Delegacje otrzymują w załączeniu projekt konkluzji Rady

Rada
Unii Europejskiej
Bruksela, 24 lutego 2015 r.
(OR. en)
6147/15
SOC 72
EMPL 33
ECOFIN 99
EDUC 30
NOTA
Od:
Grupa Robocza do Spraw Społecznych
Do:
Komitet Stałych Przedstawicieli (część I) / Rada (EPSCO)
Dotyczy:
Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2015 r. i wspólne
sprawozdanie o zatrudnieniu: wytyczne polityczne w zakresie polityki
zatrudnienia i polityki społecznej
– Przyjęcie projektu konkluzji Rady
Delegacje otrzymują w załączeniu projekt konkluzji Rady opracowany wspólnie przez Komitet
Zatrudnienia i Komitet Ochrony Socjalnej.
W dniu 23 lutego 2015 r. niniejsze konkluzje były analizowane przez Grupę Roboczą do Spraw
Społecznych, która wprowadziła do tekstu pewne niewielkie zmiany techniczne.
Komitet Stałych Przedstawicieli proszony jest o przeanalizowanie projektu konkluzji z myślą o ich
przyjęciu przez Radę EPSCO w dniu 9 marca 2015 r.
____________________
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
1
PL
Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2015 r. i wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu:
Wytyczne polityczne w zakresie polityki zatrudnienia i polityki społecznej
Projekt konkluzji Rady
MAJĄC NA UWADZE, ŻE:
1.
Prognozy gospodarcze potwierdzają, że ożywienie gospodarcze jest powolne i niestabilne,
a z pewnością słabsze niż oczekiwano rok temu. Głęboka recesja i powolne tempo ożywienia
koniunktury wzmacniają negatywne zjawiska społeczne z uwagi na wysoki poziom
bezrobocia, spadek dochodów gospodarstw domowych oraz wzrost ubóstwa i nierówności.
2.
Mimo, że sytuacja w zakresie bezrobocia wydaje się być ustabilizowana, w listopadzie
2014 r. ponad 24,4 osób pozostawało bez pracy, z czego 5,1 miliona stanowiły osoby
w wieku od 15 do 24 lat. Bezrobocie długotrwałe w Unii Europejskiej wciąż rośnie i w coraz
większym stopniu staje się dominującym następstwem recesji gospodarczej. Ponad połowa
(50,1%) osób bezrobotnych w UE aktualnie nie ma pracy dłużej niż rok. Znaczne
i utrzymujące się bezrobocie długotrwałe w połączeniu z niedopuszczalnie wysokim
poziomem bezrobocia wśród młodzieży sprawiają, że zagrożenie w postaci „straconego
pokolenia” staje się rzeczywistością dla uczestników rynku pracy.
3.
Odsetek osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w UE nadal utrzymuje
się na alarmującym poziomie 24,5% ogółu ludności UE. Przegląd sytuacji w dziedzinie
ochrony socjalnej pokazuje, że do głównych tendencji obniżających poziom życia
i wymagających obserwacji należą: zagrożenie ubóstwem ogółu społeczeństwa, głębokość
ubóstwa, spadek dochodów brutto do dyspozycji gospodarstw domowych, rosnąca liczba
gospodarstw domowych bez osób pracujących i rosnąca liczba ubogich pracujących oraz
nadmierny ciężar wydatków mieszkaniowych.
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
2
PL
PODKREŚLAJĄC, ŻE:
4.
W kontekście powolnego wzrostu gospodarczego, utrzymującego się wysokiego bezrobocia,
niewystarczającej liczby nowych miejsc pracy oraz znacznego spadku poziomu inwestycji
w całej UE, z zadowoleniem przyjmuje się priorytety polityczne określone przez Komisję
w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r., w których położono nacisk na
inwestycje, reformy strukturalne, odpowiedzialność budżetową i czynniki sprzyjające
wzrostowi. Ponowne skoncentrowanie się na sytuacji społecznej w rocznej analizie wzrostu
gospodarczego, w szczególności wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu, oraz ogłoszenie, że
w zarządzaniu gospodarczym wzmocnione zostaną aspekty społeczne i dotyczące
zatrudnienia, to istotny przekaz Komisji w nowym składzie na temat jej priorytetów
politycznych. Towarzyszy temu uznanie, że konieczne są działania na rzecz zarówno popytu,
jak i podaży, i że należy priorytetowo traktować środki, które pomagają również stymulować
tworzenie miejsc pracy i sprzyjają przedsiębiorczości. Jednakże należy doprecyzować
i wzmocnić związek między priorytetami określonymi w rocznej analizie wzrostu
gospodarczego a strategią „Europa 2020” i celami, zwłaszcza w odniesieniu do wzrostu
sprzyjającemu włączeniu społecznemu.
5.
Obradująca w grudniu 2014 r. Rada Europejska stwierdziła, że należy nadać priorytet
polityczny wzmacnianiu reform strukturalnych, gdyż mają one kluczowe znaczenie
w zapewnianiu fundamentów dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie.
6.
UE potrzebuje większej liczby inwestycji publicznych i prywatnych. Przy wdrażaniu nowo
zaproponowanego planu inwestycyjnego dla Europy ważne jest zagwarantowanie, by nowe
inwestycje wspierały wzrost gospodarczy, konkurencyjność i tworzenie dodatkowych miejsc
pracy i by w stosunku do tych inwestycji przeprowadzano odpowiednie oceny skutków
gospodarczych i społecznych, również poprzez uwzględnienie wiedzy fachowej i kryteriów
z zakresu polityki społecznej i polityki zatrudnienia w procesie podejmowania decyzji
w odniesieniu do planowanego Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych.
7.
Wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu przedstawia drugą tablicę wyników zawierającą
wskaźniki zatrudnienia i wskaźniki społeczne; pozostaje ona kluczowym elementem
wzmacniania społecznego wymiaru strategii „Europa 2020” oraz europejskiego semestru.
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
3
PL
8.
Biorąc pod uwagę roczną analizę wzrostu gospodarczego i wspólne sprawozdanie
o zatrudnieniu, a zwłaszcza jego główne postulaty, oraz biorąc pod uwagę strategiczne
wytyczne przedstawione przez Radę Europejską istotne są następujące wskazówki dotyczące
polityki zatrudnienia i polityki społecznej:
Zwiększenie dynamiki rynku pracy, walka z wysokim bezrobociem i wspieranie tworzenia
miejsc pracy wysokiej jakości:
9.
Zapobieganie i zmniejszanie bezrobocia długoterminowego: poprzez poprawę efektywności
publicznych służb zatrudnienia i skuteczności środków aktywizujących i środków na rzecz
opłacalności pracy oraz poprzez inwestowanie w kapitał ludzki, a także odpowiednio
dopasowane aktywne polityki rynku pracy i zintegrowane usługi socjalne.
10.
Rozwiązanie problemu bezrobocia młodzieży we wszystkich jego formach: przegląd Komitetu
Zatrudnienia dotyczący gwarancji dla młodzieży wykazał, że państwa członkowskie czynią
znaczne postępy we wdrażaniu gwarancji dla młodzieży, jednak pozostaje wciąż wiele
wyzwań, jeśli chodzi o zapewnienie, by gwarancja skutecznie docierała do wszystkich
potrzebujących i wzbudzała wystarczające zaangażowanie pracodawców, a także jeśli chodzi
o godzenie kosztów działań z ograniczeniami budżetowymi. Przy stopie bezrobocia
młodzieży wynoszącej ponad 21% państwa członkowskie muszą opierać się w swych
działaniach na postępach poczynionych we wdrażaniu gwarancji dla młodzieży.
11.
Stymulowanie tworzenia miejsc pracy i wzmocnienie zachęt do podejmowania pracy: poprzez
inwestycje, zachęcanie do przedsiębiorczości, zwalczanie pracy nierejestrowanej oraz przez
wzmocnienie bodźców podatkowych oraz innych zachęt, w tym poprzez zmniejszenie klina
podatkowego. W ostatnich latach nie dokonano wystarczających postępów w związku z tą
kwestią i nadal istnieje pole manewru, jeśli chodzi o przeprojektowanie systemów
podatkowych w celu zwiększenia poziomu zatrudnienia oraz zapewnienia odpowiedniej
ochrony socjalnej. Reformy w tym kierunku powinny jednak należycie uwzględniać fakt, że
w systemach podatkowych chodzi o coś więcej niż tylko o zapewnianie bodźców do
podejmowania pracy oraz że należy odpowiednio uwzględnić kwestie adekwatności
i stabilności finansowej europejskiego modelu społecznego i powiązanych z nim skutków
dystrybucyjnych.
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
4
PL
12.
Wspieranie mobilności pracowników: swobodne przemieszczanie się pracowników, będące
jednym z praw podstawowych, pozytywnie wpłynęło na rozwój gospodarczy w Europie.
Wspieranie mobilności pracowników ma duże znaczenie dla zwiększania zatrudnienia
i wzrostu gospodarczego przy jednoczesnej ochronie praw społecznych i zapobieganiu
nadużyciom istniejących zasad, jak i potencjalnemu „drenażowi mózgów” z niektórych
regionów.
13.
Promowanie miejsc pracy wysokiej jakości oraz inwestowanie w umiejętności i szkolenia
zawodowe, by uniknąć wczesnego kończenia nauki, usprawnić przechodzenie od kształcenia
do zatrudnienia i umożliwić zmiany stanu na rynku pracy.
Modernizacja systemów zabezpieczenia społecznego, ze szczególnym naciskiem na włączenie
społeczne i inwestycje społeczne
14.
Rada w pełni uznaje potrzebę poprawy skuteczności i wydajności systemów zabezpieczenia
społecznego przy jednoczesnym zachowaniu ich podstawowych funkcji ochrony, stabilizacji
i inwestycji społecznych. Reformy systemów zabezpieczenia społecznego powinny też
opierać się na podejściu przedstawionym w konkluzjach Rady z 2013 r. pt. „Inwestycje
społeczne na rzecz wzrostu i spójności”.
15.
Inwestowanie w systemy zabezpieczenia społecznego powinno zapewnić odpowiedni poziom
ochrony wszystkich grup ludności i w rezultacie wspierać polityki uniwersalne uzupełnione
o ukierunkowane środki, które skutecznie przyczyniają się zarówno do poprawy sytuacji na
rynku pracy, jak i integracji społecznej. Podjęto zdecydowane wysiłki w dziedzinie polityki,
aby poprawić wprowadzanie systemów minimalnego dochodu, dostęp do nich i ich
adekwatność. Dlatego też priorytetem politycznym powinny stać się zapewnienie
i zwiększenie zasięgu tych programów świadczeń oraz poziomu wykorzystania tych
programów poprzez uproszczenie dostępu do świadczeń i dogłębną analizę ich adekwatności.
Stałe wspieranie integracji zawodowej i reintegracji z rynkiem pracy – poprzez aktywne
polityki rynku pracy i zasady na rzecz opłacalności pracy – powinno być powiązane
z ochroną socjalną, co pozwoli uniknąć utraty kapitału ludzkiego.
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
5
PL
16.
Innowacje w zakresie opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej powinny skupić się na
zapewnieniu powszechnego i jednakowego dostępu do bezpiecznych i wysokiej jakości
świadczeń zdrowotnych przy jednoczesnym zapewnieniu ich przystępności cenowej, trwałego
charakteru i opłacalności. Innowacje te mogą obejmować zwiększenie promocji zdrowia
i profilaktyki chorób we wszystkich odpowiednich sektorach polityki, jednocześnie służąc
zapewnieniu zintegrowanej opieki zdrowotnej, poprawieniu podstawowej opieki zdrowotnej,
wczesnemu diagnozowaniu, zoptymalizowaniu korzystania z porad specjalistów i opieki
szpitalnej oraz zapewnieniu odpowiednich i wykwalifikowanych pracowników służby
zdrowia. Mogą one również obejmować lepsze wykorzystanie narzędzi z domeny e-zdrowia,
oceny funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej oraz oceny technologii medycznych, przy
jednoczesnym zapewnieniu stabilnego i stałego finansowania opieki zdrowotnej.
17.
Choć reformy państwowych systemów emerytalnych są niezbędne do uniknięcia sytuacji,
w której skutki starzenia się populacji zagrożą stabilności finansów publicznych, rośnie
świadomość, że trzeba będzie zrobić jeszcze więcej, aby zapewnić odpowiedni poziom
przyszłych emerytur. Należy również dostrzec społeczne i gospodarcze możliwości
i wyzwania, jakie niesie ze sobą starzenie się społeczeństwa. Państwom członkowskim należy
przyznać odpowiednie pole manewru, by mogły decydować o najbardziej stosownych dla
nich środkach politycznych, w zależności od ich krajowych uwarunkowań i priorytetów,
w celu zapewnienia właściwej równowagi pomiędzy czasem poświęconym pracy i czasem
spędzonym na emeryturze.
18.
W świetle rozwoju sytuacji społecznej potrzebne są zintensyfikowane wysiłki polityczne
w celu zwalczania ubóstwa, wykluczenia społecznego i nierówności. Należy pamiętać, że
najbardziej wydajnymi i zrównoważonymi sposobami zwalczania ubóstwa i wykluczenia
społecznego są strategie kompleksowe, obejmujące wsparcie dochodu, dostęp do wysokiej
jakości usług wspierających, odpowiednią ochronę socjalną oraz rynki pracy sprzyjające
włączeniu społecznemu. Kompleksowe strategie na rzecz włączenia społecznego wspierają
popyt, spójność społeczną i wzmocniony rozwój kapitału ludzkiego, a zatem nie tylko
wspierają cele społeczne, ale także zrównoważony wzrost gospodarczy.
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
6
PL
Nadanie większego priorytetu równouprawnieniu płci
19.
Wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu zawiera potrzebną analizę i przykłady ukazujące, jak
duże znaczenie ma równouprawnienie płci na rynku pracy. Mimo istotnego potencjału tego
aspektu w zakresie zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i integracji społecznej, poświęcono
mu niestety zbyt mało uwagi w rocznej analizie wzrostu gospodarczego. W przedmiotowym
kontekście, zgodnie z celami barcelońskimi, w pierwszej rocznej analizie wzrostu
gospodarczego 1 podkreślono, że należy dostosować systemy ulg podatkowych, elastyczną
organizację pracy oraz placówki opieki nad dziećmi z myślą o ułatwieniu uczestnictwa
w rynku pracy i że do realizacji celów w zakresie poziomu zatrudnienia określonych
w strategii „Europa 2020” wymagane jest rozważenie tych zagadnień wraz z analizą
przedstawioną we wspólnym sprawozdaniu o zatrudnieniu. Chociaż państwa członkowskie
podjęły pewne działania w celu zmniejszenia różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn,
wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu wykazało, że trzeba poczynić dalsze postępy, które
będą zgodne z celem przyjętym niedawno przez grupę G-20 dotyczącym zmniejszenia
różnicy w zakresie udziału kobiet i mężczyzn. Należy również lepiej uzmysłowić wynikające
z płci różnice w zakresie ubóstwa i wykluczenia społecznego. Środki te mają również
zasadnicze znaczenie dla zapewnienia kobietom w przyszłości odpowiedniego i stabilnego
zabezpieczenia na starość.
Odpowiedzialność oraz lepsze zarządzanie za pomocą usprawnionego europejskiego semestru
20.
Rada zasadniczo z zadowoleniem przyjmuje propozycje dotyczące usprawnienia
europejskiego semestru, jednocześnie przywołując wspólną opinię Komitetu Ochrony
Socjalnej i Komitetu Zatrudnienia w sprawie śródokresowego przeglądu strategii „Europa
2020” i przedstawione propozycje na rzecz poprawy aspektów zarządzania w ramach
europejskiego semestru. Podkreśla, że ministrowie ds. zatrudnienia i spraw społecznych
powinni nadal być w pełni zaangażowani – w obszarze ich kompetencji – zarówno w proces
kształtowania, jak i wdrażania polityki.
21.
Rada ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje plany, by na wczesnym etapie łączyć
dokumenty robocze służb Komisji i szczegółowe oceny sytuacji w kompleksowy dokument
analityczny, a także planowane wcześniejsze przyjęcie wniosków dotyczących zaleceń dla
poszczególnych krajów. Realizacja obu tych zamierzeń umożliwi prowadzenie bardziej
uporządkowanych i harmonijnych konsultacji krajowych w sprawie propozycji oraz
towarzyszących im analiz oraz pomoże zapewnić sprawniej przebiegające wielostronne
dyskusje w ramach Rady i odpowiednią wymianę poglądów we wszystkich stosownych
organach przygotowawczych Rady.
1
COM (2011)11
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
7
PL
22.
Treść i terminy przedkładania krajowych programów reform, wymagają dalszej analizy;
należy też zastanowić się nad rolą innych dokumentów sprawozdawczych, w szczególności
krajowych sprawozdań społecznych i kontaktów dwustronnych. W wielu państwach
członkowskich krajowe programy reform to dokument stanowiący zobowiązanie polityczne,
będący wynikiem konsultacji z partnerami społecznymi i innymi zainteresowanymi stronami.
Wszelkie ewentualne zmiany funkcji tych programów, idące w kierunku przekształcenia ich
w krótkie dokumenty sprawozdawcze, nie powinny powodować utraty tego cennego aspektu.
Tablica wyników sprawozdania przedkładanego w ramach mechanizmu ostrzegania
23.
Rada przyjmuje do wiadomości, że Komisja zamierza dogłębniej rozważyć rolę wskaźników
zatrudnienia i wskaźników społecznych, jeśli chodzi o sprawozdanie przedkładane w ramach
mechanizmu ostrzegania i analizę wyzwań związanych z zatrudnieniem i sprawami
społecznymi zawartą w szczegółowych ocenach sytuacji, podkreśla jednak, że należy przy
tym starannie zachować charakter procedury dotyczącej zakłóceń równowagi
makroekonomicznej, utrzymując przejrzystość i spójność wszystkich istniejących
wskaźników. Wykorzystanie wskaźników zatrudnienia i wskaźników społecznych
w procedurze dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej powinno pozostać
ograniczone: ma służyć lepszemu zrozumieniu wynikającego z regulowania zakłóceń
równowagi makroekonomicznej rozwoju sytuacji w obszarze zatrudnienia i obszarze
społecznym i powinno być poprzedzone uważną analizą tablicy wyników zawierającej
wskaźniki zatrudnienia i wskaźniki społeczne, którą należy w pełni uwzględnić. Komitet
Zatrudnienia i Komitet Ochrony Socjalnej powinny być zaangażowane w proces korzystania
ze wskaźników zatrudnienia i wskaźników społecznych w kontekście procedury dotyczącej
zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Plany działań naprawczych muszą brać pod uwagę
społeczne skutki tych działań politycznych i być zgodne z ogólnymi wytycznymi polityki
gospodarczej i wytycznymi dotyczącymi zatrudnienia.
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
WZYWA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE do:
24.
Odzwierciedlenia – w krajowych programach reform, a w stosownych przypadkach
w krajowych sprawozdaniach społecznych – priorytetów określonych w rocznej analizie
wzrostu gospodarczego na 2015 r. i we wspólnym sprawozdaniu o zatrudnieniu oraz do
wdrożenia polityk stanowiących odpowiedź na zalecenia dla poszczególnych krajów na
2014 rok;
25.
Uwzględniania – przy kształtowaniu swoich polityk – wyników szczegółowych tematycznych
analiz w ramach przeglądu sytuacji w dziedzinie ochrony socjalnej oraz wyników
wielostronnego nadzoru prowadzonego przez Komitet Zatrudnienia i Komitet Ochrony
Socjalnej;
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
8
PL
26.
Większego zaangażowania – w stosownych przypadkach – parlamentów narodowych,
partnerów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego w działalność na szczeblu krajowym
związaną z europejskim semestrem.
WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ do:
27.
Zapewnienia aktywnego i odpowiedniego zaangażowania Komitetu Zatrudnienia i Komitetu
Ochrony Socjalnej we wszystkie odnośne aspekty usprawnionego europejskiego semestru,
w tym poprzez przedstawianie propozycji zaleceń dla poszczególnych krajów z odpowiednim
wyprzedzeniem, aby umożliwić przeprowadzenie właściwych konsultacji krajowych
i dyskusji na forum Rady i jej stosownych organów przygotowawczych;
28.
Opracowywania zaleceń dla poszczególnych krajów skoncentrowanych na obszarach
priorytetowych, a jednocześnie nienadawania im zbyt nakazowego charakteru, jeśli chodzi
o wdrażania polityki;
29.
Wyraźniejszego podkreślania, począwszy od rocznej analizy wzrostu gospodarczego na
kolejny rok, związku między wzrostem gospodarczym a zwiększonym uczestnictwem kobiet
w rynku pracy;
30.
Opracowania propozycji na rzecz wsparcia osób długotrwale bezrobotnych, korzystając
z wniosków wypływających z wprowadzania gwarancji dla młodzieży w całej UE, i do ich
pełnego włączenia w europejską strategię zatrudnienia.
WZYWA KOMITET ZATRUDNIENIA I KOMITET OCHRONY SOCJALNEJ do:
31.
Prowadzenia prac nad udoskonaleniem tablicy wyników zawierającej wskaźniki zatrudnienia
i wskaźniki społeczne, aby lepiej można było zrozumieć rozwój sytuacji w obszarze
zatrudnienia i obszarze społecznym oraz zwiększyć spójność tej tablicy z przeglądem sytuacji
w dziedzinie zatrudnienia i przeglądem sytuacji w dziedzinie ochrony socjalnej, przy
jednoczesnym wzmocnieniu, jeżeli jest to możliwe, synergii pomiędzy tymi dwoma
instrumentami, oraz by można było ocenić społeczne skutki najważniejszych reform
strukturalnych;
32.
Ścisłej współpracy z Komitetem Polityki Gospodarczej w dziedzinach leżących w sferze
wspólnych kompetencji w kontekście procedury dotyczącej zakłóceń równowagi
makroekonomicznej;
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
9
PL
33.
Przedstawiania Radzie swoich opinii na temat wszelkich propozycji Komisji co do roli
wskaźników zatrudnienia i wskaźników społecznych w procedurze dotyczącej zakłóceń
równowagi makroekonomicznej;
34.
Przedkładania Radzie sprawozdań na temat szczegółowych ocen sytuacji przeprowadzonych
w ramach procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej, w ścisłej
współpracy z Komitetem Polityki Gospodarczej;
35.
Wdrożenia wzmocnionych metod współpracy między tymi komitetami a sekretariatami
europejskich partnerów społecznych;
36.
Komitet Zatrudnienia: do współpracy z sekcjami Rady odpowiedzialnymi za edukację i do
badania sposobów poprawienia i lepszego zorganizowania tych kontaktów, z naciskiem na
stworzenie podstaw pod opartą na wiedzy dyskusję o kwestiach związanych z kapitałem
ludzkim;
37.
Komitet Ochrony Socjalnej: do współpracy z Grupą Roboczą ds. Zdrowia Publicznego na
szczeblu wyższych urzędników w obszarze zagadnień związanych z politykami w zakresie
zdrowia;
38.
Komitet Ochrony Socjalnej: do współpracy z Komitetem Polityki Gospodarczej i Komitetem
Ekonomiczno-Finansowym w obszarze wspólnych kwestii dotyczących wydatków
związanych ze starzeniem się społeczeństwa.
____________________
6147/15
md/MW/sw
DG B 3A
10
PL