1 Glinojeck, dnia 20 sierpnia 2016 r. RAPORT Z

Glinojeck, dnia 20 sierpnia 2016 r.
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ GIMNAZJUM NR 1 IM. MARKA KOTAŃSKIEGO
W GLINOJECKU PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
I.
Raport przeprowadził zespół w składzie:
1. Sławomir Konstantynowicz – Przewodniczący
2. Aneta Adamska – Borek
3. Bożena Misiurska
4. Elżbieta Kapczyńska
5. Marek Robakiewicz
6. Aneta Skórska – Pedagog Szkolny
II.
Adresatami raportu są:
1. Nauczyciele na posiedzeniu Rady Pedagogicznej
2. Uczniowie na lekcjach do dyspozycji wychowawcy
3. Rodzice na zebraniu szkolnym
III.
Określenie przedmiotu ewaluacji
a) Tematyka ewaluacji – do ewaluacji wewnętrznej wybrano zagadnienie: „Działania
profilaktyczne szkoły w obliczu istniejących zagrożeń”.
b) Cel ewaluacji: zebranie informacji na temat sposobów i efektów działań
profilaktycznych w obliczu zagrożeń występujących w szkole.
c)
Analiza wyników działań profilaktycznych w Gimnazjum nr 1 im. Marka Kotańskiego w
Glinojecku.
IV.
Określenie kryteriów, pytań kluczowych oraz metod badawczych:
1. Kryteria:
a) W szkole prowadzone są wśród uczniów działania profilaktyczne mające na celu
eliminowanie zagrożeń – nikotynizm, picie alkoholu, stosowanie używek, zagrożenia
związane z korzystaniem z komputera oraz Internetu i telefonu komórkowego.
b) W szkole prowadzi się działania profilaktyczne wśród rodziców mające na celu
uświadomienie zagrożeń mogących wystąpić w środowisku uczniowskim.
c)
W szkole ocenia się skuteczność działań profilaktycznych, a w razie potrzeb
modyfikuje się te działania.
1
2. Pytania kluczowe:
a) Czy i w jaki sposób prowadzone są w szkole działania profilaktyczne związane z
występowaniem zagrożeń?
b) Czy działania profilaktyczne są wystarczające, by eliminować te zagrożenia?
c)
Jak zmodyfikować działania profilaktyczne, aby przyniosły oczekiwany skutek?
3. Metody badawcze:
a) Ankieta dla uczniów,
b) Ankieta dla rodziców,
c)
Ankieta dla nauczycieli,
d) Analiza dokumentacji szkolnej (zapisy w dziennikach lekcyjnych, sprawozdanie
szkolnego pedagoga).
V.
Analiza działań profilaktycznych:
Współczesna szkoła poza zadaniami dydaktycznymi realizuje również zadania
wychowawcze, a wśród tych działań niezwykle ważnymi są działania profilaktyczne. Wiele
negatywnych zjawisk występujących w środowisku, często w domu rodzinnym, przenoszonych
jest do środowiska szkolnego. Spożywanie alkoholu, palenie papierosów, zażywanie
narkotyków, czy coraz modniejszych dopalaczy, a do tego negatywne skutki postępu
cywilizacyjnego – komputer, telefon komórkowy, tablet, nieodpowiednie treści w Internecie,
a także złe odżywanie, brak ruchu, stają się zmorą wielu szkół. Pracoholizm rodziców, kryzys
w rodzinie związany często z patologicznymi zjawiskami (alkoholizm), sprawiły, że bardzo
ograniczona jest wychowawcza rola rodziny. Stąd na szkołę spada w coraz większym stopniu
obowiązek działań wychowawczych i profilaktycznych, które mają uchronić młodzież przed
złym wpływem w/w zagrożeń. W naszej szkole działania profilaktyczne prowadzone są od kilku
lat. Ma to swoje umocowanie w dokumentacji szkolnej, czyli w planie wychowawczym szkoły,
planie profilaktycznym, planie pracy pedagoga szkolnego, czy permanentnej pracy
wychowawców i nauczycieli, potwierdzonej zapisami w dziennikach lekcyjnych, a zawartych
w planach pracy wychowawców, realizowanych w czasie godzin do dyspozycji wychowawcy
klasowego.
W ramach godzinnych do dyspozycji wychowawcy nauczyciele prowadzili w różnej formie
zajęcia ukazujące negatywne skutki ryzykownych zachowań związanych z papierosami,
narkotykami, dopalaczami i nadmiernym korzystaniem z komputera, telefonu komórkowego,
tabletu oraz Internetu. Prowadzili gazetki tematyczne związane ze skutkami tych zagrożeń. Do
2
ciekawych gazetek należą te prowadzone przez koło promujące zdrowie i zdrowy styl życia
oraz gazetki klasowe przygotowywane na Dzień Patrona. Często prowadzone były pogadanki
na temat uzależnień. W działania te aktywnie włączała się pedagog szkolna. Podczas zajęć
wykorzystywane były ciekawe filmy i prezentacje multimedialne, poruszające tematykę
zagrożeń i ich negatywnym wpływie na młode organizmy uczniów. W roku szkolnym
2015/2016 szkolna pedagog zainicjowała i zrealizowała wiele ciekawych działań
profilaktycznych. Były to m.in.:
1.
Nagranie spotu profilaktycznego w ramach kampanii „Dopalacze kradną życie”.
2.
Przygotowała z uczniami przedstawienie profilaktyczne „Sąd nad papierosem”, które
zaprezentowano uczniom szkoły.
3.
Zajęcia profilaktyczne „Nie bo tak” przeprowadzone ze wszystkimi klasami, ukazujące
negatywny wpływ alkoholu na zdrowie i funkcjonowanie młodzieży.
4.
Tradycją stała się współpraca z Komendą Powiatową Policji w Ciechanowie. Policjanci
przeprowadzili w szkole pogadankę w ramach kampanii „Dopalacze kradną życie”.
Zagrożenia związane z dopalaczami zaprezentowano również rodzicom na zebraniu
szkolnym.
5.
Problem wykluczenia społecznego został zaprezentowany w przedstawieniu
profilaktycznym „Tramwaj zwany nienawiścią”. Przedstawienie zostało przygotowane
przez PaT i Koło Teatralne prowadzone przez Panią Beatę Małecką. Przedstawienie to
zaprezentowano również rodzicom na zebraniu szkolnym.
6.
We wszystkich klasach przeprowadzone zostały warsztaty na temat zagrożeń
dopalaczami.
7.
W ramach programu „Profilaktyka a Ty” powołano PaT-Port, którego zadaniem jest
realizacja profilaktyki rówieśniczej na terenie szkoły oraz propagowanie życia wolnego od
uzależnień.
8.
W dniach 14 – 15 maja 2016 r. członkowie PaTu wzięli udział w Ogólnopolskim Zlocie
PaT – Portów w Wolsztynie.
Do tradycji szkolnej przeszły już działania profilaktyczne realizowane:
a) Podczas obchodów Dnia Patrona w różnej formie propagowane było życie bez nałogów
i uzależnień od narkotyków i dopalaczy.
b) W ramach „Kącika zdrowej żywności” uczniowie przygotowali potrawy ze zdrowej
żywności.
3
c)
Podczas corocznych Międzyszkolnych Igrzysk Atletycznych promowany był sport i
zdrowy styl życia.
d) Podczas rajdów rowerowych i spływów kajakowych integrowano zespół klasowy oraz
propagowano zdrowe zwyczaje.
Jak widać z powyższego działań profilaktycznych prowadzonych przez szkołę i nauczycieli
jest wiele. Czy są wystarczające? Czy przynoszą oczekiwane skutki? Co można zmodyfikować,
udoskonalić? Odpowiedzi na te pytania dostarczyły ankiety przeprowadzone wśród uczniów
(55 osób), rodziców (38 osób) i nauczycieli (19 osób).
VI.
Na podstawie przeprowadzonego badania stwierdzono, że w szkole prowadzone są
działania profilaktyczne. Pozytywnej odpowiedzi udzieliło 71% uczniów oraz 100% nauczycieli.
Grupa uczniów, tj. 29%, stwierdziło, że nic nie wie o podejmowanych przez szkołę działaniach
profilaktycznych, a ok. 4% ankietowanych uczniów, oświadczyło, że w szkole nie są
podejmowane działa profilaktyczne. Inaczej przedstawia się sytuacja jeśli chodzi o
przekazywanie uczniom wiedzy na temat zagrożeń i uzależnień, na które może być narażony
młody człowiek. Aż 94% ankietowanych uczniów potwierdziło fakt, że w szkole przekazywana
jest wiedza na temat zagrożeń, a tylko 6% odpowiedziało, że „nie” lub „nie wie”. W grupie
ankietowanych rodziców 89% potwierdziło fakt przekazywania uczniom wiedzy na temat
zagrożeń, natomiast w grupie nauczycieli uczyniło to 100%. Na pytanie, czy te działania są
wystarczające, pozytywnej odpowiedzi udzieliło 56% uczniów, 60% rodziców i 95% nauczycieli.
Aż 33% uczniów uznało, że działania te nie są wystarczające, a 10% nie miało zdania. Taka
sytuacja daje do myślenia.
Wśród działań profilaktycznych realizowanych w szkole, ankietowani wskazali:
a) Dbanie o bezpieczeństwo uczniów w szkole i poza nią - uczniowie 64%, rodzice 50%,
nauczyciele 100%.
b) Przeciwdziałanie różnym formom agresji i przemocy w szkole – uczniowie 64%, rodzice
58%, nauczyciele 100%.
c)
Eliminowanie zachowań ryzykownych związanych z narkotykami, dopalaczami,
papierosami – uczniowie 89%, rodzice 68%, nauczyciele 100%.
d) Ukazywanie zagrożeń związanych z komputerem, Internetem i telefonem
komórkowym – uczniowie 44%, rodzice 32%, nauczyciele 89%.
e) Propagowanie zdrowego trybu życia – uczniowie 64%, rodzice 32%, nauczyciele 100%.
4
f)
Integrowanie zespołu klasowego i społeczności szkolnej – uczniowie 18%, rodzice 29%
i nauczyciele 95%.
Z powyższych danych wynika, że:
a) wszyscy ankietowani (zwłaszcza nauczyciele) znają działania profilaktyczne
prowadzone w szkole;
b) największy nacisk w tych działaniach położony był na działania eliminujące zachowania
ryzykowne, związane z papierosami, narkotykami i dopalaczami (mogły mieć na to wpływ
stosowane kary nagany dyrektora szkoły na apelu szkolnym wobec uczniów przyłapanych
na paleniu papierosów);
c)
zbyt mały nacisk położony został na działania profilaktyczne związane z zagrożeniami
płynącymi z niewłaściwego korzystania z Internetu, komputera i telefonu komórkowego.
W działania profilaktyczne aktywnie włączają się sami uczniowie. Robią to poprzez aktywne
uczestnictwo w Dniu Patrona (71% ankietowanych), działania propagujące zdrowy styl życia
(31%). Popularnością cieszy się również udział w przygotowaniu gazetek o tematyce
profilaktycznej, konkursy plastyczne, działania grupy PaT (Profilaktyka a Ty), przedstawienia
profilaktyczne i nagrania spotu w ramach akcji „Dopalacze kradną życie”. Do najbardziej
atrakcyjnych form działań profilaktycznych uczniowie zaliczyli:
a) spotkanie z udziałem zaproszonych gości (47%)
b) zajęcia na godzinie wychowawczej (38%)
c) warsztaty tematyczne (38%)
d) filmy o tematyce profilaktycznej (34%).
Mniej atrakcyjne dla uczniów okazały się być pogadanki, konkursy plastyczne (może dlatego,
że ankietowanymi byli uczniowie klas sportowych).
Ponad połowa ankietowanych uczniów (64%) uznała, że oferta szkoły z zakresu działań
profilaktycznych zaspokaja ich potrzeby – 22% nie miało zdania w tej sprawie, a 14%
ankietowanych uznała, że dla nich działania prowadzone przez szkołę są niewystarczające.
Czy ta różnorodność i atrakcyjność działań profilaktycznych gwarantuje sukces? Otóż, tylko
27% ankietowanych, którzy udzielili odpowiedzi na pytanie o skuteczność działań
profilaktycznych potwierdziło skuteczność tych działań.
W uzasadnieniu uczniowie podali, że:
a) dużo osób nie podejmuje próby brania używek,
b) wielu uczniów dowiedziało się o niebezpiecznych dla życia i zdrowia skutkach nałogów,
5
c) wzrosła świadomość zagrożeń wynikających z palenia papierosów, brania narkotyków
czy dopalaczy.
Ale 53% (29 uczniów) uznało, że działania profilaktyczne w szkole są nieskuteczne, ponieważ:
a) uczniowie nie stosują się do działań profilaktycznych, a uczestniczą w nich tylko
dlatego, żeby nie było lekcji,
b) uczniowie i tak robią to co chcą,
c) uczniowie, który aktywnie uczestniczą w działaniach profilaktycznych (np. w PaT –
Porcie) palą papierosy,
d) mamy zbuntowanych uczniów, którym na niczym nie zależy,
e) coraz częściej uczniowie sięgają po e – papierosy.
Szkoda, że nie wszyscy uczniowie uzasadnili swoje zdanie – wielu odpowiedziało lekceważąco
„nie, bo nie”.
Uczniowie mieli możliwość zaproponowania inicjatyw, które szkoła mogłaby podjąć, aby
uatrakcyjnić działania profilaktyczne, by zwiększyć ich skuteczność. Niestety tylko 60% (33
uczniów) ankietowanych zdecydowało się udzielić odpowiedzi. W tej grupie 25%
ankietowanych uznało, że szkoła nie musi podejmować innych działań – te, które prowadzi są
wystarczające. Wśród zaproponowanych inicjatyw znalazły się m.in.:
a) częstsza organizacja warsztatów o tematyce zagrożeń występujących w szkole,
b) wyjazdy do ośrodków, w których przebywają osoby uzależnione od narkotyków
(MONAR),
c) zapraszać osoby, które wyszły z nałogów, by naocznie uświadomili uczniom
szkodliwość stosowania używek,
d) częściej w zajęciach wychowawczych korzystać z filmów o tematyce profilaktycznej,
e) w działaniach profilaktycznych częściej wykorzystywać apele szkolne, dyskoteki, a
nawet zawody sportowe,
f) częściej organizować rajdy, promujące zdrowy tryb życia,
g) organizować konkursy o tematyce profilaktycznej.
Niestety aż 27% ankietowanych nie udzieliło pozytywnej odpowiedzi lub stwierdziło, że nie
wie jakich nowych inicjatyw w działaniach profilaktycznych szkoła mogłaby się podjąć.
Działania profilaktyczne organizowane przez szkołę prowadzone są nie tylko wśród uczniów –
63% ankietowanych rodziców oraz 100% nauczycieli potwierdziło prowadzenie takich działań
wśród rodziców na zebraniach szkolnych. Wśród ankietowanych rodziców 37% uznało, że nie
6
wie czy szkoła prowadzi działania profilaktyczne skierowane do rodziców. Być może były to
osoby, które nie przychodziły na wszystkie wywiadówki. Aż 45% ankietowanych oświadczyło,
że nie uczestniczyło w spotkaniach edukacyjno – profilaktycznych. Wśród osób
uczestniczących w takich spotkaniach:
- 37% uczestniczyło w spotkaniu z Panią W. Gembalą z PPP na temat zagrożeń związanych z
dopalaczami,
- 21% uczestniczyło w prelekcji profesora M. Jędrzejko na temat współczesnych zagrożeń w
środowisku dzieci i młodzieży,
- 16% uczestniczyło w prelekcji profesora M. Jędrzejko na temat zagrożeń związanych z
cyberprzestrzenią.
Ankietowani rodzice (88%) uznali, że oferta szkoły z zakresu działań profilaktycznych zaspokaja
ich potrzeby. Znalazło to swój wyraz również w pytaniu o oczekiwania dotyczące działań
profilaktycznych skierowane do uczniów i rodziców – 92% ankietowanych rodziców nie
zaproponowało nowych działań. Wśród zaproponowanych znalazły się:
a) dla uczniów – spotkania z psychologami, Policją,
b) dla rodziców – spotkania ze specjalistami od zagrożeń i działań profilaktycznych.
Oceniając dotychczasowe działania szkoły, rodzice uznali, że działania profilaktyczne z zakresu
zagrożeń prowadzone są na bardzo wysokim poziomie, a szkoła w razie problemów
wychowawczych ofertuje uczniom i rodzicom właściwą pomoc.
W szkole dokonuje się modyfikacji programu profilaktycznego i wychowawczego –
oświadczyło to 96% ankietowanych nauczycieli. W razie trudności wychowawczych szkoła
oferuje pomoc, a formami tej pomocy są: wsparcie ze strony wychowawcy, konsultacje z
pedagogiem szkolnym, informowanie o miejscach gdzie można uzyskać pomoc. Aby
uniknąć zagrożeń nauczyciele badają zachowania ryzykowne w klasie poprzez ankiety
diagnozujące, bieżącą obserwację uczniów, współpracę z rodzicami, rozmowy z innymi
nauczycielami oraz uzyskiwanie informacji ze środowiska lokalnego. Działania profilaktyczne
realizowane przez nauczycieli w stosunku do zespołu klasowego oraz całej społeczności
szkolnej zostały przedstawione we wcześniejszej części raportu.
WNIOSKI
1. Szkoła prowadzi działania profilaktyczne związane z zagrożeniami (palenie papierosów,
stosowanie używek, niewłaściwe wykorzystywanie Internetu, komputera, telefonu
komórkowego). Oferta tych działań jest szeroka.
7
2. Działania te są wystarczające, co nie znaczy, że nie można ich uatrakcyjnić.
3. W celu uatrakcyjnienia działań profilaktycznych należy zwiększyć ilość spotkań z
osobami uzależnionymi od nałogów, zwłaszcza z tymi, którym udało się wyjść z nałogu,
organizować wycieczki do miejsc, gdzie przebywają osoby uzależnione od nałogów.
4. Działania profilaktyczne informujące o zagrożeniach i skutkach zagrożeń prowadzone
są również wśród rodziców.
5. Uczniowie aktywnie włączają się w niektóre formy działań profilaktycznych.
6. W szkole modyfikuje się działania profilaktyczne.
7. Nie wszystkie działania profilaktyczne przynoszą oczekiwane rezultaty – istnieje grupa
uczniów, którzy nie przyjmują do świadomości jakie negatywne skutki przynoszą
używki, np. palenie papierosów.
8. W większym stopniu należy zaktywizować rodziców by przychodzili na spotkania
szkolne i brali w ten sposób udział w organizowanych przez szkołę spotkaniach
edukacyjno – profilaktycznych.
9. Większy nacisk w działaniach profilaktycznych położyć na zagrożenia wynikające z
niewłaściwego wykorzystania Internetu, komputera i telefonu komórkowego.
Raport opracował zespół w składzie:
1. Sławomir Konstantynowicz – Przewodniczący
2. Aneta Adamska – Borek
3. Bożena Misiurska
4. Elżbieta Kapczyńska
5. Marek Robakiewicz
6. Aneta Skórska – Pedagog Szkolny
8