PDF Opinia-do-projektu-ustawy-o-podatku

Opinia PKPP Lewiatan do poselskiego projektu ustawy o zmianie
ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych złożonego przez
grupę posłów na Sejm RP Klubu Parlamentarnego
„Prawo i Sprawiedliwość”
Przedmiotem projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych jest wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą podatnicy
ponoszący wydatki na zakup paliw silnikowych będą mieli prawo do ich
odliczenia od dochodu osiągniętego w danym roku podatkowym. Odliczenie ma
obejmować wydatki poniesione na zakup benzyny bezołowiowej, oleju
napędowego oraz gazu wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych
oraz innych pojazdów samochodowych - stanowiących własność lub
współwłasność podatnika w wysokości nieprzekraczającej 750zł rocznie.
Projektodawca przedkładając opiniowany projekt ma na celu
zrekompensowanie obywatelom gwałtownego wzrostu cen, który miał miejsce
w ostatnich kilkunastu miesiącach. Przyjęta kwota stanowi wielkość, o którą
w 2011r. wzrosły wydatki przeciętnego użytkownika samochodu. Posłowie Klubu
Parlamentarnego PIS skalkulowali, iż wzrost ceny jednego litra paliwa o 1,5zł tj.
z 4,5zł do 6zł spowodował, że osoba kupująca w roku 500 l paliwa zwiększyła
wydatki na ten cel z 2250zł do 3000zł w skali roku.
W założeniu odliczenie przysługiwać będzie podatnikom, którzy poniosą
wydatek i udokumentują go fakturami w rozumieniu przepisów o podatku od
towarów i usług, przy czym faktury te powinny zawierać dane identyfikacyjne
nabywcy oraz numer rejestracyjny samochodu osobowego lub innego pojazdu
samochodowego, do którego podatnik nabył benzynę lub gaz.
W uzasadnieniu projektu podniesiono argumenty, które zdaniem autorów
przemawiają za wprowadzeniem niniejszej nowelizacji w życie. Wskazano, że
zapis art. 26 ust 1 w proponowanym kształcie przewiduje eliminacje ryzyka
potencjalnych mechanizmów prowadzących do nadużyć w zakresie
wprowadzonego rozwiązania i nakłada na podatników obowiązek gromadzenia
dowodów potwierdzających poniesienie wydatków. Ponadto zdaniem autorów
projektowana ustawa będzie miała pozytywny wpływ na gospodarkę poprzez
eliminację szarej strefy, ponieważ spowoduje, iż zakupy paliwa z nielegalnego
źródła przestaną się opłacać.
Zdaniem autorów ustawa nie będzie mieć negatywnego wpływu na
zaplanowane dochody budżetowe. Wynikać ma to z faktu, iż w momencie
sporządzania ustawy budżetowej na 2012r. cena paliw silnikowych wynosiła ok.
4,50zł za litr i na podstawie takich cen zostały oszacowane dochody budżetowe
z tytułu podatku VAT od paliw silnikowych wykorzystywanych do napędu
samochodów osobowych. W chwili obecnej cena paliwa oscyluje w okolicach 6zł,
przez co relatywny dochód Państwa z tytułu VAT będzie wyższy.
Ponadto twórcy podkreślają, że ulga nie będzie mieć wpływu na
zrealizowanie założeń budżetowych, ponieważ dochody z tytułu akcyzy
kalkulowane były w oparciu o niższy kurs walutowy EUR/PLN, niż ten służący do
ustalenia stawek krajowych na akcyzę. Kalkulacji przychodów budżetowych
z tytułu tego podatku dokonywano wg kursu 1EUR = 3,937zł, natomiast
przeliczenia należy dokonać wg kursów ogłoszonych pierwszego dnia roboczego
października w Dzienniku Urzędowym UE. Kurs na podstawie, którego ustala się
stawki akcyzy na 2012r. wyniósł 4,3815. Uwzględniając powyższe, przedłożony
do opinii projekt ustawy zdaniem autorów nie spowoduje zmniejszenia
dochodów budżetowych, a jedynie ograniczenie dochodów, które nie były
zaplanowane.
Uwagi ogólne.
Proponowana zmiana ma na celu wprowadzenie ulgi podatkowej swą
konstrukcją zbliżonej do istniejącej ulgi z tytułu użytkowania sieci Internet
(Ministerstwo Finansów planuje jej likwidację od 2013r.). Odliczeniu podlegać
mają wydatki poniesione na zakup paliwa wykorzystywanego do napędu
samochodów osobowy w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 750zł.
W kwestii skutków budżetowych nie można dokładne określić w jakiej
wysokości zmniejszą się wpływy budżetowe w roku jej wprowadzenia i w latach
następnych. Dokonując analizy mamy na uwadze fakt, że znaczący wzrost cen
paliw przekłada się na spadek popytu, co w konsekwencji przełożyć się może na
spadek dochodów budżetowych z tytułu VAT i akcyzy. Prawdopodobieństwo
wystąpienia takiego zjawiska jest ograniczone, gdyż popyt na paliwo jest wysoce
nieelastyczny, co oznacza że procentowa zmiana popytu jest znacznie mniejsza
od procentowej zmiany ceny. Ze względu na limit odliczenia wynoszący 750zł
oraz małą elastyczność popytu na paliwa nie możemy oczekiwać, że
wprowadzenie ulgi spowoduje utrzymanie, bądź też zwiększenie popytu na
paliwa silnikowe. W związku z powyższym analizę skutków budżetowych
wprowadzenia ulgi należy rozpatrywać przy założeniu jej ograniczonego wpływu
na popyt.
W uzasadnieniu projektu podniesiono, iż ulga nie wpłynie na zmniejszenie
zaplanowanych wpływów budżetowych na 2012r., a jedynie na zmniejszenie
nieplanowanych wyższych od zakładanych dochodów, co jak wskazano
wcześniej wynika ze wzrostu ceny litra paliwa oraz zmiany kursu EUR/PLN.
Niezależnie od powyższego wprowadzenie przedmiotowego odliczenia wpłynie
na zmniejszenie dochodów budżetowych w wysokości w jakiej podatnicy
skorzystają z odliczenia. Proponowana ulga ma wszystkie atrybuty aby stać się
odliczeniem popularnym, ponieważ większość obywateli posiada i użytkuje
samochody. Sposób odliczenia analogiczny do już istniejącej i często odliczanej
ulgi internetowej (w 2010r. skorzystało z niej prawie 4mln podatników) na
pewno przyczyni się do ilości dokonanych odliczeń. Jeżeli projekt ustawy
znalazłby aprobatę i został wprowadzony w życie można założyć, iż ilość
korzystających z odliczenia, rosłaby w każdym kolejnym roku obowiązywania.
Wskazanie w treści przepisu, że prawo do odliczenia przysługuje właścicielowi
lub współwłaścicielowi samochodu spowoduje wzrost liczby współwłaścicieli
pojazdów w ramach np. jednego gospodarstwa domowego.
Projektodawca wskazuje, że wprowadzona regulacja będzie miała
„pozytywny wpływ na gospodarkę” w szczególności poprzez eliminacje „szarej
strefy”, ponieważ nie będzie opłacalny zakup paliwa pochodzącego z przemytu
lub z nielegalnych stacji benzynowych. Przedstawiony stan, jakkolwiek pożądany
z punktu widzenia ustawodawcy nie uleganie zmianie z powodu wprowadzenia
omawianej ulgi. Realna korzyść podatnika na jednym litrze zakupionego paliwa
750  0,18
i to tylko w odniesieniu do 500 l w całym roku
500
podatkowym. Mało prawdopodobne jest aby odliczenie miało jakikolwiek wpływ
na zmniejszenie się szarej strefy. Podatnicy, którzy są potencjalnymi
beneficjentami odliczenia, nie należą do grupy, która jest zainteresowana
paliwem pochodzącym z nielegalnych źródeł.
Analizując zasadność projektu wskazać należy, że wzrost ceny paliwa, nie
może automatycznie pociągać za sobą prawa do przerzucenia ekonomicznego
ciężaru użytkowania samochodu na Skarb Państwa. Ponadto projekt nie określa
czy prawo do odliczenia kosztu paliwa przysługiwałoby w sytuacji obecnie
utrzymującej się ceny paliw, i wyższej, czy może niezależne byłoby od wzrostu
cen. Wzrost ceny paliwa związany jest ściśle z ceną baryłki ropy naftowej oraz
kursu USD/PLN. W okresie, w którym wzrosła cena paliwa tj. od października
2010r. do kwietnia 2012r. cena ropy naftowej zwiększyła się o 45%, natomiast
złoty osłabił się w stosunku do dolara o ok. 10%. Czynniki wpływające na cenę
paliwa należą do bardzo zmiennych i zależą od zdarzeń makroekonomicznych.
Nie można wykluczyć, zmiany trendu na taki, który wpłynie na spadek ceny
paliwa.
wyniesie max. 0,27zł =
Uwagi szczegółowe.
W dodanym do art. 26 ust 1 punkcie 11 użyto sformułowania „wydatków
ponoszonych przez podatnika z tytułu nabycia benzyny, oleju napędowego lub
gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych
pojazdów samochodowych będących jego własnością lub stanowiących jego
współwłasność, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty
750zł”,
Proponowany zapis nie budzi wątpliwości co do istoty. Projektodawca
w pkt. 1 uzasadnienia wskazuje co jest celem przepisu i jaki skutek chce
osiągnąć. Mianowicie, zrekompensować osobom fizycznym nadmierny wzrost
cen paliw tankowanych do ich własnych samochodów osobowych lub innych
pojazdów samochodowych.
Wątpliwości ze strony PKPP Lewiatan budzi sformułowanie „innych
pojazdów samochodowych”, ponieważ zgodnie z ustawą z dnia 20 czerwca 1997
r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005r. nr 108, poz. 908 z późn. zm.)
pojazd samochodowy to pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia
jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, za wyjątkiem ciągnika rolniczego.
Natomiast za pojazd silnikowy w myśl tych samych przepisów rozumie się
pojazd wyposażony w silnik, za wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego.
Zgodnie z regulacjami ustawy prawo o ruchu drogowym pojęcie pojazdu
samochodowego jest bardzo szerokie. Mieści się w nim m.in. autobus,
samochód ciężarowy, ciągnik samochodowy, motocykl, taksówka osobowa,
taksówka bagażowa oraz pojazdy takie jak quad i buggy. Nawiązując do celu
przepisu, który co do zasady nie budzi naszych wątpliwości wskazujemy, iż
z założenia projektodawca planował wprowadzić odliczenie dla osób
korzystających z samochodów osobowych, a użycie sformułowania „innych
pojazdów samochodowych” rozszerzyło tę grupę o użytkowników innych
pojazdów nie wykorzystywanych do indywidualnych potrzeb komunikacyjnych.
Podsumowując, wprowadzanie odliczenia podatkowego, którego celem
jest rekompensata wzrostu cen, nie jest rozwiązaniem korzystnym zarówno
z punktu widzenia ustawodawcy, jak i podatnika. PKPP Lewiatan postuluje
o stan, w którym rozliczenia podatkowe są maksymalnie proste i przejrzyste,
a stawki podatku możliwie najniższe. Naszym zdaniem należy dążyć do
stanowienia przepisów, które realizują powyższy postulat, a nie wprowadzać
„działań doraźnych” zmniejszających obciążenia podatkowe przy jednoczesnym
komplikowaniu i tak już niejasnego sposobu rozliczenia. Wprowadzanie
czasowych ulg skierowanych tylko do wybranych grup obywateli powoduje
złamanie reguły pewności i powszechności opodatkowania. Zwracamy uwagę, iż
ulga w zaprezentowanej formie nie będzie miała wpływu na polepszenie
środowiska gospodarczego, w który funkcjonują podatnicy. Odliczenie zaburzy
przejrzystość rozliczenia podatkowego i pociągnie za sobą koszty zmiany
programów rozliczeniowych, przygotowania nowych druków zeznań rocznych
oraz koszty weryfikacji i kontroli.
Zdaniem PKPP Lewiatan proponowany projekt ustawy nie zasługuje na
poparcie.