strona 9 - Ziemia Piotrkowska

4 kwietnia 2013 r
nasze sprawy
Ziemia Piotrkowska
9
Czy Piotrków leży na gorących źródłach?
Na początku marca br. w piotrkowskiej filii kieleckiego Uniwersytetu
Przyrodniczo-Humanistycznego zawiązała się grupa inicjatywna, na
czele której stanął pomysłodawca
budowy w pobliżu Piotrkowa elektrociepłowni geotermalnej mgr inż.
Bogdan Chrzanowski.
Społecznik pozyskał do współpracy
prof. dr hab. Edwarda Alfreda Mierzwę
oraz absolwenta Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, pracownika
piotrkowskiej filii UJK, dr Sławomira Sołtysiaka, specjalistę w dziedzinie zdobywania funduszy europejskich. Grupa
już złożyła wizytę rektorowi Politechniki
Łódzkiej prof.dr hab.inż.Janowi Krysińskiemu, rozmawiając o kwestiach technicznych przedsięwzięcia. Wymierną
pomoc finansową dla pomysłu, pod warunkiem, że grupa inicjatywna zyska
osobowość prawną, obiecał zastępca
prezesa zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi Andrzej Czapla.
Projektem zainteresował się również
starosta powiatu piotrkowskiego Stanisław Cubała, który chce umożliwić powstanie przy samorządzie stowarzyszenia na rzecz budowy geotermalnej
elektrociepłowni.
Wody termalne wiele wieków temu były
znane Etruskom, Maorysom, mieszkańcom Nowej Zelandii, a także ludom
Ameryki Południowej, Środkowej i Północnej. Na dużą skalę wody termalne
wykorzystywano w starożytnym Rzymie.
Rozkład temperatur w skorupie ziemskiej, od którego między innymi zależy
temperatura Ziemi jest bardzo zróżnicowany. Podstawowym parametrem,
który charakteryzuje temperaturę Ziemi, jest stopień geotermiczny. Mówi
on, co ile metrów w głąb Ziemi, temperatura przyrasta o 1° C.
Wartość stopnia geotermicznego zależy od głębokości zalegania ciał magmowych, przewodnictwa cieplnego
skał, tektoniki, ukształtowania powierzchni ziemi, lokalizacji procesów
wulkanicznych, promieniotwórczych i
geotermicznych, a także od pewnych
zjawisk hydrogeologicznych.Jako średnią wartość stopnia geotermicznego w
skali globalnej przyjmuje się wielkość
33m/1°C.
Taką sama wartość można przyjąć dla
Piotrkowa Tryb.
Budowa elektrowni geotermicznych
na świecie.
Wiele krajów podpisując Protokół z Kioto, również Polska, zobowiązało się do
redukcji emisji gazów cieplarnianych,
co w aktualnej sytuacji rosnących cen
ropy, gazu ziemnego – wymusza pilną
konieczność wykorzystania energii odnawialnej, w tym geotermicznej, tam
gdzie jest to technicznie możliwe. W
skali światowej obserwuje się wzrost
wykorzystywania energii geotermicznej, w niedługim czasie moc zainstalowana wyniesie 13500 MW.
Energia geotermiczna pochodząca z
gorącego wnętrza kuli ziemskiej – jedna
ze źródeł energii odnawialnej – to woda
wtłoczona w głąb Ziemi, ogrzana od gorących skał, a następnie wydobyta na
powierzchnię, lub energia wydobyta na
powierzchnię, w postaci wód geotermicznych i pary.
Temperatury wnętrza ziemi szacowane
są na 4500°C do 6500°C, skąd ciepło
promieniuje w kierunku powierzchni
Ziemi. Gorące źródła tzw. gejzery są
charakterystycznym elementem krajobrazu Islandii, Nowej Zelandii, USA, itp.,
gdzie wykorzystuje się je jako źródło
wytwarzania energii elektrycznej i
ogrzewania wody.
W porównaniu z innymi dostępnymi
źródłami energii, energia geotermiczna
posiada szereg istotnych zalet:
jej wykorzystanie, nawet na znacznie
większą skalę niż obecnie nie spowoduje wyczerpania zasobów, jak ma to
miejsce w przypadku eksploatacji złóż
kopalnych,
- ciepło zgromadzone w złożach wód i
par geotermicznych oraz skałach, przewyższa wielokrotnie ilość ciepła do uzyskania z paliw kopalnych, a nawet odnawialnych źródeł energii,
- wykorzystywana jest do produkcji
energii elektrycznej w 21 krajach świata, a elektrownie geotermiczne wytwarzają ponad 8200 MW energii, zaopatrując w prąd ok. 60 mil. gospodarstw
domowych,
- wykorzystuje się ją – ze względu na
techniczne możliwości dostaw w pobliżu miejsca występowania,
jest czysta ekologicznie, czyli jej stosowanie nie powoduje emisji szkodliwych
substancji (pyłów, gazów) do otoczenia,
jak ma to miejsce w stosunku do spalania węgla, ropy naftowej i gazu,
- tańsza w porównaniu z kosztami pozyskania energii elektrycznej i ciepła z
tradycyjnych paliw kopalnych,
pewność pozyskania – można uzyskiwać bez przeszkód przez cały rok,
- po wytworzeniu energii elektrycznej,
może być dalej spożytkowana jako
energia cieplna,
- przepisy Unii Europejskiej, dotyczące
gazów i pyłów nie obejmują zakładów
geotermicznych, to powoduje , że rośnie jej atrakcyjność,
- znacznie zmniejsza się zapotrzebowanie na kopalne nośniki energii.
Według dostępnych danych, na dużą
skalę, energię geotermiczną pozyskaną z gorących źródeł, wykorzystuje się
w Islandii, USA, Francji, Austrii i na Węgrzech. Szczególny rozwój energetyki
geotermicznej obserwuje się ostatnio w
Niemczech, gdzie udokumentowane
zasoby obejmują tylko 50 proc. powierzchni kraju, jednakże z szansą na
przemysłowe wykorzystanie. Pomimo,
iż w Niemczech wykorzystanie wód termalnych możliwe jest w niewielu miejscach, np. w regionie Górnej Bawarii,
Północnej Nadrenii – Westfalii, Przedgórzu Alpejskim, Północnym Szwarzwacdzie, Meklemburgii – Pomorzu
Przednim oraz punktowo w północnych
i zachodnich Niemczech rośnie zainteresowanie wykorzystywaniem przemysłowym energii geotermicznej.
I tak po uruchomieniu pierwszej elektrowni geotermicznej w Meklemburgii –
Pomorzu, w listopadzie 2007 r. oddano
do użytku przemysłowego nową geotermalną w Landau, następną będzie
Unterhaching, a w 2006 r. rozpoczęto
budowę prywatnej elektrowni na terenie
Brandenburgii o mocy 25 MW. Kolejne
projekty wykorzystania energii geotermicznej realizuje się w Północnej Nadrenii – Westfalii. 21 listopada 2007 r.
przekazano do wykorzystania przemysłowego elektrownię geotermiczną w
Landau o mocy 3 MW, która zaopatrywać będzie w energię elektryczną 6000
gospodarstw domowych. Cała inwestycja kosztowała 15 mln euro.
Geotermia w Polsce
Polska posiada największe w Europie
zasoby energii geotermalnej, które występują pod powierzchnią 80% kraju.
Obserwowany w ostatnich latach
wzrost zainteresowania wykorzystaniem energii geotermalnej skutkuje powstaniem szeregu prac studialnych do-
tyczących warunków geologicznych,
technicznych, ekonomicznych budowy
ujęć geotermalnych w określonych
miejscowościach.Większość z nich została oparta na koncepcjach i opracowaniach naukowców z Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN,
Akademii Górniczo – Hutniczej, Politechniki Szczecińskiej (np.opracowanie
pod kierownictwem prof. Góreckiego,
obszerne studium zawierające oceny
możliwości zagospodarowania energii
geotermalnej w 22 miejscowościach
położonych na obszarze synklinorium
mogileńsko – łódzkiego czy studium dotyczące budowy ciepłowni w 27 miejscowościach na obszarze niecki szczecińskiej i północnej części monokliny
przedsudeckiej opracowane przez zespół prof. Sokołowskiego), opracowanie pierwszego projektu elektrociepłowni w Polsce przygotowują naukowcy z
Politechniki Łódzkiej. Dostali na niego
grant z Ministerstwa Nauki w wysokości
588 tyś. zł.
W Polsce mamy niewielkie tradycje w
zakresie korzystania z wód geotermalnych albowiem na naszym terytorium
(poza Sudetami) nie istniały samoczynne wypływy tych wód.
Dopiero w 1844 roku odkryto źródło termalne w Jaszczurówce koło Zakopanego (dzisiaj już nieczynne).
Pierwszy zakład geotermalny w kraju
wybudował IGSME PAN w roku 1993,
na Podhalu.
Jako ujęcie eksploatacyjne wykorzystano otwór Bańska IG – 1 o głębokości
5261 m, wykonany w Białym Dunajcu
przez Oddział Karpacki PIG.
Obecnie, wody o temperaturze 86°C,
eksploatuje się dwoma otworami produkcyjnymi, a po wykorzystaniu zmagazynowanego w niej ciepła, zatłacza
się z powrotem otworami chłonnymi.
W sumie można pobierać 670 m3 wody
na godzinę.
Energia cieplna z wydobytych wód termalnych jest odbierana za pośrednictwem wymienników ciepła, a dalej przesyłana do odbiorców.
Obecnie wody geotermalne na terytorium Polski wykorzystywane są w czterech zakładach geotermalnych: na
Podhalu, w Pyrzycach, Mszczonowie i
Uniejowie.
Dzięki gorącym źródłom Uniejów będzie jedynym miejscem w Polsce niezależnym od wielkich elektrowni, bowiem
powstanie tam pierwsza w naszym kraju elektrociepłownia geotermalna, a istniejący już zakład geotermalny w Uniejowie korzysta z wody o temperaturze
ok. 68° C. Instalacja tego zakładu stanowi przykład wykorzystania wód geotermalnych w połączeniu z ciepłownią
olejową, składa się on z dwóch bloków:
pierwszy – geotermalny, zawiera otwór
produkcyjny i zatłaczający, wymienniki
ciepła, filtry i system tłoczenia między
otworami, zaś drugi – dwa kotły opalane lekkim olejem opałowym.
W ten sposób ogrzewa się 65% miasteczka: domki jednorodzinne, bloki
mieszkalne, przedszkola, szkoły i urzędy.
Miejscowe źródła są mocno zasolone.
Dlatego woda z nich nie jest bezpośrednio kierowana do sieci, ale do wymienników ciepła .Tam przez tytanową,
odporną na korozję – ścianę, oddaje
ciepło wodzie z instalacji centralnego
ogrzewania, a następnie wraca pod ziemię.
Uniejowskie źródła mają temperaturę
ok.68°C, to wystarcza by ogrzać mieszkania, gdy na dworze jest - 2°C. Przy
silnych mrozach wodę trzeba dodatkowo podgrzać do ok. 110°C mówi prof.
Jan Krysiński, rektor Politechniki Łódzkiej. W zakładzie uniejowskim do tego
służy kocioł, w którym wykorzystuje się
biomasę, np. odpady z tartaków. To jedyny w Polsce system, w którym do wytwarzania ciepła stosowane są dwa całkowicie ekologiczne źródła – woda geotermalna i biomasa.
.
Energia z głębi Ziemi dla Piotrkowa
Pomimo znacznego potencjału energetycznego w Polsce, dopiero 10 lat temu
rozpoczęto techniczną eksploatację
źródeł ciepła. Według mapy rozkładu
temperatur i punktu pomiarowego 1949
IG – 1 Piotrków Tryb., można określić
stopień geotermalny dla Piotrkowa i
okolic, który to wynosi 33 m/1°C. Energię drzemiącą w głębi ziemi, w okolicach Piotrkowa, można wykorzystać do
uruchomienia elektrowni geotermalnej,
a parę do ogrzania wszystkich posesji
Piotrkowa i Powiatu Piotrkowskiego.Podając wodę z oczyszczalni ścieków do
otworu zatłaczającego o głębokości
3000 m p.p.t. można uzyskać z tego
otworu wodę o temp. 95° - 100°C, a z
głębokości 4000 m p.p.t. uzyskujemy o
temperaturze 130° - 135°C. Biorąc duży koszt wywiercenia 1000 m i uzyskanie tylko 35°C, będziemy rozpatrywać
wartość temperaturową z głębokości
3000 m.
Proponowana instalacja geotermalna
będzie się składać z trzech otworów o
głębokości 3000 m p.p.t., w skład których będą wchodziły dwa otwory boczne zatłaczające, i jeden produkcyjny
środkowy. Do uruchomienia elektrowni
geotermalnej, niezbędne będą cztery
grupy otworów geotermalnych (tercety), po jednym tercecie dla turbiny. Wodę do otworów zatłaczających będzie
się dostarczać, z nowo wybudowanej
oczyszczalni ścieków oraz podgrzaną
wodę powrotną i ewentualnie z ujęcia
wody w Uszczynie. Woda powrotna i z
ujęcia w Uszczynie podniesie stopień
cieplny ogólnie zatłaczanej wody, a zatem uzyskamy wyższą temperaturę
wody z otworów produkcyjnych.
Do uruchomienia elektrowni geotermalnej potrzebna nam będzie temperatura pary nasyconej, którą to otrzymamy łącząc wodę z otworów geotermalnych, z wodą z kotłowni opalanej
odpadami (spalanie śmieci). Zważywszy na niewystarczającą temperaturę
otrzymywaną z otworów geotermalnych, istnieje potrzeba wybudowania
spalarni odpadów. Spalanie opadów
komunalnych (po uprzedniej segregacji) należy oprzeć na najnowszej technologii szwedzkiej, lub holenderskiej.
Wybudowanie najnowszej technologicznie spalarni dawałoby szansę na
jej akceptację przez społeczność lokalną. Należałoby się zastanowić nad
budowa spalarni odpadów i kolektora
baterii solarnych.
30- lecie sołtysowania
27 marca w Woli Krzysztoporskiej odbyło się spotkanie z sołtysami. Była to
również okazja, aby uczcić 30-lecie pełnienia funkcji sołtysa miejscowości
Wola Krzysztoporska przez Antoniego Mroczkowskiego.
Roman Drozdek – Wójt Gminy Wola Krzysztoporska pogratulował wytrwałości
i podziękował za wiele lat współpracy, wręczając bukiet kwiatów, pamiątkową
plakietę z życzeniami oraz upominek. Pan Antoni podczas uroczystości bardzo
miło wspominał wydarzenia sprzed wielu lat.
Sołtys jest osobą wyjątkowo zaangażowaną w działalność rolniczą. Swoje
gospodarstwo prowadzi w Woli Krzysztoporskiej. Chętnie odwiedza miejsca,
w których można obejrzeć rolnicze nowinki i podzielić się doświadczeniami.W 2010
roku pojechał w tym celu do Danii na Międzynarodowe Targi Rolnicze
„AGROMEK”, corocznie uczestniczy w krajowych targach rolniczych, które
odbywają się w Bednarach, Poznaniu i Kielcach.Od 15 lat jest członkiem Polskiego
Związku Producentów Ziemniaków i Nasion Rolniczych.W październiku 2011 roku
został uhonorowany odznaczeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za zasługi
dla rolnictwa oraz długoletnią działalność na rzecz związku (był wśród ośmiu
wyróżnionych osób).