Rak nerki

Rak nerki
Patrycja Tudrej
Biotechnologia, II rok USM
Budowa nerki
(http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano)
2
Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki








3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
10 pod względem liczby zachorowań nowotwór wśród mężczyzn
14 pod względem liczby zachorowań nowotwór wśród kobiet
Obejmuje 3,6% wszystkich przypadków nowotworów złośliwych
u mężczyzn i 2,6% u kobiet
Współczynnik zachorowań mężczyzn do kobiet wynosi 3:2
Najwięcej zachorowań występuje w 6. dekadzie życia
Częściej występuje w populacji miejskiej
Śmiertelność związana z nowotworem wynosi 40%
3
Zachorowalność na raka nerki
Liczba zachorowań na raka nerki w Polsce w 2006 roku
Kobiety
Mężczyźni
Zachorowalność
w 2006 roku:
 UE – 63 000
 Polska – 3 800
Zachodniopomorkie
Wielkopolskie
Warmińsko-Mazurskie
Świętokrzyskie
Śląskie
Pomorskie
Polaskie
Podkarpackie
Śmiertelność
w 2006 roku:
 UE – 26 400
 Polska – 2 500
Opolskie
Mazowieckie
Małopolskie
Łódzkie
Lubuskie
Lubelskie
Kujawsko-Pomorskie
Dolnośląskie
0
(http://85.128.14.124/krn/)
50
100
150
200
250
Liczba chorych
300
350
400
4
Podział histologiczny raka nerki według zaleceń
WHO (World Health Organization)
Pochodzące z kanalików nerkowych
lub innych składników nefronu:
1.





Pochodzące z podścieliska:
2.


łagodne: włókniaki, tłuszczaki,
naczyniaki, guzy mieszane
złośliwe: mięsaki, chłoniaki, szpiczaki
Pochodzące z niezróżnicowanej tkanki
płodowej nerki:
3.

4.
rak jasnokomórkowy
rak z komórek chromofilnych
rak z komórek chromofobowych
onkocytoma pochodzenia nerkowego
rak kanalików zbiorczych (Belliniego)
guz Wilmsa
Pochodzące z nabłonka przejściowego
dróg moczowych
(Pfaffenroth i Linehan, 2008; zmodyfikowano) 5
Czynniki wpływające na rozwój choroby







Palenie tytoniu
Przewlekła dializoterapia
Nadwaga
Nadciśnienie tętnicze
Przewlekłe przyjmowanie leków
Ekspozycja na barwniki przemysłowe, metale ciężkie, azbest
Predyspozycja genetyczna
•
•
•
rak jasnokomórkowy: charakterystyczna delecja chromosomu 3p i mutacja
genu VHL, duplikacja 5q22, delecja chromosomu 6q, 8p, 9p i 14q
rak z komórek chromochłonnych: powtarzalne aberracje chromosomowe to
trisomie: 3q, 7, 8, 12, 16, 17 oraz delecja chromosomu Y
rak z komórek chromofobowych: delecja chromosomów: 1, 2, 6, 10, 13 i 17
6
Objawy kliniczne
Klasyczna triada objawów:
 krwiomocz
 ból w okolicy lędźwiowej
 guz wyczuwalny przez powłoki
Objawy dodatkowe:
 utrata masy ciała
 nocne poty i stany podgorączkowe
 hiperkalcemia
 podwyższony poziom OB
 nadciśnienie tętnicze
 niedokrwistość wtórna lub czerwienica
(http://www.mezczyzna45plus.pl/) 7
Diagnostyka



Ultrasonografia
Tomografia
komputerowa
Rezonans magnetyczny
Obraz tomografii komputerowej jamy
brzusznej
ze
wzmocnieniem
kontrastowym pacjenta z obustronnym
rakiem nerki na tle choroby von
Hippel-Lindau’a.
8
(http://www.oil.org.pl)
Określenie stopnia zaawansowania
choroby metodą klasyfikacji TNM
Czynnik
anatomiczny
Stopień
czynnika
T
guz
pierwotny
TX
Nie można ocenić guza pierwotnego
T0
Nie stwierdza się guza pierwotnego
T1
Nowotwór nie przekraczający 7 cm i ograniczony do nerki
T2
Nowotwór rozmiarów zawierających się w przedziale od 7 do 10 cm i ograniczony do nerki
T3
Nowotwór z zajęciem dużych naczyń żylnych, z przerzutami do nadnercza lub naciekający
tkanki okołonerkowe bez przekraczania powięzi Geroty
T4
Nowotwór naciekający poza powięź Geroty w tym z zajęciem „przez ciągłość’ nadnercza
NX
Nie można ocenić okolicznych węzłów chłonnych
N0
Nie stwierdza się przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych
N1
Przerzut(y) w pojedynczym regionalnym węźle chłonnym
N2
Przerzuty w więcej niż jednym węźle chłonnym
M0
Nie stwierdza się przerzutów odległych
M1
Przerzut odległy
N
okoliczne
węzły
chłonne
M
przerzuty
odległe
Charakterystyka
9
Określenie stopnia zaawansowania klinicznego
według Robsona




Stopień I
rak o średnicy mniejszej niż 7 cm; brak
przerzutów do węzłów chłonnych
regionalnych i odległych (T1,N0,M0)
Stopień II
rak ograniczony do nerki o maksymalnej
średnicy 10 cm; brak zajęcia regionalnych
węzłów chłonnych i przerzutów odległych
(T2,N0,M0)
Stopień III
(T1 lub T2,N1,M0) lub (T3,N0-1,M0)
Stopień IV
(T4,N0,M0) lub (T4, N1,M0) lub
(każde T,N2,M0) lub (każde T, każde N,M1)
10
(http://www.cancer.net/)
Metody leczenia




Nefrektomia radykalna
Nefrektomia częściowa
Immunoterapia
Radioterapia
Szacowane
pięcioletnie
przeżycie chorych na raka nerki
wynosi 54% dla mężczyzn
i 57% dla kobiet.
11
(http://eurologia.pl)
Literatura
Frączek M. 2008. Podstawy diagnostyki i terapii nowotworów. Alfa Medica Press, Bielsko-Biała
Kata, G., M. Koziarski, T. Dzik, A. Borówka and J. Schier. 1997. Rak nerki – stan obecny. Urologia Polska. 50: 1-6
Krzakowski, M. 2009. Rak nerkowokomórkowy. Onkologia w Praktyce Klinicznej. 5: 1-2
Ljungberg, B., N. Cowan, D. C. Hanbury, M. Hora, M. A. Kuczyk, A. S. Merseburger, P. F. A. Mulders, J. J. Patard and
I. C. Sinescu. 2010. Guidelines of renal cell carcinoma. European Association of Urology.
Pfaffanroth, E. C. and W. M. Linehan. 2008. Genetic basis of kidney cancer: opportunity for dissease-specific approaches
to therapy. Expert opinion on biological therapy 8: 779-790
Skoneczna, I. 2010. Epidemiologia raka nerki. In: Współczesna diagnostyka i terapia, Poznań
Stachura J., and W. Domagała. 2005. Patologia – znaczy słowo o chorobie, t. 2, Polska Akademia Umiejętności, Kraków
Szczeklik A. 2011. Choroby wewnętrzne. Medycyna Praktyczna, Kraków
Szczylik, C., P. Nurzyński and J. Żołnierek. 2004. Zalecenia postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w raku
nerki. Część II. Ocena stopnia zaawansowania raka nerki. Terapia. Współczesna Onkologia. 8: 189-199
Źródła internetowe:
http://85.128.14.124/krn/
http://www.cancer.net/
http://www.cancerresearchuk.org/
http://eurologia.pl/
http://www.mezczyzna45plus.pl/
http://www.oil.org.pl/
12