Energia była, jest i będzie potrzebna ludziom w ich życiu

Stanowisko Ministra Środowiska w sprawie
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym
Przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i
elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495), zwanej dalej ustawą, stanowiącej
transpozycję dyrektywy 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27
stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz
dyrektywy 2003/108/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 grudnia 2003 r.
zmieniającej dyrektywę 2002/96/WE, weszły w życie w dniu 21 października 2005
r.
Ustawa określa zasady postępowania ze zużytym sprzętem w sposób
zapewniający ochronę zdrowia i życia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju. Głównym celem ustawy jest stworzenie systemu
gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym.
Na wstępie chciałbym podkreślić, że uchwalona ustawa zasadniczo różni się od
przedłożenia rządowego projektu ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i
elektronicznym.
Poniżej przedstawiam omówienie ważniejszych przepisów ustawy wg zagadnień
tematycznych.
1. Definicja wprowadzającego sprzęt
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy wprowadzającym sprzęt
jest przedsiębiorca, który:
a) produkuje i sprzedaje pod własnym oznaczeniem sprzęt,
b) sprzedaje pod własnym oznaczeniem sprzęt wyprodukowany przez innego
przedsiębiorcę,
c) prowadzi działalność związaną z importem lub wewnątrzwspólnotowym nabyciem
sprzętu.
Przedsiębiorcą, zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1807, z późn. zm.) jest osoba
fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której
odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu
działalność gospodarczą. Powyższa ustawa definiuje działalność gospodarczą jako
zarobkową działalność m.in. wytwórczą, handlową i usługową, wykonywaną w
sposób zorganizowany i ciągły. Ponadto art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004
r. o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, iż przedsiębiorca może podjąć
działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w
Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej, zaś
spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed
uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zasady wpisu do rejestru
przedsiębiorców określają przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209, z późn. zm.). Na podstawie
art. 13 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej osoby
zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym - mogą podejmować i wykonywać działalność
gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy, czyli tak samo
jak polski przedsiębiorca, mają obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców w
Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej.
Definicja wprowadzającego sprzęt ma ścisły związek z definicją wprowadzenia
sprzętu, zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 lit a, w
przypadku sprzętu wyprodukowanego w kraju, wprowadzenie sprzętu następuje z
dniem wydania sprzętu z magazynu, w celu wprowadzenia go do obrotu. Jeśli mamy
do czynienia z importem sprzętu, czyli przywozem sprzętu z terytorium państwa
członkowskiego niebędącego członkiem Unii Europejskiej w celu wprowadzenia na
terytorium kraju, wprowadzeniem sprzętu będzie dzień dopuszczenia sprzętu do
obrotu na terytorium kraju z przeznaczeniem na rynek krajowy (art. 3 ust. 1 pkt 14 lit
b). Natomiast w przypadku wewnatrzwspólnotowego nabycia wprowadzenie sprzętu
nastąpi z dniem wystawienia faktury potwierdzającej wewnątrzwspólnotowe nabycie
albo, jeżeli nie jest wystawiana - z dniem dopuszczenia sprzętu do obrotu w innym
niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej (art. 3 ust. 1 pkt
14 lit c).
2. Definicja sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zasady
klasyfikowania urządzeń elektrycznych i elektronicznych
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy za sprzęt uważane są urządzenia, których
prawidłowe działanie jest uzależnione od dopływu prądu elektrycznego lub od
obecności pól elektromagnetycznych, oraz mogące służyć do wytwarzania, przesyłu
lub pomiaru prądu elektrycznego lub pól elektromagnetycznych i zaprojektowane do
użytku przy napięciu elektrycznym nieprzekraczającym 1000 V dla prądu zmiennego
oraz 1500 V dla prądu stałego, zaliczone do grup sprzętu określonych w załączniku
nr 1 do ustawy. Załącznik nr 1, który stanowi transpozycję załącznika IA i IB
dyrektywy 2002/96/WE, wymienia 10 grup sprzętu, tj.:
1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego
2. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego
3. Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny
4. Sprzęt audiowizualny
5. Sprzęt oświetleniowy
6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne, z wyjątkiem wielkogabarytowych,
stacjonarnych narzędzi przemysłowych
7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy
8. Przyrządy medyczne, z wyjątkiem wszystkich wszczepianych i skażonych
produktów
9. Przyrządy do nadzoru i kontroli
10. Automaty do wydawania
Ponadto w ramach każdej z powyższych grup wyróżnia się odpowiednie rodzaje
sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z
interpretacją Komisji Europejskiej, załącznik 1B dyrektywy 2002/96/WE w sprawie
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, jest załącznikiem tzw. otwartym w stosunku do rodzajów sprzętu - i zawiera jedynie przykłady sprzętu elektrycznego i
elektronicznego. Tak więc, załącznik nr 1 do ustawy o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym jest również otwarty w odniesieniu do zawartych w
nim rodzajów sprzętu, co oznacza, że niewymienienie danego rodzaju sprzętu w tym
załączniku nie świadczy o tym, że dany sprzęt nie podlega przepisom ustawy, gdyż
podstawą objęcia danego urządzenia przepisami tej ustawy będzie spełnienie przez
to urządzenie przesłanek definicji sprzętu zawartej w art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W przypadku, gdy parametry techniczne urządzenia wskazują na definicję sprzętu, a
załącznik nr 1 do ustawy nie wymienia wprost rodzaju tego sprzętu należy
zaklasyfikować dany sprzęt do rodzaju obejmującego pozostały sprzęt w danej
grupie.
3. Obowiązki wprowadzającego sprzęt przeznaczony dla gospodarstw
domowych w zakresie zbierania i odbierania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego
Zgodnie z art. 27 ustawy wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw
domowych jest obowiązany, z dniem wejścia w życie ustawy, do zorganizowania i
sfinansowania odbierania od prowadzących punkty zbierania zużytego sprzętu.
Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym nie definiuje pojęcia
punktu zbierania zużytego sprzętu, posługując się (poza użyciem tego pojęcia w art.
27 oraz w definicji zbierającego sprzęt) raczej pojęciem zbierającego zużyty sprzęt.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy, za zbierającego zużyty
sprzęt uważa się prowadzącego punkt zbierania zużytego sprzętu, w tym
sprzedawcę detalicznego i sprzedawcę hurtowego, oraz gminną jednostkę
organizacyjną prowadzącą działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych
i przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie
odbierania odpadów komunalnych.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 23 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U.
Nr 62, poz. 628, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o odpadach, przez zbieranie
rozumie się każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach,
segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do
transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Tak więc zarówno gminna
jednostka organizacyjna, jak i przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie
odbierania odpadów komunalnych mogą posiadać punkt zbierania odpadów, o ile
posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów.
Ponadto zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o odpadach prowadzenie działalności w
zakresie zbierania odpadów wymaga uzyskania zezwolenia. Zezwolenie na
prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów wydaje starosta - właściwy
ze względu na miejsce zbierania odpadów. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie
na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów są upoważnieni do
prowadzenia punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o odpadach podmiot prowadzący działalność w
zakresie odbierania odpadów komunalnych jest zobowiązany do selektywnego
odbierania tych odpadów.
Warunki udzielania zezwoleń w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości określa ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późn. zm.), zwana dalej
ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ostatnio nowelizowana ustawą
z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458), której przepisy obowiązują od dnia 13
października 2005 r. Zgodnie z art. 7 ust. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach zezwolenie na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości wydaje, w drodze decyzji, wójt, burmistrz lub prezydent miasta
właściwy ze względu na miejsce świadczenia usług. Przedsiębiorca ubiegający się o
takie zezwolenie jest zobowiązany do odbierania wszystkich selektywnie zebranych
odpadów komunalnych, w tym m.in. powstającego w gospodarstwach domowych
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (art. 8 ust. 2b). Zezwolenie na
odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości powinno określać
m.in. sposób postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów komunalnych.
Wymagania jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o wydanie
powyższego zezwolenia, zgodnie z art. 7 ust. 3a, określi i poda do publicznej
wiadomości w terminie do 13 kwietnia 2006 r., wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada
gminy uchwala regulamin czystości i porządku w na terenie gminy, który staje się
aktem prawa miejscowego. Regulamin ten określi szczegółowe wymagania w
zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujące m.in.
sposób prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych.
Rada gminy ma obowiązek uchwalić powyższy regulamin w terminie do 13 stycznia
2006 r.
Art. 28 ustawy uszczegóławia przepis art. 27 w zakresie zapewnienia zbierania
zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. W przypadku tzw.
sprzętu nowego, tj. wprowadzonego de facto po dniu wejścia w życie ustawy obowiązek dotyczy wprowadzającego sprzęt w stosunku do sprzętu, który
wprowadza (tzw. indywidualna odpowiedzialność wprowadzającego sprzęt za
wprowadzone produkty, która odnosi się do wprowadzonego rodzaju sprzętu,
określonego w załączniku nr 1 do ustawy). Odpowiedzialność zapewnienia zbierania
zużytego sprzętu powstałego z tzw. sprzętu starego, czyli wprowadzonego przed
wejściem w życie ustawy została, analogicznie jak w przepisach dyrektywy
2002/96/WE, przeniesiona na wprowadzającego sprzęt w stosunku do sprzętu
wprowadzonego w ramach grupy, określonej w załączniku nr 1 do ustawy,
proporcjonalnie do udziału danego wprowadzającego w rynku, tj. w masie
wprowadzonego sprzętu. Powyższy obowiązek, zgodnie z art. 96 pkt 4 ustawy,
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. Przesunięcie terminu wejścia w życie art.
28 ma istotne znaczenie, gdyż określenie udziału w rynku będzie możliwe jedynie w
momencie funkcjonowania rejestru, w którym znajdą się niezbędne dane. Nie
oznacza to jednak, że termin realizacji obowiązku zbierania został przesunięty na
dzień 1 stycznia 2008 r., a jedynie, że z tą datą będzie obowiązywał podział
zbieranego sprzętu na sprzęt nowy i sprzęt stary. Ponadto należy zauważyć, że
ustawodawca nie wnika w szczegółowy sposób realizacji tego obowiązku przez
wprowadzającego sprzęt, zaś wprowadzający może zrealizować ten obowiązek np.
poprzez zawarcie umowy ze zbierającym zużyty sprzęt, który zgodnie z art. 37 pkt 2
ustawy jest zobowiązany do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu.
Jednocześnie ustawa nie zakazuje zbierającym zużyty sprzęt, przeniesienia kosztów
związanych z odbiorem i magazynowaniem zużytego sprzętu na wprowadzającego
sprzęt.
4. Obowiązki wprowadzającego sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw
domowych w zakresie zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego
Zgodnie z art. 29 ustawy wprowadzający sprzęt inny niż przeznaczony dla
gospodarstw domowych jest obowiązany do zorganizowania i sfinansowania
zbierania zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu nowego, natomiast w przypadku
sprzętu starego, jeżeli zużyty sprzęt jest zastępowany przez sprzęt tego samego
rodzaju co sprzęt dostarczony przez tego wprowadzającego, przy czym
finansowanie zbierania tego sprzętu może być również ponoszone przez jego
użytkownika w zakresie określonym w umowie zawartej pomiędzy wprowadzającym
sprzęt i użytkownikiem.
5. Obowiązki zbierającego zużyty sprzęt
Zgodnie z art. 37 ustawy zbierający zużyty sprzęt jest zobowiązany do selektywnego
zbierania zużytego sprzętu oraz do nieodpłatnego przyjmowania zużytego sprzętu
pochodzącego z gospodarstw domowych, czyli od użytkowników indywidualnych.
Jednocześnie ustawodawca w art. 38 ustawy określił sposób postępowania z
zebranym zużytym sprzętem, czyli nałożył na zbierającego obowiązek przekazania
tych odpadów prowadzącemu zakład przetwarzania, wpisanemu do rejestru.
Jednak ze względu na fakt, że zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy prowadzący zakład
przetwarzania mają obowiązek, w terminie do 30 czerwca 2006 r., złożyć wniosek o
wpisanie do rejestru, oznacza to, że w tym czasie obowiązują ogólne przepisy
ustawy o odpadach, tzn. zbierający sprzęt ma obowiązek przekazać zużyty sprzęt
prowadzącemu zakład przetwarzania, który posiada zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.
6. Obowiązki sprzedawców detalicznych i hurtowych dotyczące przyjmowania
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy są
obowiązani przy sprzedaży sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do
nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w ilości nie większej niż sprzedawany
nowy sprzęt, jeżeli zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju. Jest to przepis
szczególny dotyczący zbierania zużytego sprzętu, a odsunięcie terminu jego
obowiązywania, tj. od dnia 1 lipca 2006 r., zgodnie z zasadą racjonalnego działania
ustawodawcy, oznacza, że jakkolwiek sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy
jest z definicji zbierającym sprzęt, to do dnia 30 czerwca 2006 r. nie mają
zastosowania w stosunku do niego przepisy art. 37 ustawy w zakresie zbierania, w
tym odbierania zużytego sprzętu od użytkowników indywidualnych.
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że realizacja przez sprzedawców detalicznych i
hurtowych powyższego obowiązku nie będzie związana z koniecznością uzyskania
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu
odpadów, o którym mowa w art. 28 ust. 1 ustawy o odpadach. Podstawę prawną
zwolnienia z obowiązku uzyskania powyższego zezwolenia stanowi rozporządzenie
Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie
rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na
prowadzenie działalności (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 154). Zgodnie z tym
rozporządzeniem zbieranie odpadów wskazanych w załączniku (w tym określonych
rodzajów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego) w placówkach
handlowych prowadzących sprzedaż produktów, z których powstają te rodzaje
odpadów, nie wymaga uzyskania wyżej wymienionego zezwolenia. Zwolnienie
dotyczy również transportu odpadów wymienionych w załączniku do rozporządzenia
do placówek handlowych i z placówek handlowych do następnego posiadacza
prowadzącego lub uczestniczącego w procesie odzysku lub unieszkodliwiania tych
odpadów. Pojęcie placówki handlowej prowadzącej sprzedaż produktów, z których
powstają określone rodzaje odpadów, którym posługuje się cytowane wyżej
rozporządzenie, należy uznać za tożsame z pojęciem sprzedawcy detalicznego lub
hurtowego, którym z kolei posługuje się ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i
elektronicznym. Tak więc, zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy o odpadach, sprzedawca
detaliczny i hurtowy w momencie rozpoczęcia działalności w zakresie zbierania
będzie w tym zakresie podlegał jedynie obowiązkowi wpisu do rejestru
prowadzonego przez starostę właściwego ze względu na miejsce prowadzenia
zbierania.
7. Obowiązek oznaczenia sprzętu elektrycznego i elektronicznego symbolem
tzw. przekreślonego kosza
Zgodnie z przepisami dyrektywy 2002/96/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w celu ograniczenia ilości
powstających odpadów oraz ułatwienia selektywnego zbierania zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego, państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić,
że wprowadzający sprzęt oznaczą urządzenia, które wprowadzą do obrotu po dniu
13 sierpnia 2005 r., symbolem tzw. przekreślonego kosza (załącznik IV dyrektywy
2002/96/WE). Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawa nakłada na wprowadzającego sprzęt
obowiązek umieszczenia na sprzęcie oznakowania - symbolu przekreślonego kosza
- którego wzór określa załącznik nr 3 do ustawy. Oznakowanie takie powinno być
umieszczone w sposób wyraźny, czytelny i trwały. W przypadku, gdy jest to
uzasadnione wielkością lub funkcją sprzętu, oznakowanie to może zostać
umieszczone na opakowaniu zbiorczym, na instrukcji użycia lub na gwarancji
sprzętu. Przepisy art. 23 ustawy zaczynają obowiązywać z dniem wejścia w życie
ustawy, co oznacza, że na każdym sprzęcie wprowadzonym do obrotu po dniu 21
października 2005 r. powinien widnieć powyższy symbol. Ustawa wprowadza
przepisy karne za niewykonanie obowiązku określonego w art. 23. Zgodnie z art. 72
pkt 3 ustawy nieumieszczanie na sprzęcie symbolu przekreślonego kosza podlega
karze grzywny. Orzekanie w sprawie powyższego wykroczenia, jak i o wysokości
kary, następuje na zasadach i w trybie określonym w Kodeksie postępowania w
sprawach o wykroczeniach.
Należy w tym miejscu wspomnieć, że na potrzeby wdrażania dyrektywy 2002/96/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego, symbol przekreślonego kosza został
również określony w normie PN-EN 50419:2005 (U): Oznakowanie urządzeń
elektrycznych i elektronicznych zgodnie z artykułem 11(2) dyrektywy 2002/96/WE
(WEEE). Symbol zawarty w normie posiada dodatkowe oznaczenie tzw. grubą
kreską. Pomimo, że stosowanie norm ma charakter dobrowolny nie ma przeszkód w
oznaczaniu sprzętu symbolem określonym zgodnie z powyższą normą. Norma to
będzie opublikowana przez Polski Komitet Normalizacyjny w marcu 2006 r., a
obecnie została wprowadzona na zasadzie uznania.
8. Obowiązek wniesienia zabezpieczenia finansowego
Przepisy art. 18 - 20 ustawy, dotyczące zabezpieczenia finansowego wchodzą w
życie z dniem 1 stycznia 2006 r. Zgodnie z art. 18 ust. 1 wprowadzający sprzęt jest
obowiązany do wniesienia zabezpieczenia finansowego na dany rok
kalendarzowy, przeznaczonego na sfinansowanie zbierania, przetwarzania,
odzysku, w tym recyklingu, i unieszkodliwiania zużytego sprzętu pochodzącego z
gospodarstw domowych, powstałego ze sprzętu, który został przez niego
wprowadzony, w przypadku m.in. niezawarcia umowy z organizacją odzysku sprzętu
elektrycznego i elektronicznego, o której mowa w rozdziale 9 ustawy. Przepis ten
jest ściśle związany z art. 8 ust. 2 pkt 1 lit. e, zgodnie z którym wprowadzający
sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych ma obowiązek podać we wniosku
o wpis do rejestru informację o formie i wysokości zabezpieczenia finansowego wraz
z podaniem masy sprzęty, jaką zamierza wprowadzać w danym roku (w odniesieniu
do poszczególnych rodzajów sprzętu) albo informację o umowie z organizacja
odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Tak więc oznacza to, że
wprowadzający sprzęt powinien wnieść zabezpieczenie finansowe do dnia złożenia
wniosku o wpisanie do rejestru. Ponadto, zgodnie z powyższym, wprowadzający
sprzęt ma możliwość wyboru, czyli może wnieść zabezpieczenie finansowe lub
przystąpić do organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
W przypadku podjęcia przez wprowadzającego sprzęt decyzji o wniesieniu
zabezpieczenia finansowego, podstawę obliczenia wysokości tego zabezpieczenia,
zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy, stanowi w przypadku wprowadzającego sprzęt, który
nie jest wpisany do rejestru, masa sprzętu, który zamierza wprowadzić w danym
roku kalendarzowym (w całym roku kalendarzowym), natomiast - wprowadzającego
sprzęt wpisanego do rejestru - masa sprzętu wprowadzonego w poprzednim roku
kalendarzowym. Wysokość zabezpieczenia finansowego oblicza się jako iloczyn
stawki opłaty produktowej, dotyczącej zbierania zużytego sprzętu, oraz masy
sprzętu, określonej w powyższych przypadkach. Szczegółowe stawki opłaty
produktowej, zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 66 ust. 2 ustawy, określi w
rozporządzeniu minister właściwy do spraw środowiska.
Wprawdzie brak jest bezpośrednich przepisów karnych w stosunku do art. 18 ust. 1
ustawy, ale:
1) zgodnie z art. 71 ustawy za nierzetelne złożenie wniosku (rozumiane również jako
brak wymaganych danych) grozi kara grzywny, oraz
2) zgodnie z art. 8 ust. 3 pkt 2 Główny Inspektor Ochrony Środowiska odmawia
wpisu do rejestru, jeśli wprowadzający sprzęt nie wniósł w wymaganej wysokości
zabezpieczenia finansowego, co jednocześnie oznacza, że zgodnie z art. 80 ust. 1
wprowadzający sprzęt, który nie jest wpisany do rejestru podlega karze pieniężnej
(w wysokości od 5 tys. PLN do 500 tys. PLN).
9. Obowiązek dołączania dodatkowych informacji
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy wprowadzający sprzęt przeznaczony dla
gospodarstw domowych jest obowiązany dołączyć do tego sprzętu informację
dotyczącą:
1) zakazu umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami, wraz z
wyjaśnieniem znaczenia oznakowania, którego wzór jest określony w załączniku nr 3
do ustawy,
2) potencjalnych skutków dla środowiska i zdrowia ludzi wynikających z obecności
składników niebezpiecznych w sprzęcie, oraz
3) masy sprzętu.
Ustawodawca nie określa szczegółowego sposobu umieszczania powyższych
informacji, co sugeruje, że mogą one być dołączane w wybrany przez
wprowadzającego sprzęt sposób, czyli mogą np. znaleźć się w instrukcji dołączonej
do produktu. Należy w tym miejscu wyjaśnić, że w przypadku informacji o masie
sprzętu, za masę sprzętu uważa się masę całego produktu umieszczonego w
opakowaniu, czyli urządzenia wraz z wszystkimi załączonymi częściami wymiennymi
lub zapasowymi, przy czym do wagi sprzętu nie wlicza się opakowania produktu i
jego zabezpieczeń.
Ponadto zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy wprowadzający sprzęt przeznaczony dla
gospodarstw domowych jest obowiązany informować o systemie zbierania zużytego
sprzętu oraz roli, jaką gospodarstwo domowe spełnia w przyczynianiu się do
ponownego użycia i odzysku, w tym recyklingu, zużytego sprzętu. W tym przypadku
ustawodawca również pozostawił wprowadzającemu sprzęt dowolność w wyborze
sposobu przekazywania powyższych informacji, co oznacza, że mogą one być
dostępne np. na stronie internetowej wprowadzającego sprzęt.
Powyższych przepisów oraz przepisów art. 23 ust. 1 i 2 i art. 41 pkt 1 i 3, zgodnie z
art. 94 ustawy, nie stosuje się przed dniem wejścia w życie ustawy.
Należy podkreślić, iż powyższe stanowisko nie jest prawnie wiążące, a wyraża
jedynie opinię Ministra Środowiska w sprawie ustawy o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym.
Minister Środowiska
Tomasz Podgajniak