wprowadzenie do nauk o ziemi - jw.ing.uni.wroc.pl
Transkrypt
wprowadzenie do nauk o ziemi - jw.ing.uni.wroc.pl
PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI ORGANIZACJA ZAJĘĆ każda środa, 13.00 Instytut Nauk Geologicznych Cybulskiego 30, sala II Informacje dotyczące przedmiotu i organizacji zajęć PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI Zaliczenia przedmiotu: - uczestnictwo w 75% wykładów - wykonanie 2 zadań praktycznych - raport pisemny z wybranego zagadnienia na podstawie literatury uzupełniającej i wykładów (ok. 6 stron A4, pdf) Jurand Wojewoda Zakład Geologii Strukturalnej i Kartografii Geologicznej Instytut Nauk Geologicznych Uniwersytet Wrocławski W materiałach wykorzystano rysunki A. Mleczki za zgodą Autora O mnie… PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI Zakład Geologii Strukturalnej i Kartografii Geologicznej Instytut Nauk Geologicznych Cybulskiego 32 pokój nr 3 telefon: 375-9378 e-mail: [email protected] strona: http://www.jw.ing.uni.wroc.pl/ W materiałach wykorzystano rysunki A. Mleczki za zgodą Autora kontakt… KONSULTACJE (1 godzina tygodniowo) środa: 12.00 – 13.00 PREZENTACJA 2015 kontakt… PREZENTACJA 2015 http://www.jw.ing.uni.wroc.pl/ PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA PREZENTACJA 2015 WPROWADZENIE DO NAUK O ZIEMI LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA PREZENTACJA 2015 PRZESŁANIE To nieprawda, że czegoś nie można się nauczyć… To nieprawda, że nigdy nie napotkamy kogoś, kto potrafi nas tego nauczyć… To nieprawda, że takie spotkanie jest jedyne, ale być może… jest wyjątkowe! PREZENTACJA 2015 WSTĘP DO NAUK GEOLOGICZNYCH PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi Ślęża szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi WROCŁAW Ślęża Ślęża – satelitarne zdjęcie radarowe, rozdzielczość 30 metrów szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi Ślęża szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! Ślęża – satelitarne zdjęcie radarowe (SRTM), rozdzielczość 30 metrów SRTM - Shuttle Radar Topography Mission PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! Ślęża – satelitarne zdjęcie radarowe, rozdzielczość 30 metrów PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! szacunkowa objętość Ślęży ~5 km3 !!! objętość Ślęży = podstawa x wysokość x 1/3 objętość Ślęży = 33.18 km2 x 0,5 km x 1/3 PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi Szczeliniec szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! Szczeliniec – zdjęcie lidarowe, rozdzielczość ~30 centymetrów PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! Szczeliniec – zdjęcie lidarowe, rozdzielczość ~30 centymetrów PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! Szczeliniec – zdjęcie lidarowe, rozdzielczość ~30 centymetrów PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie ~0,5 km3 !!! szacunkowa objętość Szczelińca ~0,3 km3 !!! PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi szacunkowa objętość lawy, jaka rocznie wylewa się na powierzchnię Ziemi 32 km3 szacunkowa objętość wszystkich ludzi na Świecie 0,5 km3 PREZENTACJA 2015 Ziemia w przestrzeni objętość wszystkich ludzi na Świecie 0,5 km3 !!! objętość wszystkich owadów na świecie ~10 000 km3 !!! PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi objętość wszystkich ludzi na Świecie 0,5 km3 szacunkowa objętość wszystkich pszczół na świecie 0,7 km3 PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi promień 6371 km powierzchnia 510, 07 mln km2 lądy 148, 94 mln km2 wody 361,13 mln km2 objętość 1,08 x 1012 km2 woda na powierzchni ziemi 1370 mln km3 średnia głębokość 3729 m Pacyfik 4280 m Atlantyk 3600 m PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi planety typu ziemskiego Ziemia słońce średnica gęstość temp + temp tlen wodór azot skorupa 0,38 0,98 6,0 2,3 2,1 22 0,01 0,95 0,95 8,6 0,04 0,05 1 0,04 1 1 1 1 1 1 1 1,1 0,71 0,34 1,6 0,01 0,01 0,03 11,2 0,24 ? 1,85 ? 86 0,03 9,1 0,13 ? 2,2 ? 93 ? 3,9 0,24 ? ? ? 83 ? 5,71 0,86 1 2 ? ? 0 płaszcz I jądro 0,38 1 1 0,92 ? ? ? ? PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi atmosfera skorupa do 100 km płaszcz do 2850 km jądro do 3520 km PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi skorupa 1 mm białko 81 mm żółtko 100 mm 18,2 cm PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi PREZENTACJA 2015 Przestrzeń na Ziemi Fot. A. Traczyk PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania powierzchni Ziemi ~9815 p.n.e. paleolit Blok wapienia zwany mapą z Abauntz. Mapa zawiera ryciny elementów geograficznych okolic jaskini o tej nazwie tej wraz z pierwszym schematycznym przedstawieniem stada koziorożców alpejskich. mapa z jaskini Abauntz 20 cm średnicy Źródło: http://www.navarra.es/home_en/Temas/Turismo+ocio+y+cultura/_Museos/Museos+y+colecciones+permanentes/Museo+Navarra/Coleccion/Piezas+destacadas.htm PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania powierzchni Ziemi ~6200 p.n.e. neolit Prehistoryczna mapa - ściana w anatolijskiej osadzie Çatalhöyü (Turcja). mapa z Çatalhöyü Źródło (Ian Hodder): http://www.naturalhistorymag.com/htmlsite/master.html?http://www.naturalhistorymag.com/htmlsite/0606/0606_feature.htm PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania powierzchni Ziemi XXIV-XXII w. p.n.e. starożytność Jedna z najstarszych map starożytności widniejąca na pochodzącej z Mezopotamii tabliczce glinianej . N W E mapa z Gasur (Syria, Zagros) ~7 cm Źródło: http://www.henry-davis.com/MAPS/AncientWebPages/100D.html PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania powierzchni Ziemi ~600 r. p.n.e. starożytność Babilońska Mapa Świata to ryt na glinianej tabliczce, który przedstawia mapę świata. Babilon znajduje się w środku mapy. Krzywe linie biegnące z północy i północnego wschodu, to prawdopodobnie Góry Zagros Babilońska Mapa Świata Sippar w południowym Iraku Źródło: http://oculimundienclase.blogspot.com/2010/05/cual-es-el-mapa-mas-antiguo-del-mundo.html PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania ziem polskich (mappa mundi)… ~3,4 m średnicy Odera fl. ~1234 (1300?) klasztor Benedyktynek w Ebsdorf k/Uelzen (Dolna Saksonia, Niemcy) replika: klasztor Cystersów w Szczyrzycu k/Jodłownika (Małopolska, Polska) mapa świata z Ebstorf (autor: Gervase of Tilbury ?) Źródło: http://cartographic-images.net/Cartographic_Images/224_Ebstorf_Mappamundi.html PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania ziem polskich (EUROPA) ~1505 r. nowożytność Pierwszej próby prezentacji świata w postaci obrazu kartograficznego dokonał Klaudiusz Ptolemeusz - uczony aleksandryjski w dziele Geographia. Podał trygonometryczne podstawy dla konstrukcji map. Spisał znane ówczesnym ludziom miejsca, jak osady, rzeki i góry. Podał nazwy ludów zamieszkujących ziemię… Klaudiusz Ptolemeusz 100-168 Johan Scotus 1505 Mapa Świata Ptolemeusza Źródło: http://dawnemapy.com.pl/pages/posts/rekonstrukcja-mapy-swiata-ptolemeusza-johan-scotus-1505-38.php?p=10 PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania ziem polskich (EUROPA) ~1505 r. nowożytność Pierwszej próby prezentacji świata w postaci obrazu kartograficznego dokonał Klaudiusz Ptolemeusz - uczony aleksandryjski w dziele Geographia. Podał trygonometryczne podstawy dla konstrukcji map. Spisał znane ówczesnym ludziom miejsca, jak osady, rzeki i góry. Podał nazwy ludów zamieszkujących ziemię… Mapa Świata Ptolemeusza Źródło: http://dawnemapy.com.pl/pages/posts/rekonstrukcja-mapy-swiata-ptolemeusza-johan-scotus-1505-38.php?p=10 PREZENTACJA 2015 Najstarsze odwzorowania Czech i Śląska… 1518 Czechy Mikuláš Klaudyán, František Kreibich kopia z początku XIX w. Mitwald, Homole, Nachod, Braumow, Kladsko, Habelswerd… Metoda … PREZENTACJA 2015 PODSTAWY METODOLOGICZNE NAUK PRZYRODNICZYCH Zasada determinizmu (określoności): PRZYRODA JEST REGULARNA I UPORZĄDKOWANA Zasada uniformi(tariani)zmu (jednolitości): PRAWA PRZYRODY I PRAWA NAUKI OPISUJĄCEJ PRZYRODĘ SĄ STAŁE, TZN. NIE ZMIENIAJĄ SIĘ W CZASIE, W PRZESTRZENI, CZY TEŻ ZALEŻNIE OD OKOLICZNOŚCI Zasada continuum (ciągłości): PRZYRODA JEST CIĄGŁA W CZASIE I PRZESTRZENI Zasada Ockhama (prostoty): NAJLEPSZE SĄ NAJPROSTSZE HIPOTEZY I TEORIE WYJAŚNIAJĄCE FAKTY Metoda … 15 października – czas fizyczny, czas geologiczny, metody stochastyczne klasyfikacji i wartościowania naturalnych procesów przyrodniczych; procesy, trendy i wydarzenia… ZJAWISKA, PROCESY I WYDARZENIA – czym są i jakie są? PREZENTACJA 2015