więcej - ISP Modzelewski

INSTYTUT STUDIÓW PODATKOWYCH
Nikomu dziś nie jest potrzebna nowa Ordynacja podatkowa
Kolejny miesiąc w pełni potwierdza, że nasze władze, w tym niestety również resort finansów,
niewiele wiedzą o funkcjonującym w naszym kraju systemie podatkowym, nie umieją obiektywnie
ocenić jego rzeczywistej efektywności, a chroniczny brak umiejętności prognozowania dochodów
budżetowych potwierdza coroczna prognoza budżetowa: w tym roku również spadają wpływy z
dwóch najważniejszych podatków: oficjalne dane za pięć miesięcy są bardzo złe: z VAT-u
zabraknie 15 mld zł, a z akcyzy 5 mld zł w stosunku do prognozy.
Rodzi się więc pytanie: czy w sensie makroekonomicznym przewidywane na ten rok dochody budżetowe
z tych podatków (ok. 135 mld zł z VAT-u i 63,5 mld z akcyzy) są prognozą optymistyczną?
Prawdopodobnie zaskoczę Czytelników: jest to prognoza … ostrożna, raczej pesymistyczna, bo udział
dochodów z tych podatków na poziomie ponad 14% PKB (ok. 230 mld zł) jest całkowicie realny i nie
musiałoby to wiązać się z podwyżką stawek, a podatnicy w większości mają pieniądze aby zapłacić ten
podatek.
Aby jednak osiągnąć możliwy makroekonomiczny poziom dochodów budżetowych muszą być jednak
spełnione inne, znacznie ważniejsze warunki, są nimi:
1.
prawo, które daje dostateczne podstawy do powstania zobowiązań podatkowych w tej wysokości
(dobre , niemające luk ustawodawstwo),
2.
podatnicy znają to prawo i chcą wykonywać swoje obowiązki (powszechny szacunek dla prawa –
dziś dość naiwne założenie),
3.
organy podatkowe i kontrolne potrafią wykryć i zmusić do płacenia tych, którzy nie chcą lub nie
wiedzą, że są zobowiązani do zapłaty (kompetentna władza – ocenę tego założenia pozostawiam
czytelnikom),
4.
stosunek wysokości zysków do poziomu ryzyka uchylania się od opodatkowania jest na korzyść
ryzyka, które może być dostatecznie duże (skuteczne rządzenie).
Po siedmiu latach rządzenia tym podatkiem przez liberalne trio urzędniczo-lobbystyczno-eksperckie,
żaden z powyższych warunków nie jest spełniony, bo:
prawo zawiera wiele świadomie i nieświadomie stworzonych luk, które pozwalają quasilegalnie
nie płacić tych podatków,
wiedza na temat podatków jest jeszcze gorsza niż przed laty, bo wszyscy mają świadomość, że
znajomość przepisów nic nie daje: trzeba zdobyć „urzędową interpretację”, a jej twórcy mają często
gdzieś przepisy prawa,
obywatelskie poczucie obowiązku, będące fundamentem każdego systemu podatkowego, podlega
od kilku lat głębokiej erozji i istnieje tylko w grupie małych i średnich podatników: „tłuste misie”
wiedzą, że dzięki „biznesowi optymalizacyjnemu” mogą nic nie płacić, a nawet uzyskać zwroty
niezapłaconych nigdy podatków,
aparat skarbowy jest w stanie wewnętrznej destrukcji: z dniem 1 kwietnia 2015 r. zafundowano
nam największy idiotyzm w postaci … połączenia w każdym województwie urzędów skarbowych i izb
skarbowych w jeden moloch, którym nikt, nawet geniusz organizacyjny nie jest w stanie skutecznie
zarządzać, a urzędnicy urzędów skarbowych, zagrożeni redukcją zatrudnienia, cicho lub jawnie
kontestują te zmiany i ich resortowego autora,
stosunek wysokości zysków do wielkości ryzyka uchylania się od opodatkowania jest wyjątkowo
niekorzystny: skutki kwotowe uchylania się od akcyzy i wyłudzanie VAT-u sięgają około 3% PKB są
często bezkarne.
Dlatego dziś praca nad napisaniem nowej Ordynacji podatkowej jest – z całym szacunkiem dla jej
czcigodnych twórców - stratą czasu: trzeba ratować budżet państwa, a kluczem do sukcesu jest zmiana
Materia³y prasowe – 2015
1
INSTYTUT STUDIÓW PODATKOWYCH
materialnego prawa podatkowego, sposobu zarządzania organami podatkowymi, a przede wszystkim
szybkie pożegnanie tych, którzy doprowadzili do obecnego stanu rzeczy.
Tu trzeba działać szybko, bo jesteśmy na równi pochyłej: co miesiąc jest gorzej, a od lipca 2015 r.
wszyscy podatnicy zaczną pierwszy raz w historii odliczać połowę VAT-u od paliw silnikowych. Jeśli nie
zrobi tego obecna ekipa, to trzeba poczekać do wyborów: one dają szansę zmiany. Oby na lepsze.
Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych
http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/ordynacja-podatkowa/724437,Nikomu-dzis-nie-jest-potrzebna-nowa-Ordynacja-podatkowa.html
Materia³y prasowe – 2015
2