Stal we Free-Form Design, pomiędzy architekturą a

Stal we Free-Form Design, pomiędzy
architekturą a inżynierią
"Free-Form Design" to nowa, współczesna tendencja w projektowaniu architektonicznym, zmierzająca w
kierunku "przekroczenia" granic stawianych przez formę tradycyjnych konstrukcji. Dzięki niej architektura
stała się bardziej złożona, o dowolnych formach z dużą rozpiętością w świetle i wielkimi elementami
wspornikowymi. Wizualnie wywiera znaczne wrażenie i z estetycznego punktu widzenia jest wyjątkowo
sugestywna.
Owo podejście zwane jest również "Efektem Bilbao", jako że rozwinęło się w
znaczący sposób właśnie podczas konstruowania Muzeum Guggenheima w
Bilbao przez Franka Gehry. Dziś jest przedmiotem dyskusji i licznych analiz.
Architekci i inżynierowie mieli okazję porównać swój punkt widzenia dotyczący
tej tematyki podczas Międzynarodowego Sympozjum IASS (International
Association for Shell Structures), które odbyło się w Wenecji w grudniu 2007,
pod naukowym przewodnictwem prof. inż. Massimo Majowiecki i Enzo Siviero.
"Free-Form Design" pozostaje pod dużym wpływem aktualnej dostępności
informatycznej zaawansowanych technologii: zaokrąglone wykroje i kosmiczne
struktury powstają dzięki oprogramowaniu do modelowania i grafiki
komputerowej. Dziś jest się bowiem w stanie tworzyć wyjątkowo
skomplikowane formy architektoniczne, które mimo wszystko zależne są od
innowacji technologicznej, która porządkuje procesy projektowania i
szacowania niezawodności strukturalnej. "Stając twarzą w twarz ze złożonymi formami, które zmierzają w
kierunku innowacji estetycznej oraz zadziwieniu" – mówi Majowiecki, "inżynier zmuszony jest rozwiązywać
coraz to nowsze problemy związane przede wszystkim z aspektami dotyczącymi bezpieczeństwa
strukturalnego, funkcjonalności i konserwacji.
Niektórzy obawiają się, że pierwszeństwo dane estetyce, a nie racjonalizmowi
statycznemu, doprowadzi do tego, iż w przyszłości będziemy mieli do
czynienia wyłącznie z budowlami o "dowolnych kształtach", pozostającymi w
sprzeczności z filozofią odziedziczoną po Torroju, Maillarcie i Nervi,
inżynierach-pionierach lekkich systemów strukturalnych, struktur siatkowych,
napiętych, zaokrąglonych i membranowych, zgodnie z którymi przestrzeganie
praw statyki w fazie projektowania było, co się rozumie samo przez się,
gwarancją na otrzymanie pozytywnych rezultatów z punktu widzenia estetyki".
Ten nowy rodzaj projektowania jest jak nigdy dotąd procesem interdyscyplinarnym – pomiędzy architekturą
a inżynierią. W rzeczywistości specjaliści z tego sektora mają do dyspozycji know-how odpowiadające na
pytanie: jak stawić czoła projektowaniu wykonawczemu oraz wprowadzeniu w życie projektu.
Mają bowiem do dyspozycji narzędzia, materiały i technologie będące w stanie
wprowadzić w życie dowolne formy i najodważniejsze pomysły
architektoniczne. Z jednej strony posiadają oprogramowanie do modelowania
geometrycznego, które opiera się na modelowaniu strukturalnym i posuwa się
jeszcze bardziej na przód: aż do "rozmowy" z urządzeniami kontrolowanymi
cyfrowo i produkującymi elementu budynku. Z drugiej strony materiały, które,
przede wszystkim dzięki obecnemu przemysłowi, już od pierwszych faz produkcyjnych, znajdują nowe i
różnorodne zastosowania. Tam, gdzie jest chęć do eksperymentowania i innowacji, tam zastosowanie
obecnych technologii pozawala na realizację wizji.
Następuje to poprzez przeniesienie materiału z działu, w którym z sukcesem
znajduje zastosowanie, do konstruowania: na przykład oczkowych siatek ze
stali nierdzewnej zastosowanych po raz pierwszy przez Dominique Perrault
podczas wykonywania fasady Biblioteki Narodowej w Paryżu. W konsekwencji
siatki znalazły szerokie zastosowanie w architekturze, mimo iż powstały do
celów przemysłu rolniczego. Lub też stal nierdzewna z wykończeniem
lustrzanym, wykorzystywana na co dzień w przemyśle AGD – dziś używana w
innowacyjny sposób do przykrycia kładki na Targach Rzymskich, gdzie została
rozwinięta jedna obok drugiej na ogromnych, metalowych stojakach i ułożona ostrożnie na wzór pasm
górskich.
Spośród materiałów, stal jest z pewnością tym, który oferuje największą dowolność projektową i
kompozycyjną, gwarantując jednocześnie wytrzymałość mechaniczną, trwałość, niskie koszty produkcji i
utrzymania. W 100% podlega recyclingowi.
Tekst autorstwa: Tommaso Tirelli
Zdjęcia:
1. Muzeum Guggenheim Bilbao, architekt F. Gehry © FMGB Guggenhein Bilbao Museum, 2007
2. Konstrukcja muzeum Guggenheim © ArcelorMittal
3. Siedziba Grappa Nardini, architekt M. Fuksas © M. Fuksas Architetto
4. Welodrom w Berlinie, fasada z oczkowych siatek ze stali nierdzewnej, architekt D. Perrault © Dominique
Perrault Architect
5. BMW Welt di Coop Himmelb(l)au © BMW AG
Copyright © 2014 Constructalia. All rights reserved