Dokumenty Zarządu NKWD ds. Jeńców Wojennych i Internowanych

Dokumenty Zarządu NKWD ds. Jeńców Wojennych i Internowanych

Wanda Roman
DOKUMENTY ZARZĄDU NKWD DS. JEŃCÓW WOJENNYCH
I INTERNOWANYCH (1939—1955)
Zasadniczą część archiwaliów, które Wojskowa Komisja Archiwalna (WKA)
uzyskała w archiwach moskiewskich stanowią akta Głównego Zarządu NKWD ds.
Jeńców Wojennych i Internowanych. Są one częścią zasobu Ośrodka Przechowywania
Zbiorów Historyczno-Dokumentacyjnych Federacji Rosyjskiej (dawne Centralne
Państwowe Archiwum Specjalne) w Moskwie. W CAW znajduje się część akt tego
zespołu, w postaci kserokopii, które WKA zakwalifikowała ze względu na fakt, że
dotyczą jeńców — Polaków, którzy na przestrzeni lat 1939—1950 przewinęli się
przez radziecki system obozów.
Zarząd ds. Jeńców Wojennych1 utworzono we wrześniu 1939 roku jako część
Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR na prawach samodzielnego
wydziału. Podstawą prawną do działania była „Ustawa o Zarządzie...” zatwierdzona
przez ówczesnego Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Ławrentija Berię2. Na
czele
Zarządu
stanął
naczelnik
podległy
Ludowemu
Komisarzowi
Spraw
Wewnętrznych, bezpośrednie kierownictwo nad Zarządem sprawował jego zastępca
(ówcześnie był nim komisarz dywizyjny — Czernyszow). Pierwszym naczelnikiem
Zarządu został kapitan bezpieczeństwa państwowego Piotr Karpowicz Soprunienko.
Pełnił tę funkcję aż do 1943 roku, a po nim kolejno stanowisko to zajmowali: gen.
1
W końcu 1939 r. zaczęła obowiązywać nowa nazwa „Zarząd ds. Jeńców Wojennych i
Internowanych”, a w 1945 r. dodano przymiotnik „Główny...”.
2
CAW, Akta rosyjskie, t. 9, k. 64 (sygn. tymcz.).
lejtn. Piotrow, gen. lejtn. T. Filippow i gen. lejtn. Kriwenko3.
Siedziba Zarządu mieściła się w Moskwie, w październiku 1941 roku
ewakuowano całą instytucję do Czkałowa4.
Pierwszy etat Zarządu zatwierdzono 19 września 1939 roku, w jego skład
wchodziły: dowództwo, sekretariat, oddział polityczny, 1 oddział porządkowy, 2
oddział ewidencyjno-rozdzielczy, 3 oddział zaopatrzenia, 4 oddział sanitarny5. W
okresie późniejszym zorganizowano samodzielną Grupę Kadr oraz Oddział
Frontowy6.
W CAW brak dokumentów o reorganizacjach Zarządu w latach 1940—1945.
Strukturę można odtworzyć na podstawie takich dokumentów jak np. „Opis spraw
prowadzonych przez sekretariat i oddziały Zarządu...”7. Znane są projekty nowego —
powojennego etatu Zarządu pochodzące z 1945 roku, według których nowa
organizacja miała wyglądać następująco8: kierownictwo, inspekcja, sekretariat, Zarząd
I operacyjny, Zarząd II (oddziały: organizacji i uzupełnień, służby i ochrony,
ewidencyjny,
frontowy),
Zarząd
III
(oddziały:
zaopatrzenia,
budowlano-
eksploatacyjny, gospodarstw pomocniczych, służby weterynaryjnej) oddział sanitarny,
oddział pracy, Zarząd IV internowanych, oddział polityczny, oddział kadr.
Kompetencje Zarządu w 1939 roku sformułowano bardzo ogólnie. Kierował
on bezpośrednio organizacją oraz rozmieszczeniem obozów i punktów przyjęć,
przyjmowaniem, ewakuacją i rozmieszczeniem jeńców, prowadzeniem ich ewidencji i
wykorzystaniem do pracy. Do zadań Zarządu należało również opracowywanie
dokumentów normatywnych — ustaw, regulaminów, wytycznych i instrukcji
dotyczących jeńców wojennych.
Projekt „Ustawy o Głównym Zarządzie...” z 1945 roku o wiele dokładniej
określał jego zadania. Instytucja ta była odpowiedzialna przed Ludowym Komisarzem
Spraw Wewnętrznych za wypełnianie postanowień „Ustawy o jeńcach wojennych i
internowanych” z 1 lipca 1941 roku oraz rozkazów i zarządzeń NKWD. Zarząd
3
Bliższych informacji o tych osobach nie udało się odnaleźć.
T. 171c, k. 154.
5
T. 9, k. 59—60.
6
Oddział Frontowy — szczegółowo o jego zadaniach i działalności t. 244 i 246.
7
T. 171a, k. 129 — patrz załącznik nr 1 i 2.
8
Projekt „Ustawy o Głównym Zarządzie ds. Jeńców Wojennych i Internowanych”, t. 185.
4
przedstawiał także kierownictwu NKWD informacje o wypełnianiu uchwał rządu,
rozkazów i dyrektyw NKWD w odpowiednim porządku i przygotowywał projekty
przedsięwzięć dla realizacji pracy wśród jeńców wojennych i internowanych. Do
zadań Zarządu należało ponadto: planowanie, organizacja i uzupełnianie tworzonych
obozów dla jeńców wojennych i internowanych, organizacja i kierowanie terenowymi
zarządami ds. jeńców wojennych i internowanych, opracowywanie ustaw i rozkazów
NKWD oraz wydawanie dyrektyw i instrukcji dotyczących przyjęć i przewozów
jeńców i internowanych, rozdzielenia ich do obozów, organizacja dyscypliny i
ochrony oraz porządku przetrzymywania w obozach, prowadzenia ewidencji,
zaopatrzenia w żywność i ubranie, opieki medyczno-sanitarnej, wykorzystania do
pracy, pracy politycznej (antyfaszystowskiej) wśród jeńców oraz przygotowanie i
realizacja wymiany jeńców i internowanych po zakończeniu wojny.
Na początku funkcjonowania Zarządu pracowało w nim 56 osób.
Z akt Zarządu skserowanych w Moskwie utworzono w CAW odrębny zespół
należący do kolekcji kserokopii archiwaliów rosyjskich. Członkowie Wojskowej
Komisji Archiwalnej zakwalifikowali do skopiowania udostępnione im akta Zarządu,
które umożliwiłyby poznanie mechanizmów działania systemu obozowego NKWD
oraz archiwalia obrazujące losy Polaków na terenie ZSRR poddanych działaniu tego
systemu. Każda skopiowana jednostka zachowała swoją sygnaturę, a na czas
opracowywania ich w CAW została włożona do teczki wiązanej (czasami do dwóch
lub trzech) i otrzymała numer porządkowy — tymczasowy, który ułatwia dotarcie do
poszczególnych jednostek.
W CAW znalazło się 311 j.a.9 Zarządu. Akta pochodzą z różnych komórek, z
różnego okresu i po opracowaniu archiwalnym udało się odtworzyć strukturę
organizacyjną ze względu na dokładny opis kancelaryjny teczek. Uzyskano obraz
działalności Zarządu na przestrzeni lat 1939—1955 oraz sieci jego komórek
terenowych (zarządów obwodowych i zarządów obozów).
Charakterystyka zawartości akt Zarządu została omówiona w sposób
odzwierciedlający strukturę organizacyjną instytucji i działalność jej poszczególnych
9
Jest to stan na czerwiec 1993 r. Za jednostkę archiwalną uważa się w tym przypadku jedną teczkę
wiązaną, która czasami jest częścią teczki oryginalnej, podzielonej ze względu na objętość.
komórek.
Na początku zgrupowano akta sekretariatu (później przekształconego w
Wydział Ogólny) w ilości 49 teczek10. Wśród nich znajdują się podstawowe
dokumenty normatywne, stanowiące podstawy prawne dla działalności Zarządu,
zatwierdzone przez Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych lub jego zastępcę
wydane w latach 1939—1941. Są to: ustawy o Zarządzie ds. Jeńców Wojennych oraz
o obozach, wytyczne dotyczące postępowania z jeńcami, instrukcje o sposobie
przetrzymywania jeńców, o organizacji obozu rozdzielczego, o pracy punktów
przesyłkowych,
konwojowaniu
jeńców,
prowadzeniu
ewidencji. Wśród tych
dokumentów na szczególną uwagę zasługuje „Dekret o zatwierdzeniu sytuacji jeńców
wojennych” z 1.07.1941 roku — wypełnianie postanowień tegoż dekretu stanowiło
naczelny
obowiązek
Zarządu11.
Z
lat
powojennych
pochodzą
natomiast
rozporządzenia i dyrektywy naczelników Zarządu, które dotyczą spraw organizacyjnoporządkowych. Zgodnie z kompetencjami w sekretariacie gromadzono sprawozdania z
działalności obozów (w CAW są te z lat 1939—1940 — niekompletne), a także etaty i
korespondencję w sprawach organizacyjnych poszczególnych obozów. W kilku
teczkach można odnaleźć rozkazy dzienne obozów (Ostaszków, JuchnowoPawliszczew Bór). Odrębną grupę akt w sekretariacie zajmują tzw. „formularze”
obozów — są to historie obozów obejmujące z reguły lata powojenne a spisane w
latach 1949—1951. Skserowano ich niewielką część: Aleksin, Wysznij Wołoczek,
Kramatorsk, Borowicze, Morszańsk, Ostaszków, Lisiczańsk, Archangielsk, Saratów,
Bekietowka, Spasozawodsk, Zaporoże, Mińsk, Korostień, Woroszyłowgrad, Kijów,
Odessa.
Całość systemu obozowego zawarto w trzech teczkach, które przedstawiają
dyslokację obozów, podobozów, szpitali specjalnych i batalionów pracy w latach
1939—1949. Wśród 16 j.a. Oddziału Politycznego z lat 1939—1941 najwięcej miejsca
zajmują plany i sprawozdania z pracy partyjno-politycznej wśród jeńców, które dają
obraz dość prymitywnej propagandy radzieckiej prowadzonej w obozach. Niemniej i
w tych aktach odnaleziono cenne informacje dotyczące likwidacji obozów w
10
11
Jest to również stan na czerwiec 1993 r., podobnie jak i w pozostałych komórkach.
T. 7.
Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a zawarte właśnie w specjalnych meldunkach
politycznych12. W Oddziale Politycznym znajduje się ponadto grupa teczek z
dokumentami obozu w Griazowcu z okresu kwiecień 1940 — lipiec 1941, łącznie z
wykazami imiennymi jeńców — Polaków, którzy tam przebywali.
Oddział I — porządkowy, liczący 28 teczek z lat 1939—1942 zawiera bardzo
różne tematycznie archiwalia. Na uwagę zasługują szczególnie zestawienia dotyczące
poszczególnych obozów, ich sytuacji, organizacji oraz operacyjno-informacyjne.
Najliczniej jednak występują podania jeńców i ich rodzin do władz państwowych
ZSRR i władz NKWD o zwolnienie z niewoli oraz pisma w sprawie ustalenia miejsca
pobytu jeńców. W Zarządzie NKWD ds. Jeńców Wojennych bardzo skrupulatnie
sporządzano wykazy imienne jeńców korespondujących z rodzinami lub nie
otrzymujących listów, a także wykazy ich rodzin według miejsc zamieszkania w celu,
jak to określono — „operacyjnego wykorzystania”. W wielu teczkach znajdują się
pojedyncze dokumenty normujące pracę w obozach — instrukcje porządkowe, służby
wartowniczej, wydawania przepustek, pisania sprawozdań. Obok powyższych
zgromadzono tu meldunki z pracy polityczno-wychowawczej, meldunki o wypadkach
nadzwyczajnych — głównie o ucieczkach z obozów, a jako przykład bardzo
interesującego dokumentu może służyć pismo z 7 stycznia 1940 roku — postulaty
grupy pułkowników — jeńców Starobielska do władz obozowych w sprawie
wyjaśnienia ich statusu i położenia13.
Akta Oddziału Ewidencyjnego — najliczniej reprezentowanego (206 j.a),
wyraźnie dzielą się na dwa okresy chronologiczne — obejmujące lata 1939—1941 i
po 1945 roku. Podział chronologiczny jest też związany z rodzajem dokumentacji —
okres pierwszy to głównie dokumentacja opisowa, w tym drugim dominują wykazy
imienne jeńców i internowanych.
Większość materiałów z lat 1939—1941 to korespondencja z obozami —
wchodząca i wychodząca, a wśród niej: sprawozdania z organizacji i działalności,
rozkazy zarządów obozów, zestawienia ilościowe dzienne i meldunki statystyczne o
ilości przetrzymywanych jeńców czy ucieczek z obozów.
12
13
Patrz — dokumenty zamieszczone w niniejszym numerze nr 4, 5, 6, 8.
T. 13a, k. 141 i dalsze.
Jako przykład szczególnie interesujących, mniej znanych dokumentów mogą
służyć:
— rozkaz o organizacji obozu w Jarmolińcach dla Czechów z legionu
czeskiego Armii Polskiej;
— materiały związane z powstaniem i działalnością Centralnego Biura
Informacji, które miało być pośrednikiem w przekazywaniu rodzinom
informacji o jeńcach;
— akty oskarżenia i wyroki na jeńców;
— sprawozdanie — rozliczenie z ilości przybyłych i ubyłych jeńców z obozu
w Kozielsku w dniach 3.04. — 11.05.1940 roku.
Oddział Ewidencyjny jak nazwa wskazuje zajmował się prowadzeniem
ewidencji jeńców i internowanych, są tu więc imienne wykazy jeńców w obozach,
przesyłanych do innych miejsc pobytu, kwestionariusze osobowe, karty ewidencyjne,
korespondencja dotycząca poszukiwania pojedynczych osób. Z braku innych
dokumentów wykazy imienne również wiele mówią, jak np. te zatytułowane „Wykazy
imienne jeńców wojennych skierowanych z obozu Ostaszków (Kozielsk) do miasta
Kalinin (Smoleńsk) do dyspozycji Naczelnika NKWD”, a pochodzące z okresu 1.04
— 5.05.1940 rok. Stanowią one jedne z niewielu śladów po zbrodni katyńskiej14.
Zachowały się również wykazy imienne żołnierzy polskich pochodzenia
niemieckiego, których strona rosyjska przekazała Niemcom jesienią 1939 roku.
Do dokumentacji ewidencyjnej należą także akty zgonu oraz pochowania
jeńców.
Na drugą część dokumentacji Oddziału Ewidencji pochodzącą z okresu
powojennego składają się głównie różnego rodzaju wykazy imienne Polaków
przebywających w obozach, batalionach pracy czy szpitalach NKWD, a wśród nich
m.in.:
— wykazy imienne żołnierzy AK;
— wykazy imienne górników — obywateli polskich wywiezionych do ZSRR
z terenu Śląska Górnego i Opolskiego (3 tomy);
— wykazy imienne Polaków aresztowanych w l. 1943—1945 (6 tomów);
14
T. 49 a, b, c.
— wykazy imienne repatriowanych.
Spośród akt Oddziału Personalnego skopiowano trzy teczki z lat 1939—1940.
Dwie z nich dotyczą działalności i likwidacji obozu w Ostaszkowie oraz jego spraw
organizacyjno-personalnych, a trzecia, jak wiele innych jest zbiorem dokumentów
różnych i zawiera m.in. rozkaz Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych i plan
wywozu internowanych na Łotwie polskich żołnierzy i urzędników, projekt
rozładowania nadmiernego zagęszczenia obozów w Starobielsku i Kozielsku,
zestawienia statystyczne dotyczące jeńców, skierowania imienne pracowników
NKWD do pracy w obozach.
W odtworzonym Oddziale Zaopatrzenia znajdują się tylko dwie pozycje, w
których zawarto wykazy imienne obywateli polskich — jeńców wojennych i
internowanych, którzy z obozów byli odsyłani do Polski w latach 1945—1949.
Akta Oddziału Frontowego, który utworzono w celu kierowania obozami
frontowymi, zbiorczymi i punktami przyjęć jeńców oraz oddziałami NKWD przy
Zarządach tyłów frontów, są odzwierciedleniem jego działalności w okresie wojny i
tuż po jej zakończeniu. Wśród dokumentów znajdują się: Ustawa o Oddziale
Frontowym Zarządu ds. Jeńców Wojennych i Internowanych, meldunki o pracy i
przedsięwzięciach oddziału, zestawienia statystyczne o ruchu jeńców.
Warunki medyczno-sanitarne w obozach w okresie 1939—1941 przedstawiają
zawarte w dwóch teczkach sprawozdania i zestawienia statystyczne i opisowe z pracy
oddziałów medycznych, ambulatoriów i lazaretów.
Z Zarządem ds. Jeńców Wojennych związane są ściśle jego oddziały terenowe
i zarządy obozów. Ze względu na ważność dla sprawy polskiej skopiowano część akt
jednego tylko oddziału — obwodu charkowskiego z roku 1945. Są to wykazy imienne
internowanych — głównie Polaków przebywających w batalionach roboczych i
szpitalach w obwodzie charkowskim oraz meldunki i zestawienia statystyczne tychże
podlegających zwolnieniu.
Z akt zarządów obozowych znalazły się w CAW nieliczne teczki z
Ostaszkowa, Brześcia i Riazania zawierające przede wszystkim wykazy imienne
przebywających w obozach jeńców i internowanych i podlegających zwolnieniu oraz
protokół rozformowania obozu w Brześciu w 1950 roku.
Dla uzupełnienia obrazu akt zespołu Zarządu NKWD ds. Jeńców Wojennych i
Internowanych, wydaje się konieczny ich opis od strony kancelaryjno-archiwalnej.
Chociaż kserokopie o tym drugim zagadnieniu niewiele mówią, to można
wywnioskować, że papier na którym akta powstały był w większości bardzo złej
jakości i w wielu przypadkach stan ich zachowania kwalifikuje do natychmiastowej
konserwacji.
W CAW nadano aktom Zarządu układ strukturalno-rzeczowo-chronologiczny
(który jest
zwykle
stosowany podczas opracowywania archiwaliów okresu
powojennego), niemniej jednak niezbyt ściśle sprecyzowane rodzaje dokumentacji
wytwarzane przez poszczególne komórki (patrz zał. nr 1) stanowią chaos i powodują
trudności w odszukiwaniu materiałów dotyczących jednego zagadnienia. Dochodzą do
tego jeszcze dość luźno traktowane przez kancelistów Zarządu sprawy układania
dokumentów w teczkach — z reguły brak chronologii i przemieszanie spraw, a w
przypadku kserokopii posiadanych przez CAW — niekompletność skserowanych
teczek. Tak więc materiał aktowy jest bardzo cenny, ale korzystanie z niego winno
przebiegać szczególnie uważnie.
Załącznik nr 1
Opis spraw prowadzonych przez sekretariat i oddziały
Zarządu NKWD ds. Jeńców Wojennych i Internowanych na 1941 rok
Sekretariat
1 — Korespondenta z oddziałami NKGB i NKWD.
2 — Kopie pism wysyłanych do Sekretariatu Zastępcy Ludowego Komisariatu
(Spr. Wew.).
3 — Sprawozdania z kontroli obozów przez urzędników Zarządu
4 — Korespondencja z obozami
5 — Dyrektywy różne
6— Teczka dot. spraw personalnych Zarządu i obozów
7 — Kopie pokwitowań otrzymanych rozkazów, przesyłanie ich do obozów i
potwierdzenia ich otrzymania przez obozy
1 Oddział
8 — Dyrektywy i wytyczne
9 — Zestawienia operacyjno-informacyjne
10 — Korespondencja różna dot. pracy politycznej
11 — Korespondencja z zarządami i oddziałami NKWD i NKGB — centralnymi i
terenowymi
12 — Korespondencja różna dot. próśb
13 — Korespondencja dot. pism jeńców wojennych i internowanych
Korespondencja dot. zagadnień systemów ochrony i gotowości bojowej:
14 — obozu w Kozielsku
15 — obozu w Juchnowie
16 — obozu w Griazowcu
17 — obozu Kolei Północnej
18 — obozu we Lwowie
19 — obozu w Putywlu i Kozielszczynie
20 — obozu w Starobielsku i Suzdalu
21 — Dyrektywy i wytyczne dot. kompetencji Oddziału 2
2 Oddział
Teczki podstawowe:
22 — obozu w Kozielsku
23 — obozu w Kozielsku nr 2 (internowanych armii obcych)
24 — obozu w Juchnowie
25 — obozu w Griazowcu
26 — obozu w Putywlu
27 — obozu w Kozielszczynie
28 — obozu w Starobielsku
29 — obozu we Lwowie
30 — obozu w Suzdalu
31 — obozu Kolei Północnej
Teczki ogólnych zestawień statystycznych:
32 — obozu w Kozielsku
33 — obozu w Kozielsku nr 2
34 — obozu w Juchnowie
35 — obozu we Lwowie
36 — obozu w Griazowcu
37 — obozu w Putywlu
38 — obozu w Kozielszczynie
39 — obozu w Starobielsku
40 — obozu w Suzdalu
41 — obozu Kolei Północnej
Teczki zestawień statystycznych o ucieczkach i zatrzymaniach jeńców wojennych
42 — obozu we Lwowie
43 — obozu Kolei Północnej
44 — Notatki robocze dot. obozów
45 — Zestawienia statystyczne i inne wykonane przez Oddział 2
46 — Korespondencja dot. ucieczek i zatrzymań jeńców wojennych i internowanych
47 — Korespondencja dot. jeńców wojennych i internowanych narodowości
niemieckiej
48 — Korespondencja dot. odprawienia za granicę jeńców wojennych i
internowanych narodowości niemieckiej
49 — Materiały przedstawiane Ludowemu Komisarzowi Spraw Wewn. ZSRR i jego
zastępcom
50 — Korespondencja różna
3 Oddział
51 — Korespondencja z obozem w Kozielsku
52 — Korespondencja z obozem w Juchnowie
53 — Korespondencja z obozem w Starobielsku
54 — Korespondencja z obozem w Kozielszczynie
55 — Korespondencja z obozem w Putywlu
56 — Korespondencja z obozem w Griazowcu
57 — Korespondencja z obozem w Suzdalu
58 — Korespondencja z obozem we Lwowie
59 — Korespondencja dot. funduszy w 1941 roku
60 — Sprawozdania obozów
61 — Okólniki
62 — Korespondencja różna
4 Oddział
63 — Okólniki, dyrektywy, zarządzenia
64 — Korespondencja dot. przewożenia jeńców wojennych
65 — Pomoc sanatoryjne-uzdrowiskowa dla pracowników Zarządu i jednostek
podległych
66 — Korespondencja z różnymi instytucjami
67 — Korespondencja w sprawach medyczno-sanitarnych z obozem w Kozielsku
68 — Korespondencja z obozem w Juchnowie
69 — Korespondencja z obozem w Griazowcu
70 — Korespondencja z obozem w Putywlu
71 — Korespondencja z obozem w Starobielsku
72 — Korespondencja z obozem w Kozielszczynie
73 — Korespondencja z obozem w Suzdalu
74 — Korespondencja z obozem we Lwowie
Grupa Kadr
75 — Korespondencja różna
76 — Okólniki i dyrektywy grupy kadr
77 — Korespondencja dot. książek pracy
78 — Korespondencja z obozem w Starobielsku
79 — Korespondencja z obozem w Kozielsku
80 — Korespondencja z obozem w Griazowcu
81 — Korespondencja z obozem w Juchnowie
82 —Korespondencja z obozem w Kozielszczynie
83 — Korespondencja z obozem w Suzdalu
84 — Korespondencja z obozem w Putywlu
85 — Korespondencja z obozem we Lwowie
13 marca 1941 roku
Ośrodek Przechowywania Zbiorów Historyczno-Dokumentacyjnych Federacji
Rosyjskiej (OPZHD), sygn. 1-a-p, 5, 2.
CAW, t. 171a, k. 129
Załącznik nr 2
Krótki wykaz zadań należących do kompetencji
poszczególnych oddziałów GZ ds. JW i I
1 Oddział — Nacz. Oddziału — ppłk Entin — sposób ochrony i przetrzymywania
jeńców. Bojowe przygotowanie stanu osobowego. Łączność.
2 Oddział — Nacz. — kpt. Bronnikow — Ewidencja jeńców wojennych —
statystyczna i personalna w obozach.
3 Oddział — Nacz. — płk służby kwatermistrzowskiej Diemientiew — Kontrola
materialnej i gospodarczej działalności obozów. Planowanie i
kierowanie działalnością obozowych gospodarstw pomocniczych.
Zabezpieczanie obozów w konie i kontrola ich utrzymania.
4 Oddział — Nacz. — płk służby kwatermistrzowskiej Jeżow — Obsługa medycznosanitarna obozów i szpitali specjalnych i kontrola ich pracy w tej
dziedzinie.
5 Oddział — Nacz. — mjr bezp. państw. — Bragilewski — Wykorzystanie do pracy
kontyngentu (jeńców). Kontrola prawidłowego wykorzystania do
pracy. Planowanie wytwórczości, produkcyjności obozów, zawieranie
umów. Uzupełnianie budów kontyngentem (jeńców) wg postanowień
Państwowego Komitetu Obrony.
6 Oddział — Nacz. — inż. mjr Lewicki — Organizacja nowych obozów i podobozów.
Zapewnienie niezbędnej pojemności (obozów — dod. tłum.), kontrola
wykorzystania funduszu mieszkaniowego.
7 Oddział — Nacz. oddziału — zastępca Nacz. Gł. Zarz. ds. JW i I — płk Woronow
— Dowodzenie oddziałami frontowymi przy Zarządach Tyłów
frontów, obozami frontowymi. Rozstrzyganie zagadnień związanych z
bezpośrednim rozmieszczeniem jeńców wojennych w strefie frontowej.
8 Oddział Internowanych — Nacz. oddz. — płk Biełow — Rozmieszczenie i ochrona
internowanych, wykorzystanie do pracy. Kontrola obsługi medycznosanitarnej i zabezpieczenia materiałowego. Ewidencja internowanych.
9 Wydział polityczny — nacz. mjr Bejdik — praca part.-polityczna wśród stanu
osobowego.
10 Oddział Ogólny — nacz. ppłk Denisow — ewidencja stanu osobowego obozów
(kadry), Sekretariat Gł. Zarządu.
11 Oddział Kadr — płk Lilikin (wg nowego etatu nie ma takiego oddziału).
Uzupełnianie kadr i ich ewidencja.
12 Oddział Przewozów — mjr Stołkowski (wg nowego etatu nie ma takiego oddziału).
Przewóz jeńców. Łączność z oddziałem przewozów NKWD i kontrola
ruchu wagonów.
7 luty 1945 roku
OPZHD, sygn. 1-a-p, 13, 1.
CAW, t. 185. k. 29.