Akademia - Bausch + Lomb Academy

Transkrypt

Akademia - Bausch + Lomb Academy
Akademia
Vision Care™
Suche oko Część I
Współczesna ocena kliniczna
Jennifer P. Craig
Wprowadzenie
Ostatni raport Międzynarodowych Warsztatów Suchego Oka (DEWS - Dry Eye WorkShop) definiuje suche
oko jako „wieloczynnikowe schorzenie łez i powierzchni oka dające objawy dyskomfortu, zaburzenia
widzenia i niestabilności filmu łzowego z możliwością uszkodzenia powierzchni oka. Towarzyszy mu
zwiększona osmolarność filmu łzowego i zapalenie powierzchni oka”. 1
Zdrowy film łzowy pielęgnuje, smaruje i ochrania
powierzchnię oka. Jakakolwiek dysfunkcja głównych
lub dodatkowych gruczołów łzowych, gruczołów
tarczkowych Maiboma, powiek, rogówki, spojówki lub
łączącego je łuku odruchowego (komponentów, które
w sumie tworzą układ łzowy) powoduje niestabilność
filmu łzowego, uczucie piasku i podrażnienia,
zapalenie powierzchni oka i ostatecznie objawy
uszkodzenia powierzchni oka oraz pogorszenie widzenia.
(Rysunek 1)2
Odnotowano występowanie suchego oka u 9% pacjentów po czterdziestce, oraz zwiększenie do 15%
u pacjentów po 65 roku życia.3,4 Uwzględniając trend starzenia się populacji, wydaje się, że
w nadchodzących latach zwiększy się udział przypadków suchego oka w klinicznych usługach
dotyczących zdrowia oczu. Z doświadczenia optometrystów wynika, że suche oko ciągle jest głównym
powodem skróconego czasu noszenia i braku sukcesu, w przypadku soczewek kontaktowych, a badania
przypadków zgłaszania suchego oka przez pacjentów wykazują, że w przypadku soczewek kontaktowych
występuje ono w 50%, podczas gdy u osób nie noszących soczewek kontaktowych jedynie w 25%.5
Badanie filmu łzowego stwarza klinicystom duże problemy, ponieważ
film łzowy w swoim podstawowym stanie jest przeźroczysty,
bezbarwny, ma grubość jedynie 7μm, a objętość 7μl. Jego
struktura jest precyzyjnie zbudowana z cienkiej lipidowej warstwy
powierzchniowej, grubszej pośredniej warstwy wodnej i spodniej
warstwy mucynowej sąsiadującej z glikokaliksem pokrywającym
hydrofobowy nabłonek rogówki. Najnowsze badania podważyły
istnienie granic pomiędzy tymi warstwami, ponieważ warstwa
wodna i mucynowa najprawdopodobniej tworzy jedną warstwę,
w której zawartość mucyny wzrasta w kierunku nabłonka.
(Rysunek 2)6 Jednakże, dla klinicznego badania filmu łzowego
opisanegow niniejszym artykule, założenie struktury trójwarstwowej
jest wystarczające.
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Normalny, podstawowy (niewymuszony) przepływ filmu łzowego wynosi niewiele ponad 1μl na minutę,
a szybkość wymiany w minucie wynosi około 16%, ale może się on zwiększyć stukrotnie po uruchomieniu
łzawienia odruchowego.7,8 Takie łzy odruchowe wywołane inwazyjnym badaniem, różnią się składem od
zwykłych łez i w konsekwencji mogą niekorzystnie wpłynąć na wartości wyników testu.
ETIOLOGIA SUCHEGO OKA
Choć pacjenci z suchym okiem odczuwają podobne objawy suchości, piasku pod powiekami, podrażnienia
i pieczenia, przyczyny mogą być różne. Podobnie jak raport National Eye Institute z przemysłowego
sympozjum na temat prób klinicznych z suchym okiem, z roku 1995, raport DEWS z roku 2007 również
potwierdza, że suche oko jest schorzeniem wieloczynnikowym i może być zakwalifikowane do dwóch
głównych grup etiologicznych: niedostateczne wydzielanie łez i nadmierne parowanie filmu łzowego.1,9
Suche oko z niedostatecznym wydzielaniem łez dzieli się na dysfunkcję gruczołów łzowych spowodowaną
zespołem Sjögrena i na dysfunkcję spowodowaną innymi przyczynami, nie będącymi zespołem Sjögrena .
Suche oko z nadmiernym parowaniem filmu łzowego dzieli się na powodowane przyczynami wewnętrznymi
i przyczynami zewnętrznymi, przy czym czynniki wewnętrzne obejmują dysfunkcję gruczołu Meiboma
(MGD) i anomalie powieki, a czynniki zewnętrzne obejmują noszenie soczewek kontaktowych i choroby
powierzchni oka, takie jak alergie. (Rysunek 3)
Suche oko z niedostatecznym wydzielaniem łez występuje, gdy główne lub dodatkowe gruczoły łzowe źle
działają. Natomiast suche oko z nadmiernym parowaniem filmu łzowego występuje przy źle działającym
gruczole Meiboma, nieregularnej powierzchni oka, nienormalnej budowie powiek lub z powodu noszenia
soczewek kontaktowych.1
Soczewki kontaktowe wywołują objaw suchego oka poprzez zaburzanie warstwy lipidowej,
pocienianie filmu łzowego, wysuszanie rogówki z powodu odwodnienia soczewek, nieprawidłowe zmiany
w „dopasowaniu” powiek i/lub wprowadzanie zmian w mruganiu. Wszystkie soczewki kontaktowe zaburzają
budowę filmu łzowego do pewnego stopnia. Podczas gdy pacjenci, którzy przed zastosowaniem soczewek
posiadali zdrową powierzchnię oka i zdrowy film łzowy, mogą wytrzymać to zaburzenie, to tacy, którzy
posiadają wrażliwy na zmiany system łzowy, mają większą tendencję do zgłaszania objawów suchego oka
przy noszeniu soczewek kontaktowych.
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Suche oko z niedostatecznym wydzielaniem łez oraz suche oko z nadmiernym parowaniem filmu łzowego
może występować razem, ale ważne jest ustalenie przy pomocy dokładnego badania, która przyczyna jest
bardziej prawdopodobna, aby zająć się suchym okiem jak najefektywniej.
SUBIEKTYWNA OCENA SUCHEGO OKA
Oznaki i symptomy suchego oka często nie bardzo się zgadzają, ale wszystko uważa się za ważne przy
diagnozowaniu i leczeniu suchego oka, a krytyczne znaczenie mają symptomy zgłaszane przez pacjenta,
oraz to, co pacjent mówi.10
Pacjenci często sami mówią o oku suchym, piekącym, podrażnionym, z uczuciem piasku pod
powiekami, oraz o rozmazanym obrazie. Jednakże ważne jest uzyskanie od nich w czasie badania dodatkowych
informacji, aby ułatwić zidentyfikowanie przyczyn suchego oka. Może to być historia noszenia
soczewek kontaktowych, poprzednie leczenie suchego oka, częstości występowania symptomów,
wrażliwość na bodźce wywołujące objawy, zażywanie lekarstw, oraz dodatkowe schorzenia.
W skrajnych przypadkach suche oko może wystąpić w obecności dymu tytoniowego lub w mocno
klimatyzowanych lub centralnie ogrzewanych środowiskach. Chlor używany do dezynfekcji pływalni lub
odwodnienie po spożyciu alkoholu jest kolejnym znanym czynnikiem wywołującym objawy suchego oka.
Kwestionariusz ewaluacyjny pozwala na szybką ocenę (może nawet jeszcze w poczekalni przed wizytą)
oraz zapewnia spójność w zbieraniu istotnych informacji. Może to być szczególnie użyteczne w większych
przychodniach, gdzie przyjmuje więcej niż jedna osoba. Odpowiedziom udzielonym przez pacjentów
przypisuje się wartości, co pozwala na liczbową ocenę znaczenia schorzenia oraz monitorowanie
efektywności leczenia.
Dwoma popularnymi kwestionariuszami ewaluacyjnymi dla oceny suchego oka są: Kwestionariusz
McMonnies dla suchego oka11, 12 (Rysunek 4 w Dodatku 1) i Wskaźnik Schorzeń Powierzchni Oka (OSDI) firmy
Allergan Inc.13 (Rysunek 5 w Dodatku 2).
PRAKTYCZNA OCENA
W obiektywnej ocenie filmu łzowego i powierzchni oka można wyodrębnić cztery części. Ważne jest,
aby w całościowym badaniu suchego oka, ocenić każdą z tych części poprzez użycie co najmniej jednego
testu dla każdej z nich.
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
1.
FILM
QUALITY
1. TEAR
TEAR
FILM
QUALITY
1. JAKOŚĆ
FILMU
ŁZOWEGO
1. TEAR
FILM
QUALITY
1. TEAR FILM QUALITY
Zarówno
w
przypadku
suchego
okaand
z niedostatecznym
wydzielaniem
łez stability
jak i w przypadku
both
aqueous
deficient
evaporative
eye,
is
and
InTEAR
both
aqueous
deficient
and
evaporative dry
dry
eye, tear
tear film
film
stability
is reduced
reducedsuchego
and tear
tear
1.In
FILM
QUALITY
In both
both
aqueous
deficient
and
evaporative
dry
eye, tear
tear film
film
stability
isinformation
reduced
and
tear
oka z nadmiernym
parowaniem
filmu
łzowego
ma
miejsce
zmniejszenie
stabilności
filmu
łzowego
oraz
In
aqueous
deficient
and
evaporative
dry
eye,
stability
is
reduced
and
tear
film
osmolarity
is
increased.
Both
of
these
measurements
give
useful
about
film osmolarity is increased. Both of these measurements give useful information about
film
osmolarity
is
increased.
Both
of
these
measurements
give
useful
information
about
zwiększenie
jegotear
osmolarności.
Bezinwazyjne
stabilności
wykonywane
bez dotykania
zarówno
filmu
film
osmolarity
increased.
Bothtesty
of these
measurements
give
useful
information
about
film
quality.
Non-invasive
stability
tests,
without
touching
overall
tear
filmis
quality.
Non-invasive
stability
tests,
conducted
without
touching
either
Inoverall
both
aqueous
deficient
and
evaporative
dry eye,
tearconducted
film
stability
is
reduced
and either
tear
overall
tear
filmocular
quality.
Non-invasive
stability
tests,
conducted
without
touching
either
łzowego
jak
i
powierzchni
oka
są
lepsze
od
tradycyjnych
testów,
ponieważ
fluoresceina
może
destabilizować
overall
tear
film
quality.
Non-invasive
stability
tests,
conducted
without
touching
either
the
tear
film
or
surface,
are
more
valid
than
traditional
tests,
since
fluorescein
has
the
tear
film
or
ocular
surface,
are
more
valid
than
traditional
tests,
since
fluorescein
has
film
osmolarity
is
increased.
Both
of
these
measurements
give
useful
information
about
14
14
the
tear
film
or
ocular
surface,
are
more
valid
than
traditional
tests,
since
fluorescein
has
14łzowego.15
film łzowy
i
obniżyć
mierzoną
wartość.
W
bezinwazyjnym
teście
obrazy
odbijają
się
od
filmu
the
tear
film
or
ocular
surface,
are
more
valid
than
traditional
tests,
since
fluorescein
has
the
potential
to
destabilise
the
tear
film
and
reduce
the
measured
value.
In
a
nonthe
potential
to
destabilise
the
tear
film
and
reduce
the
measured
value.
In
a
non14
overall
tear
film
quality.
Non-invasive
stability
tests,
conducted
without
touching
either
14
15
the
potential
to
destabilise
the
tear
film
and
reduce
the
measured
value.
In
a
non15 measured
Jak widać
poniżej
w Tabeli
1 można
używać
obrazów
z tear
wielu
instrumentów
okulistycznych.
Czas
the
potential
to
destabilise
the tearfrom
film the
and
reduce
the
value.
In ajaki
noninvasive
test,
mires
are
film.
mires
from
aa number
invasive
test,
mires
are reflected
reflected
from
the
tear
film.
The
mires
from
number
of
15 The
the
tear
film
or ocular
surface,
are zniekształcenia
more
valid
than
traditional
tests,
since
fluorescein
hasof
15
invasive
test,
mires
are
reflected
from
the
tear
film.
The
mires
from
a
number
of
upływa
od
mrugnięcia
do
pierwszych
oznak
lub
przerwania
obrazu,
podczas
gdy
pacjent
invasive
test,
mires
are
reflected
from
the
tear
film.
The
mires
from
a
number
of
14
ophthalmic
instruments
can
be
used,
as
illustrated
in
Table
1
below.
The
time
that
ophthalmic
instruments
can
be
used,
as
illustrated
in
Table
1
below.
The
time
that
the
potential
to
destabilise
the be
tear
film and
reduce
the
measured
value. TheIn time
a nonophthalmic
instruments
can
used,
as
illustrated
in
Table
1
below.
that
powstrzymuje
się
od
mrugania,
jest
czasem
zerwania
filmu
łzowego.
ophthalmic
instruments
can
be
used,
as
illustrated
in
Table
1
below.
The
time
that
15 or disruption of the mires, while
elapses between a blink and the first sign of a distortion
elapsestest,
between
blinkreflected
and the first
a distortion
or disruption
of the
mires, while
invasive
miresa
are
fromsign
the of
tear
film.
The
mires from
a number
of
elapses
between
blinkblinking,
and the
the is
first
sign
of
distortion
or disruption
disruption
of the
the
mires, while
while
elapses
between
aafrom
blink
and
first
sign
of
aa distortion
or
of
mires,
the
patient
refrains
the
tear
thinning
time.
the
patient
refrains
from
blinking,
is
the
tear
thinning
time.
ophthalmic
instruments
can
be
used,
as
illustrated
in
Table
1
below.
The
time
that
the
patient refrains
refrainspomiaru
from blinking,
blinking,
is the
the
tear
thinning time.
time.
patient
from
is
tear
thinning
Obrazythe
do bezinwazyjnego
stabilności
filmu
łzowego
elapses between a blink and the first sign of a distortion or disruption of the mires, while
Mires
for
non-invasive
film
measurement
Mires
for Sutcliffe,
non-invasive
tear
film stability
stability
measurement
Keratometr
typu
ze
zmiennym
podwajaniem
the
patient
refrainsjednopozycyjny,
from tear
blinking,
is the
tear
thinning
time.
Mires
for non-invasive
non-invasive
tear
filmvariable-doubling
stability
measurement
Mires
for
tear
film
stability
measurement
Sutcliffe-style
one-position,
(na przykład
keratometr one-position,
firmy Bausch & Lomb)
Sutcliffe-style
variable-doubling keratometer
keratometer (e.g.
(e.g. Bausch
Bausch && Lomb
Lomb
Sutcliffe-style one-position,
one-position, variable-doubling
variable-doubling keratometer
keratometer (e.g.
(e.g. Bausch
Bausch &
& Lomb
Lomb
Sutcliffe-style
keratometer)
keratometer)
Mires
for
non-invasive
tear
film
stability
measurement
keratometer)
keratometer)
Sutcliffe-style one-position, variable-doubling keratometer (e.g. Bausch & Lomb
keratometer)
Rysunek
6a
Figure
Figure6a
6a
Rysunek
6b
Figure
Figure6b
6b
Figure 6b
6b
Figure
Figure 6a
6a
Figure
Tearscope
Plus™
(Keeler
Ltd.,
with
Tearscope
Plus™
(Keeler
Ltd.,
Berkshire,
UK)
with grid
grid insert
insert
Tearscope
Plus ™ (Keeler
Ltd.,
Berkshire,
UK)Berkshire,
z wkładanąUK)
siatką
Tearscope
Plus™
(Keeler Ltd.,
Ltd., Berkshire,
Berkshire, UK)
UK) with
with grid
grid insert
insert
FigurePlus™
6a
Tearscope
(Keeler
Figure 6b
Tearscope Plus™ (Keeler Ltd., Berkshire, UK) with grid insert
Figure
Figure6c
6c
Figure
Figure6d
6d
Rysunek
Figure
6d 6d
Figure
6d
Rysunek
Figure6c
6c
Figure
6c
Placido-based
Placido-based topography
topography device
device (e.g.
(e.g. Orbscan
Orbscan topographer,
topographer, Bausch
Bausch && Lomb)
Lomb)
Placido-based
topography device
device (e.g.
(e.g. Orbscan
Orbscan topographer,
topographer,
Bausch
& Lomb)
Lomb)
Figure 6c topography
Figure
6d
Placido-based
Bausch
&
Topograf
wykorzystujący
system pierścieni
(na przykład
topograf Orbscan
firmy
Bausch & Lomb)
Placido-based
topography
device Placido
(e.g. Orbscan
topographer,
Bausch
& Lomb)
Figure
Figure77
Figure 77
Figure
Table1:
of
reflected
mires
7
Table1: Examples
ExamplesRysunek
ofFigure
reflected
mires for
for non-invasive
non-invasive tear
tear film
film stability
stability measurement
measurement
7
Table1: Examples
Examples of
of reflected
reflected
mires for
for non-invasive
non-invasive tear
tear film
film stability
stability measurement
measurement
Table1:
mires
Tear
stability
measurements
are
variable
therefore
an
average
Tear film
film
stabilityof
measurements
are
inherently
variable
therefore
anmeasurement
average of
of at
at least
least
Table1:
Examples
reflected mires
forinherently
non-invasive
tear film
stability
Tear film
film
stability
measurements
are
inherently
variable
therefore
an average
average
of at
at
least
Tear
stability
measurements
are
inherently
variable
therefore
an
of
least
three
values
should
be
recorded
for
each
eye.
In
general
non-invasive
stability
values
three
values
should
be
recorded
for
each
eye.
In
general
non-invasive
stability
values
Tabela 1:three
Przykłady
odbitych
obrazów
dla bezinwazyjnego
pomiaru
stabilności
filmu łzowegostability values
values
should
be
recorded
for
each
eye.
In
general
non-invasive
three
values
should
be
recorded
for
each
eye.
In
general
non-invasive
stability
values
are
than
measured
with
fluorescein.
The
aa healthy
vs.
are longer
longer
than those
those
measuredare
withinherently
fluorescein.
The cut-off
cut-off for
for an
healthy
vs.
dry
eye is
is
Tear
stability
measurements
variable
therefore
average
ofdry
at eye
least
are film
longer
than those
those
measured
with fluorescein.
fluorescein.
The cut-off
cut-off for
for
healthy
vs.
dry
eye
is
are
longer
than
measured
with
The
aa healthy
vs.
dry
eye
is
usually
considered
to
be
>20
seconds
with
a
non-invasive
test,
compared
with
>10
usually
considered
to
be
>20
seconds
with
a
non-invasive
test,
compared
with
>10
Wynikithree
pomiarów
stabilności
filmu
łzowego
są zeach
natury
rzeczy
zmienne,16
dlatego
powinno
się podawać
values
should be
recorded
for
eye.
In non-invasive
general
non-invasive
stability
values
usually
considered
to
be
>20
seconds
with
a
test,
compared
with
>10
16
usually
considered
to
be >20
seconds
with a time
non-invasive
test, compared
with >10
seconds
with
traditional
fluorescein
break-up
test.
seconds
with
the
traditional
fluorescein
break-up
time
test.z16
średnią
z co
najmniej
trzech
wartości.
Zasadniczo
wartości uzyskane
pomiarów
are
longer
thanthe
those
measured
with fluorescein.
The
for a healthy vs.
dry eyesąis
seconds
with
the
traditional
fluorescein
break-up
time cut-off
test.16bezinwazyjnych
seconds
with
the
traditional
fluorescein
break-up
time
test.
wyższeusually
od wartości
mierzonych
przy>20
użyciu
fluoresceiny.
Zwykle
przyjmuje test,
się, żecompared
graniczną wartością
considered
to be
seconds
with a
non-invasive
with >10
oddzielającą
oko
zdrowe
od suchego
jest wartość
większa
2016 sekund w przypadku testów
seconds
with
the traditional
fluorescein
break-up
timeod
test.
bezinwazyjnych, w porównaniu z wartością większą od 10 sekund w przypadku tradycyjnych testów
pomiaru czasu zerwania filmu łzowego używających fluoresceiny.16
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Specjaliści, którzy nie chcą, lub nie mogą mierzyć stabilności bezinwazyjnie,
mogą uzyskać prawidłowe rezultaty oglądając zerwanie filmu łzowego
z użyciem fluoresceiny. Jednakże ilość użytej sodowej soli
fluoresceiny należy minimalizować, optymalnie do około 1 μl (Rysunek 8 (a)).
Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie
w Auckland pokazały, że wkroplenie objętości
1 μl nie powoduje tak dużej destabilizacji
filmu łzowego jak większe objętości
(Rysunek 8(b)).17 Należy zauważyć, że objętość
płynu wkroplonego z zakraplacza wynosi około 25 – 40 μl. Widzialność
fluorescencji znacznie się poprawia w przypadku użycia kobaltowego filtru
niebieskiego oraz dodatkowo filtru Wrattena (żółtego).
Osmolarność filmu łzowego jest szeroko rozpowszechnionym
testem laboratoryjnym suchego oka i uważany jest za najlepszy
pojedynczy test wykrywający w diagnostyce suchego oka.9,18 Ostatnio,
technologia ‘laboratorium na chipie’ umożliwiła mierzenie
osmolarności na klinicznym poziomie (TearLab, Ocusense (Rysunek 9)).
Jednorazowa sonda, którą dotyka się dolnego menisku na krawędzi
powieki pobiera nanolitrową próbkę łez, która analizowana jest w ciągu
sekund, dostarczając klinicyście odczyt osmolarności. Normalne wartości
wynoszą około 304mOsm/kg, natomiast wartości powyżej 320mOsm/kg
wskazują na suche oko.
2. ILOŚĆ ŁEZ
Test Schirmera, tradycyjny test do pomiaru objętości łez,
jest wyjątkowo inwazyjny i wywołuje znaczącą ilość łzawienia
odruchowego. Użycie miejscowego znieczulenia przed
wykonaniem testu, powiększa komfort pacjenta w czasie
wykonywania testu, lecz nie jest polecane, ponieważ nadal
w większym lub mniejszym stopniu wyniki testu są zakłócane
przez łzawienie odruchowe.7 W związku z tym test Schirmera
ma niewielką wartość, szczególnie w ocenianiu pacjentów
mających objawy na granicy suchego oka, których w gabinecie
optometrycznym spotyka się najczęściej. Test ten w zasadzie może
jedynie potwierdzić jakieś funkcjonowanie gruczołu łzowego
w najostrzejszych przypadkach suchego oka. (Rysunek 10)
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Podobnie obiektywnym, lecz zdecydowanie mniej inwazyjnym testem
jest test Phenol Red Thread (PRT), w którym cienka bawełniana nitka
impregnowana czerwonym fenolowym barwnikiem zawieszana jest w jednej
trzeciej, licząc od zewnątrz, długości dolnej powieki, w sposób podobny do
paska Schirmera.19 (Rysunek 11) Absorpcja lekko zasadowego płynu łzowego
(pH 7.4) powoduje zmianę koloru nitki z żółtego na czerwony. Długość zwilżonej
nitki jest mierzona po 15 sekundach i wartość poniżej 10mm uważa się za
wskazującą na zbyt małą wodnistość. Zaletą tego obiektywnego testu jest fakt,
że w czasie jego wykonywania większość pacjentów ledwo odczuwa tę nitkę
w oku, jednak dyskusyjny jest stosunek łez wypływających do objętości łez stale
obecnych w oku, co przy ograniczonym czasie pomiaru ma wpływ na wynik
testu.20
Test rozcieńczania może służyć jako wskaźnik przepływu łez. Róż bengalski i fluoresceinę wkrapla się
równocześnie do dolnego worka spojówki i po 5 minutach bada się stopień rozcieńczenia. Jeśli menisk
zrobił się żółty, to oznacza to, że przepływ łez jest poprawny, a jeśli menisk pozostał czerwony, to przepływ
łez jest zbyt mały. Można przygotować standardy rozcieńczania, aby umożliwić porównywanie koloru
menisku i otrzymywanie bardziej ilościowych wyników. 21
Wskaźnik funkcjonowania łez – Tear Function Index(TFI) jest miarą łączącą ocenę wydzielania łez z oceną
odprowadzanie łez. TFI oblicza się dzieląc wartość testu Schirmera (w mm) przez tempo odprowadzania łez
(które jest rozcieńczaniem wyrażonym w formie ułamka). Naukowcy wykazali, że wartość TFI mniejsza niż
96 sugeruje suche oko.22
Dużo informacji na temat ilości łez można uzyskać po prostu oglądając wysokość górnego oraz dolnego
menisku łzowego w lampie szczelinowej. Wysokość mniejsza niż 0,2 mm (co można oszacować dostrajając
wysokość kalibrowanej wiązki szczelinowej w lampie szczelinowej) wskazuje na zmniejszoną objętość filmu
łzowego. Również bardzo pomocne jest oglądanie profilu menisku. W zdrowym oku zwykle obserwuje
się regularny menisk, podczas gdy suchemu oku często towarzyszy menisk z pofałdowanymi brzegami.
(Rysunek 12a i 12b)
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
1. OCENA POWIEK, RZĘS I WARSTWY LIPIDOWEJ
Obserwacja mrugania oraz dokładne zbadanie powiek i rzęs lampą szczelinową może pokazać
zaburzenia związane z suchym okiem z nadmiernym parowaniem filmu łzowego. Mruganie powinno być
regularne, mniej więcej jedno mrugnięcie na 5 – 6 sekund (lub 10 – 12 mrugnięć na minutę). Zwiększone
tempo mrugania spotyka się przy suchym oku, a zmniejszone w przypadkach neurotroficznych, a niezupełne
mrugnięcia obserwuje się często u osób noszących soczewki kontaktowe. Jakość mrugania powinna
być oceniona ukradkiem w czasie zapisywania historii choroby, ponieważ zwrócenie uwagi na to, że
obserwuje się mruganie, może spowodować dramatyczną zmianę mrugania.
Zapalenie brzegów powiek może być łojotokowe (Rysunek 13)
(połączone z tłustą skórą i łupieżem głowy), wywołane gronkowcem (nadmiar bakterii, zwykle S.aureus) lub być kombinacją obu
tych przypadków. Objawy łojotokowe obejmują oleiste wydzieliny,
‘łupież’ lub płatki koło rzęs i brakujące lub poodginane rzęsy. Pacjenci
mogą skarżyć się na światłowstręt, łzawienie, ból, zaczerwienienie,
niewyraźne widzenie i/lub wydzielinę. Zapaleniu brzegów powiek
często towarzyszy zła jakość filmu łzowego, przejawiająca się jego
zmniejszoną stabilnością.
Zdrowy gruczoł Meiboma wytwarza przeźroczystą wydzielinę lipidową,
tworzącą zewnętrzną warstwę filmu łzowego. Przy dysfunkcji gruczołu
Meiboma (MGD) brzegi powiek są często w stanie zapalnym, a ujścia
gruczołu mogą być zatkane, lub może ich być mniej. (Rysunek 14) Takie
zagęszczenie i krople wydzieliny gruczołu można zobaczyć najwyraźniej
przy użyciu oświetlenia bezpośredniego.
Wyciśnięcie palcami tego gruczołu może uwolnić mętną, nieprzeźroczystą, półstałą (podobną do pasty
do zębów) lub nawet woskową substancję zależnie od stopnia zaawansowania MGD. Wynik tego wyciśnięcia
powinien być oceniony według przynajmniej pięciostopniowej skali (Tabela 2). Towarzyszące temu
objawy, które należy zaobserwować i zanotować, obejmują pianę lub osad w filmie łzowym, pogrubienie
lub pogrubienie powiek, albo ich podwinięcie.
Stopień
Opis wyciśnięcia
0
Przeźroczysty płyn
1
Płyn tłusty i lekko mętny
2
Nieprzeźroczysta zagęszczona substancja
3
Półstała substancja
4
Substancja woskowa / całkowite zablokowanie
Tabela 2. Kliniczne ocenianie wyciśnięcia z gruczołu tarczkowego
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Dodatkową informację na temat jakości i ilości lipidów można uzyskać
przy pomocy szerokokątnego systemu oświetlenia z zimną katodą
jako źródłem światła. Jednym z takich systemów pozwalających na
interferometryczne badanie warstwy lipidowej w warunkach klinicznych
jest Tearscope Plus™ (Keeler Ltd., Berkshire, UK). Instrument ten używany
w połączeniu z biomikroskopem wyposażonym w nieoświetloną lampę
szczelinową pozwala na ocenę grubości i jakości warstwy lipidowej, na
podstawie widzialnego wzoru lipidowego. (Rysunek 6c). Wzory, opisane
przez Guillon & Guillon w 1994 roku, pokazano
w Tabeli 3.16 Miękkie soczewki kontaktowe mają tendencję do
zmniejszania grubości warstwy lipidowej średnio o około 2 stopnie,
i w związku z tym dobrze jest, gdy u pacjenta występuje co najmniej
wzór przepływowo/falowy, lub lepiej, wzór amorficzny czy wręcz wzór
z normalnie pokolorowany frędzlami (Rysunek 15) zanim dobierze się
soczewki kontaktowe, aby zmniejszyć niebezpieczeństwo rozwinięcia
się suchego oka z powodu noszenia soczewek kontaktowych. Wzór
z nienormalnie pokolorowanymi „frędzlami” często widzi się w przypadku
suchego oka, szczególnie takiego, które jest związane z chorobą
powiek. Wykazano, że u pacjentów z ciągłą warstwą lipidową pokrywającą całą powierzchnię filmu
łzowego, parowanie filmu łzowego jest ograniczone bez względu na grubość warstwy lipidowej.23
Gdy warstwa lipidowa jest nienormalna, lub jest niewidoczna, wyparowywanie filmu łzowego zwiększ
się 4-krotnie. Pacjenci z cieńszą warstwą lipidową muszą częściej mrugać, aby utrzymać nienaruszoną
warstwę lipidową i powstrzymać gwałtowne wysychanie filmu łzowego.
Wzór warstwy lipidowej
Wygląd
Szacowana grubość (nm)
Brak
Warstwa lipidowa jest niewidoczna
< 10
Otwarta siateczka
marmurkowa
Niewyraźna, szara, podobna
do marmuru, często widoczna tylko
w ruchu po mrugnięciu
10 – 20
Zamknięta siateczka
marmurkowa
Wyraźny szary wzór podobny
do marmuru w drobną siateczkę
20 – 40
Przepływ
Ciągle zmieniający się falisty wzór
30 – 90
Przepływ amorficzny
Niebiesko-biały, bez dostrzegalnych cech
80 – 90
Normalne kolorowe frędzle
Kolorowo mieniące się frędzle.
Zmiana kolorów jest stopniowa
>100
Nienormalne kolorowe
frędzle
Rozłączne obszary kolorowych frędzli
o bardzo różnych kolorach, gwałtownie
zmieniających kolory na małych
powierzchniach
Zmienna
Tabela 3. Opis wyglądu i szacowanej grubości wzorów warstwy lipidowej obserwowanych w odbiciu
zwierciadlanym16
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
4. POWIERZCHNIA OKA
Powiekowe zapalenie spojówek i zapalenie spojówki gałkowej powinno zostać zauważone i ocenione
według jakiejś standardowej skali. Istnieje cały szereg klinicznie akceptowalnych skal. Ważne jest,
aby w danym gabinecie używać ciągle tej samej skali w celu jednolitej oceny zarówno przy kolejnych
badaniach jednego pacjenta jak i pomiędzy różnymi pacjentami, ponieważ wykazano, że różne skale ocen
nie są zamienne pomiędzy sobą.24
W suchym oku można zaobserwować równoległe zmarszczki na
spojówkach - lipid Parallel Conjunctival Folds(LIPCOF), ułożone na granicy
tylnej krawędzi powieki. (Rysunek 16) 25 Akceptowalna skala oceny LIPCOF
wraz z powiązanym z tym ryzykiem suchego oka, pokazana jest w Tabeli 4.
Stopień
Liczba zmarszczek
Zwiększone ryzyko suchego
oka w stosunku do stopnia 0
0
Brak zmarszczek
0
1
Pojedyncza zmarszczka niższa od pryzmy łzowej
15 *
2
Liczne zmarszczki o wysokości dochodzącej do wysokości
pryzmy łzowej
63 *
3
Liczne zmarszczki wyższe od pryzmy łzowej
190 *
Tabela 4. Skala oceny równoległych zmarszczek na spojówce (LIPCOF).
13
Substancje barwiące powinny być użyte w celu ułatwienia oglądu
rogówki i uszkodzeń komórek, dopiero po przeprowadzeniu
wszystkich bezinwazyjnych i mało inwazyjnych badań powierzchni
oka. Fluoresceina, najlepiej oglądana z filtrem, ukaże ubytki komórek
nabłonkowych, podczas gdy róż bengalski lub zieleń lizaminowa
ukaże powierzchnie nabłonkowe pozbawione
ochrony białek mucynowych lub ukazujące
błony komórek nabłonka. (Rysunek 17a i 17b)
W suchym oku dolne części podpowiekowych obszarów rogówki i spojówki
najczęściej wykazują barwienie, zmieniające się w swojej intensywności od
porozrzucanych punktów, do dużych połączonych powierzchni. W tym samym
oku róż bengalski i zieleń lizaminowa ukaże podobny wzór barwienie, z tym,
że zieleń lizaminowa powoduje dużo słabsze podrażnienie przy zakropieniu,
nawet u pacjenta z suchym okiem.
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
W przypadku użycia różu bengalskiego powinno
się dołożyć wszelkich starań, aby ograniczyć objętość
zakroplenia, w celu zmniejszenia dyskomfortu
pacjenta. Jednak dla uzyskania podobnej łatwości
w obserwowaniu barwienia może być konieczne
zakroplenie dużej objętości zieleni lizaminowej (>10μl)
i odczekanie nieco dłużej (najlepiej od 1 do 4 minut
po zakropleniu). Tu znowu, intensywność barwienia
powinna być oceniona przy użyciu skali, takiej
jak skala ocen CCLRU lub oxfordzkiej skali ocen.
(Rysunek 18)26
W przypadku braku zwykłych objawów klinicznych,
u pewnych pacjentów można znaleźć schorzenie
nabłonka (lid wiper epithelopathy).27 Nabłonek
zgarniający jest to brzegowa część spojówki górnej
powieki czyszcząca powierzchnię oka w czasie
mrugania. Uważa się, że główną przyczyną tego
schorzenia nabłonka jest niewystarczające smarowanie ułożonych naprzeciw siebie powierzchni nabłonka,
prowadzące do zwiększonego tarcia. Po wywinięciu górnej powieki najlepiej oglądać ten obszar za pomocą
barwienia kombinacją różu bengalskiego i fluoresceiny.
PODSUMOWANIE
Film łzowy na przedniej powierzchni oka jest wyjątkowo skomplikowaną strukturą i wszystkie aspekty
jej fizjologii są współzależne. Istnieją liczne metody oceny struktury i właściwości tego bardzo
dynamicznego filmu i wiele z nich może być użytych w środowisku klinicznym. Jednak w pewnych
przypadkach, proces badania może wpłynąć na badany parametr poprzez wywołanie łzawienia odruchowego.
W ostatnich latach, celem stało się opracowanie i rozpowszechnienie użycia mniej inwazyjnych, lub
w idealnym przypadku bezinwazyjnych metod badania filmu łzowego. Dzięki temu stan tego filmu można
oszacować w warunkach jak najmniej odbiegających od jego ‘fizjologicznego’ stanu. Klinicysta może
zredukować zaburzający badanie wpływ łzawienia odruchowego, poprzez przeprowadzanie za każdym
razem testów w tej samej kolejności, od najmniej inwazyjnego do najbardziej inwazyjnego.
Należy zauważyć, że w związku z wzajemnym powiązaniem cech składników filmu łzowego, nie
istnieje pojedynczy test kliniczny wystarczająco czuły i zdolny do zdiagnozowania suchego oka, oraz
przewidzenia, jaka strategia rozwiązywania tego problemu będzie najlepsza.28 Zaleca się wykonanie dla
każdego przypadku suchego oka zestawu testów, co najmniej po jednym z każdej z powyższych sekcji
1 – 4, aby jak najlepiej określić przyczyny i w ten sposób pomóc leczącemu w dobraniu najodpowiedniejszej
metody rozwiązania problemu. (Rysunek 19 – patrz Dodatek 3)
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Podpisy pod rysunkami
Rysunek 1: Układ funkcjonalny.2 (adaptacja ze Stern ME et al., 1998)
Rysunek 2: Budowa filmu łzowego.6 (adaptacja z Lilly, 1994)
Rysunek 3: Główne etiologiczne rodzaje suchego oka według International Dry Eye WorkShop in 2007.1
(adoptowane z Okular Surf 2007;5(2):75-92.)
Rysunek 4: Kwestionariusz McMonnies dla suchego oka, adaptacja z McMonnies and Ho, 1986.12
Punkty za każdą odpowiedź podano w postaci górnego indeksu.
Rysunek 5: OSDI (Wskaźnik Zchorzeń Powierzchni Oka) (Allergan, Inc., Irvine CA, USA) z instrukcją
punktacji.
Rysunek 6: Obrazy z keratometru (a) i Tearscop Plus ™ (c), odbite od filmu łzowego, odpowiednio (b) i (d)
ułatwiają pomiar czasu zerwania filmu łzowego.
Rysunek 7: Pierścienie Placido z topografu Orbscan stanowią wygodne obrazy do odbicia ich od filmu
łzowego i bezinwazyjnego pomiaru jego stabilności.
Rysunek 8: Fluoresceina pomagająca w wizualizacji czasu przerwania filmu łzowego, powinna być
zakraplana oszczędnie(a) a nie swobodnie(b), aby nie powodować destabilizacji łez i pozwolić na
uzyskanie poprawnych wyników.
Rysunek 9: Niedawno zbudowany TearLab (Ocusense) do klinicznej oceny osmolarności filmu łzowego
(dzięki uprzejmości Birmingham Optical Group).
Rysunek 10: Test Schirmera. Pasek bibuły filtracyjnej zawieszany jest (bez znieczulenia) w jednej trzeciej,
licząc od zewnątrz, długości dolnej powieki i po 5 minutach bada się długość zwilżonego odcinka.
Po tym czasie wynik słabszy od 5mm wskazuje na zbyt małą wodnistość.
Rysunek 11: Test Phenol Red Thread: bawełniana nitka zawieszana jest w jednej trzeciej, licząc od
zewnątrz, długości dolnej powieki. Długość odcinka zmoczonego po 15 sekundach mniejsza od 10mm
sugeruje zbyt małą wodnistość.
Rysunek 12: Wysokość menisku łzowego: menisk powinien być regularny i wysoki na co najmniej 0,2mm
(a). Nieregularny menisk o postrzępionych brzegach sugeruje suche oko(b).
Rysunek 13: Suche płatki (‘łupież’) na około nasady rzęs w zapalenie brzegów powiek. (dzięki uprzejmości
Brian Tompkins)
Rysunek 14: Trzeci stopień dysfunkcji gruczołu tarczkowego z towarzyszącym zgrubieniem brzegów
powiek i powierzchniowej telangiektazji. Wydzielina ma półstałą konsystencję (przypominającą pastę
do zębów). (dzięki uprzejmości Brian Tompkins)
Rysunek 15: Wzór z normalnie pokolorowany frędzlami oglądany w Tearscope Plus™.
Rysunek 16: Równoległe zmarszczki na powiekach (LIPCOF) u pacjenta z ciężkim przypadkiem suchego
oka. (dzięki uprzejmości Brian Tompkins)
Rysunek 17: Róż bengalski (a) i zieleń lizaminowa (b) użyta do barwienia powierzchni oka u dwóch
różnych pacjentów z suchym okiem - obaj oglądani w białym świetle. (Rysunek 15(b) dzięki uprzejmości
Brian Tompkins)
Rysunek 18: Stopniowanie plam na rogówce i spojówce; Skala Oxfordzka. Ta skala została opublikowana
z zaleceniem, aby ją kopiować dla celów klinicznych.26 (Bron et al; Cornea 2003; 22(7): 640 –50.)
Rysunek 19: Algorytm klinicznej oceny pacjenta z suchym okiem. Co najmniej jeden test z każdej grupy
(1-4) powinien być wykonany dla umożliwienia rozróżnienia pomiędzy suchym okiem powodowanym
przez niedostateczne wydzielanie łez, a suchym okiem powodowanym nadmiernym parowaniem filmu
łzowego i dla ułatwienia odpowiedniego pokierowania pacjentem.
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Literatura
References
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
(No authors listed). The definition and classification of dry eye disease: report of the Definition and
Classification Subcommittee of the International Dry Eye WorkShop (2007). Ocul Surf 2007;5(2):75-92.
Stern ME, Beuerman RW, Fox RI, Gao J, Mircheff AK, Pflugfelder SC (1998) “The pathology of dry eye:
the interaction between the ocular surface and lacrimal glands”. Cornea; 17(6): 584-9
McCarty CA, Bansal AK, Livingston PM, Stanislavsky YL, Taylor HR. The epidemiology of dry eye in
Melbourne, Australia. Ophthalmology 1998;105:1114 –1119.
Schein OD, Munoz B, Tielsch JM, Bandeen-Roche K, West S. Prevalence of dry eye among the elderly.
Am J Ophthalmol 1997;124:723–728.
Nichols JJ, Ziegler C, Mitchell GL, Nichols KK (2005) “Self-reported dry eye disease across refractive
modalities”. Invest Ophthalmol Vis Sci; 46(6): 1911-4
Dilly PN (1994) “Structure and function of the tear film” Adv Exp Med Biol; 350: 239-47
Jordan A, Baum J (1980) “Basic tear flow. Does it exist?” Ophthalmology; 87(9): 920 - 930
van Best JA, Benitez del Castillo JM, Coulangeon LM (1995) “Measurement of basal tear turnover using a
standardized protocol. European concerted action on ocular fluorometry”. Graefes Arch Clin Exp
Ophthalmol; 233(1): 1 - 7
Lemp M (1995) “Report of the National Eye Institute/Industry workshop on Clinical Trials in Dry Eyes”.
CLAO J; 21(4): 221-32.
Smith J, Nichols KK, Baldwin EK. Current patterns in the use of diagnostic tests in dry eye evaluation.
Cornea 2008;27(6):656-662.
McMonnies CW (1986) “Key questions in a dry eye history” J Am Optom Assoc; 57(7): 512 - 517
McMonnies C, Ho A, Wakefield D (1998) “Optimum dry eye classification using questionnaire responses”
Adv Exp Med Biol; 438: 835 - 838
Schiffman RM, Christianson MD, Jacobsen G, Hirsch JD, Reis BL (2000) “Reliability and validity of the
Ocular Surface Disease Index” Arch Ophthalmol; 118(5): 615 - 621
Patel S, Murray D, McKenzie A, Shearer DS, McGrath BD (1985) “Effects of fluorescein on tear break up
time and on tear thinning time” Am J Optom Physiol Opt; 62(3): 188 - 190
Hirji N, Patel S, Callander M (1989) “Human tear film pre-rupture phase time (TP-RPT) – a non-invasive
technique for evaluating the pre-corneal using a novel keratometer mire” Ophthal Physiol Opt; 9(2): 139 142
Guillon JP, Guillon M (2004) “The role of tears in contact lens performance and its measurement” in
Ruben M, Guillon M (eds), Contact Lens Practice (Chapman and Hall Medical, London), pp. 466 - 468
Craig JP, Müller A, Mooi J (2002) “The impact of fluorescein quantity on tear film break-up” Cont Lens
Anterior Eye; 25(4): 202
Khanal S, Tomlinson A, McFadyen A, Diaper C, Ramaesh K. Dry eye diagnosis. Invest Ophthalmol Vis
Sci. 2008;49(4):1407-14.
Hamano T, Mitsunaga S, Kotani S, Hamano T, Hamano K, Hamano H, Sakamoto R, Tamura H (1990)
“Tear volume in relation to contact lens wear and age” CLAO J; 16(1): 57 - 61
Tomlinson A, Blades KJ, Pearce EI (2001) “What does the phenol red thread test actually measure?”
Optom Vis Sci; 78(3): 142-146
Norn MS (1965) “Tear secretion in normal eyes. Estimated by a new method: the lacrimal streak dilution
test” Acta Ophthalmol (Copenh); 43(4): 567-573
Xu KP, Yagi Y, Toda I, Tsubota K (1995) “Tear function index. A new measure of dry eye” Arch
Ophthalmol; 113(1): 84 - 88
Craig JP, Tomlinson A (1997) “Importance of the lipid layer in human tear film stability and evaporation”.
Optom Vis Sci; 74(1): 8 - 11
Wolffsohn JS (2004) “Incremental nature of anterior eye grading scales determined by objective image
analysis” Br J Ophthalmol; 88(11): 1434 - 1438
Schirra F, Hoh H, Kienecker C, Ruprecht KW (1998) “Using LIPCOF (lid-parallel conjunctival fold) for
assessing the degree of dry eye, it is essential to observe the exact position of that specific fold” Adv Exp
Med Biol; 438: 853 - 858
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
26
26
BronAJ,
AJ,Evans
EvansVE,
VE,Smith
SmithJA
JA(2003)
(2003)“Grading
“Gradingofofcorneal
cornealand
andconjunctival
conjunctivalstaining
stainingininthe
thecontext
contextofofother
other
Bron
dryeye
eyetests”.
tests”.Cornea;
Cornea;22(7):
22(7):640
640- -650.
650.
dry
27
27
KorbDR,
DR,Herman
HermanJP,
JP,Greiner
GreinerJV
JVetetal.
al.Lid
Lidwiper
wiperepitheliopathy
epitheliopathyand
anddry
dryeye
eyesymptoms.
symptoms.Eye
Eye&&Contact
Contact
Korb
Lens2005;31(1):2-8.
2005;31(1):2-8.
Lens
28
28
CraigJP
JP(1995)
(1995)“Tear
“Tearphysiology
physiologyininthe
thenormal
normaland
anddry
dryeye”.
eye”.PhD
PhDThesis.
Thesis.Glasgow
GlasgowCaledonian
Caledonian
Craig
University.
University.
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Dodatek 1 – Rysunek 4
Kwestionariusz McMonnies dla suchego oka
Proszę udzielić odpowiedzi poprzez podkreślenie odpowiedniego tekstu:
Kobieta/mężczyzna.
Wiek: poniżej 25 lat0 / 25 – 45 lat(M1/F3) / ponad 45 lat(M2/F6).
Aktualnie: nie nosi żadnych soczewek kontaktowych / nosi twarde soczewki kontaktowe / nosi miękkie soczewki kontaktowe.
1. Czy kiedykolwiek miałaś/eś przepisane krople lub inne środki na suche oko?
Tak6 / Nie0 / Nie wiem0
2. Czy doświadczasz czasem któregoś z wymienionych objawów?
(Proszę podkreślić te, których doświadczasz)
1. Bolesność 2. Drapanie 3. Suchość 4. Piasek pod powiekami 5. Palenie
3. Jak często występują te objawy? (podkreśl) Nigdy0 / Czasem1 / Często4 / Ciągle8
4. Czy Twoje oczy są zwykle uczulone na dym papierosowy, smog, klimatyzację
lub centralne ogrzewanie? Tak4 /Nie0 / Czasem2
5. Czy Twoje oczy stają się bardzo czerwone i podrażnione przy pływaniu?
Nie dotyczy0 /Tak2 /Nie0 /Czasem1
6. Czy Twoje oczy są suche i podrażnione na następny dzień po wypiciu alkoholu?
Nie dotyczy0 /Tak4 /Nie0 /Czsem2
7. Czy zażywasz (proszę podkreślić) tabletki antyhistaminowe2 lub używasz
antyhistaminowych kropli do oczu2, środki moczopędne (tabletki moczopędne),
tabletki nasenne1, środki uspokajające1, doustne środki antykoncepcyjne1,
lekarstwa na wrzody dwunastnicy1, lekarstwa na problemy trawienne1, lekarstwa
na nadciśnienie tentnicze1, lekarstwa na depresję1 lub....?
(Wpisz wszystkie lekarstwa jakie zażywasz, których tu nie wymieniono)
8. Czy cierpisz na artretyzm? Tak2 /Nie0 /Nie wiem0
9. Czy odczuwasz suchość nosa, ust, gardła, klatki piersiowej lub waginy?
Nigdy0 /Czasem1 /Często2 /Ciągle4
10. Czy cierpisz na zaburzenia tarczycy? Tak2 /Nie0 /Nie wiem1
11. Czy wiadomo, że śpisz z częściowo otwartymi oczami? Tak2 /Nie0 /Czasem1
12. Czy po obudzeniu się masz podrażnione oczy? Tak2 /Nie0 /Czasem1
Wynik: Normalny (<10) lekkie objawy suchego oka (10 – 20) patologiczne suche oko (>20)
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
Dodatek 1 – Rysunek 5
WSKAŹNIK SCHORZEŃ POWIERZCHNI OKA©
Proszę odpowiedzieć na poniższe pytania poprzez zaznaczenie pozycji, która najlepiej
odpowiada Twojej sytuacji
Czy miałaś/eś w ciągu ostatniego tygodnia któryś z wymienionych objawów?
Cały czas
Większość czasu
Przez połowę czasu
Czasem
Wcale
1. Wrażliwość na światło?
2. Uczucie piasku pod powiekami?
3. Bolące lub obolałe oczy?
4. Rozmyty obraz?
5. Złe widzenie?
Czy w ciągu ostatniego tygodnia miałaś/eś problemy z oczami ograniczające Cię w wykonywaniu
następujących czynności?
Cały czas
Większość czasu
Przez połowę czasu
Czasem
Wcale
Nie dotyczy
6. Czytanie?
7. Kierowanie pojazdem w nocy?
8. Obsługiwanie komputera lub
automatu do wyciągania gotówki?
9. Oglądanie telewizji?
Czy w ciągu ostatniego tygodnia odczuwałaś/eś w oczach jakiś dyskomfort w którejś
z wymienionych sytuacji?
Cały czas
Większość czasu
Przez połowę czasu
Czasem
Wcale
Nie dotyczy
10. Wiatr?
11. Obszary i pomieszczenia o
małej wilgotności (bardzo suche)?
12. Miejsca klimatyzowane?
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009
Akademia
Vision Care™
OBLICZANIE WYNIKÓW
Liczenie punktów
Obliczanie całkowitego wyniku OSDI oparte jest na następującym wzorze:
OSDI =
(suma wag odpowiedzi na wszystkie pytania)*100
Ilość udzielonych odpowiedzi *4
gdzie wagi odpowiedzi przypisywane są w następującej skali:
1 = czasem
2 = przez połowę czasu
3 = większość czasu
4 = cały czas
Interpretacja
Wynik równy 100 oznacza totalną nieprawidłowość (odpowiedź „cały czas” udzieloną na wszystkie
pytania), podczas gdy wynik 0 odpowiada całkowitemu brakowi schorzenia (odpowiedź „nigdy” udzieloną
na wszystkie pytania). W związku z tym zmiana w stosunku do wartości wyjściowej o 12,5 oznacza poprawę
w co najmniej jednej kategorii w połowie udzielonych odpowiedzi.
Liczenie punktów dla wskaźników częściowych
Wyniki wskaźnika częściowego są obliczane podobnie, z tym, że tylko pytania dotyczące tego wskaźnika
częściowego są brane pod uwagę. W związku z tym, dowolny wskaźnik częściowy analizowany oddzielnie
miałby również maksymalnie 100 punktów.
Te trzy wskaźniki częściowe (funkcje związane z widzeniem, objawy odczuwane w oku
środowiskowe) rozkładają się następująco:
Wskaźnik częściowy
Pytania
funkcje związane z widzeniem
4, 5, 6, 7, 8, 9
objawy odczuwane w oku
1, 2, 3
czynniki środowiskowe
10, 11, 12
i czynniki
www.academyofvisioncare.com
© Bausch & Lomb Akademia Vision CareTM 2009

Podobne dokumenty