Międzynarodowy Związek Kolei (UIC) wobec nowych

Międzynarodowy Związek Kolei (UIC) wobec nowych

Wywiady i wydarzenia
Międzynarodowy Związek Kolei (UIC) wobec nowych wyzwań
Wywiad z Jerzym Wiśniewskim – dyrektorem Departamentu Fundamental Valuesn, członkiem
Zarządu w Międzynarodowym Związku Kolei (UIC)
TTS: Jaka jest rola i misja UIC? Czym różni się UIC od innych organizacji kolejowych?
Jerzy Wiśniewski: Od 1922 r., czyli od utworzenia organizacji
kolejowej UIC (Union Internationale des Chemins de Fer) z siedzibą w Paryżu, pełni ona rolę technicznej platformy ds. harmonizacji systemu kolejowego w międzynarodowych przewozach
kolejowych. Na swym pierwszym zgromadzeniu generalnym 51
administratorów kolejowych z Europy i Azji (PKP były również
członkiem-założycielem) przyjęło statut organizacji. Obecnie UIC
zrzesza 240 członków z 95 krajów całego świata. Misją UIC jest
promowanie rozwoju transportu kolejowego na świecie w odpowiedzi na wyzwania zrównoważonego rozwoju w kluczowych
obszarach, takich jak: standaryzacja, innowacyjność, przekazywanie zdobytego doświadczenia i wiedzy (tzw. transfer of knowledge), a także doradztwo techniczne (studia badawcze, rekomendacje techniczne).
UIC wyróżnia się spośród wielu istniejących organizacji o profilu kolejowym zasięgiem (organizacja światowa), uznaniem i rozpoznawalnością przez wiele organizacji rządowych i pozarządowych – współpracujemy z ok. 100 instytucjami i organizacjami
międzynarodowymi, m.in. ONZ, UE, Bankiem Światowym. Jest
największą organizacją kolejową o charakterze profesjonalnym.
Ma największe bazy danych technicznych z obszaru kolejnictwa,
posiada ok. 700 tzw. „fiszek” – technicznych standardów opisujących system kolejowy i jego komponenty. Fiszki te są regularnie
uaktualniane, a obecnie na bazie współpracy z organizacjami normalizacyjnymi, takimi jak ISO, IEC itp., opracowywane są pierwsze
„Międzynarodowe Standardy Kolejowe – IRS”, które w niedalekiej
przyszłości będą wpływać na szerszą i tańszą produkcję urządzeń
kolejowych na świecie.
Struktura UIC opiera się na 2 poziomach zarządzania: pierwszy,
reprezentowany przez członków UIC, zorganizowanych w Zgromadzeniu Generalnym i zgromadzeniach regionalnych (Afryka, Azja,
Ameryka Północna i Południowa i Bliski Wschód), i drugi, obejmujący grupy robocze złożone z ekspertów kolejowych przygotowujących decyzje na posiedzenia statutowe w obszarach: systemu
kolejowego (infrastruktura, instalacje stałe), przewozów pasażerskich i towarowych, a także bezpieczeństwa ruchu kolejowego,
ochrony osób, środowiska, szkoleń międzynarodowych, koordynacji badań naukowych. Rolę wspierającą, koordynującą i wykonawczą odgrywa Dyrekcja Generalna UIC w Paryżu, która wykonuje
prace administracyjne na zlecenie członków UIC, m.in. organizuje
posiedzenia organów statutowych i grup roboczych oraz rozpowszechnia wynik projektów, zarówno w formie dokumentacji technicznej, jak i poprzez szkolenia, konferencje, seminaria.
Czy zachodzące zmiany na rynku kolejowym będą miały wpływ na
przyszłą rolę UIC?
Mając na myśli zmiany zachodzące na rynku kolejowym, szczególnie europejskim, ale nie tylko, powołam się na następujące
ich elementy: komercjalizacja, prywatyzacja oraz standaryzacja
przedsiębiorstw kolejowych, wzrost konkurencji wewnętrznej i zewnętrznej, implikacje regulacji prawnych w obszarze UE (dyrekty-
12 10 /2015
mgr inż. Jerzy Wiśniewski, inżynier mechanik (specjalność: transport kolejowy)
– Politechnika Warszawska; fakultet uzupełniający: ekonomika transportu – Uniwersytet Szczeciński.
Od 2010 r. do chwili obecnej: członek
Zarządu w Międzynarodowym Związku
Kolei (UIC) – dyrektor Departamentu
Fundamental Values, współpracującego
i wspierającego kluczowe obszary działalności UIC, takie jak infrastruktura kolejowa, przewozy pasażerów i transport towarowy, odpowiadającego
szczególnie za działalność w zakresie: zrównoważonego rozwoju,
bezpieczeństwa, ochrony, szkoleń międzynarodowych i koordynacji
badań naukowych w obszarze kolejnictwa. Od 2012 r. koordynator
regionu UIC Afryka.
wy, TSI), postęp techniczno-technologiczny, kryzysy ekonomiczne.
Te aspekty znacznie wpłynęły na pozycję i rolę UIC wobec różnorodnych oczekiwań swych członków. Stworzono odpowiednie do
wyzwań grupy robocze, realizowanych jest szereg dedykowanych
projektów, zidentyfikowane zostały oczekiwania „regionalizacji”
działalności – regiony UIC opracowują specyficzne projekty wspierane przez całą organizację. W obszarze innowacyjności i rozwoju
sektora kolejowego prowadzona jest ścisła współpraca z Komisją
Europejską poprzez ERRAC (European Rail Reseach Advisory Council – kolejowa platforma badawczo-rozwojowa pod egidą KE).
Odpowiadamy na oferty prac projektowych, prowadzimy lub koordynujemy wiele takich projektów badawczych w imieniu własnym
oraz razem z naszymi członkami. Spółki PKP i Instytut Kolejnictwa
korzystają również ze wsparcia UIC w tych projektach. Dla lepszej
reakcji na zmieniające się w obszarze transportu kolejowego prawo prowadzona jest bieżąca współpraca z Europejską Agencją
Kolejową (ERA), Wspólnotą Kolei Europejskich (CER) oraz Zrzeszeniem Zarządców Infrastruktury (EIM).
Odpowiadając na wyzwania oraz dostosowując się do potrzeb
członków organizacji, tworzone są, adekwatne do rozwiązywania
aktualnych problemów, grupy robocze. Ostatnio zarówno problem dynamicznej standaryzacji, jak i potrzeby innowacyjności
w sektorze kolejowym, spowodowały utworzenie Platformy Standaryzacji oraz Platformy „Cyfryzacji”. W odpowiedzi na program
„Horyzont 2020” i projekt UE „Shift to Rail” stworzone zostały
struktury pozwalające na „szybką odpowiedź” sektora wobec
inicjatyw przemysłu kolejowego. Tymi zagadnieniami zajmuje się
m.in. „Research Innovation and Coordination Group” w obszarze
europejskim i „International Railway Research Board” w obszarze
globalnym – w tych strukturach aktywnymi uczestnikami są również Instytut Kolejnictwa i PKP.
Kwestie ograniczeń finansowych deklarowane przez naszych
członków, spowodowane przez niektóre ze wspomnianych wyżej
czynników, miały znaczący wpływ na wprowadzenie w Dyrekcji
Generalnej UIC wielu nowatorskich narzędzi kontrolingu finansowego, skutecznego raportowania wyników prac studialnych,
jak i narzędzi komunikacyjnych (nowa strona internetowa UIC,
Wywiady i wydarzenia
Extranet, Intranet). Nacisk na efektywne wykorzystanie finansowania organizacji przez jej członków oraz skuteczne zarządzanie
projektami i personelem zaowocowały powstaniem QMS – „Quality Management System”, który obecnie jest wdrażany. Składki
członkowskie są pod ścisłą kontrolą i pozostają na tym samym
poziomie od kilku lat.
Przyszłą rolą UIC będzie umocnienie pozycji międzynarodowej
w obszarze standaryzacji kolejowej (IRS), zwiększenie udziału
w projektach badawczych współfinasowanych przez instytucje
międzynarodowe. UIC nadal pozostanie platformą techniczną dla
swoich członków, służącą do benchmarkingu, promocji sektora
kolejowego w świecie, m.in. ze względu na swoją „przyjazność”
środowisku. Tworząc „UIC Railway Academy”, UIC proponuje swoim członkom nowatorskie formy edukacji i szkolenia menadżerów
(np. roczny „Rail Executive MBA” rozpocznie się w 2016 r.). Ponadto organizowanie światowych eventów będzie nadal istotną
działalnością organizacji.
Jakie są najważniejsze eventy organizowane przez UIC?
UIC corocznie organizuje średnio 50 kongresów, konferencji,
seminariów i warsztatów. Są one zazwyczaj współorganizowane
przez Dyrekcję Generalną i poszczególnych członków UIC lub też
naszych partnerów. Zapraszam do odwiedzenia naszej nowej
strony internetowej www.uic.org, gdzie można przekonać się o intensywnej działalności w tym zakresie.
Flagowymi konferencjami UIC o zakresie światowym są odbywające się co rok lub co dwa lata: ERTMS, Standardyzacja, Asset
Management, Safety, Security, Energy Efficiency, WRTC (Światowy
Kongres Szkoleń Międzynarodowych) Freight, Next Station, WCRR
(Światowy Kongres Badań Kolejowych ) i oczywiście World High
Speed Rail Congress.
W jakich najważniejszych projektach przewodzi i bierze udział UIC?
UIC aktualnie prowadzi ok. 200 projektów z obszaru: środowisko i zrównoważony rozwój, bezpieczeństwo ruchu kolejowego
i osób, przewozy towarowe, w tym korytarze międzynarodowe,
sygnalizacja, systemy kontroli i zarządzania ruchem pociągów,
standaryzacja (aktualizacja kart UIC – IRS), szkolenia między-
narodowe, ticketing, badania w zakresie tzw. interconnectivity
– połączenia usług kolejowych na dworcach i terminalach towarowych z innymi środkami transportu. Aktualnie realizowanych
jest 14 projektów finansowanych przez UE, głównie z obszaru
infrastruktury i bezpieczeństwa. Oprócz zaangażowania w aktualizację kart UIC i ekspansji standardów kolejowych via IRS
zaangażowaliśmy się w promocję sektora kolejowego na tle
zbliżającej się konferencji COP21 w Paryżu; gościć będziemy
oficjalnych przedstawicieli z ONZ (prawdopodobnie odwiedzi
nas nawet sekretarz generalny Ban Ki-moon). Oprócz ministra
transportu Francji, szefów DB, SNCF, UNIFE, ERA, którzy już potwierdzili swą obecność, spodziewamy się wielu przedstawicieli
świata kolejowego. Wydarzeniu w UIC towarzyszyć będzie przedpołudniowy przyjazd kilkunastu specjalnych pociągów międzynarodowych, dowożących m.in. oficjalnych przedstawicieli z KE,
ONZ do dworców paryskich. Spodziewamy się również pociągu
z Chin przez Rosję, rozpocznie on tydzień wcześniej swój przejazd – zapraszam do konsultacji strony UIC w sprawie założeń
tego projektu, zwanego „Train to Paris” (www.traintoparis.org).
Wcześniej wspomniałem o projekcie Rail Executive MBA – będzie to unikalny pierwszy kurs MBA o profilu kolejowym o globalnej uznawalności – 12 miesięcy, 35 uczestników, szkolenie
głównie online, 4 moduły kolejowe – w Europie, Azji, Ameryce.
Oto namiary: www.eml-executive.com. Zapraszam! Szczegóły
naszych projektów również dostępne są na stronie UIC.
Jakie są wrażenia po światowym kongresie dużych prędkości
w Japonii? Gdzie odbędą się kolejne?
Światowe kongresy kolei dużych prędkości odbywają się co 2–3
lata pod egidą UIC i są współorganizowane przez kolej członkowską. Ostatni kongres w Tokio był wyjątkowy pod kilkoma względami: rozmachu, japońskiej dokładności, postępu technicznego i coraz większej powszechności kolei dużych prędkości na świecie.
Japonia była kolebką rozwoju tego typu usług – pociąg Shinkansen
wprowadzono do ruchu 51 lat temu – to była wówczas „nowa kolej”, czyli „shinkansen” po japońsku. 9. Kongres UIC Kolei Dużych
Prędkości, współorganizowany przez East Japan Railway Company, przejdzie do historii jako najbardziej nowoczesny pod względem organizacji – wszyscy uczestnicy
wyposażeni zostali w tablety, na których
znajdowały się informacje, prezentacje
itp. 35 równoległych sesji prowadzonych
dynamicznie, świetnie przygotowanych,
na wysokim poziomie organizacyjno-merytorycznym. 2 200 uczestników kongresu i wystawy produktów kolejowych. Poziom kongresu i jego światowy oddźwięk
gwarantowała równiej wysokiej rangi
reprezentacja uczestników w sesjach
plenarnych, jak i obsługa medialna. Kongres m.in. otworzył premier Japonii Sinzo
Abe i jego trzej ministrowie. Bardzo wysoka ocena obserwatorów i uczestników
świadczy również o potrzebie kontynuacji
takich wydarzeń. Planujemy organizację
10. kongresu w roku 2017 w Istambule
(Turcja); mówi się, że następny po nim
będzie w Maroku, gdzie kończone są prace związane z projektem HS Rail.
Konferencja prasowa otwierająca Kongres Kolei Dużych Prędkości w Tokio. Fot. A. Pomykała
Rozmawiała Agata Pomykała
10 /2015 13