Spis treści TKANKA CHRZĘSTNA

Spis treści
1 TKANKA CHRZĘSTNA
1.1 Chrząstka szklista
1.2 Chrząstka włóknista
1.3 Chrząstka sprężysta
2 Tkanka kostna
2.1 Elementy składowe tkanki kostnej
2.2 Tkanka grubowłóknista
2.3 Tkanka drobnowłóknista
3 Pytania do wykładu
TKANKA CHRZĘSTNA
Chrząstka i kość należy do podporowych odmian tkanki łącznej. Jest to związane z faktem, iż
charakteryzuje się sporą wytrzymałością mechaniczną.
Nie jest unaczyniona, tlen i substancje odżywcze dochodzą do jej komórek z naczyń położonych
poza chrząstką.
Jest sztywna (dzięki istocie podstawnej) i sprężysta.
Przykłady występowania — tchawica i oskrzela.
Większość chrząstek przekształca się w kości.
Rodzaje (różne rodzaje i ułożenie włókien) — szklista, sprężysta, włóknista.
Chrząstka szklista
Komórki chrząstki — chondrocyty — usadowione są w jamkach istoty międzykomórkowej;
posiadają 1 lub 2 jądra; syntezują między innymi GAG-i i białka.
Posiada kolagen w postaci włókien (około 40% masy suchej).
Woda stanowi około 70% masy.
Istota międzykomórkowa może być zasadochłonna (młoda chrząstka szklista) lub
kwasochłonna (starsza chrząstka szklista).
Przykłady — powierzchnie stawowe, ściany krtani, tchawicy i oskrzeli.
Chrząstka włóknista
Niewiele substancji podstawnej.
Wiele równoległych pęczków włókien kolagenowych (typu I).
Przykłady — dyski międzykręgowe, spojenie łonowe.
Chrząstka sprężysta
Złożona z chondrocytów; dodatkowo w substancji międzykomórkowej występują cienkie
włókna sprężyste.
Niewielka ilość włókien kolagenowych (typu II).
Jest podatna na zginanie.
Przykłady — krtań, nagłośnia, trąbka słuchowa, małżowina uszna.
Tkanka kostna
Twardy (dzięki solom mineralnym) rodzaj tkanki łącznej.
Wytrzymała na odkształcenia.
Tworzy kości.
Pełni rolę ochronną tworząc elementy przestrzenne w organizmie.
Pochodzenie mezodermalne.
Elementy składowe tkanki kostnej
Substancja międzykomórkowa zawiera:
osteoid:
włókna kolagenowe (kolagen I syntezowany w osteoblastach),
organiczna substancja bezpostaciowa — głównie białka niekolagenowe;
substancję nieorganiczną (minerał kości) — ponad połowa masy tkanki, to
hydroksyapatyt (krystaliczny minerał).
Komórki:
osteoblasty (komórki kościotwórcze) — wytwarzają elementy składowe substancji
międzykomórkowej; kontrolują proces jej mineralizacji; wielkość około 25 mikrometrów;
budowa biegunowa; posiadają liczne wypustki cytoplazmatyczne (w celu łącznia się z
wypustkami innych osteoblastów); syntezują i wydzielają kolagen typu I i proteoglikany,
osteocyty (najwięcej) — powstają w wyniku mineralizacji osteoblastów; młode posiadają
strukturę podobną do osteoblastów; dojrzałe są płaskie i mają bardzo słabo rozwinięte
elementy takie jak aparat Golgiego czy szorstka siateczka śródplazmatyczna,
osteoklasty — rodzaj makrofagów; występują najczęściej na powierzchni kości; posiadają
wiele jąder; wydzielają enzymy i fagocytują rozkładana kość (ich funkcją jest niszczenie
kości) i rozkładają w lizosomach.
Tkanka grubowłóknista
Posiada wiele osteocytów i osteoidu.
Wiele grubych i nieregularnych pęczków włókien kolagenowych.
Występowanie:
u płodu i noworodka to pierwszy rodzaj tkanki kostnej,
u dorosłego m. in. w miejscach przyczepu ścięgien do kości .
Tkanka drobnowłóknista
Dojrzała forma tkanki.
Występuje w długich i płaskich kościach.
Posiada pojedyncze cienkie (1-4 mikrometrów) włókna kolagenowe typu I tworzące blaszki
Istota zbita:
charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną,
zbudowana jest ze ściśle ułożonych osteonów — system Haversa — o średnicy około 200
mikrometrów i długości kilku minimetrów; osteony zawierają w środku naczynie
krwionośne i nerw,
przestrzenie pomiędzy osteonami wypełnione są przez nieregularne blaszki kostne,
tworzy trzony kości długich a także zewnętrzną warstwę nasad i pozostałych kości.
Istota gąbczasta:
Złożona z blaszek kostnych tworzących beleczki, pomiędzy którymi znajduje się szpik
kostny z naczyniami krwionośnymi,
występuje u nasady kości długich.
Pytania do wykładu
1.
2.
3.
4.
5.
Do jakiego rodzaju tkanki zaliczamy chrząstkę i kość?
Jakie znasz rodzaje tkanki chrzęstnej? Omów ich budowę.
Gdzie dokładnie występują poszczególne rodzaje tkanki chrzęstnej?
Jakie składniki występują w substancji międzykomórkowej tkanki kostnej?
Które z komórek budujących tkankę kostną wydzielają białka początkujące i regulujące
mineralizację kości?
6. Wymień i omów elementy składowe tkanki kostnej.
7. Omów różnice pomiędzy tkanką kostną grubowłóknistą a drobnowłóknistą.