Czy liść jest zielony, a tusz czarny?

Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
Autor: Barbara Papiernik
Realizacja eksperymentu wg instrukcji. – „Czy liść jest zielony, a
tusz czarny?”
Realizowane treści podstawy programowej
1.
Realizowana treść podstawy programowej
Przedmiot
Matematyka
1.7 Stosuje obliczenia na liczbach wymiernych do rozwiązywania
problemów w kontekście praktycznym, w tym do zamiany jednostek.
10.9 Oblicza pla i obwody trójkątów i czworokątów.
11.2 Oblicza pola powierzchni i objętość graniastosłupa prostego,
ostrosłupa, walca, stożka, kuli ( także w zadaniach osadzonych w
kontekście praktycznym); zamienia jednostki objętości.
Fizyka
Chemia
1.5 Przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i
objętość.
1.12 Opisuje proste metody rozdziału mieszanin i wskazuje te różnice
między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które
umożliwiają ich rozdzielanie; sporządza mieszaniny i rozdziela je na
składniki.
Biologia
1.5 Wymienia czynniki niezbędne do życia dla organizmów
samożywnych i cudzożywnych; ocenia, czy dany organizm jest
samożywny czy cudzożywny.
2.2 Przedstawia podstawowe funkcje poszczególnych elementów
komórki.
Geografia
Informatyka
2.
Kształcone kompetencje
- matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne
- umiejętność uczenia się
- opanowanie czynności praktycznych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
- rozumowanie i argumentacja
3.
Cele szczegółowe jednostki
- obliczenia pola powierzchni liści
- posługiwanie się jednostkami objętości
- obliczanie obwodu prostokąta
- sporządzanie mieszaniny
- stosowanie rozdziału mieszaniny niejednorodnej i jednorodnej
- wykorzystanie pojęć: objętość, stężenie procentowe
- określenie funkcji chlorofilu w życiu rośliny
- przedstawienie czynników niezbędnych do procesu fotosyntezy
4.
Umiejętności jakie uczeń nabędzie
Uczeń:
- podaje funkcje chloroplastu w życiu rośliny
- wyjaśnia na czym polega fotosynteza
- umie sporządzić mieszaninę substancji
- umie rozdzielić składniki mieszaniny metodą sączenia i chromatografii
- definiuje stężenie procentowe roztworu
- zna jednostki objętości i potrafi je zamieniać
- potrafi określić wymiary liści i obliczyć ich pole powierzchni
- umie wyciąć prostokąt o określonych wymiarach
5.
Lp
Wykaz pomocy dydaktycznych
Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu
Ilość sztuk
1
Flamastry: czarny i zielony
2
2
Bibuła filtracyjna
1
3
Ocet 10%
10 ml
4
Alkohol etylowy 95%
20 ml
5
Benzyna ekstrakcyjna
20 ml
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
Zlewka, moździerz z tłuczkiem, szkiełko zegarkowe
1
1
Nożyczki
1
2
Zielone lićie
4
3
Oczyszczony piasek
50 ml
6
Inne
materiały
przygotowane
przez
nauczyciela
6.
Lp
1
Proponowany przebieg zajęć z rozliczeniem czasowym
Opis kolejnych działań
Uwagi do realizacji dla
Czas trwania
nauczyciela (rysunki,
w minutach
schematy, fotografie, linki do
WWW itp.)
Omówienie funkcji liści w życiu
rośliny.
Krojenie liści w cienkie paski i
umieszczenie w moździerzu.
Można wspomagać się
gotowym schematem
fotosyntezy.
10
Powinny być zielone i
soczyste.
Piasek musi być dobrze
oczyszczony.
2
Tworzenie mieszaniny
niejednorodnej z liści, alkoholu i
piasku.
3
Wymierzenie i wycięcie 2 pasków z Wymiary 10x3
bibuły filtracyjnej.
4
Przygotowanie zlewki z octem.
Ocet wlewamy na wysokość 5
1 cm.
5
Umieszczenie bibuły z kreską
atramentu w zlewce z octem.
Zanurza się stroną, bliżej
której narysowana jest
kreska.
Należy odczekać 10 min. i
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5
5
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
dokonać obserwacji.
6
Przesączanie papki z liści.
7
Wlewanie benzyny do alkoholowego
wyciągu barwnika.
Dokładne mieszanie i obserwacja.
8
Wykonanie zadań na podstawie
obserwacji zmian zachodzących w
trakcie doświadczenia.
9
Wykorzystuje się sączek
filtracyjny.
Benzyny ok.20ml
15
5
5
Zadania znajdują sie w karcie
15
pracy ucznia.
Całkowity
czas
trwania
jednostki
80
Obudowa do lekcji
Rośliny zielone są samożywne, czyli przeprowadzają proces fotosyntezy. Podczas tego
procesu z prostych związków nieorganicznych - dwutlenku węgla i wody - przy udziale
światła, powstaje cukier - glukoza. Reakcja ta przebiega tylko w zielonych częściach roślin.
Zawierają one chloroplasty, w których znajduje się chlorofil - barwnik pochłaniający światło.
Produktem ubocznym fotosyntezy jest tlen usuwany do fotosyntezy.
7.
Mieszanina niejednorodna zawiera składniki, które są widoczne.
Mieszanina jednorodna to taka, w której poszczególnych składników nie widać.
Metody rozdziału mieszanin na składniki polegają na wykorzystaniu różnic we
właściwościach tych składników.
Sączenie - filtracja, polega na przelewaniu przez sączek z bibuły filtracyjnej umieszczonej na
lejku - mieszaniny cieczy z substancją stałą.
W czasie rozdzielania składników tuszu powstaje kolorowa smuga. Tusz jest mieszaniną
różnobarwnych substancji o różnych właściwościach, min. szybkości “przemieszczania “ się
po bibule. Dzięki temu składniki tuszu zostają rozdzielone. Zastosowana metoda to
chromatografia.
W chloroplastach znajduje sie barwnik zielony (chlorofil) i żółty (ksantofil).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
8.
Karta pracy ucznia
ROZDZIELANIE SKŁADNIKÓW TUSZU
Do zlewki nalej ocet, na wysokość ok. 1 cm. Z bibuły filtracyjnej wytnij 2 paski o
wymiarach: 10x3 cm.
Na jednym pasku narysuj grubą kreskę czarnym flamastrem, a na drugim zielonym (na
wysokości 2 cm). Bibułę umieść w zlewce z octem, zanurzając tą stroną, bliżej której
narysowana jest kreska. Co kilka minut sprawdzaj czy zachodzą jakieś zmiany. Odczekaj 10
min.
ROZDZIAŁ BARWNIKÓW ZAWARTYCH W CHLOROPLASTACH
Kilka liści, których suma powierzchni nie jest mniejsza niż 100 centymetrów kwadratowych
potnij nożyczkami na cieniutkie paski. Umieść w moździerzu. Wsyp 2-3 łyżeczki
oczyszczonego piasku i bardzo dokładnie ucieraj tłuczkiem, dodając powoli 20 ml alkoholu
95%. Przykryj szkiełkiem zegarkowym. Odczekaj ok. 20 min.
Otrzymaną z liści papkę przesącz, korzystając z sączka (lejek, bibuła filtracyjna). Do
uzyskanego wyciągu alkoholowego barwnika wlej 20 ml benzyny. Dokładnie wymieszaj. Po
ustaniu się - obserwuj i wykonaj zadania:
Zad. 1 Zaznacz na schemacie (kolorowymi kredkami) - warstwy jakie powstały w alkoholu i
benzynie.
Uzupełnij zdania:
W chloroplastach znajdują się barwniki …................. i ….................... . Barwnik…...............
rozpuszcza się w benzynie, a w alkoholu barwnik…................ .
Zad. 2 Na jednej kartce zaznacz kredkami wszystkie barwniki występujące w czarnym
flamastrze, a na drugiej - barwniki w zielonym flamastrze.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
Zad.3 Uzupełnij tabele dokonując kosztorysu pomocy naukowych i kosztów pracy:
Lp
Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia
eksperymentu
Ilość
sztuk
1
Flamaster czarny i zielony
2
2
Bibuła filtracyjna
1
3
Ocet 10%
10ml
4
Alkohol etylowy 95%
20ml
5
Benzyna ekstrakcyjna
20ml
6
Zlewka
Moździerz z tłuczkiem
Szkiełko zegarkowe
Nożyczki
Zielone liście
Dobrze oczyszczony piasek
1
1
1
1
4
2-3
łyżeczki
Cena
jednostkowa
Cena
łączna
Suma
kosztów
Oszacowanie kosztów pracy
Czas
Liczba Łącznie
Cena
koszt
wykonania osób
osobogodzin osobogodziny
(h)
pracy
pracy (zł)
lp
zadanie
1
Rozdzielenie barwników
zawartych w chloroplastach.
2
Rozdzielenie składników
tuszu.
3
Opracowanie wyników
obserwacji z doświadczeń.
4
Suma:
Zaproponuj w jaki sposób można zmniejszyć koszty eksperymentu:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
9. Ankieta ewaluacyjna zajęć
Lp. Pytanie do ucznia
Tak
1
Czy zajęcia były dla Ciebie
ciekawe?
2
Czy lekcja spełniła Twoje
oczekiwania?
3
Czy nabyłeś nowych
umiejętności?
4
Czy chciałbyś jeszcze
uczestniczyć w podobnych
zajęciach?
Raczej tak Trudno
Nie
powiedzieć
Zdecydowanie
nie
5
6
10.
Karta samooceny ucznia
- zaangażowanie na lekcji - (skala: 0-4 punkty)
- udział w doświadczeniach - (0-4)
- wyciąganie wniosków - (0-4)
- wykonanie zadań w karcie pracy - (0-4)
11.
Kryteria oceniania pracy uczniów
- bardzo dobry - 16-13 punktów
- dobry - 12-10
- dostateczny - 9-7
- dopuszczający - 6-4
Uwagi o realizacji jednostki zajęć
Doświadczenie rozdziału barwników w chloroplastach najlepiej wykonać etapami.
W oczekiwaniu na wyklarowanie alkoholowego wyciągu z liści (ok. 20 min.) można
rozdzielić składniki tuszu.
12.
13. Literatura uzupełniająca, zalecane podręczniki i artykuły:
J. Muller, L. Palka - “ Obserwacje i doświadczenia w nauczaniu biologii”.
Podręcznik do gimnazjum, kl. 1, Chemia Nowej Ery
Podręcznik do gimnazjum, kl. 1, Puls Życia, biologia.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45
Bank PKO bp I/O Kraków; 10 1020 2892 0000 5902 0427 5400
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego