Terrorysta, masowy morderca, anorektyk…

Terrorysta, masowy morderca, anorektyk…

Terrorysta, masowy morderca, anorektyk…
Stephen Khamsi, Ph.D.
(tøum. Robert TULO Wa kiewicz)
W pocz tkach historii ludzko ci, na døugo przed nadaniem jej dziesi ciu przykaza , spotykamy si z
naczelnym i bardzo destrukcyjnym przykazaniem. „Nie b dziesz wiedziaø, co tobie wyrz dzono ani co ty
wyrz dziøe innym.” Od tysi cleci owo „przykazanie ignorancji” podkopuje nasz edukacj i wychowywanie
dzieci oraz uniemo liwia nam odró nianie dobra od zøa. I chocia zøo jest poznane i nie jest wrodzone, odradza
si ono w ka dym kolejnym pokoleniu. Zawsze, kiedy zaprzeczamy wøasnym zranieniom z dzieci stwa,
zadajemy podobne rany nast pnemu pokoleniu. Ta traumatyzuj ca sztafeta generacji b dzie trwaøa a do
czasu, gdy zaczniemy dziaøa na rzecz wiadomo ci krzywd. „Tylko poprzez poznanie prawdy mo emy dozna
wyzwolenia.”
Alice Miller w dalszym ci gu inspiruje i odciska si w naszej pami ci. Prawda was wyzwoli (publikowana w
Europie pod tytuøem Przebudzenie Ewy) zmusza nas do refleksji nad naszymi tajemnicami i brakami. Autorka
obna a jeden z najbrudniejszych sekretów – nasz emocjonaln lepot na nadu ycia, jakich doznajemy w
dzieci stwie. Bez wzgl du na kraj, warstw spoøeczn czy pokolenie, dzieci s porzucane, poni ane i
wykorzystywane. Niewinne, maøe istoty nie s wstanie prze y tej traumy i prawdy o niej inaczej, ni tøumi c
j . Jednak e, poniewa „ciaøo zawsze pami ta,” kocioø z tym bólem wrze w nie wiadomo ci jednostki.
Na szcz cie, ró ne obrony psychologiczne pozwalaj wiktymizowanym dzieciom na cz ciow ochron przed
bólem i l kiem. Jednak e støumienie wczesnej traumy tworzy w ofiarach mentalne zapory, pustk wewn trzn
i „emocjonaln lepot ,” która wp dza je w krzywdzenie siebie i innych. Te maøe, niewinne ofiary staj si z
czasem samobójcami, psychopatami, przest pcami, zabójcami i prostytutkami. Dokonuj samookalecze ,
zapeøniaj szpitale psychiatryczne i robi to wszystko, co na co dzie robili im ich rodzice – rzecz jasna „dla ich
dobra”. Wpadaj one w niewol nie wiadomego przymusu powtarzania i odtwarzania destrukcyjnych
dramatów dzieci stwa, na sobie i innych.
W swojej pracy Alice Miller cz sto cytuje Bibli . Zauwa a, e cho zawiera ona wiele wa nych prawd, zawiera
te mnóstwo „toksycznej pedagogiki.” Mówi, e musimy mie odwag zje jabøko z drzewa poznania, by
podwa y to, co jest szkodliwe i nielogiczne. Czy posøusze stwo jest cnot ? Czy ciekawo jest grzechem? Czy
nieznajomo dobrego i zøego to naprawd idealny stan? Alice Miller argumentuje, e otwarcie zranie
dzieci stwa i uzyskanie wiedzy dzi ki pokonaniu naszych systemów obronnych oraz „emocjonalnej lepoty,
jest naszym obowi zkiem, aby my mogli zacz odró nia dobro od zøa, a wi c wzi peøn odpowiedzialno
za wøasne zachowania. Jeste my odpowiedzialni nie tylko przed samymi sob , ale i przed przyszøymi
pokoleniami za to, by bezwarunkowo kocha i chroni wszystkie dzieci – bez wzgl du na caø wrogo ,
pot pienie i ostracyzm z jakimi mo emy si spotka z tego powodu.
Jak jednak pokona nasz „emocjonaln lepot ?” Osi gamy to nie za pomoc lekarstw, ani medytowania, ani
technik relaksacji, lecz tylko poprzez nieunikniony trud podj cia drogi do odkrycia prawdy o sobie – drogi, na
której konfrontujemy si z wøasnymi urazami z dzieci stwa i odmra amy nasze wczesne, zablokowane emocje.
Opowiadanie prawdziwych, bolesnych historii wøasnego dzieci stwa pozwala nam skruszy „mury milczenia” i
wydoby „wykl t wiedz ” z barbarzy skich mroków. Czerpiemy przy tym nie tylko z empatycznej obecno ci
o wieconego wiadka, ale te ze zwykøych regresji, przebøysków wspomnie (retrospekcji), wgl dów w
dzieci ce do wiadczenia i mow symptomów fizycznych. Prawdziwy obraz dzieci stwa pojawia si powoli i
stopniowo. A kiedy odkrywamy prawd o wøasnym yciu, odzyskujemy swoj witalno , wra liwo i zdolno
do miøo ci.
Wiele tych idei potwierdzaj ostatnie badania naukowe. Posiadamy ju wiedz o psychobiologicznych obronach
i o uszkodzeniach czy deformacjach mózgu pod wpøywem stresu, traumy i zaniedbywania dziecka. Alice Miller
ceni Josepha LeDoux, Debr Niehoff, Candace Perta, Daniela Schactera i Roberta Sapolsky’ego za naukowe
dowody na to, e silne emocje we wczesnym okresie ycia dziecka pozostawiaj w jego ciele „niezatarte
lady.”
Jednak e, niezale nie od tych odkry , musimy zmieni nasz sposób traktowania dzieci. Alice Miller wierzy, e
odpowiednie regulacje prawne oraz edukacja rodziców zmniejsz rozmiary krzywd i przemocy stosowanej
wobec dzieci. Owa „zasada prewencji” zmusi etapami nasz indywidualn mentalno , i caøe spoøecze stwa,
do zmian w tym kierunku. Tego rodzaju regulacje prawne istniej ju w Szwecji, Niemczech i RPA.
W tej nowej, wa nej ksi ce napotykamy tak e poprzednie, brzemienne w skutki, wgl dy autorki:
prawidøowo , e ka dy przest pca do wiadczaø w dzieci stwie poni enia, porzucenia czy wykorzystania; e
tylko ludzie bici jako dzieci maj przymus bicia wøasnego potomstwa; e dzieci stwo najokrutniejszych
tyranów na wiecie naznaczone jest doznawaniem ekstremalnego okrucie stwa i upokorzenia. Nie mieli oni
adnych empatycznych osób, adnego o wieconego wiadka. Hitler, Stalin, Ceausescu i Mao Tse Tung – na
politycznej makro-scenie wiata dyktatorzy ci nie wiadomie odtworzyli traumatyczne sytuacje ze swojego
dzieci stwa. Bronili si przed zmagazynowanym w sobie bólem najpierw mu zaprzeczaj c, a potem idealizuj c
swoich rodziców, by doj do gloryfikowania przemocy i wzi ostateczny rewan na caøych narodach za
niegdy do wiadczone okrucie stwa. Na pewnym, bardzo istotnym poziomie, to wøa nie owa „emocjonalna
lepota” na wyparty ból dzieci stwa nap dza wiatow machin terroru i wojen.
W ksi ce znajdziemy te krótk krytyk unikania tematu dzieci stwa w sze ciu domenach – medycyny,
psychoterapii, polityki, systemu karnego, religii i biografii. Pojawia si te kilka analiz nowych przypadków (w
tym psychoanalityka Harry’ego Guntripa) oraz wa ne wgl dy zwi zane z karami cielesnymi, zaburzeniami
jedzenia i obrzezaniem. Na ko cu znajdziemy te polecanych czytelnikom kilka nowych wa nych ksi ek.
Stephen Khamsi, Ph.D., od 1977 roku praktykuje terapi pierwotn w póønocnej Kalifornii i jest wykøadowc
przedmiotu psychologii w szkoøach. Powy szy jego artykuø ukazaø si wiosn 2002 w biuletynie
Mi dzynarodowego Towarzystwa Psychologicznego (IPA Newsletter).