Łódka 5_203_2013 - Liga Morska i Rzeczna

Łódka 5_203_2013 - Liga Morska i Rzeczna

ŁÓDKA
BIULETYN INFORMACYJNY
LIGI MORSKIEJ i RZECZNEJ
ZARZĄDU OKRĘGU ŁÓDZKIEGO
B.I.„ŁÓDKA” wyróŜniona
w 2000 r. w XX lecie KOMANDORIĄ ŁÓDZKĄ
w 2005 r. w XXV lecie BŁĘKITNĄ KOMANDORIĄ
w 2008 r. Odznaką 90 lecia LMiR
Nr 5/203
Łódź, październik – grudzień 2013
Rok XXXIII
Z okazji zbliŜających się Świąt BoŜego Narodzenia
Podzielmy się Opłatkiem, jak przodkowie Nasi
bo dziś Pokój idzie światem, Ŝale, spory gasi.
Podzielmy się Ŝyczeniem, jak promieniem słońca
AŜ z pod powiek ze wzruszenia spłynie łza gorąca.
Podzielmy się radością i uśmiechem czystym i dobrocią
Ŝyczliwością w kaŜdym sercu bliskim.
Podzielmy się wzajemnie tym okruchem szczęścia.
Niech odmieni nas i ziemię, kraje i społeczeństwa.
Zarząd Okręgu Łódzkiego LMiR i Redakcja
W numerze
85 rocznica urodzin kpt. mar. inŜ. Stanisława Kobylińskiego Honorowego Prezesa Zarządu O.Ł. LMiR
Spotkanie w Modlinie
Łódzkie obchody 95 lecia Ligi Morskiej i Rzecznej
MłodzieŜowy Apel Niepodległości na Stokach w Łodzi w dniu 8.XI.2013 r.
XV Targi śeglarskie i Sportów Wodnych 15-17 listopada 2013 Łódź
Odeszli na wieczną wachtę
Polecamy ciekawe ksiąŜki
str. 2-3
str. 4-6
str. 7-10
str. 11-13
str. 13-15
str. 16
str. 17
Z kart historii naszej floty - dział prowadzi dr Mieczysław Prosnak
str. 18-20
Z prywatnej bakisty oficera MW RP, kapitana Ŝ.w. dział prowadzi Henryk Grunert
Informacje adresowe, podaruj 1%, skład redakcji
str. 21-23
str. 24
1
85 rocznica urodzin kpt. mar. inŜ. Stanisława Kobylińskiego - Honorowego Prezesa
Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR
Stanisław Kobyliński urodzony 13. 11. 1928 (1.1.1929) w Strzegowie, z wykształcenia inŜynier technolog środków spoŜywczych, absolwent Politechniki Gdańskiej Wydziału Chemicznego. Przez 37 lat
zatrudniony w przedsiębiorstwach gospodarki morskiej-w PPD „DALMOR" Gdynia (1954-1971) i PPH
„CENTRALA RYBNA” Łódź (1971-1991), nauczyciel akademicki na Wydziale Rybactwa Morskiego
WyŜszej Szkoły Rolniczej (obecnie Akademii Rolniczej) w Szczecinie) (1973-1981) kapitan marynarki
w st. spocz. Pierwszy prezes Zarządu Okręgu Łódzkiego Ligi Morskiej. Od pierwszego numeru Biuletynu
Informacyjnego ZOŁ LMiR „ŁÓDKA” jego redaktor naczelny (obecny Biuletyn ma nr 203). Roczniki
„ŁÓDKI” są przekazywane m. inn. do Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki im. Józefa Piłsudskiego
(obecnie Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałaka J. Piłsudskiego), Muzeum Morskiego im.
wiceadmirała Kazimierza Porębskiego w Łodzi przy VI LO i Zarządu Głównego LMiR w Gdańsku.
Jest twórcą i współtwórcą trwałych symboli morskich w Łodzi. Od 1984 do 1987 jego staraniem powstało Muzeum Morskie, pomnik „LUDZIOM MORZA” przy ulicy Podmiejskiej 21 i 5 marmurowych
i Ŝeliwnych tablic pamiątkowych na frontowych ścianach budynków w centrum Łodzi, poświęconych
twórcom Polski Morskiej oraz marmurowa tablica nagrobkowa zamontowana w Warszawie na cmentarzu
powązkowskim w kwaterze IV 4 na grobie wiceadmirała Kazimierza Porębskiego. Po roku 1987-z inicjatywy Jego powstały dalsze 2 pomniki
w Łodzi p.n. „W hołdzie rybakom dalekomorskim i śródlądowym” oraz kopiec z obeliskiem im. Generała Mariusza Zaruskiego w łódzkim
parku jego imienia, przy którym od 1998 roku są organizowane uroczyste Niepodległościowe Apele Morskie poświecone m.inn. poległym
w II wojnie światowej i zamordowanym w Katyniu marynarzom Ziemi Łódzkiej. Apele te były organizowane i prowadzone przez kpt. mar. inŜ.
Stanisława Kobylińskiego a potem przez aktualnych prezesów Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR z udziałem władz miejskich, promorskich
organizacji społecznych (LOK, WOPR, ŁOZś, LMiR, ZHP), szkół z pocztami sztandarowymi, flagowymi i banderowymi. Na historycznym
gmachu dawnej siedziby ZOŁ LM w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 125 wmontowana została marmurowa, szósta, tablica pamiątkowa poświęcona łódzkiemu Ŝeglarstwu, zorganizowanemu przez Ligę Morską w roku 1950.
W latach siedemdziesiątych ub. wieku został powołany na pełnomocnika Ministra śeglugi ds. organizacji Dni Morza
w woj. łódzkim. Cały czas je realizuje, przygotowując ( przy współpracy z bratnimi organizacjami) imprezy świętomorskie, które weszły
w stały kalendarz Ligi Morskiej i Rzecznej w Łodzi a do nich m.in. naleŜały i naleŜą:
wojewódzkie konkursowe wystawy o puchar prezesa Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR modeli redukcyjnych: okrętów, statków, Ŝaglowców
latarń i lotnictwa morskiego, wystawy malarstwa morskiego profesjonalnego i amatorskiego, wystawy filatelistycznych znaczków morskich,
konkursowe quizy z wiedzy o morzu, konkursy twórczości marynistycznej, nagrodowe rejsy okrętami Marynarki Wojennej, koncerty morskie.
świętomorskie obrzędy świętojańskie, międzyszkolne przeglądy piosenki morskiej i Ŝeglarskiej, rajdy młodzieŜowe szlakiem miejsc pamięci
ludzi morza w Łodzi, spotkania młodzieŜy z ludźmi morza, i matkami chrzestnymi statków PśM, PLO, PśB, sprawnościowe pokazy ratownictwa wodnego, wodniackie imprezy plenerowe, zawody pływackie, kajakowe, Ŝeglarskie i motorowodniackie, przeglądy filmów morskich
i dokumentalnych, wystawy graficznych portretów ludzi morza zapoczątkowane w r. 2004, w którym nadany został Miastu Łodzi
PIERŚCIEŃ HALLERA – najwyŜsze wyróŜnienie LMiR w akcie podziękowania dla tych wszystkich, którzy tworzą morski wizerunek Łodzi.
Był inicjatorem nadania statkom nazw m/s „ZIEMIA ŁÓDZKA” i m/s „ŁÓDŹ II” oraz był wiceprzewodniczącym wojewódzkich komitetów patronackich tych statków, inicjatorem nadania nazwy ulicom łodzianina wiceadmirała Zdzisława Studzińskiego w Łodzi i komandora
Stanisława Mieszkowskiego w Piotrkowie Trybunalskim, załoŜycielem morskiego salonu dydaktycznego im. kpt. Ŝ. w. Danuty Kobylińskiej –
Walas w zespole Szkół Specjalnych im. Stefana Kopcińskiego w Aleksandrowie Łódzkim
Bierze tez osobiście aktywny udział we wszystkich uroczystościach patriotycznych, wydarzeniach i imprezach kulturalnych
i sportowych , rocznicowych organizowanych przez bratnie i promorskie organizacje działające w Łodzi i województwie.
Przygotował i wydał po 1987 roku znaczące dla łódzkiej morskiej organizacji szereg opracowań ligowych m. inn.:
- Stałe morskie symbole pamięci w Łodzi
- Dwu tomowy album p.n. „Z Ziemi Łódzkiej i dla Niej” wydany w nakładzie 200 egz. imiennie adresowany dla kawalerów Komandorii
Łódzkiej;
- Matki chrzestne statków związanych z Łodzią;
- Łódzkie morskie medale, sztandary, odznaki, proporce, plakietki LIGI MORSKIEJ i RZECZNEJ;
- Wielcy Ludzie Morza rodem z Łodzi;
- Historia Ligi Morskiej i Rzecznej od roku 1925 do 2000;
- Prowadzi Kronikę Historyczną LMiR, Księgę Pamiątkową, Fotokronikę, Kronikę waŜniejszych wydarzeń ZOŁ LMiR i gromadzi portrety
ludzi morza, które prezentuje na organizowanych wystawach.
Jest lub był aktywnym członkiem organizacji, z którymi współpracuje wykorzystując z nimi kontakty dla LMiR lub z którymi sympatyzuje:
- Stowarzyszenia Marynistów Polskich – wiceprezes Zarządu Łódzkiego;
- Polskiego Towarzystwa Nautologicznego w Gdyni - członek honorowy;
- Sadu KoleŜeńskiego Towarzystwa Przyjaciół „Daru Pomorza”;
- Stowarzyszenia Plastyków Amatorów w Łodzi - członek honorowy;
- Stowarzyszenia Rozwoju Rybołówstwa w Gdyni;
- Ligi Obrony Kraju – wiceprezes Zarządu Łódzkiego;
- Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Ciechanowskiej (miejsce urodzenia S. Kobylińskiego);
- Towarzystwa Miłośników Ziemi Jarosławskiej z godnością Honorowego Obywatela Miasta Pawłosiowa. Twórca Izby Pamięci w Zespole
Szkół im. A. Mickiewicza w Pawłosiowie poświęconej poległym lotnikom we wrześniu 1939 r.
W Jego Ŝyciu szczególną rolę odgrywa liczba „13”
- urodzony 13 listopada 1928 r.
- egzamin inŜynierski w POLITECHNICE GDAŃSKIEJ 27 .I. 1954 r. zdawał o godz. 1300
- jest dziadkiem pierwszego wnuka Michała – Jonasza urodzonego 13 czerwca 2008 r w Szpitalu im. L. Rydygiera w Łodzi przy
ul. Sterlinga nr 13
- jest Kawalerem Pierścienia Hallera nr 13
wydarzenia wybrał i zestawił „KRONIKARZ”
2
Nasz Prezes, Pan Stanisław
Ma lat 85, a wygląda młodo,
dobrze urodzić się z taką urodą.
On uczy nas, jak trzymać fason,
starzeć się z klasą.
Serce ma ze złota,
a ducha ze stali.
KaŜdy, kto sprawiedliwy, przyzna,
Ŝe Liga Morska i Rzeczna
to Jego mała ojczyzna.
Kocha Ligę i słuŜy jej długo,
miłośnikiem jej jest i sługą.
On ją oŜywił i ducha w nią tchnął
i był z nią w trudnych chwilach,
z animuszem ułańskim
na mostku kapitańskim.
Spisane są Twoje dla Ligi zasługi,
a wykaz ich jest obszerny, długi.
W Twoje 85 urodziny oraz imieniny
Ŝyczymy Ci zdrowia, pomyślności wiele,
niech w Ŝagle Twoje wieje szczęśliwy wiatr!
Panie Prezesie nasz honorowy –
Ŝyj nam w zdrowiu wiele lat!
Barbara Leszczyńska
Na zebraniu Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR w dniu 20 listopada wręczono Jubilatowi Dyplom
3
Spotkanie w Modlinie
Z okazji 74 rocznicy samozatopienia Flotylli Wiślanej, 80 rocznicy Ligi Morskiej i Rzecznej na terenie NadbuŜańskim, 95 rocznicy Ligi Morskiej
i Rzecznej Burmistrz Nowego Dworu Mazowieckiego Pan Jacek Kowalski, Burmistrz Wyszkowa Pan
Grzegorz Nowosielski i Liga Morską i Rzeczną
z Wyszkowa pod przewodnictwem Kolegi Juliana
Bielawskiego rozesłali zaproszenia do udziału
w uroczystości w dniu 7 września 2013 r. w Modlinie.
Uczestnicy uroczystości zaczęli gromadzić się na
Aleja przy której znajduje się pamiątkowa tablica
alei prowadzącej, między innymi, do tablicy upamiętniającej obrońców Modlina z 1939 roku juŜ
przed godziną 10.00.
Spotkanie rozpoczęło się od złoŜenia przez st.
mata Marcina Płochockiego meldunku prezesowi
Ligi Andrzejowi Królikowskiemu o gotowości do
rozpoczęcia uroczystości. Odtworzono hymny: państwowy oraz Ligi Morskiej i Rzecznej.
Ceremonię pod tablicą w murze twierdzy otworzył komandor Bractwa LMiR w Wyszkowie Julian
Bielawski, witając przybyłych. Nawiązał w wystąpieniu do 74. rocznicy samozatopienia Oddziału
Delegacja szkolna
Wydzielonego Wisła we wrześniu 1939 roku.
Wspomniał, Ŝe obchodzimy 95. rocznicę aktywnego
działania LMiR.
Nad przebiegiem ceremonii czuwała KoleŜanka
ElŜbieta Kasińska. Ona teŜ udzieliła głosu Prezesowi
Ligi Morskiej i Rzecznej kpt. Ŝ.w. dr Andrzejowi
Królikowskiemu. Swój występ Prezes zaczął od złoŜenia pokłonu portretowi załoŜyciela Ligi wiceadmirała Kazimierza Porębskiego następnie przywołując
słowa Marszałka J. Piłsudskiego „Ten, kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien
szacunku teraźniejszości ani ma prawa do przyszłości” zarysował historię 95 lat działalności Ligi po- Przy mikrofonie ElŜbieta Kasińska. Na stojaku portret wiceadświęcając duŜo czasu dla podkreślenia co łączy to mirała Kazimierza Porębskiego
miejsce w Modlinie z Ligą Morską i Rzeczną, Marynarką Wojenną oraz wrześniem 1939 roku.
Kolejnym elementem ceremonii był apel pamięci,
który odczytał Giedymin Wróblewski i zakończył go
fragmentem wiersza Adama Reszki.
Modlitwę okolicznościową poprowadził kapelan
Ligi ks. Waldemar Krzywiński.
Zabierając głos wiceburmistrz Wyszkowa Adam
Mróz podziękował wszystkim za obecność, atmosferę i wodniackość trwającą skutecznie od 95. lat.
Po nim wystąpił Janusz Mikuszewski wiceburmistrz Nowego Dworu Mazowieckiego: Podziękował organizatorom uroczystości. Podkreślił, Ŝe warto
W środku zdjęcia prezes ZOŁ LMiR Andrzej Wojnarowski
tutaj przyjeŜdŜać i kontynuować tradycje morskie
4
chociaŜ nie nad morzem, bo jak juŜ mówiono tutaj
powstał pierwszy port marynarki wojennej. Przed 20
laty umieszczono tę tablicę pamiątkową. Powstała
z inicjatywy grupy ówczesnych radnych między innymi obecnego tutaj Krzysztofa Wisialskiego oraz
innych osób, Jadwigi Zakrzewskiej, takŜe Bronisława Komorowskiego. Bardzo dziękuję obecnym, jestem przekonany, Ŝe to miejsca z roku na rok będzie
coraz ładniejsze, bowiem udało się sprzedać cytadelę
i inwestor ma powaŜne zamiary rozpoczęcia duŜych
inwestycji. Mam nadzieję, Ŝe teren będzie coraz
piękniejszy, będzie co zwiedzać, do czego państwa
Składanie kwiatów pod tablicą pamiątkową
zapraszamy.
Ceremonię zakończyło złoŜenie kwiatów oraz
wspólne zdjęcie.
Członkowie władz Ligi Morskiej i Rzecznej przeszli do budynku Muzeum gdzie odbyło się posiedzenie Zarządu Głównego. Program posiedzenia przewidywał:
1. Informację o przebiegu obchodów 95 rocznicy
powstania Ligi Morskiej i Rzecznej zorganizowanych przez Zarząd Główny, Okręgi, Oddziały,
Bractwa, Koła;
2. Przyjęcie uchwały w sprawie udzielenia pełnoPamiątkowe zdjęcie po uroczystości
mocnictw do reprezentowania LMiR w zakresie
praw i obowiązków majątkowych;
3. Omówienie procedury składania wniosków dla
zasłuŜonych instytucji i osób dla LMiR
4. Sprawy wniesione
W punkcie pierwszym głos zabrał prezes Ligi
Andrzej Królikowski omawiając w skrócie kolejne
uroczystości, które były organizowanej w róŜnych
częściach Polski wyraŜając uznanie za włoŜony trud.
Działaczom Ligi wręczył medale, imiennie dedykowane, wybite z okazji 95 lecia.
Punkt drugi wzbudził wiele kontrowersji. Po wyjaśnieniu jaki był powód zgłoszenia wniosku i rozwaŜeniu jego prawnych podstaw zebrani nie wyrazili Prezydium (część) Zarządu Głównego LMiR. Wacław Kowalski, Barbara Latocha, Andrzej Królikowski, Marek Padjas
zgody na jego akceptacje. Sekretarz Generalny wniosek wycofał.
W punkcie trzecim Stefan Wasiljew – członek
Kapituły WyróŜnień przedstawił problemy z jakimi
spotyka się Kapituła opiniując zgłaszane wnioski na
odznaczenie osób lub instytucji. Podkreślił występujące niezgodności z Regulaminami WyróŜnień decydujące o odrzuceniu wniosku.
Punkt czwarty. Wpłynęły wnioski o przyjęcie do
Ligi kilku Bractw. Ze względu na brak wymagającej
ilości członków ZG do podejmowania wiąŜących
uchwał decyzję odłoŜono.
Tekst S. Wasiljew. zdjęcia S.Wasiljew. A. Matulewicz
5
Stół prezydialny. Od lewej W. Kowalski, B, Latocha,
A. Królikowski, T. Kuśmierski, M. Padjas
Rewers i awers jubileuszowego medalu
Zarys historyczny powstania Floty Modlińskiej.
W listopadzie 1918 roku Polska składała się z niecałej Kongresówki i zachodniej części Galicji. Wizja
dostępu do morza, jak i tworzenia własnej marynarki wojennej, była jeszcze niepewna. Jednak juŜ 28 listopada 1918 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał do Ŝycia swoim opublikowanym w Monitorze
Polskim rozkazem „Marynarkę Polską" mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych. W Modlinie sformowano
pierwsze jednostki: Flotyllę Rzeczną, Oddział Zapasowy Marynarzy i Batalion Morski. W skład jednostek
weszli marynarze z byłych flot zaborczych. Polską marynarkę budowali oficerowie w 72% z zaboru rosyjskiego, 6% z zaboru niemieckiego i 22% z zaboru austriackiego. Stwarzało to duŜe trudności w nazewnictwie i procedurach. Język fachowy stworzył weteran Floty Austro-Węgierskiej kpt. mar. Antoni Ledóchowski.
W grudniu 1918 przystąpiono do tworzenia Flotylli Wiślanej z pozostawionego przez Niemców sprzętu
pływającego, a w kwietniu 1919 roku Flotylli Pińskiej na rzece Pinie z łodzi i motorówek poniemieckich.
Flotylla powstała z połączenia flotylli w Krakowie oraz Flotylli w Warszawie i w Modlinie. Pierwszym
dowódcą Flotylli Pińskiej był por. mar. J. Giedroyć. 11 marca 1919 roku do dymisji podał się komandor
Nowotny, a dymisja została przyjęta przez Piłsudskiego, który wymusił ją z powodu buntu marynarzy
w Twierdzy Modlin. W połowie 1919 roku na szefa Departamentu dla spraw Morskich został wyznaczony
wiceadmirał Kazimierz Porębski z marynarki rosyjskiej. W Międzynarodowej Komisji ds. Ŝeglugi na Odrze
Polskę po I wojnie światowej reprezentował admirał Napoleon Louis-Wawel, przybyły z CesarskoKrólewskiej Floty Austro-Węgier.
Stąd wychodziły na wojnę polsko-bolszewicką pułki morskie, zapisując chwalebne karty nowej historii.
Dwunastu marynarzy otrzymało wówczas ordery Virtuti Militari a liczni – KrzyŜe Walecznych. Wielu oddało teŜ Ŝycie. Tamta wojna spowodowała samorzutne powstanie Flotylli Pińskiej i Wiślanej. Ta pierwsza
zapisała się znakomicie, a rozpoczęła od inicjatywy por Jerzego Giedroycia i czterech łodzi motorowych
19 kwietnia 1919, by potem wziąć aktywny udział w bojach, a nawet dotrzeć do Kijowa i walczyć pod
Czarnobylem.
Flotylla Wiślana w okresie 1-9 września1939 r. brała udział w działaniach bojowych. Nie odegrała jednak większej roli ze względu na szczupłe siły i bardzo niski stan wody Wisły.
Zgodnie z rozkazem dowódcy Flotylli, 9 września zatopiono jednostki pływające pod Duninowem
i Płockiem. Spieszone pododdziały Flotylli brały udział w walkach w ramach Armii Pomorze
Oddział Wydzielony Wisła utworzono wiosną 1939 pod dowództwem kmdr. ppor. Romana Kanafoyskiego.
Nieliczna grupa bojowa z CKU „Nieuchwytnym” i sześcioma kutrami uzbrojonymi dokonała wiele jak na
swoje ograniczone moŜliwości. Szczególnie zasłuŜyła się załoga KU–30. Nocą 28/29 września właśnie tutaj, nieopodal tak zwanej Bramy Napoleońskiej, znalazłszy się w beznadziejnej sytuacji zatopiła swoją jednostkę, aby ta nie wpadła w ręce Niemców
6
Łódzkie obchody 95 lecia Ligi Morskiej i Rzecznej
Prezes Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR kpt. inŜ.
A. Wojnarowski w czasie rozmowy z zastępcą dyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi P. Bierczyńskim
złoŜył propozycję aby uroczystość łódzką obchodów
95 rocznicy powstania Ligi Morskiej i Rzecznej zorganizować na terenie Biblioteki. Za takim rozwiązaniem przemawiała wieloletnia współpraca i doskonale przystosowana i technicznie wyposaŜona Sala
Konferencyjna Biblioteki. Po dopełnieniu odpowiednich formalności otrzymaliśmy pozytywną odpowiedź. Ustalono ostatnie szczegóły i datę spotkania
na 24 października. Kierownictwo Biblioteki podjęło
się zorganizowania wystawy, na której zostały wyeksponowane eksponaty, reprezentujące znajdujące
się w zbiorach przedwojenne czasopisma o tematyce
morskiej, zbiory powojennej w tym Biuletyny Informacyjne Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR „Łódka” i zdjęcia.
Program uroczystości, umieszczony w rozesłanych zaproszeniach, przewidywał:
00
godz. 11. – otwarcie sesji
15
godz. 11. – wystąpienie zaproszonych gości
30
godz. 11. – 95 lat działalności Ligi Morskiej i Rzecznej
50
godz. 11. – gen. Mariusz Zaruski, harcerz, Ŝeglarz, taternik – uczniowie PG nr 19 im Mariusza Zaruskiego
10
godz. 12. – gen Mariusz Zaruski – poeta, uczniowie
Szkoły Podstawowej Nr 141 im Mariusza Zaruskiego
30
godz. 12. – zespół „Piranie – VI LO im. J. Lelewela
00
godz. 13. – zakończenie sesji
Sesji towarzyszyć będzie wystawa czasopism morskich.
Na spotkanie przybyło wielu Gości. Wśród nich
byli: Stanisław Kobyliński, Jan Jerzy Bekier, Ryszard Rosiński i Wacław Łysakowski z Klubu Sportów Wodnych LMiR, Feliks Kowalski, harcmistrz
Jarosław Górecki reprezentujący Panią Wojewodę,
Kazimierz Kowalski z dawnego Klubu śeglarskiego
„Szekla” przy Zakładach ZUGIL w Łodzi, Jolanta
Rybowska, Barbara Urbaniak z Kręgu Seniorów,
Wacław Grzywa, Renata Gradowska. Przybyli wykonawcy programu:
Ze Szkoły Podstawowej nr 141 im. gen. M. Zaruskiego Justyna Krawczyk, Sandra Bryła, Martyna
Czubaszek pod opieką Pani Magdaleny Wawrzyniak.
Z Publicznego Gimnazjum nr 19 im. gen. M. Zaruskiego Natalia Kerszner, Nikola Kosińska, Szymon
Jankiewicz pod opieką Pani Katarzyny Seksińskiej.
Z VI Liceum Ogólnokształcącego im. Joachima
7
Lelewela z Paniami dyrektor Krystyną Zielińską
i wicedyrektor Małgorzatą Caban przyjechał 31 osobowy Zespół Szantowy „Piranie” a wśród nich ( te
osoby podpisały się na liście obecności): Magdalena
Sobkiewicz, Karolina Nowak, Magda Stelmawska,
Aleksandra Krajewska, Oola Małecka, Małgorzaea
Markiewicz, Monika Wnęk, Sylwia Bednarek, Ewa
Otomańska, Joanna Mater, Marcin Gawlik.
Wśród gospodarzy, którzy zaszczycili nas swoją
obecnością byli Pani dyrektor Barbara Czajka, Pan
wicedyrektor Piotr Bierczyński, Pani Mirosława
Włoch i ekipa nagrywająca i fotografująca spotkanie.
Prezes A. Wojnarowski czyta pozdrowienie od Prezesa Zarządu
W imieniu Kierownictwa Biblioteki przybyłych Głównego LMiR A. Królikowskiego
powitał Pan mgr Piotr Bierczyński z-ca dyrektora ds.
merytorycznych, Ŝycząc mile i poŜytecznie spędzonego czasu, zapraszając jednocześnie do zwiedzenia
okolicznościowej wystawy przygotowanej specjalnie
z okazji rozpoczynającej się Sesji.
Zebranych pozdrawia przedstawiciel Wojewody Łódzkiej
Przybyłych wita zastępca dyrektora mgr Piotr Bierczyński
W imieniu Zarządu Okręgu Łódzkiego Ligi Morskiej i Rzecznej prowadzenie przejął jego prezes kpt.
inŜ. Andrzej Wojnarowski powitał przybyłych i odczytał list prezesa Zarządu Głównego Ligi kpt. Ŝ. w.
dr. Andrzeja Królikowskiego, który w ciepłych słowach wyraził uznanie dla pracy i osiągnięć Okręgu
Łódzkiego.
Następnie poprosił o zabranie głosu Gości.
W imieniu Pani Wojewody Łódzkiego Jolanty
Chełmińskiej zebranych Ligowców pozdrowił Pan
Jarosław Górecki. Działalność łódzkiej Ligi jest Pani
Wojewodzie znana poniewaŜ na uroczystości XXX
lecia reaktywizacji Okręgu Łódzkiego Ligi w dniu
13 października 2011 r. uczestniczyła osobiście dekorując 6 opiekunek Szkolnych Kół LMiR srebrnymi
i brązowymi KrzyŜami Zasługi.
Po wystąpieniu Pana Góreckiego prezes A. Wojnarowski udzielił głosu S.Wasiljewowi honorowemu
prezesowi ZOŁ dla przybliŜenia przybyłym historii
historii 95 lecia Ligi Morskiej i Rzecznej. Temat ten
8
Prelekcję nt rocznicy 95 lecia LMiR wygłasza S. Wasiljew
W pierwszym rzędzie dyrektor Bierczyński i Feliks Kowalski
w zakresie dotyczącym Łódzkiej LMiR był
w czerwcu br. wygłaszany na Sesji poświęconej
95 leciu LMiR zorganizowanej przez Zarząd Główny
LMiR i Akademię Marynarki Wojennej w Gdyni.
Część artystyczną rozpoczęły dziewczęta z klasy VI
Szkoły Podstawowej nr 141 im. gen. Mariusza Zaruskiego Justyna Krawczyk i Sandra Bryła utworem „Ja”
i Martyna Czubaszek deklamując wiersze pt. „Na jachcie
„Witeź” oraz „U brzegów Lizbony”.
Po Szkole SP 141 wystąpili przedstawiciele Publicznego Gimnazjum nr 19 im. gen. Mariusza Zaruskiego. Bardzo ciekawie brzmiał skecz, w którym
dwie ciekawe kobiety prowadza wywiad z generałem
M. Zaruskim. W ten sposób przedstawione zostało
Ŝycie Generała.
Finał spotkania to występ Zespołu „Piranie”
z VI Liceum Ogólnokształcącego. Podrywając widownię „Piranie” wykonały kilka utworów w tym
„sztandarowe” „hiszpańskie dziewczyny”. Po wielkich brawach wszyscy chętni weszli na podium–do
wspólnego zdjęcia.
Ogłaszając zakończenie spotkania prezes ZOŁ
LMiR Andrzej Wojnarowski podziękował wszystkim
za przybycie, wykonawcom za włoŜony trud w przygotowanie występu i sam występ. Zaprosił jednocześnie na spotkanie w Szkole Podstawowej nr 139 im.
Wojska Polskiego na Stokach i przy obelisku generała Mariusza Zaruskiego
W rzędzie środkowym delegaci SP 141 – opiekunka SK LMiR
Magdalena Wawrzyniak, Justyna Krawczyk, Sandra Bryła
i Martyna Czubaszek – uczennice klasy VI
Uczennice i Pan dyrektor K. Zielińska z VI LO
Uczniowie Publicznego Gimnazjum nr 19
Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 141
Zespół Szantowy „Piranie” z VI Liceum Ogólnokształcącego
9
Nasi Seniorzy (od lewej) S. Kobyliński, J. J. Bekier, R. Rosiński. JuŜ ubrani ale temat dalej nie został wyczerpany
10
MłodzieŜowy Apel Niepodległości na Stokach w Łodzi
Na listopadową uroczystość, odpowiadając na zaproszenie Prezesa ZOŁ LMiR Andrzeja Wojnarowskiego, przybyli z Ligi Morskiej i Rzecznej: Małgorzata Caban, Jolanta Rybowska, Barbara Leszczyńska, Stanisław Kobyliński, Ryszard Ostojski, Eugeniusz Trajdos, Jerzy Bekier, Feliks Kowalski.
Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze reprezentowali: kol Antoni śychliński - Łódzki
Klub Płetwonurków „Tryton” i kol. BoŜydar Piotrowski – Łódzki Klub Kajakowy „Albatros”.
Szkoły były reprezentowane przez delegacje:
Szkoły Podstawowej Nr 139 im Wojska Polskiego;
Okolicznościowa dekoracja sali
Szkoły Podstawowej Nr 141 im. Gen Mariusza Zaruskiego
Szkoły Podstawowej Nr 91 im Leonida Teligi
Zastęp harcerzy z 25 Łódzkiej DruŜyny Harcerskiej
przy Szkole Podstawowej nr 139
VI LO im Joachima Lelewela w Łodzi
Punktualnie o godzinie 1200 przed ustawionym
w podkowę szykiem młodzieŜowym, w sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej nr 139 im. Wojska
Polskiego wicedyrektor Katarzyna Zatorska w imieniu dyrektor Szkoły Pani Doroty Kazimierczyk powitała przybyłych i wyraziła zadowolenie z moŜli- Od lewej siedzą: St. Kobyliński, Barbara Leszczyńska. Ryszard Ostojwości goszczenia w ich placówce gości i młodzieŜy ski, Eugeniusz Trajdos, Jan Jerzy Bekier, BoŜydar Piotrowski, Antoni
zaprzyjaźnionych Szkół, realizujących program mor- śychliński
skiej uroczystości niepodległościowej.
Następnie Pani Gospodarz gościnnej Szkoły oddała
mikrofon do dyspozycji głównemu organizatorowi
tego patriotycznego spotkania prezesowi Zarządu
Okręgu Łódzkiego LMiR kpt. inŜ. Andrzejowi Wojnarowskiemu, który po podziękowaniu Dyrekcji
Szkoły za moŜliwość odbycia pierwszej części uroczystości „pod dachem” powitał poczty sztandarowe,
zaproszonych Gości, przedstawicieli bratnich organizacji, delegacje szkolne i zespoły realizujące patrio.
tyczny i wokalny program niepodległościowy,
Poczty sztandarowe
w pomieszczeniach szkolnych i drugiej pod kopcem
z obeliskiem Generała Mariusza Zaruskiego w parku
Jego imienia.
Po ceremonii powitania Kolega Andrzej Wojnarowski, członek Zarządu Głównego Ligi Morskiej
i Rzecznej zaprosił do mikrofonu jachtowego kapitana Ŝ. w. inŜ. Eugeniusza Trajdosa celem dokonania
aktu nadania Mu, w imieniu prezesa Ligi Morskiej
i Rzecznej kpt. Ŝ. w. dr. inŜ. Andrzeja Królikowskiego, za wybitne zasługi dla POLSKI MORSKIEJ,
KrzyŜa „Pro Mari Nostro”.
Odznaczony podziękował za zaszczytne wyróŜnienie
przyrzekając swoje oddanie Morzu i Ojczyźnie
11
Delegacja Szkoły podstawowej nr.139
Kulminacją Niepodległościowej uroczystości był,
z naleŜną czcią bohaterom, przeprowadzony przez
celebransa (z odzewem młodzieŜy) APEL imiennie
wywołanych poległych i pomordowanych w wojnach
i okresie powojennym ludzi morza Polski i Ziemi
Łódzkiej.
Po zakończonym Apelu przy muzyce i akompaniamencie fortepianowym nauczyciela za Szkoły
Podstawowej nr 139 odśpiewano hymny-państwowy,
legionowy i morski.
W części artystycznej młodzieŜ Szkoły Podstawowej Nr 139 im Wojska Polskiego przedstawiła
program słowno – muzyczny dotyczący odzyskania
przez Polskę Niepodległości.
MłodzieŜ ze szkoły Podstawowej Nr 141 przedstawiła wiersze Mariusza Zaruskiego.
Tę część spotkania zakończył występ Zespołu
„Piranie” z VI LO im Joachima Lelewela w Łodzi.
Wykonawców nagradzano gromkimi brawami
Po zakończonej części artystycznej wszyscy zebrani przeszli pod obelisk gen. Mariusza Zaruskiego.
Obecnie istniejąca mosięŜna tablica pamiątkowa
została udekorowana biało-czerwona kokardą wykonaną z wstęgi przeciętej 9 czerwca 1998 roku na
pierwszej marmurowej tablicy ( została zniszczona
przez wandali ).
Stojąc przed obeliskiem – symbolem poświęconym gen Mariuszowi Zaruskiemu Prezes Zarządu
Okręgu Łódzkiego LMiR Andrzej Wojnarowski
przedstawił w kilku słowach postać gen. Mariusza
Zaruskiego jako Ŝeglarza, taternika i harcerza.
Nastąpiło złoŜenie okolicznościowych wiązanek
i zapalenie symbolicznych zniczy.
Następnie kol. Stanisław Kobyliński poinformował wszystkich, Ŝe spotkanie to jest juŜ kolejnym,
15 spotkaniem. Pierwsze miało miejsce w roku 1998
a uczestniczyli w mim oprócz młodzieŜy
z łódzkich szkól członkowie Zarządu Okręgu Łódzkiego LMiR z prezesem Zarządu Stefanem Wasiljewem i członkowie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego-Oddział Łódź z prezesem dr Włodzimierzem
Janusikiem. Odsłonięcia tablicy dokonali wtedy
Barbara Leszczyńska-dyrektor Szkoły Podstawowej
nr 141 im. gen. M. Zaruskiego i obaj prezesi Stefan
Wasiljew i Włodzimierz Janusik.
Występ uczniów Szkoły Podstawowej nr 139
Trio deklamatorek ze Szkoły Podstawowej nr 141
Zastęp harcerski ze Szkoły Podstawowej nr 91 im. L. Teligi
z Jolantą Rybowską - członkiem ZOŁ LMiR
Kończąc spotkanie Prezes ZOŁ LMIR Andrzej Wojnarowski powiedział, Ŝe płonący ogień w zniczach symbolizuje tych, którzy juŜ spośród nas odeszli na wieczną
wartę.
Dalszą wartę przy ogniu podjęli harcerze
z 25 Łódzkiej DruŜyny Harcerskiej przy Szkole Podstawowej nr 139 na Stokach
12
Zespól „Piranie z VI Liceum Ogólnokształcącego
Stoją od lewej Feliks Kowalski i Małgorzata Caban
Odsłonięcie obelisku i tablicy pamiątkowej
w dniu 9 czerwca 1998
WstąŜkę przecina Barbara Leszczyńska obok Włodzimierz
Janusik i Stefan Wasiljew
Obelisk i tablica po uroczystości w dniu 8 listopada 2013
Tekst i zdjęcia Andrzej Wojnarowski i Stanisław Kobyliński
XV Targi śeglarskie i Sportów Wodnych 15-17 listopada 2013 Łódź
Warto było odwiedzić Halę-expo przy alei Politechniki 4, pospacerować, rzucić okiem na ponad 100
prezentowanych jachtów, wśród nich 1/3 nowych, odnaleźć szlagier roku Haber 660 nagrodzony we Włoszech, Maxus-24 ( wersja z mieczem szybrowym), Cosinus Janmor 33 naszego kapitana Andrzeja Janowskiego - właściciela stoczni jachtowej „Janmor” w Głównie. Zapytać jego twórcę jak się nim manewruje,
odwiedzić stoiska reprezentujące wodniackie gminy i organizacje promujące ich szlaki wodne i Ŝeglarskie,
porty i przystanie, akweny, kanały, rzeki i jeziora wybierając coś dla siebie na nowy sezon wycieczkowy.
W dalszej wędrówce po hali odwiedziliśmy kolejne stoiska targowe oferujące swoje usługi turystyczne,
zabraliśmy prospekty pod kątem moŜliwości wykorzystania ich przez nasza ligową młodzieŜ.
Z duŜym zainteresowaniem wysłuchaliśmy szantowego koncertu „Piranii” VI LO- najbardziej wodniacko- morskiej szkoły z Muzeum im. wiceadmirała Kazimierza Porębskiego w Łodzi. Zespól dał popis swoich
umiejętności, został przyjęty mocnymi brawami.
Na estradzie wystąpił z prelekcją i pokazem audiowizualnym kpt. Maciej Sodkiewicz przedstawiając relacje z morskiej wyprawy załogi jego jachtu Barlovento II z rekordowej arktycznej wyprawy „Sekstant
Expedition – Rosyjska Arktyka 2013”.do krainy wiecznych lodów –Arktyki odbytej w 2013 roku pod honorowym protektoratem Ligi Morskiej i Rzecznej i Polskiego Związku śeglarskiego
13
Ostatnim etapem był relaksacyjny koncert profesjonalnego Zespołu Szantowego „Cztery Refy” pod niezmienionym kierownictwem od 1981 roku Kol. Jerzego Rogackiego, który obdarował nas swoim pierwszym występem na uroczystości obchodów DNI MORZA nad Stawami Stefańskiego podczas naszej Świętomorskiej Nocy Świętojańskiej w Łodzi
Widok ogólny ekspozycji
Jacht Roku nagrodzony we Włoszech
Jeden z pięknych jachtów
i jego wnętrze
Zespół Szantowy „PIRANIE”
14
Jacht ze stoczni w Głownie
kpt. Maciej Sodkiewicz
Zespół Szantowy „Cztery Refy” pod kierownictwem od 1981 roku Kol. Jerzego Rogackiego,
Czołówka relacji z wyprawy arktycznej jachtu kpt. Maciej Sodkiewicz
Tekst Stanisław Kobyliński
zdjęcia St Kobyliński Anita Śmierzyńska, Jarosław Preiss
Autor reportaŜu kpt. Stanisław Kobyliński w swoim Ŝywiole
15
Odeszli na wieczną wachtę
Stanisław Wojciech Kamiński
Zmarły był jednym z członków grupy załoŜycielskiej reaktywowanej na terenie Łodzi Ligi Morskiej w roku 1981. Wtedy
wysiłki trafiły na sprzyjającą atmosferę polityczna w Kraju. Starania środowiska Ŝeglarskiego trwały w tamtym okresie znacznie
wcześniej. Tak o tych czasach wspomina Stefan Workert – przewodniczący grupy inicjatywnej.
„Próby reaktywowania Ligi na terenie Łodzi były podejmowane w środowisku Ŝeglarzy Klubu Sportów Wodnych wówczas LOK
juŜ w czerwcu 1978 roku. Wówczas to powstała grupa inicjatywna w osobach Jan Bekier, Janina Bibergal-Bloch, Jerzy (Kuba)
Górny i Krystyna Tamulewicz Górna, Stanisław (Wojtek) i Teresa Kamińscy, Andrzej i Janina Kaszyńscy, Ewa i Janusz Domscy, Franciszek i Melania Mielczarkowie, Ewa i Jerzy Matusiakowie, Helena i Wojciech Płatakowie, Teresa i Zygmunt Szumscy,
Barbara i Krzysztof Zgierscy. Ale wtedy nie udało się.
Tak w naszej pamięci zapisał się zmarł Kolega Stanisław Wojtek Kamiński
Ppłk Jan Kłuciejasz
W naszej Ŝyczliwej pamięci Zmarły pozostał jako człowiek ciepły, uśmiechnięty, Ŝyczliwy i skromny.
Nie chwalił się swoimi sukcesami stąd o Nim niewiele moŜna opisać w chwili tak nagłej wiadomości. Pozostawił jednakŜe po sobie ciepłe wspomnienia i amatorskie obrazy, które tworzył będąc, oprócz członkostwa
w Lidze Morskiej i Rzecznej, członkiem Stowarzyszenia Marynistów Polskich.
Kolega Janek Kłuciejasz zmarł w dniu 9 listopada br. doŜywszy 86 lat. Zwłoki zostały skremowane
w Łodzi a urna pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu w Poddębicach
Tak Go pamiętamy
16
Polecamy ciekawe ksiąŜki
Czytajcie MĄKĘ
Ten znakomity publicysta, pisarz, podróŜnik, obieŜyświat, niestrudzony poszukiwacz polskich ,śladów”
na całym świecie
HENRYK MĄKA
interesująco tym razem opisujący poznanych w TROPIKACH naszych „ZIEMLAKÓW” zaserwował nam
kolejną ( kilkudziesiątą ) juŜ ksiąŜkową „perłę” marynistyczną, za która Jego najbliŜsi redakcyjni fani (po
jej przeczytaniu) AUTOROWI i WYDAWCY „BELONIE” DZIĘKUJĄ i szczególnie polecają naszym
KoleŜankom i Kolegom na prezenty świąteczne oraz dyrektorom „promorskich” Szkół na nagrody dla wyróŜniających się w nauce i pracy społecznej uczniom.
KsiąŜka ta juŜ dotarła do łódzkich księgarni.
Redakcja
17
Z kart historii naszej floty-dział prowadzi dr Mieczysław Prosnak
DrapieŜniki z Bałtyku
Pierwszym z dwu okrętów podwodnych, które po utracie bazy i odniesieniu uszkodzeń przedarły się
z Bałtyku do Wielkiej Brytanii, był „Wilk”, który dotarł do celu 20 września 1039 r. i wkrótce został skierowany na 6 tygodniowy remont trwający do końca listopada. Przyczyną tego był zły stan techniczny okrętu
uszkodzonego w walkach i zuŜytego wskutek eksploatacji, zwłaszcza silników głównych i baterii akumulatorów (jeszcze przed wybuchem wojny miały być wymienione), nie licząc mechanizmów pomocniczych,
w znacznym stopniu zuŜytych, powodujących awarie.
Dlatego w marcu 1940 r. rozpoczęto trwający 3 miesiące kapitalny remont, przy czym przezbrojono
okręt w brytyjskie wyrzutnie torpedowe kalibru 533 mm. Uszkodzenia w walce, jakie odniósł 20 czerwca
1940 r. taranując niemiecki okręt podwodny*) stały się przyczyną ciągnącego się niemal rok kolejnego remontu w doku.
We wrześniu 1941 r., po odbyciu łącznie 9 patroli bojowych, „Wilk” został ze względu na zuŜycie eksploatacyjne przeklasowany na okręt ćwiczebny, a następnie 2 kwietnia 1942 r. przeniesiony do rezerwy.
W dniu 28 września 1946 r. okręt przekazano admiralicji brytyjskiej i po długich negocjacjach wrócił on
w 1951 r. do kraju, na holu, w stanie tak złym, Ŝe nadawał się juŜ tylko na złom.
*)wg najnowszych badań historyków stan uszkodzeń części dziobowej kadłuba nie wskazywał na taranowanie innego okrętu podwodnego .Przyp. Redakcji
18
Symbol woli i przetrwania
Pierwsze doświadczenia po przybyciu do Wielkiej Brytanii wskazywały konieczność przebudowy niszczycieli „Grom” i „Błyskawica”, które projektowane na specyficzne warunki wód Morza Bałtyckiego natychmiast po wyjściu na Atlantyk ujawniły powaŜne braki stateczności. Podczas tej przebudowy trwającej
w dniach 1-12 października 1939 r. usunięto potęŜne podesty reflektorów z dziobowych pomostów bojowych, stosunkowo cięŜkie kołpaki wielkich kominów i część nadbudówek rufowych oraz niektóre łodzie
pokładowe, a nawet wanny w łazienkach dowódców, poprawiając stateczność jednostek w nowych warunkach eksploatacji (na proponowane usunięcie 2 dział głównego kalibru strona polska nie wyraziła zgody),
dodano teŜ 4 wielkokalibrowe (najcięŜsze) karabiny maszynowe 12,7 mm. Przebudowa ta zmieniła dość
istotnie charakterystyczne sylwety okrętów upodabniając je do większości niszczycieli angielskich.
Drugiej znaczniejszej modernizacji i przezbrojenia juŜ tylko „Błyskawicy” („Grom” zginął pod Narwikiem 4 maja 1940 r.) dokonano w wyniku doświadczeń kampanii norweskiej i francuskiej, które wykazały
braki alianckich niszczycieli w uzbrojeniu przeciwlotniczym. Było to w sierpniu 1940 r., kiedy to zdemontowano na niej tylne wyrzutnie torpedowe zastępując je pojedynczą armatą przeciwlotniczą 102 mm.
Wzmocniono teŜ uzbrojenie przeciw okrętom podwodnym dodając dwa miotacze i zwiększając zapas zabieranych bomb głębinowych, za cenę wyposaŜenia minowego oraz zainstalowano hydrolokator („asdic”),
a w listopadzie tegoŜ roku radiolokator („radar”), jak na niszczycielach brytyjskich.
Kolejnego przezbrojenia okrętu dokonano w listopadzie 1941 r., wymieniając 7 dział 120 mm głównego
kalibru na 8 uniwersalnych armat 102 mm przystosowanych do zwalczania celów powietrznych, a pojedyncze działo przeciwlotnicze 102 mm zdemontowano instalując na jego miejsce dawną potrójną wyrzutnię
torped. W listopadzie 1943 r. wymieniono 8 wielkokalibrowych karabinów maszynowych na 4 małokalibrowe działa Oerlikon 20 mm, zwiększając siłę ognia przeciwlotniczego , a w lipcu 1945 r. wymieniono teŜ
19
6 dawnych wyrzutni torped 550 mm z reduktorami na 4 wyrzutnie 533 mm w jednym zespole na miejscu
dawnych wyrzutni tylnych.
W 1947 r. „Błyskawica” wróciła z emigracji do kraju rozpoczynając ponownie słuŜbę w Polskiej Marynarce Wojennej.
20
Z kart historii Ŝaglowców – dział prowadzi kpt. Ŝ. w. kmdr Henryk Grunert
NAZWA/ Name
„NIPPON MARU II”
„OCEANIA"
Port macierzysty / Registered port
: Tokyo
Bandera / Flag:
JAP
Typ oŜaglowania/Typ of rigging: Bark4-ro masztowy/4 Mast-Bark
Rok budowy / Year built:
1984
Stocznia / Yard
: Sumitomo Heavy Industry
Wyporność / Displacement:
2570
TR/RT
Długość całkowita / Overall lengh:
110.09 m
Długość kadłuba / Lenght (hull):
? m
Szerokość / Breadth:
13.80 m
Zanurzenie / Draught:
10.71 m
Wysokość / Air Draft:
43,5 m
Powierzchnia Ŝagli / Sail area:
2760 m²
Kadłub / Ship's hul:
Stalowy/Steel
Silnik / Engine:
2 x Diesel
Moc maszyn / Power:
3000 KM / HP
Vmax / Speed max/morska/max sea:
14,33/13,20 węzły / kn
Załoga: załoga/kadeci/ Crew persons
70/120
Poprzednia nazwa/ Previous name:
Port macierzysty / Registered port:
Bandera / Flag:
Typ oŜaglowania/Typ of rigging:
Rok budowy / Year built:
Stocznia / Yard
Wyporność/ Displacement:
Długość całkowita / Overall lengh
Długość kadłuba / Lenght (hull)
Szerokość / Breadth:
Zanurzenie / Draught:
Wysokość /high
Powierzchnia Ŝagli / Sail area:
Kadłub / Ship's hull:
Silnik / Engine:
Moc maszyn / Power:
Vmax: Ŝagle/silnik / Speed sails/engine
Załoga /Crew stała/pasaŜ
Poprzednia nazwa/ Previous name
Dodatkowe inform./Additiomal info www.mlit.go.jp./english/index.html
Dodatkowe inform./Additiomal info
www. tallship-fan.de/
Zaprojektowany i zbudowany przez Sumitomo Heavy Industries jako następca wycofanego z eksploatacji w 1984r po aktywnej działalności jako Ŝaglowca szkolnego „Nippon Maru I".
Słowo „Nippon" oznacza Japonię a słowo „Maru" jest dołączane do
nazw większości statków japońskich i oznacza pieszczotę, zdrobnienie, czułe wyraŜenie.
Do projektowania Ŝaglowca uŜyto komputerów i tunelu aerodynamicznego. Statek zwodowany został 15 lutego 1984r. a do eksploatacji jako statek szkolny dla kadetów marynarki handlowej oddany został w obecności Następcy tronu i KsięŜniczki Japonii w dniu
16 września 1984r.
Reprezentował Japonię na zlocie Ŝaglowców z okazji 200 lecia Australii w 1988r, brał udział w Tall Ships Race w 1997r. z Kagoshimy
do Osaki a takŜe w Sail Osaka 1997. Do 2000r. trzykrotnie był nagradzany przez International Sail Training Association's nagrodą Boston
Teapot Trophy dla szkolnego Ŝaglowca za przebieg w ciągu 124 godzin w danym roku (1986, 1989, i 1993).
21
Gdańsk
:
PL
Parawanowe
1985
: Stocznia Gdańsk
370 TR/RT
48,9 m
?
m
9,00 m
3,8 m
32 m
700 m²
Stalowy/Steel
Diesel
310 KM / HP
13/9 węzły / kn
13/14
http://pl.wikipedia.org/wiki/RV Oceania
Zbudowana w 1985 r. w Stoczni Gdańskiej dla Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, port macierzysty Gdańsk
Kadłub powstał na podstawie planów ORP „Iskra" i „Pogoria"
Nazwę statku zaproponował prof. chemii morza Leonard Falkowski. Eksperymentalne oŜaglowanie obsługiwane jest hydraulicznie
Oryginalnie (powierzchnia Ŝagli – 740 m²), na kaŜdym maszcie
znajdował się pojedynczy czworoboczny Ŝagiel (fok, grot, bezan).
Z tego powodu „Oceania" była klasyfikowana, jako fregata.
Po remoncie z ostatniego masztu została usunięta reja w wyniku
czego naleŜałoby ją zaklasyfikować jako bark.
Zimą 2010/2011 zmieniono oŜaglowanie. Zamiast Ŝagli rejowych
zainstalowano 3 sztaksle - zatem obecnie jest to szkuner.
„Oceania" charakteryzuje się duŜą dzielnością morską. Jej wyposaŜenie pozwala na Ŝeglugę w prawie kaŜdych warunkach.
Zasięg statku jest nieograniczony a autonomia wynosi 30 dni.
KaŜdego roku „Oceania" spędza 230-250 dni na morzu wykonując
min. ekspedycję badawczą na morza północne i Spitsbergen (czerwiec-sierpień) oraz kilkanaście rejsów bałtyckich.
W 1990 r. brała udział w „Tall Ships Races".
.
„PAMIR "
Port macierzysty / Registered port:
HAMBURG
Bandera / Flag:
GER
Typ oŜaglowania/Typ of rigging: Bark 4 masztowy/ 4-Mast-Bark
Rok budowy / Year built:
1904/1905
Stocznia / Yard
Blohm & Voss, Hamburg GER
Wyporność/ Displacement:
3020 GRT/GRT
Długość całkowita / Overall lengh
114,50 m
Długość kadłuba / Lenght (hull
105,00 m
Szerokość / Breadth:
14,14 m
Zanurzenie / Draught
7.26 m
Wysokość /Air Draft
46 m
Powierzchnia Ŝagli / Sail area
3800 m²
Kadłub / Ship's hull:
Stalowy/Steel
Silnik / Engine:
Krupp Diesel
Moc maszyn / Power:
900 KM / HP
Vmax/Speed
:
16 węzły / kn
Załoga stała/kadeci/ Crew
34/52 w dniu zatonięcia
Poprzednia nazwa/ Previous name
Dodatkowe inform./Additiomal info
perso.infonie.fr/pamir/
www.tallship-fan.de/
śaglowiec ten o stalowym kadłubie, został zbudowany w 1913 roku w
jednej z duńskich stoczni. W pierwotnej wersji, był to czteromasztowy szkuner gaflowy, o stosunkowo skromnym oŜaglowaniu, wyposaŜony dodatkowo
w niewielki silnik diesla o mocy ok.160 KM. śaglowiec noszący początkowo nazwę „Morten Jensen” pływał pod duńską banderą a następnie norweską juŜ pod nazwą „Tyholm”. W 1916 roku przejęty został jako zdobycz
wojenna, przez niemiecki okręt podwodny. JuŜ po zakończeniu wojny,
w latach 1922/23, został przebudowany i przekazany w słuŜbę Reichsmarine,
jako Ŝaglowiec szkolny. Konstrukcyjnie Ŝaglowiec został znacznie zmieniony, na trójmasztowy bark z rejowym oŜaglowaniem, o łącznej powierzchni
Ŝagli blisko 1000 metrów kwadratowych. Znacznie przekonstruowano teŜ
wnętrze. Ładownie zamieniono na kabiny i pomieszczenia mieszkalne dla
stałej załogi, oraz szkolonych na Ŝaglowcu kadetów. Zakładano, Ŝe w kaŜdym rejsie będzie brało udział około 75 uczniów i 32 osoby kadry. W 1924
roku statek wszedł do słuŜby. KaŜdego roku na jego pokładzie szkoliło się
około 350 kadetów szkół morskich, przyszłych oficerów marynarki wojennej
i handlowej. Odbywali tam teŜ szkolenie uczniowie ostatnich klas szkół nawigacyjnych, odpowiedników naszych techników, w tym takŜe ze szkoły
nawigatorów w Świnoujściu.
Pamir był Ŝaglowcem towarowym naleŜącym do spółki Ŝeglugowej Flying
P-Liners. Pamir tak samo jak inne Ŝaglowce tej spółki zaczynające swe nazwy na literę P tak jak Pangani, Petschili, Peking, Passat, Pola, Priwall, Padua był barkiem typu windjammer. Jednostki tego typu były bardzo rozpowszechnione w XIX wieku zwłaszcza wśród wielorybników. Złoty wiek
tych jednostek przypadał na przełom XIX i XX wieku. Statki te
wykorzystywano, jako jednostki towarowe, ale takŜe, jako statki szkoleniowe. W okresie złotej ery tych jednostek były one największymi Ŝaglowcami,
jakie kiedykolwiek budowano, posiadały one dodatkowo napęd silnikowy,
choć nadal Ŝagle w tym względzie spełniały główną rolę. Dzięki wprowadzeniu wind parowych moŜna było zmniejszyć ilość załogi na statkach.
Z jednej strony były to jednostki bardzo nowoczesne a z drugiej z powodu
Ŝagli bardzo przestarzałe. Pamir był czteromasztowcem posiadał cztery
maszty: fokmaszt, dwa grotmaszty i bezanmaszt. Jego długość to 96,34 m
oraz szerokość 14,04 m. TonaŜ statku to 3020 GRT, 2777 NRT, 4500 DWT.
Pamir zbudowano w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu
w 1905 roku.
Spółka Laeisz uŜywała statku do przewozu saletry i azotanów do Chile.
PodróŜ między Hamburgiem a Chile trwała 70 dni w jedną stronę. Podczas
I Wojny Światowej statek pozostawał na Wyspach Kanaryjskich w Santa
Cruz de la Palma. W 1920 roku przeszedł na własność rządu Włoch, jako
kontrybucja wojenna. Pozostawał jednakŜe w zatoce w Neapolu, poniewaŜ
Włochy nie posiadały wykwalifikowanej załogi mogącej obsłuŜyć tak duŜą
jednostkę. W 1924 roku Leaisz odkupił statek wysyłając go w rejsy na tej
samej trasie, co przed wojną. W 1931 roku Ŝaglowiec został sprzedany fińskiemu armatorowi, który skierował go na australijskie wody. „Pamir" przewoził ładunek pszenicy z Europy do Australii. Statek wyruszał zazwyczaj
we wrześniu a dopływał do Australii na przełomie grudnia – stycznia.
W 1941 roku Pamir został przejęty na własność przez rząd Nowej Zelandii,
jako nagroda wojenna. Zacumowany był w porcie Wellington skąd wyruszał
do Kanady, USA i Australii. W 1948 roku Pamir wrócił w ręce fińskiego
armatora Gustafa Eriksona. SłuŜyć miał do przewozu ziarna z Australii do
Europy, lecz z powodu licznych awarii i kłopotów technicznych odbył tylko
jeden taki rejs. Przed złomowaniem Ŝaglowiec uratowało niemieckie konsorcjum, które kupiło nie tylko Pamir, ale takŜe jednostkę bliźniaczą Passat
i przekształciło je na statki szkoleniowo - towarowe pływające na trasie
Niemcy-Argentyna. Niestety z powodu braku pieniędzy na remonty, statki
zaczęły mocno niszczeć a ich pokłady przeciekać. Nikt jednak tym faktem
się nie przejmował wysyłając Ŝaglowiec w ostatni rejs. Podobno kapitanem
statku został młody, bardzo niedoświadczony kapitan, który nigdy wcześniej
nie pływał na tak duŜej jednostce. Drugim oficerem został 29 latek z jeszcze
mniejszym doświadczeniem. 10 Sierpnia 1957 roku Pamir opuścił Buenos
Aires. Załoga liczyła 86 osób w tym 52 kadetów, którzy w taki rejs płynęli
po raz pierwszy. Według świadectw załogi od samego początku ładunek został źle zamocowany, na co kapitan nie zwrócił zbytniej uwagi. 21 września
w pobliŜu Azorów, statek natrafił na huragan Carrie, który spowodował
przesunięcie się ładunku. Wszelkie próby ze strony ratowania statku na nic
się nie zdały. Podobno zdołano zwodować trzy łodzie ratunkowe, na które
wsadzono najmniej doświadczonych. Z całej załogi przeŜyło jedynie 6 osób.
Jedna, która z powody choroby została w Buenos a 5 uratowało się na łodzi.
Po siedmiu dniach dryfowania na morzu znalazła ich amerykańska jednostka ratunkowa. Była to jedna z większych tragedii statków towarowych tamtych czasów.
22
Opracowanie: Bogumiła Wiśniewska
„PASSAT "
Port macierzysty / Registered port:
TRAVEMŐNDE
Bandera / Flag:
GER
Typ oŜaglowania/Typ of rigging: Bark 4 masztowy/ 4-Mast-Bark
Rok budowy / Year built:
1911
Stocznia / Yard
Blohm & Voss, Hamburg, GER
Wyporność/ Displacement:
3110 GRT/GRT
Długość całkowita / Overall lengh
115,00 m
Długość kadłuba / Lenght (hull
106,40 m
Szerokość / Breadth:
14,40 m
Zanurzenie / Draught
8.80 m
Wysokość /Air Draft
?
m
Powierzchnia Ŝagli / Sail area
4100 m²
Kadłub / Ship's hull:
Stalowy/Steel
Silnik / Engine:
6 Cyl. Krupp
Moc maszyn / Power:
900 KM / HP
Vmax/Speed
:
? węzły / kn
Załoga / Crew
?
Poprzednia nazwa/ Previous name
Dodatkowe inform./Additiomal info
www.ss-passat.com/
www.tallship-fan.de/
Zbudowany przez stocznię Blohm & Voss - Hamburg
dla F. Laeisza (armator z Hamburga) jako jeden z siedmiu
siostrzanych jednostek (Pangani 1903, Petschili 1903, Pamir
1905, Peking 1911, Passat 1911, Pola 1916 - przekazany
1918, Priwall 1917- przekazany w 1920, Padua 1926 z tym
Ŝe tylko Peking z Passatem i Pola z Priwall są niemal identycznymi jednostkami).
Od 1912 pływał do Południowej Ameryki (Chile) po ładunek saletry potasowej (salpetre)-azotan potasu - trasą na
zachód od przylądka Cape Horn, borykając się z silnymi zachodnimi wiatrami
W latach 1914-1920 przebywał w Santa Cruz de la Palma
z powodu działań wojennych ( I Wojna Światowa).
W 1920 r. przeszedł na własność Włoch jako odszkodowanie wojenne. Odkupiony w 1924 roku ponownie przez
F. Laeisza powrócił na trasę do Chile. Po kolizji, do której
doszło na przełomie 1928-1929 zostaje w 1931r sprzedany.
Nowym właścicielem został Gustaf Erikson (armator z Mariehamn). Pod fińską banderą pływał do Australii
z ładunkiem pszenicy, wyruszając zazwyczaj z portów zachodniej Europy na przełomie września i października i osiągając porty Australii na przełomie grudnia i stycznia opływając Afrykę i przecinając Ocean Indyjski.
W czasie II WŚ nie był eksploatowany-stał w Mariehamn. Po wojnie wrócił na trasy do południowej Afryki, a następnie z braku zatrudnienia został odstawiony w Cardif. Zakupił go armator Schieven, który statek skierował na generalny remont do Travemünde. Po remoncie transportował
cement do Brazylii i Argentyny W 1950 roku zniszczone
Pamir i Passat zostały zakupione przez marynarkę niemiecką
na statki szkoleniowe. Zostały w latach 1950-1951 poddane
przebudowie i remontowi w stoczni w Kiel (zamontowano
silniki główne).
Fundacja „Pamir u. Passat" przejęła kontrolę nad Ŝaglowcami i zorganizowała do 1957r pięć rejsów szkoleniowych do
Ameryki Południowej. Po katastrofie Pamira został wycofany
z eksploatacji i zacumował w Travemünde jako statek muzeum. W latach 1997-98 przeszedł kolejny przegląd techniczny
23
LIGA MORSKA i RZECZNA
ZARZĄD OKRĘGU ŁÓDZKIEGO
Siedziba Pałac MłodzieŜy im. Juliana Tuwima
Al. Ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 86
94 – 050 Łódź
Informacje o nas znajdziesz w Internecie na stronach:
Ligi Morskiej i Rzecznej: www.lmir.pl zakładka „Wieści z Kół i Oddziałów”
portalu Ocalić od zapomnienia: www.ocalicodzapomnienia.eu
portalu Szkoły Podstawowej nr 139 w Łodzi www.sp139.edu.lodz.pl
portalu Szkoły Podstawowej nr 141 w Łodzi www.sp141lodz.pl
portalu VI Liceum Ogólnokształcącego im. J. Lelewela w Łodzi www.6lo.ayz.pl
Kalendarz organizacyjnych i uroczystych spotkań łódzkich wilków morskich w roku 2014
20 lutego (IIL czwartek) godz. 16 00 Muzeum Morskie VI LO ul. Podmiejska 21 Sesja Marynistyczna
10 kwietnia ( II czwartek ) godz. 16 00 Muzeum Morskie VI LO ul. Podmiejska 21 Sesja Marynistyczna
12 czerwca ( II czwartek) godz. 1200 pod pomnikiem Marszałka J.Piłsudskiego uroczyste otwarcie
DNI MORZA w Łodzi
23 czerwca ( IV poniedziałek ) godz. 19 00 Stawy Stefańskiego Noc Świętojańska
09 października ( II czwartek) godz. 16 00 Muzeum Morskie VI LO ul. Podmiejska 21 Sesja Marynistyczna
07 listopada (I piątek) godz. 12 00 Park M. Zaruskiego Stoki MłodzieŜowy Apel Niepodległościowy
11 grudnia (II czwartek) godz. 16 00 Muzeum Morskie VI LO ul. Podmiejska 21 Spotkanie Wigilijne
Podaruj 1% podatku na morsko-rzeczną edukację młodzieŜy
Dopełnione zostały formalności warunkujące wpisanie na listę Stowarzyszeń, na które moŜna przekazywać 1%.
,
Tu znajdziesz roczniki „Łódki”
1. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Łodzi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 90-508 Łódź ul. Gdańska 102
2. Centralne Muzeum Morskie 80-751 Gdańsk ul. Ołowianka 9/12
Tu znajdziesz miesięczniki i roczniki „Łódki”
3. Muzeum Morskie im. wiceadmirała Kazimierza Porębskiego przy VI LO ul. Podmiejska 21 w Łodzi
4. Archiwum Redakcji BI „Łódka” 93-434 Łódź ul. Halki 9
5. ZG LMiR 80-828 Gdańsk ul. Długi Targ 11
Opracowanie
Stanisław Kobyliński -główny redaktor, Stefan Wasiljew –redaktor techniczny Mieczysław Prosnak – stały redaktor
artykułów historycznych, Henryk Grunert – stały redaktor artykułów o historii Ŝaglowców i Marynarki Wojennej, Andrzej
Wojnarowski - redaktor korespondent, Barbara Leszczyńska – poezja, Eligiusz Sitek – redaktor korespondent,
Skład i opracowanie komputerowe Stefan Wasiljew [email protected]
24