wójt (burmistrz lub prezydent), starosta i marszałek kierują bieżącą działalnością jednostek samorządu terytorialnego i reprezentują je na zewnątrz.
Polski system samorządowy zbudowany jest na zasadzie odrębności zadań jednostek samorządu terytorialnego różnych typów.
Pomiędzy gminami, powiatami i województwami nie ma zależności hierarchicznej. Gminy nie podlegają
powiatom, powiaty nie podlegają województwom.
Jeżeli nawet dziedziny działania różnych typów jednostek samorządu są
identyczne (pomoc społeczna, drogi,
edukacja), to ich zakresy zadań nie
kolidują ze sobą, lecz wzajemnie się
uzupełniają. Zasada ta została zastosowana w celu ochrony autonomii
jednostek samorządu.
Na podstawie „ABC Samorządu Terytorialngo – Poradnik nie tylko dla Radnych”,
praca zbiorowa pod redakcją Barbary
Imiołczyk, wydanie trzecie zaktualizowane,
Warszawa 2010
PIASECZNO
dokończenie ze str. 3
WARTOŚĆ EUROPY
TO EUROPA WARTOŚCI
ich egzekwowania, poprzez stwierdzenie przez Radę Europejską poważnego
naruszenia przez państwo członkowskie wartości Unii. W tej sprawie Rada
stanowi jednomyślnie, z wykluczeniem
danego państwa.
Procedury egzekwowania praworządności
Aby zapobiec łamaniu praworządności
i działać prewencyjnie, w marcu 2014 r.
Komisja Europejska (KE) przyjęła „ramy
prawne w celu zaradzenia systemowym
zagrożeniom praworządności” w którymkolwiek z państw członkowskich.
Jeśli tego rodzaju zagrożenia się pojawią, Komisja podejmuje dialog z danym
państwem, aby uniknąć w ten sposób
zastosowania procedury z art.7 traktatu o UE. Dialog ten realizowany jest
w trzech etapach. Najpierw formułowana jest ocena Komisji, potem zalecenia
Komisji, a na końcu ostateczne jej działania. Komisja informuje na bieżąco Parlament Europejski i Radę Europejską.
Procedura z art. 7. natomiast ma
na celu zapewnienie poszanowania
wspólnych wartości, w tym praworządności. Przewiduje się tutaj użycie dwu
instrumentów: mechanizmu zapobiegawczego (art. 7 ust.1 TUE) uruchamianego w przypadku „wyraźnego ryzyka
poważnego naruszenia”, na podstawie
którego Rada wystosowuje „ostrzeżenie” oraz mechanizmu sankcji stosowanego przy „poważnym i stałym naruszeniu” (art.7 ust.2 i 3), który umożliwia
Radzie zawieszenie niektórych praw
danego państwa, np. odebranie prawa
głosu. Nigdy dotychczas nie zastosowano tych procedur. Kiedy w różnych
państwach UE dochodziło do naruszania prawa, Komisja starała się rozwiązać
ten problem stosując presję polityczną bądź wszczynając postępowanie
w sprawie uchybienia zobowiązaniom
państwa członkowskiego, np. w przypadku wydalenia Romów z Francji.
Co spowodowało, że Komisja przyjęła
opinię w sp. Praworządności w Polsce
Kryzys dot. Trybunału Konstytucyjnego (TK) jest głównym, lecz nie jedynym
OBYWATEL LOKALNY
powodem niepokoju Komisji Europejskiej. Od 13 stycznia 2016 r. prowadzi
ona dialog z władzami polskimi i 18
maja 2016 r., wobec braku postępów
zdecydowała się sformalizować te rozmowy. Odpowiedzialnym za ich dalsze
prowadzenie został wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans,
który ma przekonywać polski rząd do
podjęcia działań uwzględniających
zastrzeżenia Komisji. Ująć je można
w następujących punktach:
1. Mianowanie sędziów Trybunału
Konstytucyjnego:
Wyroki TK nie są wykonywane: Trybunał Konstytucyjny orzekł 9 grudnia
2015 r., że Sejm nowej kadencji nie był
uprawniony do stwierdzenia nieważności wyboru 3 sędziów z poprzedniej kadencji, lecz mógł wyznaczyć 2
sędziów, których kadencja rozpoczęła się podczas nowej kadencji Sejmu,
oraz stwierdził o nieważności skrócenia kadencji obecnego prezesa i wiceprezesa TK. Prezydent RP nie przyjął
ślubowania 3 sędziów poprzedniej kadencji, lecz 5 wybranych przez nowy
Sejm. Wobec zasady praworządności,
spór między instytucjami państwa
o właściwy skład TK, budzi niepokój.
2. Funkcjonowanie TK:
Nowelizacja z dn. 22 grudnia 2015 r.
zmieniająca w trybie przyśpieszonym
(‘nocnym’) ustawę o TK, została oceniona przez Komisję Wenecką jako
niezgodna z zasadami praworządności. Orzeczenia wydane przez TK od 9
marca 2016 r. nie zostały dotychczas
opublikowane. W wyniku tej sytuacji,
istnieje ryzyko kontrowersji wokół
każdego wyroku TK, co, jak stwierdza
Komisja Europejska „podważa prawidłowe funkcjonowanie sprawiedliwości konstytucyjnej w Polsce”.
2. Skuteczność kontroli zgodności
nowych przepisów z Konstytucją
(ustawa medialna, ustawa antyterrorystyczna i inne) .
Sejm przyjmuje kolejne akty ustawodawcze, których nie konsultuje z Komisją Europejską. TK powinien mieć także
możliwość skutecznej ich kontroli.
1. etap
Przyjęcie przez KE opinii w sprawie praworządności w Polsce stanowi pierw-
11
szy etap procedury ustanowionej przez
„ramy prawne działania na rzecz praworządności”. Polskie władze powinny
były do połowy czerwca przedstawić
uwagi do tej opinii, które KE przeanalizuje. Odpowiedź polskiego rządu, którą
w jego imieniu podpisał minister spraw
zagranicznych Witold Waszczykowski,
że prace nad nową ustawą w sprawie
Trybunału trwają w sejmie, została wysłana dopiero 27 czerwca br.
2. etap
Na podstawie tej analizy lub wobec
braku takich uwag, KE może wydać
zalecenie naprawcze, co stanowiłoby
drugi etap procedury zdefiniowanej
przez ramy. Zaskarżenie przez rząd
Polski decyzji KE do Trybunału Sprawiedliwości UE nie wchodzi w rachubę, gdyż jest to możliwe tylko wtedy,
kiedy jakiś akt prawny UE uznany zostanie za niezgodny z traktatami UE
lub prawami podstawowymi, a jesteśmy w sytuacji dokładnie odwrotnej.
3. etap
Zignorowanie zaleceń KE może zakończyć się wnioskiem Komisji o wystosowanie przez Radę Europejską ostrzeżenia lub zalecenia, albo decyzją
o nałożeniu sankcji, włącznie z odebraniem prawa głosu na unijnych forach.
Tym niemniej, zgodnie z zapisami
traktatowymi, do nałożenia sankcji
potrzebne jest, aby Rada stwierdziła
jednomyślnie „poważne i stałe naruszenie” przez państwo członkowskie
wartości, o których mowa w artykule
2. Jest mało prawdopodobne, że Węgry podpiszą się pod taką opinią, co
oznaczałoby, że jednomyślność nie
będzie mimo wszystko osiągnięta.
Anna Darska
Komisja Europejska nie jest jedyną
instytucją europejską krytykującą
wprowadzane w Polsce zmiany
prawne i instytucjonalne. Komisarz
Praw Człowieka Rady Europy ma
również poważne zastrzeżenia do
ustawy o policji, zmian w prawie
karnym, obcięcia funduszy
Rzecznikowi Praw Obywatelskich,
braku nowoczesnej edukacji
seksualnej i utrudnień w dostępie do
antykoncepcji związanych między
innymi z powoływaniem się lekarzy
i farmaceutów na klauzulę sumienia.
PIASECZNO
dokończenie ze str. 9
DOLINA MUMINKÓW JAKO
DEMOKRATYCZNA UTOPIA
kają rybaka określanego przez Tatusia
„trochę dziwnym”, a przez rozbrajająco
szczerą, bezczelną Małą Mi „całkiem
zwariowanym”, Mamusia stwierdza ze
spokojnym zadowoleniem: „Taka jest
większość ludzi, których znamy (…).
W mniejszym lub większym stopniu”.
Gdy rodzina Muminków organizuje
samosąd nad Topikiem i Topcią, którzy
ukradli wielki rubin, głos dziecka okazuje się być tak samo ważny, jak głos
dorosłego. Ten wzniosły egalitaryzm
odsyła czytelnika do demokratycznych postulatów i wzbudza refleksję
nad rolą równości w dążeniu do szczęścia oraz moralnej równowagi.
Nawet jeśli mamy zastrzeżenia dla
równości tak radykalnie rozumianej,
nie możemy nie docenić istnienia tego
literackiego świata, w którym wolność
i równość są rzeczywistością, a nie tylko marzeniem.
Nigdy nie ufaj ludziom,
których telewizor jest większy niż ich półka na książki”
– Emilia Clarke
K O D O W A N K A
Zagadki afrykańskich dzieci
– czy potrafimy je rozwiązać?
Proszę połączyć pytania
z odpowiedzią. Np:1a.
1. Przechodzi i nie wraca.
2. Stoję na jednym słupie.
3. Zakopane nago, wychodzi z ziemi
ubrane.
4. Sieje obficie, ale nic z niego nie
wyrasta.
5. Potrafi obalić drzewo bez siekiery.
6. Błyszczy i uwodzi, ale nie daje się
dotknąć.
7. Kiedy moja siostra opada, to
bezpowrotnie.
8. Nigdy nie wchodzę pod górę.
a. liść, b. wiatr, c. grzyb, d. rzeka,
e. rzeka, f. księżyc, g. ziarno, h. deszcz
Rozwiązania prosimy przesyłać do 15 września br. na
adres: [email protected]. Przewidujemy nagrody niespodzianki dla trzech osób, które jako pierwsze
nadeślą prawidłowe odpowiedzi. Życzymy miłej zabawy.
OBYWATEL LOKALNY
SŁOWNIK KODERA
SEJM to jest, jak wiadomo, najniższa (kiedyś nazywana pierwszą) izba
parlamentu w Polsce.
Rzeczownik sejm pochodzi od czasownika sjąć se (prasłowiańskie sjęti
se), czyli „zebrać się, zgromadzić się”.
Ma zasięg ogólnosłowiański, o czym
świadczy czeskie sněm (sejm), rosyjskie sojm (zgromadzenie, zebranie
wiejskie), serbskie sájam (targ, odpust).
Sejm – to również nazwa izby w parlamencie na Litwie (Seimas) i Łotwie (Saeima). Istnieje więc także hipoteza, że
słowo to zostało zapożyczone z języka
litewskiego (dawna sueima – zejście
się, schadzka, zgromadzenie).
Wyraz sejm dawniej oznaczał zjazd, bo w XIV wieku
taką formę miały obrady
sejmu. Z czasem zaczęto je nazywać
„sejmami walnymi” lub „sejmikami” (to
określenie na zjazdy prowincjonalne
i ziemskie).
Wyraz sejm piszemy małą literą, gdy
mamy na myśli ogólne określenie dla
tego organu władzy ustawodawczej.
Jeżeli jednak piszemy o Sejmie np. VIII
kadencji, to wtedy wielką literą (jest to
konkretna grupa posłów wybranych
na daną kadencję w Polsce).
Renata Nowacka
Człowiek, jedyny ssak, nieposiadający ani naturalnego futra, ani tak grubej skóry, aby chroniła od zimna. Natomiast miewa zazwyczaj „grubą skórę” moralną.
Jestto wogóle najnędzniejsze stworzenie, skrępowane nietylko ubraniem, ale i formami, które samo sobie narzuciło. Nawet koń, najnieszczęśliwsze bydlę, jest w lepszem od niego położeniu, bo choć ciężko pracuje, ma zapewniony dach nad głową
i jakie takie pożywienie; nie myśli przytem za co kupić buty, nie trapią go długi, nie
zajmuje się polityką, nie czyta gazet, nie kłania się wyższym, nie męczy go troska
o byt dzieci, wolno mu zachowywać się nieprzyzwoicie, może rżeć jak mu się podoba, nie schnie z miłości, nie strzeże go rodzina od mezaljansów, nie skraca sobie
życia pijaństwem, nie uczy się greki i t. d. i t. d. — to też nikt jeszcze nie widział,
aby koń sobie w łeb strzelił. — „Dobry człowiek” synonim głupoty. Najgorszy
gatunek: „czuły człowiek”; już Syrokomla ostrzegał przed czułymi ludźmi, „bo
zjedzą”. — Jednostki bogate nie mają się za ludzi; mówią one: „hrabia poluje”,
„Herbowski się ożenił”, „Idalka flirtuje”, a jednocześnie: „posłałem człowieka do
miasta”, „daj temu człowiekowi wódki!”, „utopiło się czworo ludzi i jeden obywatel”. — Filozofowie widzący zawsze to, czego niema, prawią dużo o szczęściu
człowieka. Jeden z nich tak rzecz tłumaczy: „czego się człecze martwisz, czego
narzekasz? Byłeś prochem i będziesz prochem, a więc wrócisz do stanu pierwotnego, — a przez ten czas zawsześ się trochę najadł, napił, nakochał... O co ci idzie?
cóżeś stracił?”.*
Pisownia oryginalna
Satyryczna definicja człowieka z 1905 roku. „Słownik prawdy i zdrowego rozsądku”
Kazimierz Bartoszewicz (1852-1930), pisownia oryginalna.
„Smutek w sercu moim mieszka
I tak gryzie mnie jak weszka.
Gryzie duszę moją biedną,
O co? To już wszystko jedno.
Przyczyn jest ogromnie wiele
Na duszy jak i na ciele. …”
Fragment wiersza „Spleen” ze zbioru
„Słówka”, Tadeusz Boy- Żeleński
12
PIASECZNO