Laboratorium specjalizacyjne Chemia sądowa ĆWICZENIE 5

Laboratorium specjalizacyjne
Chemia sądowa
ĆWICZENIE 5
WYKORZYSTANIE METOD SPEKTROSKOPOWYCH W CHEMII SĄDOWEJ.
Zagadnienia:
Metody spektroskopowe w chemii sądowej
Analiza daktyloskopowa metodą cyjanoakrylową
Wykrywanie plam krwawych
Analiza żeli długopisowych pod kątem fałszerstwa
Celem ćwiczenia jest analiza jakościowa tuszu użytego do napisania przykładowego
dokumentu, a także wykrywanie plam krwawych techniką widm w bliskiej podczerwieni.
Podczas
ćwiczenia
zostaną
wykorzystane
dwie
techniki:
spektrometria
IR
oraz spektrofotometria UV-Vis-NIR.
WSTĘP:
Analiza daktyloskopowa metodą cyjanoakrylową.
Została ona wynaleziona w 1978 roku w Oddziale Identyfikacji Kryminalnej
Japońskiej Policji Narodowej. W metodzie tej estry kwasu cyjanoakrylowego polimeryzują na
śladach linii papilarnych w postaci trwałego białoszarego osadu. Proces polimeryzacji
katalizowany przez wodę i składniki wydzielin łojowych przebiega następująco:
Często, dla wzmocnienia efektu, taki ślad zabezpiecza się proszkiem daktyloskopijnym
(np. fioletem krystalicznym) lub spryskuje roztworem fluorescencyjnym (np. Rodaminą 6G
lub Safraniną 0). Jeżeli badany przedmiot z pozostawionymi odciskami jest dostatecznie
mały, ślady można ujawnić w komorze cyjanoakrylowej. Za pomocą tej metody ujawnia się
odciski palców na gładkich powierzchniach np. metalach, powierzchniach plastikowych
czy gumie.
Analiza żeli długopisowych pod kątem fałszerstwa
Analiza tuszu jest wykonywana w laboratoriach kryminalistycznych w celu
potwierdzenia lub wykluczenia autentyczności dokumentu. Wykonuje się analizy tuszu
z drukarek, długopisów, pisaków czy pieczątek. Fałszerstwa dotyczą min. takich
dokumentów, jak paszporty, testamenty, pełnomocnictwa, czeki, świadectwa urodzenia, akty
ślubu itd. Obecnie w laboratoriach kryminalistycznych do analizy tuszu najczęściej
wykorzystuje się spektrofotometrię w zakresie widzialnym oraz UV, promieniowanie
rentgenowskie,
chromatografię
gazową,
HPLC,
techniki
elektroforetyczne
oraz chromatografię cienkowarstwową (TLC).
Wykrywanie plam krwawych
Istotnym dowodem, choć nie zawsze wykorzystywanym, są krwawe plamy. W roku
1900 Karl Landseiner odkrył polimorfizm układu grupowego krwi AB0, pozwalający
na identyfikację konkretnej osoby. Metoda ta znalazła zastosowanie w medycynie sądowej.
Grupa krwi, tak samo jak linie papilarne, nie zmienia się bowiem w ciągu całego życia.
Metody pozwalające na ujawnianie śladów krwi dzieli się na:
- badania spektrofotometryczne,
- badania widmowe,
- testy immunochromatograficzne
ĆWICZENIE 1. Badania identyfikacyjno-porównawcze materiałów kryjących na
dokumencie.
Odczynniki
Sprzęt, aparatura pomiarowa
Teksty dokumentów zapisane długopisami Spektrofotometr UV-Vis-NIR Nicolet iS-50
różnej barwy
Metanol
Zlewki
Pipety
Gruszki
Nożyczki
Wykonanie:
Napisać krótki tekst za pomocą każdego z długopisów. Przygotować metanolowe
ekstrakty fragmentów dokumentów. W tym celu próbkę dokumentu pociąć na małe kawałki
i umieścić w probówce a następnie ekstrahować barwniki za pomocą metanolu. Każdy
z ekstraktów umieścić kolejno w kuwecie pomiarowej i za pomocą spektrofotometru UV-Vis
zmierzyć widmo absorpcyjne. Następnie ekstrakty metanolowe wysuszyć w parowniczce.
Suchą pozostałość przeznaczyć na pomiary widm IR techniką pastylek KBr oraz pomiary
w zakresie NIR. Porównać wyniki uzyskane dla ekstraktów z wynikami przygotowanymi
dla pasty długopisowej; ustalić rodzaj długopisu, którym sporządzono tekst.
ĆWICZENIE 2. Wykrywanie plam krwawych techniką spektroskopową w zakresie NIR
Odczynniki
Sprzęt, aparatura pomiarowa
Płótno bawełniane
Spektrofotometr UV-Vis-NIR Nicolet iS-50
Soki owocowe (np. czarna porzeczka)
Zlewki
Ketchup
Pipety Pasteura
Krew drobiowa
Suszarka
Wykonanie:
Na fragmenty płótna bawełnianego nanieść plamy soku owocowego, ketchupu oraz krwi
drobiowej. Wysuszyć suszarką i wykonać widmo w zakresie NIR. Zarejestrować długości
pasm absorpcji. Porównać uzyskane wyniki.
OPRACOWANIE WYNIKÓW
- na podstawie przeprowadzonych pomiarów przygotować widma elektronowe i oscylacyjne
zarejestrowane dla ekstraktów dokumentów oraz porównanie widm NIR plam krwawych
z plamami pochodzącymi z innych źródeł.
- dane przedstawić w postaci tabeli zarejestrowanych pasm absorpcji na widmach.
BIBLIOGRAFIA:
1. B. Jasiewicz, I. Kowalczyk, J. Kurek. Chemia sądowa. Skrypt Uniwersytetu im. A.
Mickiewicza. Poznań, 2012.