RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w

Świdnica, dnia 14.09.2007r.
RAPORT
RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH
i NADWYŻKOWYCH w POWIECIE ŚWIDNICKIM
w I PÓŁROCZU 2007r.
1. WSTĘP
/Cel opracowania, podstawa opracowania, metodologia opracowania/
Celem opracowania rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest obserwowanie
zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży
zasobów pracy w przekroju terytorialno – zawodowym oraz formułowania na tej podstawie
ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania
systemów : szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego.
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (art.8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9 ) opracowanie analiz rynku
pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym
z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy.
Źródłem informacji do opracowania w/w Raportu są :
-załącznik 3 do sprawozdania MGiP-01 – „Bezrobotni oraz oferty pracy według
zawodów i specjalności za I lub II półrocze danego roku kalendarzowego”,
-załącznik 2 do sprawozdania MGiP -01 – „Bezrobotni według rodzaju działalności
ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za I lub II półrocze danego roku
kalendarzowego”.
Monitoring dotyczy 30 dużych grup zawodowych, 392 grup elementarnych
oraz 1707 zawodów i specjalności określonych w „Klasyfikacji zawodów i specjalności”
wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy
z dnia 08 grudnia 2004r.
Ponadto przy monitoringu uwzględniono również poziom i strukturę bezrobotnych
oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Zakłada się, że w dalszej perspektywie prac nad monitoringiem zakres gromadzonej
informacji ulegnie rozszerzeniu o:
-informacje prasowe o ofertach zatrudnienia według zawodów,
-informacje oparte na badaniach losów absolwentów szkół.
Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pozwoli w szczególności
na:
-określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy,
-stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowokwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym,
-określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, zapewniając większą
efektywność organizowanych szkoleń,
-bieżącą korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego (dot. władz
oświatowych oraz dyrekcji szkół ),
-usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych
i nadwyżkowych,
-usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych
ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według
zawodów.
2. ANALIZA
BEZROBOCIA WG
/ GRUP ZAWODÓW /
ZAWODÓW
Analizę bezrobocia wg zawodów dokonano w oparciu o dane statystyczne za I półrocze
2007 r. ze sprawozdań MGiP –01 wygenerowane dzięki programowi komputerowemu.
Na podstawie szczegółowych zestawień tabelarycznych zawierających n/w dane
statystyczne:
- bezrobotni wg zawodów w powiecie świdnickim /stan w końcu I półrocza 2007r./
- struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie świdnickim /stan jw./
- napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r.
- struktura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie świdnickim
w I półroczu 2007 r.,
wyodrębniono liczbowo największe dane, które poddano analizie.
Najwięcej osób bezrobotnych było w n/w zawodach:
- 1638 osób to osoby bez zawodu,
- 707 osób to sprzedawcy,
- 319 osób to ślusarze,
- 233 osoby to krawcy,
- 231 osób to szwaczki,
- 214 osoby to asystenci ekonomiczni,
- 191 osób to pracownicy biurowy,
- 167 osób to murarze,
- 162 osoby to kucharze,
- 155 osób to technik mechanik,
- 138 osób to tokarze,
- 117 osób to sprzątaczki,
- 104 osoby to ekonomiści,
- 98 osób to robotnicy gospodarczy,
- 97 osób to magazynierzy,
- 83 osoby to pracownik administracyjny ( technik administracji),
- 77 osób to piekarze,
2
- 71 osób to mechanicy samochodów osobowych,
- 66 osób to stolarze meblowi,
- 65 osób to technicy budownictwa,
- 59 osób to elektromonterzy ( elektryk ) zakładowi,
- 58 osób to handlowiec ( technik handlowiec ),
- 57osoby to księgowa,
- 57 osoby to fryzjer ( zawody szkolne; fryzjer, technik usług fryzjerskich),
- 57 osoby to robotnik budowlany.
Struktura bezrobotnych wg podziału na
grupy zawodowe
największa
była w n/w grupach zawodów / kod 2-cyfrowy/ :
- robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń,
- pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy,
- modelki, sprzedawcy i demonstratorzy,
- pracownicy pozostałych specjalności,
- średni personel techniczny,
- górnicy i robotnicy budowlani,
- pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach,
- pracownicy obsługi biurowej,
- pracownicy usług osobistych i ochrony,
- pozostali specjaliści.
Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r.
największy liczbowo był w n/w zawodach:
- 1719 osób bez zawodu,
- 445 sprzedawców,
- 262 ślusarzy,
- 212 asystentów ekonomicznych ( zawód szkolny: technik ekonomista ),
- 152 techników mechaników,
- 140 murarzy,
- 127 szwaczek,
- 121 krawców,
- 99 pracowników biurowych ( zawód szkolny: technik prac biurowych ),
- 95 tokarzy,
- 95 mechaników samochodów osobowych,
- 91 piekarzy,
- 90 kucharzy,
- 70 ekonomistów,
Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie świdnickim
w I półroczu 2007r. największa była w n/w grupach zawodowych /kod 2-cyfrowy/.
- robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń,
- pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy,
- pracownicy pozostałych specjalności,
- modelki, sprzedawcy i demonstratorzy,
- średni personel techniczny,
- górnicy i robotnicy budowlani,
- pozostali specjaliści,
- pracownicy usług osobistych i ochrony
- pracownicy obsługi biurowej,
Jak wynika z powyższych zestawień występuje pewna zależność dotycząca zawodów
osób bezrobotnych oraz napływu osób do ewidencji w tych samych zawodach i grupach
zawodowych .
3
3. ANALIZA
OFERT
/ GRUP ZAWODÓW /
PRACY
WG
ZAWODÓW
W I półroczu 2007r. najwięcej ofert pracy wpłynęło w n/w zawodach :
- 342 dla robotników gospodarczych,
- 216 dla sprzedawców,
- 136 dla robotników pomocniczych w przemyśle przetwórczym,
- 122 dla kamieniarzy,
- 121 dla pracowników biurowych ( zawód szkolny: technik prac biurowych ),
- 113 dla pakowaczy,
- 97 dla pracowników administracyjnych ( zawód szkolny: technik administracji),
- 87 dla pracowników ochrony mienia i osób ( zawód szkolny: technik ochrony
fizycznej osób i mienia ),
- 83 dla sprzątaczek,
- 79 dla kierowców samochodu ciężarowego,
- 67 dla robotników budowlanych,
- 67 dla robotników magazynowych,
- 61 dla murarzy,
- 60 dla monterów elektroników – układy elektroniczne automatyki przemysłowej,
- 52 dla magazynierów,
- 37 dla kierowców samochodu osobowego,
- 36 dla brukarzy,
- 36 dla ślusarzy,
- 34 dla robotników drogowych,
- 33 dla szwaczek,
- 27 dla operatorów maszyn i urządzeń do rozdrabniania i sortowania surowców
mineralnych,
- 26 dla gońca,
- 25 dla sekretarzy sądowych,
- 25 dla spawaczy ręcznych ( spawających łukiem elektrycznym),
- 25 dla elektromonterów( elektryków) zakładowych,
- 23 dla pomocy kuchennej,
- 21 dla kucharzy,
- 19 dla monterów instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych,
- 18 dla kierowców operatorów wózków jezdniowych,
- 17 dla przedstawicieli handlowych,
- 17 dla kasjerów handlowych,
- 16 dla księgowych,
- 16 dla specjalistów do spraw marketingu i handlu ( sprzedaży),
- 15 dla stolarzy,
- 15 dla operatorów koparek i zwałowarek,
- 15 dla operatorów dźwignic linotorowych,
- 15 dla dozorców,
- 14 dla kelnerów.
Najwięcej ofert pracy
wg
grup zawodowych w powiecie świdnickim
w I półroczu 2007r. wpłynęło w n/w zawodach : /wg dużych grup zawodowych –
kod 2-cyfrowy/
- pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach,
- robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie,
górnicy i robotnicy budowlani,
4
- robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń,
- modelki, sprzedawcy i demonstratorzy,
- pracownicy pozostałych specjalności,
- kierowcy i operatorzy pojazdów ,
- pracownicy obsługi biurowej,
- pracownicy usług osobistych i ochrony,
- pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy
- operatorzy i monterzy maszyn,
- operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych,
Analizując wpływające oferty pracy i porównując je z zawodami osób bezrobotnych
będących w ewidencji oraz z napływem w/w osób do ewidencji zaobserwowano pewną
zależność dotyczącą wybranych - charakterystycznych zawodów.
W wymienionych statystykach powtarzają się najczęściej te same zawody tj.:
- sprzedawca,
- pracownik biurowy,
- murarz,
- ślusarz,
- szwaczka,
- kucharz .
4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH
i NADWYŻKOWYCH
Wykorzystując dostępne dane statystyczne, zastosowano kilka różnorodnych wzorów,
których wyniki stały się miernikami wykorzystanymi przy
monitoringu zawodów
deficytowych i nadwyżkowych.
Poniżej przedstawiam stosowane do obliczeń wskaźniki :
- średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w danym zawodzie,
- wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) danych zawodów,
- wskaźnik szansy uzyskania oferty w danym zawodzie,
- wskaźnik długotrwałego bezrobocia w danym zawodzie,
- wskaźnik struktury bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów),
- wskaźnik struktury bezrobotnych wg PKD ,
- wskaźnik struktury ofert pracy wg zawodów (grup zawodów),
- wskaźnik struktury ofert pracy wg PKD.
Przyjęto, że wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów mniejszy
od 0,9 charakteryzuje zawody nadwyżkowe, pomiędzy 0,9, a 1,1 to zawody zrównoważone
(wskazujące równowagę na rynku pracy), natomiast – większy od 1,1 określa zawody
deficytowe.
5
Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie świdnickim w I półroczu
2007r. zawierał 287 pozycji /wg kodu 4 cyfrowego/.
Spośród 287 w/w zawodów, aż 216 posiadało najniższy wskaźnik intensywności
nadwyżki, świadczący o przynależności do grupy zawodów nadwyżkowych.
W tej liczbie, aż 125 zawodów posiadało wskaźnik wynoszący 0.
Zawody zrównoważone to grupa 18 zawodów.
Natomiast 53 zawodów okazało się deficytowymi.
Jak wynika z powyższych danych liczbowych 75,2 % wszystkich grup zawodowych
to zawody nadwyżkowe, 6,3 % to zawody zrównoważone, a 18, 5 % deficytowe.
W grupie 28 zawodów (kod 2 – cyfrowy), aż 23 to zawody nadwyżkowe, co stanowi 82,1 %
ogółu, 1 grupa zawodów zaliczana jest do zrównoważonych, co daje 3,6 % ogółu, natomiast
4 grupy zawodów zaliczane są jako deficytowe, co daje 14,3 % ogółu.
Ze względu na dużą objętość danych dotyczących zawodów nadwyżkowych , poniżej
przedstawiam zawody deficytowe wg grup zawodowych /kod 2 cyfrowy/ :
- robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie,
- pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach,
- pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów,
- kierowcy i operatorzy pojazdów,
oraz wg grup zawodowych /kod 4 cyfrowy/ :
-
myjący pojazdy i szyby,
drukarze sitodrukowi i pokrewni,
operatorzy urządzeń przemysły szklarskiego*( zawód szkolny; operator urządzeń
przemysłu szklarskiego-obejmuje grupę elementarną 8131),
operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych,
operatorzy maszyn do wyrobu masy papierniczej,
asystenci usług pocztowych i telekomunikacyjnych*( zawód szkolny; Technik usług
pocztowych i telekomunikacyjnych- obejmuje grupę elementarną 4213 ),
pracownicy opieki osobistej gdzie indziej niesklasyfikowani,
pośrednicy ubezpieczeniowi,
inżynierowie elektronicy i telekomunikacji,
kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej
w przemyśle przetwórczym,
kierownicy małych przedsiębiorstw w przemyśle przetwórczym,
kierownicy działów finansowych i administracyjnych,
kierownicy działów informatyki,
kasjerzy bankowi i pokrewni,
farmaceuci,
gońcy, bagażowi i pokrewni,
gospodarze budynków,
robotnicy obróbki kamienia,
operatorzy maszyn górniczych i pokrewni,
robotnicy przy pracach prostych w przemyśle,
monterzy wyrobów z drewna,
dyrektorzy generalni, wykonawczy i prezesi,
operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin,
maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni,
pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani,
6
-
operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców,
tynkarze i pokrewni,
recepcjoniści i rejestratorzy,
robotnicy budowy dróg i pokrewni,
robotnicy budownictwa wodnego i pokrewni,
monterzy izolacji,
robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni,
robotnicy pomocniczy transportu i tragarze,
doręczyciele pocztowi i pokrewni,
operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji betonu, asfaltobetonu, elementów
betonowych i kamiennych i pokrewni,
kasjerzy i sprzedawcy biletów,
pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni,
operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy,
kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów,
inspektorzy budowlani, przeciwpożarowi i pokrewni,
informatorzy, pracownicy biur podróży i pokrewni,
dealerzy i maklerzy aktywów finansowych i pokrewni,
monterzy elektronicy*( zawód szkolny: monter – elektronik - obejmuje grupę
elementarną 7251),
kierowcy samochodów ciężarowych,
operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych,
robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym,
plastycy i pokrewni,
operatorzy wózków podnośnikowych,
kierowcy samochodów osobowych,
opiekunki dziecięce,
pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne,
spawacze i pokrewni,
pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani.
-
Analizując szczegółowe dane statystyczne zaobserwowano, że w grupie zawodów
/kod 2 cyfrowy/ stanowiących dziesięć najbardziej nadwyżkowych zawodów - znajdują
się jednocześnie te same grupy zawodów, w których występuje najniższy wskaźnik szansy
uzyskania oferty tj.:
-
nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy
rolnicy,
rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby,
robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni,
średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia,
ogrodnicy,
średni personel techniczny,
kierownicy małych przedsiębiorstw,
robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych,
robotnicy poligraficzni i pokrewni,
- pozostali specjaliści.
Podobne grupy zawodów znajdują się wśród tych, które mają najwyższy wskaźnik
długotrwałego bezrobocia tj.:
- robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni,
- rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby,
- kierownicy małych przedsiębiorstw,
- pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach,
7
-
pracownicy obsługi biurowej,
pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów,
ogrodnicy,
robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych,
robotnicy poligraficzni i pokrewni,
rolnicy,
górnicy i robotnicy budowlani.
5. WNIOSKI
Na podstawie powyższych bardzo szczegółowych danych statystycznych uzyskano
materiał badawczy, który w konfrontacji z zawodowym doświadczeniem pracowników
urzędu pracy i zewnętrznymi uwarunkowaniami lokalnego rynku pracy powinien posłużyć
jako początek do dalszej analizy pewnych tendencji, zjawisk i zależności.
Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę, z faktu, iż posiadane przez nas wszystkie
dane statystyczne dot. ilości zarejestrowanych osób bezrobotnych w poszczególnych
zawodach, ilości zgłoszonych ofert pracy itp.- nie obrazują rzeczywistych realiów i potrzeb
rynku pracy . Głównym powodem jest fakt, że nie każde wolne miejsce pracy zgłaszane
jest do Urzędu, a bezrobotni nie wykazują wszystkich swoich kwalifikacji i umiejętności.
Poddając analizie dane dotyczące zawodów, w których liczba osób bezrobotnych
np. przewyższała ilość ofert pracy , należy wziąć pod uwagę fakt, że na obecnym rynku pracy
mamy nadal do czynienia ze zjawiskiem wielozawodowości .
Powstała, zatem sytuacja, w której osoby ze względów technicznych są sklasyfikowane
w ewidencji komputerowej pod jednym kodem zawodu, pomimo, że posiadają kilka
zawodów i pracowały również w innych zawodach. Posiadając, więc stosowne doświadczenie
mogą podejmować pracę na innych stanowiskach - w zależności od zmian zachodzących
na rynku pracy. Bardzo często również w danej grupie zawodowej znajdują się osoby
w różnym wieku, z różnym doświadczeniem zawodowym, stażem pracy, dodatkowymi
umiejętnościami,
przeciwwskazaniami
zdrowotnymi,
różnymi
predyspozycjami
do wykonywania zawodu itp., co również nie jest bez znaczenia przy dokonywaniu analiz
i formułowaniu wniosków.
Z przedstawionego
i nadwyżkowych wynika, że :
wyżej
wybiórczo
rankingu
zawodów
deficytowych
-
w 4 grupach zawodowych, w których wskaźnik intensywności nadwyżki
zawodów wynosi „0”, we wszystkich brak jest ofert pracy i grupy te są również
zaliczane do zawodów nadwyżkowych oraz generujących długotrwałe bezrobocie
( tj. nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, rolnicy, rolnicy i rybacy
pracujący na własne potrzeby, robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie
i pokrewni ),
-
jednocześnie specyfika lokalnego rynku pracy nie przewiduje dalszego wzrostu
liczby bezrobotnych z tych grup zawodowych, a stan obecny
jest odzwierciedleniem zmian zachodzących na rynku pracy.
8
Największa liczba bezrobotnych w poszczególnych grupach zawodowych jest zbieżna
z ofertami i napływem bezrobotnych, co świadczy o tym, że lokalny rynek pracy stale
się zmienia, a jego duże branże nadal funkcjonują i stale tworzą najwięcej miejsc pracy.
Przeważającą grupą zawodów w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. jest grupa
zawodów nadwyżkowych stanowiąca 75,2 %, natomiast zawody deficytowe stanowią
jedynie 18,5 %.
W porównaniu z danymi za I półroczu ubiegłego roku uległy zmianie procentowe
zależności wszystkich grup zawodowych. Spadła liczba zawodów nadwyżkowych natomiast
zwiększyła się liczba zawodów deficytowych. Zwiększanie się procentowe ilości zawodów
zrównoważonych jest najlepszym wskaźnikiem mówiącym o stabilizowaniu się sytuacji
na lokalnym rynku pracy.
Z zawodów deficytowych wg. grup zawodowych ( kod 2 cyfrowy) aktualnie nie pojawiła
się grupa leśnicy i rybacy oraz nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy,
doszły natomiast grupy zawodowe ( kod 2 cyfrowy) takie jak kierowcy i operatorzy
pojazdów oraz pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klienta.
Powyższe zmiany związane są z powstającymi w naszym powiecie i nie tylko,
nowymi zakładami pracy oraz z otwarciem się zagranicznych rynków pracy.
Aktualny rynek pracy poszukuje osoby chętne i gotowe do nabywania nowych
umiejętności zawodowych i posiadających łatwość przyswajania nowych umiejętności.
Osoby znajdujące się w grupie zawodów
nadwyżkowych
wykorzystując swoje
możliwości i podwyższają kwalifikacje w różnej formie. Rynek szkoleń oferuje
kursy, które są w większości dostosowane do wymagań pracodawców.
Sporządził:
Piotr Durzyński
9