Genetyka, hodowla roślin i nasiennictwo

KARTA PRZEDMIOTU
1. Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu i kod (wg
planu studiów):
Genetyka, hodowla roślin i nasiennictwo R.C4
Kierunek studiów:
Rolnictwo
Poziom kształcenia:
studia pierwszego stopnia
Profil kształcenia:
Forma studiów:
Obszar kształcenia:
Koordynator przedmiotu:
Prowadzący przedmiot:
praktyczny
stacjonarna, niestacjonarna
nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne
mgr inż. Marek Kolb
mgr inż. Marek Kolb
2. Ogólna charakterystyka przedmiotu
kształcenia kierunkowego
Przynależność do modułu:
Status przedmiotu:
obowiązkowy
Język wykładowy:
polski
Rok studiów, semestr:
I, 2
Forma i wymiar zajęć
według planu studiów:
s. stacjonarne - wykład 20 h, ćw. praktyczne 25 h, ćw. terenowe 5 h
s. niestacjonarne - wykład 14 h, ćw. praktyczne 8 h, ćw. terenowe 3 h
Przedmioty wprowadzające:
Botanika rolnicza z fizjologią roślin, Chemia, Biochemia
B. Poszczególne typy zadań do
samokształcenia studenta (niewymagających
bezpośredniego udziału nauczyciela) wraz z
planowaną średnią liczbą godzin na każde i
sumaryczną liczbą ECTS
C. Liczba godzin
praktycznych/laboratoryjnych w ramach
przedmiotu oraz związana z tym liczba
punktów ECTS
niestacjonarne
A. Liczba godzin wymagających
bezpośredniego udziału nauczyciela z
podziałem na typy zajęć oraz całkowita liczba
punktów ECTS osiąganych na tych zajęciach
4
stacjonarne
3. Bilans punktów ECTS
Całkowita liczba punktów ECTS
wykład
ćwiczenia praktyczne
ćwiczenia terenowe
konsultacje
egzamin
20
25
5
8
2
14
8
3
5
2
w sumie:
ECTS
przygotowanie ogólne do ćwiczeń
przygotowanie do kolokwium
przygotowanie sprawozdań
przygotowanie do egzaminu
w sumie:
60
2,0
15
10
15
20
32
1,1
28
15
21
24
ECTS
60
2,0
25
5
15
15
60
2,0
88
2,9
8
3
21
28
60
2,0
ćwiczenia praktyczne
ćwiczenia terenowe
przygotowanie sprawozdań
przygotowanie ogólne do ćwiczeń
w sumie:
ECTS
4. Opis przedmiotu
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi terminami genetycznymi, znaczeniem zasad
dziedziczenia cech dla praktyki rolniczej, metodami hodowli roślin uprawnych i kierunkami ulepszania
różnych cech użytkowych oraz współczesnymi technikami biotechnologicznymi ułatwiającymi hodowlę.
Ponadto studenci nabywają umiejętności oceny laboratoryjnej materiału siewnego oraz oceny postępu
biologicznego w hodowli roślin.
Metody dydaktyczne:
Wykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, pokaz, objaśnienie lub wyjaśnienie
Treści kształcenia
Wykłady:
1. Znaczenie nauki o dziedziczeniu cech w hodowli roślin i zwierząt. Nośniki informacji genetycznej: DNA
(model), RNA, komórki płciowe
2. Podstawowa jednostka dziedziczności – gen; działanie i funkcja. Uniwersalny kod genetyczny. Organizacja
genomów i strategie rozmnażania.
3. Dziedziczenie wg praw Mendla; dziedziczenie cech dominujących i recesywnych w przypadku 1, 2 i 3 par
genów. Chromosomy i sprzężenie cech ze sobą i płcią.
4. Dziedziczenie cech ilościowych i przyczyny zmienności fenotypowej i genetycznej.
5. Hodowla roślin jako nauka i działalność gospodarcza. Historia hodowli roślin w świecie i w Polsce.
6. Pochodzenie i udomowienie roślin uprawnych. Kierunki hodowli roślin.
7. Selekcja i postęp hodowlany.
8. Biotechnologia w hodowli roślin.
9. Nasiennictwo jako nauka i działalność gospodarcza.
10. Prawne zasady funkcjonowania nasiennictwa.
11. Ocena, rejestracja i ochrona odmian.
Ćwiczenia laboratoryjne:
1. Analizowanie dziedziczenia cech jakościowych i ilościowych.
2. Obliczanie częstotliwości występowania genotypów - prawo Hardy’ego i Weinberga.
3. Analizowanie dziedziczenia płci u ssaków i ptaków. Cechy sprzężone z płcią – rodowody genetyczne;
4. Analizowanie dziedziczenia cech ilościowych u zwierząt gospodarskich. Tworzenie krzywej zmienności;
obliczanie dla populacji (stada) współczynnika zmienności (V%), średniej (x) oraz wyznaczanie plus (+) i
minus (-) wariantów
5. Analizowanie mutacji będących przyczyną chorób genetycznych: mutacje genowe, mutacje 1 genu,
aberracje chromosomowe.
6. Analizowanie zasad i technik krzyżowania.
7. Analizowanie rodzajów selekcji i jej zastosowania w hodowli roślin.
8. Analizowanie programów hodowli roślin samopłodnych, obcopłodnych, rozmnażanych wegetatywnie i
roślin mieszańcowych.
9. Wykonywanie oceny pojedynków stosowanej w hodowli roślin.
10. Wykonanie kwalifikacji polowej plantacji nasiennych.
11. Wykonanie kwalifikacji laboratoryjnej materiału siewnego.
12. Analizowanie postępu biologicznego w hodowli wybranych gatunków roślin uprawnych.
Ćwiczenia terenowe:
1. Zakładanie różnych rodzajów doświadczeń hodowlanych - doświadczenia ścisłe, doświadczenie łanowe
(demonstracje) i doświadczenia obserwacyjne (kolekcje) – pojęcia i definicje oraz istota i cel ich zakładania.
2. Obserwacje poletek doświadczalnych prowadzonych w ramach PDO (Porejestrowe Doświadczalnictwo
Odmianowe).
3. Rozpoznawanie odmian poszczególnych gatunków roślin rolniczych. Różnice fenotypowe i genotypowe
odmian, wartość gospodarcza odmian (WGO), odrębność, wyrównanie i trwałość odmian (OWT).
4. Obserwacje i charakterystyka nowych odmian hodowlanych wybranych gatunków roślin
5. Efekty kształcenia i sposoby weryfikacji
Efekty kształcenia
Efekt
przedmiotu
R.C4_K_W01
R.C4_K_W02
R.C4_K_W03
R.C4_K_U01
R.C4_K_U02
R.C4_K_U03
R.C4_K_K01
R.C4_K_K02
Student, który zaliczył przedmiot
Wiedza:
1. Zna podstawowe prawa i pojęcia genetyki oraz zasady przekazywania
cech z pokolenia na pokolenie.
2. Wymienia podstawowe sposoby hodowli różnych grup roślin.
3. Wymienia osiągnięcia biotechnologii w praktyce rolniczej.
Umiejętności
1. Rozwiązuje zadania dotyczące poszczególnych sposobów
przekazywania cech.
2. Wykonuje ocenę roślinnego materiału hodowlanego.
3. Analizuje postęp biologiczny dokonujący się w hodowli roślin
uprawnych.
Kompetencje społeczne
1. Wskazuje priorytety służące realizacji określonego zadania
2. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
Efekt
kierunkowy
K_W01
K_W03
K_W04
K_W05
InzP_W01
InzP_W02
InzP_W03
K_U01
K_U02
K_U05
K_U12
InzP_U03
InzP_U06
K_K04
K_K01
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:
Sposób weryfikacji
Ocena formująca
1
Efekt
przedmiotu
R.C4_K_W01
test jednokrotnego wyboru oraz pytania
otwarte
sprawdzian wiedzy
2
R.C4_K_W02
test jednokrotnego wyboru oraz pytania
otwarte
sprawdzian wiedzy
3
R.C4_K_W03
sprawdzian wiedzy
4
R.C4_K_U01
test jednokrotnego wyboru oraz pytania
otwarte
sprawdzian zaliczeniowy
5
R.C4_K_U02
ćwiczenia praktyczne
6
R.C4_K_U03
prezentacja ustna
7
R.C4_K_K01
ćwiczenia praktyczne
8
R.C4_K_K02
ćwiczenia terenowe
Lp.
sprawdzian
zaliczeniowy
terminowość
i poprawność
wykonania
sprawozdań z ćwiczeń
laboratoryjnych –
ocena cząstkowa
ocena
prezentacji
ustnej
Ocena
końcowa
ocena końcowa
ze sprawdzianu
wiedzy
ocena końcowa
ze sprawdzianu
ocena
ze sprawozdań
ocena
prezentacji
ustnej
ocena
ze sprawozdań
terminowość
i poprawność
wykonania
sprawozdań z ćwiczeń
laboratoryjnych –
ocena cząstkowa
ocena zaangażowania ocena
w dyskusji
zaangażowania
w dyskusji
Kryteria oceny
w zakresie wiedzy
Na ocenę 3,0
Na ocenę 5,0
Na ocenę 3,0
Na ocenę 5,0
Na ocenę 3,0
Efekt
kształcenia
R.C4_K_W01
Zna podstawowe prawa i pojęcia genetyki oraz zasady
przekazywania cech z pokolenia na pokolenie.
Zna i opisuje podstawowe prawa i pojęcia genetyki oraz zasady R.C4_K_W01
przekazywania cech z pokolenia na pokolenie.
Wymienia podstawowe sposoby hodowli różnych grup roślin.
R.C4_K_W02
Wymienia i szczegółowo opisuje podstawowe sposoby hodowli R.C4_K_W02
różnych grup roślin.
Wymienia osiągnięcia biotechnologii w praktyce rolniczej.
R.C4_K_W03
Na ocenę 5,0
Wymienia i charakteryzuje osiągnięcia biotechnologii w praktyce R.C4_K_W03
rolniczej.
w zakresie umiejętności
Na ocenę 3,0
Rozwiązuje zadania dotyczące poszczególnych sposobów R.C4_K_U01
przekazywania cech, korzystając przy tym z dostępnych pomocy.
Na ocenę 5,0
Samodzielnie rozwiązuje zadania dotyczące poszczególnych
sposobów przekazywania cech i wyciąga wnioski.
Na ocenę 3,0
Potrafi wykonać ocenę materiału hodowlanego, ale przy pomocy R.C4_K_U02
prowadzącego lub osób z grupy.
R.C4_K_U01
Na ocenę 5,0
Potrafi wykonać ocenę materiału hodowlanego, samodzielnie R.C4_K_U02
obsługując sprzęt laboratoryjny, konstruuje wnioski.
Na ocenę 3,0
Analizuje postęp biologiczny dokonujący się w hodowli roślin R.C4_K_U03
uprawnych.
Szczegółowo analizuje postęp biologiczny dokonujący się w R.C4_K_U03
hodowli roślin uprawnych, wskazuje kierunki hodowli, wyciąga
wnioski.
w zakresie kompetencji społecznych
Na ocenę 5,0
Na ocenę 3,0
Na ocenę 5,0
Sprawozdania z ćwiczeń nie zawierają rażących błędów R.C4_K_K01
merytorycznych i technicznych i oddawane są w terminie
ostatecznym
Sprawozdania z ćwiczeń nacechowane są indywidualnością R.C4_K_K01
studenta i oddawane w pierwszym wyznaczonym terminie
Na ocenę 3,0
Nie angażuje się w dyskusję, nie widzi potrzeby postępu w R.C4_K_K02
hodowli roślin.
Na ocenę 5,0
Angażuje się w dyskusję, widzi potrzebę postępu w hodowli R.C4_K_K02
roślin, wyciąga i formułuje wnioski.
Ocena końcowa z ćwiczeń
Ocena ze sprawozdań – 80 %
Ocena z prezentacji - 20 %
Ocena końcowa z egzaminu
Ocena z egzaminu – 100 %
Zalecana literatura
Literatura podstawowa
1. Michalik B. (red.) 2009. Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii. PWRiL.
2. Tarkowski Cz., 1999. Genetyka, hodowla roślin i nasiennictwo. AR Lublin.
3. Lewiński W., 2005. Genetyka. Wyd. Operon. Gdynia
Literatura uzupełniająca
1. Duczmal K., Tucholska H., 2000. Nasiennictwo. Tom 1. Część ogólna. PWRiL.
2. Duczmal K., Tucholska H., 2000. Nasiennictwo. Tom 2. Rozmnażanie materiału siewnego. PWRiL.
Informacje dodatkowe:
Dodatkowe obowiązki prowadzącego wraz z szacowaną całkowitą liczbą godzin:
Poprawa i ocena sprawozdań – 10 godzin
Przygotowanie wykładów i ćwiczeń
- 25 godzin
Ocena kolokwium – 5 godzin
Przygotowanie i ocena egzaminu – 5 godzin
W sumie: 45 godzin