X.1.3 - Instrukcja trafo ET_MED IP00_PL
Transkrypt
X.1.3 - Instrukcja trafo ET_MED IP00_PL
Instrukcja obsługi i użytkowania transformatorów izolacyjnych typu ET*MED 1. Przeznaczenie transformatorów suchych izolacyjnych. Transformatory izolacyjne typu ET1MED oraz ET3MED przeznaczone są do zasilania urządzeń medycznych w pomieszczeniach szpitalnych zaliczanych do grupy 2, w których istnieje zagrożenie życia lub zdrowia pacjentów w przypadku przepływu przez ciało nawet bardzo małego prądu. Izolacyjny transformator medyczny stanowi jeden z ważniejszych elementów układu zasilającego sieć IT pomieszczeń medycznych. Dlatego stawia mu się najwyższe wymagania dotyczące niezawodności oraz zaostrzone parametry techniczne. Od izolacyjnych transformatorów medycznych wymaga się, aby prąd jałowy nie przekroczył 3%In, napięcie zwarcia mieściło się w granicach 3%Un, a prąd załączenia nie przekraczał wartości 12xIn. Z uwagi na pracę tych transformatorów w systemie sieciowym IT ważnym parametrem jest prąd upływu transformatora izolacyjnego. Przytoczona niżej norma wymaga, aby prąd upływu między obwodami pierwotnym i wtórnym oraz obwodem pierwotnym a korpusem nie przekroczył wartości 0,5 mA. Prądy upływu transformatorów izolacyjnych typu ET1MED i ET3MED mieszczą się w granicy 0,2 mA. Transformatory ET1MED i ET3MED spełniają wymagania normy PN-EN 61558-1 dotyczące przeciążenia (1,6 x In w czasie 60 min.). Ponadto transformatory mogą zostać dorywczo przeciążone prądem 2 x In w czasie nie przekraczającym 30 min. Transformatory należy montować w pomieszczeniach zamkniętych, wolnych od kurzu i żrących oparów i wyziewów chemicznych, a także bezpiecznych pod względem wybuchowym. Transformatory są wykonane zgodnie z normą: PN-EN 61558-2-15. - Warunki pracy. Transformatory są zaprojektowane do pracy ciągłej przy obciążeniu znamionowym w następujących warunkach: - dopuszczalna wilgotność względna powietrza: 80% przy 313K (40°C), 95% przy 298K (25°C) - dopuszczalne zmiany temperatury otoczenia (-10 do +40°C). 2. Budowa. Uzwojenia - wykonane przewodem miedzianym emaliowanym na karkasie lub szkielecie z włókna szklanego. Wszystkie materiały izolacyjne uzwojenia spełniają wymagania stawiane dla klasy izolacji „E" lub „F”. Gotowe uzwojenia są nasączone żywicą termoutwardzalną, o wysokich parametrach izolacyjnych. Rdzenie - transformatorów, są wykonane z blachy transformatorowej obustronnie izolowanej, a powierzchnie cięcia malowane powłoką antykorozyjną. Rdzeń, uzbrojony w uzwojenia i kątowniki mocujące, jest w całości nasączony żywicą termoutwardzalną, zwiększającą wytrzymałość mechaniczną uzwojeń, odporność izolacji na wpływy klimatu oraz chroniącą rdzeń przed starzeniem i korozją. Transformatory posiadają podwójną izolację, a pomiędzy uzwojeniem pierwotnym i wtórnym znajduje się ekran podłączony do izolowanego zacisku "S", który w sposób pewny rozdziela uzwojenia pierwotne i wtórne (uziemiony ekran symetryzuje prądy upływu i napięcie wtórne transformatora). W transformatorach jednofazowych typu ET1MED wykonano odczep środkowy "2M" dla podłączenia przekaźnika do kontroli stanu izolacji. W transformatorach trójfazowych typu ET3MED przekaźnik kontroli stanu izolacji należy podłączyć do wspólnego punktu uzwojeń wtórnych oznaczonego symbolem 2N. Transformatory wyposażone są w czujniki umożliwiające kontrolę temperatury uzwojeń. Uzwojenia posiadają chłodzenie naturalne, powietrzem. Transformatory umocowane są na kątownikach, w których znajdują się otwory umożliwiające mocowanie transformatorów przy pomocy śrub. W górnych kątownikach większych transformatorów, są zamontowane ucha transportowe, służące do ich transportu pionowego. 3. Kontrola stanu transformatora przed montażem. Przed montażem transformatora należy sprawdzić, czy nie uległ on uszkodzeniom w czasie transportu i magazynowania. Te czynności powinni wykonywać pracownicy posiadający kwalifikacje i uprawnienia do wykonywania robót przy urządzeniach elektroenergetycznych niskiego napięcia. W tym celu po pobraniu transformatora z magazynu należy przeprowadzić: 3.a. Oględziny zewnętrzne; - stan uch transportowych, brak pęknięć i właściwe dokręcenie - stan tabliczki znamionowej, - stan listwy zaciskowej, - stan uzwojeń transformatora, Zauważone usterki należy usunąć przed podłączeniem napięcia. Jeżeli transformatory są przeznaczone do pracy równoległej, należy w szczególności zwrócić uwagę na: - równość napięć znamionowych (dop. tolerancja ±0,5%) - jednakowe grupy połączeń, - równość przekładni, (dop. tolerancja na zaczepie znam. ±0,5%) - możliwie zbliżone do siebie napięcia zwarcia, (dop. tolerancja ±10%) - stosunek mocy znamionowych, największego i najmniejszego transformatora nie powinien być większy od 3. Dodatkowym Adres: ul. PCK 22 42-700 Lubliniec zaleceniem jest aby transformator o mocy większej miał niższe napięcie zwarcia od transformatora o mocy mniejszej. Zachowanie w/w warunków jest konieczne w celu : - uniknięcia prądów wyrównawczych, - maksymalnego wykorzystania mocy poszczególnych transformatorów 3.b. Pomiary elektryczne. W skład pomiarów elektrycznych wchodzą 2 próby: 3.b.1. pomiar rezystancji izolacji pomiędzy; - zaciskiem uzwojenia górnego napięcia a ekranem (zacisk „S”) - zaciskiem uzwojenia dolnego napięcia a ekranem (zacisk „S”) - zaciskami uzwojenia górnego i dolnego napięcia Pomiar wykonać induktorem o napięciu 1000 V. Przed pomiarem należy uzwojenia transformatora uziemić na ok. 60 s. Podczas pomiaru uzwojenia nie badane powinny być uziemione. Rezystancja izolacji zależy od stopnia zawilgocenia izolacji i od temperatury izolacji i nie powinna być niższa od wartości podanych w tabeli : Temperatura izolacji Rezystancja izolacji K °C MW 313 40 1,5 303 30 3 293 20 5 283 10 10 Jeżeli rezystancja izolacji jest mniejsza od wymaganej wartości, należy przeprowadzić suszenie transformatora w suszarce lub nadmuchem gorącego powietrza. Ponowny pomiar rezystancji izolacji należy wykonać po upływie ok. 8 godzin od zakończenia suszenia. W przypadku negatywnego wyniku, proces suszenia należy powtórzyć, a w przypadku gdy zmierzona rezystancja izolacji będzie nadal niższa od wymaganej, transformator należy przekazać do remontu. 3.b.2. Pomiar ciągłości uzwojeń ; Wykonać induktorem, poprzez przyłożenie napięcia z induktora na kolejne zaciski uzwojeń. W przypadku stwierdzenia przerw, należy sprawdzić stan złączy śrubowych i dokonać ich dokręcenia, a w przypadku wystąpienia innych przyczyn wewnętrznych oddać trafo do remontu. 4. Montaż. Montażu transformatora powinna dokonać osoba posiadająca kwalifikacje do obsługi urządzeń elektroenergetycznych, zgodnie z dokumentacja techniczno-ruchową i obowiązującymi przepisami. 4.1. Ustawienie transformatora. Transformator powinien być ustawiony w pomieszczeniu spełniającym wymagania bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz warunki wymienione w punkcie 1. Transformator należy ustawić w pomieszczeniu w sposób zapewniający dogodną i bezpieczna obsługę. Odstęp pomiędzy transformatorem a ścianami pomieszczenia powinien zapewnić swobodny przepływ powietrza chłodzącego. Transformator należy przykręcić do podłoża za pośrednictwem izolatorów o wytrzymałości na przebicie minimum 2,5kV. 4.2. Podłączenie transformatora. Połączenie transformatora z układem elektroenergetycznym należy wykonać zgodnie z dokumentacją techniczną przy pomocy kabli. Żyły kabli należy zakończyć końcówkami rurkowymi i zamocować pod opisane listwy zaciskowe, dokręcając z właściwą siłą śruby dociskowe. Ekran (zacisk „S”) należy połączyć z przewodem uziemiającym „PE” po stronie odbiorów. W transformatorach jednofazowych typu ET1MED odczep środkowy "2M" służy dla podłączenia przekaźnika do kontroli stanu izolacji. W transformatorach trójfazowych typu ET3MED przekaźnik kontroli stanu izolacji należy podłączyć do wspólnego punktu uzwojeń wtórnych oznaczonego symbolem 2N. Do kontroli temperatury uzwojeń służą czujniki umieszczone wewnątrz uzwojeń. 5. Uruchomienie transformatora. Uruchomienia transformatora powinien dokonać doświadczony pracownik z uprawnieniami do wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych. Przed uruchomieniem należy sprawdzić: 1. stan transformatora poprzez dokonanie oględzin wg p. 3a 2. rezystancje izolacji uzwojeń wg p. 3b 3. prawidłowość dokonanego montażu wg p. 4 4. prawidłowe podłączenie kabli pod zaciski w celu uzyskania właściwej przekładni. 5. stan zabezpieczeń i prawidłowe ich nastawienie zgodnie z dokumentacja instalacji i danymi znamionowymi transformatora. 6. stan pozostałych urządzeń i instalacji Po zakończeniu sprawdzenia transformatora i instalacji należy, przy odłączonych od strony dolnego napięcia odbiornikach, załączyć napięcie na transformator. Dla transformatorów trójfazowych przy zgodności wartości napięcia zasilania z napięciem znamionowym transformatora, różnice wartości prądów w poszczególnych fazach mogą się różnić o ok. 30%, na biegu jałowym. Po załączeniu na stronę dolnego napięcia odbiorników i obciążając transformator w miarę możliwości prądem zbliżonym do znamionowego, należy sprawdzić zachowanie się przyrządów i aparatów ELHAND TRANSFORMATORY http://www.elhand.pl 1 Tel.: (0-34) 353 17 10 Fax: (0-34) 356 40 03 e-mail: [email protected] kontrolno-pomiarowych po stronie górnego i dolnego napięcia. Następnie należy pozostawić transformator obciążony mocą zbliżoną do znamionowej przez okres około 8 godzin i w tym czasie przeprowadzić kilkakrotna jego obserwacje połączoną z pomiarami prądu i napięcia obciążenia. 6. Eksploatacja i konserwacja. Eksploatację transformatorów należy powierzyć pracownikom o dużych kwalifikacjach, posiadających uprawnienia do wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych niskiego napięcia. Nadzór nad eksploatacją składa się z kontroli: - bieżących - przeprowadzanych codziennie oraz przy każdej okazji szczególnie przy przeciążeniach transformatora. Częściej, np. co kilka godzin kontrole należy przeprowadzać w ciężkich warunkach pracy - okresowych - przeprowadzane raz na pół roku. 6.a. Kontrole bieżące obejmują: - wskazania przyrządów pomiarowych, - sprawdzenie temperatury transformatora, - sprawdzenie poziomu szumów transformatora (słuchem), - sprawdzenie ogólnego stanu technicznego przyłączonych przewodów. W celu zapewnienia długiej i niezawodnej pracy transformatorów, wszystkie zauważone usterki, należy niezwłocznie usuwać. Transformatory nie wymagają dodatkowego chłodzenia, jeśli pomieszczenia, w których pracują spełniają wymagania podane w p.1 oraz p.4.1. W przypadku zaistnienia niekorzystnych warunków chłodzenia naturalnego, np.: wyższa temperatura otoczenia od 40°C, słaba wymiana powietrza, transformatory należy chłodzić dodatkowo, albo zmniejszyć ich obciążenie. W przypadku zaistnienia przerw w pracy transformatorów, istnieje obawa, że uzwojenia transformatorów zostaną zawilgocone. O ile przerwa w pracy nie przekracza 48 godzin, transformator można załączyć pod napięcie bez dodatkowych czynności sprawdzających stan izolacji. Jeżeli przerwa w pracy przekracza 48 godzin, przed ponownym załączeniem transformatora należy wykonać pomiar rezystancji izolacji i w razie potrzeby dokonać suszenia transformatora, wg p. 3.b.1. 6.b. Kontrole okresowe, należy przeprowadzać nie rzadziej niż raz na pół roku. Podczas ciężkich warunków eksploatacji, częściej. Kontrola powinna być przeprowadzana w stanie beznapięciowym. Podczas kontroli okresowej należy: - sprawdzić stan transformatora zgodnie z p. 3.a, zwracając uwagę na kolor i jakość powłoki żywicy elektroizolacyjnej, na nadmierne miejscowe zaciemnienia lub inne oznaki zestarzenia się izolacji. - wykonać pomiary kontrolne wg p. 3.b, - sprawdzić stan i dokręcenie śrub mocujących transformator do podłoża, - sprawdzić stan i dokręcenie śrub prasujących rdzeń, - sprawdzić stan kabli, połączeń końcówek kablowych pod zaciski, 7. Praca równoległa transformatorów. W przypadku konieczności pracy równoległej dwóch transformatorów najlepiej dobrać dwa identyczne transformatory pod względem typu oraz parametrów technicznych, które powinny spełniać poniższe warunki: 1. równe przekładnie, z dop. tolerancją ±0,5% na zaczepie znamionowym - nie spełnienie tego warunku spowoduje przepływ prądu wyrównawczego pomiędzy uzwojeniami wtórnymi obydwu transformatorów, obciążającego bardziej transformator o wyższym napięciu znamionowym. Prądy wyrównawcze można obliczyć wg wzorów: dU = U2(1) - U2(2) [V]; du = dU * 100 [%] U2 Iw2 du Iw2 du ; = = In2(1) uk(1) + Sn(1) uk(2) In(2) uk(2) + Sn(1) uk(1) Sn(2) Sn(2) gdzie: U2(1),U2(2) du Iw2 - napięcia wtórne trafo nr 1 i nr 2. - %-wa różnica napięć - prąd wyrównawczy płynący pomiędzy uzwojeniami wtórnymi transformatorów In2(1),In2(2) - prądy znamionowe trafo nr 1 i nr 2 uk(1),uk(2) - %-we napięcie zwarcia trafo nr 1 i nr 2 Sn(1),Sn(2) - moc znamionowa trafo nr 1 i nr 2 2. równe napięcia zwarcia, przy dopuszczalnej różnicy < 10%, 3. stosunek mocy znam. obu transformatorów powinien być < 3. W przypadku nie spełnienia w/w punktów nr 2 i nr 3, transformatory będą obciążały się nierównomiernie, a wykorzystanie ich mocy będzie niepełne. Jakość wykorzystania zespołu określa n/w współczynnik dobroci (d), czyli stosunek maksymalnej mocy, którą oddaje pracujący równolegle zespół, do sumy mocy znamionowych poszczególnych transformatorów. Dla uproszczenia, dla obciążenia czynnego współczynnik dobroci wynosi: 2 k + 2k + 1 d= <1 uk(2) k+ uk(1) gdzie: Sn(1) Sn(2) - zaleca się aby: 1> d > 0,95 - k= Równomierność obciążania się poszczególnych transformatorów podaje n/w wzór: I(1) I(2) uk(1) = uk(2) In(1) In(2) gdzie: I(1),I(2) - prądy obciążenia transformatorów nr 1 i nr 2. Duży wpływ na równomierność obciążania się transformatorów, mają połączenia transformatorów. Powinny być one wykonane przewodami z jednakowego materiału oraz jednakowego przekroju i długości. Po wykonaniu połączenia równoległego transformatorów, przy pierwszym załączeniu do sieci, należy wykonać pomiar prądów wyrównawczych przy uzwojeniach wtórnych nie obciążonych. Następnie po obciążeniu zespołu, zmierzyć prądy obciążenia poszczególnych transformatorów. Tak zmierzone wartości nie powinny odbiegać od obliczonych. Różnice mogą być wynikiem nie uwzględnienia oporności przewodów łączących. 8. Usterki w pracy transformatorów i sposób ich usuwania. Lp objawy przyczyny postępowanie 1 brak napięcia uszkodzenie układu a. sprawdzić stan układu po po stronie elektroenergetyczn stronie zasilania zasilania ego po stronie zasilania 2 zadziałanie zwarcie na a. sprawdzić układ zabezpieczeń odpływach lub w połączeń po stronie po stronie kablu zasilającym zasilania, usunąć zwarcie. zasilania uszkodzenie b. wyłączyć transformator transformatora spod napięcia, po ostygnięciu zmierzyć stan izolacji. Po stwierdzeniu uszkodzenia oddać trafo do remontu. długotrwałe b. poczekać do ostygnięcia, przeciążenie po ponownym załączeniu transformatora odbiorów zmierzyć wartość prądu obciążenia. 4 brak napięcia uszkodzenie a. sprawdzić stan po stronie przyrządów przyrządów pomiarowych wtórnej pomiarowych uszkodzenie trafo b. wyłączyć napięcie, dokręcić zaciski, sprawdzić czy nie ma przerwy w uzwojeniu i odpływach. 5 nadmierne przeciążenie trafo a. sprawdzić pobór prądu grzanie się przez odbiorniki, transformatora zmniejszyć obciążenie. złe warunki b. poprawić warunki chłodzenia chłodzenia, zmniejszyć obciążenie uszkodzenie c. postąpić jak w p. 2.b. transformatora 6 silny szum rozluźnienie śrub a. dokręcić śruby prasujące transformatora prasujących rdzeń rdzeń, sprawdzić izolacje śrub rdzeniowych uszkodzenie b. postąpić jak w p. 2.b. transformatora 7 nienormalne słaby styk na a. sprawdzić stan zacisków drganie zaciskach wskazówki transformatora amperomierza uszkodzony b. postąpić jak w p. 2.b. transformator 8 za niskie za niskie napięcie a. zmierzyć napięcie po napięcie po zasilające stronie górnego napięcia, stronie wtórnej transformator zwiększyć (w miarę możliwości) napięcie zasilania. przerwa w jednej z b. sprawdzić obwód faz zasilających zasilający, usunąć uszkodzenie. 9. Transport . W czasie transportu należy chronić transformator przed gwałtownymi wstrząsami, uderzeniami i wilgocią. Przy transporcie dźwigowym, należy transformator podnosić za ucha transportowe. Do transportu używać krytych środków transportowych. 10. Magazynowanie . Transformatory należy przechowywać w stanie zmontowanym, pomieszczeniach suchych, dobrze wentylowanych, bez oparów żrących oraz działających niszcząco na transformator, w temp. od -5°C do +25°C. Transformatory należy chronić przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi, a także przed kurzem, okrywając je brezentem. Magazynowanie transformatora na wolnym powietrzu jest niedozwolone. Po dłuższym okresie magazynowania transformatora, należy przeprowadzić jego kontrolę zgodnie z p.3.. 2