2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ORAZ UWARUNKOWANIA

Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
2.
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ORAZ UWARUNKOWANIA
REALIZACYJNE PROGRAMU
2.1.
Cel, zakres i metoda opracowania
2.1.1. Wst(p
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627, z pó n.
zmianami) nak"ada na organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy obowi'zek sporz'dzania
odpowiednio: wojewódzkiego, powiatowego i gminnego programu ochrony rodowiska (dalej
program). Dokumenty te maj' nawi'zywa* odpowiednio: do polityki ekologicznej kraju - program
krajowy, do programu wojewódzkiego
program oraz do programu powiatowego
program
gminny. Projekt programu, podlega opiniowaniu przez organ wykonawczy jednostki wy,szego
szczebla i jest uchwalany odpowiednio przez sejmik województwa, rad- powiatu lub rad- gminy. Z
wykonania programu sporz'dza si- co 2 lata raporty. Program podlega aktualizacji co 4 lata.
Program ma stanowi* dla samorz'du lokalnego dokument strategiczny w zakresie ochrony
rodowiska, okre laj'cy cele i zadania wyznaczone do realizacji w odpowiednich horyzontach
czasowych, nawi'zuj'cych do kierunków przyj-tych na poziomie kraju, województwa, powiatu
i gminy. Szczególne znaczenie posiada polityka ekologiczna pa1stwa na lata 2003÷2006”,
z uwzgl-dnieniem perspektywy na lata 2007÷2010, przyj-ta Uchwa"' Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 8 maja 2003 r. (Dz. U. Nr 33, poz. 433). Polityka ta stanowi aktualizacji uszczegó"owienie d"ugookresowej „II Polityki Ekologicznej Pa1stwa” (PEP) w nawi'zaniu do
priorytetowych kierunków dzia"ania okre lonych w przyj-tym „VII Programie dzia"a1 Unii
Europejskiej w dziedzinie rodowiska” oraz dokumentach wcze niejszych, w tym g"ównie
„Deklaracji w sprawie rodowiska i rozwoju – Agenda 21” (Rio de Janeiro, 1992) dotycz'cej
respektowania zasady zrównowa,onego w rozwoju, tj. uwzgl-dniania celów ekologicznych we
wszystkich dziedzinach spo"eczno-gospodarczych. Za realizacj- zasad zrównowa,onego rozwoju w
obr-bie gminy (powiatu) odpowiada samorz'd lokalny.
Program ochrony ,rodowiska dla miasta Kielce (dalej Program) zosta0 opracowany
zgodnie z „Wytycznymi sporz2dzania programów ochrony ,rodowiska na szczeblu
regionalnym i lokalnym, opublikowanymi przez Ministerstwo 6rodowiska w grudniu 2002 r.
2.1.2. Cel Programu
Celem Programu jest poprawa jako,ci 8ycia mieszka9ców oraz wzrost atrakcyjno,ci
miasta dla rozwoju spo0eczno-gospodarczego, przy racjonalnym wykorzystaniu zasobów
przyrody i ich ochronie, w dostosowaniu do kierunków tych dzia0a9 przyj(tych w „Programie
ochrony ,rodowiska województwa
,wi(tokrzyskiego” (WPO6) oraz w „II Polityce
1
ekologicznej pa9stwa” (PEP) .
Program zosta" opracowany w oparciu o istniej'ce i dost-pne dane, przy czym konieczno *
uzupe"nienia lub rozszerzenia tych danych zosta"a zasygnalizowana w ramach realizacji celów
krótkookresowych w postaci opracowa1 o charakterze programów, prac naukowo-badawczych czy
inwentaryzacji. Koncepcja Programu przewiduje:
• sformu"owanie
celów
strategicznych
krótkookresowych,
redniookresowych
i d"ugookresowych (do roku 2015) ochrony rodowiska oraz
• wskazanie przedsi-wzi-* niezb-dnych dla ich realizacji,
1
przyj-tej Uchwa"' Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 8 maja 2003 r. w sprawie przyj-cia „Polityki Ekologicznej
Pa1stwa na lata 2003÷2006 z uwzgl-dnieniem perspektywy na lata 2007÷2010” (MP Nr 33 z 18 czerwca 2003 r
poz. 433)
21
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
w cis"ym zwi'zku z przewidywanym rozwojem poszczególnych dziedzin gospodarki miejskiej2,
na tle g"ównych dziedzin rozwoju i zwi'zanych z nimi kierunków oddzia"ywania na rodowisko
oraz na podstawie diagnozy i prognozy stanu rodowiska i uwarunkowa1 polityki ekologicznej.
•
•
•
Cele wskazane w PEP zosta"y zaadaptowane dla potrzeb Programu, przy za"o,eniu, ,e:
b-dzie obejmowa" okres do 2015 roku i dalej (perspektywa d"ugookresowa),
pierwszym okresem wdro,eniowym b-d' lata 2003÷2006 (tzw. perspektywa krótkookresowa),
zaproponowany harmonogram wdra,ania3 Programu, oparty o okresow' weryfikacj- celów
d"ugookresowych (co 4 lata) i celów krótkookresowych (co 2 lata), zapewni mo,liwo *
pe"nego dopasowania do celów i dzia"a1 PEP
2.1.3. Zakres Programu
Zakres (tre *) poszczególnych rozdzia"ów Programu obejmuje:
Rozdzia0 1 ogóln' charakterystyk- miasta, w tym syntetyczne opisy dotycz'ce: po"o,enia
fizyczno–geograficznego, budowy geologicznej, warunków klimatycznych,
zasobów przyrody i walorów krajobrazowych, demografii, gospodarki,
przemian spo"eczno–gospodarczych i specyficznych cech kierunkuj'cych
rozwój miasta;
Rozdzia0 2 cele, zakres i metod- opracowania, uwarunkowania wynikaj'ce z: przepisów
prawnych, PEP, kierunków polityki przestrzennej pa1stwa, po"o,enia, otoczenia
i powi'zania z sieci' dróg, pe"nienia funkcji o rodka metropolitalnego
i subregionalnego, rodowiska kulturowego i i walorów krajobrazowych,
dotychczasowego rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta
i in,ynierii miejskiej, barier rozwoju przestrzennego miasta oraz uwarunkowania
przyrodnicze, geomorfologiczne, hydrogeologiczne, abiotyczne i biotyczne;
Rozdzia0 3 ocen- aktualnego stanu rodowiska oraz zasobów naturalnych jako podstaw- do
zdefiniowania polityki na najbli,sze kilkana cie lat i wskazania dzia"a1, które
pozwol' na poprawienie jako ci rodowiska oraz zrównowa,ony rozwój miasta;
Rozdzia0 4 cele i zadania polityki ekologicznej na terenie miasta;
Rozdzia0 5 program dzia"a1 i przedsi-wzi-* w celu poprawy stanu rodowiska w mie cie
zgodnie z ustalonymi priorytetami;
Rozdzia0 6 charakteryzuje narz-dzia i instrumenty realizacji programu ochrony rodowiska
obejmuj'ce instrumenty prawno-ekonomiczne, spo"eczne i strukturalne oraz
podmioty bior'ce udzia" w realizacji Programu;
Rozdzia0 7 ocen- realizacji ochrony (monitoring, wska niki);
Rozdzia0 8 nak"ady finansowe niezb-dne dla realizacji Programu;
Rozdzia0 9 przedstawia program operacyjny dla miasta do 2006 r.;
Rozdzia0 10 potencjalne zmiany stanu rodowiska w przypadku zaniechania realizacji
Programu.
2
okre lonym w strategii rozwoju miasta Kielce do 2015 roku
opisany w rozdziale 6 Programu
3
22
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
2.2. Uwarunkowania wynikaj2ce z aktów prawnych oraz polityki ekologicznej
pa9stwa
2.2.1. Wprowadzenie
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony rodowiska wprowadza obowi'zek (art.
13÷16) przygotowania i aktualizowania, co 4 lata polityki ekologicznej pa1stwa, porz'dkuje
dotychczasow' praktyk- okresowego sporz'dzania dokumentów programowych o nazwie „Polityka
ekologiczna pa1stwa" dla ró,nych horyzontów czasowych. Opracowana w 2000 r. „II Polityka
ekologiczna pa1stwa" (PEP), ustala cele ekologiczne do 2010 i 2025 r. Opracowany w 2002 r.
„Program Wykonawczy do II Polityki ekologicznej pa1stwa, na lata 2002÷ 2010" jest dokumentem
o charakterze operacyjnym, wskazuj'cym adresatów i terminy realizacji konkretnych zada1 lub
pakietów zada1, przewidzianych do realizacji, a tak,e szacuj'cym niezb-dne nak"ady i ród"a ich
finansowania. Wi-kszo * dzia"a1 przyj-tych w PEP4 Polska b-dzie realizowa* jako cz"onek Unii
Europejskiej, równolegle z wielokrotnie aktualizowanym „Narodowym programem przygotowania
do cz"onkostwa", w szczególno ci z dokumentem zawieraj'cym ko1cowe ustalenia i przyj-te przez
Polsk- zobowi'zania cz"onkowskie (CONF-PL 95/01).
Art. 13 ustawy Prawo ochrony rodowiska stanowi, ,e polityka ekologiczna pa1stwa ma na
celu stworzenie warunków do realizacji ochrony rodowiska w warunkach zrównowa,onego
rozwoju, w szczególno ci harmonizowania celów ochrony rodowiska z celami gospodarczymi
i spo"ecznymi. Oznacza to, ,e realizacja polityki ekologicznej pa1stwa powinna dokonywa* sipoprzez zmian- modelu produkcji i konsumpcji, zmniejszanie materia"och"onno ci,
wodoch"onno ci i energoch"onno ci gospodarki, stosowanie najlepszych dost-pnych technik (BAT)
i dobrych praktyk gospodarowania, a w dalszej kolejno ci przez konkretne dzia"ania odniesione do
poszczególnych komponentów rodowiska. Aspekty ekologiczne powinny by* w"'czane do polityk
sektorowych we wszystkich dziedzinach gospodarowania, do strategii i programów na szczeblu
regionalnym i lokalnym.
2.2.2. Zasady polityki ekologicznej pa9stwa
Wiod'c' zasad' jest, zgodna z Konstytucj' RP, zasada zrównowa8onego rozwoju,
traktuj'ca równorz-dnie racje spo"eczne, ekonomiczne i ekologiczne, wraz z zasadami:
• przezorno,ci (podwojenia dzia"a1, gdy pojawia si- uzasadnione prawdopodobie1stwo
wyst'pienia problemu),
• integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi (traktowania celów
ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i spo"ecznymi), równego dost(pu do
,rodowiska przyrodniczego, uspo0ecznienia,
• „zanieczyszczaj2cy p0aci" (odpowiedzialno * za skutki zanieczyszczenia ponosi
u,ytkownik rodowiska),
• prewencji (podejmowania dzia"a1 zabezpieczaj'cych na wszystkich etapach realizacji
przedsi-wzi-*),
• stosowania najlepszych dost(pnych technik (BAT),
• subsydiarno,ci (stopniowego przekazywania kompetencji i uprawnie1 na ni,sze szczeble
zarz'dzania rodowiskiem),
• skuteczno,ci ekologicznej i efektywno,ci ekonomicznej (minimalizacji nak"adów na
jednostk- uzyskanego efektu).
4
przede wszystkim w nawi'zaniu do priorytetowych kierunków dzia"ania okre lonych w przyj-tym VI Programie
dzia"a1 Unii Europejskiej w dziedzinie rodowiska, obowi'zuj'cym do 2010 r.
23
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
2.2.3. Cele polityki ekologicznej pa9stwa
1.
24
Poprawa stanu rodowiska w dziedzinie ochrony przyrody i racjonalnego u,ytkowanie
zasobów przyrody, w wyniku:
• wzrostu lesisto ci na terenie kraju do 30% w roku 2020 i 33% po roku 2050
(wg „Krajowego programu zwi-kszania lesisto ci” zaktualizowanego w maju 2003 r.),
• uporz'dkowania granicy rolno le nej z korzy ci' dla warto ci krajobrazu, funkcjonowania
lasów i rolnictwa,
• ochrony i zrównowa,onego rozwoju lasów,
• utworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000,
• ochrony terenów wodno-b"otnych,
• racjonalizacji u,ytkowania wody,
• zmniejszenia materia"och"onno ci, wodoch"onno ci, energoch"onno ci i odpadowo ci
gospodarki, wzrostu wykorzystania energii ze róde" odnawialnych,
• ochrony gleb,
• ochrony zasobów kopalin i wód podziemnych,
• kszta"towania stosunków wodnych i ochrony przed powodzi',
w tym:
• w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu:
– utrzymanie na odpowiednim poziomie ró,norodno ci biologicznej i krajobrazowej,
– zwi-kszenie powierzchni obszarów chronionych (do 1/3 terytorium kraju),
– rekultywacja i renaturalizacja obszarów zdegradowanych,
– powstrzymywanie procesu degradacji zabytków kultury,
– zwi-kszenie skuteczno ci ochrony obszarów obj-tych ochron' prawn',
– renaturalizacja i poprawa stanu najcenniejszych, zniszczonych ekosystemów i siedlisk,
– restytucja wybranych gatunków,
– rozwój prac badawczych i inwentaryzacyjnych w zakresie oceny stanu i rozpoznania
zagro,e1 bioró,norodno ci,
– utrzymanie krajobrazu rolniczego, zwi-kszenie wsparcia i rozwoju rolnictwa
ekologicznego,
– zapewnienie ochrony i racjonalnego gospodarowania bioró,norodno ci',
– wzrost stanu wiadomo ci ekologicznej spo"ecze1stwa i w"adz lokalnych,
– zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych na terenach przyrodniczo cennych,
– zapewnienie przeciwdzia"ania wprowadzania obcych gatunków, zagra,aj'cych
integralno ci naturalnych ekosystemów i siedlisk,
• w zakresie kszta"towania stosunków wodnych i ochrony przed powodzi':
– racjonalizacja zu,ycia wody,
– eliminowanie wykorzystania wód podziemnych na cele przemys"owe,
– zwi-kszenie pojemno ci zbiorników retencyjnych,
– efektywna ochrona przed powodzi',
• w zakresie racjonalizacji u,ytkowania wody:
– zaniechanie nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych na cele przemys"owe,
– zastosowanie najlepszych dost-pnych technik produkcji przemys"owej i praktyk
rolniczych w celu zmniejszenia zapotrzebowania na wod- i do ograniczenia "adunków
zanieczyszcze1, odprowadzanych do odbiorników,
– racjonalizacja zu,ycia wody w gospodarstwach domowych (ograniczenie
marnotrawstwa, strat w systemach rozprowadzania i odbioru wody),
• w zakresie zmniejszenia materia"och"onno ci, wodoch"onno ci, energoch"onno ci,
odpadowo ci gospodarki i wzrostu wykorzystania energii ze róde" odnawialnych:
– poprawa efektywno ci ekonomicznej procesów wytwórczych,
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
zasady likwidacji zanieczyszcze1, uci',liwo ci i zagro,e1 u ród"a,
zmniejszenie energoch"onno ci zarówno w procesach wytwórczych, w sferze us"ug
oraz konsumpcji,
– wzrost wykorzystania energii ze róde" odnawialnych do 7,5 % w 2010 r.,
– wzrost udzia"u w produkcji energii elektrycznej i cieplnej energii ze róde"
odnawialnych (energia wody i wiatru, energia geotermalna, energia s"oneczna, energia
z biomasy) oraz z odpadów,
• w zakresie ochrony gleb:
– przeciwdzia"anie przejmowaniu gleb nadaj'cych si- do wykorzystania rolniczego lub
le nego na inne cele, zw"aszcza inwestycyjne,
– podniesienie poziomu wiedzy u,ytkowników gleb i gruntów w zakresie mo,liwo ci
eksploatacji gleb,
– doskonalenie struktur organizacyjnych zajmuj'cych si- problematyk' ochrony gleb,
racjonalnego ich u,ytkowania, przygotowania programów dzia"a1 w tym zakresie,
– wprowadzenie w rolnictwie sposobu produkcji zgodnego z ustaw' o rolnictwie
ekologicznym,
– obj-cie monitoringiem gleb rejestracj- zmian wynikaj'cych z rodzaju i intensywno ci
eksploatacji oraz oddzia"ywania negatywnych czynników,
– eliminacja produkcji rolniczej lub odpowiednia zmiana struktury upraw na glebach
zanieczyszczonych substancjami niebezpiecznymi tam, gdzie stopie1 zanieczyszczenia
przekracza dopuszczalne wska niki dla zdrowia ludzi,
– przywracanie warto ci u,ytkowej glebom, które uleg"y degradacji (oczyszczanie,
rekultywacja, odbudowa w"a ciwych stosunków wodnych),
– dostosowanie do naturalnego, biologicznego potencja"u gleb (formy ich
zagospodarowania) - rolniczego lub le nego,
• w zakresie wzrostu lesisto ci, wzbogacenia i racjonalnej eksploatacji zasobów le nych:
– dalsze zwi-kszanie lesisto ci, sta"e powi-kszanie zasobów le nych,
– rozszerzanie zasi-gu renaturalizacji obszarów le nych,
– kszta"towanie
lasu
wielofunkcyjnego
(poprawa
funkcji
wodoch"onnej,
klimatotwórczej, glebochronnej),
– wdro,enie zasad ochrony i powi-kszenie ró,norodno ci biologicznej w lasach na
poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym,
– zachowanie zdrowotno ci i ,ywotno ci ekosystemów le nych,
– zapewnienie ochrony le nych zasobów genowych,
– racjonalne, zgodne z zasadami przyrody, u,ytkowanie zasobów le nych,
– zachowanie w stanie zbli,onym do naturalnego lub odtworzenie ródle nych
zbiorników wodnych,
– utrzymanie i wzmacnianie spo"eczno - ekonomicznej funkcji lasów,
– ochrona gleb le nych,
– wprowadzanie zadrzewie1 i zakrzewie1 jako czynnika ochrony ró,norodno ci
biologicznej i krajobrazowej oraz racjonalnego u,ytkowania przestrzeni przyrodniczej,
– zapewnienie lasom i zadrzewieniem w"a ciwego znaczenia w planowaniu
przestrzennym,
– poprawa stanu i produkcyjno ci lasów prywatnych,
• w zakresie ochrony zasobów kopalin i wód podziemnych:
– ograniczenie wydobycia kopalin, je li mo,liwe jest znalezienie substytutu danego
surowca,
– zwi-kszenie efektywno ci wykorzystania rozpoznawanych i eksploatowanych z"ó,,
– zmniejszenie zu,ycia surowca w przeliczeniu na jednostk- produktu,
– obj-cie ochron' wód leczniczych, podziemnych, zw"aszcza g"ównych zbiorników wód,
–
–
25
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
– poszerzanie wiedzy o budowie geologicznej Polski i kontynuowanie prac w zakresie
poszukiwania, rozpoznawania i dokumentowania nowych z"ó,,
– ograniczanie narusze1 rodowiska towarzysz'cych eksploatacji kopalin i pracom
geologicznym.
2.
26
Poprawa jako,ci ,rodowiska i wzrost bezpiecze9stwa ekologicznego w wyniku podj-cia
dzia"a1 dotycz'cych:
• gospodarowania odpadami,
• jako ci wód, jako ci powietrza, oddzia"ywania ha"asu i promieniowania
elektromagnetycznego,
• bezpiecze1stwa chemicznego i biologicznego,
• powa,nych awarii przemys"owych,
w tym:
• w zakresie gospodarowania odpadami:
– pe"ne wprowadzanie w ,ycie regulacji prawnych dot. odpadów,
– zapobieganie powstawaniu odpadów poprzez rozwi'zywanie problemu odpadów
„u ród"a",
– zwi-kszenie poziomu odzysku odpadów,
– bezpieczne dla rodowiska unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych,
– stwarzanie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania odpadami komunalnymi,
– zbudowanie krajowego systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
• w zakresie jako ci wód:
– osi'gni-cie dobrego stanu ekologicznego wszystkich rodzajów wód pod wzgl-dem
jako ciowym i ilo ciowym,
– zapobieganie zanieczyszczeniom wód powierzchniowych i podziemnych ze
szczególnym uwzgl-dnieniem zapobiegania „u ród"a",
– ochrona wód Morza Ba"tyckiego przed substancjami biogennymi i niebezpiecznymi
oraz przed nadmiernym eksploatowaniem zasobów ,ywych,
– przywracanie wodom podziemnym i powierzchniowym w"a ciwego stanu
ekologicznego, a przez to zapewnienie odpowiednich róde" poboru wody do picia,
– zlewniowe zarz'dzanie gospodark' wodn'.
• w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem:
– poprawa stanu czysto ci powietrza,
– dotrzymywanie norm emisyjnych wymaganych przez przepisy UE,
– konsekwentne przechodzenie na likwidacj- zanieczyszcze1 „u ród"a",
– coraz szersze normowanie emisji w przemy le, energetyce i transporcie,
– wprowadzanie norm ograniczaj'cych emisj- do powietrza zanieczyszcze1 w procesie
produkcyjnym (w pe"nym cyklu ,ycia produktów i wyrobów),
• w zakresie ha"asu i promieniowania elektromagnetycznego:
– zmniejszenie skali nara,ania ludno ci na ponadnormatywny poziom ha"asu,
– niedopuszczanie do pogorszenia si- klimatu akustycznego tam, gdzie obecnie sytuacja
jest korzystna,
– kontrola i ograniczenie emisji promieniowania niejonizuj'cego do rodowiska,
– stworzenie struktur zajmuj'cych si- monitorowaniem i badaniem pól
elektromagnetycznych,
– kszta"towanie zieleni zorganizowanej, pe"ni'cej funkcje ochronne,
– harmonizacja polskich przepisów z odpowiednimi dyrektywami UE,
– poprawa systemu transportu zbiorowego,
– produkcja urz'dze1 i pojazdów o ha"a liwo ci zgodnej z normami mi-dzynarodowymi,
• w zakresie bezpiecze1stwa chemicznego i biologicznego:
– w"'czenie si- Polski do realizacji mi-dzynarodowych programów zwi'zanych
z bezpiecze1stwem chemicznym i biologicznym,
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
– harmonizowanie polskich przepisów prawnych z przepisami UE oraz wdra,anie
wymogów i zalece1,
• w zakresie powa,nych awarii:
– eliminowanie lub zmniejszenie skutków dla rodowiska z tytu"u powa,nych awarii,
– sporz'dzenie ocen ryzyka obiektów, planów operacyjno-ratowniczych wojewódzkich
i powiatowych planów zarz'dzania ryzykiem,
– doskonalenie istniej'cego systemu ratowniczego na wypadek zaistnienia awarii i kl-sk
,ywio"owych,
– wprowadzenie systemu ubezpiecze1 ekologicznych,
• w zakresie przeciwdzia"ania zmianom klimatu:
– w"'czenie si- Polski do spo"eczno ci mi-dzynarodowej na rzecz ochrony klimatu
globalnego,
– zintegrowanie polskiej polityki ochrony klimatu z polityk' UE,
– wype"nienie przez Polsk- zobowi'za1 dotycz'cych redukcji emisji gazów
cieplarnianych o 6% w stosunku do roku bazowego,
– zapewnienie realizacji polityki ochrony klimatu na poziomie sektorów gospodarczych
i przedsi-biorstw.
2.2.4. Limity krajowe
W II Polityce ekologicznej pa1stwa ustalone zosta"y wa,niejsze limity krajowe, zwi'zane z
racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych i popraw' stanu rodowiska. Limity te maj' by*
osi'gni-te do 2010 r., s' to:
• zmniejszenie wodoch"onno ci produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990 r.
(w przeliczeniu na PKB i warto * sprzedan' w przemy le),
• ograniczenie materia"och"onno ci produkcji o 50% w stosunku do 1990 r., w taki sposób, aby
uzyska* co najmniej rednie wielko ci dla pa1stwa OECD (w przeliczeniu na jednostkprodukcji, warto * produkcji lub PKB),
• ograniczenie zu,ycia energii o 50% w stosunku do 1990 r., i 25% w stosunku do 2000 r.
równie, w przeliczeniu na jednostk- produkcji, warto * produkcji lub PBK),
• dwukrotne zwi-kszenie udzia"u odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych odpadów
przemys"owych w procesach produkcyjnych w porównaniu ze stanem z 1990 r.,
• odzyskanie i powtórne wykorzystanie co najmniej 50% papieru i szk"a z odpadów
komunalnych,
• pe"na (100%) likwidacja zrzutów cieków nieoczyszczonych z miast i zak"adów
przemys"owych,
• zmniejszenie "adunku zanieczyszcze1 odprowadzanych do wód powierzchniowych w stosunku
do stanu z 1990 r., z przemys"u o 50%, z gospodarki komunalnej (na terenie miast i osiedli
wiejskich) o 30% i ze sp"ywu powierzchniowego - równie, o 30%,
• ograniczenie emisji py"ów o 75%, dwutlenku siarki o 56%, tlenków azotu o 31%,
niemetanowych lotnych zwi'zków organicznych o 4% i amoniaku o 8% w stosunku do stanu
w 1990 r.,
• wycofanie z u,ytkowania etyliny do ko1ca 2005 r. i przej cie wy"'cznie na stosowanie
benzyny bezo"owiowej.
Limity okre lone w zaktualizowanej Polityce ekologicznej pa1stwa na lata 2003÷2006
z uwzgl-dnieniem perspektywy na lata 2007÷2010 przedstawiono w tab. 2.1.
27
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
Tab. 2.1. Limity okre lone w zaktualizowanej Polityce ekologicznej pa1stwa na lata 2003÷2006
z uwzgl-dnieniem perspektywy na lata 2007÷2010
Lp.
Limity
1
2
1
2
3
4
Wzrost lesisto ci do 30% w 2020 r., zgodnie z krajowym programem zwi-kszenia lesisto ci (2003)
Europejska Sie* Ekologiczna 2000, rednio 15%
Rekultywacja starych sk"adowisk od 2003
Osi'gni-cie dobrego stanu ekologicznego wód powierzchniowych (zgodnie z Ramow' Dyrektyw'
Wodn') do 2015 r
Redukcja biogenów w dorzeczu Wis"y i Odry ze cieków komunalnych o 75% do 2015 r.
Zaprzestanie odprowadzania do Ba"tyku substancji niebezpiecznych do 2006 r.
Wyposa,enie aglomeracji licz'cych powy,ej 15 tys. mieszka1ców w oczyszczalnie cieków do
2010 r
Wyposa,enie aglomeracji licz'cych 2÷15 tys. mieszka1ców w oczyszczalnie cieków do 2015 r.
Ograniczenie zanieczyszcze1 azotowych pochodz'cych z rolnictwa (budowa nowoczesnych
stanowisk do sk"adowania obornika i zbiorników na gnojówk- w gospodarstwach rolnych) do 2010 r.
Udzia" energii odnawialnej - 7,5% do 2010 r., zgodnie ze Strategi' rozwoju energetyki odnawialnej
i rozporz'dzeniem Ministra Gospodarki z dnia 15 grudnia 2000 r.
Opracowanie programów naprawczych ochrony powietrza (dla obszarów, gdzie wyst-puje
przekroczenie poziomów odniesienia jako ci powietrza) do 2003 r.
Wzrost odzysku odpadów komunalnych o 30% do 2006 r. i 75 % do 2010 r. (w stosunku do 2000 r.)
Sporz'dzenie wojewódzkich planów zarz'dzania ryzykiem oraz powiatowych, gdy wyst-puje
wi-cej ni, 5 obiektów niebezpiecznych do 2010 r.
Sporz'dzenie dla wszystkich aglomeracji powy,ej 100 tys. mieszka1ców map akustycznych do
2010 r.
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
2.2.5. Zarz2dzanie ,rodowiskiem - kompetencje gminy i powiatu
Reforma administracji pa1stwowej, obowi'zuj'ca od l stycznia 1999 r., zmieni"a strukturorganizacyjn' ochrony rodowiska, która obecnie funkcjonuje na 4 poziomach: centralnym,
wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Odr-bnie dzia"aj' sieci bran,owe. Struktura organizacyjna
ochrony rodowiska nie ma charakteru hierarchicznego. Sk"adaj' si- na ni' niezale,nie od siebie
dzia"aj'ce organy rz'dowe i samorz'dowe.
Organem ochrony rodowiska w mie cie, maj'cym rang- powiatu grodzkiego, jest prezydent
miasta (rozpatruje sprawy zwi'zane z korzystaniem ze rodowiska przez osoby fizyczne nie b-d'ce
przedsi-biorcami, wycinaniem drzew, krzewów, utrzymaniem zieleni, realizuje uchwa"y rady w
sprawie utrzymania czysto ci i porz'dku na terenie miasta, zaopatrzenia w wod-, ciep"o, energi-,
odprowadzenia cieków, systemu zbierania odpadów komunalnych oraz ustalenia planu
zagospodarowania przestrzennego miasta). Ponadto pe"ni on funkcj- Starosty, wydaj'c decyzje dla
przedsi-wzi-*, które s' sklasyfikowane jako planowane przedsi-wzi-cia mog'ce znacz'co
oddzia"ywa* na rodowisko (dla których sporz'dzenie raportu o oddzia"ywaniu na rodowisko
mo,e by* wymagane), sprawuj'c nadzór nad lasami nie stanowi'cymi w"asno ci Skarbu Pa1stwa,
spó"kami wodnymi, ochron' przyrody, realizuj'c zadania z zakresu edukacji ekologicznej.
Poni,ej przedstawiono rodzaje decyzji dot. ochrony rodowiska, które wydaje Starosta
(generalnie s' to pozwolenia reglamentuj'ce korzystanie ze rodowiska w poszczególnych jego
elementach):
• pozwolenie na wprowadzanie gazów lub py"ów do powietrza,
• pozwolenie na emitowanie ha"asu do rodowiska,
• pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych,
• decyzja uzgadniaj'ca zakres, sposób i termin zako1czenia rekultywacji,
28
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
pozwolenie zintegrowane,
pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód,
pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urz'dze1 wodnych,
pozwolenie wodnoprawne na rolnicze wykorzystanie cieków, w zakresie nieobj-tym
zwyk"ym korzystaniem z wód,
pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie do urz'dze1 kanalizacyjnych cieków
zawieraj'cych substancje szczególnie szkodliwe dla rodowiska wodnego, pozwolenie
wodnoprawne na d"ugotrwa"e obni,enie zwierciad"a wody podziemnej, pozwolenie
wodnoprawne na odwadnianie obiektów lub wykopów budowlanych oraz zak"adów
górniczych,
pozwolenie wodnoprawne na wydobywanie kamienia, ,wiru, piasku, innych materia"ów oraz
ich sk"adowanie, pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
decyzja zatwierdzaj'ca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi,
pozwolenie na prowadzenie dzia"alno ci w zakresie odzysku, unieszkodliwiania, transportu
odpadów,
zatwierdzenie projektu prac geologicznych, których wykonanie nie wymaga koncesji.
Instrumentami zarz'dzania ochron' rodowiska w mie cie s':
procedura ocen oddzia"ywania na rodowisko planowanych przedsi-wzi-* mog'cych
znacz'co oddzia"ywa* na rodowisko, dla których sporz'dzenie raportu mo,e by*
wymagane, w której to procedurze z mocy prawa uczestnicz': spo"ecze1stwo i ekologiczne
organizacje pozarz'dowe na prawach strony;
procedura przegl'dów ekologicznych dla obiektów istniej'cych, szkodliwie wp"ywaj'cych na
stan rodowiska,
procedura uzgadniania dokumentów planistycznych: studium kierunków i uwarunkowa1
zagospodarowania przestrzennego, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
itp.
mapa akustyczna;
prowadzenie, corocznie aktualizowanego, rejestru informacji o terenach, na których
stwierdzono przekroczenie standardów jako ci gleby lub ziemi, z wyszczególnieniem
obszarów, na których obowi'zek rekultywacji obci',a starost-.
Oprócz wymienionych wy,ej zada1 starosty, okre lone zadania w zakresie ochrony
rodowiska nale,' do rady i zarz'du Powiatu.
Rada powiatu:
• uchwala program ochrony rodowiska wraz z planem gospodarki odpadami;
• co 2 lata analizuje raporty z realizacji programu ochrony rodowiska i planu gospodarki
odpadami;
• ustanawia obszary ograniczonego u,ytkowania wokó" niektórych instalacji (sk"adowisk
odpadów komunalnych, kompostowni, oczyszczalni cieków, tras komunikacyjnych, linii
i stacji elektroenergetycznych oraz instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych
i radiolokacyjnych);
• uchwala programy dzia"a1 dla terenów poza aglomeracjami o liczbie mieszka1ców wi-kszej
ni, 100 000, na których poziom ha"asu przekracza poziom dopuszczalny;
• wyra,a zgod- na powo"anie spo"ecznej stra,y rybackiej.
W zwi'zku z podzia"em kompetencji w zakresie ochrony rodowiska na"o,ono centralnie
obowi'zek wzajemnego informowania si- i uzgadniania stanowisk pomi-dzy poszczególnymi
szczeblami struktury ochrony rodowiska.
Szczegó"owo zakres obowi'zków dla organów administracji samorz'dowej szczebla
powiatowego i gminnego, wynikaj'cych z aktów prawnych, przedstawiono w Za". nr 9.
29
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
2.2.6. Uwarunkowania zwi2zane z kierunkami polityki przestrzennej pa9stwa
Kielce zwi'zane s' z polityk' przestrzenn' pa1stwa. W dokumencie „Koncepcja polityki
przestrzennego zagospodarowania kraju Polska 2000 plus” (Koncepcja), b-d'cej wyk"adni'
polityki przestrzennej pa1stwa na terenie województw, Kielce zosta"y w tej Koncepcji zaliczone
do grupy trzynastu „krajowych o rodków równowa,enia rozwoju, uzupe"niaj'cego dynamizuj'ce
oddzia"ywanie 8 najwi-kszych w Polsce o rodków metropolitalnych.
W Koncepcji rozwój Kielc bazuje na skoordynowanych w czasie, w"asnych dzia"aniach
i przedsi-wzi-ciach, wspomaganych przez pa1stwo jedynie w sytuacjach spo"ecznie niezb-dnych
i efektywnych ekonomicznie, których rozwi'zanie wykracza poza mo,liwo ci lokalne i regionalne.
Kielce s' wykreowane na g"ówny o rodek kszta"tuj'cej si- Aglomeracji Staropolskiej oraz
wyodr-bniaj'cego si- dynamicznie obszaru „Bia"ego Zag"-bia”, a tak,e do pe"nienia funkcji
regionalnego o rodka turystycznego. Zasoby przyrodnicze i kulturowe miasta wraz z terenami
przyleg"ymi – predysponuj' Kielce do znacznie szerszego rozwoju funkcji turystycznej; ju,
w chwili obecnej w krajowej czterostopniowej klasyfikacji turystycznej zalicza si- ten rejon do
I i II kategorii terenów o walorach wypoczynkowych.
Miasto o atrakcyjnym usytuowaniu w obr-bie Gór Pwi-tokrzyskich, pe"ni wa,n' funkcjw krajowej koncepcji sieci ekologicznej ECONET-PL zarówno o znaczeniu mi-dzynarodowym jak
Pwi-tokrzyski Park Narodowy i obszar Ch-ci1sko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego, jak
i o randze krajowej np. Cisowsko-Or"owi1ski Park Krajobrazowy.
Przyj-ta w „Studium wojewódzkim” zasada dynamicznego równowa,enia rozwoju o rodków
osadniczych, kszta"towania przestrzeni miejskiej, ma dobre zaplecze do zrównowa,onego rozwoju
przy respektowaniu realiów ekonomicznych oraz spo"eczno-socjologicznych.
2.3. Ogólne uwarunkowania rozwoju miasta
Na struktur- funkcjonalno-przestrzenn' miasta sk"adaj' si- istotne elementy takie jak:
• ukszta"towana sie* osadnicza wraz z uk"adem komunikacji i elementami infrastruktury
technicznej,
• zasoby rodowiska przyrodniczego.
2.3.1. Uwarunkowania wynikaj2ce z po0o8enia, otoczenia i powi2zania z sieci2 dróg
Kielce po"o,one s' w centrum po"udniowej cz- ci Polski, na obszarze Wy,yny Ma"opolskiej,
w jej cz- ci pó"nocnej zwanej Wy,yn' Kieleck', w granicach mezoregionu Gór Pwi-tokrzyskich.
Kielce w obecnych granicach administracyjnych obejmuj' obszar 10945 ha, tj. 109,45 km2.
Zamieszkuje je aktualnie 207051 mieszka1ców (stan na 30.04.2003 r.). Kielce to najwi-ksze miasto
Staropolskiej
Aglomeracji
Miejsko-Przemys"owej,
siedziba
w"adz
Województwa
Pwi-tokrzyskiego, jeden z wi-kszych o rodków przemys"owo-produkcyjnych, us"ugowohandlowych oraz kulturalno-naukowych Polski centralnej.
Miasto stanowi wa,ny w-ze" komunikacji drogowej i kolejowej w tej cz- ci kraju na kierunku
pó"noc-po"udnie i wschód-zachód; jest równie, g"ównym centrum rozrz'du ruchu turystycznego
w rejonie Gór Pwi-tokrzyskich.
Szlaki drogowe i kolejowe zbiegaj'ce oraz krzy,uj'ce si- w granicach miasta maj' znaczenie
ponadregionalne:
• droga krajowa Nr 7 Gda1sk-Warszawa-Kielce (obwodnica Kielc); Kraków-Chy,ne (granica
ze S"owacj') obs"uguje ruch tranzytowy na kierunku pó"noc-po"udnie,
• droga krajowa Nr 74 Piotrków Trybunalski-Kielce-Kra nik-Lublin, ma przebieg zachódwschód przez centralne ulice miasta,
• droga krajowa Nr 73 Wi niówka-Kielce-Tarnów równie, przebiega przez centrum miasta na
kierunku pó"noc-po"udnie.
30
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
•
•
•
•
•
Pozosta"' sie* dróg tranzytowych stanowi' drogi wojewódzkie:
Nr 760 Kielce-Qopuszno,
Nr 761 Kielce-Cz-stochowa,
Nr 762 Kielce-Ma"ogoszcz,
Nr 764 Kielce-Staszów,
Nr 745 Kielce-Mas"ów-Radlin z po"'czeniem do drogi krajowej Nr 7.
Istniej'ca sie* komunikacji kolejowej sk"ada si- z nast-puj'cych elementów:
pierwszorz-dowej linii kolejowej Strzemieszyce-Koz"ów-J-drzejów-Kielce-Skar,ysko KamiennaD-blin, z odga"-zieniami w Tunelu na Kraków i w Radomiu na Warszaw- i Lublin, linii KielceCz-stochowa, "'czniki Sitkówka-Szczukowskie Górki, stacj- rozrz'dow' Kielce-Herby, stacjosobow' Kielce, stacje towarowe Kielce Herbskie oraz Sitkówka (poza granicami miasta).
Uk"ad komunikacyjny drogowo-kolejowy stwarza dogodne po"'czenie dla gmin
s'siaduj'cych z Kielcami.
2.3.2. Uwarunkowania zwi2zane z pe0nieniem funkcji o,rodka metropolitalnego
i subregionalnego
Kielce pe"ni' funkcj-:
• o rodka obs"uguj'cego potrzeby ca"ej aglomeracji i regionu wi-tokrzyskiego us"ugow',
• o rodka przemys"owego
koncentruj'cego zatrudnienie w sektorze us"ug oraz
w przemy le maszynowym, materia"ów budowlanych, spo,ywczym i wyspecjalizowanym
rzemio le,
• o rodka osadniczego regionu,
• komunikacyjn' o znaczeniu lokalnym i mi-dzyregionalnym,
• o rodka szkolnego,
• o rodka naukowego z o mioma wy,szymi uczelniami
• o rodka kulturalnego i kulturotwórczego,
oraz wyznaczaj' kielecki region metropolitalny obejmuj'cy miasta dawnego COP-u tj. Skar,ysko
Kamienna, Ostrowiec Pwi-tokrzyski, Starachowice i Ko1skie.
Do wiod'cych instytucji nadaj'cych Kielcom rang- ponadregionaln' nale,' m. in.:
Pwi-tokrzyski Urz'd Marsza"kowski, Kieleckie Centrum Kultury, Centrum Biznesu EXBUD,
Centrum Targowe Kielce, Centrum Onkologii i Centrum Kardiologii, Muzeum Narodowe, Kuria
Diecezjalna, Wojskowe Centrum Szkolenia dla potrzeb Si" Zbrojnych ONZ, filharmonia, teatr,
s'downictwo, przedsi-biorstwa notowane na Warszawskiej Gie"dzie Papierów Warto ciowych, itp.
Procesy w strukturze zatrudnienia, które zachodz' pod wp"ywem ogólnej sytuacji gospodarki
kraju w kierunku przewagi strefy us"ugowej nad produkcyjn', ograniczania rozwoju ilo ciowego
nad jako ciowym, dynamiczny rozwój naukowej bazy innowacyjnej, imprez targowych o zasi-gu
mi-dzynarodowym - wiadczy, ,e rozpocz'" si- w"a ciwy proces metropolizacji Kielc i regionu,
z okre lonym zaawansowaniem w niektórych dziedzinach.
2.3.3. Uwarunkowania wynikaj2ce ze stanu ,rodowiska kulturowego
oraz walorów krajobrazowych
Historia rozwoju przestrzennego miasta skupia si- wy"'cznie na obszarze najwarto ciowszym
pod wzgl-dem kulturowym, tj. ródmie ciu jako przestrzeni stanowi'cej o to,samo ci organizmu
miejskiego Kielc. „Studium Uwarunkowa1 i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego”
Kielce, 2000 r.: wyznacza nast-puj'ce podstawowe priorytety:
1) w zakresie zagospodarowania przestrzennego miasta Kielce:
• zachowanie równowagi rodowiska przyrodniczego – "adu ekologicznego,
31
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
zachowanie wieczysto ci kluczowych warunków rodowiskowych i kulturowych,
spe"nianie nale,nych potrzeb wspó"czesnego cz"owieka w zakresie "adu przestrzennego,
wyrównywania standardów ,ycia;
2) w zakresie ochrony rodowiska kulturowego:
• uznano za najcenniejsze pod wzgl-dem warto ci kulturowych obszarów miasta:
– zabytkowy zespó" ródmiejski,
– obszar Bia"ogonu,
– wzgórze i klasztor na Karczówce oraz wiele pojedynczych obiektów o wybitnych
walorach architektonicznych, historycznych i archeologicznych, obj-tych w chwili
obecnej prawn' opiek' pa1stwowych s"u,b konserwatorskich;
• ustalono strefy ochrony konserwatorskiej:
– „A” i „B” dla cis"ego ródmie cia z okre leniem wytycznych i cis"ym nadzorem
konserwatorskim,
– „E” – ochrony ekspozycji w formie wgl'dów z charakterystycznych punktów
widokowych,
– „K” – ochrony krajobrazu, obejmuj'c' obszar krajobrazu integralnie zwi'zanego
z zespo"em zabytkowym;
– „W” – ochrony archeologicznej obejmuj'cej obszar istniej'cych stanowisk
archeologicznych, wskazanych ród"owo, które nale,y zbada*.
3) w zakresie ochrony krajobrazu:
• za g"ówny walor krajobrazowy Kielc i jednocze nie wyró,nik przestrzenny miasta uznano
ekspozycj- równole,nikowo zorientowanych pasm, wokó" których w kotlinie nast'pi"
i post-puje rozwój miasta,
• przyj-to jako zadanie priorytetowe zachowanie czytelnych do tej pory ekspozycji wzgórz,
zarówno z wn-trza jak i z zewn'trz miasta oraz ekspozycji wzajemnych,
• likwidacj- elementów dysharmonizuj'cych, zak"ócaj'cych odbiór krajobrazu.
•
•
•
2.3.4. Uwarunkowania zwi2zane z dotychczasowym rozwojem struktury funkcjonalnoprzestrzennej miasta i in8ynierii miejskiej
Waloryzacja przestrzeni miejskiej - struktura miasta charakteryzuje si- mniej wi-cej
równomiernym i symetrycznym u"o,eniem zabudowy miejskiej w uk"adzie krzy,owym wschódzachód i pó"noc-po"udnie.
W okresie przedindustrialnym (do lat siedemdziesi'tych) Kielce posiada"y promienisty uk"ad
kompozycyjny ulic. Wspomniany uk"ad zosta" w sposób wymuszony zmieniony z promienistego
na ortogonalny, krzy,owy. Spowodowa"o to automatycznie zmian- g"ównego uk"adu
kompozycyjnego Kielc na krzy,owo pasmowy. Wa,ne jest zachowanie historycznego uk"adu ulic
i na szcz- cie podlega ochronie konserwatorskiej. Obecne cechy strukturalno przestrzenne
struktury Kielc:
• zwarty, koncentryczny, regularny (symetryczny) uk"ad ródmiejski,
• krzy,owo-pasmowy podstawowy uk"ad komunikacyjny,
• przebieg linii kolejowych i tras drogowych tranzytowych, w szwach przestrzennych
pomi-dzy dzielnicami wschodnia-zachodnia,
• bogaty system zieleni okalaj'cej obszar zainteresowania i przenikaj'cej przez miasto
korytarzowo, w liniach wyznaczonych przez pasma zabudowy,
• tereny zabudowy mieszkaniowej roz"o,one symetrycznie na pó"nocnym, wschodnim,
zachodnim i po"udniowym kra1cu miasta; obszary przemys"owo sk"adowe zlokalizowane
wzd"u, g"ównych linii kolejowych Kraków Warszawa, Kielce Cz-stochowa,
• obszary zielone i rekreacyjne w uk"adzie po"udnikowym dolin rzecznych Bobrzy,
Sufraga1ca, Silnicy i Lubrzanki oraz zalesionych pasm górskich o przebiegu
równole,nikowym na po"udniu i pó"nocy Kielc.
32
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
„Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Kielce 1960÷1980” wskazywa" na
celowo * zachowania spójnego systemu przestrzennego i krajobrazowego:
• „uk"ad kompozycji przestrzennej, który ma wyeksponowa* obiekty zabytkowe wzd"u,
dwóch osi krzy,uj'cych si- na Wzgórzu Zamkowym”,
• „ziele1 potraktowan' jako klamr- spinaj'c' ca"okszta"t kompozycji i szew zielony, wi','cy
miasto z rejonami zielonymi obrze,a”.
W chwili obecnej „Plan ogólny...” utraci" wa,no * prawn'.
Zasadnicze znaczenie dla ukierunkowania rozwoju spo"eczno-gospodarczego miasta ma przyj-ta
przez Rad- Miejsk' w 1998 r. „Strategia Rozwoju Miasta – Kielce 2015” (uchwa"a RM Nr 829/29
z dnia 13.06.1998, tekst jednolity z uwzgl-dnieniem zmian wprowadzonych uchwa"'.RM Nr 475
z 25.06.2000 r.)
W „Studium Uwarunkowa1 i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Kielce”,
UM Kielce, 2000 r. przyj-to podstawowe za"o,enia:
• zadanie uporz'dkowania "adu przestrzennego miasta z zachowaniem walorów
urbanistycznych i krajobrazowych,
• ustalono kierunki modernizacji i rozbudowy struktury funkcjonalno-przesytrzennej dla
obszarów:
– zabudowanych o strukturze miejskiej ukszta"towanej,
– wymagaj'cych przekszta"ce1 lub rehabilitacji oraz
– obszarów o rozpocz-tych procesach urbanizacji, w tym przeznaczonych pod zabudow-.
Granice administracyjne miasta obejmuj' obszar rozleglejszy od przestrzeni zurbanizowanej,
a intensywna zabudowa przechodzi w kierunku zachodnim, wschodnim i po"udniowym (Dyminy)
w tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
Ustalenia przyj-te dla ukierunkowania rozwoju przestrzennego Kielc, s' zawarte
w obowi'zuj'cym miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego opracowanym
w latach 1975÷1977 aktualizowanym w latach 1984, 1992÷1994 i obowi'zuj'cym od 1994 r.
2.3. 5. Uwarunkowania geomorfologiczne
Po"o,enie geomorfologiczne miasta w mezoregionie Gór Pwi-tokrzyskich, ukszta"towa"y
skomplikowane procesy geologiczne i geomorfologiczne. Odznaczaj' si- one charakterystycznym
i naprzemianleg"ym po"o,eniem wzniesie1 i obni,e1. Uk"ad taki zwany rusztowym, decyduje
o cechach morfologicznych ca"ej jednostki Wy,yny Kieleckiej. Wzniesienia, maj'ce charakter
d"ugich a w'skich grzbietów, zwane s' pasmami. Doliny rzek, które generalnie dostosowa"y si- do
przebiegu pasm, wykorzystuj' ich przew-,enia, gdzie tworz' prze"omowe odcinki swego biegu jak
rzeka Silnica w D'browie, a rzeka Bobrza w S"owiku. Miasto rozwin-"o si- na zachodnim kra1cu
Doliny Kielecko Qagowskiej, któr' rozdziela Góry Pwi-tokrzyskie na cz- * pó"nocn'
i po"udniow'. Ca"e otoczenie miasta dzieli si- na trzy g"ówne strefy geomorfologiczne: partie
szczytowe pasm, fragmenty stoków i doliny rzeczne. Elementy te decydowa"y o kierunku
rozprzestrzeniania si- miasta.
Rze ba terenu wybitnie nawi'zuje do odporno ci na erozj- buduj'cych je utworów:
• pasma wzgórz zbudowane s' z odpornych na wietrzenie ska" kambryjskich i dewo1skich,
• doliny za i obni,enia zosta"y wypreparowane w mi-kkich i ma"o odpornych na wietrzenie
"upkach, formacjach utworów marglistych, piaskowców i zlepie1ców,
• du,y udzia" ska" w-glanowych w budowie geologicznej spowodowa" powstanie licznych
form krasowych, kopalnych jak i wspó"czesnych w formie jaski1, lejów i szczelin
krasowych.
Czynniki te mia"y podstawowy wp"yw geotechniczny i budowlany na kierunki i charakter
zabudowy.
33
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
O doliny stanowi rzeka Silnica (lewy dop"yw rzeki Bobrzy, która p"ynie centraln' cz- ci' dna
kotliny), przy której koncentruje si- podstawowa cz- * zabudowy miasta. Dolina Silnicy
ukszta"towana jest w granicach miasta na rz-dnych 240,0÷300,0 m n.p.m.
Kotlin- ograniczaj':
• od pó"nocy pasmo Mas"owskie ze wzniesieniami do 317 m n.p.m. (G. Buk) i prze"om rzeki
Silnicy i Lubrzanki w Cedzynie (170÷285 m n.p.m.) z lokalnymi wzniesieniami w rejonie
Szyd"ówka (310 m n.p.m.) i Zagórza (315 m n.p.m.),
• od po"udnia pasmo Pos"owickie i Dymi1skie (338÷408 m n.p.m. G. Telegraf),
z prze"omem rzeki Bobrzy w S"owiku,
• od zachodu, lokalny wododzia" zlewni rzeki Silnicy i Sufraganiec (285-295 m n.p.m.),
lewobrze,ne dop"ywy rzeki Bobrzy - wpadaj'cej do rzeki Czarnej Nidy (zlewnia Nidy).
Czynnikiem antropogenicznym, który spowodowa" znacz'ce zmiany w rze bie terenu, by"a
odkrywkowa eksploatacja surowców w-glanowych i krzemionkowych. Pozosta"y po nich g"-bokie
kamienio"omy i ha"dy pokopalniane lub odpadów przeróbczych. W granicach miasta eksploatacja
zosta"a ca"kowicie zaniechana. Obecnie trwa eksploatacja na po"udniowych obrze,ach miasta
w gminie Sitkówka Nowiny. Walorom geomorfologicznym mo,e zagra,a* w skali lokalnej
realizacja wielkich inwestycji drogowych, wielkogabarytowego budownictwa mieszkaniowego
i obiektów produkcyjno-us"ugowych.
2.3.6. Uwarunkowania hydrogeologiczne
1.
Wody powierzchniowe – rzeki, cieki, zbiorniki wodne, podmok"o ci.
Obszar Kielc po"o,ony jest w ca"o ci w pó"nocnej cz- ci zlewni Nidy – dop"ywu Wis"y.
Charakterystyczn' cech' rzek Bobrzy, Sufraga1ca, Silnicy i Lubrzanki jest niewielka ilo *
prowadzonej wody naturalnej w stosunku do przyrostu zlewni. Zlewnia Silnicy w ¾ jest
typow' zlewni' miejsk', gdzie udzia" wód z deszczówki mo,e dochodzi* do 85÷100%.
Badania stanu biochemicznego rzek wykaza"y, ,e wody Bobrzy i Silnicy nie mo,na zaliczy*
do ,adnej klasy czysto ci, ze wzgl-du na zanieczyszczenia bakteriologiczne (Bobrza)
i fizykochemiczne i bakteryjne (Silnica). Ciek Chodcza wykazuje na ca"ym badanym odcinku
wody pozaklasowe. Wszystkie wymienione cieki nie osi'gn-"y klasy czysto ci wyznaczonej
przez wojewod- kieleckiego nr 34/78 z dnia 05.08.1978 r.: I klasa dla Bobrzy, Lubrzanki
i Sufraga1ca, II klasa dla Silnicy.
Degradacja wód powierzchniowych jest trwa"a i nie rokuje warunków poprawy bez zmiany
polityki sanitarnej wobec cieków.
Bezpo rednie zagro,enie dla jako ci wód podziemnych stanowi' pozaklasowe wody Silnicy
– w Bia"ogonie i Chodczy w Dyminach, znajduj' si-, bowiem w lejach depresji
wzmiankowanych uj-*.
Sytuacja hydrochemiczna i bakteriologiczna jest bardzo powa,na, gdy, mo,e ograniczy*
zasoby u,ytkowe wód podziemnych w bilansie zapotrzebowania.
Rzeka Silnica stanowi powa,ne zagro,enie powodziowe na odcinku ródmiejskim
i uj ciowym.
2.
Wody podziemne
Skomplikowana budowa obszaru miasta Kielc ukszta"towa"a bardzo zró,nicowane
terytorialne warunki gromadzenia si- i kr',enia wód podziemnych typu szczelinowego,
szczelinowo krasowego. Warto * u,ytkow' posiadaj' wody pi-tra dewo1skiego, g"ównie
dewonu rodkowego wapienno dolomitycznego; o du,ym ich zbiornikowym znaczeniu
decyduje stopie1 sp-kania oraz intensywne rozwini-cie krasowe górotworu, przebiegaj'ce na
znacznych przestrzeniach. Podobne warunki wyst-puj' w silnie skrasowia"ych wapieniach
p"ytowych i rafowych dewonu górnego; utwory ilaste i margliste famenu tworz' na ogó"
34
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
poziom izoluj'cy, ma"o przepuszczalny dla wód infiltruj'cych. Inne poziomy wodono ne
o mniejszej warto ci u,ytkowych dla uj-* komunalnych to:
• poziom rodkowotriasowy o wodach szczelinowo-krasowych górnopermski i dolnokarbo1ski;
• poziom czwartorz-dowy w dolinach rzecznych i na wysoczy nie.
Obszar miasta wymagaj'cy szczególnej ochrony wg rejonizacji hydrogeologicznej po"o,ony
jest w obr-bie GZWP Nr 417 – Kielce i posiada udokumentowane zasoby wód podziemnych
wg stanu na 30.10.1994 r.
Obszar drugiego w skali wa,no ci zbiornika wód podziemnych GZWP 418 Ga"-zice–
Bolechowice–Borków po"o,ony jest na po"udniowym obrze,u Kielc, od Miedzianki po
S"opiec. Dla obszaru tego obowi'zuj' zakazy, nakazy, zalecenia jak dla obszaru GZWP 417
Kielce.
Strefy ochrony po redniej podstawowych uj-* komunalnych poza Kielcami i Zagna1skiem:
• komunalne uj-cie wody w Bia"ogonie wydzielone stref' ochrony po redniej, posiada
wygrodzon' stref- ochrony bezpo redniej studni,
• obszar strefy ochrony po redniej posiada naruszone standardy jako ci rodowiska
wodnego, gruntowego,
• awaryjne uj-cia wody na terenie Kielce posiadaj' wyznaczone i wygrodzone strefy
ochronne,
• strefy ochrony bezpo redniej dla uj-cia wody przy Fabryce Domów i strefy ochrony
bezpo redniej dla uj-cia wody przy Browarze „Belgia” oraz ustanowienie strefy po redniej
dla obydwu uj-*. Strefy te zosta"y ustanowione decyzj' UW WOP Kielce znak
OS.I-6210/190.96 z dnia 28.11.1996 r.
• stref po rednich dla uj-* awaryjno-wspomagaj'cych: „Zalesie”, „Dobromy l”, „Pakosz”.
Dla obszaru GZWP 414 i 418 nie podj-to dzia"a1 dla ustanowienia obszarów ochronnych.
2.3.7. Uwarunkowania przyrodnicze, w tym zwi2zane ze stanem le,nictwa
Po"o,enie Kielc na terenie pagórkowatym i górzystym o ró,nicy poziomów od 240 m n.p.m.
w Dolinie Silnicy do 408 m n.p.m. - Góra Telegraf, pozwala zaliczy* miasto do najbardziej
krajobrazowo po"o,onych w kraju. Atrakcyjno * po"o,enia podkre laj' kompleksy le ne na
otaczaj'cych górach, które razem z zieleni' wewn'trz miasta tworz' dla przyjezdnych obraz miasta
zieleni.
Kielce to miasto jedyne w Europie, posiadaj'ce w swoich granicach tak' ró,norodno *
formacji geologicznych, ods"aniaj'cych si- na powierzchni terenu i w wyeksploatowanych
kamienio"omach, ,e nazwano go „najpi-kniejszym muzeum pod go"ym niebem”. To tu od
wczesnego redniowiecza eksploatowano rudy metali, surowce skalne i okruchowe w formie
kopal1 podziemnych i odkrywkowych. Miasto od XIX w. by"o o rodkiem górniczym
i geologicznym, gdzie w „muzeum pod go"ym niebem” wykszta"ci"y si- ca"e pokolenia górników
i geologów, pracuj'cych w kraju i za granic'.
Lasy na terenie Kielc zakwalifikowane s' do sze ciu grup pod wzgl-dem przydatno ci dla
potrzeb rekreacji i gospodarki le nej, przy czym uznano:
• lasy mieszany, las wie,y jako najbardziej odpowiedni dla wszystkich form wypoczynku
i ci-* gospodarczych,
• las mieszany - wy,ynny jako najkorzystniejszy dla lokalizacji parków le nych,
• z innych typów lasu:
– bór suchy jako glebochronny,
– bór mieszany wie,y i wie,y jako charakteryzuj'cy si- dobrymi warunkami
bioklimatycznymi,
– bór, las - wilgotny za ma"o odpowiedni i nieodpowiedni dla rekreacyjnego wykorzystania,
35
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
• jako konieczne zabiegi ochronne lasu przed:
– wielkoprzestrzennymi po,arami z uwagi na II klas- zagro,enia po,arowego ( rednie
zagro,enia),
– bezpo rednimi oddzia"ywaniami cz"owieka na lasy,
– zagro,eniami wywo"anymi zmianami stosunków wodnych,
– zagro,eniami wywo"anymi ujemnym oddzia"ywaniem przemys"u,
– zagro,eniami biotycznymi: owadami, grzybami, zwierzyn',
– zagro,eniami abiotycznymi: klimatycznymi, spalinami wzd"u, tras komunikacyjnych,
po,arami, ska,eniami gleby wzd"u, tras komunikacyjnych, sp"ywaj'cymi ha"dami
pokopalnianymi, itp.
• potrzeby zadrzewie1 i zakrzewie1 w pasach izoluj'cych tras komunikacyjnych,
• nieu,ytki, grunty rolne nieprzydatne rolniczo, obrze,a cieków i zbiorników wodnych, wydmy,
strome zbocza, urwiska, ha"dy, wyrobiska poeksploatacyjne nieuznane za tereny dla tworzenia
warunków ró,norodno ci biologicznej i rekreacji powinny podlega* zalesieniom.
Celem jest tworzenie ci'g"ych systemów le nych, ochrona naturalnych warto ci przyrodniczokrajobrazowych, renaturyzacja obszarów antropogenicznie przekszta"conych i zdegradowanych.
Zagro8enia biologiczne i mikrobiologiczne wyst-puj' w szczególno ci na terenach le nych
i zielonych jako wynik dzia"ania szkodników pierwotnych i wtórnych. Jednak z uwagi na
zró,nicowanie gatunkowe drzewostanów i siedlisk uznano je jako nie stanowi'ce istotnego
zagro,enia dla stanu drzewostanu i gospodarczo istotne. Dotyczy to g"ównie nasilenia
wyst-powania zwójki zieloneczki, szeliniaka sosnowca i grzybów paso,ytniczych.
Szkodniki wtórne towarzysz' obumieraniu drzew, które s' na bie,'co usuwane. W ostatnich latach
zosta"y zaatakowane w mie cie (i ca"ej Polsce) kasztanowce na poziomie kl-ski przyrodniczej przez
szkodnika endemicznego z Ba"kanów, obserwowano te, chorob- grzybow' wi'zów.
Podstawowym zabiegiem jest profilaktyka w obserwacji rozwoju szeliniaków, sieciecha
nieg"-bka, zwójki, ig"ówki sosnówki, borecznika rudego, brudnicy mniszki i innych oraz
stosowanie metod biologicznych i pu"apek klasycznych (szeliniak sosnowiec). Konieczne s' tak,e
prace zmierzaj'ce do wzrostu biologicznej odporno ci drzewostanów, w tym:
• ochrona i kolonizacja mrowisk,
• wywieszanie budek l-gowych dla ptaków i nietoperzy (wrzesie1, pa dziernik),
• dokarmianie ptactwa w okresie zimowym, stosowanie metody kompleksowo–ogniskowej
ochrony lasu,
• wprowadzanie podszytów,
• urozmaicenie sk"adu gatunkowego odnawianych zr-bów i powierzchni zalesianych, m.in.
gatunkami biocenotycznymi,
• w miar- mo,liwo ci unikanie wykonywania zr-bów zupe"nych.
Szkody od zwierzyny "ownej s' wynikiem zgryzania sadzonek sosny, jod"y i drzew li ciastych
przez sarny i jelenie oraz cinanie wie,o posadzonych sadzonek przez zaj'ce. W ostatnich latach
notuje si- równie, szkody w m"odnikach. Na terenie Nadle nictwa Kielce s' to szkody gospodarczo
nieistotne, a podejmowane w tym zakresie ograniczone dzia"ania mog' polega* na chemicznym
zabezpieczeniu upraw.
36
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
2.4. Zagro8enia dla rozwoju przestrzennego miasta Kielce
1.
Uk"ad komunikacyjny miasta – w okresie nieproporcjonalnie szybkiego rozwoju motoryzacji
– stanowi podstawow' barier- w rozwoju wewn-trznym i ponad regionalnym, do którego
miasto jest wybitnie predysponowane. W tym zakresie poczyniono dzia"ania:
• opracowany zosta" dokument pt. „Spójny uk"ad komunikacyjny czynnikiem stymuluj'cym
rozwój miasta Kielce” obejmuj'cy w swym zakresie budowy i przebudowy w-z"ów
komunikacyjnych, przebudowy ulic i budowy drugiej nitki tras wylotowych z miasta dla
usprawnienia przejazdu przez miasta i miejscowo ci,
• przygotowuje si- dokument pt. „Polityka rowerowa miasta Kielce”.
2.
Konieczno * ograniczenia poboru wody z uj-* komunalnych przy braku realizacji rozwi'za1
alternatywnego zasilania miasta w wod-, dotyczy to tak,e zagro,e1 zbiorników GZWP 417 i
418 zwi'zanych z potencjalnymi zagro,eniami w wyniku awarii (NZP).
3.
Brak spójnego systemu odbioru, oczyszczania i retencjonowania cieków deszczowych –
szczególnie w zlewni Silnicy, g"ównego odbiornika cieków deszczowych z terenów miasta.
4.
Brak kompleksowego systemu racjonalnej gospodarki odpadami w mie cie. W tym zakresie:
• opracowany zosta" dokument „Plan gospodarki odpadami dla miasta Kielce”, integralnie
zwiazany z „Programem ...” cz- * I.
5.
Z"a jako * wód powierzchniowych, przep"ywaj'cych przez miasto, stanowi'cych zagro,enie
dla jako ci wód podziemnych. W tym zakresie:
• opracowany zosta" dokument „Kompleksowa ochrona zasobów wód podziemnych
kluczem do ekorozwoju Kielc”.
6. Dekapitalizacja zabudowy i przestrzeni publicznej ródmie cia. W tej dziedzinie podj-to
dzia"ania:
• opracowano projekt: „O,ywienie zabytkowego uk"adu urbanistycznego ródmie cia Kielc,
• zaplanowano uzupe"nienie i wzbogacenie podstawowej infrastruktury turystycznej
w Kielcach.
7. Powi-kszanie si- obszarów o naruszonych standardach jako ci rodowiska gruntowowodnego, powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego. W tym zakresie podj-to
dzia"anie:
• przygotowano dokument nt. „Wst-pny lokalny program rewitalizacji obszarów miejskich,
poprzemys"owych i powojskowych w mie cie Kielce”
Obszar A – Tereny miejskie: miejskie przestrzenie publiczne i mieszkaniowe, miejskie
obszary sportowo-rekultywacyjne;
Obszar B – Tereny poprzemys"owe: obszary poeksploatacyjne kamienio"omów
Kadzielnia, Wietrznia, Plichowice, strefa dawnych terenów poprzemys"owych
– Herby wzd"u, linii kolejowej, Bia"ogon i dymi1ska strefa przemys"owa;
Obszar C - Tereny powojskowe, nale,'ce do miasta Kielce i nale,'ce do Komendy
Wojewódzkiej Policji.
8. Bariery organizacyjne i spo"eczne dla rozwoju infrastruktury mieszkaniowej, uzbrojenia
w media – brak inwestycji komercyjnych – przy cz-stych konfliktach spo"ecznych.
9. Rozdrobniona i nie wyja niona sytuacja w"asno ciowa gruntów w ródmie ciu, stan prawny
dróg, ulic, parkingów oraz gruntów pod drogami i ulicami.
10. Brak oczyszczalni cieków spe"niaj'cej standardy obowi'zuj'ce w kraju i Unii Europejskiej.
W tym zakresie poczyniono dzia"ania:
• opracowano projekt rozbudowy i studium wykonalno ci,
• trwaj' starania o przyznanie rodków UE na realizacj- przedsi-wzi-cia.
37
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
11. Utrata wa8no,ci starych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego miasta
Kielce, wydanych przed 01.01.1995 r.
Z dniem 31.12.2003 r. utraci"y wa,no * miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
sporz'dzone przed 1995 r. Razem z planami utraci"a wa,no * rezerwa terenów, które miasto
utrzymywa"o na wa,ne cele publiczne m.in.: pasy drogowe, obszary pod zbiorniki retencyjne
i poldery zalewowe rzek, tak,e strefy ochrony konserwatorskiej w Centrum. Powa,ne dla miasta s'
skutki utraty wa,no ci miejscowych planów, w wyniku wej cia ustawy z dn. 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717). Wg dost-pnych
informacji ród"owych miasto ma w chwili obecnej wa,nych zaledwie 1,6 % planów.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które b-d' kontynuowane w trybie
ustawy z 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym i z chwil' uchwalenia b-d' obowi'zywa*
obecnie zwi-kszy stan wa,nych planów do 25 – 30 %. Wykaz planów miejscowych wa,nych
i tych, które nabior' wa,no * zamieszczono w za". 7.
Zaistnia"a sytuacja planistyczna, zwi'zana z wej ciem w ,ycie ustawy z 27 marca 2003 r.
nak"ada na w"adze miasta ogromny obowi'zek w zakresie przyspieszenie sporz'dzania nowych
planów miejscowych i pilnowania prawid"owo ci przestrzegania procedury wydawania decyzji
o warunkach zabudowy i zagospodarowania, uwzgl-dniaj'cych przepisy odr-bne, w tym przepisy
o ochronie rodowiska. Wa,nym wsparciem dla tej procedury jest okre lenie jednego z celów
w Polityce Ekologicznej Pa1stwa do roku 2010 w zakresie planistyki cyt. „zwi-kszenie
skuteczno ci narz-dzi planistycznych (miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego –
jako narz-dzia ochrony przyrody i krajobrazu i poprawy stanu ekosystemów najcenniejszych
i zniszczonych”.
Kolejnym wa,nym narz-dziem dla s"u,b ochrony rodowiska, wynikaj'cym z przepisów
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627,
z pó niejszymi zmianami) jest obligatoryjny obowi'zek wykonywania przed przyst'pieniem do
planowania przestrzennego w skali lokalnej i regionalnej, nast-puj'cych opracowa1:
opracowania ekofizjograficznego zgodnie z Rozporz'dzeniem Ministra Prodowiska z dnia
9 wrze nia 2002 r. w sprawie opracowa1 ekofizjograficznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1298),
prognozy oddzia"ywania na rodowisko, dotycz'cej projektów miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego zgodnie z Rozporz'dzeniem Ministra Prodowiska
z dnia 14 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 147, poz. 1667),
prognozy skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego,
ochrony przed zmian' sposobu przeznaczenia gruntów rolnych i le nych [Ustawa z dnia
3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le nych (Dz. U. Nr 95, poz. 1678)].
Plan miejscowy w wyniku, którego nast-puje zmiana przeznaczenia gruntów rolnych
i le nych na cele nierolnicze i niele ne, sporz'dza si- dla ca"ego obszaru wyznaczonego
w studium. Sporz'dza si- go obowi'zkowo, je,eli wymagaj' tego przepisy odr-bne.
Przedstawione „narz(dzia” s2 wa8nym, bo obligatoryjnym elementem uczestnictwa s0u8b
ochrony ,rodowiska przy sporz2dzaniu projektu planu miejscowego, w ramach uzgodnie9
mi(dzywydzia0owych.
W ramach tworzenia planów miejscowych nale,y uwzgl-dnia* za"o,enia programu ochrony
rodowiska w postulowanym zakresie:
wprowadzania ustale1 wynikaj'cych z zatwierdzanych dokumentacji hydrogeologicznych
dla zbiornika GZWP 417 i docelowo GZWP 418,
stref ochronnych uj-* komunalnych,
obszarów zagro,onych powodzi',
pasów drogowych z ustanawianiem obszarów ograniczonego u,ytkowania,
38
Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce
obszary o ograniczonym u,ytkowaniu z uwagi na promieniowanie elektromagnetyczne,
naruszone standardy klimatu akustycznego,
obszary gdzie nast'pi"o naruszenie standardów jako ci rodowiska, g"ównie gruntowowodnego,
wprowadzenie strefy ochrony konserwatorskiej,
ochrony gruntów rolnych i le nych zieleni miejskiej.
Zak"ada si-, ,e przedmiotowy Program ochrony rodowiska dla miasta Kielce b-dzie wbudowany
w powstaj'cy system planów miejscowych.
Zagro8enia antropogeniczne
1. Zanieczyszczenie powietrza wi',e si- z funkcjonowaniem miasta usytuowanego w kotlinie,
a maj'cego na swych obrze,ach emitory emisji wysokiej:
• od zachodu (EC i kot"ownie lokalne i przemys"owe;
• od po"udnia emitory z Bia"ego Zag"-bia (cementownie i wapienniki) usytuowane
w odleg"o ci od kilku do kilkudziesi-ciu km od granic miasta.
2. W bilansie opadów py"owych zaznaczaj' si- udokumentowane wp"ywy ze Pl'ska, a nawet
z czeskiego Zag"-bia Ostrawsko–Karwi1skiego.
3. Kolejnym czynnikiem zagro,enia dla powietrza atmosferycznego s' emitory niskiej emisji
w sezonie grzewczym oraz niezb-dne do pe"nego rozpoznania emitory z pojazdów
samochodowych. Tego typu emitory w warunkach topoklimatycznych Kielc s' szczególnie
uci',liwe dla jako ci zdrowia w Kielcach w dzielnicy ródmiejskiej.
4. Ha"as komunikacyjny to kolejny czynnik destrukcyjny, szczególnie, ,e wi-kszo *
podstawowych tras komunikacyjnych ma przekroczenia emisyjne i narusza klimat akustyczny
obszarów przyleg"ych.
5. Naruszone standardy jako ci rodowiska w strefie ochrony po redniej i na obszarach zak"adów
przemys"owych i rzemie lniczych.
6. Procesy depresjonowania w uj-ciach wód komunalnych, naruszaj'ce równowagbioró,norodno ci i skutkuj' wymuszon' infiltracj' wód powierzchniowych w strefach uj-*.
7. Degradacja wód powierzchniowych, bez oznak dzia"ania dla poprawy ich jako ci,
ograniczaj'ca mo,liwo ci rekreacyjne i retencjonowania bez przywrócenia pierwotnych cech
jako ciowych.
8. Odprowadzanie zanieczyszczonych
cieków deszczowych wprost do odbiorników
powierzchniowych oraz cieków bytowo-gospodarczych odprowadzanych bez oczyszczania
do gruntu lub cieków.
9. Szkody górnicze zwi'zane s' z g"-bok' eksploatacj' surowców skalnych
i podpowierzchniow' przy eksploatacji surowców okruchowych.
39