Sprawozdanie merytoryczne podsumowujące

Sprawozdanie merytoryczne podsumowujące działania programu ekologicznego
„EKOLOGICZNY ŚWIAT WOKÓŁ DZIECKA SPECJALNEJ TROSKI”
realizowanego w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym im. Juliana Tuwima
w Stemplewie i dotowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Łodzi
na podstawie UMOWY DOTACJI NR /EE/D/2009
„Piękno tej Ziemi skłania mnie
Do wołania o jej zachowanie
Dla przyszłych pokoleń.
Jeżeli kochacie te ojczystą
Ziemię, niech to wołanie
Nie pozostanie bez odpowiedzi.”
Ojciec Św. Jan Paweł II
Każdy człowiek, zarówno dziecko jak i dorosły, powinien zdawać sobie sprawę z
faktu jak wielkie znaczenie dla życia na ziemi ma czyste środowisko przyrodnicze i jakie są
skutki jego zanieczyszczeń. W naszej placówce od kilkunastu lat zajmujemy się tematyką
ekologiczną. Świadczy o tym fakt, że pracujemy na własnych programach i projektach
autorskich związanych z ekologią. Szkoła nie może pozostać obojętna wobec problemów
zagrożenia ekologicznego. Jej ważnym zadaniem jest pobudzanie uczniów do zdobywania wiedzy
ekologicznej i wyrabianie poczucia odpowiedzialności za stan przyrody.
Chcąc realizować założenia edukacji ekologicznej musimy realizować ją na wszystkich przedmiotach.
Przyroda nie zna podziału na język polski, biologie, geografię, przyrodę, historie, itp. Podejmujemy
zatem wspólne działania, które powodują zmianę podejścia do problemów ekologicznych, a przede
wszystkim zmianę zachowań.
W myśl tych założeń, w celu poszukiwania nowych rozwiązań trafnym rozwiązaniem był projekt
edukacyjny, który posłużył dzieciom i młodzieży SOSW w Stemplewie do rozwiązywania pewnych
problemów ekologicznych.
Program ekologiczny pod hasłem „Ekologiczny świat wokół dziecka specjalnej troski”
skierowany był do uczniów klas Szkoły Podstawowej, Gimnazjum oraz Szkoły Ponadgimnazjalnej w
Stemplewie. Był rozszerzeniem treści ekologicznych zawartych w programach nauczania uczniów w
poszczególnych klasach. Program miał charakter profilaktyczny, a oparty był na potrzebach
środowiska. Wykraczał swoim zasięgiem poza nauczanie w sali lekcyjnej, uwzględniał liczne
wycieczki, wyjazdy, spacery ekologiczne i bezpośrednią obserwację w terenie.
Zakupione środki dydaktyczne usprawniają proces nauczania - uczenia się i uzyskiwanie lepszych
wyników z zakresu poznawania środowiska.
Akwaria w klasach kształtują postawy proekologiczne. Poza znaczeniem wychowawczym,
sprowadzającym się w najogólniejszych zarysach do wyrobienia u młodzieży zamiłowania do
obserwacji przyrody, systematyczności i poznania nauk biologicznych, akwarium w mieszkaniu
spełnia ważną rolę upiększenia wnętrza i nasycenia powietrza wilgocią. Opieka nad rybami w
akwarium uczy systematyczności i odpowiedzialności za rośliny i ryby.
Przy pomocy wiatromierza i wiatrowskazu uczniowie mogą podczas zajęć w terenie sprawdzić
prędkość i kierunek wiatru, przy pomocy lunety astronomicznej obserwować przedmioty znacznie
oddalone. Komplet skał i minerałów pozwala uczniom dotknąć i zauważyć różnice między np.
żwirem, iłem, itp.
Zakupione kwiaty doniczkowe, odżywki dla nich pozwalają wyrobić u uczniów nawyk
odpowiedzialności za estetykę klas, pozwalają cieszyć się urodą zieleni nawet podczas deszczowych
jesiennych czy zimowych dni. Wszelkie zakupione cebulki kwiatów posadzono na szkolnym skalniku,
aby wiosną cieszyły nasze oczy.
Wszyscy lubimy, gdy wokół nas panuje ład i porządek. W tym celu zakupiono różnego rodzaju
narzędzia ogrodnicze, dzięki którym łatwiej będzie można wykonywać określone czynności.
WYCIECZKI PRZEDMIOTOWE
Kontakt dziecka z przyrodą ma charakter poznawczy, a nade wszystko emocjonalny. W związku z tym
podtrzymywanie szczególnie kontaktu emocjonalnego ze środowiskiem przyrodniczym prowadzi do
rozwijania postaw proekologicznych. Obcując z przyrodą dzieci rzadko pozostają obojętnymi
obserwatorami. Każde zjawisko wywołuje wiele różnorodnych uczuć: radość, zmartwienie, obawę, a
nawet strach.
Jednym z podstawowych zadań nauczyciela jest budzenie i rozwijanie naturalnych
zainteresowań dzieci, kształtowanie troskliwego i opiekuńczego stosunku do roślin i zwierząt,
umiejętności dostrzegania piękna.
Wycieczka niesie dla dziecka ogromne korzyści. Uczniowie w wyniku udziału w wycieczce szybciej
przyswajają przedstawiony im materiał programowy, trwalej i łatwiej zapamiętują, poznają konkretne
przedmioty i autentyczne zjawiska, o których uczyli się na lekcjach, konfrontują wiedzę
podręcznikową z praktyką i rzeczywistością. Uczą się nawiązywania kontaktów z nowo poznanymi
ludźmi, pokonywania trudności, podejmowania wysiłków i aktywności, kształcą umiejętności
postrzegania i wnioskowania. Kontaktu z żywą przyrodą nie zastąpi się najlepszymi nawet
fotografiami, filmami, czy wypchanymi okazami. Na wycieczce świat odbierany jest całościowo,
informacje docierają do wszystkich narządów zmysłów. Jerzy Wysokiński napisał: „Biologii nie
można nauczyć się z podręcznika, ani nawet metodą laboratoryjną, nawet jeśli mamy do dyspozycji
pracownię biologiczną bardzo dobrze zaopatrzoną w okazy roślin, zwierząt i w techniczne środki
nauczania. Okaz żywy, zakonserwowany, zasuszony czy też w innej formie przyniesiony na lekcję jest
bowiem wyizolowany ze swego naturalnego środowiska. Analizując okazy w szkole możemy
doskonale poznać ich morfologię i anatomię, często trudno jednak znaleźć uzasadnienie budowy wielu
organów i określić ich funkcje. Mówiąc inaczej – w szkole, w pracowni nie sposób w pełni zrozumieć
zależności pomiędzy budową a biotopem organizmu, gdyż obiekt ten został od niego oddzielony.
Martwe okazy, a takimi często posługujemy się w szkole, nie pozwalają poznać biologii organizmu,
zaś hodowle zakładane w pracowni tylko w niewielkim stopniu przypominają warunki, w jakich
rośliny i zwierzęta żyją w swoim naturalnym środowisku”.
„Podglądanie” przyrody sprawia wszystkim ogromną przyjemność. Dlatego też nasi uczniowie bardzo
aktywnie pracowali na organizowanych przeze mnie wycieczkach.
HARMONOGRAM odbytych wycieczek:
1. Łódź – Parki – 13 maja, 21 maja 2009r., Łódź – Ogród Botaniczny, Palmiarnia – 06
października 2009r.
2. Załęcze Wielkie – Załęczański Park Krajobrazowy – 24 marca, 18 września 2009r.,
Załęcze Wielkie - Ekologiczne Warsztaty Plastyczne
3. Uniejów, Gostków Stary, Nędzarzew, Łódź – Parki województwa łódzkiego – 03
listopada 2009r.
4. Uniejów – Termy Uniejów – 11.03., 04.11., 06.11., 09.11.2009r.
Załęcze Wielkie
Grupa dzieci i młodzieży ze Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego im. Juliana Tuwima w
Stemplewie brała udział w wycieczce do Załęcza Wielkiego. Głównym naszym celem było
zwiedzanie Załęczańskiego parku Krajobrazowego . Wycieczka miała charakter ekologiczno –
turystyczny. W Załęczu byliśmy nie pierwszy raz. Jak słyszeliśmy „ do Załęcza jedzie się tylko raz a
później się tylko wraca” - i to jest prawda. Atmosfera tu jest wspaniała, klimat sprzyja aktywnemu
wypoczynkowi, wszyscy czujemy się tu zawsze super. Dowiedzieliśmy się, że zadaniem Parku jest
ochrona niepowtarzalnego krajobrazu jurajskich wapiennych ostańców kryjących w sobie wiele form
krasu, wraz z osobliwą fauną i florą oraz urokliwego odcinka rzeki Warty określanego jako
najpiękniejszy najwartościowszy przyrodniczo w stosunku do całego jej biegu. Na terenie
Załęczańskiego Parku Krajobrazowego oraz jego otulinie utworzono 5 rezerwatów przyrody, 8
użytków ekologicznych oraz 22 pomniki przyrody. Podczas pieszej wędrówki poznaliśmy niektóre
tajemnice Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. Podziwialiśmy między innymi liczący już 250 lat
olbrzymi dąb szypułkowy – jeden z wielu pomników przyrody znajdujących się na terenie Parku.
Byliśmy także przy Źródle „Objawienie”, gdzie wg tradycji woda posiada właściwości lecznicze.
Widzieliśmy w lesie okopy z okresu II wojny światowej. Nowym doświadczeniem zwłaszcza, dla
najmłodszych uczestników wycieczki, okazała się przeprawa promem na drugi brzeg Warty.
W Załęczu braliśmy także udział w ekologicznych warsztatach – za pomocą różnych technik
plastycznych wyrażaliśmy nasze poparcie dla ratowania przyrody.
Łódź – Ogród Botaniczny, Palmiarnia, Parki
Dnia 06 października 2009r. grupa młodzieży ze Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego im.
Juliana Tuwima w Stemplewie odbyła całodniową wycieczkę do Łodzi. Dzięki środkom z
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi mogliśmy podziwiać
m. in. jesienne barwy przyrody w Łódzkim Ogrodzie Botanicznym, który jest największym tego typu
ogrodem w Polsce (zajmuje powierzchnię 64 m2). Roślin zgromadzonych i wyhodowanych w
Łódzkim Ogrodzie Botanicznym jest ponad 3500. Prezentowane są w 9 działach tematycznych:
• flora polska,
• ogród japoński,
• systematyka roślin zielonych,
• alpinarium,
• arboretum,
• rośliny ozdobne,
• rośliny lecznicze i przemysłowe,
• biologia roślin oraz dział zieleni parkowej.
Niektórzy z nas po raz pierwszy widzieli pewne gatunki drzew czy krzewów, po raz pierwszy także
słyszeliśmy niektóre nazwy roślin. Niestety tego dnia było pochmurno i nie mogliśmy odczytać
wskazań zegarów słonecznych. Obecna pora roku dodała jeszcze więcej uroku wszystkim roślinom –
palecie barw nie było końca.
Następnym wspaniałym miejscem jakie odwiedziliśmy tego dnia była Palmiarnia – w
malowniczym Parku „Źródliska” w Łodzi która zajmuje aż 1200 m2. Odwiedziliśmy wszystkie
pawilony: pawilon dla formacji roślin twardolistnych, pawilon dla roślinności strefy tropikalnej oraz
pawilon dla kaktusów i innych sukulentów. Obejrzeliśmy wspaniałą kolekcję Palmiarni liczącą około
9000 okazów. Zachwyciła nas różnorodność roślin, ich wielkość (np. 17-metrowe palmy), kolory
kwitnących storczyków. Zobaczyliśmy jak wygląda krzew herbaty, kawy. Poznaliśmy z bliska
bawełnę, eukaliptus, drzewa bananowca oraz potężne bambusy. Kto tam nie był - niech żałuje. Nam
się bardzo podobało i z przyjemnością wybierzemy się tam ponownie – może teraz inna porą roku.
Uniejów – Gostków Stary – Nędzarzew – Łódź
Celem tej wycieczki było poznanie wybranych parków w województwie łódzkim, ich
znaczenia dla mieszkańców naszego województwa, gatunków roślin jakie tam występują, poznanie
ich historii.
Jako pierwszy odwiedziliśmy park w Uniejowie – miejscowości najbliżej nas położonej. 37-hektarowy
park otacza Zamek Uniejowski – piękną XIV – wieczną budowlę. Rośnie tam 60 gatunków drzew i
krzewów, niekiedy egzotycznych, jak cyprysik, kłęk kanadyjski czy platan. W pobliżu parku płynie
rzeka Warta. Jest to doskonałe miejsce na spacery, wypoczynek a także lekcje z przyrody.
W Gostkowie Starym zwiedziliśmy XIX wieczny Pałac, który od strony zachodniej otoczony
jest parkiem. Niestety, Park w Gostkowie tylko od strony frontowej jest zadbany, czysty, trawa jest
przystrzyżona, natomiast z tyłu Pałacu nie ma już takiego ładu i porządku. Park od zachodu przylega
do rzeki Ner. W parku znajduje się staw z wyspą, resztki alei grabowej i modrzewiowej, pomnikowe
okazy drzew oraz stanowisko bluszczu drzewiastego.
Kolejnym punktem wycieczki był Nędzarzew – wieś w gminie Witonia. W centrum wsi położony jest
park o łącznej powierzchni 4 ha. Malowniczo położone trzy stawy połączone groblami, bardzo czysta
woda, różnorodność drzew i krzewów – wszystkie e elementy warunkują o tym iż jest to wspaniale
miejsce do odpoczynku. Park ten jest objęty ochroną konserwatorską.
Łódź to miejsce, gdzie znajduje się ponad 30 parków. Nie sposób było jednego dnia zobaczyć choćby
połowę z nich. Zmuszeni byliśmy z szerokiej oferty wybrać i zwiedzić jedynie nieliczne. Cieszy nas
to, że większość tych parków oprócz funkcji rekreacyjnej pełni także funkcję dydaktyczną. Dzięki
różnorodności roślin w łódzkich parkach uczniowie poznali szereg nowych drzew, krzewów, bylin.
Pora roku pozwoliła nam Cieszyc się różnorodnością barw, jakie występowały w parkach.
Uniejów
Wycieczki przebiegały w kilku etapach, aby jak największa liczba uczniów mogła skorzystać
z tej oferty.
Podczas wycieczek realizowane były treści edukacji ekologicznej. Wody geotermalne: odwierty,
wykorzystanie i znaczenie lecznicze było tematem lekcji w plenerze. Rozgrzewała nas kąpiel w
wodzie solankowej w średniowiecznych dębowych baliach. Znakomicie czuliśmy się również w
obiekcie basenowo-termalnym. Pływanie pod gołym niebem to wielkie przeżycie i emocje.
W ramach projektu zakupiono także drzewa i krzewy ozdobne, korę oraz środki ochrony
roślin, dzięki którym upiększony został przyszkolny ogródek dydaktyczny.
Edukacja ekologiczna dzieci stanowi w czasach obecnych jedno z podstawowych zadań,
przed jakimi staje każdy nauczyciel. Zadaniem nauczyciela jest podtrzymanie
naturalnej potrzeby poznawania środowiska przez dzieci i młodzież oraz ukierunkowanie ich
aktywności poznawczej na te obszary, które są istotne z racji edukacji środowiskowej.
Wspaniałe efekty można osiągnąć zachęcając dzieci i młodzież do udziału we wszelkich
konkursach. Konkursy winny dostarczyć dużo emocji, radości i satysfakcji. Należą do
czynności podejmowanych dla przyjemnego spędzenia czasu, dla rozrywki. Dzięki właściwie
zorganizowanym konkursom możemy wpływać na rozwój różnych cech osobowości i
intelektu młodego człowieka. Udział w konkursach sprzyja również w kształtowaniu
charakteru: panowania nad sobą, pozbycie się tremy.
W ramach programu „Ekologiczny świat wokół dziecka specjalnej troski” w SOSW w Stemplewie
przeprowadzono następujące konkursy:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
IX Szkolny Turniej Wiedzy ekologicznej
Ekologiczna Marzanna
Festiwal Piosenki Turystycznej Ekologicznej
Konkurs Przyrodniczo – Ekologiczny
Konkurs Wojewódzki „Moja Ziemia – mój świat”
Warsztaty Ekologiczne „Dzień Sadu i Jabłka”
„Złota Polska Jesień”, „Zdrowie człowieka a ekologia”
Efekty wynikające z realizacji programu:
Realizując projekt „Ekologiczny świat wokół dziecka specjalnej troski” dzieci i
młodzież Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego im. Juliana Tuwima w Stemplewie
dbali o ład i porządek terenów leśnych znajdujących się w pobliżu szkoły, opiekowali się
roślinami doniczkowymi oraz szkolnym ogródkiem. Regularnie dbają o akwaria z rybami
ozdobnymi. Pogłębili i poszerzyli swoją wiedzę przyrodniczą i ekologiczną. Utrwalili nawyki
segregowania śmieci. Podczas wycieczek poznali walory przyrodniczo krajobrazowe
województwa łódzkiego.
Uczestnicy projektu brali udział w różnego rodzaju akcjach i kampaniach promujących
ekologiczną postawę młodego człowieka: Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, Dzień Sadu i
Jabłka, Dzień Ochrony Zwierząt itp.
Trwałym efektem są zakupione pomoce dydaktyczne oraz ogródek dydaktyczny na terenie
Ośrodka.
Podczas różnego rodzaju zajęć uczniowie nabyli nawyki dbania o otaczający nas świat,
dostrzegli negatywne skutki zanieczyszczenia środowiska, dostrzegli, jaką rolę może i
powinien odgrywać każdy człowiek aby chronić swoją Ziemię.
Osiągnięto efekt ekologiczny w postaci wzrostu wiedzy z zakresu ochrony środowiska,
kształtowania postaw proekologicznych wśród uczestników zadania.
Sporządziła:
Agnieszka Zielonka
Potwierdzenie efektu ekologicznego dla zadania pod nazwą „Ekologiczny świat wokół
dziecka specjalnej troski” – program edukacji ekologicznej w Specjalnym Ośrodku
Szkolno Wychowawczym im. Juliana Tuwima w Stemplewie
Realizując projekt „Ekologiczny świat wokół dziecka specjalnej troski” dzieci i
młodzież Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego im. Juliana Tuwima w Stemplewie
dbali o ład i porządek terenów leśnych znajdujących się w pobliżu szkoły, opiekowali się
roślinami doniczkowymi oraz szkolnym ogródkiem. Regularnie dbają o akwaria z rybami
ozdobnymi. Pogłębili i poszerzyli swoją wiedzę przyrodniczą i ekologiczną. Utrwalili nawyki
segregowania śmieci. Podczas wycieczek poznali walory przyrodniczo krajobrazowe
województwa łódzkiego.
Uczestnicy projektu brali udział w różnego rodzaju akcjach i kampaniach promujących
ekologiczną postawę młodego człowieka: Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, Dzień Sadu i
Jabłka, Dzień Ochrony Zwierząt itp.
Trwałym efektem są zakupione pomoce dydaktyczne oraz ogródek dydaktyczny na terenie
Ośrodka.
Podczas różnego rodzaju zajęć uczniowie nabyli nawyki dbania o otaczający nas świat,
dostrzegli negatywne skutki zanieczyszczenia środowiska, dostrzegli, jaką rolę może i
powinien odgrywać każdy człowiek aby chronić swoją Ziemię.
Osiągnięto efekt ekologiczny w postaci wzrostu wiedzy z zakresu ochrony środowiska,
kształtowania postaw proekologicznych wśród uczestników zadania.