rynek bułgarski - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady

Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
Biuletyn informacyjny
Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
RYNEK BUŁGARSKI
Nr 12/2011
Grudzień 2011r.
I. INFORMACJE MAKROEKONOMICZNE
1.Klimat biznesowy
Według wstępnych danych Krajowego Instytutu Statystycznego (Nacionalen Statisticheski
Institut) wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w miesiącu grudniu 2011 r. pozostaje na
poziomie z miesiąca poprzedniego. Jedynie w budownictwie koniunktura uległa pogorszeniu.
Wskaźnik koniunktury w budownictwie w grudniu 2011 r. zmniejszył sie w porównaniu z
miesiącem poprzednim o 5 pkt. z uwagi na mniej korzystne przewidywania związane z
działalnością budowlana. Oczekiwania przedsiębiorców w ciągu najbliższych trzech miesięcy
nie są optymistyczne. W odniesieniu do pracowników prognozy również się pogorszają.
W grudniu br. wskaźnik koniunktury w handlu detalicznym zachowuje poziom z poprzedniego
miesiąca. Menedżerowie nie spodziewają się również znaczących zmian w sytuacji
gospodarczej w przedsiębiorstwach w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. W ostatnim
badaniu odnotowano odzyskanie pozytywnych oczekiwań sprzedaży detalicznej w ciągu
najbliższych trzech miesięcy, a oczekiwania dotyczące zamówień u dostawców pozostają
stosunkowo korzystne.
________________________________________________________________________________1
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl
Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
Wskaźnik koniunktury w sektorze usług w grudniu br. zwiększył się w skali miesięcznej o 2,8
pkt. z powodu nieznacznej poprawy oczekiwań dotyczących sytuacji gospodarczej w
przedsiębiorstwach w ciągu najbliższych sześciu miesięcy.
2. Inflacja i wskaźnik cen konsumpcyjnych w miesiącu listopadzie 2011 r.
Indeks cen konsumpcyjnych (CPI) w listopadzie 2011 r. w stosunku do października 2011 r.
był na poziomie 100,3%, tj. miesięczna inflacja wyniosła 0,3%. Inflacja od początku roku
(listopad 2011 r. wobec grudnia 2010 r.) wyniosła 2,7%, natomiast inflacja roczna w
listopadzie 2011 r. wobec listopada 2010 r. wyniosła 3,1% .
Średnioroczna inflacja w okresie grudzień 2010 r. - listopad 2011 r. w porównaniu z okresem
grudzień 2009 r. – listopad 2010 r. wyniosła 4,4%.
Zródło: Krajowy Instytut Statystyczny (Nacionalen Statisticheski Institut) http://www.nsi.bg
W listopadzie 2011 r. w porównaniu z poprzednim miesiącem, ceny towarów i usług w
poszczególnych grupach towarów i usług konsumpcyjnych zmieniły się następująco:
•
•
•
•
•
•
•
•
jedzenie i napoje – wzrost o 0,5%;
napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe - spadek o 0,1%;
odzież i obuwie - wzrost o 0,7%;
mieszkania (czynsz, konserwacja i naprawy), woda, energia elektryczna, gaz i inne
paliwa - wzrost o 0,6%;
wyposażenie, urządzenia gospodarstwa domowego i bieżące utrzymanie domu – ceny
pozostają na poziomie z poprzedniego miesiąca;
ochrona zdrowia – wzrost o 0,1%;
transport - spadek o 0,2%;
komunikacja - spadek o 0,1%;
________________________________________________________________________________2
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl
Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
•
•
•
•
wypoczynek, rozrywka i rekreacja - ceny pozostają na poziomie z poprzedniego
miesiąca;
edukacja - spadek o 0,1%;
restauracje i hotele - wzrost o 0,6%;
różne towary i usługi - wzrost o 0,2%.
W ciągu miesiąca wzrosły ceny następujących produktów spożywczych: wyrobów
cukierniczych – o 0,9%, makaronów – o 0,2%, wieprzowiny – o 0,9%, mięsa z bydła - o
0,9%, drobiu – o 0,6%, mięsa mielonego – o 0,9%, kiełbas o krótkiej trwałości oraz o długiej
trwałości – odpowiednio o 2,3% i 1,4%, ryb i produktów rybnych - o 1,1%, świeżego mleka i
jogurtów - odpowiednio o 0,7% i 0,3%, sera żółtego – o 0,5%, sera białego słonego – o 0,3%,
masła – o 0,2%, margaryny – o 1,6%, papryki – o 11,0%, pomidorów – o 6,4%, ogórków – o
6,8%, fasoli - o 2,2%, oliwek – o 0,4%, gazowanych napojów – o 1,8%, kawy – o 1,8%, wina
– o 0,4% i in.
W listopadzie obniżyły się ceny następujących produktów spożywczych: ryżu – o 0,2%, mąki
– o 1,7%, oleju roślinnego – o 1,8%, owoców cytrusowych i południowych - o 10,3%, jabłek
– o 6,2%, cebuli – o 4,2%, marchwi - o 3,8%, soczewicy – o 0,4%, grzybów – o 1,2%, piwa o 0,7% i in.
W odniesieniu do towarów nieżywnościowych i usług wzrost odnotowano w następujących
grupach: odzież – o 0,6%, obuwie - o 0,8%, materiały do napraw i konserwacji mieszkań – o
0,5%, zaopatrzenia w wodę – o 0,2%, gazu dla gospodarstw domowych - o 2,2%, paliwa
płynnego na potrzeby gospodarstw domowych – o 2,3%, zamrażarek – o 0,7%, oleju
napędowego - o 2,9%, gazu do prywatnych środków transportu LPG – o 2,5%, sadownictwa i
kwiaciarstwa - o 1,6%, usług w restauracjach, kawiarniach i in. – o 0,6%, środków do higieny
osobistej – o 0,5% i in.
Spadek w listopadzie odnotowano w przypadku cen: kuchenek – o 0,2%, pralek i zmywarek –
o 0,2%, instalacji klimatyzacyjnych – o 0,9%, samochodów – o 1,1%, benzyny A95H – o
1,6%, benzyny A98H – o 0,9%, smarów silnikowych - o 0,3%, taksówek osobowych - o 0,3%
usług noclegowych – o 1,3% i in.
W listopadzie wzrosły ceny usług medycznych – o 0,2%, ceny usług stomatologicznych – o
0,1%, natomiast ceny leków pozostają na poziomie z poprzedniego miesiąca.
Zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych (HICP) w listopadzie 2011 r. w porównaniu
z październikiem 2011 r. wyniósł 100,1%, tj. miesięczna inflacja wyniosła 0,1%. Inflacja od
początku roku (listopad 2011 r. wobec grudnia 2010 r.) wyniosła 1,8%, natomiast inflacja
roczna w listopadzie 2011 r. wobec listopada 2010 r. - 2,6%.
Średnioroczna inflacja w okresie grudzień 2010 r. - listopad 2011 r. w porównaniu z okresem
grudzień 2009 r. - listopad 2010 r. wyniosła 3,6%.
Według HICP w listopadzie 2011 r. w porównaniu z poprzednim miesiącem, ceny towarów i
usług w grupach konsumpcyjnych zmieniły się następująco:
•
jedzenie i napoje - wzrost o 0,6%;
________________________________________________________________________________3
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl
Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe - spadek o 0,1%;
odzież i obuwie - wzrost o 0,6%;
mieszkania (czynsz, konserwacja i naprawy), woda, energia elektryczna, gaz i inne
paliwa – wzrost o 0,6%;
meble, sprzęt gospodarstwa domowego i bieżące utrzymanie domu – ceny pozostają
na poziomie z poprzedniego miesiąca;
ochrona zdrowia – wzrost o 0,1%;
transport - spadek o 0,7%;
komunikacja – spadek o 0,1%;
wypoczynek, rozrywka i rekreacja - spadek o 0,1%;
edukacja - spadek o 0,1%;
restauracje i hotele - wzrost o 0,1%;
różne towary i usługi - wzrost o 0,2%.
3. Wymiana handlowa Bułgarii w okresie styczeń-wrzesień 2011 r.
Według wstępnych danych Krajowego Instytutu Statystycznego (NSI) w okresie styczeń-wrzesień
2011 r. import towarów do Bułgarii był na poziomie 32,1 mld BGN, tj. o 20,6% więcej niż
w analogicznym okresie 2010 r. W samym wrześniu import odnotował wzrost o 21,5 %.
W okresie styczeń-wrzesień 2011 r. eksport towarów z Bułgarii był na poziomie 29,0 mld BGN, tj. o
32,0% więcej niż w analogicznym okresie 2010 r. W samym wrześniu eksport odnotował wzrost o
18,1 %.
Całkowite saldo handlu zagranicznego w okresie styczeń-wrzesień 2011 r. było ujemne dla Bułgarii i
wyniosło 3 085,0 mln BGN, co oznacza spadek o 1 556,5 mln BGN w porównaniu z analogicznym
okresem 2010 r.
Wymiana handlowa z krajami UE
Import Bułgarii z UE w okresie styczeń-wrzesień 2011 r. wzrósł o 20,5 % w porównaniu z
analogicznym okresem poprzedniego roku i wyniósł 18,7 mld BGN. W samym wrześniu 2011 r.
import Bułgarii z krajów członkowskich UE zwiększył się o 10,3 % w porównaniu z analogicznym
miesiącem 2010 r. i osiągnął wartość 2,1 mld BGN.
Największy wzrost importu odnotowano w odniesieniu do nieprzetworzonych (surowych)
materiałów, nienadających się do spożywania (z wyłączeniem paliw) oraz tłuszczy, masła i
wosku pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Spadek natomiast został odnotowany tylko w
ramach importu paliw mineralnych, olei i podobnych produkty.
W okresie styczeń-wrzesień 2011 r. eksport Bułgarii do UE zwiększył się o 34,6 % w porównaniu z
analogicznym okresem 2011 r. i wyniósł 18,1 mld BNG. W samym wrześniu 2011 r. eksport Bułgarii
z krajów członkowskich UE zwiększył się o 22,7 % w porównaniu z analogicznym miesiącem 2010 r.
i osiągnął wartość 2 mld BGN.
________________________________________________________________________________4
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl
Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
Największy wzrost eksportu odnotowano w odniesieniu do nieprzetworzonych (surowych)
materiałów, nienadających się do spożywania (z wyłączeniem paliw), substancji i produktów
chemicznych oraz tłuszczy, masła i wosku pochodzenia zwierzęcego i roślinnego.
Wymiana handlowa z krajami z poza UE
W okresie styczeń-wrzesień 2011 r. bułgarski import towarów z krajami z poza UE był na poziomie
13,8 mld BGN, tj. o 24,5% więcej niż w analogicznym okresie 2010 r. W samym wrześniu import
odnotował wzrost o 40,7 %.
Największy wzrost importu odnotowano w przypadku substancji i produktów chemicznych. Spadek
został odnotowany w ramach importu nieprzetworzonych (surowych) materiałów, nienadających się
do spożywania (z wyłączeniem paliw) oraz napoi bezalkoholowych i alkoholowych oraz tytoniu.
Eksport towarów z krajów z poza UE w okresie styczeń-wrzesień 2011 r. wyniósł 11,1 mld BGN. W
porównaniu z analogicznym okresem 2010 r. eksport wzrósł o 30,4%. W samym wrześniu eksport
odnotował wzrost o 14,4 %.
Największy wzrost eksportu odnotowano w ramach następujących grup towarowych:
tłuszcze, masła i woski pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, paliwa mineralne, oleje i
podobne produkty oraz nieprzetworzone (surowe) materiały, nienadające się do spożywania
(z wyłączeniem paliw). Spadek natomiast został odnotowany tylko w ramach eksportu
różnych produktów gotowych (niesklasyfikowanych gdzie indziej).
II. INFORMACJE GOSPODARCZE DOTYCZACE POSZCZEGÓLNYCH RYNKÓW
Rynek deserów czekoladowych w Bułgarii
Rynek deserów czekoladowych jest częścią ogólnego segmentu czekolady i wyrobów
czekoladowych. W ostatnich latach utrzymuje się na stałym poziomie pomimo ogólnego
spadku sprzedaży w handlu, odnotowanego w ubiegłym roku (według "Nielsen Bułgaria"). To
pokazuje, że ludzie nie chcą rezygnować z takich momentów przyjemności – osłodzenia się,
przypływu energii, zrelaksowania się i dzielenia się z przyjaciółmi. Zauważalna jest ekspansja
sprzedaży w dużych sieci handlowych, kosztem redukcji sprzedaży w małych sklepikach i
kioskach.
Obecnie rynek deserów czekoladowych w Bułgarii jest zdominowany przez sprzedaż
pojedynczych batonów przeznaczonych do indywidualnej konsumpcji. To, co jest widoczne
na bardziej rozwiniętych rynkach, a jeszcze nie w pełni zauważalne w Bułgarii, jest nie do
końca jeszcze rozwinięta oferta pakietów rodzinnych zawierających kilka deserów, które są
idealne do dzielenia się z przyjaciółmi i rodziną.
Obecny stan rynku produktów z grupy deserów czekoladowych można opisać trzema
słowami: stabilna słaba sprzedaż. Niemniej jednak zauważalny jest w ostatnich latach rozwój
rynku tych produktów. W najbliższych latach spodziewany jest rozwój tej podkategorii.
________________________________________________________________________________5
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl
Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
W czasach kryzysu coraz więcej firm oferuje pakiety promocyjne typu "2 produkty w
specjalnej cenie" lub "Kup dwa, otrzymasz jeden za darmo" w celu osiągnięcia wzrostu
sprzedaży. Zauważalna jest orientacja konsumentów do tańszych ofert, część kupujących
przechodzi z czekoladowych deserów na wafelki (rynek których pozostaje względnie stabilny
w czasie kryzysu). W latach poprzedzających kryzys u konsumentów odnotowano tendencję
do wymagania od deserów dodatkowych wyrafinowanych składników, za które byli skłonni
zapłacić więcej. To, co widzimy dzisiaj, jest to, że firmy opierają się głównie na rabatach i
ofertach promocyjnych. Poprzez takie działania na rynku udało się utrzymać dobry poziom
wielkości sprzedaży produkcji, podczas gdy pod względem wartości utrzymuje się negatywny
trend.
Rynek alkoholi w Bułgarii
Rynek alkoholi w Bułgarii pozostaje pod wpływem kryzysu gospodarczego. Przed 2009 r.
odnotowywano szybki wzrost rynku, który została zatrzymany w 2010r., w którym
odnotowano zmniejszenie ilości sprzedaży alkoholu w Bułgarii. Ogólna wielkość sprzedaży
napojów alkoholowych w 2011 r. ma wzrosnąć, jedna o mniej niż 1 %, a głównym motorem
będą importowane alkohole (zwłaszcza whisky) oraz wina. Jednocześnie sprzedaż piwa i rakii
będzie się dalej zmniejszać.
Jednym z głównych czynników, które negatywnie wpływały na sprzedaż alkoholu w Bułgarii
był postępujący spadek konsumpcji. Bułgarzy mają mniej pieniędzy niż przed kryzysem i
starają się oszczędzać. W rezultacie, przeszli do tańszych produktów, w większych
opakowaniach po obniżonych cenach. Znaczącym wyjątkiem jest tendencja wzrostu popytu
na whisky, gdzie irlandzkie oraz szkockie były produktami cieszącymi się największym
zainteresowaniem.
Cały rynek jest nadal zdominowany przez lokalne marki, zwłaszcza jeśli chodzi o piwo i
napoje spirytusowe, w tym rakiję. Duże międzynarodowe firmy, które importują zagraniczne
alkohole, są ukierunkowane na marki premium i produkty niszowe, takie jak butelkowane
mieszanki.
Jeśli odnotowywane obecnie lekkie ożywienie gospodarcze utrzyma się i nie nastąpi druga
fala kryzysu, sprzedaż alkoholu w Bułgarii prawdopodobnie wzrośnie o około 3% w ciągu
najbliższych 5 lat.
Oczekuje się, że głównym motorem ożywienia się będą cydry, irlandzkie whisky i lokalne
piwa premium. Spodziewane jest iż przekserowanie bułgarskiego konsumenta z taniego do
średniego przedziału cenowego produktów i zwiększenie ich zainteresowania napojami
niszowymi.
________________________________________________________________________________6
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl
Nr 12/2011, grudzień 2011r.
___________________________________________________________________________
III. INNE INFORMACJE GOSPODARCZE
Ranking Bułgarii na poziomie "BBB/A-3" według agencji Standard & Poors
Międzynarodowa agencja ratingowa Standard & Poors potwierdziła długo i krótkoterminowy
rating wiarygodności finansowej Bułgarii w walucie zagranicznej i lokalnej na poziomie
"BBB/A-3" ze "stabilną" perspektywą. Ocena odzwierciedla "silny i odnoszący sukces
kierunek, którym podąża rząd, odpowiednią politykę podatkową oraz niskie zadłużenie netto i
brutto. Standard & Poors oczekuje spowolnienia ożywienia gospodarczego w Bułgarii w 2012
r. oraz zmniejszenia wzrostu gospodarczego do około 1,5% w stosunku do 2,0% w 2011 r., co
bałoby odzwierciedleniem spowolnienia gospodarczego głównych partnerów handlowych
Bułgarii z Unii Europejskiej.
Spadek cen mieszkań w Bułgarii
Według analizy Bulgarian Properties, ceny mieszkań w Sofii odnotowały spadek o ponad
40% w porównaniu ze szczytem w 2008 r. Tylko w 2011 roku rzeczywiste ceny sprzedaży w
Sofii wykazały spadek o 10%.
W całej Bułgarii spadek cen w tym roku kształtuje się od 5% do 10%. Najbardziej
dramatycznym przykładem był spadek cen mieszkań w Bansko – o 25%. Kosztem spadku cen
liczba transakcji w Bułgarii wzrosła o prawie 30%.
W styczniu 2011r. średnia cena za metr kwadratowy mieszkania w stolicy wyniósł 930 EUR,
a w listopadzie br. była ona na poziomie 863 EUR. Średnie ceny, po których sprzedają się
mieszkania w Sofii w czwartym kwartale 2011r. są w granicach 700 i 750 EUR za m kw. prawie niezmienione w porównaniu z trzecim kwartałem.
Według ekspertów, od kilku miesięcy większość mieszkań kupowanych było w cenie 50 000
EUR. Przedział cenowy w którym najwięcej kupujących poszukiwała mieszkań w Sofii w
tym roku był od 30 000 do 55 000 EUR.
W okresie od początku października 2011 r. do połowu grudnia średnia cena transakcji za
mieszkanie w Sofii była 44 600 EUR, podczas gdy w tym samym okresie ubiegłego roku
średnia cena wynosiła 104 000 EUR. Co wynikało z zwiększonej w ubiegłym roku
aktywności w tym czasie sprzedaży mieszkań z wysokiej półki cenowej.
________________________________________________________________________________7
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii
ul. Bitola 6, 1680 Sofia, tel. +359 2- 869-11-25, 869-11-50, fax.+359 2- 869-11-29
e-mail: [email protected] , [email protected]
www.sofia.trade.gov.pl